Sygn. akt I ACa 1202/13
Dnia 28 stycznia 2014 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący – Sędzia SA Roman Dziczek (spr.)
Sędzia SA Jacek Sadomski
Sędzia SO del. Tomasz Szanciło
Protokolant – asystent sędziego Dorota Zych
po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2014 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.
przeciwko Spółdzielni Budowlano - Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W.
o uchylenie uchwały
na skutek apelacji pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 19 czerwca 2013 r., sygn. akt I C 983/11
I. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II i III w ten sposób, że oddala powództwo o uchylenie uchwały nr (...) z dnia 16 czerwca 2011 r. Rady Nadzorczej Spółdzielni Budowlano - Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. oraz zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz Spółdzielni Budowlano - Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. kwoty po 90 zł (dziewięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;
II. zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz Spółdzielni Budowlano - Mieszkaniowej (...) z siedzibą w W. kwoty po 167,50 zł (sto sześćdziesiąt siedem złotych 50/100) tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.
Sygn. akt I ACa 1202/13
Powodowie – (...) Sp. z o.o. w W. (dalej – Spółka) wnosili o uchylenie uchwały rady nadzorczej Spółdzielni Budowlano – Mieszkaniowej (...) w W. (dalej – Spółdzielnia) nr (...) z dnia 16 czerwca 2011 r., z tym że powodowa Spółka wnosiła w pierwszym rzędzie o ustalenie nieistnienia tej uchwały.
Pozwana Spółdzielnia wnosiła o oddalenie powództwa.
Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo powodowej Spółki o ustalenie nieistnienia przedmiotowej uchwały rady nadzorczej (pkt I), uchylił tę uchwałę (pkt II) i orzekł o kosztach procesu (pkt III).
Sąd Okręgowy ustalił m.in., że powodowie są członkami pozwanej Spółdzielni i przysługują im spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych w budynku przy ul. (...) w W. należącym do Spółdzielni.
Na posiedzeniu rady nadzorczej Spółdzielni w dniu 16 czerwca 2011 r., po zapoznaniu się z kalkulacją stawek opłat w oparciu o koszty ponoszone w okresie 2010 r., podjęto uchwałę nr (...) o zatwierdzeniu przedstawionej przez zarząd kalkulacji opłat z uwzględnieniem dopłat z pożytków. Na jej podstawie przeprowadzono zmianę stawek opłat za poszczególne składniki opłat dla członków Spółdzielni.
W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy, przywołując treść art. 44 i 46 prawa spółdzielczego oraz art. 8 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (dalej - u.s.m.) uznał, że uprawnienie rady nadzorczej do ustalania zasad naliczania opłat jest dopuszczalne, o ile wynika ze statutu.
Natomiast wg statutu Spółdzielni pozwanej, zdaniem Sądu, organem uprawnionym do ustalania wysokości opłat należnych Spółdzielni jest jej zarząd, a takiego uprawnienia nie miała rada nadzorcza.
Z tych względów Sąd pierwszej instancji uwzględnił powództwo i uchylił uchwałę rady nadzorczej nr (...).
Natomiast za niezasadne uznał Sąd żądanie ustalenia nieistnienia tej uchwały, albowiem rada nadzorcza podjęła przedmiotową uchwałę i nie można mówić o jej nieistnieniu.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 i art. 108 § 1 k.p.c.
Od wyroku tego w części uwzględniającej powództwo i orzekającej o kosztach procesu (pkt 2 i 3) apelację wniosła pozwana Spółdzielnia zarzucając Sądowi pierwszej instancji naruszenie art. 233 § 1 oraz naruszenie prawa materialnego – regulaminu zarządu.
Wniosła o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie i oddalenie powództwa oraz zasadzenie kosztów procesu za obie instancję.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja jest uzasadniona, chociaż nie z przyczyn wskazanych w zarzutach apelacji, lecz z powodu naruszenia prawa materialnego – art. 42 § 3 prawa spółdzielczego, poprzez jego zastosowanie, mimo braku ku temu podstaw.
Naruszenie prawa materialnego Sąd drugiej instancji bierze pod uwagę z urzędu w granicach zaskarżenia (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008/6/55).
Sąd Apelacyjny orzekający w niniejszym składzie podziela pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy m.in. w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 marca 2010 r. (V CSK 260/09. LEX nr 589842,), w myśl którego wystąpienie z powództwem o uchylenie uchwały organu spółdzielni jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy znajduje podstawę w konkretnym przepisie ustawy. Sytuacja ta nie uległa zmianie po noweli przepisu art. 32 § 1 i 3 ustawy prawo spółdzielcze w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 122, poz. 1024), która weszła w życie 22 lipca 2005 r. Jak trafnie zauważył Sąd Najwyższy, znaczenie tego przepis polega na tym, że nie dopuszcza on wprowadzenia w statucie spółdzielni postanowień uzależniających wystąpienie na drogę sądową od wyczerpania postępowania wewnątrzspołdzielczego oraz rozstrzyga kolizję między jednocześnie toczącym się postępowaniem wewnątrzspółdzielczym i sądowym.
Takie odesłanie – do art. 42 pr.spółdz., w tym jego § 3 - zawiera m.in. art. 24 prawa spółdzielczego w zakresie uchwał odnoszących się do wykreślenia bądź wykluczenia z grona członków Spółdzielni (por. § 6 tego przepisu), czy art. 198 § 2 prawa spółdzielczego. Takiego zaś odesłania brak w art. 4 u.s.m. ( Notabene, w przepisie tym, w jego ust. 8, zawarto roszczenie, które pozwala na kontrolę m.in. uchwał rady nadzorczej, które skutkują zmianą opłat z tytułu eksploatacji i utrzymania lokali).
Ten wzgląd był dostateczny do uwzględnienia apelacji, skoro powodowie nie dysponowali roszczeniem o uchylenie uchwały rady nadzorczej.
Z tych względów, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 k.p.c.