Sygn. akt II K 75/18
Dnia 09 maja 2018 roku
Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Karny
w składzie:
Przewodniczący: SSR Małgorzata Krupska-Świstak
Protokolant: staż. Justyna Dorosławska
przy udziale Prokuratora: xxx
po rozpoznaniu w dniu 09 maja 2018 roku sprawy
M. B. (1) s. J. i A. z domu C.
ur. (...) w P.
oskarżonego o to, że:
I. W okresie od 06 czerwca 2017r. do 01 grudnia 2017 roku w miejscowości W. (...), gm. M., pow. (...), woj. (...) uchylał się od wykonania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego ustalonego wyrokiem Sądu Okręgowego w P. (...) z dnia 3 grudnia 2015r. w sprawie sygn. akt IC. 728/15 wobec małoletniego C. B. reprezentowanego przez matkę A. B. na kwotę po 700 zł miesięcznie oraz M. B. (2) na kwotę po 700 zł miesięcznie, w ten sposób, że łączna wysokość powstałych zaległości stanowi równowartość, co najmniej trzech świadczeń okresowych, czym naraził osoby uprawnione na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, przy czym zarzucanego czynu dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności będąc skazanym za podobne przestępstwo umyślne,
tj. o czyn z art. 209 § 1a kk w zw. z art. 64 § 1 kk
II. W okresie od 06 czerwca 2017r. do 29 grudnia 2017 roku w miejscowości W. (...), gm. M., pow. (...), woj. (...) uchylał się od wykonania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego ustalonego wyrokiem Sądu Rejonowego w P. (...) z dnia 7 grudnia 2016r. w sprawie sygn. akt III RC. 459/16 wobec K. B. na kwotę po 500zł miesięcznie, w ten sposób, że łączna wysokość powstałych zaległości stanowi równowartość, co najmniej trzech świadczeń okresowych, czym naraził osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, przy czym zarzucanego czynu dopuścił się przed upływem 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności będąc skazanym za podobne przestępstwo umyślne,
tj. o czyn z art. 209§1a kk w zw. z art. 64§ 1 kk
orzeka
1.
w miejsce czynów zarzuconych w punktach I i II aktu oskarżenia uznaje oskarżonego M. B. (1) za winnego tego, że od 06 czerwca 2017 roku do 31 marca 2018 roku w miejscowości W., gm. M.,
pow. (...), woj. (...) uchylał się od wykonywania ciążącego na nim
i określonego co wysokością orzeczeniem sądowym obowiązku alimentacyjnego wobec swoich dzieci - małoletniego C. B. oraz M. B. (2) w kwotach po 700 zł miesięcznie i K. B. w kwocie po 500 zł miesięcznie, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości względem każdego z uprawnionych stanowi równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych, czym naraził w/w pokrzywdzonych na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 209 § 1a kk i za to na podstawie art. 209 § 1a kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin miesięcznie,
2. na podstawie art. 72 § 1 pkt 3 kk w zw. z art. 34 § 3 kk zobowiązuje oskarżonego do bieżącego wykonywania obowiązku łożenia na utrzymanie uprawnionych do alimentacji C. B., M. B. (2) i K. B.,
3. zwalnia oskarżonego od kosztów procesu, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.
(na podstawie art. 423 § 1a kpk w zakresie ograniczonym do rozstrzygnięcia o karze i innych konsekwencjach prawnych czynu)
Za występek z art. 209 § 1a kk przewidziano alternatywne sankcje karne – grzywnę, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Kolejność wskazywanych przez Ustawodawcę kar nie jest przypadkowa, ale stanowi wyraz ultima ratio kary izolacyjnej, która w przypadku sprawców zobowiązanych do alimentacji nie zawsze jest racjonalną odpowiedzią na naruszenie prawa. Czynnikami limitującymi wymiar kary pozostają stopień społecznej szkodliwości czynu oraz stopień zawiniania, jednak należy brać pod uwagę również cele zapobiegawcze i wychowawcze oraz potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Nadto, wymierzając karę należy uwzględnić zespół okoliczności wskazanych w art. 53 § 2 kk – w tym stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, jego właściwości i warunki osobiste, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa oraz zachowanie sprawcy po jego popełnieniu.
M. B. (1) popełnił czyn o znacznej szkodliwości społecznej godząc w prawo swoich dzieci do opieki materialnej, jakiej należy oczekiwać po każdym odpowiedzialnym rodzicu. Przez okres blisko 9 miesięcy nie łożył na ich utrzymanie ignorując ciążący na nim, potwierdzony orzeczeniem sądowym obowiązek alimentacyjny. Materiał dowodowy, w szczególności zeznania byłej żony oskarżonego oraz dwojga jego dorosłych dzieci nie wskazują, aby motywy i pobudki działania M. B. (1) wynikały z woli dokuczenia najbliższym i miały jakikolwiek związek z popełnionym przez niego w latach 2004 -2014 r. przestępstwem. Wprost przeciwnie, A. B., M. B. (2) i K. B. zgodnie wskazywali, że z oskarżonym nie utrzymują właściwie żadnych relacji, a po opuszczeniu zakładu karnego w czerwcu 2017 r. wiedzie on własne życie. Była żona przyznała, że niekiedy zasila ją drobnymi kwotami na utrzymanie domu, choć faktycznie czyni to niechętnie. Z całą pewnością pomiędzy popełnionym w przeszłości przestępstwem znęcania nad żoną i starszą córką, a obecnie osądzonym występkiem niealimentacji nie zachodziło podobieństwo pozwalające na przyjęcie działania w warunkach recydywy, co także nie pozostaje bez znaczenia dla oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu i wymiaru kary. Oskarżony jest wprawdzie skupiony na realizacji własnych potrzeb, wśród których centralne miejsce do niedawna zajmował alkohol, ale według A. B. – w ostatnim czasie skłonność tę oskarżony wyraźnie ograniczył. Znalazł stałą pracę i sumiennie się do niej przykłada. Progres w zachowaniu oskarżonego, zwłaszcza stabilizacja zawodowa stanowią dobry prognostyk dla interesu pokrzywdzonych, bowiem tylko dysponując dochodami M. B. (1) może realnie – dobrowolnie albo na drodze egzekucji – wesprzeć ich finansowo. Okres przestępstwa, nawet po modyfikacji jego ram czasowych dokonanej przez Sąd nie był długi na tle innych czynów tej samej kategorii i miał miejsce w czasie adaptacji postpenitencjarnej, co z pewnością stanowiło utrudnienie w ponownej organizacji życia zawodowego i osobistego. Żadne z pokrzywdzonych nie wymaga szczególnych nakładów finansowych wynikających z choroby, czy niepełnosprawności. Dwoje z nich jest już dorosłych, a M. B. (2) na tyle zaradny, aby podjąć dorywcze zajęcie i częściowo zarabiać na własne utrzymanie. Żadna z w/w okoliczności dotyczących pokrzywdzonych nie usprawiedliwia postawy oskarżonego, ale i nie przemawia za wyjątkowo surową karą. W ocenie Sądu, rodzaj i rozmiar kary powinien służyć zarówno celom odwetowym, jak i prewencyjnym, co z kolei wymaga wyważenia wszystkich następstw wyroku. Z tego względu M. B. (1) wymierzono karę wolnościową – 1 roku ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie. Można z pełnym przekonaniem przyjąć, że przymusowa praca i jednocześnie świadomość konsekwencji jej lekceważenia utrwalą dyscyplinę życiową oskarżonego i pomogą mu utrzymać obecny styl życia, z pożytkiem dla niego samego, ale i dla uprawnionych do alimentacji. Faktem jest, że godzenie pracy zawodowej z pracą na cele społeczne może stanowić wyzwanie, ale istotą kary jest właśnie dolegliwość stanowiąca konsekwencję naruszenia prawa. M. B. (1) będzie wiec musiał wytężyć siły, aby sprostać nałożonym na niego obowiązkom, co z całą pewnością odwróci jego uwagę od alkoholu i marnowania nań czasu wolnego od pracy zarobkowej. Walor prewencyjny ma nadto orzeczony z mocy art. 72 § 1 pkt 3 kk w zw. z art. 34 § 3 kk obowiązek bieżącego wykonywania obowiązków alimentacyjnych wobec uprawnionych, bowiem M. B. (1) musi mieć świadomość, że odbyta kara nie zwalnia go z powinności rodzicielskich wyrażających się m.in. łożeniem na ich utrzymanie.
Zważywszy, że oskarżony nie dysponuje majątkiem i dopiero od niedawna dysponuje stałym źródłem dochodów, jakie w pierwszej kolejności winny być przeznaczane na partycypację w utrzymaniu dzieci, zachodziły podstawy do uznania, że uiszczenie kosztów sądowych byłoby obecnie dla niego zbyt uciążliwe. Mając to na uwadze, z mocy art. 624 § 1 kpk Sąd zwolnił go z tego obowiązku.