UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 lipca 2017r., znak: ENS/10/048127358 organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu Z. M. prawa do emerytury na podstawie art.184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Organ rentowy wskazał, iż do pracy w warunkach szczególnych nie uwzględnił okresu zatrudnienia ubezpieczonego od dnia 23 lipca 1975r. do dnia 31 sierpnia 1975r. oraz od 15 stycznia 1976 r. do dnia 31 maja 1997 r., ponieważ w świadectwie pracy wykonywanej w szczególnych warunkach z dnia 11 sierpnia 1999 r. zajmowane przez ubezpieczonego stanowisko pracy „elektromonter remontowy suwnic-konserwator” nie figuruje pod podanym działem, pozycją i punktem Rozporządzania, na które powołał się zakład pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji, organ rentowy wniósł o jej zmianę i orzeczenie co do istoty sprawy, poprzez przyznanie prawa do spornego świadczenia. Wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność potwierdzenia charakteru wykonywanej pracy, przy prowadzonych pracach remontowych związanych z utrzymaniem ciągłości pracy i ruchu suwnic.

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony Z. M. urodził się (...) W dniu (...) ukończył 60 rok życia. Nie jest członkiem OFE.

Ubezpieczony był zatrudniony:

- od 1 września 1972 r. do 20 czerwca 1975 r. w Hucie (...) SA, jako uczeń na podstawie umowy o naukę zawodu;

- od 21 czerwca 1975 r. do 31 maja 1997 r. w Hucie (...) SA, na stanowisku elektromontera;

- od 1 czerwca 1997 r. do 29 lutego 2000 r. w Zakładzie (...) SA w Z., na stanowisku elektromontera (na zasadzie przejęcia z art. 23¹kp).

Ubezpieczony otrzymał świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach sporządzone przez Hutę (...) SA w dniu 11 sierpnia 1999 r., z którego wynika, że ubezpieczony w okresie od 23 lipca 1975 r. do 31 sierpnia 1975 r. i od 15 stycznia 1976 r. do 31 maja 1997 r. wykonywał pracę na stanowisku elektromonter remontowy suwnic-konserwator. Zdaniem pracodawcy, była to praca wskazana w dziale III, doz. 86, pkt 1 wykazu A stanowiącego załącznik Nr 1 do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy hutnictwa maszynowego – ubezpieczony stale wykonywał roboty remontowe związane z ruchem urządzeń dźwigowych.

Huta (...) SA zajmowała się produkcją pieców elektrycznych do topienia metalu
i minerałów, urządzeń do obróbki pozapiecowej, urządzeń dźwigowych specjalnych, urządzeń hutniczych i koksowniczych, konstrukcji technologicznych odlewów żeliwnych i innych tego typu urządzeń.

W latach 1974-1975 ubezpieczony przebywał na delegacji w Czechosłowacji. Pracował tam jako ślusarz. Następnie, tj.: w latach 1975-1999 pracował jako elektromonter w służbie utrzymania ruchu przy wydziale budowy konstrukcji stalowych. Na wydziale tym używane były takie urządzenia jak suwnice, wytaczarki, strugarki i inne urządzenia służące do kształtowania elementów stalowych. Zatrudnieni w tym wydziale byli ślusarze, suwnicowi, traserzy itp. Na wydziale było ponad 20 suwnic. Ich sprawność była codziennie sprawdzana, bowiem były one bardzo awaryjne. Znajdowały się one na wysokości kilkunastu metrów. Przed rozpoczęciem pracy suwnicy dokonywano jej przeglądu. Suwnice wjeżdżały wówczas w specjalne miejsca, które były wyłączane z napięcia. Następnie dokonywano ich przeglądu i konserwacji. Wymieniano takie elementy jak silniki, luzowniki czy odbieracze. Ponadto suwnice miały nastawniki i walce, które nachodziły na siebie. W przypadku ich awarii, części te również były wymieniane. Na wydziale znajdowały się specjalne książki, gdzie umieszczano informacje o sprawności suwnicy. Jeżeli suwnica była sprawna, to można było rozpocząć na niej prace.

Ubezpieczony specjalizował się w naprawach suwnic. Zajmował się ich bieżącym nadzorem, remontem i konserwacją w zakresie elektrycznym. Prace te wykonywał na wysokości. Przy naprawie suwnicy zazwyczaj brało udział kilka osób, w tym ślusarz.

Sporadycznie ubezpieczony naprawiał także inne urządzenia, leczy czynności te miału charakter marginalny. Takich pracowników jak ubezpieczony, a mianowicie zajmujących się naprawą, konserwacją, utrzymaniem w ruchu suwnic było łącznie ośmiu, po kilku na jednej zmianie, gdy w zakładzie pracowało się w systemie trzyzmianowym.

Ubezpieczony otrzymywał dodatki za pracę wykonywaną w warunkach szczególnych oraz posiłki regeneracyjne.

Pracę taką ubezpieczony wykonywał faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Był narażony na hałas, porażenie prądem elektrycznym, naświetlenia.

Razem z ubezpieczonym pracowali M. K., J. T. praz K. K., który był ślusarzem.

Przed tutejszym Sądem toczyła się sprawa z odwołania M. K. od decyzji odmawiającej mu prawa do emerytury w obniżonym wieku (sygn. akt VIII U 1230/17). Prawomocnym wyrokiem z dnia 11 października 2017 r. przyznano M. K. prawo do spornego świadczenia.

W dniu 12 lipca 2017 r. ubezpieczony wniósł do organu rentowego o przyznania mu prawa do emerytury w obniżonym wieku.

Zaskarżona decyzją z dnia 18 lipca 2017 r. odmówiono ubezpieczonemu prawa do spornego świadczenia, z przyczyn wyżej podanych.

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił w oparciu o akta organy rentowego; akta osobowe ubezpieczonego; akta osobowe M. K., K. K. oraz M. P.; akta sprawy toczącej się przed tutejszym Sądem pod sygn. akt. VIII U 1230/17; zeznania świadka M. K. złożone na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2018 r. (k.35-36); zeznania świadka K. K. złożone na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2018 r. (k.36); zeznania świadka J. T. złożone na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2018 r. (k.36); zeznania ubezpieczonego złożone na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2018 r. (k.37).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków M. K. i K. K. gdyż w znacznej mierze przedstawiają one rzeczywisty obraz okoliczności zdarzeń będących przedmiotem niniejszego postępowania, a brak jest podstaw do kwestionowania ich wiarygodności. Ich zeznania są rzeczowe, szczegółowe, logiczne, zasadniczo zgodne ze sobą i wzajemnie się uzupełniające. Zaznaczyć bowiem należy, iż świadkowie pracowali razem z ubezpieczonym w okresie jego zatrudnienia, stąd niewątpliwie posiadają szczegółową wiedzę na temat miejsca i charakteru wykonywanej przez ubezpieczonego pracy. Zeznania te pokrywają się również z zeznaniami ubezpieczonego. W tym miejscu należy także podnieść, że świadek M. K., który wykonywał te same czynności co ubezpieczony, również odwołał się od decyzji organu rentowego odmawiającej mu emerytury w obniżonym wieku i ostatecznie prawomocnym wyrokiem wskazanym wyżej uzyskał prawo do spornego świadczenia.

Sąd pominął dowód z przesłania świadka M. P., z uwagi na cofnięcie wniosku o jego przesłuchanie przez ubezpieczonego.

Zgromadzone dowody Sąd uznał za kompletne i pozwalające na czynienie na ich podstawie ustaleń co do stanu faktycznego, a następnie na rozstrzygnięcie sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego Z. M. zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja jest nieprawidłowa.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że pracodawca w świadectwie pracy wykonywanej w warunkach szczególnych powołał się na przepisy resortowe, tj.: zarządzenie nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy hutnictwa maszynowego. Zaznaczyć należy, że przepisy te mają jedynie charakter pomocniczy, uzupełniający. Określenie, czy wykonywane czynności, były pracą w warunkach szczególnych, a jeżeli tak to jaką, powinny być oceniane przez normy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.1983.8.43). W związku z tym, dla uznania konkretnego rodzaju lub stanowiska pracy za pracę wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze decydujące znaczenie ma to, czy jest to praca wymieniona w w/w rozporządzeniu oraz w wykazach stanowiących załącznik do tego rozporządzenia, natomiast wykazy stanowisk ustalane przez właściwe podmioty w odniesieniu do podległych zakładów pracy mają jedynie charakter techniczny (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2012r., II UK 103/11 oraz z dnia 13 listopada 2008r., II UK 88/08). Jednocześnie wykazy resortowe, mające za zadanie uszczegółowienie wykazu prac zawartego w rozporządzeniu Rady Ministrów, muszą być dostosowane do treści załącznika do wymienionego rozporządzenia. Mają charakter porządkujący, ale nie stanowią aktu normatywnego powszechnie obowiązującego, a więc ich treść nie jest wiążąca przy ustalaniu prawa do wcześniejszej emerytury (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11 września 2012 r.. sygn. akt: III AUa 1706/11).

Przechodząc do dalszych rozważań, wskazać należy, że zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017r., poz. 1383) prawo do emerytury ma ubezpieczony urodzony po dniu 31 grudnia 1948r., który:

-: ukończył 60 lat,
-: udokumentował do dnia 31 grudnia 1998r. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia przy pracach wymienionych w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zm.),
-: nie przystąpił do OFE albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa,

Po myśli § 2 ust. 1 i 2 w/w rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie

Ubezpieczony Z. M. ukończył wiek emerytalny 60 lat, legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. wymaganym co najmniej 25 - letnim okresem składkowym i nieskładkowym oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Spór w rozpoznawanej sprawie dotyczył posiadania przez ubezpieczonego na dzień 1 stycznia 1999r. wymaganego 15 – letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, a konkretnie tego czy istnieją podstawy do zaliczenia do takiej pracy okresu spornego zatrudnienia ubezpieczonego w Hucie (...) SA w Z. od dnia 23 lipca 1975r. do dnia 31 sierpnia 1975 r. oraz od 15 stycznia 1976 r. do dnia 31 maja 1997 r.

Ubezpieczony na cały powyższy okres zatrudnienia przedłożył wprawdzie w organie rentowym świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych sporządzone przez w/w zakład pracy, lecz dokument ten organ rentowy zakwestionował z przyczyn wskazanych w decyzji zaskarżonej.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, a także inne dokumenty wystawione przez pracodawcę, nie są dokumentami urzędowymi w rozumieniu art. 244 §1 i 2 kpc, tylko dokumentami prywatnymi, które stanowią dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art.245 kpc). Dokumenty takie podlegają kontroli zarówno co do prawdziwości podanych w nich faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej (por. wyrok Sadu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 kwietnia 2017r. III AUa 698/16 ).

W konsekwencji braku uznania przez organ rentowy w/w dokumentu Sąd w toku niniejszego postępowania prowadził szczegółowe postępowanie dowodowe na okoliczność rzeczywiście świadczonej przez ubezpieczonego pracy w okresie spornym i następnie ustalenia czy praca taka mieści się wykazie prac w warunkach szczególnych (Wykaz A) stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W wykazie A, dziale XIV, poz.25 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. wymienione zostały prace – „bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano – montażowe i budowlano – remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie ”.

W ocenie Sądu, przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało w sposób jednoznaczny, że ubezpieczony w okresie spornego zatrudnienia w Hucie (...) SA w Z. od dnia 23 lipca 1975r. do dnia 31 sierpnia 1975 r. oraz od 15 stycznia 1976 r. do dnia 31 maja 1997 r. wykonywał pracę, o której mowa powyżej, a mianowicie faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się naprawą, remontem i konserwacją suwnic, gdy na wydziale, gdzie dokonywał tych czynności – biorąc również pod uwagę specyfikę działalności całego zakładu pracy, który zajmował się produkcją różnego rodzaju wielkogabarytowych urządzeń, konstrukcji stalowych – jednymi z podstawowych prac były prace polegające na obsłudze suwnic wymienione w wykazie A dziale III poz.86.

Ponadto przyjęciu, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył pracę w warunkach szczególnych nie przeszkadza fakt, że czasami pewne czynności musiał wykonać w innym miejscu, gdy były to czynności ściśle i nierozerwalnie związane z naprawą i konserwacją suwnic, bo np. dokonywał w warsztacie naprawy pewnych podzespołów tego urządzenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r. II UK 233/11 ).

Wskazać należy także, że w świetle utrwalonego orzecznictwa sądowego dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego stanowiska tylko rodzaj rzeczywiście powierzonej pracy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 czerwca 2015r. sygn. akt III AUa 168/15 LEX nr 1761793 ).

Powyższe okoliczności potwierdzają wiarygodne zeznania świadków J. T., K. K. oraz M. K.– byłych współpracowników ubezpieczonego, zeznania ubezpieczonego, powołana w sprawie dokumentacja, w tym dokumentacja osobowa. Jednocześnie jak już wyżej wskazano, świadkowi M. K., którego zakres wykonywanej pracy był taki sam jak ubezpieczonego, ostatecznie mocą wyroku tutejszego Sądu przyznano prawo do emerytury w obniżonym wieku.

Ustalony w sprawie stan faktyczny pozwala na przyjęcie, że ubezpieczony legitymuje się ponad 15 letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych. Ubezpieczony wykazał, że posiada staż pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w wymiarze 21 lat, 5 miesięcy i 26 dni.

Pozostałe przesłanki prawa do emerytury nie były kwestionowane i zostały przez odwołującego spełnione.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴§ 2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 1 lipca 2017 r., tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym ubezpieczony złożył wniosek.

(-) SSR del. Anna Capik-Pater

Przewodniczący:	SSR del. Anna Capik-Pater
Protokolant:	Mirosława Wandachowicz

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE