UZASADNIENIE

Decyzją z 19 lipca 2019 r. wydaną na podstawie art. 59 § 1 k.p.a. w związku z art. 83 b ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( tj. Dz.U. z 2019r., poz. 300 z zm. ) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił U. S. przywrócenia terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania.

W uzasadnieniu decyzji podano, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019r. dotyczący art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 oraz z 2019 r. poz. 39) został ogłoszony w dniu 21 marca 2019r., a zatem termin 1 miesiąca przewidziany w art. 145a § 2 k.p.a. na wniesienie skargi o wznowienie postępowania upłynął w dniu roboczym następującym po dniu wolnym, tj. 23 kwietnia 2019r. Wprawdzie w myśl art. 58 § 1 k.p.a. istnieje możliwość przywrócenia terminu do wniesienia powyższej skargi, jednak dotyczy ona jedynie zaistnienia nagłych, nieprzewidywalnych sytuacji uniemożliwiających wniesienie skargi o wznowienie postępowania, które w przypadku ubezpieczonej nie miały miejsca.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona, domagając się jej zmiany i przywrócenia terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania oraz przeliczenia świadczenia podnosząc, że zbyt późno dowiedziała się o wyroku Trybunału Konstytucyjnego, bo opiekowała się chorym.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powołując się ponownie na argumenty przytoczone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił i zważył, co następuje :

Ubezpieczona urodziła się (...)

W dniu 10 lipca 2019r. ubezpieczona wiosła o przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania dołączając do niego skargę o wznowienie postępowania i uchylenie decyzji w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019r. Ubezpieczona w piśmie tym dodała , iż wnosi o wydanie nowej decyzji, w której emerytura zostanie obliczona bez zastosowania uchylonego przez Trybunał Konstytucyjny przepisu.

Zgodnie z art. 145 a § 1 k.p.a. można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

Przy czym w myśl § 2 tego przepisu - w sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Jak słusznie wskazał organ rentowy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, wyrok Trybunału Konstytucyjnego wszedł w życie 21 marca 2019r., a wskazany wyżej termin jednego miesiąca, z uwagi na dni świąteczne, upłynął 23 kwietnia 2019r.

Artykuł 58 k.p.a. stanowi, co następuje :

§ 1. W razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.

§ 2. Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.

§ 3. Przywrócenie terminu do złożenia prośby przewidzianej w § 2 jest niedopuszczalne.

Oceniając brak winy, organ administracji publicznej powinien przyjąć „obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy” (M. Jędrzejewska [w:] Komentarz do k.p.c., 1999, s. 322). Przy zastosowaniu tego miernika przywrócenie terminu nie byłoby dopuszczalne, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa (J. Krajewski [w:] Komentarz do k.p.c., 1999, s. 274). W doktrynie postępowania administracyjnego przyjmuje się, że brak winy strony zachodzi „tylko wtedy, gdy strona nie mogła przeszkody usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku” (E. Iserzon [w:] Komentarz, 1970, s. 136). W konsekwencji „pojęcie braku winy w niedopełnieniu czynności procesowej w terminie obejmuje istnienie przeszkody nie do przezwyciężenia, czyli siły wyższej”

Natomiast zgodnie z wyrokiem NSA z 13.12.2017 r., (...), LEX nr 2428541: „1. Przy ocenie winy strony lub jej braku w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej należy brać pod rozwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub nie podjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu. 2. Brak winy w uchybieniu terminu należy przyjąć wtedy, gdy zainteresowany nie był w stanie przeszkody pokonać (usunąć) przy użyciu sił i środków normalnie dostępnych, nie ryzykując własnym bądź innych zdrowiem, życiem lub narażając siebie bądź innych na poważne straty majątkowe. 3. Przeszkody powodując uchybienie terminu powinny mieć charakter obiektywny, niezależny od zainteresowanego oraz powinny trwać przez cały bieg terminu przewidzianego dla dokonania czynności procesowej lub co najmniej w ostatnim dniu tego terminu”.

W niniejszej sprawie ubezpieczona nie wykazała, aby zaistniały okoliczności, które w myśl przytoczonych przepisów i orzecznictwa uzasadniałyby przywrócenie jej terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019r.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., w pkt 1 wyroku, wniesione odwołanie oddalił.

Jednocześnie biorąc pod uwagę, iż zarówno z pisma ubezpieczonej z dnia 9 lipca 2019 r., jak i z treści odwołania wynika, że domaga się ona nie tylko przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania i uchylenia decyzji o przyznaniu emerytury, ale także przeliczenia tego świadczenia z uwzględnieniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego, Sąd wniosek ten przekazał organowi rentowemu, jako właściwemu do jego rozpoznania.

Zgodnie bowiem z art. 476 § 2 k.p.c., przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych, dotyczących m.in. ubezpieczeń społecznych. Mamy tu zatem do czynienia z tzw. warunkową niedopuszczalnością drogi sądowej - tj. z sytuacją, w której sąd nie może rozpoznać sprawy bez uprzedniego wyczerpania postępowania przedsądowego. Przy czym w myśl art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c., w zw. z art. 464 § 1 k.p.c. w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych - zgodnie z art. 464 § 1 k.p.c. - odrzucenie pozwu nie może nastąpić z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, gdy do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ. W tym wypadku sąd przekaże mu sprawę, o czym orzeczono w pkt 2 wyroku.

SSO Karolina Chudzinska - Koczorowicz