Sygn. akt III Ca 306/19
Dnia 23 października 2019 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący - Sędzia Sądu Okręgowego Leszek Dąbek
Protokolant Aldona Kocięcka
po rozpoznaniu w dniu 23 października 2019 r. w Gliwicach
na rozprawie
sprawy z powództwa G. C., A. Z. i A. G.
przeciwko W. W.
o zapłatę
na skutek apelacji powodów
od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach
z dnia 29 listopada 2018 r., sygn. akt II C 1691/18
uchyla zaskarżony wyrok w punktach 2 i 3 i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.
SSO Leszek Dąbek
Sygn. akt III Ca 306/19
Sąd Rejonowy w Gliwicach w wyroku z dnia 29 08 2018r. zasądził od pozwanego W. W. na rzecz powodów G. C., A. Z. i A. G. solidarnie kwotę 1.891,04 z ustawowymi odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóź-nienie od dnia 16 10 2017r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałej części i orzekł o kosztach procesu.
W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia stwierdził, że podstawę rozstrzygnięcia są: przepisy art. 720 i nast. K.c. dotyczące umowy pożyczki,
art. 69 i nast. ustawy z dnia 29 08 1997r. – Prawo bankowe, przepisy ustawy
z dnia 12 05 2011r. o kredycie konsumenckim oraz umowa pożyczki z dnia 19 01 2016r. Wskazał, że pozwany w toku postępowania kwestionował tylko roszczenie w zakresie kosztów prowizji, wezwań do zapłaty oraz czynności windykacyjnych.
Następnie odnosząc się do poszczególnych kosztów uznał roszczenie za zasad-nione tylko w części dotyczących kosztów wezwań oraz należności z tytułu działań windykacyjnych i w tym zakresie uwzględnił powództwo. Natomiast
w przypadku pobranych przez powodów kosztów prowizji w kwocie 2.090zł stwierdził, że w łączącej strony umowie pożyczki nie określono sposobu, w jaki ustalono jej wysokość, nie wskazano co wpłynęło na jej wysokość, a zwłaszcza
od czego jej wysokość była uzależniona i w tym zakresie uznał powództwo
za budzące uzasadnione wątpliwości i za nieudowodnione (art. 6 k.c.).
Ponadto wziął pod uwagę, że prowizja stanowiła 69% pożyczki udzielonej pozwanemu przez powoda w wysokości 3.000zł oraz to, iż umowa pożyczki zawierana była z konsumentem na gotowym, standartowym formularzu i jej zawarcie nie wiązało się z koniecznością podjęcia czynności pociągających
za sobą znaczne nakłady pracy, a także że powinny one uwzględniać rzeczywiście poniesione koszty, po czym uwzględniając całokształt tych okoliczności uznał
w tej części powództwo za nieuzasadnione. Stosując regulację art. 320 k.p.c.
nie uwzględnił wniosku pozwanego o rozłożenie na raty zasadzonych należności
a o kosztach procesu orzekał w oparciu o regulację art. 100 k.p.c. dokonując
ich stosunkowego rozdzielenia.
Orzeczenie zaskarżyli powodowie G. C., A. Z. i A. G. w części oddalającej powództwo oraz orzekającej
o kosztach procesu, którzy wnosili o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa w oddalonej części żądania oraz zasądzenie na ich rzecz od pozwa-nego zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Zarzucili, że przy ferowaniu wyroku naruszono regulację art. 232 k..c. w związku z art. 6 k.c. oraz wskazane w apelacji regulacje ustawy o kredycie konsumenckim, w prawa sposób w niej podany.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Sąd pierwszej instancji trafnie zakwalifikował roszczenia powodów przyjmując, że mają one źródło zawartej przez strony umowy kredytu, lecz wa-dliwie rozpoznał sprawę.
Zasadniczy spór pomiędzy stronami dotyczył żądania powodów zasądzenia na ich rzecz od pozwanego kosztów prowizji, o której mowa jest
w postanowieniach § 10 ust. 1 zawartej przez strony umowy (k. 9 akt).
Przy rozpoznaniu tego zagadnienia umknęło jednak jego uwadze,
że podpisując umowę obie strony zaakceptowały te postanowienia, stąd też – wbrew temu co przyjął Sąd pierwszej instancji – powodowie nie mieli obowiązku wykazania jakie konkretne czynności były nimi objęte.
Mogły one zostać skutecznie zakwestionowane przez pozwanego
jako postanowienia: nieważne (ary. 58 k.c.), abuzywne (art. 385 1 k.c.), których dochodzenie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego albo sprzeczne
ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa (art. 5 k.c.), czy też kiedy
wraz z innymi składnikami przekraczają one całkowity koszt kredytu (art. 36 ust. 3 i art. 6 ustawy z dnia 12 05 2011r. o kredycie konsumenckim; tekst jednolity Dz.U. 2019r., poz. 1083).
Przy rozpoznaniu tych zagadnień, pierwotne i zasadnicze znaczenie ma zagadnienie całkowitych kosztów kredytu, gdyż ich przekroczenie w umowie samo w sobie stanowi o bezzasadności w tej części powództwa.
Dlatego w celu prawidłowego rozpoznania sprawy należało w pierwszej kolejności zobowiązać powodów do złożenia stosownych wyliczeń i ich wykazania, a następnie ich zweryfikowania (dopiero później należało ewentualnie ocenić czy w sprawie zachodzą pozostałe przypadki pozwalające skutecznie zakwestionować wskazane powyżej postanowienia umowy).
Tego nie uczyniono.
Powoduje to, że istota sprawy nie została należycie rozpoznana,
przez co wyrok w zaskarżonej części należało uchylić i sprawę przekazać Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania w oparciu o regulację art. 386 § 4 k.p.c.
Reasumując zaskarżony wyrok jest wadliwy i dlatego apelację
jako uzasadnioną uwzględniono, orzekając jak w sentencji na mocy regulacji
Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawę uwzględni zawartą powyżej ocenę prawną i zakreśli powodom termin do złożenia wskazanych powyżej wyliczeń, które następnie zweryfikuje i o ile zajdzie ku temu potrzeba zwróci powodom w oparciu o regulację art. 5 k.p.c. na potrzebę ich wykazania.
Następnie ferując wyrok poczyni w tym zakresie stosowne ustalenia,
a w przypadku gdyby całkowity koszt kredytu nie przekroczył dopuszczalnego poziomu rozważy możliwość zastosowania w sprawie pozostałych wskazanych powyżej regulacji prawnych.
SSO Leszek Dąbek