UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 października 2016r. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu sprawy z powództwa M. Z. przeciwko E. Z. działającej w imieniu małoletniej B. Z. o obniżenie alimentów oddalił powództwo.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

Wysokość alimentów należnych od M. Z. na rzecz jego córki B. Z. po raz ostatni została ustalona w kwocie po 700 złotych miesięcznie wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 14 maja 2015 roku w sprawie sygn. akt IIIRC 469/14. Orzeczenie uprawomocniło się 01 października 2015 roku.

Pierwotnie alimenty w wysokości po 700 złotych miesięcznie zasądził Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 15 grudnia 2010 roku w sprawie sygn. akt IC 1517/10 (był to wyrok rozwiązujący związek małżeński M. Z. z matką małoletniej pozwanej), które to orzeczenie uprawomocniło się 6 stycznia 2011 roku. Przedmiotowe alimenty zostały zasądzone w takiej kwocie w wyniku porozumienia małżonków w zakresie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką stron B. Z..

Powyższe alimenty obniżono do kwoty po 500 złotych miesięcznie wyrokiem Sadu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 24 stycznia 2013 roku w sprawie sygn. akt IIIRC 601/12

Postanowieniem z dnia 30 stycznia 2015 roku w sprawie sygn. akt III Nsm 157/14 Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim ustalił, że osobiste kontakty M. Z. z jego małoletnią córka B. Z. odbywać się będą:

-w każdy wtorek od godziny 15.00 do środy do godziny 15.00 z wyjątkiem trzech pierwszych tygodni sierpnia poza miejscem zamieszkania małoletniej

-w pierwszy i trzeci weekend każdego miesiąca od piątku od godziny 15.00 do niedzieli do godziny 20.00, prócz pierwszego i trzeciego weekendu sierpnia, a w latach kiedy w tych weekendach przypadają Święta Wielkanocne od piątku od godziny 15.00 do soboty do godziny 13.00 poza miejscem zamieszkania małoletniej

-w Wigilię od godziny10.00 do godziny 16.00,w pierwszy Dzień Bożego Narodzenia w latach nieparzystych w godzinach od 10.00 do godziny 18.00, w drugi Dzień Świąt Bożego Narodzenia w latach parzystych w godzinach od 10.00 do godziny 18.00, w drugi Dzień Świąt Wielkanocnych od godziny 10.00 do godziny 18.00 poza miejscem zamieszkania małoletniej

-w okresie ferii zimowych pierwszym tygodniu w latach nieparzystych i w drugim tygodniu w latach parzystych, przy czym kontakty odbywać się będą od poniedziałku od godziny 10.00 do niedzieli do godziny 20.00 poza miejscem zamieszkania małoletniej

-w wakacje w drugim i trzecim tygodniu lipca od poniedziałku od godziny 10.00 do kolejnej niedzieli do godziny 20.00 poza miejscem zamieszkania małoletniej.

Orzeczenie uprawomocniło się 06 lipca 2015 roku.

B. Z. ma 8,5 roku. Uczęszcza do III klasy szkoły podstawowej. Ma opłacone wszystkie składki i opłaty w szkole. Wyjeżdża na wszystkie wycieczki, imprezy zorganizowane przez szkołę. Kontynuuje naukę w szkole muzycznej, w której opłata na Komitet Rodzicielski wynosi 27 złotych miesięcznie. W październiku 2016 roku miała zakupione pianino. Cena zakupu rozłożona była raty. Miesięczna rata spłaty z tego tytułu wynosi 600 złotych. Z uwagi na brak porozumienia rodziców nie kontynuuje nauki języka angielskiego w szkole językowej. Ma pobierać prywatne lekcje z tego języka co kosztować będzie około 50 złotych tygodniowo.

W bieżącym roku szkolnym przystąpi do pierwszej Komunii Świętej, co związane jest z dodatkowymi wydatkami..

Odzież ma kupowaną sezonowo i w miarę potrzeby systematycznie dokupywaną.

E. Z. ma 36 lata. Z zawodu jest (...). Pracuje w swoim zawodzie w Zespole Szkolno- Przedszkolnym nr (...) w T. (na czas określony do końca roku szkolnego w 2017roku) i w Poradni (...)w T.. Z pierwszego źródła zatrudnienia otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1 323,50 złotych netto, zaś z drugiego- 2 240,19 złotych netto

Mieszka sama z córką. Jej stałe opłaty to: czynsz-350 złotych miesięcznie, energia elektryczna- 150 złotych raz na dwa miesiące, gaz-40 złotych raz na dwa miesiące, telefon i Internet-120 złotych, telewizja- 40 złotych miesięcznie.

M. Z. ma 38 lat. Z zawodu jest inżynierem (...). Posiada uprawnienia jako (...).

Zatrudniony jest w firmie (...) S.A. jako Kierownik Działu (...). Jego średnie wynagrodzenie z tego tytułu wynosi 3 854,81 złotych miesięcznie. Był udziałowcem w spółce(...). Spółka została zamknięta w styczniu 2016 roku. Powód mieszka sam. Uiszcza następujące stałe opłaty: czynsz z tytułu wynajmu mieszkania -500 złotych, czynsz-334 złote miesięcznie, energia elektryczna-120-200 złotych co dwa miesiące, gaz-36-37 złotych co dwa miesiące, telefony jego i małoletniej pozwanej oraz internet-190 złotych miesięcznie, telewizja-59 złotych miesięcznie

Dziewczynka kilka dni w tygodniu pozostaje na jego wyłącznym utrzymaniu. Zawsze dostaje od ojca prezenty, jeśli chodzi o prezenty okolicznościowe są to drogie prezenty. Podczas spotkań powód stara się zapewnić dziecku jakąś rozrywkę, uatrakcyjnić jej czas

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej powołane dowody, które są spójne i wzajemnie się uzupełniają, mimo widocznego konfliktu miedzy stronami.

Sąd Rejonowy zważył, iż podstawą żądania powództwa jest przepis art.138 kriop, który stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków należy rozumieć istotne zwiększenie, zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego lub też istotne zmniejszenie lub zwiększenie potrzeb uprawnionego. W razie zmiany stosunków zarówno uprawniony jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po uprawomocnieniu się ostatniego wyroku ustalającego wysokość alimentów, a jej ustalenie następuje przez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio istniejącymi.

Powództwo o zmianę wysokości alimentów nie może zmierzać do weryfikacji prawomocnego orzeczenia Sądu dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Przesłanką tego powództwa bowiem jest zmiana stosunków o których mowa w art.138 kriop (por. wyrok SN z dnia 27 lipca 1999r I CKN 687/98 nie publ.).

Powód uzasadnił wniesione powództwo faktem, iż przebywa dużo czasu z córką (zgodnie z orzeczeniem sądowym o czym w stanie faktycznym) i w tym czasie ponosi całkowite jej utrzymanie oraz z faktem, że została zamknięta firma (...), w której był udziałowcem.

Wysokość alimentów należnych od M. Z. na rzecz jego córki B. Z. po raz ostatni została określona w wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 14 maja 2015 roku w sprawie sygn. akt IIIRc469/14 na kwotę po 700 złotych miesięcznie. Orzeczenie uprawomocniło się 01 października 2015 roku.

Powód uregulowane kontakty z córką (w takim wymiarze jak obecnie, o co bardzo zabiegał) miał już 06 lipca 2015 roku, a więc długo przed uprawomocnieniem się ostatniego orzeczenia dotyczącego przedmiotowych alimentów. Ta okoliczność nie może mieć zatem wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy.

Na rozprawie w dniu 17 października 2016 roku M. Z. zeznał, że w firmie (...) miał 95 procent udziałów w 2015 roku, a początkowo miał tylko 5 procent udziałów. Większe udziały przejął w lipcu 2015 roku. Jego straty z tego tytułu wyniosły 4 500 złotych. Na rozprawie w dniu 1 października 2015 roku przed Sądem Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim zeznał, iż jest udziałowcem wyżej wymienionej firmy tylko w 5 procentach i uzyskuje dochód 400 złotych rocznie. Mając powyższe na uwadze nie można dać wiary powodowi, że dochody z firmy miały wpływ na jego sytuację materialną. Świadczy jedynie o tym, że zainteresowany zeznaje odpowiednio dla swoich potrzeb i dla potrzeb konkretnej sprawy.

Niewątpliwie od zasądzenia ostatnich alimentów nie zmniejszyły się usprawiedliwione potrzeby uprawnionej B. Z.. Powód osiąga wyższą pensję niż poprzednio.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że powództwo winno być oddalone i orzekł jak w sentencji.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając go w całości, zarzucając mu naruszenie art. 233 § 1 kpc poprzez nieprawidłowe ustalenie stanu faktycznego w sprawie poprzez pominięcie istotnych okoliczności, a mianowicie faktu szerokich kontaktów powoda z małoletnią córką i ponoszonych w związku z tym kosztów co winno wpłynąć – jego zdaniem - na jego obowiązek alimentacyjny wobec córki. W efekcie skarżący zarzucił sądowi I instancji także naruszenie art. 138 krio choć wprost tego zarzutu nie wyartykułował podkreślając, iż zaszła od czasu poprzedniego orzeczenia o alimentach taka zmiana stosunków która usprawiedliwia obniżenie do kwoty po 300 zł miesięcznie z dniem 11-07-2016r. świadczeń alimentacyjnych na rzecz małoletniej B. Z. oraz zmniejszenie w miesiącu lutym (okres ferii zimowych spędzanych z tatą) świadczeń alimentacyjnych na rzecz małoletniej B. Z. do 3/4 pełnej kwoty a także zmniejszenie w miesiącu lipcu (okres wakacji spędzanych z tatą) świadczeń alimentacyjnych na rzecz małoletniej B. Z. do 1/2 pełnej kwoty.

Przedstawicielka ustawowa małoletniej pozwanej wniosła o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne.

Formułując w apelacji zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. skarżący w pierwszej kolejności zarzuca niekonsekwencje Sądowi Rejonowemu albowiem w poprzedniej sprawie o podwyższenie alimentów Sąd ten nie uwzględnił okoliczności co do zakresu kontaktów i kosztów z nimi związanych gdyż na chwilę orzekania przez Sąd I instancji orzeczenie o kontaktach nie było prawomocne. Natomiast w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy powołuje się na fakt, iż kontakty były uregulowane na długo przed uprawomocnieniem się ostatniego orzeczenia o alimentach. Wytykając taki tok rozumowania sądowi skarżący nie dostrzega istotnych okoliczności, a mianowicie tego, że zgodnie z art. 316 § 1 k.p.c. Sąd bierze pod uwagę stan sprawy na chwilę zamknięcia rozprawy. W sytuacji gdy orzeczenie było poddane kontroli instancyjnej Sąd ma obowiązek wziąć pod uwagę stan na chwilę zamknięcia sprawy przed sądem II instancji. Rozprawa przed sądem II instancji została zamknięta 01.10.2015 roku i w tym dniu został wydany wyrok. Nie ma zatem żadnej sprzeczności w rozumowaniu Sądu zwłaszcza, że na tę samą okoliczność ( taki a nie inny zakres kontaktów) powoływał się powód popierając apelację na rozprawie odwoławczej. Stąd też okoliczności te nie mogą stanowić podstawy do ustalenia istotnej zmiany stosunków albowiem znane były Sądowi II instancji gdyż na rozprawie odwoławczej przedstawił je powód. Dlatego też obecne podkreślanie tej okoliczności i nadmierne akcentowanie faktu stosunkowo szerokich kontaktów nie ma istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia albowiem w tym zakresie nie można mówić o zmianie stosunków.

Bez istotniejszego znaczenia jest także okoliczność, iż powód nie ma już udziałów w spółce transportowej skoro jak wskazał na rozprawie odwoławczej w dniu 1 października 2015r. w sprawie III RC 469/14 ( II Ca 591/15) miał tam 5% udziału a dochód za 2014r. wyniósł ok. 400 zł. Trudno w takiej sytuacji uznać, iż był to znaczny wzrost przychodów powoda. Okoliczność ta zatem nie miała istotnego znaczenia przy wyrokowaniu w ówczesnej sprawie dlatego też fakt, iż obecnie działalność została zlikwidowana także nie wpływa na możliwości zarobkowe i majątkowe powoda.

Rolą Sądu Rejonowego w każdej sprawie o zmianę obowiązku alimentacyjnego jest ustalenie czy nastąpiła istotna zmiana stosunków. Już z samej treści art. 138 krio wynika bowiem, iż nie każda zmiana stosunków jest podstawą do zmiany obowiązku alimentacyjnego ale tylko zmiana istotna. Oceniając czy w przedmiotowej sprawie nastąpiła taka istotna zmiana stosunków należy sięgnąć do wcześniejszych orzeczeń dotyczących obowiązku alimentacyjnego. Oto bowiem na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim 15.12.2010 roku w sprawie I C 1517/10 zostały ustalone alimenty od powoda na rzecz małoletniej córki, (która ówcześnie miała 3 lata) na kwotę 700 zł. Na taką kwotę alimentów ówcześnie dobrowolnie wyraził zgodę powód zarabiając wtedy kwotę około 3500 zł netto. Następnie wyrokiem z 24.01.2013 roku w sprawie III RC 601/12 obniżono alimenty do kwoty po 500 zł z uwagi na utratę przez powoda pracy. Alimenty te następnie zostały prawomocnym wyrokiem z dnia 11.05.2015 roku w sprawie III RC 469/14 podniesione do kwoty po 700 zł miesięcznie. Wyrok ten uprawomocnił się 01.10.2015 roku. W efekcie obecnie obowiązujące alimenty powróciły do wysokości jaka została ukształtowana wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z 15.12.2010 roku czyli praktycznie 6 lat temu w sytuacji gdy także wynagrodzenie powoda nie uległo w tym okresie istotnej zmianie.

Nie ulega wątpliwości, iż potrzeby dziecka obecnie w wieku 9 lat są zdecydowanie wyższe niż dziecka trzyletniego. Poza tym trzeba jeszcze pamiętać, że od chwili uprawomocnienia się wyroku wydanego w ostatniej sprawie alimentacyjnej to jest od 01.10.2015 roku do chwili wystąpienia z powództwem w niniejszej sprawie minęło niespełna 9 miesięcy i brak jakichkolwiek istotnych okoliczności które mogłyby wpłynąć na wysokość alimentów. Alimenty nie zostały nawet tak naprawdę urealnione okoliczności na które powołuje się powód a mianowicie polepszenie się warunków materialnych matki małoletniej powódki zostały skonsumowane przez zwiększone potrzeby małoletniej które w większej części jest zmuszona pokrywać przedstawicielka ustawowa z własnych środków.

W efekcie brak jakichkolwiek podstaw do obniżenia alimentów dlatego też na podstawie art. 385 k.p.c. należało oddalić apelacje jako bezzasadną.

SSO Paweł Hochman SSA w SO Arkadiusz Lisiecki SSO Dariusz Mizera (spr.)

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE