UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Wydział Kontroli Płatników Składek w P. wszczął kontrolę wobec (...) sp z oo z siedzibą w P. ul. (...). Kontrola miała dotyczyć prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Zawiadomienie doręczono w dniu 21.05.2018r. obwinionej E. G. (k. 5). Na wniosek obwinionej (k.10) przerwano czynności kontrolne w okresie od 22.05.18r. do 4.07.18r. Obwiniona podała, że nie jest w stanie skompletować potrzebnych dokumentów, gdyż księgowość jest prowadzona przez 3 różne biura rachunkowe i potrzebuje czasu, aby zgromadzić dokumenty (k.11). Następnie, w piśmie z dnia 2.07.18r. (k. 12) obwiniona poinformowała ZUS, że nie pełni już funkcji prezesa zarządu (...) sp z oo, nie posiada więc żadnego umocowania do reprezentowania spółki przed organami kontrolnymi. Obwiniona została wezwana do przedłożenia wymaganych do kontroli dokumentów pismem z dnia 5.07.18r. W tym dniu również pracownik ZUS-u – M. C. (1) udała się do siedziby spółki, jednak nikogo nie zastała. Podobnie w dniu 6.07.18r. (k. 18), 9.07.18r. (k. 20). Pracownik ZUS podjął udał się też do KRS-u czy dokonano zmian w zarządzie spółki, akta nie zawierały żadnej informacji, że w zarządzie spółki nastąpiły zmiany (k. 19). Po upływie terminu na jaki przerwano kontrolę obwiniona nie zgłosiła się do ZUS-u. W dniu 31.07.18r. wysłano wezwanie do obwinionej o stawienie się w celu złożenia wyjaśnień w sprawie o wykroczenie (k. 22), które obwiniona odebrała w dniu 16.08.18r. W odpowiedzi na to wezwanie obwiniona poinformowała ZUS że nie reprezentuje już spółki, a z uwagi na przebieg ciąży, narodziny dziecka i urlop macierzyński nie świadczyła pracy w tym okresie, nadto nie posiada dostępu do dokumentów archiwalnych. Pismem z dnia 10.09.18r. ZUS zażądał od obwinionej podania aktualnego składu zarządu spółki, gdyż w aktach KRS-u nie znaleziono rezygnacji z funkcji, ani uchwały powołującej nowy zarząd (k. 29), pismo odebrane 21.09.18r. Po raz kolejny w dniu 8.10.18r. pracownik ZUS udał się do KRS-u aby sprawdzić dokumenty, w których nie znalazł uchwały odwołującej obwinioną, czy innej informacji o zmianie zarządu spółki (k. 31). Pismo o rezygnacji z funkcji prezesa zarządu (...) sp z oo od dnia 31.03.18r. obwiniona złożyła w dniu 12.02.18r. i wysłała na adres spółki (...) sp z oo ul. (...) (k. 101). Brak informacji czy pismo to zostało odebrane i przez kogo.

Obwiniona E. G. ma 34 lata, ma wykształcenie wyższe prawnicze, aktualnie nie pracuje, zajmuje się dzieckiem ur. (...), jest na utrzymaniu konkubenta, który prowadzi działalność gospodarczą, nie była karana.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

- częściowo wyjaśnień obwinionej (k. 66-66v, 97, 98)

- zeznań świadka M. C. (2) (k. 96-97),

- dokumentów w postaci: zawiadomienia o wszczęciu kontroli (k. 5), pisma (k. 6-8), wezwania do przedłożenia dokumentów 21.05.18r., 5.07.18r., 31.07.18r. (k. 9, 14, 15, 16, 22, 49, 51), wniosek o przerwanie czynności kontrolnych (k. 10), informacja o przerwaniu czynności kontrolnych (k. 11), pisma (k. 12, 13, 24, 27, 29, 34, 36, 50, 52, 72), notatki (k. 17-21, 26, 31, 38-39, 101), informacji (k. 32, 59, 60), karty karnej (k. 33), akt urodzenia dziecka (k. 54), wydruk z KRS (k. 74-76).

Obwiniona nie przyznała się do zarzucanego jej wykroczenia i wyjaśniła, że nie była prezesem spółki w tym terminie, funkcję tą sprawowała do marca 2017r., kiedy to została skierowana na badanie w związku z zagrożeniem ciąży. Rezygnację z bycia prezesem złożyła w lutym 2018r. Pytała w KRS co ma zrobić i powiedziano jej że musi wpłynąć uchwała wspólników. Właściciel spółki (...) obiecał jej że wpłyną takie dokumenty. Obwiniona nie wiedziała czy został powołany nowy prezes zarządu. Informowała ZUS, że nie jest już uprawniona do reprezentowania spółki.

Sąd dał częściowo wiarę wyjaśnieniom obwinionej. Sąd nie dał wiary temu, że obwiniona uczyniła wszystko by wyjaśnić sprawę, że nie była zobowiązana do przedłożenia dokumentów skoro nie była już prezesem zarządu spółki. Wyjaśnienia obwinionej pozostawały w sprzeczności z zeznaniami świadka M. C. (2), która podała, że obwiniona podjęła się przedłożenia dokumentów, potem twierdziła, że nie jest już prezesem zarządu, a w dokumentach w KRS-ie nie było na ten temat żadnej informacji, obwiniona nie przedłożył też żadnych dokumentów to potwierdzających. W pozostałym zakresie dotyczącym między innymi sytuacji rodzinnej, wysyłania pism i odpowiedzi do ZUS na kierowano wezwania Sąd dał wiarę wyjaśnieniom obwinionej, uznając, że nie ma podstaw do ich kwestionowania.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka M. C. (2) , gdyż były one logiczne, spójne oraz częściowo zgodne z wyjaśnieniami obwinionej – odnośnie faktu wysyłania wezwań o przedłożenie dokumentów, wysyłanych odpowiedzi, przerwania czynności kontrolnych oraz z dokumentami.

Sąd dał wiarę dokumentom wskazanym w ustaleniach stanu faktycznego, nie były kwestionowane przez strony, a Sąd nie znalazł podstaw, by to uczynić z urzędu.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, obwiniona zachowaniem swym wyczerpała znamiona wykroczenia z art. 98 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13.10.98r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Kto , jako płatnik składek albo osoba zobowiązana do działania w imieniu płatnika udaremnia lub utrudnia przeprowadzenie kontroli podlega karze grzywny do 5000 zł.

Obwiniona od maja 2018r. do lipca 2018r. będąc prezesem zarządu (...) sp z oo utrudniała przeprowadzenie kontroli w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenie społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, w ten sposób, że pomimo odbioru dwóch wezwań do przedłożenia dokumentów (odebrane w dniach 21.05.18r. i 16.07.18r.) nie przedłożyła w ZUS-ie w wyznaczonych terminach (21.05.18r. i 18.07.18r.) dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia kontroli, czyli popełniła wykroczenie z art. 98 ust. 1 pkt 3 w/w ustawy. Zdaniem Sądu, wynika to w sposób jednoznaczny z przeprowadzonych dowodów, w szczególności zeznań świadka M. C. i zebranych dokumentów. Obwiniona odebrała w dniu 21.05.18r. zawiadomienie o wszczęciu kontroli i wezwanie do przedłożenia dokumentów, następnie miała miejsce przerwa w czynnościach kontrolnych, po czym w dniu 5 lipca 2018r. zostały one wznowione. Obwiniona jednak nie dostarczyła wymaganych dokumentów, ani nie podała, osób które wówczas reprezentowały spółkę. Pracownik ZUS- u natomiast mimo wielokrotnych wizyt w siedzibie spółki nie zastał nikogo aby wyjaśnić tą sytuację, ani w dokumentacji KRS-u nie znalazł żadnych dokumentów świadczących o odwołaniu obwinionej z funkcji prezesa zarządu. Obwiniona nie zawiadomiła KRS-u o tym, że nie pełni już funkcji prezesa zarządu od marca 2018r. Ma to zdaniem Sądu o tyle znaczenie, że wówczas osoba postronna zapoznająca się z aktami KRS-u mogłaby uzyskać informację, że obwiniona może nie być już uprawniona do reprezentacji spółki. Wówczas też KRS miałby możliwość zastosowania postępowania przymuszającego wobec przedsiębiorcy nie dopełniającego obowiązku zgłoszenia zmian w zarządzie spółki. Art. 24 ustawy o KRS nakazuje sądowi rejestrowemu wszczęcie postępowania przymuszającego w przypadku stwierdzenia że wniosek o wpis do rejestru lub dokumenty których złożenie jest obowiązkowe, nie zostały złożone mimo upływu terminu. Ustęp 2 w/w artykułu przewiduje, że sąd rejestrowy może także w uzasadnionych przypadkach wszcząć postępowanie w razie stwierdzenia, że osoba prawna nie posiada organu uprawnionego do reprezentowania lub w składzie tego organu zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie. Nie wywiązanie się z nałożonego obowiązku w terminie zakreślonym przez sąd rejestrowy może skutkować nałożeniem kary grzywny do 15 000 zł, którą w razie konieczności można ponawiać. Tak więc, zdaniem Sądu, skoro obwiniona jak twierdzi pismem z dnia 12.02.18r. zrezygnowała z funkcji prezesa zarządu i nie zostało to ujawnione w KRS przez spółkę (...) to powinna co najmniej zawiadomić o tym KRS, który mógłby podjąć wówczas działania przymuszające spółkę (...) do dopełnienia obowiązku zawiadomienia o zmianie osób reprezentujących spółkę. Pracownik ZUS bowiem nie miał innej możliwości do zweryfikowania twierdzeń obwinionej o tym, że nie pełni już tej funkcji. Obwiniona nie dołączyła też żadnych dokumentów uwiarygadniające tą informację pracownikowi ZUS np. uchwały o jej odwołaniu a jedynie wspomniane pismo z dnia 12.02.18r. (przy czym nie wynika z niego czy rzeczywiście dotarło do władz spółki). Zdaniem Sądu, dla odpowiedzialności obwinionej wydaje się też ważne, że okres kontroli obejmował czas od 2013r., a więc gdy obwiniona rzeczywiście zajmowała się sprawami spółki i pełniła funkcje prezesa zarządu (...) sp z oo., przez co była zobowiązana do uczynienia zadość wymogom kontroli ZUS i przedłożyć dokumenty przynajmniej za ten okres.

Samo stawiennictwo obwinionej jednorazowo w ZUS-ie i wysyłanie pism nie było wypełnieniem jej obowiązku, skoro nie dopełniła innych swoich obowiązków wynikających z przepisów ustawy i otrzymanego pouczenia, ale przede wszystkim z kierowanych do niej pism wskazujących zakres kontroli, sposób jej przeprowadzenia. Nie budzi żadnych wątpliwości przecież, że nie dostarczyła wszystkich wymaganych dokumentów, nie udzieliła wszystkich niezbędnych wyjaśnień, chociażby co do osób reprezentujących spółkę. Z akt sprawy wynika, że nie przedłożyła wszystkich wymaganych dokumentów, pomimo pierwotnego przedłużania terminów do wykonania tego obowiązku, poprzez żądanie przerwy w czynnościach kontrolnych, które zostało uwzględnione. W opisie przypisanego czynu zostało wskazane, jakie zachowania stanowiły wypełnienie znamion wykroczenia z art. 98 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Do lipca 2018r. obwiniona nie przedłożyła wskazanych w piśmie dokumentów, pomimo świadomości ciążącego na niej obowiązku.

W powyższych okolicznościach w pełni uprawnione jest ustalenie, że obwiniona jako reprezentant spółki płatnika składek na ubezpieczenia społeczne, będąc zobowiązana do złożenia wyjaśnień, jak i przedłożenia dokumentów – nie przedstawiła dokumentów i nie złożyła wyjaśnień w terminie, czym utrudniła kontrolę. Sąd przypisał jej zatem wypełnienie znamion wykroczenia z art. 98 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W ocenie Sądu, przypisanie obwinionej winy nie budziło wątpliwości Sądu, gdyż nie ujawniły się w toku niniejszego postępowania żadne okoliczności mogące powodować wyłączenie jej odpowiedzialności. E. G. jest osobą pełnoletnią, dojrzałą, poczytalną i nie działała pod wpływem błędu. W ocenie Sądu, stopień winy obwinionej jest znaczny. Popełniła przypisane jej wykroczenie z winy umyślnej w zamiarze co najmniej ewentualnym, o czym świadczy okoliczność, że mimo dostarczenia jej zawiadomienia, wezwania do dostarczenia dokumentów i pouczeń o obowiązku udostępnienia wszelkich dokumentów związanych z zakresem kontroli i mimo dwukrotnych wezwań do przedłożenia żądanych dokumentów, nie zadośćuczyniła spoczywającemu na niej obowiązkowi w sposób wystarczający bądź nie podjęła działań zawiadamiających KRS o zmianach w zakresie reprezentacji spółki, co umożliwiłoby wszczęcie postępowania przymuszającego.

W ocenie Sądu, stopień społecznej szkodliwości czynu, którego dopuściła się obwiniona, jest znaczny. Sąd uwzględnił, że E. G. godziła swoim zachowaniem w prawidłowość funkcjonowania instytucji ubezpieczeń społecznych. Sąd zważył również, że przypisane jej wyrokiem wykroczenie popełniła z winy umyślnej. Wymierzając obwinionej karę Sąd kierował się dyrektywami określonymi w art. 33 k.w. Sąd uwzględnił zatem znaczny stopień winy obwinionej oraz stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez nią wykroczenia, który również należało uznać za znaczny. Jako okoliczność łagodzącą Sąd wziął pod uwagę to, że obwiniona nie była dotychczas karana oraz że prowadzi ustabilizowany tryb życia. Zdaniem Sądu wymierzona E. G. kara grzywny w wysokości 2000,00 złotych jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez nią czynu oraz do stopnia winy obwinionej. Kara w orzeczonej wysokości, w ocenie Sądu, spełnia swoje cele w zakresie społecznego oddziaływania oraz realizuje stawiane przed nią zadania w odniesieniu do obwinionej zarówno w aspekcie zapobiegawczym jak i wychowawczym. Sąd wymierzając karę grzywny w powyższej wysokości wziął pod uwagę, że obwiniona ma możliwości zarobkowe, posiada wykształcenie wyższe.

W pkt II wyroku obwinioną obciążono opłatą od kary w wysokości 200 złotych oraz kwotą 120 złotych tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania. Podstawę orzeczenia w przedmiocie kosztów postępowania stanowił art. 118 § 1 i 3 kpw oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) oraz § 2 i 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2017 roku w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty sądowej od wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2017 r., poz. 2467). Mając na uwadze możliwości zarobkowe obwinionej należało uznać, iż jest ona w stanie ponieść koszty sądowe bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny, dlatego też obciążono ją wydatkami oraz opłatą od kary.

/-/ sędzia I. Hantz – Nowak

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE