UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 21 listopada 2014r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. przeniósł odpowiedzialność za zaległe składki należne od Przedsiębiorstwa (...). (...) S.A z siedzibą w W. za okres od grudnia 2008r. do 25 czerwca 2010r. na J. G. pełniącą funkcję prezesa zarządu (decyzja wraz z uzasadnieniem w aktach ZUS).

Od decyzji tej odwołanie złożyła wnioskodawczyni J. G. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, ze nie odpowiada ona za zaległe zobowiązania Przedsiębiorstwa (...). (...) S.A z siedzibą w W. wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. z tytułu składek (odwołanie wraz z uzasadnieniem k.1-9).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie (odpowiedź na odwołanie wraz z uzasadnieniem k.12-14).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Przedsiębiorstwo (...). (...) S.A z siedzibą w W. prowadzi działalność gospodarcza od 22 stycznia 2001r. Spółka zatrudniała pracowników i była zobowiązana do opłacania comiesięcznych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Począwszy od lutego 2007r. Spółka zaprzestała regulowania swoich zobowiązań wobec ZUS. Za okres od lutego 2007r. do listopada 2014r. zaległości z tytułu składek wynosiły (...) zł łącznie z odsetkami, kosztami upomnienia i kosztami egzekucyjnymi. Postanowieniem z dnia 2 marca 2012r. Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w sprawie XGUp 24/12 ogłosił upadłość Przedsiębiorstwa (...). (...) S.A. postępowanie upadłościowe zostało jednak umorzone z uwagi na brak środków w masie upadłości na jego prowadzenie. Postępowanie egzekucyjne skierowane do majątku Spółki prowadzone przez Dyrektora I Oddziału ZUS w W. okazało się bezskuteczne (k. 151-152). Zajęcie rachunków bankowych Spółki nie spowodowało zmniejszenia zadłużenia z tytułu składek. Nie było również możliwości zaspokojenia się wierzyciela z nieruchomości Spółki z uwagi na brak wycen nieruchomości oraz nieuregulowany stan prawny. Nieruchomość przy ulicy (...) w W. nie była obciążona rzeczowo, lecz sprzedaż je okazała się niemożliwa z uwagi na nieuregulowany stan prawny.

Wnioskodawczyni J. G. pełniła funkcję członka zarządu w okresach od 18 października 2005r do 23 marca 2010r. i od 18 maja 2010r. do 26 czerwca 2010r. W okresie tym zadłużenie Spółki wobec ZUS z tytułu składek wzrosło o kwoty podane w zaskarżonej decyzji. Od 2008r. występował wysoki poziom długu nad majątkiem Spółki. Płynność bieżąca Spółki znajdowała się poniżej wskaźników uważanych za pożądane. Z końcem 2009r. wystąpiła okoliczność zgłoszenia upadłości Spółki (przesłanka zadłużeniowa). W okresach tych nie został złożony wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki. Pismem z dnia 3 grudnia 2014r. ( akta ZUS k. 56) pełnomocnik wnioskodawczyni wskazał posiadane przez Spółkę C. H. nieruchomości w postaci: 1) nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości W. gm. S. o wartości 7 mln. zł, 2) nieruchomości gruntowej niezabudowanej położonej w gm. K., obręb B., 3) nieruchomości gruntowej niezabudowanej położonej przy ulicy (...) w W., 4) nieruchomości zabudowanej – budynku stacji rozrządowej (...) w B., gm. Ż., 5) użytkowania wieczystego gruntu oraz prawa własności budynków położonych przy ulicy (...) w S., 6) użytkowania wieczystego gruntu oraz prawa własności budynków położonych w miejscowości S., gm. L. oraz posiadane przez Spółkę udziały w spółkach prawa handlowego (na dzień 30.11.2013r.) w postaci: 1) 153 udziałów o łącznej wartości nominalnej 415.548,00 zł w spółce A.D. 2050 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, 2) 4 udziałów o łącznej wartości nominalnej 8.000,00 zł w spółce C. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednocześnie pełnomocnik wnioskodawczyni przyznał, że spółka zbyła część posiadanych nieruchomości.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy na k. 18-22, 31, 57-60, 93-95, 126-145, 151-152, 165-200, 201-310 oraz załączniki do pisma ZUS z 07.08.2018r., opinię biegłego (k. 321-344), zeznania świadków (k.79v-80v, 118v-119v), zeznania wnioskodawczyni (k. 404v-405), akta ZUS.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Odwołanie okazało się niezasadne. Zgodnie z art. 116 Ordynacji podatkowej w wersji obowiązującej w latach 2009-2015 (tekst jednolity Dz.U. 2015 poz. 613) za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu: 1) nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

§ 2. Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

§ 3. W przypadku gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka akcyjna w organizacji nie posiada zarządu, za zaległości podatkowe spółki odpowiada jej pełnomocnik albo odpowiadają wspólnicy, jeżeli pełnomocnik nie został powołany. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.

Bezspornym jest w sprawie, że w czasie gdy J. G. pełniła funkcję członka zarządu nie został złożony wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki. W ocenie Sądu Okręgowego wnioskodawczyni nie udowodniła, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jej winy. Osoba zainteresowana winna wykazać brak winy, czyli udowodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że uchybienie określonemu obowiązkowi było od niej niezależne. Zarówno z zeznań świadków, jak i samej wnioskodawczyni wynika, że zła kondycja finansowa Spółki była znana. Z zeznań wnioskodawczyni (k.404v-405) wynika, że Spółka była w trudnej sytuacji finansowej. Posiadała majątek w postaci nieruchomości, lecz z powodu otrzymania pomocy publicznej nie mogła sprzedać nieruchomości. Z opinii biegłego (k. 334) wynika, że w 2008r. Spółka poniosła stratę netto w wysokości – 6 729 624,12 zł, w 2009r. strata netto pogłębiła się ponad dwukrotnie stanowiąc wartość – 14 468 979,16 zł, w 2010r. wynik ujemny wyniósł – 10 591 278,54. W okresie tym Spółka działała poniżej poziomu bezpieczeństwa. Wniosek o upadłość powinien zostać zgłoszony w terminie dwóch tygodni od dnia powzięcia wiadomości o górowaniu zobowiązań nad majątkiem. Wnioskodawczyni, jako Prezes zarządu, zdawała sobie z tego sprawę i powinna taki wniosek złożyć.

Drugą przesłanką zwalniającą członka zarządu jest wskazanie mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości składkowych spółki w znacznej części. Wnioskodawczyni, co prawda, wskazała kilka nieruchomości składających się na minie Spółki, lecz egzekucja z tego mienia okazała się niemożliwa. W momencie zgłoszenia część nieruchomości była już zbyta, a pozostałe nie mogły być sprzedane z uwagi na brak wyceny i nieuregulowany stan prawny. Na tle tej przesłanki ukształtowało się bogate orzecznictwo sądowe. W wyrokach Sądu Najwyższego z dnia: 21 stycznia 2010 r., II UK 157/09 (LEX nr 583805), 5 czerwca 2014 r., I UK 437/13 (LEX nr 1483947) wskazano, że bezskuteczność egzekucji może być wykazana nie tylko na podstawie postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, ale także w inny sposób, który nie podaje w wątpliwość oceny, że środki majątkowe podmiotu, który wszczął procedurę upadłościową nie wystarczą na zaspokojenie istotnej części jego długów. W wyroku NSA z 10.04.2015 r. ( I (...) 366/14, LEX nr 1772769) wskazano, że mienie musi:

– faktycznie istnieć i nadawać się do egzekucji pozytywnie rokującej na wyegzekwowanie znacznych kwot, odnosząc to do wysokości zaległości podatkowych;

– przedstawiać realną wartość finansową, co jest niezbędne dla oceny, czy egzekucja z danego mienia umożliwi zaspokojenie długów, m.in. zaległości podatkowych spółki.

Z kolei Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 17.04.2016r. sygn.. akt IIUK 56/17 stwierdził, że na gruncie art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, nie chodzi o wskazanie jakiegokolwiek mienia spółki, ale wskazanie takiego mienia, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych (składkowych) w znacznej części. Inaczej mówiąc, chodzi o realne wskazanie konkretnego, rzeczywistego mienia, z którego może zostać przeprowadzona skuteczna egzekucja (musi nadawać się do efektywnej egzekucji), zaspokajająca wierzytelność w znacznej części. Podobne stanowisko znajdziemy w innych orzeczeniach (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2006 r., II UK 116/05, LEX nr 1615111 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 października 2017 r., (...), LEX nr 2397008).

Zdaniem Sądu Okręgowego wskazane przez wnioskodawczynię nieruchomości nie spełniają wymogów takiego mienia z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych (składkowych) w znacznej części.

Mając powyższe na uwadze na mocy art. 477 ¹⁴ par.1 kpc Sąd orzekł jak w wyroku. O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 i 102 kpc.