POSTANOWIENIE

Dnia 20 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Wojciech Vogt ( spr.)
Sędziowie:	SSO Marian Raszewski SSO Barbara Mokras
Protokolant:	sekr. sądowy Elżbieta Wajgielt

po rozpoznaniu w dniu 06 lutego 2014 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z wniosku K. P.

z udziałem A. P.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Jarocinie

z dnia 23 maja 2013r. sygn. akt I Ns 564/12

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Jarocinie do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

II Ca 597/13

UZASADNIENIE

K. P. wniosła o dokonanie podziału jej majątku wspólnego z A. P.. Wskazała, że w skład majątku wspólnego wchodzi szereg nieruchomości, w tym dwie, w których w księgach wieczystych wpisany jest jako właściciel, wieczysty użytkownik uczestnik postępowania.

Uczestnik A. P. wskazał, że nieruchomości te stanowią jego majątek osobisty.

Sąd Rejonowy w Jarocinie postanowieniem wstępnym z dnia 23 maja 2013 r. ustalił, że w skład majątku wspólnego K. P. i A. P. nie wchodzą dwie nieruchomości jedna zapisana w księdze wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Jarocinie pod nr (...), druga w księdze wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Międzyrzeczu nr (...).. Rozstrzygnięcie swoje oparł na następujących ustaleniach:

Pomiędzy stronami w okresie od 3 lipca 1992 r. do 8 listopada 2012 r. istniała wspólność majątkowa małżeńska. W chwili zawarcia małżeństwa wnioskodawczyni miała 18 lat, uczestnik 27 lat. Przed zawarciem małżeństwa A. P.prowadził działalność gospodarczą, pracował, przebywał w A., gdzie również pracował. Z majątku osobistego uczestnik zakupił nieruchomości w J.przy ul. (...)i w miejscowości S.. W księdze wieczystej wpisany jest jako właściciel, użytkownik wieczysty A. P.. Łączy się z tym domniemanie zgodności tego wpisu z rzeczywistym stanem prawnym. Domniemanie to jest obalane ale zmienia reguły dowodowe wynikające z art. 6 k.c. To na osobie zaprzeczającej treści księgi ciąży obowiązek wykazania okoliczności przeciwnych. Wnioskodawczyni nie udowodniła, że nieruchomości te wchodzą do majątku wspólnego.

Apelację od tego rozstrzygnięcia złożyła wnioskodawczyni zarzucając naruszenie prawa materialnego i procesowego i wnosząc o zmianę zaskarżonego postanowienia i ustalenie, że przedmiotowe nieruchomości wchodzą w skład majątku wspólnego stron.

Uczestnik wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że uczestnik postępowania figuruje jako właścicieli – użytkownik wieczysty dwóch nieruchomości - jednej zapisanej w księdze wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Jarocinie pod nr (...), drugiej, w księdze wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Międzyrzeczu nr (...).

Natomiast nie można zaakceptować stanowiska Sądu I instancji, że zgodnie z domniemaniem wynikającym z art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece należy przyjąć, że nieruchomości te stanowią majątek osobisty uczestnika.

Art. 3 wspomnianej ustawy stanowi, iż domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Powszechnie przyjmuje się, że zasada iż prawo jawne wpisane jest do księgi wieczystej zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym uzasadnia domniemanie, że:

1.  prawo wpisane istnieje,

2.  przysługuje podmiotowi oznaczonemu we wpisie,

3.  treść prawa jest zgodna z wpisem,

4.  prawo ma pierwszeństwo wynikające z wpisu.

(por. Izabela Heropolitańska /w/ Komentarz do ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Warszawa 2013, s. 10).

W niniejszej sprawie na podstawie wyżej wskazanego domniemania możemy przyjąć, że wpisane prawo własności i wieczystego użytkowania istnieje, że przysługuje ono A. P. i treść prawa jest zgodna z wpisem.

Natomiast wyżej wskazane domniemanie nie jest domniemaniem pochodzenia środków z majątku osobistego na zakup przedmiotowych nieruchomości. W oparciu o wyżej wskazane domniemanie nie można przesądzić, czy A. P. nabył przedmiotowe nieruchomości ze środków pochodzących z majątku osobistego, czy wspólnego.

Przedmiot majątkowy nabyty w czasie trwania wspólności majątkowej przez jednego z małżonków wchodzi do majątku wspólnego (art. 31 § 1 k.r.o. ). Od powyższej reguły istnieją wyjątki wynikające z art. 33 k.r.o. Zestawienie tych dwóch przepisów prowadzi do wniosku, że celem wykazania przynależności przedmiotu majątkowego do majątku wspólnego należy udowodnić (musi to zrobić osoba, która z faktu tego wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c.), że przedmiot te został nabyty w czasie trwania wspólności przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.

Nabycie prawa przez jednego z małżonków i wpisanie tego prawa w księdze wieczystej nie stwarza domniemania, że środki pochodzące na nabycie tego prawa pochodziły z majątku osobistego małżonka wpisanego do księgi wieczystej. W tym zakresie obowiązują ogólne – wynikające z art. 6 k.c. – reguły dowodowe.

Domniemanie wynikające z art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece nie służy wzmocnieniu pozycji małżonka, który ze środków pochodzących z majątku wspólnego nabył nieruchomość na swoje nazwisko i uzyskał wpis w księdze wieczystej. O rozkładzie ciężaru dowodu i przynależności poszczególnych przedmiotów do majątku wspólnego rozstrzygają przepisy kodeku rodzinnego i kodeksu cywilnego, a nie przepisy ustawy o księgach wieczystych, która służy innym celom.

Skoro więc Sąd Rejonowy rozstrzygając o przynależności opisanych nieruchomości do majątku osobistego uczestnika oparł swoje rozstrzygnięcie na domniemaniu, które nie przesądza o treści prawa, to nie rozpoznał istoty sprawy i dlatego Sąd Okręgowy w oparciu o art. 386 k.p.c., orzekł jak w sentencji.