UZASADNIENIE

Powódka Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości w G. przy ul. (...),C,Ł wniosła pozew przeciwko E. O. i M. O. domagając się od pozwanych solidarnie zapłaty kwoty 6.931,37 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od następujących kwot:

- 885,11 zł za okres od dnia 11 kwietnia 2017r. do dnia zapłaty,

- 550,33 zł za okres od dnia 11 maja 2017r. do dnia zapłaty,

- 550,33 zł za okres od dnia 11 sierpnia 2017r. do dnia zapłaty,

- 550,33 zł za okres od dnia 12 września 2017r. do dnia zapłaty,

- 1.465,09 zł za okres od dnia 11 października 2017r. do dnia zapłaty,

- 1.465,09 zł za okres od dnia 11 listopada 2017r. do dnia zapłaty,

- 1.465,09 zł za okres od dnia 12 grudnia 2017r. do dnia zapłaty

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, iż pozwanym przysługuje prawo własności lokalu mieszkalnego nr (...) kl. Ł położonego w G. przy ul. (...),C,Ł. Pozwani zalegają z płatnością należności, których saldo na dzień 14 grudnia 2017r. wynosiło 6.931,37 zł, na co składają się należności za okres od 1 kwietnia do 31 grudnia 2017r. Powód domaga się odsetek od dnia następnego po dniu wymagalności każdej z miesięcznych zaliczek. Powód wezwał pozwanych do zapłaty, ale do dnia wniesienia pozwu należności nie zostały uregulowane.

(pozew k. 2-5)

W dniu 27 marca 2018r. w sprawie o sygnaturze akt I Nc 2053/17 Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zasądzając należność solidarnie od obojga pozwanych. Nakaz zapłaty uprawomocnił się w stosunku do M. O. z dniem 9 maja 2018r.

(nakaz zapłaty k. 38, zarządzenie k. 46)

Pozwana E. O. wywiodła sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości. Pozwana zakwestionowała roszczenie co do zasady jak i co do wysokości, podniosła zarzut braku legitymacji biernej oraz braku wykazania podstawy faktycznej roszczenia. Zdaniem pozwanej, na podstawie umowy najmu opłaty czynszowe należne powodowi powinni pokrywać najemcy lokalu. Pozwana wskazała, że nie mieszka w spornym lokalu, nie korzysta z niego i tym samym nie powinna ponosić opłat.

(sprzeciw od nakazu zapłaty k. 57-58)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwani E. O. i M. O. byli – na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej – współwłaścicielami stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego nr (...) klatka Ł położonego w budynku przy ul. (...), C, Ł w G., dla którego Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą nr (...).

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o odpis z księgi wieczystej nr (...) k. 10-13)

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2013r. wydanym w sprawie o sygnaturze II C 837/13 Sąd Okręgowy w Gdańsku rozwiązał związek małżeński pozwanych przez rozwód. Wyrok uprawomocnił się z dniem 21 maja 2013r.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 29 kwietnia 2013r. k. 81)

Zadłużenie pozwanych z tytułu opłat eksploatacyjnych, kosztów zużycia mediów i opłat na fundusz remontowy za okres od 1 kwietnia 2017r. do 31 grudnia 2017r. łącznie wynosi 6.931,37 zł. Na tę kwotę składają się następujące zaliczki:

- za miesiąc kwiecień 2017r. w kwocie 885,11 zł;

- za miesiąc maj 2017r. w kwocie 550,33 zł;

- za miesiąc sierpień 2017r. w kwocie 550,33 zł;

- za miesiąc wrzesień 2017r. w kwocie 550,33 zł;

- za miesiąc październik 2017r. w kwocie 1.465,09 zł;

- za miesiąc listopad 2017r. w kwocie 1.465,09 zł;

- za miesiąc grudzień 2017r. w kwocie 1.465,09 zł.

(dowód: zawiadomienia o wysokości zaliczek k. 15-21)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd w całości ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową. Oceniając zebrany materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności wymienionych powyżej dokumentów.

Podkreślić bowiem należy, iż dowody w postaci odpisu z księgi wieczystej oraz odpisu wyroku rozwodowego mają charakter dokumentów urzędowych i w związku z tym korzystają z domniemania autentyczności i domniemania zgodności z prawdą wyrażonych w nich oświadczeń, zaś w toku niniejszego postępowania strona pozwana nie wzruszyła powyższych domniemań w trybie art. 252 kpc.

Ponadto, za w pełni wiarygodne i przydatne do rozstrzygnięcia sprawy Sąd uznał dowody z dokumentów prywatnych w postaci zawiadomień o wysokości złożonych przez stronę powodową. Zważyć należało, że strona pozwana nie kwestionowania autentyczności przedstawionych dokumentów. Przedmiotowe dokumenty nie noszą także znamion podrobienia, przerobienia ani żadnej innej ingerencji. Z tego względów nie ma podstaw do twierdzenia, że nie zostały one wytworzone przez wystawcę. Ponadto, wobec braku jakichkolwiek dowodów przeciwnych oraz przy braku konkretnych zarzutów strony pozwanej należało uznać, że załączone dokumenty przedstawiają rzeczywistą wysokość zadłużenia pozwanych.

Sąd oddalił natomiast wniosek o przesłuchanie pozwanej, albowiem zgodnie z treścią art. 299 kpc dowód z przesłuchania stron może zostać dopuszczony przez sąd jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Tymczasem, w przedmiotowej sprawie wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy zostały wyjaśnione za pomocą dowodów z dokumentów. Natomiast, okoliczność, że przedmiotowy lokal stanowi przedmiot najmu nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem zgodnie z obowiązującymi przepisami obowiązek pokrywania opłat eksploatacyjnych spoczywa na właścicielu lokalu mieszkalnego.

Na mocy art. 202 kpc a contrario Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o przekazanie sprawy sądowi właściwemu z uwagi na miejsce zamieszkania pozwanej. Zgodnie z treścią art. 202 kpc niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron sąd bierze pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Sąd nie bada z urzędu tej niewłaściwości również przed doręczeniem pozwu. W świetle art. 202 kpc niewłaściwość miejscową, jeżeli nie jest ona wynikiem właściwości wyłącznej innego sądu, sąd bierze pod uwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy (por. postanowienie SN z dnia 15 stycznia 1974r., I CZ 5/74, L.).

W przedmiotowej sprawie zarzut niewłaściwości miejscowej tutejszego sądu nie został zgłoszony w sprzeciwie od nakazu zapłaty, lecz już w toku postępowania, w piśmie z dnia 15 lipca 2019r. W związku z powyższym zarzut ten należało uznać za spóźniony. Jednocześnie, należy wskazać, że niewłaściwość niniejszego Sądu nie jest wynikiem właściwości wyłącznej Sądu Rejonowego w Kielcach.

Przechodząc do szczegółowych rozważań należy wskazać, że powodowa Wspólnota Mieszkaniowa dochodziła od pozwanych, będących współwłaścicielami lokalu mieszkalnego nr (...) kl. Ł znajdującego się w budynku przy ul. (...), C, Ł w G., solidarnie zapłaty kosztów zarządu nieruchomością wspólną za okres od 1 kwietnia 2017r. do dnia 31 grudnia 2017r. Zgodnie z treścią przepisu art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali (tekst jednolity Dz.U. z 2019 r. poz. 737) właściciel jest obowiązany m.in. ponosić wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu i uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Zgodnie natomiast z art. 14 przywołanej ustawy na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności:

1) wydatki na remonty i bieżącą konserwację,

2) opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę,

3) ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali,

4) wydatki na utrzymanie porządku i czystości,

5) wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

Podstawowym zarzutem strony pozwanej był zarzut braku legitymacji biernej. Pozwana podnosiła bowiem, że przedmiotowy lokal stanowi przedmiot najmu, a na podstawie umowy najmu opłaty czynszowe należne powodowi powinni pokrywać najemcy lokalu. Pozwana wskazała przy tym, że nie mieszka w spornym lokalu, nie korzysta z niego i tym samym nie powinna ponosić opłat.

W ocenie Sądu zarzut pozwanej nie zasługiwał na uwzględnienie.

W świetle powołanego powyżej przepisu art. 13 ustawy o własności lokali obowiązek ponoszenia wydatków związanych z utrzymaniem lokalu i obowiązek uczestniczenia w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej jest nierozerwalnie związany z prawem własności lokalu mieszkalnego. Jest to obowiązek o charakterze bezwzględnym i właściciel lokalu nie może skutecznie zwolnić się z niego wobec wspólnoty mieszkaniowej poprzez zawarcie umowy z osobą trzecią. Jak bowiem wskazuje się w orzecznictwie właściciel lokalu i współwłaściciel nieruchomości wspólnej musi uczestniczyć w kosztach związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, proporcjonalnie do udziału, jaki mu w tej nieruchomości przysługuje (por. wyrok SN z dnia 16 lutego 2001r., IV CKN 265/00, L.). Koszty zarządu nieruchomością wspólną ponosi każdy z właścicieli lokali, przy czym obowiązek ten związany jest z własnością lokalu i istnieniem części wspólnych nieruchomości. Bez tych części wspólnych korzystanie z budynku i położonych w nim lokali w sposób zgodny z ich przeznaczeniem nie byłoby możliwe. Obowiązek ponoszenia kosztów z tytułu utrzymania nieruchomości wspólnej związany jest zatem z określonym lokalem, korzystanie z którego wymaga także korzystania z części wspólnych (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 8 lutego 2017r., I SA/Gl (...), L.). Podobnie, obowiązek utrzymania własnego lokalu jest nierozerwalnie związany z własnością lokalu. Dla istnienia i zakresu tego obowiązku nie ma żadnego znaczenia czy właściciel korzysta z lokalu, zamieszkuje w nim czy go wynajmuje. W świetle dołączonych do akt sprawy dokumentów, a w szczególności odpisu z księgi wieczystej, nie budzi żadnych wątpliwości, że pozwana jest współwłaścicielem przedmiotowej nieruchomości. Okoliczność ta stanowi wystarczającą podstawę żądania zapłaty kosztów związanych z utrzymaniem lokalu (opłaty za media) oraz kosztów zarządu nieruchomością wspólną.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana zakwestionowała roszczenie także co do wysokości. Zważyć jednak należało, że pozwana w żaden sposób nie uzasadniła swojego stanowiska w tym zakresie. W sprzeciwie ani w kolejnych pismach procesowych nie wskazała, jakie konkretnie składniki opłat kwestionuje i z jakich powodów, nie wyjaśniła, czy kwestionuje sposób naliczania poszczególnych opłat, czy też sposób rozliczenia ewentualnych wpłat. Pozwana nie przedłożyła również żadnych dowodów, które mogłyby wzbudzić wątpliwości co do prawidłowości rozliczenia przedstawionego przez stronę powodową. Jednocześnie, należy wskazać, że strona powodowa dołączyła do pozwu dokumenty prywatne potwierdzające wysokość poszczególnych należności objętych żądaniem pozwu. Pozwana nie kwestionowała autentyczności przedłożonych dokumentów prywatnych ani też nie podnosiła, że poszczególne składniki opłat zostały określone w sposób niezgodny z uchwałami wspólnoty mieszkaniowej bądź zostały zawyżone.

W pozwie strona powodowa wskazała, że prawo własności przedmiotowego lokalu mieszkalnego przysługuje obojgu pozwanym. Do pozwu dołączono odpis z księgi wieczystej nr (...), z którego wynika, że pozwani są współwłaścicielami stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego nr (...) na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej.

Jak jednak wynika z ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd, na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 29 kwietnia 2013r. wydanego w sprawie o sygnaturze akt II C 837/13 związek małżeński pozwanych został rozwiązany przez rozwód.

Podkreślić należy, iż w wyniku rozwiązania związku małżeńskiego ustaje wspólność ustawowa majątkowa małżeńska. Z chwilą ustania wspólności majątkowej małżeńskiej powstaje majątek, w którym udziały osób współuprawnionych określone są ułamkiem. Podobnie jak przy współwłasności ułamkowej mają one charakter udziałów idealnych. Sytuacja współuprawnionych nie jest już regulowana przepisami prawa rodzinnego (z wyjątkiem art. 43 i 45 kro), ale prawa spadkowego i prawa rzeczowego (art. 1035 kc w zw. z art. 199 i n. kc i art. 46 kro) (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 2 sierpnia 2017r., III AUa 31/17, L.).

Na skutek podwójnego odesłania zawartego w przepisach art. 46 kro i art. 1035 kc należy zastosować zatem przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Określając wysokość udziałów przysługujących byłym małżonkom po ustaniu wspólności ustawowej należy odwołać się do art. 43 § 1 kro, zgodnie z którym oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. W związku z tym po ustaniu wspólności ustawowej wskutek rozwiązania małżeństwa, każdemu z powodów przysługują równe udziały, wynoszące po ½ części w poszczególnych składnikach majątku objętego dotychczasową wspólnością ustawową. Żadnego znaczenia nie ma fakt, że w księdze wieczystej pozwani są nadal wpisani jako właściciele lokalu na prawach wspólności ustawowej, albowiem wpis prawa własności ma charakter deklaratotyjny. Z uwagi zatem na fakt, że pozwana jest współwłaścicielką spornego lokalu mieszkalnego w udziale wynoszącym ½ części, jej odpowiedzialność za zobowiązania związane z prawem własności tej nieruchomości ogranicza się do wysokości jej udziału. Z tego względu odpowiedzialność pozwanej jest uzasadniona jedynie co do kwoty 3.465,68 zł (stanowiącej połowę żadnej przez powoda kwoty 6.931,37 zł). Pozwana jest zobowiązana do zapłaty połowy z każdej z miesięcznych zaliczek składających się na żądanie pozwu.

W tych okolicznościach Sąd uznał, że zobowiązanie pozwanej z tytułu opłat eksploatacyjnych, kosztów zużycia mediów i opłat na fundusz remontowy za okres od 1 kwietnia 2017r. do 31 grudnia 2017r. wynosi 3.465,68 zł i taką też kwotę zasądził – na mocy przepisów art. 13 i 14 ustawy o własności lokali – od pozwanej na rzecz powoda. Jednocześnie z uwagi na to, że nakaz zapłaty w stosunku do pozwanego M. O. (w którym od pozwanego zasądzono całość żądanej kwoty) uprawomocnił się, w treści wyroku należało zastrzec, że odpowiedzialność pozwanej jest solidarna z odpowiedzialnością M. O., wynikającą z tego prawomocnego nakazu zapłaty.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE