Sygn. akt II AKa 86/18
Dnia 29 stycznia 2020 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący Sędzia SA - Zbigniew Kapiński
Sędziowie SA - Rafał Kaniok
SO (del.) - Dorota Radlińska (spr.)
Protokolant st. sekr. sąd. Marzena Brzozowska
przy udziale Prokuratora Jacka Pergałowskiego
po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2020 r.
sprawy:
1. J. M., syna Z. i B., urodz. (...) w W.;
2. J. S., syna D. i M., urodz. (...) w W.
oskarżonych z art. 282 k.k. i inne
na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 29 września 2017 r. sygn. akt XVIII K 170/16
I. zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego J. M. w ten sposób, że:
1. – uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności oraz o karze łącznej grzywny określone w punkcie III, wobec tego oskarżonego;
2. - zmienia orzeczenie w punkcie II odnośnie tego oskarżonego w ten sposób, że uniewinnia go od przypisanego mu w tym punkcie czynu;
II. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II odnośnie J. S. i uniewinnia go od przypisanego mu w tym punkcie czynu ;
III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokatów D. R. i K. P. Kancelarie Adwokackie w W. kwoty po 1080,00 zł /tysiąc osiemdziesiąt złotych/ plus VAT, tytułem pełnienia funkcji obrońców z urzędu oskarżonych w postępowaniu odwoławczym;
IV. zwalnia oskarżonego J. M. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w sprawie, obciążając wydatkami Skarb Państwa;
V. w części uniewinniającej oskarżonego J. M. oraz w stosunku do J. S. przyjmuje, że koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 86/18 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 29 września 2017 roku, sygn. akt XVIII K 170/16. |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
1. 1. |
1. 1 |
1.J. M. |
Udział oskarżonego w przypisanym mu przestępstwie w punkcie I wyroku Sądu I instancji; |
Zeznania świadka P. K. (1) |
///////////////// |
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2. 1. |
1.J. M. |
1.Udział oskarżonego w przypisanym mu przestępstwie w punkcie II wyroku Sądu I instancji; |
Zeznania świadka P. K. (1) |
///////////////// |
|
2.J. S. |
2.Udział oskarżonego w przypisanym mu przestępstwie w punkcie II wyroku Sądu I instancji |
Zeznania świadka P. K. (1) |
///////////////// |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
Zeznania świadka P. K. (1) |
W zakresie przypisanego J. M. czynu w punkcie I wyroku Sądu I instancji zeznania były logiczne, spójne, konsekwentne i korespondowały z wcześniej złożonymi przez tego świadka zeznaniami. |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
Fakty 1 i 2 z pkt 2.1.2 |
Zeznania świadka P. K. (1) |
Dodatkowe przesłuchanie świadka zasadniczo, podobnie, jak wcześniej złożone przez tego świadka zeznania w zakresie uczestniczenia oskarżonych w przypisanym im przestępstwie w punkcie II wyroku Sądu I instancji – nie dało podstaw do uznania, że oskarżeni dopuścili się tego przestępstwa. W tym zakresie świadek nie wskazał żadnych faktów, które jednoznacznie mogłyby świadczyć o tym, że oskarżeni M. i S. mieli świadomość jakiego przestępstwa dopuszcza się P. K. (1) i inne osoby w momencie, kiedy oskarżeni będąc na zewnątrz budynku stanowili jego ochronę. |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
Apelacja obrońcy J. M. Wskazany w apelacji w punkcie I : 1 - podnoszący obrazę art. 5§2 k.p.k. poprzez niepowzięcie wątpliwości co sprawstwa oskarżonego w zakresie obydwu czynów. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Wskazany w apelacji w punkcie I : 2.- podnoszący obrazę art. 4 i 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów z zeznań świadka P. K. (1). |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Wskazany w apelacji w punkcie II : Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu czynu w punkcie I wyroku w ten sposób, że brał udział w zastraszaniu L. B., podczas gdy do wymuszenia na M. T. doszło w skutek pozbawienia go wolności przez inne osoby. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Wskazany w apelacji w punkcie III : Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu czynu w punkcie II wyroku podczas gdy oskarżony nie brał udziału przy dokonywaniu czynności przez inne ustalone osoby, mających na celu doprowadzenie do wymuszenia rozbójniczego na osobie P. K. (2). |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzuty Wskazane w apelacji w punkcie I były zasadne jedynie w części, w której dotyczył czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie II wyroku Sądu I instancji. Odnośnie zarzutu z punktu I. 1 apelacji – Zdaniem Sądu II instancji - brak było dowodów, z których jednoznacznie wynikałoby, że oskarżony miał pełną świadomość a przy tym i wiedzę jakiego przestępstwa dopuścił się P. K. (1) z innymi osobami na pokrzywdzonym P. K. (2). Jedynym dowodem, który mógłby o tym świadczyć były zeznania P. K. (1). Jednakże analiza zeznań tego świadka odnoszących się do czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie II wyroku Sądu I instancji prowadzi do wniosku, że świadek ten nie przedstawił konkretnych faktów, z których wynikałoby uczestnictwo oskarżonego w popełnieniu przestępstwa na szkodę P. K. (2). W szczególności z zeznań tego świadka wynikało jedynie, że oskarżony był na zewnątrz budynku i stanowił swoistą ochronę świadka. Co więcej P. K. (1) zeznał, iż on nie informował M. o tym z kim ma się spotkać i w jakim celu. Świadek K. twierdził jednak, że M. uczestniczył w tym przestępstwie, gdyż otrzymał później pieniądze. Reasumując stwierdzić należy, że zeznania P. K. (1), które były jedynym dowodem odnośnie J. M. nie zawierały informacji, z których jednoznacznie wynikałoby, że oskarżony ten posiadał wiedzę a tym samym miał świadomość jakie przestępstwo dokonywane jest na osobie P. K. (2) przez P. K. (1) i inne osoby. Żaden z przeprowadzonych dowodów także nie pozwolił na ustalenie tej okoliczności. Sam P. K. (1) twierdzenie udziału M. w tym przestępstwie uzasadniał swoim domniemaniem a nie konkretnymi faktami. Mając zatem na uwadze treść art. 5§2 k.p.k. wątpliwość, która nie została usunięta w przeprowadzonym postępowaniu potraktowana został na korzyść oskarżonego. Zarzut powyższy odnoszący się do czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie I wyroku Sądu I instancji nie był zasadny. Z zeznań P. K. (1) wynikało, że oskarżony M. nie tylko stanowił ochronę świadka, ale także uczestniczył czynnie na poszczególnych etapach, na których dokonywane było przypisane mu w punkcie I przestępstwo. Treść zeznań M. T. nie dawała podstaw do zastosowania wobec tego oskarżonego instytucji z art. 5§2 k.p.k. W tym bowiem zakresie treść zeznań świadka P. K. (1) stanowiła dowód popełnienia przez tego oskarżonego z innymi ustalonymi osobami przypisanego mu przestępstwa w punkcie I wyroku Sądu I instancji. Podobnie jak wyżej, także zarzut wskazany w punkcie I.2. apelacji – był zasadny w zakresie, w jakim odnosił się do czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie II wyroku Sądu I instancji. Słusznie zatem wskazał obrońca, że ocena zeznań P. K. (1) w zakresie, w jakim odnosiła się do czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie II wyroku – była oceną dowolną a nie swobodną, tym samym w tym zakresie doszło do naruszenia normy art.7 k.p.k. Jak wskazano powyżej z zeznań świadka P. K. (1) nie sposób bowiem wywieźć, iż J. M. miał pełną wiedzę i świadomość w zakresie swojego uczestnictwa w przypisanym mu przestępstwie w punkcie II wyroku Sądu I instancji. W tym zatem zakresie ocena zeznań tego świadka dokonana została przez Sąd I instancji w sposób wadliwy. Ocena zeznań świadka P. K. (1) w zakresie, w jakim odnosiła się do czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie I wyroku Sądu I instancji była prawidłowa i zgodna z normą z art. 7 k.p.k. W tym bowiem zakresie świadek podał szczegółowo w jaki sposób oskarżony uczestniczył w konkretnych zdarzeniach i w oparciu o zasady logicznego rozumowania zasadnie Sąd I instancji wywiódł uczestniczenie oskarżonego w popełnieniu przypisanego mu przestępstwa w punkcie I wyroku Sądu I instancji. Zarzut wskazany w punkcie II apelacji - niezasadny. Wbrew twierdzeniom obrońcy z zeznań P. K. (1) wynikało w sposób nie budzący żadnej wątpliwości, że oskarżony brał udział wespół z innymi osobami na poszczególnych etapach w popełnieniu przypisanego mu przestępstwa w punkcie I wyroku Sądu I instancji. Zarzut wskazany w punkcie III apelacji - zasadny. Uznając zasadność podniesionych zarzutów w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie II wyroku Sądu I instancji – z powodów wskazanych powyżej- ich konsekwencją było uznanie także zasadności podniesionego zarzutu błędu ustaleń faktycznych w zakresie tego czynu. |
||
Wnioski |
||
Zmiana poprzez uznanie oskarżonego za niewinnego popełnienia przypisanych mu czynów |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wobec uznania zarzutu apelacyjnego w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie II wyroku Sądu I instancji za zasadny- także wniosek uznać należało za zasadny w tym zakresie. Uznanie zarzutu za niezasadny w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie I wyroku Sądu I instancji - skutkowało uznaniem za niezasadny wniosek w zakresie tego czynu. |
||
Lp. |
Zarzut |
|
Apelacja obrońcy J. S. podnoszący obrazę art. 7 k.p.k. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów z zeznań świadka P. K. (1), wyjaśnień oskarżonego oraz błędne ustalenia faktyczne, będące następstwem naruszeń prawa procesowego. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Analiza zeznań świadka P. K. (1) nie dała podstaw do uznania, aby w oparciu o te zeznania można było przypisać J. S. popełnienie przestępstwa, które zostało mu przypisane w punkcie II wyroku Sądu I instancji. Podobnie jak w przypadku oskarżonego M. – świadek K. nie przedstawił żadnych faktów, z których w sposób nie budzący żadnych wątpliwości można byłoby wywnioskować, że oskarżony S. posiada wiedzę o tym jakiego przestępstwa dopuścił się K. w tym czasie, kiedy oskarżony S. /podobnie jak M./ stanowił jego ochronę i przebywał na zewnątrz budynku, w którym przebywał K.. Co więcej odnośnie tego oskarżonego K. wprost twierdził, że nie dokonał z nim żadnego przestępstwa. Reasumując stwierdzić zatem należy, iż zgodnie z twierdzeniem obrońcy – Sąd I instancji dokonał dowolnej a nie swobodnej oceny zeznań P. K. (1), a zatem z uchybieniem normy z art. 7 k.p.k. W oparciu o wadliwą ocenę zeznań tego świadka Sąd I instancji dokonał błędnych ustaleń faktycznych, które z kolei stanowiły podstawę przypisania oskarżonemu czynu wskazanego w punkcie II wyroku Sądu I instancji. |
||
Wnioski |
||
Zmiana poprzez uznanie oskarżonego za niewinnego. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wobec uznania zarzutów apelacyjnych za zasadne- także wniosek uznać należało za zasadny. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
Nie wystąpiły. |
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
Nie dotyczy. |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Orzeczenie w punkcie I . |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Rozstrzygnięcie Sądu w tym zakresie było prawidłowe, zarzuty niezasadne. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
- uchylenie kary łącznej pozbawienia wolności oraz kary łącznej grzywny orzeczonej w punkcie III, wobec oskarżonego J. M. ; - zmiana orzeczenia w punkcie II odnośnie oskarżonego J. M. i uniewinnienie go od przypisanego mu w tym punkcie czynu; - zmiana orzeczenia w punkcie II odnośnie oskarżonego J. S. i uniewinnienie go od przypisanego mu w tym punkcie czynu. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Zmiana orzeczenia we wskazanym powyżej zakresie podyktowana była uwzględnieniem zarzutów apelacyjnych, które odnosiły się do tej części wyroku. |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||||||||||
1.1. |
Nie dotyczy |
||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||
Nie dotyczy |
|||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||
Nie dotyczy |
|||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||||||||||
Nie dotyczy |
|||||||||||
4.1. |
|||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||
Nie dotyczy |
|||||||||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||||||||||
Nie dotyczy |
|||||||||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||
Brak |
|||||||||||
6. Koszty Procesu
|
|||||||||||
7. PODPIS |
|||||||||||
Zbigniew Kapiński Rafał Kaniok Dorota Radlińska |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego J. M. |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, sygn. akt XVIII K 170/16. |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego J. S. |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, sygn. akt XVIII K 170/16. |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |