UZASADNIENIE

Powódka, (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S., wniosła przeciwko pozwanym, (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w D., (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Z., (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W., (...) Spółce Akcyjnej w W., J. B., M. K. (1) i P. B. pozew z żądaniem zapłaty solidarnie kwoty 22 653 583 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu do dnia zapłaty. Wniosła również o zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kosztów procesu.

Na uzasadnienie wskazała, że jest jedną ze spółek należących do grupy (...), która zajmuje się inwestycjami w energetyce odnawialnej. Powstała w 2005r. jako spółka celowa, aby prowadzić projekt (...). Jednak pozwane spółki - (...) i R. uniemożliwiły powódce realizację tych planów, gdyż pismami z dnia 31.03.2008r. bezpodstawnie wypowiedziały umowy dzierżawy gruntów, na których miała powstać (...). Nadto, powyższe spółki wraz z pozwanym, J. B., w maju i czerwcu 2008r., uniemożliwiły powódce prowadzenie prac budowlanych w terenie, co wykluczyło kontynuację czynności związanych z projektem K.. Dodatkowo podała, że działanie pozwanych, tj. spółki (...) i spółki (...) podjęte było w porozumieniu z pozwaną, (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W., albowiem podmioty te miały już wówczas zamiar zawarcia umów dzierżawy tych samych gruntów pozwanych spółek pod taką samą inwestycję, której dotyczył projekt K.. Zdaniem powódki, działanie spółki (...) nie było działaniem przypadkowym, ale dokładnie zaplanowanym i skrzętnie realizowanym. Miało bowiem na celu przejęcie projektów z zakresu energetyki odnawialnej prowadzonych przez R. G.. Podała, że gdyby nie działanie pozwanych, to najpóźniej w grudniu 2008r. na terenach spółki (...) zostałby zakończony montaż 8 turbin wiatrowych, a na terenach spółki (...) ukończona byłaby budowa stacji transformatorowej. Poszczególne elektrownie, zdaniem powódki, byłyby uruchamiane sukcesywnie, tj. w styczniu 2009r. – 1 elektrownia, w lutym 2009r. – 2 elektrownie, w marcu 2009r. – 3 elektrownie, w kwietniu 2009r. – 2 elektrownie (łącznie 8 elektrowni). Tymczasem, z uwagi na fizyczne zablokowanie możliwości prowadzenia prac w maju i czerwcu 2008r. oraz poprzez konsekwentne zaprzeczenie prawu powoda do nieruchomości (m.in. w toku procesu sądowego o ustalenie stosunku dzierżawy), powód zmuszony był wstrzymać prowadzone prace.

W uzasadnieniu pozwu wskazał również, że wskutek zachowania pozwanych powód jest opóźniony w realizowaniu inwestycji co najmniej o rok, w wyniku czego utracił korzyści w wysokości (...) 952 300 zł. Na szkodę tę złożyły się: kwota (...) 366 400 zł. tytułem utraconych korzyści wynikających z opóźnienia w realizacji projektu - ustalona metodą zmiany wolnych przepływów pieniężnych do kapitału własnego ( (...)) oraz kwota 585 900 zł. tytułem utraconych korzyści wynikających z braku możliwości lokowania na rynku finansowym kwoty 2 784 000 Euro, wpłaconej dostawcy turbin wiatrowych w dniu 24.01.2008r., a wypłaconej powódce dnia 31.12.2008r. Dodatkowo, roczne opóźnienie w uruchomieniu inwestycji spowodowało, że niektóre z już poniesionych przez powoda wydatków, w przypadku kontynuowania projektu, będą musiały zostać poniesione raz jeszcze. Ponadto powód podał, iż zwrócił swoim wykonawcom koszty w kwocie 901 051,96 zł. Nadto na szkodę powoda złożyła się kwota 939 815,91 zł, obejmująca wzrost cen usług, gdyż przez opóźnienie w kontynuowaniu inwestycji, powód będzie musiał zapłacić o tyle więcej swym wykonawcom.

Powód wskazał, że odpowiedzialność (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością opiera się na treści art. 471 k.c. w zw. z art. 693 § 3 k.c., albowiem pozwany nie wywiązał się ze swoich obowiązków, gdyż od maja 2008r. uniemożliwiał powodowi wykonywanie prac na dzierżawionych terenach. Tymczasem obowiązkiem pozwanego było oddanie nieruchomości powodowi do korzystania w celu umożliwienia wybudowania farmy wiatrowej. Zablokowanie inwestycji stanowiło niewypełnienie obowiązków i wyrządziło szkodę powódce.

Dalej podał, że odpowiedzialność (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oparta jest również na art. 471 k.c. w zw. z art. 693 § 3 k.c., ponieważ pozwany ten uniemożliwił powodowi wybudowanie na dzierżawionych gruntach stacji transformatorowej. Dopuścił się też czynu niedozwolonego (art. 415 k.c.) oraz czynu nieuczciwej konkurencji (art. 12 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji), albowiem nakłaniał pozwanego (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością do rozwiązania umowy z powodem i nawiązania współpracy z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, pośrednicząc i ułatwiając spółce (...) takie działanie.

W zakresie pozwanych, (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz (...) Spółki Akcyjnej w W. wskazał, że ich odpowiedzialności upatruje w treści art. 415 k.c. i art. 12 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Podał, iż poprzez działanie tych pozwanych doszło do zawarcia umów dzierżawy obejmującej te same grunty spółek (...), które objęte były umowami dzierżawy zawartymi z powódką na cele budowy (...). Umowy te spełniają przesłanki uznania ich za bezskuteczne w stosunku do powoda stosownie do treści art. 59 k.c., albowiem ich wykonanie czyni niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu powoda polegającym na uprawnieniu korzystania z gruntów S. i R. na potrzeby budowy i eksploatacji (...). Zawierając umowy ze spółką (...) i spółką (...) pozwane spółki (...) i (...) W. (...) dopuściły się czynu niedozowanego, co uzasadnia ich odpowiedzialność na podstawie art. 415 k.c. Dodatkowo podniósł, że pozwana (...) spółka z o.o., posiadając wiedzę o wszystkich projektach (...) spółki z o.o., następnie nabytych przez R. G., nakłaniała właścicieli gruntów do rozwiązania umów z powodem, proponując, by na ten teren i na tę samą inwestycję zawrzeć umowę w (...) spółką z o.o. Takie postępowanie stanowi, zdaniem powoda, czyn nieuczciwej konkurencji opisany w art. 12 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Nadto stanowi zachowanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W zakresie odpowiedzialności pozwanego, J. B., powód przywołał art. 415 k.c. i art. 299 § 1 ksh. Podał, że J. B., nie tylko w ramach prowadzonej przez siebie spółki (...), ale także jako osoba fizyczna, nakłaniał spółkę (...) do wypowiedzenia umowy z powodem, pośredniczył w kontakcie z (...) spółką z o.o., sprzyjał powyższej spółce w terenie, zabiegał o przychylność Wójta Gminy K. wobec tej spółki. Był zainteresowany tym, aby to właśnie (...) spółka z o.o. realizowała projekt farmy wiatrowej na terenie gminy K.. Takie zachowanie wypełnia, zdaniem powoda, znamiona czyny zabronionego i rodzi odpowiedzialność deliktową. Nadto podał, że po stronie J. B. doszło do powstania subsydiarnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki (...), albowiem spółka ta, której członkiem zarządu jest pozwany, nie posiada majątku wystarczającego na pokrycie zobowiązań dochodzonych pozwem w niniejszej sprawie.

W zakresie odpowiedzialności pozwanych, M. K. (1) i P. B. wskazał, że pozwani ci w sprawie „przejęcia” gruntów, działali nie tylko jako przedstawiciele (...) spółki z o.o. i (...) SA, ale również jako osoby fizyczne. Osoby te bowiem nawiązały kontakty ze spółką (...) w 2005r., tj. w czasie, gdy spółka ta sprzedawała projekt K.. Spółka (...) wówczas nie istniała. Pozwani uzyskali wtedy informacje o projektach farm wiatrowych na P., w tym również o projekcie K. i dane te służyły im w późniejszym czasie do wyeliminowania powoda z inwestycji farmy wiatrowej, do czego z resztą skutecznie, zdaniem powoda, doprowadzili. Ponadto wskazał, iż (...) spółka z o.o. i (...) SA nie posiadają majątku wystarczającego na zaspokojenie roszczeń objętych niniejszym pozwem, przez co M. K. (1) i P. B., jako członkowie zarządu tych spółek, ponoszą subsydiarną odpowiedzialność za zobowiązania spółek na podstawie art. 299 § 1 ksh.

W piśmie procesowym z dnia 18.11.2011r. powód wskazał, że rozszerza żądanie pozwu o kolejne lata – aż do 2013 – w układzie miesięcznym (k. 741). Jednocześnie nie zmienił wysokości żądanej w pozwie kwoty.

W piśmie procesowym z dnia 29.12.2011r. powód oświadczył, że postawa pozwanych w zaistniałym sporze jest niezmienna. Zatem powód nie widzi szansy na dalszą współpracę z pozwanymi, skutkiem czego jest dążenie w niniejszym procesie do odzyskania przynajmniej kwot wydatkowanych już w tym projekcie (k. 754v). Powód nie wskazał, za jaki okres domaga się odszkodowania i w jakiej wysokości. Nie odniósł się jednocześnie do żądania kwotowego opisanego w pozwie.

Pozwani, (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w D., (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z., (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W., (...) Spółka Akcyjna w W., J. B., M. K. (1) i P. B., wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na ich rzecz kosztów procesu.

Zakwestionowali żądanie, zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Zaprzeczyli, jakoby ich działania, tj. wypowiedzenie umów z 2002r. oraz działania podjęte w terenie w maju i czerwcu 2008r., spowodowały wstrzymanie realizacji projektu K.. Podkreślili, że to sam powód nie podejmował skutecznych działań inwestycyjnych dotyczących farmy wiatrowej, pomimo, że od stycznia 2005r. posiadał pozwolenie na jej budowę na terenach S. i R..

Podnieśli też, że powódkę oraz spółki (...) nie łączyła umowa dzierżawy, gdyż w umowach z dnia 28.06.2002r. oraz z dnia 30.12.2002r. nie zostały określone elementy przedmiotowo istotne umowy dzierżawy. Jako przedmiot umów wskazano „część nieruchomości”, która miała być skonkretyzowana w przyszłości na podstawie planu sytuacyjnego nieruchomości zawierającej projekt techniczny. Nadto, w umowie nie wskazano, ani wysokości czynszu dzierżawnego, ani terminów jego płatności oraz nie przyznano powodowi prawa do pobierania pożytków. Pozwani uznali, że umowy z 2002r. są nieważne, a jedynie z ostrożności dokonali ich wypowiedzenia w trybie art. 365 ¹k.c. W konsekwencji powyższego w niniejszy sporze podali, że zachowanie pozwanych, (...) spółki z o.o. i (...) spółki z o.o., polegające na wyrażeniu sprzeciwu do prowadzenia prac na nieruchomościach stanowiących ich własność, w żadnym wypadku nie może być interpretowane jako zachowanie sprzeczne z umową łącząca strony. W maju i czerwcu 2008r. nie istniał bowiem stosunek prawny łączący te strony.

Akcentowali, iż spółki (...) zakończyły współpracę z powodem, gdyż od momentu uzyskania pozwolenia na budowę (...), tj. od dnia 12.01.2005r. nie podjął on żadnych istotnych czynności w celu realizacji projektu K.. Tymczasem pozwane spółki były zainteresowane rozwojem inwestycji, gdyż ich uprawnienie do pobierania czynszu za oddanie gruntu pod turbiny wiatrowe powstać mogło dopiero od momentu uruchomienia farmy wiatrowej. Nadto wskazali, iż nieprawdą jest, że oświadczenia z dnia 31.03.2008r. zostały złożone powódce bez uprzedzenia oraz z zamiarem zawarcia umów z (...) spółką z o.o. oraz z (...) SA. Podkreślali, że dopytywali powódkę o faktyczny rozwój projektu K., jednak nie uzyskali informacji o czynnościach zmierzających do realizacji projektu. Nadto, w terenie nie były czynione żadne prace związane z budową farmy, za wyjątkiem symbolicznych prac na początku 2007r. Informowali powoda, że są zniecierpliwieni jego bierną postawą w realizacji projektu. Jednak uwagi te były ignorowane. Podnieśli, iż działania powoda do dnia 31.03.2008r były znikome, zaś po dniu 31.03.2008r.- pozorne. Miały jedynie na celu przymuszenie pozwanych, R. i S. do wycofania się ze złożonych w dniu 31.03.2008r. oświadczeń o wypowiedzeniu umów uprawniających powoda do korzystania z gruntów.

Nadto, co do odpowiedzialności pozwanej, (...) spółki z o.o. na podstawie art. 12 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, to wskazali, że gołosłowne są twierdzenia, jakoby spółka ta nakłaniała (...) spółkę z o.o. do rozwiązania umowy z powódką oraz do zawarcia takiej samej umowy z (...) spółką z o.o. Podali też, że powód nie wykazał, że zachowanie (...) spółki z o.o. było działaniem sprzecznym z prawem lub dobrymi obyczajami oraz, by zagrażało, bądź naruszało interes innego przedsiębiorstwa lub klienta.

W zakresie pozwanych, (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i (...) SA, zaprzeczyli, aby w.w spółki nakłaniały (...) spółkę z o.o. oraz (...) spółkę z o.o. do rozwiązania umów z powódką. Podkreślili, że pozwane spółki (...) uważały umowy łączące je z powódką za nieważne, nie chciały dalszej współpracy z powodem. Zatem nie było udziału pozwanych, (...) spółki z o.o. i (...) SA w zakończeniu współpracy spółek (...) z powódką, przez co brak jest podstaw do przypisania pozwanym bezprawności działania wymaganego, zarówno w treści art. 415 k.c., jak i w art. 12 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Co do odpowiedzialności pozwanego, J. B., to podkreślono, że powód nie wykazał przesłanek odpowiedzialności tego pozwanego przewidzianych w art. 415 k.c. Pozwani podali, iż J. B. uważał umowy z 2002r. zawarte z powódką za nieważne. Mógł zatem podejmować w 2008r. działania uniemożliwiające powódce wykonywanie czynności faktycznych na spornych nieruchomościach. W zakresie odpowiedzialności z art. 299 ksh – pozwani podnieśli, iż powód nie wykazał, aby egzekucja wobec pozwanego, (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której członkiem zarządu jest J. B., była bezskuteczna oraz, że pozwana spółka nie posiada majątku, który wystarczyłby do pokrycia dochodzonych roszczeń. Nadto podkreślili, że bezpodstawne jest powoływanie się na tę podstawę odpowiedzialności w sytuacji, gdyż nie wiadomo, z jakim wynikiem zakończy się niniejszy spór.

Co do odpowiedzialności pozwanych, M. K. (1) i P. B., pozwani podkreślili, że argumentacja zawarta w uzasadnieniu pozwu inicjującego spór w zakresie odpowiedzialności w.w. pozwanych jest szczątkowa. Odnośnie do przywołanego przez powoda przepisu art. 299 ksh, pozwani podnieśli, iż powódka nie wykazała, aby egzekucja wobec pozwanego (...) spółki z o.o. i (...) SA była bezskuteczna, a nadto, że spółki te nie posiadają majątku, który wystarczyłby do pokrycia dochodzonych roszczeń. Nadto, tak jak w przypadku pozwanego, J. B., powoływanie się na tę podstawę odpowiedzialności w sytuacji, gdy nie wiadomo, z jakim wynikiem zakończy się spór, jest przedwczesne.

Co do wysokości szkody wskazali, iż powód nie wykazał, że ewentualne uruchomienie farmy wiatrowej nastąpiłoby w terminie wskazanym w pozwie oraz, że uzyskałby zysk z tej inwestycji.

W toku procesu pozwani podnieśli twierdzenie, że oświadczenia z dnia 31.03.2008r. zostały złożone przez spółki (...) z uwagi na zwłokę powoda w wykonaniu zobowiązania (k. 1685). Podali, że pozwane spółki były uprawnione do uchylenia się od przyjęcia świadczenia powódki wynikającego z umowy z 2002r. z uwagi na zwłokę w jego wykonaniu, przez co świadczenie to utraciło dla pozwanych spółek znaczenie oraz sens gospodarczy. Wskazali, że powyższe okoliczności skutkowały złożeniem w dniu 28 sierpnia 2012r. przez S. i R. oświadczenia o odstąpieniu od umów.

Pismem procesowym z dnia 4 grudnia 2012r. powód dokonał zmiany powództwa w ten sposób, że wniósł o zasądzenie na rzecz powoda:

1) od pozwanych (...) spółki z o.o., (...) spółki z o.o., (...) SA, J. B., M. K. (1) i P. B. kwoty 74 152 636,93 zł solidarnie, względnie na zasadach solidarności nieprawidłowej (in solidum), tj. z zastrzeżeniem, że zapłata zasądzonej kwoty przez któregokolwiek z pozwanych zwalnia pozostałych

wraz z ustawowymi odsetkami od:

a) od kwoty 22 653 853 zł. od dnia 28.10.2009r. do dnia zapłaty;

b) od kwoty 51 499 053,93 zł. od dnia 5 grudnia 2012r. do dnia zapłaty oraz

2) od pozwanych (...) spółki z o.o., (...) spółki z o.o., (...) spółki z o.o., (...) SA, J. B., M. K. (1) i P. B. kwoty 38 560 315,04 zł. solidarnie, względnie na zasadach solidarności nieprawidłowej (in solidum) , tj. z zastrzeżeniem, że zapłata zasądzonej kwoty przez któregokolwiek z pozwanych zwalnia pozostałych

wraz z ustawowymi odsetkami od:

a) od kwoty 22 653 583 zł. od dnia 28 października 2009r. do dnia zapłaty;

b) od kwoty 15 906 732,04 zł od dnia 5 grudnia 2012r. do dnia zapłaty.

Na uzasadnienie podał, że zmiana powództwa wynika z nieugiętej postawy pozwanych, którzy pomimo szeregu niekorzystnych dla nich orzeczeń sądowych, nadal konsekwentnie odmawiają stronie powodowej prawa do realizacji projektu K. i chcą tę inwestycję realizować samodzielnie z pominięciem powoda. Podał też, że podjął decyzję o niekontynuowaniu budowy parku wiatrowego na nieruchomościach spółek S. R., albowiem z winy wszystkich pozwanych nie istnieją ku temu realne szanse. Podkreślił, że zachowanie spółek (...), które w marcu 2008r. bez prawnych podstaw starały się wypowiedzieć umowy z 2002r., przywołując art. 365 ^{(
1)}k.c. oraz podnosiły twierdzenia, że umowy z 2002r. za nieważne, utrudniały też działanie powoda przy realizacji projektu K., przy czym ich działania były inspirowane przez pozostałych pozwanych. Tymczasem powód już w maju 2008r. był gotowy do budowy 8 turbin na terenie spółki (...) i budowę tę rozpoczął, tyle że pozwani ją zablokowali. Jednocześnie, w dniu 19 maja 2008r. (...) spółka z o.o. zawarła z (...) spółką z o.o. umowę na korzystanie z tych samych gruntów w celu prowadzenia farmy wiatrowej i taką samą umowę z (...) spółką z o.o. zawarła (...) spółka z o.o. Prawa z powyższych umów zostały następnie przekazane na rzecz (...) SA (k. 1773). Wskazał, że bezprawne działanie pozwanych spowodowało szkodę w majątku powódki, dlatego powódka domaga się odszkodowania. Podał, że na szkodę powódki, dochodzonej w tym procesie, składa się szkoda rzeczywista w kwocie 15 616 951,97 zł. obejmująca wydatki poniesione przez powoda na rozwój projektu K. oraz utracone korzyści w kwocie 97 096 000 zł, wynikające z faktu, że (...) nie udało się zbudować z winy pozwanych.

Jednoczenie podał, że różnicuje sytuację pozwanych i wskazał, że wszystkie podmioty pozwane, oprócz (...) spółki z o.o., odpowiadają za całość szkody rzeczywistej. (...) spółka z o.o. odpowiada jedynie za szkodę związaną z tymi turbinami, których nie uruchomiono na nieruchomościach tej spółki. Koszty te należało podzielić proporcjonalnie i S. spółka o.o. odpowiada za 8/(...) część szkody rzeczywistej. Dlatego też, od tej spółki powód domaga się kwoty 5 949 315,04 zł tytułem szkody rzeczywistej.

Co do utraconych korzyści podał, że to szkoda wynikająca utraconych dochodów, które przyniosłaby (...). Gdyby pozwane spółki (...) wywiązały się z umów z 2002r., zaś pozostali pozwani nie namawiali tych spółek do ich rozwiązania oraz do rozwijania projektu w ramach grupy (...) W., to wówczas powód miałby dzisiaj w swoich aktywach w pełni funkcjonujący park (...) o mocy 42 MW, składający się z 8 turbin posadowionych na terenach S. oraz 13 turbin na nieruchomościach R., podłączonych do sieci za pośrednictwem Głównego Punktu Zasilania, zlokalizowanego na terenach R.. Projekt ten przynosiłby powodowi co roku wymierne zyski aż do 2035r. Podał, że poniesiona przez powoda szkoda (lucrum cessans) wynikająca z nieuruchomienia 8 turbin na terenie S. wyniosła 32 611 000 zł. Natomiast co do turbin na terenie R., wskazał, że gdyby nie opór pozwanych, to powód uruchomiłby: w maju 2010r. – 2 elektrownie, w czerwcu 2010r. – 2 elektrownie, w lipcu 2010r. – 2 elektrownie, w sierpniu 2010r. – 2 elektrownie, we wrześniu 2010r. – 2 elektrownie, w październiku 2010r. – 2 elektrownie, w czerwcu 2010r. – 1 elektrownię i osiągnąłby dochód, prognozowany na poziomie 64 485 000 zł.

Wskazał, że objął swym żądaniem utracone korzyści (nieosiągnięte zyski) za okres przyszły od 2009r. do 2035r. (k. 1775v). Podkreślił, że jedyną przyczyną, dla której nie udało się wybudować siłowni na (...) spółek (...) była postawa pozwanych.

Pozwani wnieśli o oddalenie rozszerzonego powództwa.

Postanowieniem z dnia 27.11.2018r. Sąd Okręgowy w S. zawiesił postępowanie wobec (...) SA w W. z uwagi na ogłoszenie upadłości tej spółki. (k. 7538)

Sąd ustalił:

Od około 2000 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. poszukiwała terenów pod budowę farm wiatrowych oraz podejmowała działania zmierzające do uzyskania pozwolenia na budowę takich farm na dzierżawionych gruntach. W latach 2000 – 2007 realizowała w ten sposób kilkanaście projektów. Przedsięwzięciem tej spółki był m.in. projekt (...).

Umowy związane z uprawnieniami korzystania z gruntów na cele budowy i eksploatacji farm wiatrowych nazywane były w tym czasie przez strony umowami dzierżawy.

Sprawy spółki (...) związane z pozyskiwaniem terenów pod farmy wiatrowe prowadził głównie A. S. (1). W prace spółki zaangażowały był również U. H. (1), który m.in. poszukiwał za granicą partnerów zainteresowanych inwestowaniem w energię odnawialną w Polsce.

Dowód: zeznania świadka A. S. (1), k. 669, zeznania świadka U. H. (2), k. 681v- 682.

W celu pozyskania gruntów na (...) spółka z o.o. nawiązała kontakt również z (...) spółką z o.o., której prezesem był A. C. oraz z (...) spółką z o.o., której prezesem był J. B.. A. S. (1), działający za spółkę (...), nakłaniał powyższe spółki do oddania swych gruntów na budowę (...). Przedstawiał wizję „wspólnej inwestycji”, w której inwestor uzyskiwać będzie dochody z eksploatacji farmy wiatrowej na terenie nieruchomości w.w. spółek, a pozwane spółki pozyskiwać będą atrakcyjne wynagrodzenie/czynsz za oddanie swych gruntów pod turbiny wiatrowe. Wskazywał, że farma powstanie w ciągu 2-5 lat.

Strony działały w atmosferze wzajemnego zaufania. Pozwane spółki miały poczucie, że uczestniczą wraz ze spółką (...) we wspólnym projekcie w postaci budowy farmy wiatrowej na terenach (...) spółek (...).

Dowód: przesłuchanie pozwanego, J. B., k. 1986 – 1988, k. 8207v – 8208, przesłuchanie A. C. za (...) spółkę z o.o., k. 1988- 1989, k. 8390v- 8391.

W dniu 28.06.2002r. (...) spółka z o.o. w B. zawarła z (...) spółką z o.o. w Z. umowę, którą nazwano umową dzierżawy.

Na mocy tej umowy (...) spółka z o.o. jako Wydzierżawiający – właściciel nieruchomości gruntowych położonych w K. i W., składających się z działek (...) (K.) oraz (...) (W.) oddał część nieruchomości (...) spółce z o.o. jako Dzierżawcy w dzierżawę w celu wybudowania siłowni wiatrowych wraz ze stacją rozdzielni, stacją pomiarową i transformatorową oraz koniecznymi drogami dojazdowymi i dojściami w celu ich eksploatacji (§ 1 ust.1 umowy). Położenie tych obiektów miał określić plan sytuacji nieruchomości, który po jego sporządzeniu miał stanowić część składową umowy. Do czasu sporządzenia projektu technicznego obowiązywał tymczasowy plan sytuacyjny pokazujący lokalizację 20 siłowni wiatrowych (§ 1 ust.2).

W § 2 umowy zawarto regulację dotyczące czynszu, a mianowicie, że dzierżawca zapłaci czynsz w wysokości 57 800 Euro plus Vat za każdą siłownię posadowioną na tym terenie. Czynsz miał być płacony w ten sposób: zadatek na poczet I – szej zaliczki w wysokości po 3 000 euro za każdą siłownię, czyli 60 000 Euro (20 sztuk x 3.000 Euro), pomniejszający I – szą zaliczkę, zapłacony przez dzierżawcę w wysokości 10 000 Euro do dnia 31.07.2002r., a pozostałe 50 000 Euro do dnia 30.09.2002r. Pierwsza zaliczka na poczet czynszu dzierżawnego miała zostać zapłacona w kwocie 13 000 Euro po uzyskaniu pozwolenia na budowę oraz po uzyskaniu pozwolenia na podłączenie do sieci energii elektrycznej. Drugą zaliczkę w kwocie 13 000 Euro dzierżawca miał zapłacić po uruchomieniu parku wiatrowego. Pozostałą do zapłaty kwotę czynszu dzierżawca miał płacić raz w roku, nie później niż do 31 marca roku kalendarzowego następującego po roku obrachunkowym w kwocie odpowiadającej 0,1 % przychodu od sprzedanej energii, nie mniej niż 1060 Euro za jedną turbinę wiatrową. Nadto dzierżawca zobowiązał się do zapłaty wszelkich podatków i innych opłat publicznoprawnych, które obciążają nieruchomości będące przedmiotem umowy.

Strony przewidziały, że wydanie przedmiotu umowy, zgodnie z planem sytuacyjnym, nastąpi w dniu uzyskania przez dzierżawcę pozwolenia na budowę, a jakakolwiek zmiana dotycząca dzierżawionej powierzchni będzie wymagała pisemnego aneksu do umowy (§ 3 umowy).

Strony ustaliły, iż umowa zostaje zawarta na okres 30 lat, licząc od uprawomocnienia się decyzji o pozwoleniu na budowę oraz, że umowa ta może być rozwiązana jedynie w drodze wypowiedziana dokonanego przez wydzierżawiającego w wypadku stwierdzenia zaległości w zapłacie czynszu dzierżawnego za pełne dwa okresy płatności.

Ustalono również, że wszelkie zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Dowód: umowa z dnia 28.06.2002r., k. 36-39.

Umowa z dnia 28.06.2002r. była zmieniana aneksami:

- z dnia 22.12.2003r. w zakresie ustalenia, że ostateczna ilość siłowni zostanie określona w pozwoleniu na budowę oraz w zakresie płatności czynszu, wskazując, że zaliczka na poczet czynszu w wysokości 26 000 Euro zostanie zapłacona po rozpoczęciu budowy;

- z dnia 26.04.2006r. poprzez dodanie zapisu, że wydzierżawiający otrzyma jednorazowe wynagrodzenie w wysokości 52 000 Euro netto z tytułu posadowienia stacji transformatorowej;

- z dnia 25.07.2006r. poprzez zapis, że zaliczka na poczet czynszu 26 000 Euro będzie płatna w dwóch ratach po 13 000 Euro każda, płatnych do 31.10.2006r. i 31.01.2007r. oraz, że w tych samych terminach nastąpi płatność rat w wysokości po 26 000 Euro każda, z tytułu posadowienia stacji transformatorowej (...); wprowadzono też postanowienie, że wynagrodzenie roczne w wysokości 2 210 Euro netto będzie płatne do 31 marca roku kalendarzowego następującego po roku obrachunkowym;

- aneksem nie opatrzonym datą, w którym zmieniono preambułę umowy, zastępując spółkę (...) spółką (...) i wskazując, że (...) spółka z o.o. wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki dotychczasowego dzierżawcy oraz, że zmiana ta jest następstwem przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy z dotychczasowym dzierżawcą W. na rzecz obecnego A. K.. Aneks podpisano w dniu 28.08.2006r., co wskazano w kolejnym aneksie, tj. z dnia 30.10.2006r.;

- z dnia 30.10.2006r., w którym nadano treść § 1 ust. 1 umowy: „dla posadowienia siłowni wiatrowych w ramach Projekt K. wydzierżawiający wyłącza z ogólnej powierzchni gruntu, będącej jego własnością, działki o nr (...) oraz część działek o nr (...), zgodnie z syntetycznym planem zagospodarowania terenu, będącego częścią dokumentacji budowlanej zatwierdzonej przez Starostwo Powiatowe w S. decyzją pozwolenia na budowę z dnia 12.01.2005r. Ponadto dodano ust. 2 do § 1, iż położenie siłowni wiatrowych, stacji dróg i dojść dla Projektu K. w ramach zawartej umowy dzierżawy określa syntetyczny plan zagospodarowania terenu (mapa stanowiąca kopię mapy ewidencyjnej zarejestrowanej pod nr (...) w Dzienniku Zamówień w (...) Ośrodku (...) w S. – data opracowania wrzesień 2004r.), opracowany dla zespołu elektrowni wiatrowych. Wskazano, że plan ten stanowi załącznik nr (...) do aneksu. W planie przedstawiono położenie 13 turbin wiatrowych na działkach nr (...).

W dniu 05.03.2007r. (...) spółka z o.o. zawarła porozumienie z (...) spółką z o.o. o rozwiązaniu umowy z dnia 28.06.2002r. wraz z aneksami w zakresie projektu Z..

Do w.w porozumienia w dniu 19.11.2007r. zawarto aneks przyjęty przez spółki (...), W. i A. K., w którym wskazano, że A. K. jest stroną porozumienia z dnia 05.03.2007r., a nadto rozwiązano umowę z dnia 28.06.2002r. z aneksami w zakresie Projektu Z., określono, że umowa wiąże w zakresie projektu K. co do o nr (...).

Dowód: aneks z dnia 22.12.2003r., k.46, aneks z dnia 26.04.2006r., k. 48, aneks z dnia 25.07.2006r., k. 50, aneks bez daty, k. 52, aneks z dnia 30.10.2006r., k.55, porozumienie z dnia 05.03.2007r., k. 57, aneks z dnia 19.11.2007r., k. 60, tekst jednolity umowy, k. 63.

W dniu 30.12.2002r. (...) spółka z o.o. w D. jako Wydzierżawiający zawarła z (...) spółką z o.o. w B. jako Dzierżawcą, umowę określoną jako umowa dzierżawy, mocą której oddała część nieruchomości zlokalizowanej w obrębie geodezyjnym R. – działki (...) oraz w obrębie S. – działki (...) w celu wybudowania przez dzierżawę siłowni. Ustalono, że położenie siłowni, dróg, stacji i dojść z określeniem powierzchni działki, która miała być zajęta pod te budowle, a tym samym określenie części nieruchomości podlegające dzierżawieniu, miał określić plan sytuacji nieruchomości zawierający projekt techniczny. Plan ten miał się stać się częścią składową umowy. Zapisy dotyczące uzależniania ilości siłowni od aspektu ekonomicznego, wydania przedmiotu, obowiązków dzierżawcy, okresu trwania umowy i warunków jej rozwiązania, a także o formie zmian do umowy, były tożsamej treści jak opisywana wyżej umowa (...) spółki z o.o. z (...) spółką z o.o. z dnia 28.06.2002r.

W zakresie czynszu strony umowy uzgodniły, iż wysokość czynszu wyniesie 52 000 Euro plus VAT za każdą siłownię postawioną na dzierżawionym terenie. Strony ustaliły sposób zapłaty czynszu w ten sposób, że I – sza zaliczka na poczet czynszu dzierżawnego w wysokości 13 000 Euro zostanie zapłacona przez dzierżawcę po uzyskaniu przez niego pozwolenia na budowę oraz po uzyskaniu pozwolenia na podłączenie do sieci energii elektrycznej; II – ga zaliczka na poczet czynszu w wysokości 13 000 Euro zostanie zapłacona przez dzierżawcę po uruchomieniu parku wiatrowego, a pozostałą do zapłaty kwotę z tytułu czynszu dzierżawca zapłaci w następujący sposób: raz do roku, nie później niż do dnia 30 czerwca roku kalendarzowego następującego po roku obrachunkowym. Dzierżawca zobowiązał się też do zapłaty na rzecz wydzierżawiającego kwoty w wysokości 0,5 % przychodu od sprzedanej energii, nie mniej jednak niż 870 Euro za jedną turbinę wiatrową. Ustalono, że dzierżawca będzie ponosić wszelkie podatki i inne opłaty publicznoprawne związane z nieruchomościami będącymi przedmiotem umowy, za wyjątkiem podatku rolnego, a nadto, że za podstawę czynszu służyć będzie końcowa ilość siłowni wiatrowych, określona w ostatecznym planie sytuacyjnym i projekcie technicznym z uwzględnieniem stawek cenowych, o których mowa w ust. 1 § 2 umowy, a które mają charakter stały.

W § 9 umowy przewidziano dla każdej ze stron prawo odstąpienia od umowy w terminie po upływie 5 lat od daty jej zawarcia z powodu niemożliwości realizacji inwestycji w postaci budowy i eksploatacji parku wiatrowego na dzierżawionym gruncie oraz wskazano, że prawo to realizuje się poprzez złożenie pisemnego oświadczenia drugiej stronie.

Dowód: umowa z dnia 30.12.2002r., k. 41-45.

Umowa z dnia 30.12.2002r. była zmieniana aneksem z dnia 30.12.2003r. oraz aneksem bez daty.

Aneks z dnia 30.12.2003r. był tej samej treści, co aneks z dnia 22.12.2003r. dotyczący umowy z R. (opisany wyżej).

Aneks bez daty był również tej samej treści, co aneks bez daty dotyczący umowy z R. (opisany wyżej).

Dowód: aneks z dnia 30.12.2003r., k. 68, aneks bez daty, k.70, tekst jednolity umowy, k. 73.

W dniu 25.08.2004r. spółka (...), działająca przez J. B., zaś w dniu 27.08.2004r. spółka (...), działająca przez A. C., złożyły podpisy pod wyrazem „zgoda” na sporządzonym przez Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) spółkę z o.o. w S. arkuszu mapy sytuacyjno – wysokościowej, zadanie „linie elektroenergetyczne kablowe 30 kV oraz kanalizacja światłowodowa”, przedstawiającym przebieg linii kablowych oraz kanalizacji światłowodowej dla obiektu Zespół Elektrowni (...), na którym wskazano wieże od K 1 do K (...).

Dowód: mapa z podpisami spółki (...) i spółki (...), k. 76.

(...) spółka z o.o., po uzyskaniu prawa do gruntów pod przyszłe turbiny wiatrowe, podjęła starania w celu uzyskania pozwolenia na budowę (...).

Decyzją nr (...) z dnia 12.01.2005r. Starosta Powiatu S. zatwierdził złożony przez (...) spółkę z o.o. projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę zespołu elektrowni wiatrowych, w skład którego wchodziło (...) elektrowni (...)-80 o mocy 2 MW każda, linia napowietrzna elektroenergetyczna, stacja elektroenergetyczna (...) kV (...) K. wraz z infrastrukturą na działkach położonych w obrębach K., R. i S..

Pozwoleniem nie zostały objęte prace budowlane polegające na przebudowie istniejącej linii 110 kV S. W. – S. w celu umożliwienia przyłączenia przedmiotowej farmy wiatrowej do sieci elektroenergetycznej.

Na nieruchomościach (...) spółki z o.o. miało być posadowionych 8 turbin V. V. 80, zaś na nieruchomościach (...) spółki z o.o. – 13 turbin V. V. 80. Nadto na działkach (...) spółki z o.o. miał być posadowiony transformator.

Z dniem 9 lutego 2005r. decyzja stała się ostateczna.

Dowód: pozwolenie na budowę z dnia 12.01.2005r., k. 78.

Po uzyskaniu pozwolenia na budowę zespołu elektrowni (...), spółka (...) rozpoczęła poszukiwanie nabywcy projektu.

(...) spółka z o.o. prowadziła rozmowy m.in. z M. K. (1) i P. B.. Podczas rozmów, A. S. (1) i U. H. (1), reprezentujący W., okazywali dokumentację związaną z projektem K. oraz podawali informacje o innych prowadzonych przez siebie projektach. Oferowali współpracę przy dalszej realizacji projektu aż do czasu uruchomienia farmy wiatrowej. M. K. (1) i P. B. byli zainteresowani nabyciem projektu K., ale ich oferta zakupu była dla W. nieatrakcyjna z uwagi na zaproponowanie zbyt niskiej ceny.

Dowód: zeznania świadka A. S. (1), k. 669 – 669v, zeznania świadka U. H. (2), k. 682 – 683.

Pismem z dnia 02.08.2006r. (...) spółka z o.o. zawiadomiła (...) spółkę z o.o. w tym, że na podstawie umowy przeniesienia praw z dnia 01.08.2006r. zawartej pomiędzy (...) z siedzibą w Z. ((...)), (...) spółką z o.o. z siedzibą w (...) spółką z o.o. w Z., wszystkie prawa i obowiązki dotychczasowego dzierżawy – (...) spółki z o.o. w B. zostały skutecznie przeniesione na (...) spółkę z o.o. w Z..

Wskutek powyższego zawarto aneks bez daty do umowy z dnia 28.06.2002r., o którym była mowa wyżej (k.12).

Dowód: aneks bez daty, k. 52, pismo (...) spółki z o.o. z dnia 02.08.2006r., k. 53.

Pismem z dnia 02.08.2006r. (...) spółka z o.o. zawiadomiła (...) spółkę z o.o. w tym, że na podstawie umowy przeniesienia praw z dnia 01.08.2006r. zawartej pomiędzy (...) z siedzibą w Z. (S.), (...) spółką z o.o. z siedzibą w (...) spółką z o.o. w Z., wszystkie prawa i obowiązki dotychczasowego dzierżawy – (...) spółki z o.o. w B. zostały skutecznie przeniesione na (...) spółkę z o.o. w Z..

Wskutek powyższego zawarto aneks bez daty do umowy z dnia 30.12.2002r., o którym była mowa wyżej (k.14).

Dowód: aneks bez daty, k. 70, pismo (...) spółki z o.o. z dnia 02.08.2006r., k. 71.

W dniu 28.08.2007r. doszło do zawarcia umowy przeniesienia praw do projektu K. pomiędzy (...) z siedzibą w Z. a (...) spółką z o.o. w K.. Przedmiotem umowy był projekt K. rozumiany jako farma (elektrownia) wiatrowa o mocy 42 MW, mająca być usytuowana na gruntach i posiadać nazwę K. wraz z połączeniami do sieci, infrastrukturą drogową oraz wewnętrznym układem transportowym, zbudowaną na podstawie i zgodnie z ostatecznym i prawomocnym pozwoleniem na budowę oraz projektem budowlanym zaakceptowanym przez nabywcę.

W umowie wskazano, że (...) spółka z o.o. na zlecenie (...) nabyła we własnym imieniu, lecz na rachunek (...) prawa do projektu. Prawa do projektu nie zostały scedowane na (...). (...) niniejszym zlecił (...) spółce z o.o. przeniesienie wszystkich praw do projektu bezpośrednio na nabywcę, tj. (...) sp. z o.o. w K..

Cena za sprzedaż wszystkich praw do projektu wyniosła 1 680 000 EUR. Cena ta miała zostać zapłacona natychmiast, gdy prawa do projektu zostaną skutecznie przekazane.

Załącznikiem do umowy były m.in. umowy z (...) sp. z o.o. oraz z (...) sp. z o.o. z 2002r. wraz z aneksami.

Dowód: transfwer agreement z dnia 28.08.2007r wraz z tłumaczeniem na j. polski, k. 2055 – 2065v.

W dniu 29.06.2007r. (...) spółka z o.o. w Z. zawarła z G. R. P. (...).L. z siedzibą w M. umowę pożyczki. Pożyczkodawca udzielił powódce pożyczkę w kwocie 5 000 000 Euro na zasadzie rewolwingowej. Pożyczka miała zostać udzielona w celu uruchomienia przedsiębiorstwa. Pożyczkodawca zobowiązał się udostępnić umówioną kwotę za pomocą przelewu na konto bankowe powódki. Strony ustaliły termin spłaty pożyczki na dzień 31.12.2018r.

Dowód: umowa pożyczki z dnia 29.06.2007r. wraz z tłumaczeniem na j. polski, k. 2066 – 2072.

W dniu 29.06.2007r. H. wpłaciła na konto bankowe (...) w Z. kwotę 1 680 000 Euro.

Dowód: potwierdzenie przelewu kwoty 1 680 000 Euro, k. 2086.

Na dzień złożenia pozwu (...) był wspólnikiem powodowej spółki. Był nim również G. E. S..L.

Dowód: odpis KRS powódki, k. 30 – 34.

Od momentu powstania (...) spółka z o.o. powiązana była z grupą (...), która prowadziła inwestycje w dziedzinie energetyki odnawialnej.

Od 2006r. Grupa (...) G. włączyła się projekt K. (240 KW), projekt P. (50 (...)), projekt K. (46 MW) i projekt T. (50 MW).

Dowód: zeznania A. S. (1), k. 669, przesłuchanie T. Z. za powodową spółkę, k. 1984 – 1986.

Decyzją nr (...) z dnia 16.08.2006r. Starosta Powiatu w S. wyraził zgodę na przeniesienie decyzji nr (...) z dnia 12.01.2005r. wydanej dla (...) spółki z o.o. na (...) spółkę z o.o. w Z., wskazując, że nowy inwestor przedłożył oświadczenie o dysponowaniu nieruchomością oraz oświadczeniem, że posiada zgodę poprzedniego właściciela na przepisanie decyzji.

Dowód: decyzja z dnia 16.08.2006r. o przeniesieniu pozwolenia na budowę, k. 81.

W 2008r. nastąpiła zmiana siedziby powodowej spółki z Z. na S..

Dowód: odpis KRS powódki, k. 30 – 34.

Po nabyciu projektu K. okazało się, że producent turbin V. dyktuje trudne warunki współpracy, w tym wygórowane warunki finansowe. Powódka rozpoczęła negocjacje z firmą (...), ale nie przyniosły one oczekiwanych przez powódkę rezultatów.

Wówczas pojawiła się koncepcja nawiązania współpracy z producentem turbin – E., przy czym podmiot ten produkował turbiny wiatrowe o rozpiętości (...) m. Wybór nowych turbin wiatrowych oznaczał konieczność uzyskania zamiennego pozwolenia na budowę w zakresie zmiany turbin z V. V. na E. E.. Przy czym użycie turbin o innych parametrach wymagało też zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów R..

Pomimo świadomości trudności, które wiązały się ze zmianą turbin wiatrowych, w szczególności co do 13 turbin, które miały być posadowione na terenie R., powódka zdecydowała się w dniu 07.08.2007r. na zamówienie (...) turbin wiatrowych w firmie (...).

Dowód: zeznania świadka A. S. (1), k. 669 – 669v, zeznania świadka K. S., k. 671 – 672, zeznania świadka U. H. (2), k. 682, umowa z dnia 07.08.2007r., złożona do akt przez powoda na rozprawie w dniu 18.10.2011r.

Uzyskanie zamiennego pozwolenia na budowę było możliwe dopiero po uprzednim uzyskaniu tzw. decyzji środowiskowej.

W obu przypadkach, tj. w zakresie inwestycji na gruntach spółki (...), jak i w zakresie inwestycji na gruntach spółki (...) trzeba było uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia.

Wnioskiem z dnia 03.09.2007r. powód wystąpił o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia dla zmiany typu wszystkich (...) elektrowni wiatrowych, których dotyczyło pozwolenie na budowę z 2005r. - z elektrowni (...) (...) na elektrownie (...) (...). W dniu 15.10.2007r. została jednak wydana decyzja odmowna nr (...) z uwagi na niezgodność tej zmiany z ustaleniami obowiązującego wówczas miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

W konsekwencji powyższego, powód zdecydował się na „podział” zamierzenia i w dniu 16.10.2007r. wystąpił odrębnie o decyzję środowiskową dla 8 turbin na terenie R. i zaś w dniu 24.06.2008r. dla 12 turbin na terenie S..

Wójt Gminy K. wydał decyzję nr (...) z dnia 26.02.2008r., znak (...)/PŚ- (...), o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie zespołu elektrowni wiatrowych składającej się z 8 turbin typu E. E., realizowanego na działkach położonych w S. o nr (...) oraz R. L. o nr (...).

Wójt Gminy K. wydał też decyzję nr (...) z dnia 26.08.2009r., znak (...)/PŚ- (...), o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na zmianie typu 12 sztuk elektrowni wiatrowych z V. V. na (...), realizowanego na działkach nr (...) obręb K..

Dowód: decyzja nr (...), k. 465 – 477, zeznania świadka K. S., k. 671v.

Starosta Powiatu w S. wydał w dniu 26.05.2008r. decyzję nr (...) o zmianie decyzji nr (...) z dnia 12.01.2005r. o pozwoleniu na budowę zespołu elektrowni wiatrowych w obrębie K. dz. (...) , obręb R. (...), obręb S. dz. (...)

Dowód: decyzja z dnia 26.05.2008r. o zmianie pozwolenia na budowę z mapami, k. (...).

Pozwolenie zamienne dotyczyło zachodniej części farmy wiatrowej oraz części wspólnej infrastruktury, czyli stacji (...) oraz przyłącza (...). Główne zmiany dotyczyły:

- zmiany 8 generatorów z turbin wiatrowych z V. V. na E. E.;

- linii kablowych 30 kV: zmianie uległa długość linii nr 1 z 2,64km na 3,42km;

- kolejności połączenia elektrowni wiatrowych: (...);

- innych wymogów odnośnie układania kabla;

- dróg i placów: wszystkie drogi dojazdowe do 8 elektrowni wiatrowych skorygowano nieznacznie co do ich przebiegu, inaczej wyprofilowano zjazdy i łuki. Lokalizacja palców uległa zmianie w sposób istotny;

- planu zagospodarowania terenu, łącznie z planem zagospodarowania (...).

Na podstawie w.w. pozwolenia zamiennego farma wiatrowa została „podzielona” na dwie części, z których pierwsza, oparta na 8 turbinach (...), a druga, oparta na 13 turbin V. V. wraz z infrastruktura towarzyszącą i mogła zostać zrealizowana w II etapie realizacji inwestycji i przyłączona do zrealizowanej już w I etapie części wspólnej farmy.

Dowód: pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w przemyśle (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221.

Realizacja 13 turbin E. E. na gruncie R. wymagałaby uzyskania zamiennego pozwolenia na budowę w tym zakresie, o które powód w ogóle nie wystąpił.

Dowód: pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221.

Pozwane spółki (...) nie były usatysfakcjonowane tempem realizacji inwestycji projektu K.. Czyniły założenia uzyskiwania od około 2007/2008 dochodu z czynszu dzierżawnego za grunty, które oddały powódce do korzystania w celu budowy i eksploatacji farmy wiatrowej. Tymczasem powódka, pomimo dysponowania pozwoleniem na budowę z 2005r., nie czyniła widocznych postępów w inwestycji.

Prezesi pozwanych spółek dopytywali powoda o rozwój inwestycji. Nie otrzymywali zadawalających odpowiedzi. Obserwowali jednocześnie proces inwestycyjny, który był prowadzony na farmie Z. przez Japończyków. W 2007r. pojawił się inwestor tego przedsięwzięcia, a w 2008r. farma Z. już funkcjonowała.

Nadto, od około 2007r. kontaktowały się z pozwanymi spółkami inne podmioty, w tym (...) spółka z o.o., które oferowały atrakcyjniejsze warunki współpracy w zakresie korzystania z gruntów S. i R..

Pozwane spółki nie posiadały wiedzy o planach powoda co do zmiany turbin wiatrowych. Nie zostały też powiadomione przez powoda o tym, że wystąpił on w 2007r. z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla zmiany typu elektrowni, ani że „podzielił” projekt na dwa etapy, że w październiku 2007r. wystąpił o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla zmiany 8 turbin sztuk elektrowni, które miały być posadowione na terenie S.. Powód nie informował też pozwanych o tym, iż doszło do zmiany pozwolenia na budowę z dnia 12.01.2005r. m.in. w zakresie rodzaju turbin oraz, że w 2007r. powód zamówił turbiny (...).

Pod koniec 2008r. J. B. ze strony internetowej Gminy K., dowiedział się o zawiadomieniu Wójta Gminy K. w przedmiocie złożenia przez powoda wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia inwestycyjnego polegającego na zamianie 12 sztuk elektrowni (...) na (...) na działkach (...) położonych w obrębie K.. Na podstawie tej informacji pozwani S. i R. powzięli wiadomość, że na terenie R. będzie 12 a nie 13 turbin.

Dowód: zawiadomienie Gminy K. z dnia (...).10.2008r., k. 464, przesłuchanie J. B., k. 8207v – 8208v, przesłuchanie A. C. za S. sp. z o.o, k. 8390v – 8391.

Pozwane spółki (...), pismami z dnia 31.03.2008r., oświadczyły powódce, że zawarte w dniu 28.06.2002r. oraz w dniu 30.12.2002r. umowy uważają za nieważne z mocy prawa z uwagi na brak w nich elementów przedmiotowo istotnych umowy dzierżawy, a mianowicie przedmiotu umowy dzierżawy oraz czynszu. Nadto dodały, że wprawdzie w § 7 umów wskazano, że zawarte są na okres 30 lat, licząc od dnia uprawomocnienia się decyzji o pozwoleniu na budowę, to jednak na dzień wejścia w życie tych umów okres ich trwania został uzależniony od zdarzenia przyszłego i niepewnego, przez co nie można tych umów uznać za zawartych na czas oznaczony, co umożliwia ich wypowiedzenie na podstawie art. 365 ¹k.c.

Dowód: pismo (...) spółki z o.o. z dnia 31.03.2008r., k. 86, pismo (...) spółki z o.o. z dnia 31.03.208r., k. 88.

Powódka nie zgodziła się ze stanowiskiem pozwanych, jakoby umowy z 2002r. były nieważne oraz, by można je było wypowiedzieć w trybie art. 365 ¹k.c. Uznała, że pisma z dnia 31.03.2008r. nie wywarły wpływu na istnienie umów z 2002r.

Stanowisko takie wyraziła m.in. w piśmie z dnia 9 kwietnia 2008r. kierowanym do (...) spółki z o.o., w którym poinformowała pozwaną, że będzie dalej realizowała umowę. Wskazała, że w razie podejmowania przez spółkę (...) działań opóźniających lub utrudniających powstanie farmy wiatrowej powódka wystąpi o odszkodowanie. Podała, że poniosła wysokie koszty związane z wdrożeniem projektu, w tym zaliczkę za zakup turbin.

Dowód: pismo powoda z dnia 09.04.2008r., k. 446 - 448.

W dniu 22.04.2008r. w W. odbyło się spotkanie, w którym uczestniczył, J. B., jako prezes spółki R., A. C., jako prezes spółki S. oraz przedstawiciele powoda. Celem spotkania było przeprowadzenie rozmów ugodowych i wypracowanie sposobu rozwiązania zaistniałego sporu. Na spotkaniu doszło do porozumienia co do dalszej współpracy stron w zakresie zasad korzystania przez powoda z nieruchomości pozwanych spółek na potrzeby budowania i eksploatowania w przyszłości (...). Następnego dnia miało dojść do podpisania porozumienia u notariusza. Tuż przed umówionym spotkaniem, J. B. i A. C. otrzymali projekt porozumienia o innej treści, aniżeli ta ustalona dnia poprzedniego, a mianowicie zawierało ono dodatkowe, niekorzystne dla spółek (...) postanowienie, aby na gruncie tych spółek ustanowić hipotekę dla zabezpieczenia zobowiązania powódki zaciągniętego na potrzeby realizacji projektu K.. Pozwane spółki nie zgodziły się na tę nową i zaskakującą ich treść porozumienia.

Dowód: częściowo zeznania świadka K. P., k. 667v, projekt umowy z dnia 23.04.2008r., k. 709 – 716, przesłuchanie J. B., k. 8207v – 8209v, przesłuchanie A. C. za (...) sp. z o.o., k. 8390v – 8396.

Do czasu złożenia przez pozwane spółki oświadczenia z dnia 31.03.2008r. na terenie stanowiącym przedmiot umów z 2002r. były wykonywane prace faktyczne, lecz w niewielkim zakresie, a mianowicie na początku stycznia 2007r. powód wykonał wytyczenie placów i dróg dojazdowych do elektrowni wiatrowej (...), korytowanie dróg dojazdowych z placu montażowego pod elektrownię (...) oraz wybranie warstwy odsączającej z piasku. Prace te wykonano w styczniu 2007r. i trwały kilka dni. Następnie, w listopadzie 2007r. wykonano korytowanie drogi dojazdowej i placu montażowego pod elektrownię (...). Również i te prace trwały kilka dni.

Dowód: dziennik budowy nr (...) wydany w dniu 22.12.2006r., k 214 – 217.

W dniu 28.05.2008r. w terenie pojawili się pracownicy (...) SA – wykonawcy robót związanych z realizacją projektu K.. Rozpoczęli prace budowlane w postaci wytyczenia dróg do nieruchomości S.. Pozwane spółki nie sprzeciwiały się wykonaniu tych prac.

W dniu 29.05.2008r. powód zamierzał kontynuować prace budowlane. Jednak na drodze gminnej prowadzącej do granicy z nieruchomością S., A. C. i J. B. sprzeciwili się wejściu na teren nieruchomości S. i kontynuowaniu prac.

Dowód: dokumentacja fotograficzna z dnia 28.05.2008r., k. 219 - 224, zeznania świadka P. G., k. 664v, dokumentacja fotograficzna z dnia 29.05.2008r., k. 226 – 229.

W dniu 30.05.2008r. S. złożył na policję zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa zniszczenia przez powoda zasiewów spółki (...).

Dowód: pismo policji z dnia 30.05.2008r., k. 231.

A. C. i J. B. informowali wykonawcę (...) SA i podwykonawcę tj. Przedsiębiorstwo (...) spółkę z o.o., że kwestionują prawo powoda do gruntu, wzywając jednocześnie te podmioty do zaprzestania prac. W konsekwencji powyższego, wykonawca zwrócił się do powoda o wyjaśnienie sytuacji i podjęcie działań mających na celu zapewnienie bezpiecznego wykonywania prac.

Dowód: pismo (...) SA z dnia 02.06.2008r., k. 236, k. 237.

Pomimo powyższych zdarzeń, prace w terenie S. przez krótki czas były kontynuowane.

Dowód: dokumentacja fotograficzna – zdjęcie 11 – 19, k. 239 – 247, zeznania świadka P. G., k. 665.

W dniu 17.06.2008r. powód rozpoczął prace na terenie R.. (...) SA skierował do J. B. pismo o planowanych działaniach, mających na celu m.in. wybudowanie na terenie R. stacji transformatorowej koniecznej dla całej inwestycji. J. B. w odpowiedzi na powyższe wskazał, że wszelkie prace będą uznane za bezprawne - wobec skutecznego rozwiązania umowy łączącej strony.

Dowód: pismo (...) SA z dnia 16.06.2008r., k. 249.

W dniu 17.06.2008r. przeprowadzono prace polegające na wytyczaniu dróg za pomocą drewnianych palików.

Dowód: dokumentacja fotograficzna 20 - 24, k. 251 – 255.

W dniu 18.06.2008r. na nieruchomości R. miały być prowadzone dalsze prace, zmierzające do wybudowania m.in. stacji transformatorowej. Na miejscu pojawił się J. B. wraz z innymi osobami. Za pomocą samochodów i pojazdów rolniczych zablokowali oni dostęp do nieruchomości R..

Dowód: notatka I z dnia 18.06.2008r., k. 257, notatka II z dnia 18.06.2006r., k. 259, dokumentacja fotograficzna 25 – 29, k. 261 - 265, zeznania świadka K. P., k. 667 – 667v, zeznania świadka P. G., k. 665, przesłuchanie pozwanego J. B., k. 8209.

J. B. już wcześniej poinformował powoda, że za pomocą ciągników i innych maszyn uniemożliwił rozpoczęcie prac na terenach należących do R.. Wydał polecenie swoim pracownikom oraz innym osobom, aby ustawiały podjazdy (samochody, ciągniki itp.) na granicy drogi gminnej i działki R. w taki sposób, by uniemożliwić prace (...) SA.

J. B. był osobą, która jawnie i stanowczo sprzeciwiała się wykonywaniu przez powoda prac w terenie. Instruował innych, jak mają się zachowywać, by uniemożliwić wykonanie tych prac.

Dowód: zeznania świadka K. S., k. 672, zeznania świadka K. P., k. 667 – 667v, zeznania świadka S. B., k. 673, zeznania świadka B. C., k. 673 – 673v, przesłuchanie pozwanego J. B., k. 8209.

W dniu 19.06.2008r. powód zamierzał prowadzić prace, ale okazało się, że znaki geodezyjne (drewniane paliki) umieszczone na nieruchomości R. zostały usunięte.

Dowód: dokumentacja fotograficzna 30 – 31, k. 267 – 269.

W czerwcu 2008r. pozwany, (...) spółka z o.o. w D. wystąpiła do Sądu Rejonowego w S. z wnioskiem o zabezpieczenie powództwa o ochronę naruszonego posiadania poprzez nakazanie wstrzymania budowy prowadzonej przez (...) spółkę z o.o. S., (...) SA w W. oraz Przedsiębiorstwo (...) spółkę z o.o. w K.. Wniosek został uwzględniony przez Sąd Rejonowy w S., który postanowieniem z dnia 26.06.2008r. nakazał (...) spółce z o.o. S., (...) SA w W. oraz Przedsiębiorstwu (...) spółce z o.o. w K. wstrzymanie budowy prowadzonej na podstawie pozwolenia na budowę z dnia 12.01.2005r. oraz poprzez zakazanie dokonywania jakichkolwiek czynności zmierzających do prowadzenia na nieruchomościach należących do (...) spółki z o.o. prac budowlanych.

Na skutek zażalenia wywiedzionego przez obowiązanych, wniosek (...) spółki z o.o. o udzielenie zabezpieczenia został oddalony przez Sąd Okręgowy w S. postanowieniem z dnia 29.09.2008r. W uzasadnieniu Sąd odwoławczy wskazał, że uprawdopodobniony jest zarzut skarżących, iż weszli oni w posiadanie spornych nieruchomości w innym czasie, aniżeli ten wskazany przez wnioskodawcę. Zatem zachodzi wątpliwość co do zachowania terminu do wytoczenia powództwa posesoryjnego.

Pozew o ochronę naruszonego posiadania nie został złożony.

Dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w S. z dnia 26.06.2008r. sygn. (...), k. 271v - 273, postanowienie Sądu Okręgowego w S. z dnia 29.09.2008r. sygn.(...), k 275v – 279.

Po czerwcu 2008r. powód nie prowadził żadnych prac faktycznych na nieruchomościach S. i R.. Nie wzywał też pozwanych do udostępnienia mu terenu w celu realizacji prac budowlanych na potrzeby (...).

Dowód: przesłuchanie A. C. za (...) sp. z o.o., k. 8391v i nast.

(...) spółki z o.o. w W.

Od około 2007r. z podmiotami, które w latach 2000 – 2003 zawarły z (...) spółką z o.o. umowy dzierżawy na korzystanie z gruntów w celu budowy i eksploatacji farm wiatrowych, zaczęła kontaktować się (...) spółka z o.o. w W., którą reprezentował M. K. (1). Spółka ta twierdziła, że umowy zawarte z W. są nieważne, że są niekorzystne dla właścicieli gruntów. Jednoczenie oferowała współpracę w zakresie budowy i eksploatacji farm wiatrowych na terenach objętych umowami z W., proponując np. zawarcie umowy na korzystanie z gruntów na korzystniejszych warunkach finansowych. Działania te dotyczyły m.in. projektów K., K. i P..

W tym czasie rolnicy, którzy w ramach projektu P., w 2002r., podpisali umowy z W., byli niezadowoleni ze współpracy z dzierżawcą z uwagi na brak postępów w rozwoju farmy wiatrowej. Właściciele nieruchomości od około 2008r. zaczęli składać wypowiedzenia umów dzierżawy. Powstawały spory, które w części kierowane były do sądów przeciwko (...) spółce z o.o. W spory pośrednio włączył się M. K. (1), reprezentujący (...) spółkę z o.o., oferując rolnikom pomoc przy prowadzeniu procesów. W 2008r. procesy dotyczyły żądania ustalenia, że strony nie łączy umowa dzierżawy, zaś od 2010 - o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

Pozwana, (...) spółka z o.o. w 2008r. zawarła umowę dzierżawy z T. D., po uprzednim wypowiedzeniu przez Wydzierżawiającego umowy spółce (...).

(...) spółka z o.o. zawarła również umowę na korzystanie z gruntów z J. Z., który także wypowiedział umowę dzierżawy (...) spółce z o.o.

W tych sprawach kontaktował się z nimi M. K. (1), który informował rolników, że poprzednie umowy są nieważne, bo niedotrzymane są jej warunki.

Dowód: zeznania świadka, A. S. (1), k. 670 – 670v, pierwsza strona pozwu A. O. (1), k. 814, pierwsza strona pozwu A. O. (1) i K. O., k. 816, pierwsza strona pozwu E. G., k. 818, pierwsza strona pozwu (...) spółki z o.o. w W., k. 820, pierwsza strona pozwu T. i Z. D., K. i E. C., I. i Z. R., k. 822, pierwsza strona pozwu I. i J. Z., k. 824, umowa dzierżawy z dnia 06.03.2003r. zawarta z (...) spółką z o.o. w N., k. 130, umowa dzierżawy z dnia 06.03.2003r. zawarta przez (...) spółką z o.o. w P., k. 136, zeznania świadka, T. D., k. 675v- 676v, zeznania świadka A. O., k. 1726v – 1727, zeznania świadka J. Z., k. 1727 – 1727v.

W dniu 28.02.2008r. A. R. (1) wypowiedział umowę (...) spółce z o.o. w W.. Treść wypowiedzenia była niemal tożsama z treścią pism pozwanych S. i R. z 31.03.2008r.

W dniu (...).03.2008r. A. R. (1) i członkowie jego rodziny zawarli z (...) spółką z o.o. w W. umowy na korzystanie z gruntów, obejmując te same nieruchomości, które wcześniej zostały wydzierżawione M.. W treści tych umów wskazano, że wydzierżawiający jest zainteresowany oddaniem działek w dzierżawę w celu wybudowania i eksploatacji elektrowni wiatrowych wraz z oprzyrządowaniem i urządzeniami dodatkowymi.

Spółkę (...) w reprezentował M. K. (1).

Dowód: oświadczenie A. R. z dnia 28.02.2008r., k. 2052, umowa dzierżawy z dnia (...).03.2008r., k. 1582 – 1599, umowa dzierżawy z dnia (...).03.2008r., k. 1602 – 1610v, pismo (...) spółki z o.o. z dnia 24.07.2009r., k. 142v - 143.

(...) spółka z o.o. w W. w 2007r. nawiązała kontakt również z (...) spółką z o.o. oraz z (...) spółką z o.o., oferując współpracę w zakresie korzystania z gruntów tych spółek.

W dniu 19.05.2008r. (...) spółka z o.o. w D., reprezentowana przez A. C. i (...) spółka z o.o. w W., reprezentowana przez M. K. (1) – wiceprezesa oraz K. D. – wiceprezesa, zawarły porozumienie zwalniające, na mocy którego zwalniający, czyli (...) spółka z o.o., zobowiązał się zwolnić z obowiązku zaspokojenia ewentualnych roszczeń (...) spółki z o.o. w S., jakie mogłyby ewentualnie wyniknąć w związku z wypowiedzeniem przez (...) spółkę z o.o. umowy z (...) spółką z o.o. oraz z zawarciem umów dzierżawy na zasadach określonych w tym porozumieniu. W porozumieniu wskazano, że łączy ono strony przez cały czas obowiązywania umowy dzierżawy. W treści porozumienia wskazano, że strony zawarły w dniu 19 maja 2008r. umowę dzierżawy nieruchomości położonych w okolicy K., gm. K..

W dniu 19 czerwca 2008r. (...) spółka z o.o. zawarła z (...) spółką z o.o. w W. umowę dzierżawy tych samych gruntów, których dotyczyła umowa z 2002r., w celu budowy i eksploatacji farmy wiatrowej.

Dowód: porozumienie z dnia 19.05.2008r., k. 1724 – 1725, przesłuchanie A. C. za (...) spółkę z o.o., k. 1986 – 1988, k. 8393.

W maju 2008r. (...) spółka z o.o. w W. zawarła też umowę dzierżawy z (...) spółką z o.o. na te same grunty, które były przedmiotem umowy z powodem z dnia 30.12.2002r.

(...) spółka z o.o. zobowiązała się m.in. płacić pozwanym spółkom czynsz za tzw. „oczekiwanie”.

Dowód: przesłuchanie J. B., k. 8208v.

W lipcu 2008r. prezes (...) spółki z o.o., J. B., przedstawił (...) spółkę z o.o. w W., jako nowego partnera do realizacji inwestycji budowy farmy wiatrowej, w tym osobę M. K. (1) jako wiceprezesa tej spółki.

Dowód: zeznania świadka, L. K., k. 663.

W okresie od lipca 2008r. do maja 2011r. Wójt Gminy K. uczestniczył w 4-5 spotkaniach z M. K. (1), jako przedstawicielem (...) spółki z o.o. Odbyły się też spotkania z udziałem P. B.. Celem spotkań było omawianie tematyki inwestowania w energię odnawialną na terenie gminy K..

W maju 2011r., po uzyskaniu informacji od pozwanych, S. i R., że wygrali w sądzie spór dotyczący umowy dzierżawy, Wójt Gminy K. podjął rozmowy z (...) spółką z o.o. w celu omówienia zasad współpracy w zakresie inwestowania na terenie gminy. Jednocześnie, dążył do zawarcia porozumienia pomiędzy Gminą K. a (...) W. spółką przy udziale spółki (...), które miało regulować kwestie przejęcia przez (...) spółkę z o.o. ewentualnych roszczeń (...) spółki z o.o. wobec gminy w związku z uprzednim porozumieniem zawartym z powódką, a dotyczącym inwestycji na terenie gminy K..

Wójt był informowany o tym, że trwają rozmowy pomiędzy (...) spółką z o.o. a (...) spółką z o.o. dotyczące przejęcia projektu K..

Dowód: zeznania świadka, L. K., k. 664- 664v.

W 2011r. powódka i (...) SA prowadziły rozmowy na temat ewentualnej sprzedaży projektu K. spółce (...) SA.

Dowód: email z dnia 16.08.2011r., k. 693

(...) spółka z o.o. w W. została wpisana do KRS w dniu 14.12.2005r. W skład zarządu tej spółki wchodzili m.in. M. K. (1) i P. B.. Na moment zamknięcia rozprawy w skład zarządu wchodzi M. K. (1) i P. K..

Dowód: odpis zupełny (...) spółki z o.o. z dna 18.11.2011r., k. 3660, odpis (...) spółki z o.o. w W., k. 7963 – 7968, k. 8117 – 8123.

Spory sądowe

W 2008r. powódka wystąpiła do Sądu Okręgowego w S. przeciwko (...) spółce z o.o. i (...) spółce z o.o. z żądaniem ustalenia, że strony łączy umowa dzierżawy. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. (...).

Sąd Okręgowy w S. wydał w dniu 27.04.2009r. wyrok, w którym ustalił, że pomiędzy A. K. spółką o.o. w S. a (...) spółką z o.o. istnieje stosunek prawny dzierżawy, którego treść określa umowa z dnia 28.06.2002r., zmieniona aneksami oraz treść pozwolenia na budowę z dnia 12.01.2005r. przeniesionego na powoda decyzją z dnia 16.08.2006r. oraz, że pomiędzy A. K. spółką o.o. w S. a (...) spółką z o.o. istnieje stosunek prawny dzierżawy, którego treść określa umowa z dnia 30.12.2002r., zmieniona aneksami oraz treść pozwolenia na budowę z dnia 12.01.2005r. przeniesionego na powoda decyzją z dnia 16.08.2006r.

Sąd Apelacyjny w G., wyrokiem z dnia 18.09.2009r., uchylił wyrok Sądu Okręgowego w S. z dnia 27.04.2009r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w S. (z uwagi na wartość przedmiotu sporu). W uzasadnieniu wskazał, że nie rozpoznano istoty sprawy. Podał, że Sąd przy ponownym rozpoznaniu sprawy winien wnikliwie rozpoznać materiał dowodowy i ustalić, czy powód w ogóle ma interes prawny w wytoczeniu powództwa, jakiego typu umowa wiąże strony, czy była ona ważna, czy została skutecznie wypowiedziana, jakie były i są jej postanowienia zasadnicze oraz prawa i obowiązki stron. Podał także, że każdą ze spraw należy osobno ocenić w stosunku do każdego z pozwanych, tj. osobno w stosunku do R. i osobno wobec S.. Jednocześnie Sąd zwrócił uwagę, by mieć baczenie na treść pozwu, w którym powód domagał się ustalenia, że strony łączy umowa dzierżawy (sygn. akt (...)).

Dowód: wyrok Sądu Okręgowego w S. z dnia 27.04.2009r., sygn. (...), k.92v, wyrok Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 18.09.2009r. wraz z uzasadnieniem, sygn. (...), k. 396 - 408.

Po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania do Sądu Rejonowego w S. sprawa została zarejestrowana w tym sądzie pod sygn. VI (...). Wyrokiem z dnia 09.06.2010r. Sąd Rejonowy w S. oddalił powództwo (...) spółki z o.o. w S.. W uzasadnieniu wyroku wskazał, że stosunek prawny z dnia 28.06.2002r. oraz dnia 30.12.2002r. nie jest umową dzierżawy, lecz umową nienazwaną. Podkreślił, iż umowy łączące strony nie zawierały elementów przedmiotowo istotnych umowy dzierżawy, dlatego powództwo o ustalenie, że strony łączyła umowa dzierżawy, oddalił. Jednocześnie uznał, że brak było podstaw do wypowiedzenia umowy przez pozwanych w trybie art. 365 ¹ k.c.

Sąd Okręgowy w G., wyrokiem z dnia 19.01.2011r., oddalił apelację powoda od powyższego wyroku (sygn. akt (...)). W uzasadnieniu wskazał, że Sąd I Instancji dokonał wnikliwej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i wywiódł z niego prawidłowe i trafne wnioski.

Skarga kasacyjna powódki na powyższe rozstrzygnięcie w części dotyczącej (...) spółki z o.o. została odrzucona przez Sąd Okręgowy w G. z uwagi na wartość przedmiotu zaskarżenia. Powód złożył zażalenie do Sądu Najwyższego na powyższe orzeczenie, które zostało oddalone.

Natomiast wskutek skargi kasacyjnej powoda w części dotyczącej (...) spółki z o.o., Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 05.10.2012r. uchylił wyrok Sądu Okręgowego w G. z dnia 19.01.2011r., sygn. akt (...) w części oddalającej apelację w stosunku do pozwanej (...) spółki z o.o. w Z. i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w G. do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi orzeczenie o kosztach postępowania kasacyjnego. W uzasadnieniu podał, iż Sąd miał obowiązek dokonania prawnej oceny, czy pomiędzy stronami istnieje stosunek wynikający z przedmiotowej umowy, a w razie pozytywnej odpowiedzi winien był zidentyfikować go jako konkretną umowę nazwaną albo umowę nienazwaną i wydać merytoryczne rozstrzygnięcie co do tak określonego stosunku prawnego, albowiem celem wniesienia powództwa było usunięcie wątpliwości co do realizacji spornej umowy dnia 28.06.2002r. (sygn. akt (...)).

Po przekazaniu sprawy do Sądu Okręgowego w G. sprawa została zarejestrowana pod sygn. (...). Powód w sprawie tej cofnął apelację. W konsekwencji, powyższego Sąd Okręgowy w G. postanowieniem z dnia 08.03.2013r. umorzył postępowanie apelacyjne.

Dowód: wyrok Sądu Rejonowego w S. z dnia 09.06.2010r. sygn. akt (...) wraz z uzasadnieniem, k. 522 - 538, wyrok Sądu Okręgowego w G. z dnia 19 stycznia 2011r. wraz z uzasadnieniem, sygn. (...), k. 521, i k. 550v – 566, skarga kasacyjna powoda, k. 833 - 834, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05.10.2012r. wraz z uzasadnieniem, sygn. (...), k. 1779 – 1785v, pismo powoda z dnia 25.02.2013r. ze sprawy (...), k. 1948, postanowienie Sądu Okręgowego w G. z dnia 08.03.2013r., sygn. (...), k. 1949.

W związku z zaistniałymi w 2008r. nieporozumieniami między stronami, rozpoczęły się spory sądowe, u podstaw których legła treść art. 59 k.c.

Pozwem z dnia 18.05.2009r. powód złożył do Sądu Okręgowego w S. pozew przeciwko (...) spółce z o.o. oraz (...) spółce z o.o. w W. i (...) SA w W. o uznanie za bezskuteczne w stosunku do powoda umów dzierżawy nieruchomości składających się z działek gruntu o numerach (...), położonych w K., zawartych pomiędzy (...) spółką z o.o. jako wydzierżawiającym a (...) spółką z o.o. lub (...) SA jako dzierżawcami, wobec roszczeń powoda o korzystanie z tychże nieruchomości w celu budowy i eksploatacji na ich terenach farmy wiatrowej na zasadach określonych umową dzierżawy z dnia 28.06.2002r., zawartą pomiędzy powodem, jako dzierżawcą a (...) spółką z o.o., jako wydzierżawiającym. Sprawa została zarejestrowana w Sądzie Okręgowym w S. pod sygn. (...). Została ona przekazana do Sądu Okręgowego w G. po likwidacji sądu gospodarczego w S. i zarejestrowana pod sygn. (...).

Wyrokiem z dnia 19.12.2012r. Sąd Okręgowy w G. oddalił żądanie, wskazując, że powód nie określił zakresu uprawnień, których ochrony się domagał na podstawie art. 59 k.c. W uzasadnieniu podał, że brak dokładnego określenia roszczeń powoda, znajdujących oparcie w umowie, czyni niemożliwym uwzględnienie żądania zgodnie z art. 59 k.c. W tej sytuacji stwierdzenie, że umowa fraudacyjna czyni przynajmniej częściowo, jeżeli nie całkowicie niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu powódki jest niemożliwe. Zdaniem Sądu, to że kontrahent R., tj. (...) (...)spółka z o.o. zamierzała realizować tego samego rodzaju inwestycję, nie oznacza, że ma być to ta sama inwestycja, obejmująca te same części działek. Na podstawie przedstawionego materiału dowodowego nie sposób było stwierdzić, że inwestycje te by ze sobą kolidowały i w jakim zakresie, w szczególności, biorąc pod uwagę wielkość obszaru, tj. 461,44 ha. Zatem, zdaniem tego Sądu, konieczne było precyzyjne określenie, w jakim zakresie, tj. co do których siłowni wiatrowych, dróg, linii przesyłowych czy (...), realizacja inwestycji przez (...) SA w zakresie poszczególnych działek, uniemożliwiałaby realizację inwestycji przez powódkę. Takich konkretów powódka nie podała.

Sąd Apelacyjny w G., wyrokiem z dnia 12.07.2013r. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uznał za bezskuteczne w stosunku do powoda (...) spółki o.o. w S. umowy dzierżawy nieruchomości mające za przedmiot działki o numerach (...) położone w K., dla których Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w S. prowadzi księgę wieczystą (...) zawartej pomiędzy (...) spółką z o.o. w Z. jako wydzierżawiającym a (...) spółką z o.o. w W. jako dzierżawcą, prawa i obowiązki, których zostały następnie przeniesione na (...) SA w W., wobec roszczeń powoda (...) spółki z o.o. w S. o korzystanie z tychże nieruchomości w celu budowy i eksploatacji na wyszczególnionych wyżej działkach farmy wiatrowej, na zasadach określonych umową dzierżawy zawartą przez powódką (...) spółkę z o.o. w S., jako dzierżawcą i (...) spółką z o.o. w Z., jako wydzierżawiającym, w dniu 28.06.2002r., zmienionej aneksami (sygn. akt (...)). Uznał, że (...) spółka z o.o. i (...) spółka z o.o. zawarły umowy fraudacyjne, tj. że inwestycja planowana przez (...) spółkę z o.o. kolidowała z realizowaną przez (...) spółkę z o.o. inwestycją w postaci Projektu K..

Na skutek skargi kasacyjnej pozwanych, Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 07.11.2014r., uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w G. i oddalił apelację powódki (sygn. akt (...)). W uzasadnieniu wyroku wskazał, że mając na uwadze treść art. 59 k.c. istotny jest termin dochodzenia roszczeń. Zatem data zawarcia umowy fraudacyjnej musi być oznaczona jednoznacznie i w sposób pewny. Tymczasem w sprawie opisywanej brak było ustalenia w zakresie daty kwestionowanej umowy, przez co roszczenie oparte na instytucji z art. 59 k.c. nie mogło zostać uwzględnione.

Dowód: wyrok Sądu Okręgowego w G. z dnia 19.12.2012r wraz z uzasadnieniem, sygn. (...), k. 1982, wyrok Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 12.07.2013r. wraz z uzasadnieniem, sygn. akt (...), k. 3627 – 3643, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07.11.2014r. wraz z uzasadnieniem, sygn. (...), k. 4414 – 4420.

Pozwem z dnia 18.05.2009r. powód złożył do Sądu Rejonowego w S. pozew przeciwko (...) spółce z o.o. w D. oraz (...) spółce z o.o. w W. i (...) SA w W. o uznanie za bezskuteczne w stosunku do powoda umów dzierżawy nieruchomości składających się z działek gruntu o numerach (...) położonych w R. oraz o numerach (...) położonych w S., zawartych pomiędzy (...) spółką z o.o. jako wydzierżawiającym a (...) spółką z o.o. i (...) SA jako dzierżawcami, wobec roszczeń powoda o korzystanie z tychże nieruchomości w celu budowy i eksploatacji na ich terenach farmy wiatrowej na zasadach określonych umową dzierżawy z dnia 30.12.2002r. zawartą pomiędzy powodem jako dzierżawcą a (...) spółką z o.o., jako wydzierżawiającym, zmienianej aneksami. Sprawa została zarejestrowana w Sądzie Rejonowym w S. pod sygn. (...).

Wyrokiem z dnia 24.09.2012r. Sąd Rejonowy w S. uwzględnił żądanie powoda, uznając za bezskuteczne wobec powoda umowy zawarte w dniu 19.05.2008r. przez (...) spółkę z o.o. w D. i (...) spółkę z o.o. w W.. Wskazał, że zawarcie w dniu 19.05.2008r. przez (...) spółkę z o.o. i (...) spółkę z o.o. umowy czyni całkowicie niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu powoda wypływającego z ważnej i obowiązującej umowy z dnia 30.12.2002r.

Sąd Okręgowy w G., wyrokiem z dnia 20.11.2013r. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo (sygn. akt (...)). W uzasadnieniu wyroku Sąd ten wskazał, że zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na wniosek, że (...) spółka z o.o. i (...) spółka z o.o. w W. zawarły umowę fraudacyjną. Jednak fakt przeniesienia praw z tej umowy na podmiot w osobie (...) SA w W. wykluczyło zastosowanie instytucji z art. 59 k.c.

Skarga kasacyjna powódki od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 20.11.2013r. nie została przyjęta do rozpoznania przez Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 19.12.2014r.

Dowód: wyrok Sądu Rejonowego w S. z dnia 24.09.2012r. wraz z uzasadnieniem, sygn. (...), k. 1982, wyrok Sądu Okręgowego w G. z dnia 20.11.2013r. wraz z uzasadnieniem, sygn. (...), k. 3645 – 3658.

Od 2008r. między stronami zaistniały też spory w zakresie wpisów w księgach wieczystych urządzonych dla spornych nieruchomości. Pozwana spółki, S. i R. kwestionowały prawo powódki do korzystania z nieruchomości objętych umowami z 28.06.2002r. i 30.12.2002r.

W sprawie o wpis prawa powódki do korzystania z nieruchomości S. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 16.01.2014r., stwierdził, że ustalenia z wyroku Sądu Rejonowego w S. o sygn. (...) i wyrok Sądu Okręgowego w G. o sygn. (...) są podstawą wpisania do księgi prawa powoda do korzystania z gruntu S.. Sąd Najwyższy stwierdził, że kwestie jedynie odmiennej oceny kwalifikacji prawnej umowy, tj. czy to umowa dzierżawy, czy umowa nienazwana nie może stanowić podstawy odmowy wpisu do księgi wieczystej ((...)).

Dowód: skarga pozwanego S. na orzeczenie referendarza sądowego, k. 829 – 830, skarga kasacyjna powoda, k. 848 – 853, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 05.10.2012r. wraz z uzasadnieniem, k. 1789 – 1792, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16.01.2014r., (...), k. 3616, wypis z elektronicznej księgi wieczystej (...), k. 3621, wypis z elektronicznej księgi wieczystej (...), k. 3623, wypis z elektronicznej księgi wieczystej (...), k. 3625.

Postępowania administracyjne po 2008r.

Od 2008r. z udziałem stron toczyło się również postępowanie administracyjne dotyczące wznowienia postępowania administracyjnego zakończonego decyzją Starosty S. o zmianie pozwolenia na budowę z dnia 26.05.2008r.

Pismem z dnia 02.12.2008r. (...) spółka z o.o. złożyła wniosek o wznowienie postępowania zakończonego ostateczną decyzją Starosty S. o zmianie pozwolenia na budowę z dnia 26.05.2008r. U podstaw skargi legł zarzut, iż wnioskodawca nie brał udziału w postępowania bez własnej winy.

Starosta S. w dniu 14.01.2009r. odmówił wznowienia postępowania, lecz Wojewoda (...), decyzją z dnia 16.03.2009r., uchylił powyższą decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Na decyzję Wojewody (...) powód złożył odwołanie do Wojewódzkiego Sądu Apelacyjnego w G., sygn. (...).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w G., wyrokiem z dnia 29.07.2009r. odwołanie oddalił.

Powód złożył skargę kasacyjną od powyższego orzeczenia do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny, wyrokiem z dnia 15.12.2010r. oddalił skargę kasacyjną powoda od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 29.07.2009r. (I OSK (...)).

Dowód: decyzja Wojewody (...) WI. (...) z dnia 16.03.2009r., k. 416 – 419, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 grudnia 2010r. sygn. (...), k. 520.

Starosta Powiatu S., decyzją z dnia 11.07.2011r., nr AB.IC. (...)- (...), odmówił wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną w sprawie zmiany decyzji nr (...) z dnia 12.01.2005r.

Decyzją Wojewody (...) z dnia 20.10.2011r., WI-IV- (...).(...) utrzymano decyzję starosty.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w G. wyrokiem z dnia 14.03.2012r. ( (...) SA/(...)) oddalił skargę (...) spółki z o.o. na decyzję Wojewody (...) z dnia 20.10.2011r. w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę.

Następnie, Naczelny Sąd Administracyjny, wyrokiem z dnia 13.12.2013r. (sygn. (...)) oddalił skargę kasacyjną (...) spółki z o.o. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 14.03.2012r. W uzasadnieniu podał, że istota sporu sprowadzała się zasadniczo do kwestii, co należy rozumieć przez „informację o zawartym rozstrzygnięciu”. Nie kwestionując faktu otrzymania przez skarżącą od obu organów, tj. Starosty S. i Wojewody (...) pism zawierających określone informacje, powstał spór, czy było one na tyle precyzyjne, by można było uznać, że ich adresat dowiedział się o treści rozstrzygnięcia w sposób przesądzający o rozpoczęciu biegu terminu określonego w art. 148 § 2 k.p.a. Sąd uznał, że pismo Wojewody (...) z dnia 16.07.2008r., kierowane do Starosty S., a którego adresatem była również (...) spółka z o.o., zawierało informację pozwalającą za zidentyfikowanie wszystkich niezbędnych elementów decyzji w stopniu pozwalającym na sformułowanie żądania. (...) spółka z o.o., najpóźniej z pisma Wojewody (...), dowiedziała się o decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, przez co nie zaistniały przesłanki do wznowienia postępowania.

Dowód: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 14.03.2012r., k. 3673, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13.12.2013r. wraz z uzasadnieniem, k. 3675 – 3682.

Stan zaawansowania projektu K.

Przygotowanie projektu farmy wiatrowej do budowy poprzez doprowadzenie go do ostatecznego pozwolenia na budowę, następnie budowa farmy wiatrowej i oddanie jej do eksploatacji, to bardzo złożony i czasochłonny proces inwestycyjny, który charakteryzuje się wieloetapowością. Obarczony jest szeregiem ryzyk. Wiele tego typów projektów w Polsce nie dociera do fazy realizacji – są eliminowane lub mocno zawężane w fazie koncepcyjnej, bądź na etapie uzyskiwania zgód administracyjnych prowadzących do uzyskania pozwolenia na budowę farmy wiatrowej wraz z niezbędną infrastrukturą.

Średnio tylko jeden z trzech przygotowywanych projektów posiadających pozwolenie na budowę doprowadzony jest do końcowego etapu inwestycji.

Czas realizacji projektu wynosi od 2 do 5 lat, licząc od etapu koncepcyjnego.

Jeśli chodzi o uruchomienie farmy wiatrowej i produkcję energii elektrycznej, to zasadnicze znaczenia mają tu: decyzja o pozwoleniu na użytkowanie i warunki przyłączenia. Posiadanie powyższych aktów warunkuje eksploatację wybudowanej instalacji zgodnie z przeznaczeniem.

Dowód: pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221.

Powód, bądź podmioty z grupy R. G., zawarli szereg umów cywilnoprawnych związanych z realizacją Projektu K..

Umowa na dostawę turbin wiatrowych

W dniu 07.08.2007r. została zawarta w A. umowa nr (...) pomiędzy (...) z siedzibą w W. a (...) z siedzibą w A. (wykonawcą) dotycząca zaprojektowania, dostarczenia, budowy i odbioru (...) przetworników energii wiatrowej typu (...) o mocy znamionowej 2 MW.

W umowie tej wskazano rozpoczęcie prac na dzień 02.06.2008r. oraz datę planowego odbioru na dzień 31.03.2009r.

Nadto, zleceniodawca zobowiązał się m.in. dostarczyć wszystkie pozwolenia i licencje określone w OWU do dnia 01.12.2007r., zaliczkę do dnia 01.12.2007r. oraz promessę przez bank finansujący do dnia 30.09.2007r., pod rygorem przesunięcia terminów realizacji oraz podniesienia ceny umowy. Za pozwolenia i zgody rozumiano: pozwolenie na budowę dla budowy W., wiążącą zgodę lokalnego operatora sieci energetycznej dającą dostęp do sieci, raport gruntowy zgodnie ze specyfikacjami wykonawcy.

W dniu 20.11.2007r. podpisano umowę nowacji kontraktu jw. pomiędzy (...) fur Energie undumwelttechnische (...) z siedzibą w W. (zleceniodawcą) a (...) spółką z o.o. w S. (nowym zleceniodawcą) oraz (...) z siedzibą w A. (wykonawcą) w przedmiocie cesji praw i obowiązków z kontraktu jw. na nowego zleceniodawcę.

W dniu 26.03.2008r. doszło do odnowienia kontraktu nr (...) pomiędzy (...) spółką z o.o. w S. a (...) z siedzibą w A.. W jego treści wskazano, że w związku z problemami z uzyskaniem pozwolenia na budowę strony ustaliły, że projekt zostanie podzielony na dwie partie dostawy: pierwsza – 8 W., a druga – 13 pozostałych W.. Pierwsza partia – pod warunkiem, że pozwolenie na budowę oraz umowa o przyłączenie do sieci zostaną przedstawione do 31.03.2008r., to wykonawca rozpocznie prace 02.06.2008r, a 8 turbin zostanie uruchomionych 15.12.2008r. Druga partia – pod warunkiem przedpłaty do 30.06.2008r. i przedstawienia pozwolenia na budowę oraz umowy o przyłączenie do sieci do 30.06.2008r. – wówczas wykonawca rozpocznie prace 01.09.2009r., a 13 turbin zostanie uruchomionych do 31.05.2009r.

Dowód: umowa z dnia 07.08.2007r., złożona do akt przez powoda na rozprawie w dniu 18.10.2011r., porozumienie E. – A. z dnia 26.03.2008r. wraz z tłumaczeniem, k. 789-791, pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221.

W dniu 29.01.2008r. powód zapłacił dostawcy turbin kwotę 2 784 000 Euro tytułem zaliczki na cenę za turbiny.

Dowód: potwierdzenie przelewu zaliczki, k. 84.

Powód nie dotrzymał terminów i warunków wyznaczonych w kontrakcie i jego późniejszych nowacjach, jednak pomimo tych naruszeń, firma (...) uczestniczyła w dalszym procesie budowlanym.

Zatem powód miał zabezpieczoną dostawę 8 turbin wiatrowych i możliwość budowy ich fundamentów we wskazanych w pozwie terminach. Zapewnienie dostawy turbin w pozostałym zakresie zależałoby od potoczenia się pozostałych postępowań administracyjnych (przede wszystkim pozwolenia na budowę 13 turbin (...) – o które powód w ogóle nie wystąpił), wywiązania się przez zamawiającego z pozostałych zobowiązań umownych i woli dostawcy kontynuowania kontraktu, pomimo niedotrzymania terminów przez zleceniodawcę.

Dowód: pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221.

Grupa (...) poinformowała (...), że występują problemy z dzierżawcami gruntów, na których miała powstać farma wiatrowa oraz, że problemy te nie zostaną rozwiązane w krótkim czasie.

Firma (...) zwróciła powodowi w dniu 09.01.2009r. zaliczkę na turbiny.

Dowód: zeznania świadka F. I., k. 679 – 679v, wyciąg bankowy nr (...) z dnia 09.01.2009r., k. 782.

Umowa na wykonanie dróg dojazdowych i placów montażowych

W dniu 30.04.2008r. została zawarta umowa pomiędzy (...) spółką z o.o. w S. a (...) SA z siedzibą w W. na wykonanie robót określonych jako „Budowa dróg dojazdowych oraz placów montażowych dla zespołu (...) elektrowni (...) o łącznej mocy 42 MW”. Umowa dotyczyła wykonania i odbioru budowy i remontu dróg gminnych, a także dróg powiatowych oraz wykonania i odbioru stałych i tymczasowych dróg dojazdowych do zespołu Elektrowni (...). Ustalono, że czas na realizację projektu wynosi 56 tygodni od przejęcia placu budowy, że wszystkie prace zostaną wykonane do końca listopada 2008r., jeżeli realizacja budowy rozpocznie się w terminie 7 dni od podpisania umowy. Wskazano, że lanie pierwszego fundamentu nastąpi w dniu 02.06.2008r., a także że do dnia 30.06.2008r. zostaną wykonane pozostałe drogi dojazdowe objęte dokumentacją „Układ komunikacyjny – budowa nowych dróg dojazdowych –etap I”, modernizacja odcinka Ł- M.

Dowód: umowa z dnia 30.04.2008r., zał. nr 1 do pisma procesowego powoda z dnia 18.11.2011r., k. 736.

Powód wybrał generalnego wykonawcę robót tj. (...) SA w dniu 25 kwietnia 2008r.

Powód i wykonawca generalny poinformowali pozwanych R. i S. o terminach rozpoczęcia planowanych prac.

Dowód: pismo powoda z dnia 29.04.2008r., k. 478, pismo (...) SA z dnia 16.06.2008r., k. 249.

Umowa z dnia 30.04.2008r. zabezpieczała wykonanie infrastruktury drogowej dla budowy 8 turbin wiatrowych (...) i 13 turbin V. V. 80.

Dowód: pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221.

Umowa na wykonanie i dostawę obiektów i urządzeń elektroenergetycznych farmy

W dniu 26.10.2007r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy (...) spółką z o.o. w S. (Zamawiającym) a K. – D. i S. D..D z siedzibą w Z. (Wykonawcą). Na mocy tej umowy wykonawca zobowiązał się do wykonania robót instalacyjnych dla K. i T. (w tym transformatora o danych określonych w specyfikacji) oraz do usunięcia wszelkich wad i usterek.

W dniu 26.02.2009r. podpisano aneks do powyższego porozumienia, w którym wskazano, że opóźnienie umowy ze strony Wykonawcy przedłuża się na nieznany okres. W wyniku tego obie strony uzgodniły, że transformatory będą składowane przez dostawcę na takich warunkach, że pobrana będzie jednorazowa opłata 1500 Euro plus 40 Euro dziennie oraz, że składowanie zaczyna się od 15.09.2008r.

Zamówiony transformator był gotowy do odbioru we wrześniu 2008r.

Dowód: umowa z dnia 26.10.2007r., zał. nr 13 do pisma procesowego powoda z dnia 18.11.2011r., k. 736, aneks z dnia 26.02.2009r. do umowy, zał. 15 do pisma procesowego powoda z dnia 18.11.2011r., k. 736.

W dniu 14.05.2008r. powód zawarł z (...) SA z siedzibą w P. umowę o wykonanie robót określanych jako „Wykonanie stacji elektroenergetycznej (...) kV (...) K. wraz z infrastrukturą”. Wykonawca zobowiązał się do wykonania stacji elektroenergetycznej (...) kV (...) K. wraz z infrastrukturą oraz do usunięcia wszelkich usterek. Umową objęte było również wykonanie linii napowietrznej wysokiego napięcia od (...) do słupa linii wysokiego napięcia operatora elektroenergetycznego, ale nie objęto umową przesunięcia słupa, które musiało być wykonane, aby skutecznie przyłączyć farmę. Czas na ukończenia robót określono na 30 tygodni, a rozpoczęcia robót na 12.05.2008r.

Dowód: umowa z dnia 14.05.2008r., zał., 31 do pisma procesowego powoda z dnia 18.11.2011r., k. 736.

Powód miał zabezpieczoną możliwość budowy (...) oraz napowietrznej linii (...) dla całej farmy wiatrowej we wskazanych w pozwie terminach.

Dowód: pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221.

W protokole przekazania placu budowy z dnia 12.05.2008r. znajduje się informacja, iż droga do (...) zostanie wykonana do dnia 15.06.2008r. Jednakże do dnia zejścia z placu budowy wykonawcy nie rozpoczęto prac związanych z realizacją przedmiotowej drogi umożliwiającej dostęp do (...). Dodatkowo, jak wynika z korespondencji firmy (...) ze swoimi podwykonawcami, elementy umożliwiające budowę przyłącza wysokiego napięcia (m.in. słupy, fundamenty pod słupy) były gotowe do odbioru na przełomie czerwca i lipca 2008r. Jak wynika z zapisów z dziennika budowy firma (...) nie rozpoczęła wykonywania żadnych prac budowlanych.

Z uwagi na opóźnienie związane z wykonaniem drogi dojazdowej do (...) oraz fakt, że firma (...) nie przystąpiła do realizacji prac budowlanych, można przypuszczać, że termin 30 tygodni, który upływał pod koniec stycznia 2009r. mógłby nie zostać dotrzymany. Dodatkowym czynnikiem mogącym wpłynąć na opóźnienia w realizacji kontraktu był okres prowadzenia prac budowlanych i montażowych przypadający na miesiące zimowe. Niskie temperatury oraz zalegająca pokrywa śnieżna mogłyby uniemożliwić dostęp do terenu (...) i opóźnić wykonanie prac instalacyjnych, zarówno zewnętrznych, jak i również realizowanych wewnątrz pomieszczeń.

Brak jest podstaw do uznania, iż realizacja stacji (...) oraz przyłącza do sieci elektroenergetycznej mogła zakończyć się w grudniu 2008r.

Dowód: protokół przekazania placu budowy z dnia 12.05.2008r., zał. nr 32 pisma procesowego powoda z dnia 18.11.2011r., k. 736, pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221.

Powód przeprowadził przetarg na wybór wykonawcy dla wewnętrznych linii kablowych dla całej farmy ((...) elektrowni). Wszyscy oferenci zadeklarowali czas na wykonanie robót 15 tygodni od dnia podpisania umowy oraz czas związania ofertą 30 dni. Powód wybrał ofertę, która została złożona w dniu 29.04.2008r. Jednakże dnia 10.07.2008r. zostało opublikowane zawiadomienie o unieważnieniu przetargu, w którym jako przyczyny unieważnienia wskazano, iż zamawiający nie zawarł umowy przed terminem upływu ważności oferty, a wykonawca nie przedłożył potwierdzenia zawarcia umowy w terminie późniejszym.

Dowód: ogłoszenie o zamówieniu publicznym nr (...), k. 3310, przedmiar robót do zamówienia, k. , k. 3313, odpowiedzi na zapytania oferentów, k. 3317, formularze ofertowe, k. 3319 – 3465, contrach sweet z dnia 28.05.2008r., k. 3466, pismo powoda o unieważnieniu przetargu, k. 3471.

Umowa o przyłączenie farmy wiatrowej

W dniu 17.06.2004r. (...) spółka z o.o. oraz Zakład (...) SA zawarli umowę o przyłączenie farmy wiatrowej nr (...) (...). Do obowiązków zakładu należało przygotowanie dokumentacji prawno – technicznej oraz faktyczne zrealizowanie inwestycji w postaci:

- przebudowy istniejącej linii 110 kV S. W. – S. na odcinku od (...) do słupa nr 55 na linię z przewodami roboczymi AFLs 10 – 240 mm²;

- budowa słupa rozgałęźnego z linii 110 kV S. W. – S..

Do obowiązków podmiotu przyłączanego należało:

- budowa linii 110 kV od projektowanego (...) K. do projektowanego słupa rozgałęźnego w linii 110kV S. W. – S.;

- budowa (...) K. ( (...) odcelowy, 2 transformatory (...) kV o mocy 25 (...));

- budowa układu pomiarowo – rozliczeniowego podstawowego po stronie 110 kV w (...) K.;

- budowa układu pomiarowo – rozliczeniowego rezerwowego po stronie 110 kV w (...) K.;

- budowa łącza światłowodowego w celu transmisji danych opisujących stan pracy farmy oraz danych układów pomiarowych.

Do umowy zawarto pięć aneksów, z czego cztery przed 2008r. Pierwsze cztery dotyczyły głównie zmian terminów rozpoczęcia projektowania i budowy infrastruktury umożliwiającej przyłączenie farmy oraz wniesienia opłat i gwarancji z tym związanych oraz określenia warunków szczegółowych, na których umowa mogła zostać rozwiązana. W 2008r. obowiązywała umowa z czterema aneksami, które łącznie określiły następujecie terminy realizacji poszczególnych etapów określonych w umowie:

- rozpoczęcie realizacji etapu II określone zostało na wrzesień 2007r.;

- termin realizacji całej infrastruktury związanej z przyłączeniem farmy wiatrowej, będącej, zarówno po stronie Zakładu, jak również podmiotu przyłączanego określono na 01.09.2008r.

Dowód: umowa o przyłączenie z dnia 17.06.2004r.,k. 2903 – 2906v, aneksy nr (...) do umowy o przyłączenie wraz z porozumieniem z dnia 12.10.2007r., k. 2982 - 2988, pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221.

W 2005r. Zakład (...) dokonał wyboru wykonawcy dokumentacji projektowo – kosztorysowej (projektu budowlanego) na przebudowę linii napowietrznej 110 kV zgodnie z warunkami przyłączenia określonymi dla poszczególnych farm wiatrowych (K. i T.), o czym zawiadomił (...) spółkę z o.o. pismem z dnia 03.03.2005r. Podmiotem tym był (...) spółka z o.o. Jednocześnie wskazał, że w oferta nie zawierała m.in. opłat za prawo do przeprowadzenia linii przez poszczególne nieruchomości gruntowej oraz opłat związanych z ewentualnymi zmianami sposobu użytkowania gruntów.

Pismem z dnia 29.03.2007r. (...) spółka z o.o. poinformowała (...) SA, że zdaje sobie sprawę z sytuacji związanej z tytułami prawnymi do nieruchomości związanymi z przebudowami linii napowietrznych 110 kV i poinformowała, że zgadza się na przejęcie negocjacji z właścicielami gruntów.

W 2007r. został przygotowany projekt budowlany na przebudowę linii napowietrznej 110 kV S. W. – S.. Jednakże wystąpienie o pozwolenie na budowę (...) SA warunkował zawarciem przez powoda porozumień z właścicielami nieruchomości na trasie projektowanej linii (...), o czym informował (...) spółkę z o.o. pismem z dnia 06.07.2007r. W piśmie tym wskazano, że niektórzy właściciele gruntów, przez które przebiega trasa przebudowywanej linii warunkują zgodę na przebudowę linii wypłatą odszkodowań w bliżej nieokreślonej wysokości. Zgodnie z ustaleniami poczynionymi z A. S. (1) przyjęto, że (...) spółka z o.o. przejmie negocjacje z właścicielami gruntów w sprawie roszczeń odszkodowawczych.

Brak jest dokumentów, które potwierdzałyby spełnienie tego wymogu przez powódkę.

Dowód: pismo (...) SA z dnia 03.03.2005r., k. 2989, pismo (...) spółki z o.o. z dnia 29.03.2007r., k. 2924, pismo (...) SA z dnia 06.07.2007r., k. 2991, pismo (...) SA Oddział S. z dnia 22.02.2006r., k. 2990, pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221.

Z dniem 24.09.2010r. (...) spółka z o.o. wstrzymała wszelkie prace projektowe dla tematu aktualizacji projektu przebudowy linii napowietrznej 110 kV od (...) S. do słupa 55 w kierunku stacji S. W., zgodnie z poleceniem (...) SA Oddział S. z dnia 24.09.2010r.

Dowód: pismo (...) spółka z o.o. z dnia 22.10.2010r., k. 4108.

W dniu 28.07.2011r. strony zawarty aneks nr (...) do umowy przyłączeniowej, który wskazał nowe zasady opracowania dokumentacji i uzyskania pozwoleń na budowę infrastruktury umożliwiającej przyłączenie przedmiotowej farmy wiatrowej, a mianowicie postanowieniem aneksu nr (...) wszelkie faktyczne działania związane z opracowaniem dokumentacji prawno – technicznej na całość infrastruktury zostały przerzucone na podmiot przyłączany. Termin na uzyskanie decyzji pozwolenia na budowę został określony na dzień 31.12.2013r.

Wskazano, że (...) spółka z o.o. w S. jako podmiot przyłączany, opracuje dokumentację prawno – techniczną, na którą złoży się m.in. pozwolenie na budowę oraz tytuły prawne do dysponowania nieruchomością w postaci służebności przesyłu lub decyzji administracyjnych. Wskazano, że tytuły do dysponowania nieruchomością mają być ustanawiane zgodnie z „Instrukcją nabywania praw do nieruchomości dla istniejących i projektowanych linii urządzeń elektroenergetycznych”.

Dowód: aneks nr (...) z dnia 28.07.2011r., k. 2986 - 2987., „Instrukcją nabywania praw do nieruchomości dla istniejących i projektowanych linii urządzeń elektroenergetycznych”, k. 2914 – 2921.

Dokumentacja projektowa, pismem z dnia 02.09.2011r., została przekazana do powódki w celu dalszej realizacji przyłączenia na sieci E. – Operator. Zgodnie z aneksem nr (...) z dnia 28.07.2011r. odpowiedzialnym za przygotowanie dokumentacji prawno – technicznej dotyczącej przebudowy linii napowietrznej 110 kV na odcinku (...) S. do słupa 55 była (...) spółka z o.o. w S..

Dowód: pismo z dnia 02.09.2011r., k. 4087, pismo (...) spółki z o.o. z dnia 22.10.2010r., k. 4108 – 4110.

Powódka nie złożyła wniosku o wydanie pozwolenia na budowę w zakresie przebudowy linii 110 kV S. W. – S. ( bezsporne).

Nie zostały spełnione warunki umożliwiające realizację umowy o przyłączenie, tym samym nie jest możliwe określenie terminu, kiedy farma mogłaby zostać przyłączona do sieci i rozpocząć funkcjonowanie.

Dowód: pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221, ustna opinia uzupełniająca Instytutu Organizacji i (...) w P. (...), k. 4354-4357v.

Możliwość wykonania prac budowlanych w oparciu o decyzji administracyjne:

- na dzień 01.05.2008r. powód mógł wybudować (...) generatorów V. V. wraz infrastrukturą towarzyszącą: drogami dojazdowymi i placami montażowymi. Decyzja administracyjna z dnia 12.01.2005r. pozwalała na montaż wewnętrznych połączeń kablowych, budowę stacji (...), przyłącze WZ. Powód nie dysponował pozwoleniem na prace budowlane polegające na przebudowie istniejącej linii 110 kV S. – W. – S. a w celu umożliwienia przyłączenia podmiotowej farmy do sieci elektroenergetycznej;

- na dzień 07.08.2008r. powód mógł realizować prace budowlane polegające na budowie 8 generatorów E. E. wraz z niezbędna infrastrukturą oraz 13 generatorów V. V. wraz infrastrukturą towarzyszącą. Jednak nie dysponował pozwoleniem na prace budowlane polegające na przebudowie istniejącej linii 110 kV S. – W. – S. w celu umożliwienia przyłączenia podmiotowej farmy do sieci elektroenergetycznej.

Dowód: pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. (...) z dnia 30 maja 2014r., k. 3134 – 3221.

Realizując inwestycję projekt K. powód nie zabezpieczył wykonania dwóch istotnych elementów farmy wiatrowej, tj. linii kablowych wewnętrznych oraz przebudowy linii wysokiego napięcia operatora elektro – energetycznego w celu przyłączenia instalacji do sieci. Brak jest możliwości oceny wykonalności w.w. elementów.

Budowana przez powoda instalacja pozbawiona została w ten sposób funkcjonalności i nie została zabezpieczona techniczna możliwość odprowadzenia wytworzonej energii do sieci elektro – energetycznej operatora. Nieuzasadnione są twierdzenia powoda o możliwości sukcesywnego uruchamiania poszczególnych elektrowni wiatrowych.

Brak jest podstaw do uznania za realny harmonogram uruchamiania elektrowni wiatrowych wskazany przez powoda.

Nadto, przekazanie do użytkowania instalacji jest uzależnione od uzyskania pozwolenia na użytkowanie, zgodnie z art. 55 ustawy Prawo budowlane. Stopniowe, częściowe przekazywanie do użytkowania pojedynczych elektrowni wiatrowych wiązałoby się z uzyskiwaniem na każdą elektrownię wiatrową odrębnego pozwolenia na użytkowanie, co w zaistniałym stanie faktycznego powiązania poszczególnych elektrowni wspólną infrastrukturą oraz przeszkód formalnych w postaci posiadania jednego pozwolenia na budowę na całą instalację bez dopuszczenia etapowania oraz prowadzenia jednego wspólnego dziennika budowy dla wszystkich obiektów, wydaje się mało prawdopodobne. Powszechnie stosowaną praktyka jest oddawanie do użytkowania i uruchamianie całej farmy wybudowanej na podstawie pozwolenia na budowę, nie zaś sukcesywne uruchamianie poszczególnych turbin. Powód nie wskazał, w jakim trybie pod względem formalnym i technicznym miałoby to nastąpić.

Na dzień 31 sierpnia 2009r. powód miał zabezpieczone możliwość wykonania 8 turbin typu E. wraz z placami montażowymi, infrastrukturą drogową, stacją (...) i przyłączem (...).

Rzeczywisty postęp prac wskazywał, że powód mógł z zakładanym terminie wybudować 8 turbin wiatrowych E. wraz z infrastrukturą drogową i placami montażowymi. Brak jest natomiast przesłanek, aby stwierdzić, że powód w zakładanym czasie był w stanie zrealizować (...).

Powód nie zapewnił możliwości wykonania wszystkich niezbędnych prac umożliwiających wykonanie połączeń elektrycznych pomiędzy poszczególnymi elektrowniami, tj. umożliwiających przyłączenie tych 8 turbin (niezawarta umowa na wykonawstwo tego elementu).

Powód nie miał zabezpieczonej możliwości przyłączenia 8 turbin do sieci i rozpoczęcia produkcji energii, albowiem nie zostały wykonane prace polegające na przebudowie istniejącej linii 110 kV S. – W. – S. (brak wniosku o wydanie decyzji pozwolenia na przebudowę linii jw., w konsekwencji - brak umowy o przyłączenie).

Nie można oszacować czasu, w jakim w przedmiotowej sprawie doszłoby do uzyskania wszystkich wymaganych dokumentów umożliwiających zrealizowanie wszystkich elementów i przyłączenie 8 turbin do sieci, albowiem są to czynności których zainicjowanie podyktowane jest wyłącznie wolą zainteresowanych podmiotów.

Co do możliwości realizacji i podłączenia 13 turbin E. powód poza decyzją z dnia 26.08.2009r. o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia nie dysponował żadną inną decyzja zezwalającą na budowę tej części inwestycji. Powód nawet nie wystąpił o wydanie pozwolenia na budowę 13 turbin E. E..

Powód zrezygnował z realizacji jednej elektrowni wiatrowej.

Powód, ani przed dniem 31.08.2008r., ani po dniu 31.08.2008r. (w tym również na moment rozszerzenia powództwa) nie zapewnił prawa do nieruchomości, przez które miała przebiegać przebudowana linia 110 kV S. – W. – S.. W ogóle nie złożył wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na przebudowę linii jw.

Dowód: aneks nr (...) z dnia 28.07.2011r., k. 2986 – 2987, „Instrukcją nabywania praw do nieruchomości dla istniejących i projektowanych linii urządzeń elektroenergetycznych”, k. 2914 – 2921, pismo (...) SA z dnia 06.07.2007r., k. 2991, pismo z dnia 02.09.2011r., k. 4087, pismo (...) spółki z o.o. z dnia 22.10.2010r., k. 4108 – 4110.

Wydatki w trakcie realizacji projektu K.

1. Wydatki związane z zabezpieczeniem praw do gruntów

Czynsze

W dniu 30.11.2006r. powódka zapłaciła (...) spółce z o.o. kwotę 710.449,90 zł. wraz Vat.

W dniu 29.12.2006r. powódka zapłaciła (...) spółce z o.o. kwotę 710.449,90 zł. wraz Vat.

W dniu 30.01.2007r. i w dniu 20.02.2007r. (...) spółka z o.o. otrzymała od powódki kwoty dwa razy po189.050 zł. wraz Vat.

W dniu 22.11.2006r. powódka zapłaciła (...) spółce z o.o. kwotę 959.466,56 zł. wraz Vat.

W fakturach dotyczących powyższych płatności jako tytuł wpłaty wskazano „czynsz dzierżawny zgodnie z umową”. W fakturach korygujących poczyniono zapisek „sposób zapłaty kompensata (windpol)”.

Dowód: faktura Vat nr (...) z dnia 22.11.2006r., wraz z fakturą korygującą nr 1 z dnia 30.01.2007r. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 07.11.2006r., k. 2087, faktura Vat nr (...) z dnia 22.11.2006r. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 07.11.2006r., k. 2089, faktura Vat nr (...) z dnia 29.12.2006r. wraz z fakturą korygującą nr 4 z dnia 20.02.2007r. oraz potwierdzeniem przelewu z dnia 12.02.2007r., k. 2091 – 2093.

Porozumienia z innymi osobami

Powód podjął działania mające na celu zabezpieczenie możliwości wejścia na tereny właścicieli, przez które przebiegała linia elektroenergetyczna 110 kV. Przebudowa tej linii była wymagana przez (...) SA.

W dniu 20.03.2008r. powód zawarł z H. Z. (1) umowę, na mocy której - za umożliwienie wykonania na jego nieruchomości niezbędnych prac modernizacyjnych linii 110 kV oraz jej późniejszą konserwację - powód zobowiązał się do zapłaty odszkodowania w kwocie 150.000 zł. Wskazano, że zgoda jest ważna do 31.12.2009r.

W dniu 18.03.2008r. powód przelał kwotę 150.000 zł. na konto depozytowe notariusza.

Dowód: porozumienie powoda z H. Z. z dnia 20.03.2008r., k. 2096, potwierdzenie przelewu kwoty 150.000 zł z dnia 18.03.2008r., k. 2098.

W dniu 29.04.2008r. powód zawarł porozumienie z D. O. (1), który na mocy powyższego porozumienia miał otrzymać odszkodowanie w kwocie 150.000 zł oraz kwotę 70.000 zł. za współdziałanie przy realizacji modernizacji, a także za zaniechanie czynności, które mogłyby w przyszłości utrudnić utrzymanie linii w należytym stanie. W § 4 ust. 4 porozumienia powód zobowiązał się na własny koszt co 12 miesięcy od dnia podpisania umowy zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w części dotyczącej określonego sektora nieruchomości zgodnie z intencją właściciela nieruchomości. W przypadku niewykonania tego obowiązku powód zobowiązał się do zapłaty na rzecz właściciela kolejnych 50.000 zł. (§ 4 ust. 5 porozumienia).

Wobec tego, że powód nie spełnił obowiązku z § 4 ust. 4 porozumienia, aneksem z dnia 05.06.2009r. strony uzgodniły, że w miejsce 50.000 zł. powód zapłaci kwotę 30.000 zł.

Powód wpłacił na konto depozytowe notariusza kwotę 150.000 zł., następnie – 70.000 zł., następnie - 30.000 zł.

Dowód: porozumienie powoda z D. O. z dnia 29.04.2008r., k. 2099- 2100, potwierdzenie przelewu z dnia 24.04.2008r. kwoty 150.000 zł, k. 2102, potwierdzenia przelewu z dnia 10.10.2008r. kwoty 70.000 zł., k. 2103, protokół przyjęcia do depozytu notariusza z dnia 29.04.2008r., k. 2105, aneks z dnia 05.06.2009r., k. 2107, potwierdzenie przelewu kwoty 30.000 zł z dnia 10.06.2009r., k. 2108.

Zakup działki nr (...) w R..

Powód zlecił (...) spółce z o.o. zakup działki nr (...) położonej w R. w imieniu spółki jw., ale na rzecz powódki, za środki pieniężne pochodzące od powódki. Spółka ta miała przenieść własność w.w działki na powoda, po zapłacie wynagrodzenia w kwocie 2.000 zł. plus VAT.

Koszty wynagrodzenia dla ww podmiotu, koszty notarialne, koszt odpisów KRS i koszt tłumaczeń wyniosły łącznie 6.003,47 zł.

Dowód: umowa z (...) sp. z o.o. z dnia 14.07.2009r., k. 2113 - 2115, faktury i noty księgowe, k. 2116 – 2133.

2. Wydatki związane z uzyskaniem zamiennego pozwolenia na budowę

W celu uzyskania decyzji środowiskowych oraz zamiennych pozwoleń na budowę powód zlecił wykonanie dokumentacji geologiczno – inżynierskiej badań podłoża pod (...) turbin wiatrowych, zgodnie z umową z dnia 9 lipca 2007r. zawartą z Przedsiębiorstwem (...) sp. z o.o. jako wykonawcą. Z tego tytułu , po wykonaniu zobowiązania, powód uiścił na rzecz tego podmiotu kwotę 220.430 zł. plus Vat.

Dowód: umowa nr (...) z dnia 09.07.2007r., k. 2136, faktura VAT nr (...) z dnia 03.12.2007r. wraz z potwierdzeniem przelewu kwoty 220.430 zł, k. 2139, k. 2140.

W związku ze złożonym przez powódkę wnioskiem o wydanie zamiennego pozwolenia na budowę powód zlecił sporządzenie map dla celów projektowych, zlecenie opracowana zmian planu miejscowego, zlecenie sporządzenia opinii w zakresie oddziaływania projektu na środowisko oraz raportów środowiskowych, jak również zlecenie opracowania projektu budowlanego zamiennego. Prace te zostały zlecone Biuru Urbanistycznemu(...) M. C., (...) spółce z o.o., (...) spółce z o.o., Przedsiębiorstwu (...) spółce z o.o., (...) Przedsiębiorstwu Usług (...).

Powód zapłacił powyższym podmiotom łącznie kwotę 193.106,48 zł. plus VAT.

Dowód: faktura VAT nr (...) z 06.08.2007r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2141, k. 2142, faktura Vat nr (...) z dnia 19.11.2007r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2143, k. 2144, faktura VAT (...) z dnia 20.12.2007r. wraz z notą korygującą nr (...) z dnia 18.01.2008r. oraz potwierdzeniem przelewu, k. 2145, k. 2146, umowa pomiędzy powodem a (...) spółka z o.o. z dnia 29.11.2207r. wraz z tłumaczeniem, k. 2147 – 2155, faktura Vat nr (...) z dnia 30.06.2008r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2156, k. 2157, faktura Vat nr (...) z dnia 01.10.2008r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2158, k. 2159, faktura Vat nr (...) z dnia 06.02.2008r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2160, k. 2161, faktura Vat nr (...) z dnia 01.07.2009r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2162, k. 2163, faktura Vat nr (...) z dnia 01.07.2009r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2164, k. 2165, faktura Vat – (...) z dnia 08.02.2010r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2166, k. 2167, faktura Vat – (...) z dnia 08.03.2010r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2168, k. 2169, faktura Vat nr (...) z dnia 31.05.2010r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2170,k. 2171, faktura Vat nr (...) z dnia 30.06.2010r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2172, k. 2173, faktura VAT –(...) z dnia 06.08.2010r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2174, k. 2175.

Powód w 2008r. zlecił Przedsiębiorstwu Budownictwa (...) spółce z o.o. S. oraz spółce (...) spółce z o.o. wykonanie zamiennej dokumentacji dla projektu K. składającego się z 8 elektrowni (...) (...), I etap, a następnie na II etap składający się z12 elektrowni (...) (...).

W styczniu 2010r. powód zlecił wykonanie projektu budowlanego w tym zakresie wspomnianemu wyżej przedsiębiorstwu (...).

Z powyższego tytułu powódka wydatkowała kwotę 79.280 zł.

Dowód: zlecenie (...) z dnia 08.01.2008r., k. 2176, zlecenie (...) z dnia 03.04.2008r., k. 2177, zlecenie dla (...) spółki z o.o. z dnia 01.03.2008r., k. 2178, umowa z (...) nr (...) (...) z dnia 22.01.2010r., k. 2179 - 2180, faktura Vat nr (...) z dnia 13.02.2008r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2181, k. 2182, faktura VAT nr (...) z dnia (...).03.2008r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2183, k. 2184 – 2185, faktura Vat nr (...) z dnia 17.07.2008r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2186, k. 2187, faktura VAT nr (...) z dnia 09.03.2010r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2188, k. 2189.

3. Wydatki związane z pracami budowlanymi – budowa dróg

W dniu 13.03.2008r. powód zawarł porozumienie z Gminą K. co do zasad partycypowania w kosztach związanych z przebudową infrastruktury ulic (...) położonych w miejscowości K..

Na mocy tej umowy powód zobowiązał się zapłacić na rzecz gminy kwotę 2.200.000 zł. w trzech częściach zgodnie z harmonogramem określonym w § 2 porozumienia.

Powód w dniu 27 czerwca 2008r. zapłacił gminie 1.000.000 zł.

Dowód: porozumienie z Gmina K. nr (...) z dnia 13.03.2008r., wraz z załącznikiem nr 1 oraz potwierdzeniem przelewu z dnia 27.06.2008r., k. 2190 – 2191, k. 2192.

Powód zlecił także szereg prac przygotowawczych do budowy dróg i placów montażowych, tj. prac projektowych układu komunikacyjnego, prac zmierzających do wytyczenia dróg i placów, a także prac mających na celu uporządkowanie terenu przez rozpoczęciem budowy. Podczas, gdy część prac budowlanych była już wykonana, powód prowadził prace przygotowawcze pod dalsze roboty.

Łącznie z tego tytułu wydatkował kwotę 55.431,56 zł. plus VAT.

Dowód: faktura Vat nr (...) z dnia 27.10.2007r. – Usługi (...) wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2193, k. 2194, faktura Vat nr (...) z dnia 06.11.2007r. G. (...) R. M. wraz potwierdzeniem przelewu, k. 2195, k. 2196, faktura VAT nr (...) z dnia 20.03.2008r. wraz potwierdzeniem przelewu, k. 2197, k. 2198, faktura Vat nr (...) z dnia 14.05.2008r. wraz potwierdzeniem przelewu, k. 2199, k. 2200, faktura VAT nr (...) z dnia 10.12.2009r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2201, k. 2202, faktura VAT nr (...) z dnia 10.03.2010r., wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 24.05.2009r., k. 2203.

Wykonawcą dróg dojazdowych i placów montażowych dla parku (...) był (...) SA.

W dniu 30 kwietnia 2008r. wykonawca rozpoczął prace.

Powód zapłacił (...) SA łącznie 1.962.843,70 zł. plus VAT.

Dowód: umowa z B. D. z dnia 30.04.2008r., zał. nr 1 do pisma z dnia 18.11.2011r., k. 736, faktura VAT nr (...) z dnia 30.06.2008r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2204, k. 2205, faktura VAT nr (...) z dnia 15.09.2008r.z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.10.2008r., k. 2206, k. 2207, faktura VAT nr (...) z dnia 29.10.2008r. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 01.12.2008r., k. 2208, k. 2209.

Powód zlecił wykonywanie funkcji inspektora nadzoru Z. N. (1), (...) Biuro Usług (...).

Powód uiścił Z. N. (1) wynagrodzenie.

Dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 31.01.2007r. wraz z z notą korygującą oraz potwierdzeniem przelewu, k. 2210 - 2212, faktura VAT nr (...) z dnia 28.02.2007r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2213, k. 2214, faktura VAT nr (...) z dnia 31.03.2007r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2215, k. 2216, faktura VAT nr (...) z dnia 01/07.2008r. wraz potwierdzeniem przelewu, k. 2217, k. 2218, faktura VAT nr (...) z dnia 17.10.2008r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2219, k. 2230.

4. Wydatki związane z planowanym przyłączeniem farmy wiatrowej do sieci energetycznej oraz budową systemu telekomunikacyjnego (światłowodów)

Powód za dokumentację prawno – techniczną sporządzoną przez podmiot (...) SA wydatkował kwotę 68.630 zł. plus VAT.

Ostatecznie łącza nie zrealizowano.

Dowód: porozumienie z dnia 11.08.2008r., k. 2223 – 2224, faktura Vat nr (...) z dnia 31.08.2008r., wraz z potwierdzeniem przelewu, k.2221, k. 2222.

W dniu 16 stycznia 2008r. powód oraz Zakład (...) spółka z o.o. podpisali list intencyjny przewidujący zrealizowanie przez podmiot jw inwestycji w postaci światłowodów, tj. systemu telekomunikacyjnego dla potrzeb transmisji sygnałów telemechaniki i pomiarów z (...) do (...) oraz E. S., w myśl wymogów przewidzianych w Umowie Realizacyjnej.

Powód odstąpił od powyższej umowy i podpisał porozumienie, mocą którego zapłacił ZE P. kwotę 20.000 zł. Kwota ta miała być ewentualnie w przyszłości zaliczona na poczet wynagrodzenia należnego za wykonane prace przez ZE P..

Dowód: porozumienie z dnia 11.08.2008r., k. 2223, faktura VAT nr (...) z dnia 29.08.2008r. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 30.09.2008r., k. 2225, k. 2226.

5. Wydatki związane z planowaną budową (...) K. i linii kablowych .

W dniu 14.05.2008r. powód podpisał umowę w (...) SA na budowę stacji elektroenergetycznej (...) K..

Dowód: umowa z (...) SA z dnia 14.05.2008r., zał. 31 do pisma z dnia 18.11.2011r. , k. 736, protokół przekazania palcu budowy, zał. 32 do pisma z dnia 18.11.2011r., k. 736.

Inwestycja związana z budową kabli nie weszła w fazę realizacji.

W dniu 31.07.2009r powód podpisał w tej kwestii porozumienie z (...) SA.

Z tej przyczyny powód zapłacił powyższemu podmiotowi łącznie kwotę 386.084,50 zł.

Dowód: porozumienie z dnia 31/07.2009r., zał. 40 do pisma z dnia 18.11.2011r., k. 736, faktura Vat nr (...) z dnia 31.07.2009r. wraz potwierdzeniem przelewu, k. 2227, k. 2228, faktura VAT nr (...) z dnia 01/09/2009r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2229, 2230.

6. Doradztwo techniczne

W czasie realizacji projektu K. zlecano spółce (...) w latach 2007 - 2008, a w 2010r. spółce (...) dokonanie różnych analiz.

Z tego tytułu wydatkowo kwotę 69.465,63 euro, w przeliczeniu łącznie 254.480,37 zł.

Dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 03.08.2007r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.08.2007r..k. 2231 – 2232, faktura VAT nr (...) z dnia 06.08.2007r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.08.2007r., k. 2233 - 2236, faktura VAT nr (...) z dnia 12.09.2007r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 03.10.2007r., k. 3327-2239, faktura VAT nr (...) z dnia 24.10.2007r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 22.11.2007r., k. 2240 – 2242, faktura VAT nr (...) z dnia 14.11.2007r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 30.11.2007r., k. 2243- 2245, faktura VAT nr (...) z dnia 13.12.2007r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 24.01.2008r., k. 2246 – 2248, faktura VAT nr (...) z dnia 31.12.2007r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 24.01.2008r., k. 2249 – 2251, faktura VAT nr (...) z dnia 15.02.2008r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 10.03.2008r., k. 2252 – 2254, faktura VAT nr (...) z dnia 06.03.2008 roku wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.02.2008r., k. 2255 – 2257, faktura VAT nr (...) z dnia (...).04.2008r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.02.2008r. i potwierdzeniem przelewu z dnia 31.07.2008r., k. 2258 – 2263, faktura VAT nr (...) z dnia 24.06.2008r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.02.2008r., k. 2264 -2268, faktura VAT nr (...) z dnia 01.08.2008r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 28.08.2008r., k. 2269 – 2271, faktura VAT nr (...) z dnia 03.09.2008r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz potwierdzeniem przelewu z dnia 30.09.2008r., k. 2272 – 2274, faktura VAT nr (...) z dnia 06.10.2008r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 03.11.2008r., k. 2275 – 2277, faktura VAT nr (...) z dnia 01.12.2008r. wystawiona przez C. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 23.07.2009r., k. 2278 – 2280, faktura VAT nr (...) z dnia 01.03.2010r. wystawiona przez Dr. C.P. B. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 09.03.2010r., k. 2281 – 2282, faktura VAT nr (...) z dnia 03.04.2010r. wystawiona przez Dr. C.P. B. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 27.05.2010r., k. 2283 – 2285, faktura VAT nr (...) z dnia 06.05.2010r. wystawiona przez Dr. C.P. B. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 27.05.2010r., k. 2286 – 2290, faktura VAT nr (...) z dnia 02.12.2010r. wystawiona przez Dr. C.P. B. wraz z tłumaczeniem przysięgłym oraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.12.2010r., k. 2291 – 2293.

Powód korzystał również z pomocy I. fur E. E., które przeprowadzało dla powoda fabryczny test akceptacji jakości transformatora, który powód zamówił w firmie (...). Test miał służyć potwierdzeniu, że transformator spełnia określone dla planowanej inwestycji (...) kryteria. W tym celu firma ta wysłała do K. swojego pracownika. Za świadczone usługi (...) wystawiło faktury, za które powód zapłacił 3.798,33 euro, co w przeliczeniu daje kwotę 12.837,48 zł.

Dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 28.04.2008r. wraz z przelewem, k. 2294, faktura VAT nr (...) z dnia 30.06.2008r. wraz z potwierdzeniem przelewu, k. 2295.

Powód korzystał z usług (...) – podmiotu wyspecjalizowanego w zarządzaniu i doradztwie związanym z realizacją wieloetapowych przedsięwzięć gospodarczych.

Dowód: umowa z (...) z dnia 20.06.2007r. , k. 2298, faktura Vat nr (...) z dnia 31.12.2007r. z potwierdzeniem przelewu, k. 2312, faktura Vat nr (...) z dnia 31.12.2007r. z potwierdzeniem przelewu, k. 2315, faktura Vat nr (...) z dnia 01.12.2008r. z potwierdzeniem przelewu, k. 2318, faktura Vat nr (...) z dnia 01.12.2008r. z potwierdzeniem przelewu, k. 2321.

Powód próbował pozyskać środki pieniężne na realizację projektu z banku (...) (...). Bank w celu sprawdzenia opłacalności inwestycji zażądał od powoda audytu (due dilidence) sporządzonego przez niezależny podmiot. Powód zlecił wykonanie tego audytu I. de E. M. e (...). Powód zapłacił za tę usługę kwotę 33.166 Euro, co w przeliczeniu daje kwotę 124.631,19 zł.

Dowód: faktura Vat nr (...) z dnia 28.11.2008r. z potwierdzeniem przelewu, k. 2324.

7. Wydatki związane z ubezpieczeniem działalności

Na mocy polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nr (...) (...) z dnia 4 czerwca 2008r. powód ubezpieczył się od odpowiedzialności cywilnej z tytułu wypadków przy montażu elektrowni wiatrowych. Ubezpieczenie obejmowało okres od 2 czerwca 2008r. do 31 grudnia 2009r. Z powyższego tytułu powód zapłacił składkę ubezpieczeniową w kwocie 33.000 zł.

Dowód: polisa OC z dnia 04.06.2008r., k. 2327, faktura Vat nr (...) z dnia 01.06.2008r. z potwierdzeniem przelewu, k. 2329, k. 2230.

8. Inne wydatki

Powód w trakcie realizacji projektu K. poniósł ponadto szereg wydatków, takich jak:

- koszty kserokopii dokumentacji projektowej oraz map niezbędnych do realizacji projektu, a zwłaszcza zmiany pozwolenia na budowę;

- koszty tłumaczeń dokumentacji projektowej – celem umożliwienia członkom zarządu, będących obcokrajowcami i podejmowania przez nich strategicznych decyzji;

- wydatki związane z zawieraniem w formie aktu notarialnego umów i sporządzanych odpisów notarialnych dokumentacji;

- poniesione w związku z postępowaniem dotyczącym uzyskania zamiennego pozwolenia na budowę opłaty skarbowe, a także opłaty związane z uzyskaniem odpisów, wypisów i poświadczeń niezbędnej dokumentacji geodezyjne, jak również opłaty sądowe celem uzyskania odpisów z KRS, wypisów z ksiąg wieczystych;

- koszty sporządzenia przez E. & J. oraz (...) opinii;

- koszty przesyłek kurierskich dokumentacji pomiędzy biurami poszczególnych spółek z grupy kapitałowej powoda (w Polsce i za granicą), a także koszty przesyłek tej dokumentacji do podmiotów świadczących usługi na rzecz powoda;

- koszty prowizji bankowych poniesionych w związku z zapłatę należności z faktur.

Dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 10.01.2008r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 07.02.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 12.02.2008r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 07.03.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 28.02.2008r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.04.2008r, faktura VAT nr (...) z dnia 31.03.2008r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 17.04.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 09.04.2008r. przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.04.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 22.04.2008r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 08.05.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 13.05.2008r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 28.05.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 16.05.2008r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.06.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 27.06.2008r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 31.07.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 20.10.2008r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 03.11.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 19.02.2009r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 31.03.2009r., faktura VAT nr (...) z dnia 20.02.2009r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 31.03.2009r., faktura VAT nr (...) z dnia 24.02.2009r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 31.03.2009r., faktura nr (...) z dnia 18.06.2009r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 10.07.2009r., faktura VAT nr (...) z dnia 16.11.2011r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 11.11.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 10.03.2008r. wystawiona przez Zespół (...) oraz faktura VAT nr (...) z dnia 09.04.2008r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.04.2008r. faktura VAT nr (...) z dnia 14.03.2008r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 03.04.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 02.04.2008r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 17.04.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 28.04.2008r. wystawiona przez (...) W. W. (1) wraz potwierdzeniem przelewu z dnia 08.05.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 30.04.2008r. wystawiona przez Zespół (...) oraz faktura VAT nr (...) z dnia 12.05.2008r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 28.05.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 18.04.2008r. wystawiona przez Zespół (...) oraz faktura VAT nr (...) z dnia 27.05.2008r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.06.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 09.06.2008r. wystawiona przez Zespół (...) oraz faktura VAT nr (...) z dnia 12.06.2008 r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 30.06.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 02.06.2008r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 07.07.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 27.08.2008r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.09.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 19.05.2009r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 10.06.2009r., faktura VAT nr (...) z dnia 23.06.2009r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 10.07.2009r., faktura VAT nr (...) z dnia 22.09.2009r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 26.10.2009r., rachunek nr (...) z dnia 18.05.2010r. wystawiony przez Firmę Usługową (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 31.05.2010r. faktuta Vat nr (...) z dnia 20.04.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 27.05.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 27.07.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 10.08.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 14.10.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 20.10.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 20.10.2011r. wystawiona przez (...) W. W. (1) wraz potwierdzeniem przelewu z dnia 28.10.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 28.10.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia (...).11.2011r., rachunek nr (...) z dnia 25.03.2008r. wystawiony przez Firmę Usługową (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 03.04.2008r., faktura VAT nr (...)//10/ (...) z dnia 12.10.2010r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 24.11.2010r., faktura VAT nr (...) z dnia 15.11.2010r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 2.12.2010r, faktura VAT nr (...)//(...)/ (...) z dnia 23.11.2010r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 23.12.2010r., faktura VAT nr (...) z dnia 29.11.2010r. roku wystawiona przez (...) W. W. (1) wraz potwierdzeniem z dnia 23.12.2010r. faktura VAT nr (...) z dnia 14.01.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 07.02.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 31.03.2011r. wystawiona przez (...) W. W. (1) wraz potwierdzeniem z dnia 27.05.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 31.05.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 20.06.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 04.07.2011r. wystawiona przez Zespół (...) oraz faktura VAT nr (...) z dnia 11.07.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 25.07.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 08.08.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 24.08.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 23.08.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 07.09.2011r., faktura nr (...) z dnia 25.08.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 08.09.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 01.09.2011. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.09.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 07.11.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 23.11.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 16.11.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 01.12.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 17.11.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 01.12.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 18.11.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 01.12.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 28.11.2011r. wystawiona przez (...) W. W. (1) wraz potwierdzeniem z dnia 05.12.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 25.11.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 1 1 stycznia 2012 roku, faktura VAT nr (...) z dnia 28.11.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.12.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 12.12.2011r. wystawiona przez Zespół (...) oraz faktura VAT nr (...) z dnia 07.12.2011r. wystawiona przez Zespół (...) a także faktura VAT nr (...) z dnia 07.12.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 22.12.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 13.12.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 11.01.2012r., faktura VAT nr (...) z dnia 19.12.2011r. wystawiona przez Zespół (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 20.01.2012r., faktura VAT nr (...) z dnia 25.10.2007r. wystawiona przez Kancelarię Notarialną Notariusz C. P. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 14.11.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 19.03.2008r. wystawiona przez Kancelarię Notarialną Notariusz C. P. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.04.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 20.03.2008r. wystawiona przez Kancelarię Notarialną P. D. Notariusz w U. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 18.03.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 09.04.2008r. Kancelarię Notarialną Notariusz C. P., faktura VAT nr (...) z dnia 28.04.2008r. wystawiona przez Kancelarię Notarialną Notariusz C. P. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 08.05.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 29.04.2008r. wystawiona przez Kancelarię Notarialną Notariusz C. P. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 08.05.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 29.04.2008r. wystawiona przez Kancelarię Notarialną B. P., M. W. — M., wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 08.05.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 12.06.2008r. wystawiona przez (...) tytułem poniesionych przez tą spółkę na projekt K. kosztów aktów notarialnych wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 31 lipca 2008r. oraz tłumaczeniem przysięgłym, faktura VAT nr (...) z dnia 01.10.2008r. wystawiona przez Kancelarię Notarialną Notariusz C. P. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 17.10.2008r. ,faktura VAT nr (...) z dnia 15.12.2008r. wystawiona przez Kancelarię Notarialną Notariusz C. P. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 30.12.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 26.05.2009r. wystawiona przez R. G. Austria GmbH tytułem poniesionych przez tą spółkę na projekt K. kosztów udzielenia pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 10.07.2009r. oraz tłumaczeniem przysięgłym, faktura VAT nr (...) z dnia 15.06.2009r. wystawiona przez Kancelarię Notarialną Notariusz C. P. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 25.06.2009r., faktura VAT nr (...) z dnia 07.09.2009r. wystawiona przez Kancelarię Notarialną Notariusz C. P. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 26.10.2009r., faktura VAT nr (...) z dnia 10.08.2010r. wystawiona przez R. G. Austria GmbH tytułem poniesionych przez tą spółkę na projekt K. kosztów notarialnych wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.09.2010r. oraz tłumaczeniem przysięgłym, faktura VAT nr (...) z dnia 02.02.2011r. wystawiona przez Kancelarię Notarialną Notariusz C. P. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 07.02.2011r., dowody uiszczenia opłaty skarbowej za decyzję środowiskową (pokwitowanie oraz potwierdzenie przelewu z dnia 01.10.2007r., - opłata w wysokości 207 zł, potwierdzenie przelewu opłaty na rzecz Urzędu Gminy K. za wydanie decyzji środowiskowej z dnia 17.10.2007r. — opłata w wysokości 205 zł, potwierdzenie przelewu opłaty za odpis aktualny z Krajowego Rejestru Sądowego dla spółki (...) - opłata w wysokości 30 zł, potwierdzenie przelewu opłaty skarbowej za pełnomocnictwo z dnia 01.04.2008r.vopłata w wysokości 17 zł, rachunek za znaki opłaty sądowej wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.07.2008r. roku - opłata w wysokości 250 zł, potwierdzenie przelewu opłaty za udzielenie promesy koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii na rzecz Urzędu Regulacji Energetyki — opłata w wysokości 98 zł, faktura VAT nr (...) z dnia 13.05.2008r. wystawiona przez (...) F., H., K., W., Ż. tytułem opłat sądowych za wydanie odpisów zwykłych z księgi wieczystej wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.07.2008r. — opłata w wysokości 90 zł, dowód: potwierdzenie przelewu opłaty za wydanie decyzji o zmianie pozwolenia na budowę z dnia 26.05.2008r. na rzecz Urzędu Miasta w S. — opłata w wysokości 155 zł, dowody uiszczenia opłaty skarbowej (pokwitowanie, polecenie przelewu oraz potwierdzenie przelewu z dnia 08.05.2008r.) — opłata w wysokości 184 zł, faktura VAT nr (...) z dnia 09.05.2008r. wystawiona przez (...) Ośrodek (...) tytułem poświadczenia opracowania wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 31.07.2008r. — opłata w wysokości 28 zł, potwierdzenie przelewu opłaty za wydanie decyzji środowiskowej z dnia 07.07.2008r. na rzecz Gminy K. — opłata w wysokości 205 zł, pokwitowanie uiszczenia opłaty skarbowej za pełnomocnictwo wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 30.12.2008r. — opłata w wysokości 17 zł, potwierdzenie przelewu opłaty tytułem wypisu z ewidencji gruntów z dnia 12.11.2008r.— opłata w wysokości 453,60 zł, potwierdzenie przelewu z dnia 11.12.2008r. opłaty za wydanie decyzji na rzecz Urzędu Gmina K. — opłata w wysokości 574 zł, pokwitowanie uiszczenia opłaty skarbowej wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 10.06.2009r. — opłata w wysokości 170 zł, faktura VAT nr (...) z dnia 29.05.2009r. wystawiona przez (...) F., H., K., W., Ż. tytułem opłaty za odpisy zwykłe KW wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 10.06.2009r. — opłata w wysokości 90 zł, potwierdzenie przelewu z dnia 27.01.2010r. opłaty za przeniesienie decyzji na rzecz Urzędu Gminy K. — opłata w wysokości 56 zł, 3 potwierdzenia przelewu z dnia 03.02.2011r. opłat od wniosków o wpis w księdze wieczystej na rzecz Sądu Rejonowego w S. — każda z opłat w wysokości 150 zł, potwierdzenie przelewu opłaty od apelacji w sprawie (...) z dnia 14.10.2010r., potwierdzenie przelewu opłaty kancelaryjnej za odpisy wyroków w sprawie (...) i (...) z dnia 07.04.2011r. potwierdzenie przelewu opłaty sądowej od skargi kasacyjnej w sprawie (...) z dnia 17.05.2011r., potwierdzenie przelewu opłaty sądowej od zażalenia w sprawie (...) z dnia 22.07.2011r., faktura VAT nr (...). (...) z dnia 10.08.2009r. wystawiona przez (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia (...).08.2009r., faktura VAT nr (...). (...) z dnia 15.09.2009r. wystawiona przez (...) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.10.2009r., faktura VAT nr (...) z dnia 17.09.2009 r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniami przelewów z dnia 16.10.2009 roku i 29.10.2009r., faktura VAT nr (...) z dnia 30.11.2007r. wystawiona przez (...) (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.01.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 30.04.2008r. wystawiona przez (...) ( (...)) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.05.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 20.05.2008r. wystawiona przez (...) ( (...)) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 23.06.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 24.06.2008r. wystawiona przez (...) ( (...)) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 17.07.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia (...).10.2008r. wystawiona przez (...) ( (...)) sp. z o.o. oraz faktura VAT nr (...) z dnia 28.10.2008r. wystawiona przez (...) ( (...)) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 17.11.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 29.11.2008r. wystawiona przez (...) ( (...)) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 30.12.2008r., faktura VAT nr (...) z dnia 29.07.2009r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 17.08.2009r., faktura VAT nr (...) z dnia 29.01.2010r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.02.2010r., faktura VAT nr (...) z dnia 29.04.2010r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 24.05.2010 r., faktura VAT nr (...) z dnia 31.05.2010r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.06.2010r., faktura VAT nr (...) z dnia 30.06.2010r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 03.08.2010r., faktura VAT nr (...) z dnia 29.10.2010r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.11.2010r., faktura VAT nr (...) z dnia 29.07.2011r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.08.2011r., faktura VAT nr (...) z dnia 02.03.2011r. wystawiona przez (...) sp. z o.o. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 18.03.2011r., zestawienie wydatków z tytułu prowizji bankowych poniesionych przez A. K., k. 2333 – 2556.

9. Koszty doradztwa prawnego

Powód poniósł wydatki związane z doradztwem w związku ze sporem prawnym z (...) spółką z o.o. i (...) spółką z o.o., w tym m.in. związane w procesami cywilnymi opartymi na instytucji z art. 59 k.c.

Powód wydatkował kwotę 1.002.349,83 zł. plus Vat na powyższy cel.

Dowód: faktura Vat nr (...) z dnia 03.07.2007r. z potwierdzeniem przelewu, wystawiona przez Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 07.08.2007r., faktura VAT Nr (...) z dnia 31.12.2007r. wystawiona przez Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.02.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 31.12.2007r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.02.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 23.10.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 01.12.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 25.02.2008r.wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 24.04.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 17.03.2008r. wystawiona przez Kancelarię Radcy Prawnego D. M. (1) wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 27.03.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 18.03.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 11.04.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 26.03.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 24.04.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 14.04.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 28.05.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia (...).05.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 30.06.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 17.06.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.07.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 09.07.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.08.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 29.07.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.08.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 06.08.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 15.09.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 26.08.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 30.09.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 11.09.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 17.10.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 22.09.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 03.11.2008r., faktura VAT Nr (...) z dnia 06.10.2008r. wystawiona przez Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 03.11.2008r. faktura VAT Nr (...) z dnia 20.11.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 10.06.2009r., faktura VAT Nr (...) z dnia 09.12.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 10.06.2009r. , faktura VAT Nr (...) z dnia 31.12.2008r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 10.06.2009r., faktura VAT Nr (...) z dnia 02.06.2009r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 06.10.2009r., faktura VAT Nr (...) z dnia (...).08.2009r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 07.10.2009r., faktura VAT Nr (...) z dnia 30.09.2009r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.12.2009r., faktura VAT Nr (...) z dnia 27.11.2009r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 27.05.2010r., faktura VAT Nr (...) z dnia 04.12.2009r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 01.06.2010r., faktura VAT Nr (...) z dnia 19.01.2010r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 09.06.2010r., faktura VAT Nr (...) z dnia (...).04.2010r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.09.2010r., faktura VAT Nr (...) z dnia (...).04.2010r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 16.09.2010r., faktura VAT Nr (...) z dnia 30.04.2010r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 26.10.2010r., faktura VAT Nr (...) z dnia 11.06.2010 r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 12.11.2010r., faktura VAT Nr (...) z dnia 09.07.2010r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 24.11.2010r. , faktura VAT . Nr (...) z dnia 23.08.2010r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 23.12.2010r., faktura VAT Nr (...) z dnia 26 listopada 2010 roku wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 17.01.2011r., faktura VAT Nr (...) z dnia 07.12.2010r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 24.01.2011r. faktura VAT Nr (...) z dnia 31 grudnia 2010 roku wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 20.06.2011r., faktura VAT Nr (...) z dnia 31.12.2010r. W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 20.06.2011r., faktura VAT Nr (...) z dnia 30.03.2011r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 20.06.2011, faktura VAT Nr (...) z dnia 12.05.2011r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 25.07.2011r., faktura VAT Nr (...) z dnia 31.05.2011r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 25.07.2011r, faktura VAT Nr (...) z dnia 28.06.2011r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 25.07.2011r., faktura VAT Nr (...) z dnia 14.07.2011r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 29.09.2011r.. faktura VAT Nr (...) z dnia 31.08.2011r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 18 .11.2011r., faktura VAT Nr (...) z dnia 07.10.2011r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 27.01.2012r., faktura VAT Nr (...) z dnia 18.11.2011r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 19.03.2012r., faktura VAT Nr (...) z dnia 30.11.2011r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 19.03.2012r., faktura VAT Nr (...) z dnia 30.11.2011r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 19.03.2012r., faktura VAT Nr (...) z dnia 30.12.2011r. wystawiona przez W. i Wspólnicy sp. k. wraz z potwierdzeniem przelewu z dnia 19.03.2012r., k. 2558 – 2659.

10. Wydatki związane z rozwojem projektu

Powód nie zatrudniał pracowników, którzy zajmowaliby się merytoryczną i finansową stroną realizacji projektu. Korzystał w tym zakresie z usług spółek powiązanych z R. G. oraz (...) spółki z o.o.

Z tytułu usług świadczonych przez W. Serwis na podstawowe umowy z dnia 28.08.2007r. powód zapłacił tej spółce kwotę 122.864,75 zł. plus Vat

Dowód: umowa z (...) Serwis sp. z o.o. z dnia 28.08.2007r., k. 2660,

Powódka poniosła zasadne i celowe wydatki związane z realizacją projektu K. w kwotach:

- do dnia 31.03.2008r. – 52 700 zł.;

- po dniu 31.03.2008r. - 2 580 768,85 zł

- plus kwoty 207 zł, 98 zł, 155 zł i 574 zł.

łącznie 2 634 502,85 zł.

Dowód: częściowo pisemna opinia Instytutu Organizacji i (...) w P. O. z dnia 09.05.2017r., k. 4633- 5382, uzupełniająca opinia Instytutu Organizacji i (...) w P. O. z dnia 08.12.2017r., k. 5657 – 5740, ustna opinia biegłych sądowych ad hoc, D. M. (2) i M. K. (2) z dnia 09.01.2019r., k. 7634v – 7642, ustna opinie biegłych sądowych ad hoc, D. M. (2) i M. K. (2) z dnia (...).03.2019r. , k. 8156v – 8159.

Sąd zważył:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie wobec pozwanych, (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w D., (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. oraz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W., choć w niepełnej wysokości.

Co do pozostałych pozwanych, za wyjątkiem (...) Spółki Akcyjnej w W., co do którego postępowanie jest zawieszone, powództwo jest niezasadne.

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty przedłożone przez obie strony. Pozwani wnioskowali o pominięcie kserokopii dokumentów, jednak powódka, na wezwanie Sądu do złożenia oryginałów dokumentów, bądź ich odpisów prawidłowo poświadczonych za zgodność z oryginałem, zobowiązanie Sądu wykonała (vide pismo procesowe powódki z dnia (...).01.2019r. - k. 7657 i nast. i pismo procesowe powódki z dnia 30.01.2019r. - k. 7692). Nadto, Sąd oparł się na zeznaniach świadków obu stron, uznając treść ich zeznań w zasadzie za wiarygodną. Zeznania świadków nie miały jednak pierwszorzędnego znaczenia w tej sprawie. Istotne były przede wszystkim dokumenty. Dodatkowo, Sąd dokonał ustaleń faktycznych w oparciu o pisemne i ustne opinie Instytutu Organizacji i (...) w P. O. w W. oraz ustne opinie biegłych sądowych ad hoc D. M. (3) i M. K. (2). Opinie te są bowiem logiczne, pełne i rzetelne, przez co Sąd dał im wiarę (za wyjątkiem opinii (...).01.2017r.). Dodatkowo Sąd uznał za wiarygodne przesłuchanie strony pozwanej, J. B. i A. C. (pozostali pozwani zrezygnowali z przesłuchania). Natomiast przesłuchanie strony powodowej było ogólnikowe, a w części niespójne, w szczególności w zakresie wydatków powodowej spółki na realizację projektu K.. Dlatego też w części dowód ten pozostał bez znaczenia dla ustaleń faktycznych. Dla wyniku sporu nie miały znaczenia protokoły rozpraw z innych spraw sądowych, albowiem ich treść nie mogła zastępować dowodu np. z zeznań świadków z uwagi na obowiązującą zasadę bezpośredniości postępowania dowodowego. Nadto, opinie i analizy załączone przez obie strony, a odnoszące się do sytuacji prawnej stron, jako, że nie stanowiły dowodu na fakt istotny dla rozstrzygnięcia procesu, przez co ich treść była dla Sądu indyferentna.

Dokonując oceny żądania zgłoszonego wobec (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. wskazać należy, iż:

1. Zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci umowy z dnia 28.06.2002r. oraz umowy z dnia 30.12.2002r., a także w postaci aneksów do powyższych umów, prowadzi do wniosku, że (...) spółka z o.o. w B. oraz (...) spółka z o.o. w (...) spółka z o.o. w Z. zawarły umowy, na mocy których spółki j.w. oddały spółce (...) do korzystania grunty stanowiące ich własność na potrzeby budowy i eksploatacji (...). Z aneksu do umowy bez daty, zawartego najprawdopodobniej z dniu 28.08.2006r. (na co wskazuje aneks z dnia 30.10.2006r.) wynika, że w prawa i obowiązki (...) spółki z o.o. wynikające z powyższych umów wstąpiła (...) spółka z o.o. w S., zaś z transfer agrement z dnia 28.08.2007r. wynika, że projekt K. rozumiany jako farma wiatrowa usytuowana na gruntach S. i R. wraz infrastrukturą został przeniesiony z (...) na powódkę.

Treść powyższych umów oraz przesłuchanie pozwanego, J. B. i A. C. za pozwanego (...) spółkę z o.o. prowadzi do wniosku, że zawarcie w 2002r. umów związane było ze wspólną wizją uzyskiwania w przyszłości finansowych korzyści, które miało nieść uruchomienie parku (...). Pozwane spółki były zainteresowane tym projektem, gdyż miały otrzymywać atrakcyjny czynsz za pracę każdej turbiny wiatrowej, zaś (...) spółka z o.o., a następnie (...) spółka z o.o. dlatego, że miała uzyskiwać dochód z prowadzonej działalności (...).

Treść umów z 2002r. wskazuje, że pozwane spółki zobowiązały się udostępnić część swych działek na budowę siłowni, dróg, stacji i dojść do tych miejsc, a zakres przedmiotowy został doprecyzowany aneksem z dnia 30.10.2006r. oraz porozumieniem z dnia 19 listopada 2007 r. Nadto, w dniu 25.08.2004r. pozwane spółki wyraziły zgodę na przebieg linii elektroenergetycznej 30 kV oraz na przebieg kanalizacji światłowodowej przedstawionych na arkuszu mapy sytuacyjno – wysokościowej sporządzonym przez Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) spółkę z o.o. związanej w obsługą parku wiatrowego.

Zatem powódkę i pozwane spółki (...) łączyły pisemne umowy z 2002r. na korzystanie z gruntów na potrzeby budowy i eksploatacji (...).

2. Jest kwestią przesądzoną, iż umowy z 2002r. nie stanowiły umów dzierżawy. Szczegółowy wywód na temat braku essentialia negoti umowy dzierżawy w spornych umowach został dokonany przez Sąd Rejonowy w S. w uzasadnieniu wyroku z dnia 09.06.010r. (sygn. akt (...)) oraz przez Sąd Okręgowy w G. w uzasadnieniu wyroku z dnia 19.01.2011r. (sygn. akt (...)). W sprawach jw. ustalono, że strony łączy umowa nienazwana, stanowiąca źródło wzajemnych praw i obowiązków.

Nadto, Sąd Okręgowy w G. w sprawie o sygn. (...) oraz Sąd Apelacyjny w G. w sprawie o sygn. (...) wskazały, że strony łączy umowa nienazwana będąca źródłem wzajemnych praw i obowiązków.

Warte podkreślenia jest również, iż Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 16.01.2014r., wydanego w sprawie o sygn. (...) wskazał, że ustalenia ze sprawy Sądu Rejonowego w S. o sygn. akt (...) oraz ze sprawy Sądu Okręgowego w G. o sygn. akt (...) stanowią podstawę wpisu do ksiąg wieczystych prawa powoda do korzystania z gruntów (...) spółki z o.o. (sygn. (...) – sprawa dotyczyła tylko (...) spółki z o.o., ale można, zdaniem Sądu, odnieść ją również do (...) spółki z o.o. z uwagi na tożsamość sytuacji faktycznej i prawnej).

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w całości podziela rozważania Sądów w powyższych sprawach w zakresie ustalenia, że strony nie łączyła umowa dzierżawy, lecz umowa nienazwana.

Ewentualne twierdzenia pozwanych, że brak jest orzeczenia sądowego, które wprost wskazywałoby na to, że strony łączyła nienazwana umowa cywilnoprawna, są bez znaczenia. Nie potrzeba bowiem orzeczenia sądowego, by uznać, że strony łączy umowa cywilnoprawna. Jeśli strona pozwana miała co tej okoliczności wątpliwości, to uprawniona była do złożenia pozwu o ustalenie - w myśl art. 189 k.p.c. Z możliwości takiej nie skorzystała.

Dla uporządkowania kwestii stosunku cywilnoprawnego łączącego w 2008r. pozwane spółki (...) z powódką (w 2008r. rozpoczęły się bowiem spory na tym tle) wskazać należy za Sądem Apelacyjnym w G., iż „na gruncie stosunków zobowiązaniowych istnieje zasada swobody umów, strony mając zatem na uwadze potrzebę kreowania nowych stosunków prawnych, w związku z dynamiką życia społeczno-gospodarczego, mogą zawierać umowy nienazwane, obok stypizowanych przez kodeks cywilny czy inne ustawy. Umowa z 28 czerwca 2002 r. daje powódce prawo do korzystania z gruntu przez postawienie farmy wiatrowej, ale także jej eksploatacji i uzyskiwania dochodu ze sprzedanej energii elektrycznej otrzymywanej z przetworzonej energii naturalnej. Nie zawiera natomiast uprawnienia do pobierania pożytków w znaczeniu kodeksowym. Uzyskiwanie przez uprawnionego dochodów ze sprzedaży energii elektrycznej otrzymywanej z przetworzonej energii wiatrowej za pomocą turbin wiatrowych posadowionych na gruncie oddanym mu do korzystania w celu eksploatacji tych urządzeń nie jest pobieraniem pożytków w rozumieniu art. 693 § 1 k.c. Umowa ta zważywszy na określone w niej uprawnienia obligacyjne, czasokres na jaki została zawarta, sposób ustalenia odpłatności, kształtuje stosunek prawny najbardziej zbliżony do kodeksowej umowy dzierżawy. Umowa dająca stronie biorącej rzecz do korzystania uprawnienie do korzystania z gruntu i dokonywania na nim inwestycji jest rodzajem umowy nienazwanej, do której w zakresie nieuregulowanym mogą mieć odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego o dzierżawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 października 2012 r., (...), Lex nr (...)). Wbrew zatem stanowisku pozwanych okoliczność, iż analizowana umowa nie zawierała wszystkich elementów charakterystycznych dla kodeksowej umowy dzierżawy nie powoduje nieważności tak ukształtowanego stosunku umownego.” (uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 12.07.2013r., k. 3627 – 3643 niniejszych akt).

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w całości podziela powyższe rozważania, uznając, że są mają one również zastosowanie do umowy z dnia 30.12.2002r. dotyczącej powódkę i (...) spółkę z o.o. z uwagi na tożsamość sytuacji faktycznej i prawnej.

Zatem twierdzenia pozwanych, że umowy z dnia 28.06.2002r. oraz z dnia 30.12.2002r. nie stanowią umowy dzierżawy, są prawidłowe. Jednak wysuwanie wniosku, że umowy te są nieważne z tego powodu, iż nie zawierały essentialia negotii umowy dzierżawy, jest całkowicie nieuzasadnione.

Na dzień 31.03.2008r. strony łączyły zatem ważne umowy nienazwane z 2002r., które regulowały wzajemne prawa i obowiązki stron, do których przepisy o umowie dzierżawy mają odpowiednie zastosowanie.

3. Na dzień 31.03.2008r., zarówno umowa z dnia 28.06.2002r., jak i umowa z dnia 30.12.2002r., istniały i były ważne, o czym była mowa wyżej. Obie umowy w swej treści wskazywały, że zostają zawarte na okres 30 lat, licząc od uprawomocnienia się decyzji o pozwoleniu na budowę.

Wobec tego, że decyzja z dnia 12.01.2005r. stanowiąca pozwolenie na budowę (...) uprawomocniła się z dniem 9 lutego 2005r., to z tym dniem rozpoczął się bieg terminu, na który obie umowy zostały zawarte. Zatem, na dzień 31.03.2008r. umowy łączące S. i R. z powódką były umowami zawartymi na czas określony. Brak było zatem prawnych podstaw do rozwiązania tych umów w drodze wypowiedzenia.

Przywołany przez pozwanych przepis art. 365¹k.c., uzasadniający, ich zdaniem, wypowiedzenie umowy, stanowi, że zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu.

Jednakże wobec tego, że umowy z 2002r. nie stanowiły zobowiązania bezterminowego o charakterze ciągłym, o czym była mowa wyżej, to przepis art. 365¹k.c. nie mógł mieć zastosowania w tej sprawie, tj. nie mógł stanowić podstawy wypowiedzenia umów z 2002r. W konsekwencji powyższego, pozwane spółki, S. i R., nie były uprawnione do wypowiedzenia tych umów.

Zatem oświadczenia z dnia 31.03.2008r. nie wywarły skutku prawnego oczekiwanego przez pozwane spółki (...), tj. nie rozwiązały umowy z dnia 28.06.2002r. oraz umowy z dnia 30.12.2002r.

W konsekwencji powyższego, stwierdzić nakazy, iż po dniu 31.03.2008r. strony nadal łączyły umowy z 2002r.

4. Zachowanie pozwanych, (...) spółki z o.o. i (...) spółki z o.o. po 31.03.2008r. było nieprawidłowe, albowiem naruszało obowiązki tych spółek wobec powódki określone w umowie z dnia 28.06.2002r. oraz w umowie z dnia 30.12.2002r.

Z treści umów wynikało, że pozwane spółki oddają powódce część swych gruntów do korzystania w celu budowy i eksploatacji (...). Grunty przeznaczone na powyższy cel zostały skonkretyzowane (vide aneks z dnia 30.10.2006r. oraz porozumienie z dnia 19 listopada 2007r.).

W 2008r. obie spółki zaprezentowały stanowisko, że powódka nie posiada prawa do korzystania z gruntów będących przedmiotem umów z 2002r. Oparły się przy tym na swych oświadczeniach z 31.03.2008r. Nadto, podjęły działania w terenie - w maju i czerwcu 2008r., które uniemożliwiły wykonywanie w tym czasie prac budowlanych związanych z realizacją farmy wiatrowej. Dodatkowo, w maju 2008r. zawarły umowy z (...) spółką z o.o. w W., na mocy których oddały tej spółce te same grunty, których dotyczyły umowy z 2002r. i to na taki sam cel, tj. budowy i eksploatacji farmy wiatrowej.

Powyższe zachowanie stanowiło, zdaniem Sądu, zaplanowany ciąg zdarzeń, oparty na nielojalnych wobec powódki intencjach.

Podkreślić należy, że strony łączyły długoterminowe umowy cywilnoprawne z 2002r. Stabilność umów długoterminowych jest cechą immanentną takich umów. W doktrynie przywołuje się dla przykładu umowę dzierżawy, podając, że trwałość umowy dzierżawy jest najistotniejszym elementem stabilizacji stosunków dzierżawnych w życiu społeczno - gospodarczymi. Długoterminowe umowy stabilizują pozycję dzierżawcy, zachęcając do długoterminowych inwestycji. Najbardziej stabilna jest umowa dzierżawy zawarta na czas oznaczony, albowiem daje dzierżawcy poczucie trwałości umowy na czas określony w umowie. Z zasady umowy dzierżawy zawarte na czas oznaczony nie powinny być rozwiązane przed terminem. Zakończenie umowy dzierżawy to trudny okres dla dzierżawcy, gdyż najczęściej wiąże się z zakończeniem działalności prowadzonej na dzierżawionym obiekcie.

Tymczasem zachowanie pozwanych polegające na wypowiedzeniu umów nie miało oparcia, ani w treści umowy, ani w przepisach prawa. Brak było podstaw do rozwiązania umów z 2002r. poprzez wypowiedzenie. Zatem, ich działanie polegające na złożeniu oświadczenia o wypowiedzeniu umów, było nieprawidłowe. Natomiast stanowisko akcentowane od dnia 31.03.2008r., że umowy te są nieważne, uznać należy za dowolne.

Okoliczności sprawy pozwalają na wniosek, że złożenie wypowiedzenia umowy wpisywało się w nielojalne zachowanie pozwanych spółek, albowiem ukierunkowane było na zawarcie nowego, być może korzystniejszego kontraktu na korzystanie z gruntów tych z innym podmiotem, tj. z (...) spółką z o.o. w W..

Analiza motywów rozstrzygnięć wydanych przez Sąd Apelacyjny w G. (wyrok z dnia 12.07.2013r. sygn. (...)) i przez Sąd Okręgowy w G. (wyrok z dnia 20.11.2013r. sygn. (...)) pozwala na wniosek, że pozwane spółki (...) oraz (...) spółka z o.o. zawarły w maju 2008r. umowy fraudacyjne.

Wprawdzie w sprawach wymienionych wyżej powódka nie uzyskała korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, ale przyczyną takiego stanu rzeczy była w sprawie o sygn. (...) ( (...) (...)) okoliczność tego rodzaju, iż pozwane spółki nie złożyły umowy z 2008r. – zatem niemożliwe było ustalenie dokładnej daty jej zawarcia, zaś w sprawie o sygn. (...) (sygn. (...)) okoliczność przeniesienia praw z umowy z maja 2008r. z (...) spółki z o.o. w W. na nowy podmiot, tj. (...) SA w W., co wykluczyło zdaniem Sądu, zastosowanie ochrony powódki z art. 59 k.c.

W sprawach sądowych jw. ustalono jednak, że pozwane spółki (...) zawarły z (...) W. spółką o.o. w maju 2008r. umowy, które uniemożliwiały powódce realizację praw do korzystania z gruntów określonych w umowach z 2002r.

Również i zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy w postaci porozumienia z dnia 19.05.2008r. (k. 1724 – 1725) oraz przesłuchania J. B. i A. C. za (...) spółkę z o.o. pozwala na taki wniosek. Pozwani potwierdzili, że w maju 2008r. zawarli umowy dzierżawy z (...) spółką z o.o. w W. na te same tereny, które były objęte umowami z 2002r. Treść porozumienia jw oraz odpis (...) spółki z o.o., z którego wynika, że pozwana ta zajmuje się energią odnawialną, pozwalają na wniosek, że na dzierżawionych gruntach miała być prowadzona przez spółkę z W. farma wiatrowa.

Podkreślić należy, iż powódka w 2009r. wystąpiła przeciwko pozwanym spółkom z powództwem opartym na treści art. 59 k.c. R. legis tego przepisu odnosi się m.in. motywu etycznego związanego z nielojalnych zachowaniem kontrahenta.

Nadto, w doktrynie podkreśla się, że zgodnie z zasadą pacta sunt servanda, uczestnicy obrotu powinni powstrzymywać się od zaciągania zobowiązań, których spełnienie może w całości lub części udaremnić wykonanie obowiązków ciążących na nich już uprzednio. Motywowana względami aksjologicznymi instytucja z art. 59 k.c. służy ochronie usprawiedliwionych interesów wierzyciela, których realizacja mogłaby okazać się niemożliwa w następstwie zawarcia przez dłużnika umowy odnoszącej się do tego samego przedmiotu. Umowa ta, zwana w doktrynie fraudacyjną, z uwagi na naruszenie obowiązku rzetelności i lojalności kontraktowej, może zostać uznana za bezskuteczną wobec wierzyciela nieuczestniczącego w jej zawarciu. Środki ochrony przewidziane w art. 59 k.c. mają zapewnić wierzycielowi realne, efektywne zaspokojenie jego roszczenia przez uzyskanie świadczenia w pierwotnej postaci, a więc takiej, jaka wynikała ze stosunku prawnego pomiędzy nim a stroną kwestionowanej umowy. F. M. (red.), H. M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. T. C. ogólna (art. 1-125)

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w G. w sprawie o sygn. (...) bezskuteczność względna czynności prawnej (art. 59 k.c.) zmierza do udzielenia ochrony przez ograniczenie podmiotowe skutków prawnych umowy fraudacyjnej, motywowane względami aksjologicznymi wywodzonymi z zasady pacta sunt servanda, zgodnie z którą, kto raz zobowiązał się do określonego świadczenia nie powinien zawierać umów niweczących taką możliwość. Przesłankami uwzględnienia żądania na tej podstawie prawnej jest istnienie roszczenia, związek przyczynowy między umową fraudacyjną, a niemożnością zaspokojenia roszczenia oraz wiedza stron kwestionowanej umowy o roszczeniach powoda chyba, że umowa była nieodpłatna.

Przesłanki powyższe zostały spełnione, albowiem powódce przysługiwało wobec pozwanych spółek roszczenie mające swe źródło w umowach z 2002r., a polegające na uprawnieniu do korzystania z gruntów w celu budowy i eksploatacji farmy wiatrowej. Nadto, pozwane spółki zawarły w maju 2008r. umowy na korzystanie z tych samych gruntów i na ten sam cel, przez co uzasadniony jest wniosek, że realizacja uprawienia z umowy z 2008r. uniemożliwiałaby powódce wykonanie umowy z 2002r. Okoliczność, że (...) spółka z o.o. wiedziała o roszczeniach powoda jest w zasadzie bezsporna. Wskazać jednak należy, że z zeznań świadków A. S. (1) (k. 682) i U. H. (2) (k. 682 – 683) wynika, że M. K. (1) i P. B. - przyszli członkowie zarządu (...) spółki z o.o., od 2005r. posiadali wiedzę o projektach W. realizowanych na P. oraz o tym, że projekt K. został sprzedany, a w dalszej kolejności - realizowany przez powodową spółkę.

Oprócz bezpodstawnego wypowiedzenia umów oraz zawarcia umów fraudacyjnych, pozwane spółki (...) utrudniały wykonywanie prac budowlanych w terenie w maju i czerwcu 2008r. Powyższe wynika z zeznań świadków, P. G. i K. P., a także z dokumentacji fotograficznej oraz notatek przedłożonych przez powoda. Nadto sam pozwany, J. B. przyznał, że uniemożliwiał wykonywanie prac na terenie R. oraz, że kierował działaniami polegającymi na ustawianiu ciągników i pojazdów na granicy R.. Wynika to również z zeznań świadków, S. B. i B. C..

Analizując powyższe zdarzenia, uprawniony jest, zdaniem Sądu, wniosek, że pozwane spółki (...) poprzez złożenie oświadczenia w dniu 31.03.2008r. oraz poprzez zachowanie w terenie w maju i czerwcu 2008r. oraz zawarcie umów fraudacyjnych w maju 2008r. zachowały się nielojalnie wobec powódki i naruszyły obowiązki umowne, albowiem nie udostępniły powódce terenu na budowę (...). Nadto naruszyły obowiązek rzetelności i lojalności kontraktowej wobec powódki, gdyż dążyły do umożliwienia konkurencyjnemu przedsiębiorcy korzystania z tych samych gruntów w celu budowy i eksploatacji farmy wiatrowej, uniemożliwiając powódce realizowanie takiej inwestycji.

Powyższe zachowanie pozwanych spółek, S. i R. stanowi niewykonanie wykonanie umów z 2002r., co zrodziło ich odpowiedzialność w myśl art. 471 k.c.

5. Odpowiedzialność kontraktowa opiera się na przesłance niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Przesłanka ta występuje po stronie pozwanych, S. i R., o czym była mowa wyżej. Wskazać należy, że w odpowiedzialność kontraktowa korzysta z domniemania winy dłużnika.

Dłużnik może zwolnić się z odpowiedzialności, jeśli wykaże, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy jest następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

Pozwane spółki, S. i R., nie podniosły twierdzeń, które zmierzałyby do ich ekskulpacji, albowiem stały na stanowisku, że po pierwsze - umowa z 2002r. jest nieważna, po drugie, z ostrożności procesowej, że została skutecznie wypowiedziana w 2008r. W toku procesu podnieśli twierdzenia o odstąpieniu od umowy w 2012r., przy czym twierdzenia te są indyferentne dla rozstrzygnięcia w tej sprawie, albowiem zdarzeniem wywołującym odpowiedzialność kontaktową pozwanych jest zachowanie pozwanych opisane w pkt 4 rozważań, które nastąpiło w okresie od marca 2008r. do czerwca 2008r.

W tym miejscu warto jednak wskazać, że Sąd dostrzegł, że powodowa spółka przed dniem 31.03.2008r. nie zachowywała się prawidłowo wobec pozwanych, gdyż projekt K. realizowała bez widocznego zaangażowania. Pomimo, iż posiadała pozwolenie na budowę z dnia 12.01.2005r., to w terenie – do 2008r. wykonała jedynie kilka symbolicznych prac, tj. w styczniu 2007r. i listopadzie 2007r. (vide dziennik budowy). Jednocześnie nie informowała pozwanych o tym, że postanowiła zmienić turbiny z V. na E. oraz o tym, jakie to rodzi konsekwencje w zakresie realizacji inwestycji. Marginalnie traktowała pozwane spółki, S. i R. w projekcie K., pomijała fakt, że były one zdecydowanie zainteresowane budową i eksploatacją (...), albowiem, jak zeznali, J. B. i A. C. za S., zarobek tych spółek uzależniony był od faktu uruchomienia turbin wiatrowych, co z resztą znajduje potwierdzenie w treści umów z 2002r. Tymczasem powódka, która dysponowała umową z 2002r. o korzystnej dla siebie treści, do czasu uruchomienia turbin nie była zobowiązana do zapłaty pozwanym czynszu, prowadziła projekt w tempie, z którego nie tłumaczyła się pozwanym. Takie zachowanie powódki rodziło niezadowolenie po stronie pozwanych spółek ze współpracy z powódką, a pojawiające się od 2007r. nowe podmioty, w tym (...) W., P., E., które proponowały nowe, lepsze warunki współpracy w zakresie korzystania z gruntów na cele farmy wiatrowej, były dla pozwanych potencjalnymi kontrahentami na przyszłość. Stan zaawansowania inwestycji farmy wiatrowej na 2008r. w zasadzie nie pozwalał na realizowanie projektu K. składającego się z (...) turbin wiatrowych. Zatem założenie towarzyszące stronom przy zawarciu umowy na korzystanie z gruntów, iż realizacja projektu na gruntach S. i R. nastąpi w ciągu 2- 3 lat od uzyskania pozwolenia na budowę, nie było realizowane. Co więcej, spodziewany zysk R. został znacznie przeciągnięty na przyszłość, albowiem w 2008r. ta część inwestycji była rozproszona (brak było decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, brak zamiennego pozwolenia na budowę).

Powódka nie ponosiła z tego tytułu żadnych negatywnych konsekwencji finansowych wobec pozwanych. Tymczasem pozwane spółki nie uzyskiwały spodziewanej korzyści finansowej, tj. czynszu za pracujące turbiny wiatrowe. Była to sytuacja niekorzystna dla pozwanych. Pozwani musieli znosić bezczynność powoda. Jednocześnie pozwani widzieli, że na sąsiednim gruncie sprawnie realizowana jest inwestycja Z.. Dlatego też mogli być zniecierpliwieni. Jednak samo zniecierpliwienie nie mogło stanowić podstawy do rozwiązania umów z 2002r. na podstawie wypowiedzenia, tak jak zamierzali tego dokonać pismami z marca 2008r. Pozwani winni rozważyć wystąpienie do sądu o zmianę treści umowy, a zdecydowali się na krok prawnie niedopuszczalny, tj. rozwiązanie tych umów za wypowiedzeniem, co było nieprawidłowe.

Taki stan rzeczy był jednak wynikiem treści umów z 2002r., które nie przewidywały środków dyscyplinujących wobec inwestora w razie przeciągającego się procesu inwestycyjnego. Powódka zatem podejmowała działania w dopuszczalnych granicach umownych, a umowy z 2002r. zostały naruszone przez pozwane spółki, S. i R., o czym była mowa wyżej.

6. Jeśli zachowanie dłużnika polegające na niewykonaniu bądź nienależytym wykonaniu umowy wywołuje szkodę w majątku wierzyciela, ten może żądać naprawienie szkody. Wskutek zachowania pozwanych powstała szkoda, przy czym jej rozmiar zostanie omówiony niżej.

7. Na koniec rozważań dotyczących odpowiedzialności pozwanych S. i R., wskazać należy, że brak jest podstaw przypisania pozwanemu (...) spółce z o.o. czynu opisanego w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 16.04.1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (na tę podstawę powoływała się również powódka w uzasadnieniu pozwu), albowiem brak jest materiału dowodowego, który wystarczałby do uczynienia ustalenia, że pozwany ten nakłaniał (...) spółkę z o.o. do rozwiązania umowy z 30.12.2002r. z powodem.

Przechodząc dooceny odpowiedzialności pozwanego, (...) spółki z o.o. w W. stwierdzić należy, że:

1. Ustawodawca objął ochroną stosunki umowne przed nieuczciwą ingerencją osób trzecich. W art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 16.04.1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji za czyn nieuczciwej konkurencji uważa się nakłanianie klientów przedsiębiorcy lub innych osób do rozwiązania z nim umowy albo niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy.

Przesłankami uznania zachowania za czyn nieuczciwej konkurencji z art. 12 ust. 2 to: 1) nakłanianie do określonych działań - niewykonywania umowy lub nienależytego wykonania umowy, a także rozwiązania umowy, skierowane do 2) określonych podmiotów - klientów przedsiębiorcy lub innych osób związanych z nim umową, w celu 3) przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy.

Podkreślenia wymaga, że powyższy czyn nieuczciwej konkurencji musi mieć postać nakłaniania. W doktrynie przyjmuje się, że nakłanianie to zachowanie, które nie jest sugestią, wskazówką, czy też radą, lecz bardziej namową do podjęcia pewnych działań godzących w stosunki umowne. Nakłanianie należy definiować jako namawianie, agitowanie, przekonywanie czy też wpływanie na sferę decyzyjną osoby nakłanianej. Nakłanianie musi posiadać jednoznaczny, sprecyzowany charakter ukierunkowany na osiągnięcie określonego celu. Sprawca musi być świadomy skutku swego działania (nakłaniania). Nakłanianie - aby mogło zostać uznane za delikt nieuczciwej konkurencji - musi być podjęte w określonym celu (przysporzenia korzyści lub szkodzenia interesom przedsiębiorcy). Przy czym prawnie irrelewantne jest, czy cel ów został osiągnięty.

Jest to zatem czyn o charakterze umyślnym, którego celem jest osłabienie pozycji przedsiębiorcy przez nakłanianie klientów do naruszenia stosunków umownych. (Sieradzka Małgorzata (red.), Zdyb Marian (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, wyd. II Opublikowano: WK 2016. Sip.lex).

2. Pozwani kategorycznie, stanowczo i konsekwentnie w toku całego procesu podnosili twierdzenia, że (...) spółka z o.o. w W. nie miała nic wspólnego z rozwiązaniem umów z powódką. Akcentowali, że rzeczywistą – prawdziwą przesłanką wypowiedzenia umowy było przedłużające się tempo realizacji inwestycji w postaci (...), a nie działanie spółki (...).

3. Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na wnioskowanie przeciwne, tj. że (...) spółka z o.o. była zaangażowała w proces rozwiązywania umów z W. oraz z powódką oraz, że zaangażowanie to wynikało z chęci uzyskania przez tę spółkę korzyści w postaci prawa do korzystania z gruntów na cele związane z przedmiotem swej działalności.

Zeznania świadków, A. S. (1), T. D., A. O. (3) i J. Z. wskazują, że od około 2007r. na terenie projektów farm wiatrowych prowadzonych przez (...) spółkę z o.o. oraz przez powoda, w tym również projektu K., zaczęły pojawiać się osoby związane ze spółką (...), w tym M. K. (1).

Z zeznań tych świadków wynika również, że M. K. (1) podnosił zarzuty wobec umów zawartych przez właścicieli gruntów z W., wskazując, że umowy te są nieważne, że są niekorzystne dla właścicieli gruntów, że łatwo je podważyć. Nadto, z zeznań świadka, T. D. wynika, że (...) W. proponowało nawet o dokonanie oceny prawnej umowy łączącej świadka z W..

Ofertowanie pomocy potwierdza porozumienie z dnia 19 maja 2008r. zawarte przez (...) spółkę z o.o. z (...) spółką z o.o. w W., w którym wskazano m.in., ze (...) spółka z o.o. może podjąć i prowadzić wobec (...) spółki z o.o. lub jej następcy prawnego, na własny koszt postępowanie ugodowe, sądowe, administracyjne, polubowne lub inne postępowanie właściwe według uznania spółki (...).

Nadto, zgromadzony materiał dowodowy w postaci oświadczenia o wypowiedzeniu umowy z dnia 28.02.2008r. dokonane przez A. R. (1) (k. 2052) oraz z oświadczenia z dnia 06.11.2007r. o wypowiedzeniu umów pochodzące od A. K. - projekt P. (k. 2051), z którymi również kontaktował się M. K. (1), wskazuje, że treść powyższych oświadczeń pokrywa się z treścią oświadczeń pozwanych spółek (...) z dnia 31.03.2008r. Świadek A. R. (1) podał, że pomagała mu spółka (...) w powyższym. Z pozwanymi spółkami już wówczas też w kontakcie była spółka (...). Stąd wniosek, że i przy formułowaniu oświadczenia pozwanych, S. i R. swój udział miała (...) spółka z o.o.

Dodatkowo, proces wypowiadania umów dzierżaw przez rolników zaczął się w 2007r. i 2008r. Wynika to oświadczeń o wypowiedzeniu, a także z lektury pierwszej strony pozwu A. O. (1), K. O., czy E. G. (k. 814, k. 816, k. 818), a także z zeznań świadków, A. O. (1), T. D. i J. Z.. Wypowiedzenie dokonane przez S. i R. pochodziło z 2008r. Zatem wpisywało się w akcję wypowiadania umów.

Dalej, z zeznań świadków, T. D., J. Z. i A. R. (1) oraz z treści umów dzierżawy z (...).03.2008r załączonych do akt sprawy (k. 1582 – 1599 i k. 1602 – 1610), wynika, że po wypowiedzeniu umów właściciele gruntów zawierali nowe umowy na te same grunty, tj. z (...) spółką z o.o. Również pozwani, po „wypowiedzeniu” umów powódce zawarli nowe umowy z (...) spółką z o.o., obejmujące te same grunty.

Dodatkowo, z porozumienia (...) spółki z o.o. zawartego z (...) spółką z o.o. w dniu 19.05.2008r. wynika nadto, że (...) W. przejęła na siebie zobowiązania spółki (...) wobec powódki, wynikające z wypowiedzenia umowy z 2002r. Zatem, spółka ta zdawała sobie sprawę, że wypowiedzenie mogło rodzić odpowiedzialność prawną pozwanej spółki (...), że jest to działanie ryzykowne. Jednak w celu zachęcenia do podjęcia takiego ryzyka, (...) spółka z o.o. gotowa była przejąć zobowiązania (...) spółki z o.o. wobec powódki, co świadczy, zdaniem Sądu, o determinacji (...) spółki z o.o. w realizacji stawianego celu, jakim było pozyskanie prawa do korzystania z gruntów, które były uprzednio przedmiotem umowy zawartej z powódką.

Warto podkreślić, że (...) spółka z o.o., jak wynika z KRS, przedmiotem działalności tej spółki jest m.in. wytwarzanie i dystrybucja energii elektrycznej (k. 3660). Zatem, pozyskiwanie terenów na tę działalność było w interesie tej spółki.

Nadto z zeznań świadka, J. K. wynika, że lipcu 2008r. J. B. przedstawił (...) spółkę z o.o. w W. jako nowy podmiot, który realizować będzie (...) oraz, iż w okresie od 2008 do 2011 Wójt Gminy spotkał się z przedstawicielami (...) W., by omawiać zasady ewentualnej współpracy w związku z inwestycjami, przez co należy wnioskować, że (...) W. poważnie traktowała kwestię prowadzenia swej działalności na terenie Gminy K..

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, że zachowanie pozwanych S. i R. oraz rolników, polegające na rozwiązywaniu umów z W. i powódką oraz zawieranie umów z (...) spółką z o.o., oparte było ono na takim samym scenariuszu działania oraz, że było inspirowane przez jeden i ten sam podmiot, który z tego miał uzyskać korzyść, tj. przez (...) spółkę z o.o.

Determinacja w działaniu (...) spółki z o.o. pozwala na wniosek, że spółka ta nakłaniała pozwane spółki (...) do rozwiązania umów z 2002r., które łączyły je z powódką oraz, że czyniła to w celu uzyskania korzyści, w postaci uzyskania prawa do korzystania z gruntów, z których uprzednio korzystała powódka w celu budowy i eksploatacji farmy wiatrowej.

Być może okoliczności nierzetelnego, akcyjnego prowadzenia projektu K. przez powódkę stanowiło jedną z przesłanek do rozwiązania współpracy z powódka, to jednak koncepcja wypowiadania umów i w to miejsce zawierania nowych na rzecz (...) W. miała swe źródło w zachowaniu tej spółki. Było to działanie kompleksowe i przemyślane.

Zachowanie powyższe, tj. nakłanianie pozwanych, S. i R., do rozwiązania umów na korzystanie z gruntów, które łączyły pozwane spółki z powódką, a następnie zawierania nowych umów na te same grunty, stanowiło, zdaniem Sądu, czyn nieuczciwej konkurencji opisany w art. 12 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

4. W myśl art. 18 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został naruszony może żądać naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych. Przy rozstrzyganiu o odpowiedzialności deliktowej, strona powodowa obowiązana jest, zatem udowodnić powstanie i wysokość szkody, związek przyczynowy między szkodą w żądanej wysokości a działaniem sprawcy. Działanie pozwanej spółki (...) wywołało szkodę w majątku powódko, o czym będzie mowa niżej.

5. Nawet, jeśli uznać, że zachowanie (...) spółki z o.o. opisane wyżej nie wystarcza, by uznać je za czyn nieuczciwej konkurencji, to bez wątpienia stanowi ono czyn niedozwolony i rodzi odpowiedzialność na podstawie art. 416 k.c. Pod pojęciem czynu niedozwolonego należy rozumieć bezprawne zachowanie. Bezprawność jako przesłanka odpowiedzialności deliktowej obejmuje zachowania, które są sprzeczne z normami nakładającymi obowiązki o charakterze ogólnym. Zatem bezprawne jest zachowanie naruszające normy prawa, ale również takie które narusza zasady współżycia społecznego. Odpowiedzialność z art. 415 k.c. (art. 416 k.c.) oparta jest na przesłane winy. Aktualnie przyjmuje się, że wina oznacza możność postawienia danej osobie zarzutu, że nie zachowała się prawidłowo (czyli zgodnie z prawem i zasadami współżycia społecznego), chociaż mogła i powinna tak się zachować.

Odnosząc powyższe do zachowania (...) spółki z o.o. stwierdzić należy, iż zachowanie tej spółki polegające na podważaniu ważności umów, kwestionowaniu jej zapisów, świadczeniu pomocy przy rozwiązywaniu tych umów, a następnie zawieraniu w to miejsce umów na korzystanie gruntów, nie jest zachowaniem prawidłowym, gdyż naruszało zasady współżycia społecznego, tj. zasadę lojalnego uczestniczenia w obrocie gospodarczym, w tym zasadę lojalnego pozyskiwania gruntów do prowadzenia planowej inwestycji. Pozwana spółka mogła i powinna była się liczyć z tym, że jej zachowanie wywoła poważne komplikacje, zarówno po stronie powodowej, jak i po stronie pozwanych spółek, S. i R., a mimo to, podjęła się w okresie 2007 – 2008 aktywności w pozyskiwaniu terenów pod swoją inwestycję poprzez wypieranie powódki z rynku. Zachowania takie nie było prawidłowe, choć mogła i powinna zachować się właściwie, tj. poszukiwać terenów pod inwestycję w innej lokalizacji.

Powyższe zachowanie (...) spółki z o.o. wywołało szkodę w majątku powódki, o czym będzie mowa niżej.

Przechodząc do oceny żądania zgłoszonego wobec pozwanego, J. B., stwierdzić należy, że powód nie wykazał, aby zaistniały przesłanki jego odpowiedzialności.

1. Powód podniósł, że zachowanie pozwanego wypełnia znamiona odpowiedzialności z art. 415 k.c., albowiem pozwany, nie tylko jako prezes (...) spółki z o.o., ale również jako osoba fizyczna, nakłaniał pozwaną (...) spółkę z o.o. do rozwiązania umowy z powódką.

Twierdzenia powyższe są gołosłowne. Brak jest jakiegokolwiek materiału dowodowego, który potwierdziłby powyższą tezę powoda.

Zarzuty, że sprzyjał (...) spółce z o.o. - również w terenie, że zabiegał o przychylność Gminy K. dla tej spółki, są przerysowane. Z zeznań świadka, L. K. wynika, że J. B. przedstawiał (...) spółkę z o.o., jako nowego partnera w inwestycji polegającej na budowie farmie wiatrowej. Świadek, K. P. podał, że J. B. w maju 2008r. wydawał A. C. instrukcje, aby ten nie wpuszczał na swój teren inwestora, ale jakie konkretnie słowa wypowiadał, świadek nie pamiętał (k. 667v). Powyższe ustalenia są jednak niewystarczające do tego, by zachowanie powyższe uznać za czyn zabroniony konieczny do przypisania J. B. odpowiedzialność deliktową z art. 415 k.c. J. B. działał bowiem wówczas jako organ pozwanej spółki (...) i zachowanie pozwanego, J. B. zostało przez Sąd ocenione pod kątem art. 471 k.c., o czym była mowa wyżej przy omawianiu odpowiedzialności (...) spółki z o.o. Brak jest podstaw, by to samo zachowanie przypisać i osobie prawnej i osobie fizycznej. Dlatego też, powództwo oparte na odpowiedzialności deliktowej nie zasługiwało na uwzględnienie. Na marginesie jedynie warto dodać, że zarzuty stawiane J. B. przez powoda, a opisane wyżej, są niewystarczające do tego, by uznać je za czyn niedozwolony wywołujący szkodę w majątku powódki.

2. Odnosząc się do odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki, należy stwierdzić, że w myśl art. 299 § 1 ksh jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Powód nie wykazał, aby egzekucja przeciwko (...) spółce z o.o. okazała się bezskuteczna.

Dokonując oceny roszczenia zgłoszonego przeciwko P. B. stwierdzić należy, że z odpisu (...) spółki z o.o. w W. z dnia 18.03.2019r. (k. 8117 – 8123) wynika, że pozwany ten na moment zamknięcia rozprawy nie był on członkiem zarządu spółki jw., choć wcześniej pełnił tę funkcje.

1. Wskazać należy, iż na tle regulacji zawartej art. 299 ksh w orzecznictwie panuje pogląd, zgodnie z którym odpowiedzialność związaną z bezskutecznością egzekucji określonego zobowiązania z majątku ponoszą osoby będące członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania. Istnieje również pogląd, że członek zarządu ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki istniejące w czasie pełnienia przez niego funkcji, o ile w tym czasie wystąpiły przesłanki upadłości, a nie zgłoszono wniosku o jej ogłoszenie (tak A. Kappes, Odpowiedzialność …, op. cit, str. 7 i n., podobnie M. Rodzynkiewicz, Kodeks …, op. cit. Warszawa 2007, str. 519, K. Osajda Odpowiedzialność członków zarządu spółek z o.o. za ich zobowiązania w orzecznictwie Sądu Najwyższego z 2011r., glosa 2012, nr 3, s. 10, SN m.in. w wyroku z 08.12.2010r., (...), Lex nr (...)). Powyższe oznacza, że członek zarządu ponosi odpowiedzialność za zobowiązania istniejące w czasie, w którym pełnił funkcję w zarządzie, o ile w tym czasie wystąpiły przesłanki upadłości, a członek zarządu nie zgłosił wniosku w odpowiednim czasie.

Nawet gdyby uznać, że P. B. może odpowiadać na podstawie art. 299 § 1 ksh za zobowiązania spółki (...), pomimo, że nie jest już członkiem zarządu, to wskazać należy, iż nie jest możliwe jednoczesne pozwanie przez wierzyciela członków zarządu spółki na podstawie art. 299 § 1 ksh i samej spółki (zob. A.J. Witos, Odpowiedzialność …, op. cit., s.66). W sytuacji, gdy spółka odpowiada za niewykonanie zobowiązania, członkowie zarządu ponoszą zaś odpowiedzialność za dopuszczenie do obniżenia potencjału majątkowego spółki, skutkującego brakiem możliwości skutecznej egzekucji z majątku spółki, nie zachodzą zatem przesłanki, ani do współuczestnictwa materialnego, ani formalnego (por. uchwała SN z 19.01.1993r., (...), OSNCP 1993, nr 6, poz. 103, uchwała składu siedmiu sędziów SN dnia 15.09.1993r., (...) 15/93, OSNC nr 3, po. 48, uchwała z dnia 22.09.1995r., (...), OSNC 1995, nr 12, poz. 181). (Rozważania te mają również odniesienie do odpowiedzialności J. B. i M. K. (1)).

Nawet gdyby uznać, że powódka mogła pozwać w tej sprawie członka zarządu i samą spółkę, to podkreślić należy, że podstawą odpowiedzialności członka zarządu z art. 299 khs jest istnienie dwóch przesłanek, tj. istnienie niezaspokojonego zobowiązania spółki oraz bezskuteczność egzekucji prowadzonej przeciwko spółce. Powódka nie wykazała, aby egzekucja zobowiązania spółki (...) z tytułu czynu niedozwolonego, opisanego w tym sporze, była bezskuteczna. Samo istnienie zobowiązania spółki z powyższego tytułu z uwagi na nieprawomocność wyroku wydanego w tej sprawie, nie jest jeszcze przesądzona, zarówno co istnienia tego zobowiązania, jak i jego wysokości. Brak zatem podstaw do wniosku istnienia niezaspokojonego zobowiązania spółki. (Rozważania te mają również odniesienie do odpowiedzialności J. B. i M. K. (1).)

Powyższe skutkuje wnioskiem, iż brak podstaw do uznania powództwa opartego na treści art. 299 ksh za zasadne.

2. Dalej stwierdzić należy, iż brak jest jakiegokolwiek materiału dowodowego, który pozwalałby przypisać P. B., jako osobie fizycznej nieprawidłowe zachowanie, które skutkowałoby zrodzeniem się jego odpowiedzialności deliktowej wobec powoda. Powoływanie się na okoliczność, że P. B. w 2005r. zapoznał się ofertą (...) spółki z o.o. dotyczącą sprzedaży projektu K. (co z resztą zostało potwierdzone zeznaniami świadków, A. S. (1) – k. 669 – 669v i U. H. (2) – k. 682 - 683) nie może wywołać oczekiwanego przez powoda wniosku, że pozyskane wówczas informacje zostały wykorzystane przez powstałą później spółkę (...), przez co pozwany ten ponosi odpowiedzialność za zdarzenia z 2007r. i z 2008r. Pozyskanie w legalny sposób wiedzy o biznesowym projekcie, a następnie pełnienie funkcji członka zarządu w spółce, której przedmiot działalności pozwala na realizację projektów tego samego rodzaju, nie stanowi czynu zabronionego. Nie stanowi bowiem naruszenia, ani przepisów prawa, ani zasad współżycia społecznego.

Z przesłuchania A. C. wynika, że P. B. z (...) W. poznał, w maju 2008r., gdy podpisywał umowę z (...) spółką z o. o (k. 1988 – 1999v). Świadek K. P., podał, że na spotkaniu na wiosną 2008r. P. B. powiedział, że (...) W. ma prawo do ziemi (k. 667v). Z powyższego wynika, że działania P. B. w 2008r. podejmowane były za spółkę (...) i właśnie zachowanie (...) spółki z o.o. zostało przez Sąd poddane ocenie prawnej, o czym była mowa wyżej.

Brak jest zatem jakichkolwiek podstaw do uwzględnienia powództwa zgłoszonego przeciwko P. B..

Co do odpowiedzialności pozwanego M. K. (1) wskazać należy, że pozyskanie przez niego w 2005r. wiedzy o projekcie K., tak jak w przypadku P. B., jest zdarzeniem indyferentnym dla jego odpowiedzialności wobec powódki. Rozważania poczynione wyżej, a dotyczące P. B., odnieść należy odpowiednio do odpowiedzialności M. K. (1).

W zakresie aktywności podejmowanej przez M. K. (1) w terenie, w 2007r. oraz w 2008r. stwierdzić należy, że z zeznań świadków, A. S. (1), T. D., A. O. (1), J. Z. oraz z przesłuchania A. C. wynika, że M. K. (1) kontaktował się z rolnikami oraz z pozwanymi spółkami i zgłaszał twierdzenia o nieważności umów, o możliwości ich rozwiązania, a następnie był obecny przy zawieraniu umów z (...) spółką z o.o. Przy czym działania te podejmowane były przez niego, jako członka zarządu (...) spółki z o.o., co z reszta wynikało z zenan jw. Zatem stanowiły zachowanie tej spółki, a nie osoby fizycznej. Zachowanie podmiotu prawnego, jakim jest (...) spółka z o.o. zostało poddane ocenie Sądu jw. i brak jest podstaw do przypisanie tego samego zachowania i osobie prawnej i osobie fizycznej.

Co do odpowiedzialności M. K. (1) jako członka zarządu (...) spółki z o.o. w W. stwierdzić należy, że w myśl odpisów KRS, załączonych do akt wynika, że pozwany ten był i jest członkiem zarządu spółki jw.

Powód nie wykazał jednak przesłanki bezskuteczności egzekucji wobec (...) spółki z o.o. oraz przesłanki istnienia niezaspokojonego zobowiązania (rozważania poczynione w pkt 1 dot. P. B.). Zatem stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do uwzględnienia powództwa wobec M. K. (1) również i na tej podstawie art. 299 § 1 ksh.

Reasumując powyższe, zachowanie pozwanych (...) spółki z o.o. i (...) spółki z o.o. zrodziło odpowiedzialność kontraktową tych pozwanych wobec powódki na podstawie art. 471 k.c., zaś zachowanie (...) spółki z o.o. odpowiedzialność deliktową na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ewentualnie na podstawie art. 415 k.c.

Powództwo co do pozostałych pozwanych, tj. J. B., P. B. i M. K. (1) nie było zasadne i zostało przez Sąd oddalone na podstawie art. 415 k.c. i art. 299 ksh, stosowanych a contrario. Sąd nie znalazł żadnej podstawy prawnej, w oparciu o którą powyższe podmioty ponosiłyby wobec powódki odpowiedzialność prowadzącą do uwzględnienia niniejszego powództwa, czy to całości, czy to części.

Rozważania co do rozmiaru szkody

Nienależyte wykonanie umowy z 2002r. przez pozwanych, (...) spółkę z o.o. i (...) spółkę z o.o., a także dopuszczenie się przez (...) spółkę z o.o. w W. czynu nieuczciwej konkurencji opisanego wyżej, wywołały szkodę w majątku powódki, ale nie takich rozmiarów, jak twierdzi powódka.

Powódka podniosła twierdzenia, że zachowanie pozwanych wywołało szkodę w majątku powódki w postaci utraconych korzyści oraz szkody rzeczywistej.

W pierwszej kolejności Sąd poczyni rozważania utraconych korzyści. Powódka z tego tytułu domaga się zapłaty kwoty 97 096 000 zł. (k. 1773v).

W przypadku utraconych korzyści (art. 361 § 2 k.c.), szkodę określa to, co nie weszło do majątku poszkodowanego na skutek zdarzenia wyrządzającego tę szkodę, a inaczej mówiąc to, co weszłoby do majątku poszkodowanego, gdyby zdarzenie wyrządzające szkodę nie nastąpiło.

Utrata korzyści w rozumieniu art. 361 § 2 zdanie drugie k.c. polega na niepowiększeniu się czynnych pozycji majątku poszkodowanego, które pojawiłyby się, gdyby nie zdarzenie wyrządzające szkodę. Trudności przy ustalaniu utraconych korzyści polegają na tym, że trzeba skonstruować stan hipotetyczny, który w rzeczywistości nie wystąpił, ale jest wysoce prawdopodobne, że miałby miejsce, gdyby nie skutki niewłaściwego zachowania pozwanego.

O wystąpieniu szkody w postaci lucrum cessans decyduje wysoki, graniczący z pewnością stopień prawdopodobieństwa uzyskania określonych korzyści, gdyby nie wystąpiło zdarzenie uznane za przyczynę szkody. Co więcej, wiele istotnych elementów może decydować o osiągnięciu przez poszkodowanego wierzyciela określonego dochodu (zysku), a nie tylko sam fakt niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika (art. 471 k.c.), zwłaszcza gdy w grę wchodzi dłuższy i skomplikowany proces inwestycyjny podejmowany przez uprawnionego, połączony jeszcze z koniecznością dokonania określonych nakładów w celu uzyskania dochodu. Przy założeniu, że na poszkodowanym wierzycielu ciąży dowód wykazania szkody w postaci lucrum cessans (art. 6 KC. i art. 361 § 2 KC), należy stwierdzić, iż chodzi w tym wypadku o wykazanie znacznego prawdopodobieństwa osiągnięcia sugerowanej korzyści majątkowej, gdyby nie nastąpiło zdarzenie, które spowodowało taki uszczerbek majątkowy poszkodowanego ( tak np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2008 r., (...) ).

Powód określił swą szkodę w postaci lucrum cessans jako utracone korzyści związane z uniemożliwieniem wybudowania i eksploatacji farmy wiatrowej składającej się z 8 turbin wiatrowych na terenie S. oraz 13 turbin na terenie R. wraz z transformatorem, która dawałby korzyści finansowe powódce w latach 2009r – 2035, przy czym 8 turbin zostałoby uruchomionych w 2009r., zaś praca 13 turbin następowałaby sukcesywnie, tj. w maju 2010r. – 2 elektrownie, w czerwcu 2010r. – 2 elektrownie, w lipcu 2010r. – 2 elektrownie, w sierpniu 2010r. – 2 elektrownie, we wrześniu 2010r. – 2 elektrownie, w październiku 2010r. – 2 elektrownie, w czerwcu 2010r. – 1 elektrownia.

Na powodzie spoczywał obowiązek przedstawienia dowodów potwierdzających z wysokim prawdopodobieństwem, iż doszłoby do wybudowania i uruchomienia (...) oraz do uzyskania dochodów z farmy wiatrowej w terminach określonych w piśmie z dnia 04.12.2012r., gdyby nie zachowanie pozwanych.

Powód na poparcie powyższej okoliczności przedstawił materiał dowodowy w postaci dokumentów. Wśród nich znajdowały się m.in. decyzje administracyjne i umowy z kontrahentami.

Dla oceny zaproponowanego przez powódkę materiału dowodowego pod kątem stanu zaawansowania projektu K. oraz ustalenia, czy możliwe byłoby uruchomienie farmy wiatrowej według wskazań powodowi, konieczne było skorzystanie przez Sąd z wiadomości specjalnych. Dlatego też postanowieniem z dnia 26.03.2013r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego na okoliczność, czy mając na uwadze wszystkie wydane decyzje administracyjne oraz zawarte z wykonawcami umowy oraz uwzględniając ewentualne inne wymogi formalne spółka (...) miała zabezpieczone wykonywanie wszystkich niezbędnych prac budowlanych na terenach spółek (...), a polegających na budowie począwszy od maja 2008 roku 8 turbin wiatrowych (na gruntach S.) i 13 turbin wiatrowych (na gruntach R.) i ich podłączenia poprzez (...) do sieci elektroenergetycznej przedsiębiorstwa przesyłowego, a jeżeli tak, to kiedy przy zwykłym toku czynności - prace te zostałyby kończone i kiedy turbiny rozpoczęłyby produkcję energii elektrycznej; w przypadku stwierdzenia przez biegłego ewentualnych formalnoprawnych przeszkód uniemożliwiających dalsze prowadzenie prac biegły winien oszacować czas niezbędny dla ich usunięcia przez powoda. Z uwagi na skomplikowany przedmiot sporu Sąd zlecił wykonanie dowodu z opinii sądowej Instytutowi.

Pisemna opinia została sporządzona w dniu 30.05.2014r. przez Instytut Organizacji i (...) w P. (...) (k. 3134 – 3221). Wynika z niej, że brak jest podstaw do uznania, że powódka uruchomiłaby (...) składającą się z (...) turbin wiatrowych posadowionych na terenach S. i R. w terminach przez powódkę wskazanych.

I. wskazał, że w zakładanym czasie powódka mogła co najwyżej wybudować na terenie S. 8 turbin wiatrowych E. E. wraz z infrastrukturą drogową i placami montażowymi. Na ten czas miała zabezpieczone wykonanie stacji (...) z przyłączeniem (...), choć brak podstaw do przyjęcia, że zostałoby ono wykonane w zakładanym czasie. Jednocześnie I. podał, że powódka nie zapewniła dwóch niezmiernie ważnych przy realizacji farmy wiatrowej kwestii, tj. okablowania pomiędzy poszczególnymi elektrowniami oraz, co najistotniejsze w tej sprawie - nie miała zabezpieczonej możliwości przyłączenia 8 turbin do sieci i rozpoczęcia produkcji energii z uwagi na brak przebudowy linii 110 kV oraz braku umowy o przyłączenie farmy do sieci. Nadto, co do możliwości realizacji i podłączenia 13 turbin E. E., na terenie R. to poza umową na ich dostawę nie ma żadnych dokumentów (decyzji i umów), które zabezpieczałyby ich wykonanie i możliwość podłączenia. Powód nawet nie wystąpiła o wydanie decyzji o pozwolenie na budowę tej części inwestycji. Nadto, z treści decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia nr (...) z dnia 26.08.2009r. wynika, że zrezygnowała z realizacji jednej elektrowni wiatrowej.

Powyższe prowadzi do wniosku, iż nie można oszacować czasu, w jakim doszłoby do uruchomienia projektu (...) oraz, że brak jest podstaw do przyjęcia harmonogramu jej uruchomienia wskazanego przez powódkę.

Opinia wskazuje, iż przez to, że powód nie zabezpieczył wykonania linii kablowych wewnętrznych oraz przebudowy linii wysokiego napięcia operatora elektro – energetycznego w celu przyłączenia instalacji, to budowana przez powoda instalacja pozbawiona została w ten sposób funkcjonalności. Nie została bowiem zabezpieczona techniczna możliwość odprowadzenia wytworzonej energii do sieci elektro – energetycznej operatora. I. zwrócił też uwagę na to, iż nieuzasadnione są twierdzenia powoda o możliwości sukcesywnego uruchamiania poszczególnych elektrowni wiatrowych według harmonogramu powoda, albowiem przekazanie do użytkowania instalacji jest uzależnione od uzyskania pozwolenia na użytkowanie, zgodnie z art. 55 ustawy Prawo budowlane. Stopniowe, częściowe przekazywanie do użytkowania pojedynczych elektrowni wiatrowych wiązałoby się z uzyskiwaniem na każdą elektrownię wiatrową odrębnego pozwolenia na użytkowanie, co w zaistniałym stanie faktycznego powiązania poszczególnych elektrowni wspólną infrastrukturą oraz przeszkód formalnych w postaci posiadania jednego pozwolenia na budowę na całą instalację bez dopuszczenia etapowania oraz prowadzenia jednego wspólnego dziennika budowy dla wszystkich obiektów, wydaje się mało prawdopodobne.

Z opinii wynika wniosek, że nawet gdyby w założonym przez powoda terminie zostały wykonane prace budowlane związane z 8 turbinami E., to brak jest dokumentów pozwalających stwierdzić, że powód miał zabezpieczoną możliwość przyłączenia ich do sieci i rozpoczęcia produkcji energii. Co do budowy 13 turbin, to na sierpień 2008r. powódka nie dysponowała nawet decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach zmiany turbin V. V. na (...). W późniejszym czasie nie wystąpiła o wydanie decyzji administracyjnej na zamienny projekt budowlany obejmujące turbiny (...).

Zatem opinia I. z 30.05.2014r. nie potwierdziła twierdzeń powoda co do terminów rozpoczęcia pracy turbin wiatrowych i produkcji energii projektu K.. Opinia wskazała, że brak jest podstaw do wskazania nawet hipotetycznej daty rozpoczęcia produkcji energii przez powódkę.

Powód pismem procesowym z dnia 09.07.2014r. złożył zarzuty do opinii (k. 3289 i nast.).

Zakwestionował wniosek I., jakby powód nie zabezpieczył inwestycji poprzez zawarcie umowy z wykonawcą turbin na okablowanie wewnątrz farmy. Przyznał, że nie została zawarta umowa na wykonanie linii kablowych wewnątrz farmy. Wskazał jednak, że na zadanie to zostało przeprowadzone odrębne postępowanie przetargowe, łącznie z wyborem najkorzystniejszej oferty. Do zawarcia umowy z wybranym oferentem nie doszło jednak tylko dlatego, że S., R. i J. B. zablokowali budowę i wykonawca - (...) SA już naliczał powodowi kary umowne związane z niemożliwością wykonania wcześniej zawartej umowy. Nie byłoby więc racjonalnym działaniem zawieranie kolejnej umowy.

Przyznał też, że umowa o prace budowlane mające na celu przebudowę linii i przyłączenie farmy nie została podpisana. Podał, że w maju i czerwcu 2008r. prace związane z przygotowaniem przebudowy linii 110 kV były jeszcze w toku, ale nie weszły w stadium wyboru wykonawcy prac budowlanych. Wskazał, że na podstawie umowy o przyłączenie z 2004r. zawartej pomiędzy Zakładem (...) SA a poprzednikiem prawnym powoda, której prawa i obowiązki przeszły na powoda, to zakład energetyczny, a nie powód, był zobowiązany do przebudowy linii 110 kV S. W. – S.. Zarzut I., że powód nie uzyskał pozwolenia na budowę (w przypadku linii) albo, że powód nie objął tych prac umową z wykonawcą (w przypadku słupa) jest niezrozumiałe, skoro to nie było obowiązkiem powoda, lecz należało do zadań osoby trzeciej. Podał, że Zakład (...) zobowiązał się do wykonania tych prac ostatecznie w terminie do 1 września 2008r. (aneks nr (...) z dnia 29.06.2007r. do umowy o przyłączenie, k. 2910). Jednoczenie powód podkreślił, że informował Zakład (...) o postępach swoich prac i oczekiwań, że umowa przyłączeniowa będzie w tym terminie wykonana (np. pismo z dnia 29.03.2007r., k. 2924). Jednoczenie powód przyznał, że aby przyłączyć farmę wiatrową do sieci rzeczywiście konieczna jest przebudowa linii 110 kV na odcinku wskazanym w opinii, gdyż linia ta ma blisko 100 lat i jej stan techniczny nie pozwalał na podłączenie farmy powoda. Dlatego konieczna była wymiana starych słupów oraz okablowania, w tym budowa słupa rozgałęźnego, czyli tego, do którego podłączone miało być okablowanie biegnące do (...) K.

Powód wskazał, że wywiązał się z przyobiecanej Zakładowi (...) pomocy przy realizacji tej części inwestycji. Zakład prowadził w tym zakresie prace projektowe, które wykonywało dla niego Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) spółka z o.o., gromadził całą niezbędną dla uzyskania pozwolenia na budowę dokumentację. W rezultacie tych prac, na początku czerwca 2008r. Zakład (...) dysponował - według wiedzy powoda kompletem dokumentów umożliwiających wystąpienie z wnioskiem o pozwolenie na budowę, tj. projektem budowlanym, decyzją o lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzją środowiskową, tytułem prawnym do gruntów, uzgodnieniem dotyczącym przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze.

Powód podał, że rację ma I., który wskazał, że pozwolenie na budowę całości tej linii nie zostało uzyskane. Nie zmienia to jednak, zdaniem powoda, faktu, iż całość pozwolenia na budowę była zgromadzona, a przyczyną nieuzyskania pozwolenia do dnia dzisiejszego było to, że w tym samym czasie pozwani zablokowali prowadzenie inwestycji przez powoda i weszli w otwarty konflikt z powodem, uzyskując nawet zabezpieczenie swych roszczeń poprzez zakaz budowy na swoich gruntach.

Powód odniósł się również do wniosku I., iż powód został zobowiązany do wykonania łącza światłowodowego wzdłuż linii S. - Ż. na odcinku (...) Z. do (...) S. na własny koszt i własnym staraniem, co oznacza również uzyskanie pozwolenia na budowę na powyższy zakresie, z czego powód się nie wywiązał (str. (...)). Podkreślił, że dokument ten dotyczył innego projektu, tj. farmy Z..

W zakresie turbiny (...) powód zaprzeczył wnioskowi I., że powód zrezygnował z realizacji elektrowni wiatrowej (...). Podał, że realizacja turbiny (...) napotkała na problemy w związku potrzebą zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla tej części inwestycji, co jednak, zdaniem powoda, w żaden sposób nie wykluczało wybudowanie tej turbiny w późniejszym terminie. Podał również, przecież I. wskazał, że powód miał zapewnionego wykonawcę (...) SA na drogi dojazdowe i place do (...) turbin.

Powód zakwestionował ustalenia I. co do czasochłonności niektórych prac, wykonywania etapów inwestycji, terminu uruchomienia farmy wiatrowej, sukcesywnego uzyskiwania pozwoleń na użytkowanie. Zarzucił, że I. nie opracował prognozy co do ukończenia turbin na terenach R., co zdaniem powoda, nie zasługuje na żadne usprawiedliwienie. Ostatecznie wskazał, że termin przewidywany dla budowy 8 sztuk turbin wiatrowych posadowionych na terenie S. to najpóźniej styczeń 2009r., dla 12 sztuk posadowionych na terenie R. najpóźniej wrzesień 2011r., zaś dla ostatniej 21-szej turbiny – najpóźniej lipiec 2012r. Natomiast decyzje o pozwoleniu na użytkowanie oraz koncesje byłyby uzyskiwane niezwłocznie, w łącznym czasie nie dłuższym nie 5 miesięcy po zakończeniu tych prac.

Pozwani co do zasady zgodzili się z wnioskami końcowymi I. (vide pismo procesowe pozwanych z dnia 10.07.2014r., k. 3540 i nast.). Podkreślili, że opinia potwierdza stanowisko pozwanych, że projekt K. należy traktować jako całość – jedno przedsięwzięcie (str. 20 opinii), a dokonany przez powoda podział inwestycji na dwie części był sprzeczny, zarówno z treścią umów zawartych z S. i R., jak z uzyskanym pozwoleniem na budowę z 2005r. Powtórzyli za Instytutem, że budowa i oddanie do eksploatacji farmy wiatrowej jest procesem inwestycyjnym, z którym wiąże się wiele ryzyk oraz, że od koncepcji do oddania inwestycji do użytkowania mija średnio 4 - 5 lat, a od uzyskania pozwolenia na budowę 1 - 2 lata (str. 41), Wskazali, że gdyby powód realizował inwestycję, trzymając się założeń, które czynione były w 2002r., to eksploatowałby farmę w 2007r. Tymczasem powód do tego czasu wykonał jedynie czynności pozorne w 2007r. i to na terenie R., na który nie mógł realizować inwestycji ze względu na brak podstawowych decyzji administracyjnych. Pozwani poparli twierdzenia I., iż powód realizował projekt K. akcyjnie i z opóźnieniem oraz, że twierdzenia powoda co do terminów uruchomienia farmy są całkowicie dowolne.

Zarzucili jednak, że I. w swych wnioskach pominął kwestię wadliwości decyzji administracyjnej. Tymczasem w wystąpieniu pokontrolnym NIK Departamentu w G. z dnia 14.02.2014r. (w aktach) wskazano, że decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia została wydana przez niewłaściwy organ, tj. przez Wójta, tymczasem organem właściwym był (...) Dyrektor Ochrony Środowiska w G.. Nadto zakwestionowali stanowisko instytutu ze str. 62, że aneksy o różnych numerach przedłożone przez powoda można odnieść do jednej umowy przyłączeniowej. Skoro numeracja aneksów jest nieprawidłowa i istnieje możliwość, iż aneksy mogą dotyczyć innego projektu, na co wskazano w opinii, to I. winien pominąć, zarówno umowę, jak i aneksy do niej, w rozważaniach dotyczących kwestii zabezpieczenia inwestycji pod kątem przyłączeń do sieci.

Zarzuty powoda do pisemnej opinii I. nie zasługiwały na uwzględnienie, zaś zarzuty pozwanych nie miały bezpośredniego wpływu na wnioski końcowe opinii.

W odpowiedzi na zarzuty obu stron, Instytut Organizacji i (...) w P. (...), po uzupełnieniu przez powoda materiału dowodowego pismem procesowym z dnia 09.07.2014r. (k. 3289 i nast.) oraz pismem procesowym z dnia 24.07.2014r. (k. 3560 i nast.), podtrzymał swą opinię (k. 4227 – 4241).

Powód złożył m.in. dokumentację przetargową dotyczącą okablowania, pismo przewodnie do dokumentacji projektowej z dnia 15.01.2010r., wraz projektem, k. 3472 – 3475, decyzję z dnia 17.06.2005r. o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, k. 3477 (kserokopia), decyzję z dnia 14.12.2005r. o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, k. 3482 (kserokopia), decyzję nr (...) z dnia 28.08.2007r. o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, k. 3484, postanowienie z dnia 06.05.2005r. w przedmiocie przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze, k. 3495 (kserokopia), oświadczenie ZE z dnia 09.06.2008r. o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, k. 3563 oraz, projekt budowlany – część prawna , k. 3565, i część techniczna, k. 3571.

Nadto, do akt sprawy zostały złożone dokumenty przez (...) SA pismem z dnia 07.05.2014r. (k. 4086). Podmiot ten podał, iż dokumentacja projektowa dotycząca przebudowy linii 110 kV, pismem z dnia 02.09.2011r., została przekazana do powódki w celu dalszej realizacji przyłączenia do sieci. (...) SA podał, że zgodnie z aneksem nr (...) z dnia 28.07.2011r. do umowy z 2004r., odpowiedzialnym za przygotowanie dokumentacji prawno – technicznej dotyczącej przebudowy linii napowietrznej 110 kV na odcinku (...) S. do słupa 55 jest (...) spółka z o.o. w S.. Złożone dokumenty to pismo z dnia 02.09.2011r., k. 4087, aneks nr (...) z dnia 28.07.2011r. do umowa o przyłączenie nr (...)TR z dnia 17.06.2004r., k. 4088 – 4091, szczegółowo wytyczne nabywania praw do nieruchomości dla projektowanych liniowych urządzeń elektroenergetycznych obowiązujących w (...) SA, k. 4092 – 4107, pismo (...) spółki z o.o. z dnia 22.10.2010r., k. 4108 – 4110.

I. przyznał, że projekty związane z realizacją farm wiatrowych są zależne od czynników lokalnych, a dynamika procesu inwestycyjnego w każdej lokalizacji kształtuje się inaczej i trudno jest mówić o „zwykłym toku czynności”. Nadto wskazał, że brak jest skutecznych mechanizmów pozwalających na bezwzględne załatwienie spraw administracyjnych w terminach ustawowych, a w przypadku tak złożonych spraw jak postępowanie administracyjne dotyczące realizacji projektów farm wiatrowych bardzo często opóźnienia kilkakrotnie przekraczają terminy ustawowe z uwagi skomplikowany charakter sprawy, czy obszerną dokumentację.

Podał jednak, że wskazanie hipotetycznych, teoretycznych terminów realizacji inwestycji w postaci farmy wiatrowej, tak jak tego oczekuje powódka, nie przekłada się na ustalenie momentu, w którym powódka uruchomiłaby projekt K.. W niniejszej sprawie brak jest bowiem podstaw do wskazania takiego momentu. Na wniosek powoda wskazał tylko i wyłącznie szacunkowy czas pozyskania określonych decyzji administracyjnych, podkreślając, że dane te nie przekładają się na ustalenie terminów w sprawie realizacji inwestycji w postaci (...). Jednocześnie I. szczegółowo ustosunkował się do pytań powoda zawarte w piśmie procesowym z dnia 09.07.2014r., podtrzymując wnioski w pierwszej opinii.

Odnosząc się do dodatkowych dokumentów złożonych do akt przez powoda po wydaniu pierwszej opinii, I. wskazał, że wynika z nich, że powód przeprowadził przetarg na wybór wykonawcy dla wewnętrznych linii kablowych dla całej farmy ((...) elektrowni). Wszyscy oferenci zadeklarowali czas na wykonanie robót 15 tygodni od dnia podpisania umowy oraz czas związania ofertą 30 dni. Powód wybrał ofertę, która została złożona w dnu 29.04.2008r. Jednakże dnia 10.07.2008r. zostało opublikowane zawiadomienie o unieważnieniu przetargu, w którym wskazano jako przyczyny unieważnienia okoliczność, iż zamawiający nie zawarł umowy przed terminem upływu ważności oferty, a wykonawca nie przedłożył potwierdzenia zawarcia umowy w terminie późniejszym. Zatem analiza dokumentów przedłożonych przez powoda pismem z dnia 09.07.2014r. wskazuje, że umowa wewnętrznego okablowania farmy w ogóle nie została zawarta. Zatem podtrzymał wniosek z pierwszej opinii, iż powód nie zabezpieczył wykonania tych prac.

Odnośnie do umowy o przyłączenie wskazał, że z korespondencji między (...) SA a (...) spółką z o.o. z dnia 06.07.2007r. wynika, że projekt budowlany dla przebudowy linii napowietrznej 110 kV do (...) S. do słupa 55 w kierunku stacji W. został sporządzony i przygotowany do złożenia wraz z wnioskiem o pozwolenie na budowę. Przeszkodą było prawo do gruntu, w którego uzyskanie włączyła się spółka (...). Spółka ta nie wywiązała się jednak ze swojego zobowiązania. I. podkreślił, że (...) SA nie wystąpiła w wnioskiem o pozwolenie na budowę na w/w inwestycję, pomimo faktu, iż dokumentacja techniczna była gotowa w lipcu 2007r., a decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia stała się ostateczna 13.09.2007r., przez co można wnioskować, że występowały problemy z zabezpieczeniem prawa do gruntu oraz akceptacją przez powoda wysokości roszczeń odszkodowawczych. Nadto, do dnia 24.09.2010r. wykonawca dokumentacji projektowej dot. linii napowietrznej 110 kV do (...) S. do słupa 55 w kierunku stacji S. W. nie wykonał aktualizacji projektu budowlanego umożliwiającego złożenie wniosku o pozwolenie na budowę. Aktualizacja dotyczyła m.in. przebiegu trasy, co potwierdza, zdaniem I. występowanie problemów z uzyskaniem prawa do gruntu starej lokalizacji. Powyższe ustalenia skutkują tym, że brak jest jakichkolwiek założeń do określenia terminu uzyskania pozwolenia na przebudowę linii (...). I. wskazał, że nie zna przyczyn, dla których powód nie złożył takiego wniosku oraz podał, że nie można określić daty, kiedy mogły one ustąpić, a wszelkie założenia w tym zakresie byłyby więc chybione.

I. podtrzymał uwagę z pierwszej opinii, że decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia nr (...) z dnia 26.08.2009r. określała możliwość lokalizacji jedynie 12 turbin wiatrowych, podczas gdy druga część projektu obejmowała 13 generatorów. Zatem twierdzenia powoda o terminie uruchomienia 13 - tej turbin są dowolne.

I. wskazał, że realizacja 8 turbin wiatrowych była możliwa do 31.12.2008r., a w przypadku innych prac, których wykonanie nie zostało zakontraktowane, brak gotowości do ich wykonania nie zależał od warunków atmosferycznych. Podtrzymał jednak wniosek, że realizacja 8 turbin wiatrowych nie oznaczała możliwości uruchomienia i produkowania prądu przez te turbiny, albowiem powód nie zabezpieczył okablowania, a nadto nie dostosowano linii 110 kV do obsługi farmy oraz nie zawarto umowy przyłączeniowej.

Nadto wskazał, że brak jest danych, które pozowałyby na ustalenie, ze stacja (...) byłaby gotowa do końca stycznia 2009r. Nie wiadomo, kiedy zostałaby ukończona.

Powtórzył też, że budowa wieży i osadzenia generatora nie jest jedynym elementem warunkującym możliwości pracy generatora. Równie istotne jest przygotowanie infrastruktury elektro – energetycznej farmy, w tym przyłączenie do sieci i właśnie tych elementów powódka nie zabezpieczyła. Teoretyzowanie w zakresie czasu uzyskania przyłączenie generatora do elektrowni było niecelowe z uwagi na brak możliwości określenia momentu, w którym powódka zabezpieczyłaby okablowanie, przebudowę linii (...) oraz umowę o przyłącze.

I. podtrzymał uwagę, że w zakresie turbin, które miały być posadowione na terenie R. w 2008r. brak było pozwolenia na budowę turbin typu (...), nie zakontraktowano wykonania wewnętrznego okablowania, a po uzyskaniu decyzji o warunkach środowiskowych zmiany turbin z V. 80 na E. (...), co nastąpiło dopiero 26.08.2009r., powódka nigdy nie wystąpiła o wydanie decyzji o zmianie pozwolenia na budowę z dnia 12.01.2005r. w tej części inwestycji. Już zatem sama ta okoliczność przekreśla twierdzenia powoda o realizowaniu inwestycji w formie (...) turbin wiatrowych.

Reasumując I. podtrzymał wnioski z pierwszej opinii.

Powód złożył zarzuty do powyższej pisemnej opinii I. pismem procesowym z dnia 12.11.2015r. (k. 4267). Jednak zarzuty te, zdaniem Sądu, są polemiczne.

Powód podniósł zarzut co do postępowania sądowego, wskazując, że I. nie dysponował wszystkimi dokumentami, co przyznał na str. 2 opinii, tj. tymi które zostały złożone przez powoda pismem z dnia 7 marca 2014r., w tym warunkami przyłączenia oraz dokumentacją dotyczącą przebudowy linii 110 kV i nie wziął ich pod uwagę przy wydaniu pierwotniej opinii. Drugim ważnym dokumentem, zdaniem powoda, było oświadczenie (...) SA z dnia 09.06.2008r. o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, a także techniczna i prawna część projektu budowlanego sporządzona w marcu 2008r, a złożone do pisma powoda z dnia 9 lipca 2014r. Podniósł też, że zarzut do sądu, iż zarządzeniem z dnia 10.02.2015r. wezwał powoda

Co do opinii I. zakwestionował rozważania dotyczą pojęcia „zwykłego toku czynności”. Wniósł ostatecznie o wydanie ustnej opinii uzupełniającej celem uzyskania odpowiedzi na pytania opisane w piśmie z dnia 12.11.2015r. (k. 4276).

I. wydał ustną opinię uzupełniającą na rozprawie w dniu 06.01.2016r. (k. 4354 – 4357v).

Na rozprawie Przewodnicząca okazała opiniującemu oświadczenie E. Operator z dnia 09.06.2008r. z k. 3563 – 3564 oraz kserokopię projektu budowlanego z k. 3565. Opiniujący powtórzył, że nie znana przyczyny niezłożenia wniosku o pozwolenie na budowę. Podkreślił jednak, że okazany projekt budowlany jest z 2008r. i brak jest podstaw do uznania, że jest to ostateczna wersja projektu budowlanego. Wskazał, że projekt nie był ostatecznym, był zmieniany, były kolejne aneksy do umowy przyłączeniowej, były kolejne wersje projektu budowlanego. Zmiany były nawet w 2009r. i 2010r. Podał jednocześnie, że gdyby został złożony wniosek o pozwolenie na przebudowę tej linii, to wówczas wiadomo byłoby, na jakiej nieruchomości inwestor musiał posiadać prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Bez takiej weryfikacji opiniujący wskazał, że nie jest w stanie stwierdzić, czy oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane, wymienione w tym oświadczeniu było wystarczające do złożenia wniosku o pozwolenie na budowę. Brak jest podstaw do uznania, że był wykaz wystarczający do złożenia wniosku o pozwolenie na budowę. Podał, iż musi zachodzić pełna spójność między wnioskiem o pozwolenie na budowę a prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, a w tym wypadku brak wniosku o pozwolenie na budowę uniemożliwia ustalenie, czy oświadczenie z 2008r. było wystarczające do tego, by wystąpić z wnioskiem o pozwolenie na budowę. Zwrócił jednocześnie uwagę, że z pism pomiędzy E. Operator a powódką wynikało, że problemem jest brak aktywności w proces pozyskiwania prawa do gruntów. Dodatkowo podał, że przebudowa linii dotyczyła długiego odcinka, który był w kompetencji dwóch organów, tj. wojewody i starosty. Dodatkową kwestią jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach na przebudowę tej linii. W zależności od czasu, kiedy wniosek byłby składany, to wówczas podlegałby innej procedurze prawnej. Zmiana przepisów nastąpiła w listopadzie 2008r. W 2009r. został wprowadzony nowy organ (...) Dyrektor Ochrony Środowiska. W sytuacji, gdy przebieg linii dotyczy terenów zamkniętych, to potrzebna byłaby decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach na przebudowę linii (01:47:14 protokół rozprawy z dnia 06.01.2016r, k. 4354v – 4355).

Opiniujący podał, że jeśli chodzi o przebudowę linii 110 kV to nie został złożony wniosek o pozwolenie na budowę, czyli nie było pozwolenia na przebudowę i nie zostały zakontraktowane prace. A wniosek nie został złożony najprawdopodobniej z uwagi na brak praw do dysponowania gruntami, na których miała być posadowiona przebudowana linia.

Przewodnicząca okazała opiniującemu również dokumenty przedłożone do sprawy przez ZE pismem z dnia 02.09.2011r. (k. 4087 i nast.) oraz kserokopię pism załączonych do pisma procesowego powódki z dnia 07.03.2014r. (k, (...) i nast.). Powyższe dokumenty i kserokopie nie miały wpływu na wniosek I., że brak jest dowodów na pozyskania prawa do korzystania z gruntów, czy to przez ZE, czy przez powódkę w okresie późniejszym.

Z kwestii dodatkowych wskazano, że w oparciu o przepisy o oddziaływaniu na środowisko dzielenie przedsięwzięć jest niedozwolone oraz, że podział przedsięwzięcia nie jest przesłanką do tego, by traktować je jako osobne przedsięwzięcia.

Podano również, że w momencie, kiedy upadło zabezpieczenie przyszłego powództwa o ochronę naruszonego posiadania, powód mógł dalej realizować inwestycję.

Reasumując, w ustnej opinii uzupełniającej I. podtrzymał wniosek, iż niemożliwy do ustalenia czasu, w którym zostałaby uruchomiona (...). Kwestią zasadniczą był brak przebudowy linii 110 kv oraz brak możliwości przyłączenia turbin wiatrowych do sieci, a przez to produkcji i sprzedaży energii. Została nadto wyeksponowana kwestia braku praw do gruntów, na których miało dojść do prac budowlanych związanych z przebudową powyższej linii. Co do 13 – tu turbin, które miały być posadowione na terenie R. wnioski również pozostały niezmienione.

Sąd uznał pisemne opinie sądowe i ustną opinię Instytutu Organizacji i (...) za rzetelne, pełne i logiczne, a zarzuty stron - niezasadne. I. w szczegółowy, czytelny sposób przedstawił analizę działań powoda pod kątem wymagań istniejących dla inwestycji w postaci farmy wiatrowej. W zrozumiały sposób przedstawił swe wnioski, które zostały oparte na dokumentach zgromadzonych w sprawie. Nadto starannie i wnikliwie odniósł się do zarzutów obu stron, przez co Sąd uznał opinia za wyczerpujące.

W oparciu o powyższe opinii, Sąd uznał, że powód nie wykazał, aby uruchomił (...) w terminach wskazanych w pozwie oraz w późniejszych pismach procesowych. Przeszkoda było brak faktycznej możliwości zbudowania (...) w terminach wskazanych przez powoda, brak kontraktu na okablowanie oraz brak przebudowy linii 110 kv, a przez to brak możliwości podłączenia turbin wiatrowych do sieci.

Niezłożenie wniosku o pozwolenie na przebudowę linii 110 kV, ani w 2008r., ani w terminie późniejszym świadczy o tym, że powód nie zapewnił przebudowy linii 110 kV oraz przyłączenia farmy do sieci elektroenergetycznej, co skutkuje wnioskiem, iż nie wystąpiłaby możliwość jej eksploatacji nawet gdyby turbiny wiatrowe zostały wybudowane.

Powód, ani w 2008r., ani w terminie późniejszym nie wystąpił z wnioskiem o zamienne pozwolenie na budowę w zakresie 13 – ty turbin, które miały być posadowione na terenie R.. Podkreślić przy tym wyraźnie należy, że powód na maj i czerwiec 2008r. dysponował pozwoleniem na budowę 8 turbin (...) (S.) oraz 13 turbin V. V. 80 (R.). Już sam ta okoliczność prowadzi do wniosku, jak niekompatybilnie była prowadzona inwestycja.

Zatem już sama treść opinii Instytutu (...) wykluczała uwzględnienie powództwa w zakresie lucrum cessans, a to z uwagi na niemożność oznaczenia terminów, w których (...) zostałaby wybudowa i uruchomiona. Powyższe prowadzi do wniosku, że harmonogram pracy farmy przedstawiony przez powoda nie tylko nie jest uprawdopodobniony, ale wręcz jest wykluczony.

Oprócz opinii Instytutu (...), które nie pozwalały Sądowi na ustalenie terminu uruchomienia farmy, w sprawie zaistniały okoliczności, które prowadzą do wniosku, że powód nie był gotowy do zrealizowania projektu K..

Ani na moment wniesienia pozwu, ani na moment rozszerzenia powództwa pismem procesowym z dnia 04.12.2012r., powód nie dysponował pozwoleniem na budowę zmieniające pierwotne pozwolenie na budowę uprawniające do prowadzenia budowy dla turbin typu E., jak też i całej infrastruktury związanej z takim rodzajem turbin. Zatem powód nie wykazał, by na dzień wniesienia pozwu oraz przez kolejne miesiące był uprawniony do realizacji inwestycji w oparciu o turbiny E..

Nadto, w sprawie występują wątpliwości w zakresie finansowania projektu K.. Powód złożył do akt promessę Banku (...) SA. Jednak dokument przedstawiony przez powoda, a nazwany „promessa udzielenia kredytu” nie stanowi potwierdzenia, że powód miał zapewnione środki na sfinansowanie przedsięwzięcia. To jedynie, zdaniem Sądu, orientacyjny arkusz warunków, jakie musiałby spełnić powód, aby otrzymać promessę. Dokument przedstawiony przez powoda nie jest opatrzony datą, nadto dotyczy całości przedsięwzięcia, tj. (...) turbin, przez co należy wnioskować, że na moment złożenia do Sądu nie był aktualny.

Analiza działań powoda związanych z realizacją projektu K. prowadzi do wniosku, że powódka realizowała inwestycję, zwiększając i tak wysokie ryzyko wystąpienia trudności. Dla przykładu, pomimo dysponowania pozwoleniem na budowę z 2005r., powódka rozpoczęła procedurę zmiany modelu turbiny wiatrowej i zamiast planowanej wcześniej elektrowni wiatrowej firmy (...) postanowiła zastosować turbiny firmy (...). Podjęła taką decyzję i w konsekwencji powyższego, w dniu 03.09.2007r. wystąpiła z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia dla zmiany typu wszystkich (...) elektrowni wiatrowych z V. na E.. Uzyskała decyzję odmowną z uwagi niezgodność tej zmiany z planem zagospodarowania przestrzennego. Ze względu na powyższe, powódka dokonała sztucznego „podziału” zamierzenia i wystąpiła o decyzje środowiskowe odrębnie dla 8 turbin i 12 turbin. Pierwszą decyzję otrzymała 26.02.2008r., zaś drugą – dopiero w dniu 26.08.2009r. Nadto powódka w dniu 07.08.2007r. zawarła umowę o dostawę (...) turbin (...) dla projektu K., pomimo, że na ten czas dysponowała pozwoleniem na budę (...) turbin V. V.. Pozwolenie na budowę jedynie 8 turbin (...) uzyskała w dniu 26.05.2008r., zaś w zakresie 13 turbin z terenu R. nawet o taką decyzję nie wystąpiła. Zatem dostawa turbin została zakontraktowana przed uzyskaniem jakichkolwiek zgód administracyjnych umożliwiających lokalizację przedmiotowych generatorów. Ta decyzja była pochopna. Dodatkowo, do marca 2008r. powódka nie posiadała jeszcze żadnych zobowiązań, które generowałyby koszty. Po marcu 2008r. powódka przyspieszyła, co znowu świadczy o podjęciu przez nią ryzyka gospodarczego. Gdyby powódka nie podjęła decyzji o zmianie turbin wiatrowych, to nie skomplikowałaby procesu inwestycyjnego. Jednoczenie, powódka nie podała racjonalnych powodów podjęcia decyzji o zmianie turbin wiatrowych. Nadto, zwlekanie przez powoda z realizacją inwestycji, a to bez wątpienia w tej sprawie miało miejsce, wpłynęło niekorzystnie na proces inwestycyjny. Zrodziło się bowiem zniecierpliwienie właścicieli nieruchomości, na których miały być posadowione wiatraki, który ostatecznie zrodził się w konflikt. Pozwani, R. i S. byli zainteresowani rozpoczęciem i sfinalizowaniem inwestycji, gdyż ich dochód uzależniony był właśnie od tego momentu. Powód tymczasem zwlekał. Do marca 2008r. jego działania były znikome, a proces inwestycyjny był wręcz rozproszony.

Nadto, inwestycja była prowadzona akcyjnie i była rozciągnięta nadmiernie w czasie. A taki wniosek można wyciągnąć, porównując czas realizacji tej inwestycji z sąsiednim projektem (...). Umowa na korzystanie z gruntów została zawarta w 2002r., wniosek o pozwolenie na budowę (...) turbin V. wraz ze stacją (...) oraz infrastrukturą dodatkową został złożony w dniu 17.11.2004r., a pozwolenie na budowę, po przeprowadzeniu oceny oddziaływania na środowisko, zostało wydane w dniu 12.01.2005r. Tymczasem pierwsze prace w terenie powódka wykonała w styczniu 2007r. i w maju 2008r. i miały one charakter znikomy. Tymczasem z opinii I. wynika, że budowa farmy wiatrowej od koncepcji do oddania inwestycji do użytkowania trwa średnio 4 - 5 lat, a od uzyskania pozwolenia na budowę 1 - 2 lata (str. 41).

Dodatkowo, zachowanie powódki po marcu 2008r. sprawia wrażenie, jakby powódka nie była zdecydowana na prowadzenie inwestycji. Dla przykładu, strony spotkały się w kwietniu 2008r. na rozmowach ugodowych. Z przesłuchania J. B. i A. C. wynika, że projekt porozumienia został sporządzony i przyjęty przez wszystkie podmioty zainteresowane. Jednak w dniu następnym, przeznaczonym do zawarcia porozumienia przed notariuszem, powódka nadesłana projekt w zmieniła treść, zawiała bowiem dodatkowe zapisy dotyczące zabezpieczenia zobowiązań powoda zaciągniętych na realizację projektu poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomości R. i S.. Warunki te zostały odrzucone przez pozwane spółki. Powód mógł zatem w kwietniu 2008r. na nowo ustalić warunki współpracy z R. i S., ale tego nie uczynił. Dał warunki zaporowe w dniu, w którym strony były umówione na sfinalizowanie porozumienia. Takie zachowanie świadczy o tym, że powód być może nie był przekonany do dalszego (...). Nadto korespondencja z 2011r., tj. email z 16.08.2011r. (k. 693) wskazuje, że strony prowadziły rozmowy na temat ewentualnego „sprzedania” projektu (...) spółce z o.o. Zatem powód elastycznie podchodził do tej inwestycji. Nadto, strony już we wrześniu 2008r. wiedziały, że Sąd odmówił zabezpieczenia powództwa o ochronę naruszonego posiadania. Z opinii Instytutu (...) wynika, nie było już wówczas żadnych faktycznych i prawnych przeszkód, aby powód mógł realizować inwestycję. Twierdzenia zawarte w pozwie, iż z uwagi na fizyczne zablokowanie możliwości prowadzonych prac w maju 2008r. i czerwcu 2008r., a następnie konsekwentne zaprzeczeniu prawa powoda do nieruchomości w toku sprawy o ustalenie stosunku dzierżawy, powód był zmuszony wstrzymać prowadzone prace są twierdzeniami zdecydowanie przerysowanymi.

Nadto wskazać też należy, że o ile niezakontraktowanie okablowania wewnętrznego oraz wybudowanie (...) można by łączyć z zachowaniem pozwanych z 2008r., to czynności związane z brakiem przebudowy linii 110 kV i brak możliwości podłączenia do sieci, to kwestie, na które pozwani nie mieli żadnego wpływu. Podkreślić należy, że z pisma (...) spółki z o.o. z dnia 29.03.2007r. wynika, że występowały już wówczas trudności z tytułami prawnymi do nieruchomości związanymi z przebudowami linii napowietrznych 110 kV. Nadto, w 2007r. został przygotowany projekt budowlany na przebudowę linii napowietrznej 110 kV S. W. – S.. Jednakże wystąpienie o pozwolenie na budowę (...) SA warunkował zawarciem przez powoda porozumień z właścicielami nieruchomości na trasie projektowanej linii (...), o czym informował (...) spółkę z o.o. pismem z dnia 06.07.2007r. W piśmie tym wskazano, że niektórzy właściciele gruntów, przez które przebiega trasa przebudowywanej linii warunkują zgodę na przebudowę linii wypłatą odszkodowań w bliżej nieokreślonej wysokości. Zawarto wówczas uzgodnienie, że (...) spółka z o.o. przejmie negocjacje z właścicielami gruntów w sprawie roszczeń odszkodowawczych.

Dalszy przebieg sprawy, tj. wstrzymanie z dniem 24.09.2010r. przez (...) spółkę z o.o. wszelkie prace projektowe związanych z aktualizacją projektu przebudowy linii napowietrznej 110 kV od (...) S. do słupa 55 w kierunku stacji S. W. (vide pismo (...) spółka z o.o. z dnia 22.10.2010r., k. 4108) potwierdza, że kwestie pozyskania praw do nieruchomości na ten czas nie były uregulowane. Zawarcie w dniu 28.07.2011r. aneksu nr (...) do umowy przyłączeniowej, który wskazał nowe zasady opracowania dokumentacji i uzyskania pozwoleń na budowę infrastruktury umożliwiającej przyłączenie przedmiotowej farmy wiatrowej, a mianowicie wszelkie faktyczne działania związane z opracowaniem dokumentacji prawno – technicznej na całość infrastruktury zostały przerzucone na podmiot przyłączany ze wskazaniem terminu na uzyskanie decyzji pozwolenia na budowę na dzień 31.12.2013r., wskazuje, ze problemy z uzyskaniem prawa do nieruchomości nadal istniały. W aneksie wskazano bowiem, że (...) spółka z o.o. w S. jako podmiot przyłączany, opracuje dokumentację prawno – techniczną, na którą złoży się m.in. pozwolenie na budowę oraz tytuły prawne do dysponowania nieruchomością w postaci służebności przesyłu lub decyzji administracyjnych. Wskazano również, że tytuły do dysponowania nieruchomością mają być ustanawiane zgodnie z „Instrukcją nabywania praw do nieruchomości dla istniejących i projektowanych linii urządzeń elektroenergetycznych”. W ślad za aneksem nr (...) dokumentacja projektowa dotyczące rozbudowy linii 110 kV, pismem z dnia 02.09.2011r., została przekazana powódce w celu dalszej realizacji przyłączenia na sieci (...). Kwestie te nie zostały przez powodową spółkę załatwione i to powodowa spółka ponosi konsekwencje takiego stanu rzeczy. Tą konsekwencją jest m.in. brak możliwości podłączenia turbin do sieci nawet, gdyby były one wybudowane

Reasumując powyższe stwierdzić należy, że trudności związane z realizacją (...) były konsekwencją zachowania samej powódki, a nie pozwanych. Należało do nich m.in. zamiana turbin. To zaważyło o przyszłości inwestycji. Decyzja ta podjęta była w 2007r. przez powódkę, a pozwani nie mieli na nią żadnego wpływu. Była to decyzja ryzykowna i ryzyko to dało o sobie znać w kolejnym okresie, bo wystąpiły problemy z uzyskaniem decyzji administracyjnych. Dalsze działania powódki, tj. sztuczny „podział” inwestycji, niewystąpienie o pozwolenie na budowę 12 turbin E. (...), nieprzygotowanie projektu (...) i niewystąpienie o pozwolenie na przebudowę (...), brak zgody właścicieli gruntów przez które miała przebiegać linia (...), brak umowy o przyłącze, to wszystko obciąża powódkę, a nie pozwanych.

O ile zachowanie pozwanych, spółki (...) i spółki (...) na przełomie marca – czerwca 2008r. było nieprawidłowe, bo stanowiło naruszenie zapisów umowy, to jednak problemy z realizacją projektu nastąpiły już wcześniej, tj. od 2007r. To wskutek zachowania powódki były opóźnienia, a nie wskutek zachowania pozwanych. To wskutek zachowania powódki nie sposób określić daty przyłączenia farmy wiatrowej do sieci. To przecież winno obciążać powódkę, a nie pozwanych. Niezasadne jest zatem obciążanie pozwanych skutkami zaniechań i ryzykownych decyzji samej powódki. Brak jest zatem adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy wadliwym zachowaniem pozwanych a ewentualną szkodą w postaci utracenia korzyści. Związek zaś taki zachodzi pomiędzy ryzykownym zachowaniem powódki a niezrealizowaniem inwestycji w rozsądnym czasie. Również zachowanie pozwanej (...) spółki z o.o. nie miało wpływu na komplikacje w realizowaniu inwestycji.

Zatem pomiędzy zachowaniem pozwanych (...) spółką z o.o., (...) spółką z o.o i (...) spółką z o.o. a utraconymi korzyściami według harmonogramu wskazanego przez powódkę nie zachodzi adekwatny związek przyczynowy.

Gdyby zaś uznać zachowanie pozwanych za wyłączną przyczynę wstrzymania prac powoda (choć jest to jedynie teoretyczne twierdzenie), to brak jest podstaw do ustalenia momentu, w którym projekt K. zostałby uruchomiony.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd żądanie powódki o zapłatę kwoty 97 096 000 zł. tytułem utraconych korzyści oddalił w całości - podstawie art. 361 k.c.

W konsekwencji powyższego Sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia wysokości utraconych korzyści.

Przechodząc do oceny szkody rzeczywistej, wskazać należy, ze powódka z tego tytułu domaga się zapłaty kwoty 15 616 951,97 zł.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 6 k.c., to na powódce spoczywał ciężar wykazania, że zachowanie pozwanych wywołało u powódki szkodę w postaci szkody rzeczywistej oraz, że szkoda ta wynosi 15 616 951,97 zł.

Powódka na poparcie powyższego żądania złożyła obszerny materiał dowodowy w postaci dokumentów. W sprawie konieczne stało się ustalenie, które wydatki powódki były poniesione na projekt K., a następnie, które z nich były celowe i racjonalne oraz pozostawały w bezpośrednim związku przyczynowo – skutkowym z zachowaniem pozwanych. Z uwagi na obszerny materiał dowody oraz zawiły projekt K. Sąd skorzystał z wiadomości specjalnych, przy czym zlecił wydanie opinii Instytutowi (k. 4476v).

Pisemna opinia została sporządzona przez Instytut Organizacji i (...) w P. (...) dnia 17.01.2017r. (k. 4529 – 4561).

Obie strony złożyły zarzuty do tej opinii, wskazując, że jest lakoniczna, że nie wskazała metodologii analizowania dokumentów złożonych do sprawy oraz, że nie przedstawiała wniosków końcowych w postaci zsumowania wydatków na projekt K..

Sąd w całości podzielił zarzuty obu stron.

Opinia z dnia 17.01.2017r. została przez Sąd pominięta przy dokonywaniu ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Niecelowe stało się więc analizowanie treści powyższej opinii oraz szczegółowych zarzutów złożonych przez obie strony do tej opinii

W dniu 09.05. 2017r. do akt sprawy została złożona kolejna pisemna opinia sądowa Instytutu Organizacji i (...) w P. O. (k. 4633 – 5382).

Opinia ta jest pełna, rzetelna i uporządkowana, przez co Sąd i strony były w stanie przeanalizować dokonane ustalenia i wnioskowania I..

Składa się ona z załącznika nr 1, w którym zestawiono wykaz 265 kolejno ponumerowanych wydatków wskazanych przez powódkę jako tych poniesionych na projekt K., a wymienionych w piśmie procesowym powódki z dnia 25.04.2013r. W opinii wskazano, że weryfikację wydatków przeprowadzono etapami, tj. identyfikacja podstawowych danych zawartych w dokumentach, określenie rodzaju poniesionego wydatku, dokonanie podziału transakcji według kategorii wydatków, identyfikacja przedmiotu transakcji, identyfikacja waluty dokumentu, przeliczenie wartości w walucie dokumentu, naliczenie Vat, identyfikacja sposobu zapłaty, weryfikacja, czy dokument został poświadczony za zgodność z oryginałem, weryfikacja, czy akta sprawy zawierają umowę lub inny dokument stanowiący podstawę poniesienia wydatku. W opinii ustalono, czy wydatek został potwierdzony dowodem, następnie wydatki podzielono na te poniesione do dnia 31.03.2008r., po dniu 31.03.2008r. oraz wydatki niemożliwe do przypisania do powyższych grup, czy analizowane dokumenty umożliwiają bezsprzecznie powiązanie danego wydatku z przedmiotem sporu, czy wydatek został poniesiony bezpośrednio w związku z realizacją projektu K., czy wydatek był zasadny i celowy, tj. czy był to normalny i typowy wydatek poniesiony w związku z realizacją projekt K.. Tu wzięto pod uwagę szczegółowy zakres dokumentu oraz moment czasowy poniesienia określonych wydatków.

Zestawiono wyniki analizy z typowym przebiegiem procesu inwestycji w budowę elektrowni wiatrowej, uwarunkowaniami administracyjnymi i uwarunkowaniami cywilnoprawnymi – szczegółowo opisanymi w opinii z dnia 30.05.2014r., czy poziom wydatków odpowiadał ówczesnym warunkom rynkowym, czy występuje możliwość odzyskania przez powódkę wydatku inna niż eksploatacja projektu K., czy wydatek mógł zostać wykorzystany lub został wykorzystany przez powódkę w innych projektach, czy powódka mogła podjąć po marcu 2008r. działania minimalizujące wydatki dokonane przez powódkę w związku z realizacją projektu K.. Sąd zlecił rozdział wydatków na okres sprzed 31.03.2008r. oraz po tym dniu, albowiem pozwani podnieśli zarzut nieracjonalnego zintensyfikowania działań powódki po dnu złożenia oświadczeń pozwanych spółek, S. i R.,

Z opinii tej wynika, że analizie poddano wydatki powódki na łączną kwotę 15 695 788,79 PLN Ustalono, że w zakresie wydatków w kwocie 5 595 720,(...) PLN, wchodzącej w skład kwoty 15 695 788,79 PLN nie stwierdzono bezpośredniego związku z realizacją projektu K.. Pozostała kwota 10 100 067,97 PLN pozostaje w związku z projektem K., przy czym

- wydatki do 31.03.2008r. wyniosły kwotę 523 384,38 PLN ;

- wydatki po dniu 31.03.2008r. – 3 139 257,59 PLN

oraz kwota 6 435 408 PLN, która wymagała, zdaniem I., dalszej weryfikacji, albowiem brak w aktach spraw oryginału, bądź potwierdzonej za zgodność z oryginałem potwierdzenia zrealizowanego przekazu bankowego na kwotę 1,68 mln Eur (k. 4703).

Dalej I. podał, że z kwoty 10 100 067,97 PLN za normalne i typowe wydatki związane z projektem K.;

- do dnia 31.03.2008r. wynoszą 6 471 812 PLN (w tym 6 435 408 PLN do dalszej weryfikacji);

- po dniu 31.03.2008r. 2 580 768,85 PLN

Pozostałe wydatków Ne można uznać za zasadne i celowe, tj. normalne i typowe wydatki związane z realizacją projektu K. (k. 4722).

Zarzuty do opinii złożyły obie strony.

Powódka, pismem procesowym z dnia 24.07.2017r. (k. 5401 i nast.), wskazała, że wniosek I., że wydatki na K. wyniosły 10.100.067,97 zł. jest poprawny, ale dalsze wnioski związane z kwalifikacją poszczególnych wydatków – nie. Przedstawiała w swym piśmie argumenty za tym, by określone wydatki zaliczyć do grupy tych, które mają związek z realizacją projektu K. oraz, że były typowe i celowe wydatki.

W pierwszej kolejności podniosła zarzuty co do nieuznania wydatku w kwocie 6 435 408 PLN (równowartość 1.680.000 euro) z tytułu nabycia praw do projektu przez powódkę. Powódka zakwestionowała uprawnienia I. do tego, by pominąć w swych wnioskach kserokopię dokumentu potwierdzającego przelew kwoty 1 680 000 EUR. Wskazała, że I. bezpodstawnie wskazał na potrzebę potwierdzenia wydruku bankowego, który przecież na mocy art. 7 ust. 1 prawa bankowego dopuszczany jest w formie elektronicznej.

Dalej zakwestionowała ustalenie I., że nie mają związku ze sporną inwestycją wydatki z tytułu:

- czynszu dzierżawnego (kwota 2.261.038 zł.). Tu podała, że niezrozumiałe jest określenie przez I. pojęcia „czynsze te stanowiły koszt okresu powódki”;

- porozumienia z gminą K. (kwota 1.000.000 zł.) Tu wskazała, że niezrozumiałe jest niezaliczenie tego wydatku. Podała, że podstawą prawną tego porozumienia był art. 16 ustawy o drogach publicznych, w myśl którego B udowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowanych inwestycją niedrogową należy do inwestora tego przedsięwzięcia (ust.1) i szczegółowe warunki budowy lub przebudowy dróg, o których mowa w ust. 1, określa umowa między zarządcą drogi inwestorem inwestycji niedrogowej (ust. 2). Podała, że drogi w miejscowości K., wskazane w porozumieniu, to drogi gminne, zarządzane przez gminę. Mogły one ulec zniszczeniu w trakcie prowadzenia prac budowlanych, czy serwisowych i dlatego powódka wzięła na siebie finansowy obowiązek ich modernizacji. Podkreśliła, że transport ciężkich, wielkogabarytowych elementów parku wiatrowego wymaga budowy zarówno nowych dróg, jak i wzmocnienia już istniejących. Takie porozumienia zawieranie są z resztą w praktyce obrotu, co wynika chociażby z orzecznictwa sądów administracyjnych zajmujących się podatkową oceną tychże. W porozumieniu wskazano, że realizacja projektu K. wpłynie na kształt i eksploatację lokalnego układu komunikacyjnego i infrastruktury ulic: K., S., P. i P. w miejscowości K., a całościowy koszt robót budowlanych określono na kwotę około 5.000.000 zł., przy czym powódka miała partycypować w niecałej połowie, tj. 2.200.000 zł., a zapłaciła 1.000.000 zł.;

- porozumienia z właścicielami gruntów pod budowę linii napowietrznej 110 kV: 220.000 zł. na rzecz D. O. (1) oraz 150.000 zł. na rzecz H. Z. (1). I. wskazał, że powódka w tym zakresie dysponowała swym mieniem w sposób skrajnie niekorzystny i bez ekonomicznego uzasadnienia. Zdaniem powódki, to całkowicie niezasadny wniosek. Wskazała, że spośród 60 właścicieli gruntów, przez które miała przebiegać linia nie zgodziło się je oddać odpłatnie, a bez ich zgody, przeprowadzenie linii byłoby utrudnione;

- Poz. 6 – 6.556,44 zł. obciążenie powodową spółkę przez (...) spółkę z o.o. wpłaconą do (...) na podstawie umowy z dnia 22.08.2005r. Wyjaśniła, że taką kwotę W. zapłacił (...) i była to płatność za zezwolenie na zajęcie nieruchomości na budowę linii 110 kV;

- Poz. 7 - I. błędnie, zdaniem powódki, przyjął, że powódka rości sobie z tego tytułu kwotę 35.148 zł., gdy tymczasem powódka domaga się zapłaty kwoty 6.003,47 zł. i są to koszty transakcyjne a nie wartość nieruchomości. Powód zlecił nabycie tej nieruchomości, bo sam nie mógł tego zrobić, a nieruchomość ta była potrzebna do inwestycji. Powód zobowiązał się zwrócić koszty jej nabycia, tj. koszty notarialne i koszty tłumaczeń i zostały one ujęte pod poz. 8 – 14;

- koszty doradztwa ze strony R. G. (poz. 256,257,258 w zestawieniu opinii tab. 13) - podkreśliła, że powódka była i jest spółką celową działającą w ramach większej struktury – grupy (...). Podkreśliła, że wsparcie holdingu bywa istotne chociażby w kontekście zapewnienia finansowania inwestycji takiej jak sporna inwestycja, negocjowanie z bankami, mając na uwadze wielomilionową wartość inwestycji. Holdingowy charakter spółek powoduje, że część kosztów związanych z funkcjonowaniem poszczególnych spółek może być ponoszona przez inne spółki z grupy, a następnie rozliczana z właściwą po korzystnej cenie. Podała, że koszty doradztwa (318.327,67 zł., 172.544,40zł. i 83.086,66 zł.) mogą się wydawać wysokie, ale z czasem ich wysokość malała, co wynikała ze stopnia zaawansowania inwestycji. Podniosła również, że członkowie zarządu powodowej spółki w czasie realizacji projektu nie pobierał wynagrodzenia, zarząd był bowiem sprawowany w ramach umowy przez inną spółkę, która miała prawo do wynagrodzenia;

- koszty obsługi prawnej i tłumaczeń (poz. 99,102, 104,108) i tym miejscu powódka podkreśliła, że została powołana jako spółka celowa, której jedynym i wyłącznym celem było rozwijanie projektu K.. To był jedyny cel działalności spółki. Taki bowiem model biznesowy – odrębnych spółek celowych założonych dla każdego rozwijanego projektu – przyjął inwestor, grupa R. G.. Powyższe oznacza, że wszystkie koszty obsługi prawnej, jak i księgowej, czy tłumaczeniowej ponoszone w toku inwestycji w park (...), jak i toku dalszym, w tym w niniejszym procesie i innych procesach miały ścisły związek z rozwojem projektu K.. Powódka bowiem niczym innym się nie zajmowała, a zatem nie poniosła żadnych innych kosztów. Dla przykładu w tym miejscu podała, że bezzasadne jest pominięcie przez I. kosztów tłumaczeń. Powódka podkreśliła, że osoby zarządzające powodową spółką są obcokrajowcami nieznającymi języka polskiego, stąd zachodziła konieczność wykonywania tłumaczeń wielu dokumentów potrzebnych do realizacji projektu K. z jednej strony, jak i próby rozwiązywania konfliktów z drugiej strony. Osoby zarządzające, podejmujące decyzje nie znają j. polskiego.

Nadto powódka wskazała, że nie zgadza się pominięciem przez I. wydatków z poz. 17 (wydatek na serwis masztu pomiarowego), poz. 7 (roboty ziemne. Z.. (...)), poz. 40 (wydatek na wycinkę drzew Ł. – Z.), poz. 46, 47, 48 (wydatki związane z inspektorem nadzoru – Z. N. (2)), poz. 74 (wydatki dla A. S. (2)), poz. 81 (wydatki na ubezpieczenie), poz. (...) i 83 (koszty pożyczek), poz. 84 i 85 (wydatki biurowe), poz. 102 i 104 (koszty tłumaczeń), poz. 149, 162, 164, 167, 169, 176, 177, 181, 182, 183, 206 (opłat za czynności przed organami administracyjnymi, sądowymi i bankowymi), poz. 256 – 265 (koszty doradztwa ze strony spółek (...)).

Nadto zakwestionowała wniosek I., który nie uznał za typowe wydatki opisane pod poz. 18, 25, 27 – 32, 34, 35, 39, 40. 41, 51, 52, 55 – 69, 70- 73, 76 – 79, 163, 188, 189, 255.

Złożyła też dodatkowe dokumenty w postaci potwierdzenie przelewu z rachunku bankowego w oryginale wraz z tłumaczeniem (k. 5414), faktura z dnia 07.09.2009r. przez E. (...) (e. i.), (k. 5418), porozumienie z D. M. z dnia 01.02.2008r. (k. 5419), formularz deinstalacji masztu pomiarowego, (k. 5421), protokół odbioru technicznego robót z dnia 26.10.2007r., (k. 5422), ofertę L., (k. 5428), umowy z dnia 02.01.2007r. z Z. N. (k. 5425), porozumienie z H. Z. z dnia 20.03.2008r. (k.5427), uiszczenia opłaty 207 zł. (k. 5435), przelewu bankowego kwoty 12.200 zł. (k. 5436).

W konsekwencji wniosła o wydanie opinii uzupełniającej.

Również pozwani złożyli zarzuty do opinii I..

W pierwszej kolejności podnieśli iż brak jest podstaw do zaliczenia kwoty 1.680.000 Euro (równowartość 6 419112 PLN) jako szkody powódki. Wnieśli, by nie uwzględniać tego wydatku. Podkreślili, że projektem K. zajmowały się spółki skupione w grupie (...). Zatem istotne jest zbadanie, czy dokumenty złożone przez powódkę do akt sprawy są na tyle wystarczające, aby uznać, że odpowiadają ówcześnie obowiązującym przepisom prawa podatkowego, w tym w zakresie ustawy o CIT. Nadto podkreślili, że złożony do akt rachunek dotyczy przesunięć finansowych pomiędzy spółkami z grupy R. G.. Tymczasem pozwanym z urzędu wiadomo, że toczy się postępowanie arbitrażowe, które wszczął A. S. (1) wobec podmiotów z grupy (...) z tytułu nierozliczenia ceny za sprzedaż praw do projektu K. przez spółkę (...), co uprawdopodabnia tezę, że powódka nie zapłaciła za ten projekt.

Nadto, pozwani zakwestionowali ustalenie I. co do zaliczenia do zakresu szkody wydatków opisanych w tabeli instytutu:

- poz. 19 usługi projektowania w zakresie mpzp. Wskazali, że ten wydatek jest przedwczesny, niezasadny; skoro poz. 18 nie została zaliczona, to i poz. 19 nie powinna być zaliczona do szkody;

- poz. 20 sługi doradztwa w zakresie ochrony środowiska. Wydatek ten nie dotyczył 8 turbin, jak przyjął I.;

- poz. (...) usługi projektowania zakresie mpzp; skoro poz. 18 nie została zaliczona, to i poz. (...) nie powinna być zaliczona do szkody;

- poz. 32 usługi projektowania technicznego; skoro poz. 18 nie została zaliczona, to i poz. 32 nie powinna być zaliczona do szkody;

- poz. 38 usługi geodezyjne; wydatek ten nie został potwierdzony przez powoda dokumentem;

- poz. 22 usługi doradztwa w zakresie ochrony środowiska; skoro poz. 18 nie została zaliczona, to i poz. 22 nie powinna być zaliczona do szkody;

- poz. 23 usługi projektowania w zakresie mpzp; skoro poz. 18 nie została zaliczona, to i poz. 23 nie powinna być zaliczona do szkody;

- poz. 33 usługi projektowania technicznego linii wysokiego napięcia; brak dokumentu potwierdzającego ten wydatek;

- poz. 43, 44, 45 usługi budowlane; te wydatki były niezasadne, niecelowe i nieudowodnione, skoro pozwani wypowiedzieli umowy, to niezasadne było ponoszenie tych wydatków;

- poz. 49, 50 usługi inspektora nadzoru budowlanego; prace budowlane nie były prowadzone przez powódkę, zatem nie istniała potrzeba korzystania z usług inspektora nadzoru budowlanego;

- poz. 53, 54 budowa sieci elektroenergetycznej; faktury obejmujące te usługi zostały wystawione w okresie, kiedy prace nie były prowadzone;

- poz. 75 pozostałe wydatki; nie wiadomo, co do za usługi, a przez to że poniesione po 31.03.2008r. powinny zostać pominięte;

- poz. 80 usługi badanie wiatru; wydatek po 31.03.2008r. nie powinien być brany pod uwagę, bo był zbyteczny, wygenerowany na potrzeby tego procesu;

- poz. 190 doradztwo pozostałe; wydatek powstał po 31.03.2008r., nieuzasadniony, nieudowodniony.

Podnieśli też zarzuty dotyczące minimalizacji wydatków – tu, zdaniem pozwanych, I. był niekonsekwentny.

I. ustosunkował do zarzutów stron w pisemnej opinii z dnia 8 grudnia 2017r.

Szczegółowo odniósł się do każdego z zarzutów powódki na k. 5657 – 5740.

Wskazał, że zarzuty powódki stanowią w istocie zaprezentowanie stanowiska procesowego takiego, jak w pismach poprzedzających wydanie opinii, tj. w piśmie z dnia 04.12.2012r. oraz z dnia 25.04.2013r., Podkreślił, że powódka nie przedstawiła żadnego nowego twierdzenia, czy dowodu, które skutkowałoby potrzebą zmiany wniosków instytutu.

Co do wydatku kwoty 1.680.000 EUR podkreślił, że brakuje dokumentów umożliwiających wykazanie powiązania pomiędzy zapłatą kwoty 1.680.000 euro na rzecz (...) przez (...) w imieniu (...) spółki z o.o. a poniesieniem przez powódkę ciężaru ekonomicznego tej płatności, gdyż powódka nie udowodniła, w jaki sposób prawa do wierzytelności z tytułu tej kwoty przeszły pomiędzy (...) a G. R. P. (...) z siedzibą w M., która to spłacając kwotę 1.680.000 euro (...) lub podmiotowi pośredniczącemu spłaciła zobowiązanie powódki, wypłacając w ten sposób kwotę udzielonej przez G. R. P. (...) pożyczki z dnia 29.06.2007r. Powódka nie wykazała, by tę pożyczkę kiedykolwiek spłaciła, ponosząc ciężar ekonomiczny tej transakcji.

I. wskazał też, iż powódka dopuściła się manipulacji, wskazując, że potwierdzenie przelewu kwoty 1.680.000 Euro, dołączone do pisma z dnia 24.07.2017r. jest potwierdzeniem przelewu z rachunku powódki, podczas gdy jest potwierdzeniem przelewu z rachunku bankowego prowadzonego przez(...) M. Bank na rzecz (...).

W całości podtrzymał wnioski z opinii z dnia 09.05.2017r.

I. odniósł się również do zarzutów pozwanych (k. 5741 - 5789):

- poz. 19 usługi projektowania w zakresie mpzp: wskazał, że konieczność podjęcia przez powódkę starań o zmianę mpzp wynikała z niemożności zastosowania turbin E. w miejsce turbin przewidzianych w pierwotnym projekcie budowlanym stanowiącym podstawę wydania pozwolenia na budowę (...) – jako niezgodnych z ówczesnym mpzp. Powódka nie była w stanie wybudować farmy, stosując turbiny V., a nowy typ turbin – E. nie odpowiadał mpzp. Powódka zachowała się racjonalnie, czyniąc starania na rzecz zmiany mpzp. Wydatek z poz. 18 dotyczył natomiast podjętych przez powódkę przedwczesnych przygotowań do uzyskania zamiennego pozwolenia na budowę farmy wiatrowej składającej się z (...) turbin E. pomimo, iż w lipcu 2007r. powódka nie dysponowała ważną decyzją środowiskową w tym zakresie. Tymczasem w zakresie 13 turbin E., uzyskanie decyzji środowiskowej było wówczas niemożliwe m.in. ze względu na niezgodność ich budowy z mpzp, jego potencjalna zmiana nie była zaś działaniem w pełni zależnym od działań powódki, co warunkowało, iż nie mogła być przez powódkę przyjmowana, jako zdarzenie pewne lub wysoce prawdopodobne. Jednakże powódka podjęła słuszną ekonomicznie decyzję o podjęciu starań na rzecz zmiany mpzp. Decyzję odmowną w zakresie budowy farmy wiatrowej składającej się z (...) turbin wydano w dniu 15.10.2007r. Oznacza to, że podjęcie przez powódkę decyzji o przygotowaniu decyzji projektowej (poz. 18) już w lipcu 2007r. należy uznać za działania przedwczesne, szczególnie w zakresie przygotowań do budowy 13 turbin. Oceny wydatków z poz. 18 i 19 należało dokonać, biorąc pod uwagę zgoła odmienne okoliczności cząstkowe, kluczowe dla oceny w.w wydatku – uzasadnione działanie na rzecz zmiany mpzp, przedwczesność wydatkowania środków na realizację elementu składowego projektu budowy elektrowni w sytuacji braku możliwości uzyskania odpowiednich decyzji środowiskowych, a w konsekwencji zamiennego pozwolenia na budowę (...);

- poz. 20 usługi doradztwa w zakresie ochrony środowiska: I. wskazał, że raport oddziaływania na środowisko dotyczył I etapu zespołu elektrowni (...), dlatego wydatek ten był zasadny i celowy;

- poz. (...) usługi projektowania w zakresie mpzp: wydatek dotyczył projektu zmiany mpzp w zakresie niezbędnym do realizacji elektrowni wiatrowych w obrębie geodezyjnym S., K., Z., Ł., W. i K., terenu położonego w rejonie K. w gm. K. etap I, II i III – opracowanie projektów planów do uzgodnień i opinii zgodnie z harmonogramem prac planistycznych. I. zaprezentował stanowisko jak przy poz. 19;

- poz. 32 usługi projektowania technicznego: wydatek dotyczył wykonania dokumentacji zamiennej dla projektu budowlanego linii kablowych Zespołu Elektrowni (...) etap I (k. 2176). I. zaprezentował stanowisko jak przy poz. 19

- poz. 38 usługi geodezyjne: wydatek dotyczył wytyczenia placów i dróg dojazdowych do wiatrowni (...) K..

- poz. 22 usługi doradztwa w zakresie ochrony środowiska: wydatek ten dotyczył wykonania memorandum w zakresie oceny oddziaływania na środowisko farmy wiatraków w K.. I. zaprezentował stanowisko jak przy poz. 19.

- poz. 23, 24,26 usługi projektowania w zakresie mpzp. I. zaprezentował stanowisko jak przy poz. 19.

- poz. 33 usługi projektowania technicznego linii wysokiego napięcia.

- poz. 43, 44, 45 usługi budowlane: wydatki dotyczyły budowy dróg dojazdowych i placów montażowych dla zespołu (...) elektrowni. I. podtrzymał swą opinię.

- poz. 49, 50 usługi inspektora nadzoru budowlanego. Wydatek dotyczył wynagrodzenia za pełnienie obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego budowy (...) elektrowni wraz z infrastrukturą w m. K.. Powódka złożyła do pisma procesowego z dnia 24.07.2017r. umowę z Z. N., jej treść pokrywa się z zapisami z faktur prace budowlane, nie były prowadzone przez powódkę.

- poz. 53, 54 budowa sieci elektroenergetycznej: wydatki dotyczyły kontraktu na wykonanie sieci elektroenergetycznej (...) kV z dnia 14.05.2008r. Powód przedłożył te dokumenty pismem z dnia 27.07.2017r. Zatem I. wskazał, że to wydatek zasadny i celowy;

- poz. 75 pozostałe wydatki: wydatek dotyczył testów adaptacyjnych osprzętu elektrowni. I. stwierdził, że to wydatek konieczny i typowy dla projektu K., gdyż wiązał się bezpośrednio z procesem pozyskiwania osprzętu farmy.

- poz. 80 usługi badanie wiatru: wydatek dotyczył usług pomiaru wietrzności w m. K. przez profesjonalny podmiot z P.. I. wskazał, że akta sprawy nie wskazują zasadności podjęcia prac nad pomiarem wiatru w II połowie 2008r. Jednak wskazał, że akta sprawy nie wskazują też daty rozpoczęcia współpracy z powyższym podmiotem. Dlatego uznał ten wydatek za celowy i zasadny.

- poz. 190 doradztwo pozostałe: wydatek ten dotyczył prac doradczych związanych z przeglądem modelu (...) wykonanych przez (...) spółkę z o.o. i wspólnicy sp. k. Zdaniem I., przeprowadzenie analizy finansowej transakcji jest zasadne na każdym etapie prowadzenia projektu inwestycyjnego, w tym przypadku do ostatecznego zaniechania.

Zatem, ostatecznie I. w pisemnej opinii uzupełniającej dokonał korekty jedynie w tym zakresie, że nie zaliczył do szkody rzeczywistej wydatku w kwocie 1,68 mln euro, czyli 6 435 408 PLN na zakup projektu.

W odpowiedzi na powyższe powódka w piśmie z dnia 24.01.2018r. (k. 7374 i nast.) ponownie przedstawiła twierdzenia odnośnie do kwoty 1,68 mln EUR na zakup prawa do projektu K. oraz kwoty 2 758 466,36 PLN zapłaconej tytułem czynszu.

Powódka podała, że prawa do projektu K. zostały przeniesione na rzecz powódki, o czym świadczy tzw. transfer agreement (zał. 5 do pisma powódki z dnia 26.04.2013r., ), czyli de facto - umowa sprzedaży – art. 555 k.c. Wskazała, że w oparciu o powyższe, (...) zlecił (...) spółce z o.o., któremu przysługiwały prawa do projektu, przeniesienie ich na rzecz (...) spółki z o.o. (...) sp. z o.o. nabywała bowiem prawa do projektu we własnym imieniu (a więc była stroną umów dzierżawy, stroną decyzji o przyłączenie, czy adresatem decyzji administracyjnych), ale na rachunek (...) (powiernictwo). W konsekwencji powyższego, (...) mógł domagać się od powiernika – (...) sp. z o.o. przeniesienia tych praw albo na siebie albo na osobę trzecią. Wybrał tę drugą opcję i zlecił (...) sp. z o.o., aby prawa do projektu przeniosła na rzecz powódki. W. zlecenie powiernicze wykonał i wszystkie prawa do projektu przeszły na (...) sp. z o.o., a o powyższym zawiadomiono R. (zał. 8 do pozwu) oraz S. (zał. 14 do pozwu).

Powód twierdził, że nieuprawnione jest twierdzenie I., że brak jest w aktach sprawy przejścia praw do projektu K. ze spółki (...) na spółkę (...), albowiem – powód twierdzi, że (...) nigdy nie nabył prawa go projektu K., bezzasadne jest zatem poszukiwanie przejścia tych praw najpierw z (...) sp. z o.o. na (...) i dopiero następnie z (...) na powódkę. Powód twierdzi, że (...) sp. z o.o. przekazała prawa do projektu od razu na rzecz powódki.

Powód podniósł twierdzenie, że (...) sp. z o.o. zbyła powódce prawa do projektu, ale cena należała się (...). Powódka miała zapłacić za ten projekt (...). Powódka nie miała jednak własnych funduszy, dlatego musiała pieniądze na zakup projektu pożyczyć. Pożyczkę zaciągnęła w spółce (...).L. w dniu 29.06.2007r. (zał. nr 6 do pisma z dnia 26.04.2013r.). Ponieważ spółka ta nie miała w tym momencie takiej sumy na rachunku bankowym (1,68 mln euro), poprosiła o dokonanie tej wpłaty w jej imieniu inną spółkę, tj. (...), która akurat dysponowała środkami finansowymi. Zamiast dokonywać dwóch przelewów, tj. z (...) na G. R. P. (...).L. i dalej z konta tej ostatniej na konto (...), to przelew został wykonany od razu z konta (...) na konto (...) (zał. 6 do pisma 26.04.2013r. i zał. 1 do pisma powódki z dnia 24.07.2014r.). Powódka podała, że dokonując płatności do (...) za projekt K., płacąca spółka (...) zgodziła się, na podstawie art. 365 par 2 k.c., że spłaca dług pieniężny ciążący na kimś innym: z tytułu pożyczki spełnione zostało świadczenie G. R. P. (...).L. wobec (...) sp. z o.o. i jednocześnie został umorzony dług spoczywający na A. K. wobec (...) z tytułu zapłaty ceny za projekt.

Powódka złożyła do pisma z dnia 24.01.2018r. złożyła kserokopię faktury wewnętrznej dokumentującej nabycie praw do projektu przez powódkę (k. 7381).

Powódka, po wydaniu opinii uzupełniającej, w której I. nie uwzględnił jej zarzutów, wniosła o wyłączenie pracowników I.. Zarzuciła, że osoby, które wydały opinie były stronnicze wobec powódki, o czym miały świadczyć sformułowania zawarte w opinii, a odnoszące się do uchybień powódki w zakresie dowodzenia swych twierdzeń. Wniosek powódki został przez Sąd oddalony, albowiem pracownicy sporządzający opinie podali, że przy jej wydawaniu kierowali się sumiennością i bezstronnością oraz obiektywizmem. Nadto podali, że nie są powiązani z żadną ze stron sporu. Zatem nie istniała wątpliwość co do ich bezstronności przy wydaniu opinii sądowej.

Mając na uwadze treść pisemnej opinii uzupełniającej Instytutu (...), w której nie zostały uwzględnione zarzuty powódki, strona powodowa wniosła o wydanie ustnej opinii uzupełniającej.

Wobec tego, że osoby, które sporządzały pisemną opinię Instytutu (...) do sprawy nie są już pracownikami tego I., a zachodziła w sprawie potrzeba wydania ustnej opinii uzupełniającej, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych ad hoc D. M. (2) i M. K. (2) celem wydania ustnej opinii.

Opinia ta została wydana w dniu 09.01.2019r. (k. 7634v – 7642) po zeznaniach świadka A. J., która wyjaśniła zasady dotyczące zapisków i dopisków na fakturach i dokumentach rozliczeniowych dotyczących spornej inwestycji.

Odnieśli się szczegółowo do pytań każdej ze stron, nie dokonując w zasadzie zmiany wniosków z opinii pisemnych. W zasadzie podtrzymali wnioski z pisemnej opinii uzupełniającej. Zaprezentowali stanowisko, iż brak dokładnego opisu na dokumentach rozliczeniowych oraz brak zbieżności czasowej ze zleceniem powoduje, ze wydatki nie mogły być zaliczone jako te, które mają związek z Projektem K.. Podtrzymali też ustalenie, że część wydatków była niecelowa, przedwczesna. Jedyna weryfikacja opinii I. dotyczyła zaliczenia wydatku w kwocie 98 zł. tytułem opłaty za koncesję.

W dniu (...).03.2019r. została wydana druga ustna opinia uzupełniająca (k. 8156v – 8159).

Biegli szczegółowo odnieśli się do kwestii przeniesienia praw do projektu K. na rzecz powódki. Podali, że kwestie przeniesienia praw z projektu nie mają takiego znaczenia, jak kwestie związane z ustaleniem wydatków powódki na nabycie prawa do projektu K.. Podkreślili, że brak jest dokumentu, który pozwalałby przyjąć, że powódka wydatkowała jakiekolwiek kwoty na nabycie projektu. Wydatkował je podmiot o nazwie (...). Wskazali że uprawdopodobnione jest, że powódka nabyła prawa do projektu, że zaciągnęła zobowiązanie na ten cel, ale nie ma dowodu, który wskazywałby, że poniosła wydatek na zakup projektu.

Ostatecznie biegli podtrzymali opinie I. z dnia 8.12.2017r. z tą zmianą, że dodali do kwoty końcowej również kwotę 98 zł. wydatkowaną na koncesję (k. 8158v).

Sąd uznał pisemne opinie Instytutu Organizacji i (...) w P. O. z dnia 09.05.2017r. (k. 4633- 5382) oraz z dnia 08.12.2017r. (k. 5657 – 5740), a także ustne opinie biegłych sądowych ad hoc, D. M. (2) i M. K. (2) z dnia 09.01.2019r. (k. 7634v – 7642) oraz z dnia (...).03.2019r. (k. 8156v – 8159), za pełne i rzetelne. Opinie te były logiczne i spójne, nadto przedstawiały w czytelny sposób rozumowania biegłych. Sąd oparł swe ustalenia w zakresie szkody rzeczywistej na powyższych opiniach, po dokonaniu przez biegłych ostatecznych ustaleń (k. 8158v). Sąd w całości podzielił rozważania I. co do zakwalifikowania poszczególnych wydatków na projekt K. i przyjął wnioski końcowe I. z pisemnej opinii z dnia 08.12.2017r. z niewielką weryfikacją, o czym będzie mowa niżej. Opinie wnikliwie i drobiazgowo odniosły się do każdego z wydatków opisanych przez powoda, przez co należy je uznać za pełne. Szczegółowo odniosły się do zarzutów obu stron przy czym w zasadzie nie uwzględniły żadnego (za wyjątkiem wpłaty kwoty 98 zł. na koncesję). Czytelne wnioskowanie i dokładności opinii spowodowało, że Sąd dał im wiarę.

Odnosząc się do poszczególnych kwestionowanych pozycji Sąd uznał, że:

- brak jest postaw do zaliczenia jako szkody powódki wydatku na zakup praw do projektu K. – 1.680.000 euro (6 419 112 PLN.). Powódka, zdaniem Sądu, nie wykazała, że poniosła ten wydatek. Twierdzenia powódki w powyższym zakresie nie są spójne. Dostrzegalne są nieścisłości w materiale dowodowym zaproponowanym przez powódkę. Powódka podała, że nabyła projekt K. na podstawowe transfer agreement zawartego w dniu 28.08.2007r. pomiędzy (...) z siedzibą w Z. a (...) spółką z o.o. w K.. Jednak, pozwane S. i R. otrzymały zawiadomienie o przeniesieniu praw z umów z 2002r. z (...) spółki z o.o. na (...) spółkę z o.o. pismami z dnia 02.08.2006r. Nadto aneksy do umów z 2002r. bez daty zostały zawarte w 2006r., o czym świadczy okoliczność, że w następnym aneksie dotyczącym (...) spółki z o.o., tj. z 30.10.2006r. uczestniczyła już powódka jako następca (...) spółki z o.o. Twierdzenia powódki nie wyjaśniały powyższej kwestii. Niemniej tego, Sąd ostatecznie przykazanie praw do projektu K. nastąpiło na podstawie transfer agreement z dnia 28.08.2007r.

Nadto, brak jest dowodów, które w czytelny sposób opisałyby kwestie finansowania projektu K.. Przesłuchanie powódki nie stanowiło czytelnego dowodu na okoliczności związane z zakupem projektu K.. T. Z., słuchany za powódkę zeznał, że powódka nabyła projekt K. i stała się udziałowcem (...) sp. z o.o. Wskazał, że projekt K. był finansowany częściowo pożyczką od udziałowców, częściowo z banku. Jednoczenie nie pamiętał, kto był udziałowcem, który wspierał finansowo powódkę (00:58:22, k. 8203 protokół rozprawy z dnia 28.03.2019r.). Dalej zeznał, że w inwestycji było 15 – 25 % udziału własnego, zaś 75 – 85 % z banku. Podał, że na pewno była uchwała dotycząca finansowego wsparcia powódki. Następnie podał, że przede wszystkim była pożyczka udziałowca, chyba maksymalnie 5 mln euro, ale pożyczka ta nie została oddana. Ostatecznie zeznał, iż trudno jest powiedzieć, czy powódka zapłaciła za projekt K. (01:12:56 protokół rozprawy z dnia 28.03.2019r., k. 8203).

Pomimo braku spójności powyższego dowodu, Sąd uznał, że powódka, poprzez złożenie pożyczki z dnia 29.06.2007r. wykazała, że powódkę i G. R. P. (...).L. z siedzibą w M. łączyła umowa pożyczki na kwotę 5 mln EUR. Jednak pieniądze za projekt zapłaciła (...). Powódka nie przedłożyła dokumentów pozwalających ustalić rodzaj powiązań pomiędzy G. R. P. (...).L. z siedzibą w (...) oraz uzgodnień dotyczących podstawy wpłacenia kwoty 1,68 mln EUR na rzecz W. A. oraz, czy rzeczywiście przesunięcie to dotyczyło projektu K.. Wskazać należy, iż transfer agreement został zawarty w dniu 28.08.2007r. i z jego treści wynika, że cena za sprzedaż wszystkich praw do projektu wyniosła 1 680 000 EUR oraz, że cena ta miała zostać zapłacona natychmiast, gdy prawa do projektu zostaną skutecznie przekazane. Natomiast wpłata kwoty 1,68 mln EUR dokonana przez (...) na rzecz (...) nastąpiła w dniu 29.06.2007r., czyli przed zawarciem transfer agreement (k. 2086). Brak jest też wyjaśnienia, jak G. R. P. (...).L. rozliczył się (...). Transfery pieniężne i transfery praw nie zostały przez powódkę w sposób dostateczny wyjaśnione.

Reasumując, Sąd uznał, że powódka nie wykazała w żaden sposób, aby zapłaciła kwotę 1,68 mln EUR za projekt K..

Co do czynszów - poz. 2 stwierdzić należy, że brak jest podstaw do jego zwrotu. Skoro bowiem nie doszło do skutecznego rozwiązania umów z 2002r., jak twierdzi powódka, co potwierdza zebrany w tej sprawie materiał dowody, to zapisy umowne dotyczące obowiązku zapłaty czynszu stanowią podstawę do zapłaty czynszu i brak jest podstaw do zadania jego zwrotu. Gdyby uznać, że powyższe świadczenie nie stanowi czynszu, to brak jest podstaw do jego zwrotu na podstawie art. 411 k.c., albowiem wpłacający wiedział, że nie jest zobowiązany do zapłaty, a mimo to świadczył.

Wydatki związane z porozumieniem z gminą K. (poz. 36) – nie stanowią wydatku celowego i zasadnego. Treść tego porozumienia z dnia 13.03.2008r. wskazuje, iż miało ono szeroki zakres, dotyczyło również budowy sieci kanalizacyjnej i wodociągowej w miejscowości K. i S.. Już sama powyższa okoliczność nie pozwala Sądowi na uznanie, że wpłata kwoty 1.000.000 zł. dokonana przez powódkę w dniu 27.06.2008r. (k. 2190) miała związek z realizacją projektu K.. Nadto, powódka nie wykazała, że ulice (...) pozostawały w bezpośrednim sąsiedztwie z planowaną inwestycją. Dodatkowo należy dodać, że informacji powszechnie dostępnych na stronie Gminy K. (htps://(...).pl ) wynika, iż w okresie od października 2013r. do listopada 2014r. zostało wykonane zadanie inwestycyjne polegające na poprawie stanu technicznego ulic (...) w K. poprzez ich budowę i przebudowę ich nawierzchni wraz z infrastrukturą towarzyszącą – oświetleniem drogowym i kanalizacją deszczową oraz, że zadanie to została współfinansowane przez (...) SA w W. przy udziale finansowym gminy. W informacji wskazano, że (...) SA w W. zapłaciła kwotę 4 925 328 zł na tę inwestycję, zaś gmina 176 251 zł. Powyższe prowadzi do wniosku, że wpłacona przez powódkę kwota 1.000.000 zł. nie został spożytkowana/przeznaczona na cel opisany przez powódkę, tj. na cel w postaci przebudowy, bądź budowy drogi wywołanej inwestycją w postaci parku (...) oraz, by koszty te poniosła powódka. Brak jest zatem podstaw do zaliczenia tego wydatku do celowego i zasadnego.

Porozumienie z właścicielami gruntów – poz. 3,4,5,6,7 - te wydatki, zdaniem Sądu nie były celowe i zasadne, albowiem były one uiszczone jedynie części właścicielom w czasie, gdy nie było pewności, że pozostali właściciele się zgodzą na udostępnienie swych nieruchomości w związku z przebudową linii 100 kV. Zebrany materiał dowody, opisany wyżej wskazuje, że powódka nie uzyskała prawa do nieruchomości. Dopiero uzyskanie zgody wszystkich właścicieli gruntów, przez które miałaby przebiegać linia, uzasadniałoby wydatek odszkodowawczy dla właścicieli gruntów. Wówczas byłby to wydatek celowy iż zasadny. Twierdzenia powódki, że dwie osoby chciały odszkodowania, a pozostali właściciele gruntów chcieli oddać grunt nieodpłatnie, jest twierdzeniem niewiarygodnym. Nadto skoro , jak podaje powód, 60 właścicieli oddało grunt za darmo, to zdaje się, że odszkodowania dla dwóch z nich stanowią wysoką, a nawet zbyt wysoką rekompensatę. Powód nie wyjaśnił, dlaczego tak wysoką kwotę ustalił. Wydatek ten był przedwczesny, albowiem nastąpił w 2008r., a materiał dowodowy opisany wyżej wskazuje, że problem z uzyskaniem prawa do nieruchomości był aktualny jeszcze w 2010 i w 2011r.

Co do poz. 6 ustalenia I. są również prawidłowe, gdyż z powód nie wykazał, aby kwota ujęta w tej pozycja została w rzeczywistości zapłacona przez W. dla (...), z resztą z umowy pomiędzy W. a (...) wynika, że zapłata miała nastąpić w dniu poprzedzającym zajęcie terenu przez W., a takie zajecie, co jest bezsporne, nie nastąpiło. Z resztą wątpliwości budzi również okoliczność, że skoro W. sprzedał Projekt K. w 2006r., to dlaczego miałby otrzymać od powódki dodatkową kwotę i to związaną z należnością (...) na podstawie umowy z 2005r. Wątpliwości te nie zostały wyjaśnione przez powódkę. Nadto, umowa pomiędzy (...) a (...) spółką z o.o. z dnia 22.08.2005r. (k.2110 – 2111) stały się przedmiotem umowy przeniesienia praw zawartej pomiędzy (...) a (...) spółka z o.o. w dniu 28.08.2007r. (k. 2059 – 2065). Zatem nie wystąpiła potrzeba pokrycia jakiegokolwiek wydatku w dniu 31.12.2010r., który byłby związany z nabytym projektem.

Co do poz. 7, tj. w zakresie kosztów poniesionych przez powódkę z tytułu zakupu nieruchomości nr (...) w R. przez (...) spółkę z o.o., to stwierdzić należy, że powódka w żaden spsoć nie wykazała, aby zakup tej nieruchomości był związany ze sporną inwestycją. Z umowy zlecenia zakupu nieruchomości nie wynika bowiem, w jakim celu miała zostać nabyta ta nieruchomość. Złożone dokumenty nie wiadomo czego dotyczą oraz dlaczego faktura został wystawiona po przeszło 1,5 roku od dnia zawarcia umowy przelewy powierniczego z dnia 14 lipca 2009r.

Co do kosztów doradztwa ze strony R. G. – (poz. 256, 257, 258) powódka złożyła trzy umowy z R. G. (...) z 02.07.2007r., umowę z R. g. (...) z 02.07.2007r. oraz umowę z R. G. (...) z 02.01.2009r., których przedmiotem było doradztwo min. finansowe i prawne. Faktura nr (...) zostały wystawione po roku od daty zakończenia czasu trwania umów pomiędzy powódka a poszczególnymi podmiotami z grupy kapitałowej. Nadto, brak jest w aktach dowodu uiszczenia tych kwot na rzecz zleceniobiorców oraz dowodów świadczący o kompensacie. Co do faktury nr (...) z dnia 31.12.2009r. wystawionej na podstawie umowy z dnia 02.01.2009r., to brak podstaw do przyjęcia, że jest to wydatek typowy, gdyż faktura nie zawierała specyfikacji i brak jest dowodu uiszczenia należności objętej tą fakturą.

Co do poz. 256, tj. umowy pomiędzy powódką a R. G. (...) była z dnia 02.07.2007r. (k. 2668), to stwierdzić należy, że sporna faktura została wystawiona niemal po roku od pierwotnego czasu trwania umowy. To nie pozwala na połączenie wydatku objętego tą fakturą z projektem K.. W tym czasie powoda związana była również z projektem Z.. Brak zatem podstaw do uznania tego wydatki za taki, który ma związek z projektem K..

Poz. 257: umowa pomiędzy powódką a R. G. (...) była z dnia 02.07.2007r., sporna faktura została wystawiona niemal po roku od pierwotnego czasu trwania umowy. W tym czasie powoda powiązana była z Z.. Brak zatem podstaw do uznania tego wydatki za taki, który ma związek z projektem K.

Poz. 258: umowa pomiędzy powódką a R. G. (...) była z dnia 02.01.2009r. (k. 2675 – 2681). Sporna faktura nie odnosi się jednak do tej umowy.

Nadto, koszty doradztwa ze strony innych spółkę (...) – poz. 256 – 265 nie zostały wystarczająco wyjaśnione w szczególności co do sposobu rozliczenia, jakim miała być kompensata. Brak jest wystarczających dowodów, by odtworzyć fakty, umowy, prawidłowe kompensaty, ich podstawy faktyczne i prawne.

Co do kosztów obsługi prawnej i tłumaczeń, to stwierdzić należy, że brak jest podstaw do pokrywania tych wydatków jako szkody przez pozwanych. Powódka podaje, że jest spółką celową, która została powstała w celu relacji projektu (...). Powyższe nie oznacza, że pozwani mają ponosić wszystkie koszty związane z działalnością tej spółki. To działanie samej spółki spowodowało, że inwestycja nie była prowadzona sprawnie, w czasie racjonalnym. Z opinii instytutu wynika, że inwestycja była prowadzona akcyjnie i dużą zwłoką. Trudno w takiej sytuacji obciążać pozwanych odpowiedzialnością za wszystkie wydatki związane z działalnością spółki, w tym również za te, które zostały wywołane przez samą spółkę. Prowadzenie inwestycji w postaci realizacji farmy wiatrowej jest związane z wysokim ryzykiem, o czym była mowa wyżej. Zatem i koszty poniesione przez inwestora objęte są ryzykiem. Nie sposób przerzucić na pozwanych całości ryzyka związanego z ponoszeniem tych wydatków. Zachowanie pozwanych związane z „wypowiedzeniem umów” było nieprawidłowe, ale i zachowanie powódki było niewłaściwe - nielojalne i nieprawidłowe. Zatem to ona winna ponosić koszty wywołane taka postawą. Zatem Sąd w całości zgadza się z wnioskami I., że wydatki poniesione tylko i wyłącznie w związku z nieznajomością języka polskiego przez osoby działające w imieniu i na rzecz właścicieli ekonomicznych kapitałów własnych powódki nie pozostają w ścisłym związku z realizowanym projektem. Nadto koszty tłumaczeń, aby osoby z innych spółek, które „zarządzały powódką” mogły podejmować decyzje co do dalszego biegu inwestycji, to koszt zarządu tych spółek, czy księgowości, a nie koszty projektu K.. To koszty ogólnego zarządu spółki, wydatki korporacyjne i nie sposób nimi obciążyć pozwanych.

Co do kosztów obsługi prawnej określonych w kwocie 956.149,83 zł. w tym wydatków ponoszonych w związku z procesami sądowymi, to są koszty które może ponosić każda spółka i jest to wydatek związany z istnieniem spółki na rynku prawnym, finansowym itp. Nie ma bezpośredniego związku pomiędzy tymi wydatkami a zachowaniem pozwanych, nawet jeśli koszty te związane były np. z procesami z udziałem pozwanych. Koszty procesu zaś są rozliczane w konkretnych procesach sądowych, a nie w odrębnym procesie o naprawienie szkody.

Co do kosztu serwisowego masztu – poz. 17, to stwierdzić należy, że powód nie wykazał, by pomiary czynione przy użyciu tego masztu służyły projektowi K.. Dokument opisujący ten wydatek zawiera opis (...), a od 2007r. Z. i K. to były odrębne projekty. Zatem brak jest podstaw do uznania, że to wydatek bezpośrednio związany ze spornym projektem. Tym bardziej, że wydatek ten powstał pod koniec 2007r. Informacja, że maszt ten został zdemontowany w dniu 11.08.2008r. nie zmienia powyższego wniosku, albowiem być może w sierpniu 2008r. nie istniała już potrzeba istnienia tego masztu. Nadto argument powódki, że dane z masztu były wykorzystane przy sporządzaniu opinii przez (...) nie jest argumentem przekonywującym Sąd z uwagi na fakt, że opinia jest prywatna, pochodzi od strony procesu. Nie stanowi obiektywnego dowodu. Zatem brak jest podstaw do uznania, że maszt ten służył do pomiaru wiatru na potrzeby K.. Opis wydatku wskazuje, że służył (...).

Co do robót ziemnych. Z.. (...) – poz. 37 (wydatek na rzecz Usługi (...)), to wydatek nie pozostający w związku projektem K.. Skoro w tytule wskazano Z., to brak podstaw do przyjęcia, że wydatek ten dotyczy K..

Co do wydatków na wycinkę drzew Ł. – Z. - poz. 40, to powód nie wykazał, na jakim odcinku doszło do wycinki drzew i na czym polegał związek z planowaną inwestycją.

Odnośnie do wydatków związanych z inspektorem nadzoru – Z. N. (1) – poz. 46,47,48 – to faktury Z. N. za styczeń, luty i marzec 2007r. Wobec tego, że zawierają one opis „za pełnienie obowiązków inspektora nadzoru, kierownika budowy farmy wiatrowej w m. Z. zgodnie z umową z dnia 02.01.2007r.”, to wydatek ten nie dotyczy K.. miejscowości Z. Nie budzi wątpliwości, że Z. N. był inspektorem nadzoru w projekcie K., ale trzy powyższe faktury nie dotyczyły jego pracy na rzecz w.w projektu. Późniejsze faktury w swym opisie zawierały określenie K..

Co do wydatków dla A. S. (2) – poz. 74 powód nie wykazał, by wydatek ten miał związek ze sporną inwestują.

Wydatki na ubezpieczenie – poz. 81, to polisa OC obejmuje okres 02.06.2008r. – 31.05.2009r. i dotyczy montażu (...) turbin. Wobec tego, że umowa dotyczyła „montażu (...) turbin”, nie zaś budowy farmy uznać należy, ze objęła zdarzenie, które nie mogło zostać zrealizowane w powyższym okresie. Było bowiem oczywiste, że nie nastąpi montaż (...) turbin w terminie jw. Zatem wydatek z powyższego tytułu był gospodarczo nieuzasadnionym.

Co do kosztów z tytułu odsetek od pożyczki zaciągniętej na potrzeby budowy parku K. – poz. (...) i 83, to powódka nie wykazała, by ten wydatek był konieczny i celowy dla realizacji projektu K.. Umowa pożyczki nie wskazała bowiem celu, na który została udzielona. Brak jest też dowodu potwierdzającego przepływ kwoty objętej umową pożyczki.

Odnośnie do kosztów wydatków biurowych – poz. 84 i 85, to brak jest wystarczających dowodów potwierdzających istnienie związku tych wydatków ze sporną inwestycją. Są to koszty związane w funkcjonowaniem spółki. Za koszty te nie odpowiadają pozwani. Opis faktur, np. „archiwizacja”, „skanowanie w kolorze” jest niewystarczające do uznania, że wydatek ten ma związek ze sporną inwestycją.

Koszt tłumaczeń – poz. 103 i 104, to pozwani nie mogą odpowiadać za wszystkie tłumaczenia związane z realizowanym projektem. To również wydatki korporacyjne. Powódka nie wykazała, by przedstawione tłumaczenia miały związek ze sporną inwestycją.

Opłaty administracyjne i opłata za czynności notarialne związane z odszkodowaniem dla Z. – poz. 149, opłata za wydanie odpis KRS – poz. 164, to zwykłe wydatek, za który nie mogą ponosić odpowiedzialności pozwani. Opłata na rzecz (...) w S. z listopada 2008r. – poz. 176, to opłata za kosztorys. Nie można za powódką uznać, że to opłata związana z projektem K.. Opłaty za wpis w księdze wieczystej – poz. 181, 182, 183 oraz opłaty z tytułu czynności bankowych – poz. 206 – to zwykłe wydatki za które pozwani nie mogą ponosi odpowiedzialności.

W pozostałym zakresie, tj. wydatków uznanych przez I. za takie, które nie były typowe dla spornej inwestycji, Sąd w całości podzielił te ustalenia:

- poz. 18 - za wczesne zlecenie sporządzenie dokumentacji geologiczno- inżynierskiej. Sąd podziela stanowisko I., że decyzja powoda była przedwczesna, niezasadna, niecelowa i nietypowa. I. przywołał okoliczność, że wydatek ten był skutkiem podjęcia przez powódkę przedwczesnych przygotowań do uzyskania zamiennego pozwolenia na budowę farmy wiatrowej składającej się (...) turbin, pomimo, że w lipcu 2007r powódka nie dysponowała ważną decyzją środowiskową w tym zakresie. Poza tym uzyskanie ważnej decyzji środowiskowej na 13 turbin typu E. było niemożliwie;

- poz. 25 – raport oddziaływania na środowisko dla II etapu projektu. Koszt ten powstał po wypowiedzeniu umowy, realizacji projektu na etapie II była na wczesnym etapie. Jeżeli wydatek dotyczący zlecenia z października 2007r. dotyczył opracowania II etapu budowy, to wydatek ten jest przedwczesny z uwagi na brak należytego zaangażowania a w zakresie przygotowań do budowy 13 turbin E..

- poz. 27 – 31 opracowania projektu budowlanego zamiennego. Nie można odtworzyć na podstawie dokumentu księgowego. Powódka mogła uniknąć tego wydatku, bo powstał po 31.03.2008r. nie można określić/sprecyzować przedmiotu z dokumentów księgowych, tj. numerów działek budowlanych, na których planowano podjęcie budowy. Skoro powódka nie uzyskała nowego projektu, to nie wiadomo, za co zapłaciła;

- poz. 34 koszt projektowania linii wysokiego napięcia. Powódka nie uzyskała pozwolenia na budowę dla II etapu budowy farmy wiatrowej. Zatem wydatek z tytułu projektowania jej przyłączenia do sieci elektroenergetycznej nie jest zasadny;

- poz. 35 opracowanie projektu budowlanego dla linii 30 kV, bo nie został złożony wniosek o pozwolenie na budowę tej linii. Powódka nie wykazała, by czyniła efektywne starania, by wniosek taki złożyć;

- poz. 39,40,41 wydatek na drogi dojazdowe, bo wykonawcą był podmiot K. R. – trudno z tego wywodzić związek z niniejsza sprawą. Wycinka drzew- powódka nie wykazała, by była ona związana z umożliwieniem transportu turbin na plac budowy. Drogi dojazdowe do elektrowni wiatrowych w m. K. – etap II. Etap II w ogóle nie był realizowany;

- poz. 51 wydatek na przebudowę linii 110 kV. Z pierwszej opinii wynika, że elektrownia (...) nie osiągnęłaby swojej funkcjonalności, jeżeli nie zostałaby oddana do użytkowania w całości. Powódka nigdy nie wystąpiła o wydanie zamiennego pozwolenia na budowę 12 (13) turbin (...), pomimo posiadania od 2009r. decyzji środowiskowej dotyczącej 12 turbin E. (...) oraz zmian mpzp dotyczących ostatniej spośród planowanych turbin w 2010r., zatem dalsze ponoszenie przez powódkę wydatków z licznych faktur dotyczących sporządzenia projektów budowlanych w.w zakresie oznacza, że dalsze ponoszenie przez powódkę wydatków na przyłączenie sieci elektroenergetycznej nie znajduje uzasadnienia. Wydatek byłby typowy i zasadny, gdyby powódka realizowała projekt w sposób typowy. Tymczasem nierealizowanie projektu wynikał nie tyle z postawy pozwanych, ile z postawy powódki, która nie podjęła czynności projektowych jw, a projekt realizowała z opieszałością oraz akcyjnie.

- poz. 52 budowa systemu teletransmisyjnego (porozumienie z dnia 11.08.2008r., k. 2223- 2224) odwołujący się do listu intencyjnego przewidującego realizację systemu telekomunikacyjnego dla potrzeb transmisji sygnałów telemechaniki i pomiarów z (...) do (...) oraz do E. po podpisaniu umowy realizacyjnej. Powódka nie podpisała umowy realizacyjnej. Dlatego wydatek ten nie może być uznany za typowy;

- poz. 55 – 69 usługi doradcze świadczone przez (...). Brak jest umów zawartych z C.. Zatem nie sposób określić, jaki był przedmiot umowy oraz, czy przedmiot ten miał związek z projektem K.. Brak jest okoliczności, które uzasadniałyby korzystanie z usług projekt development w związku z budową farmy wiatrowej;

- poz. 70 – 73 wydatki na pomiary wiatru w 2010r. To nietypowy wydatek związany ze spornym projektem w 2010r.

- poz. 76- 79, faktura nr (...) nie pozwala na ustalenie przedmiotu świadczenia, które uzyskano od (...). Nieliczne zapisy w dzienniku budowy dotyczą praktycznie wyłącznie przygotowania placu budowy oraz przygotowawczych prac ziemnych i drogowych. Faktura (...) jw.

- poz. 188 i 189 opracowanie raportów – akta sprawy nie zawierają porozumienia pomiędzy powódką a (...). Brak związku z zachowaniem pozwanych i projektem;

- poz. 255 opłata na rzecz dewelopera. Brak dowodów, które pozwalały ustalić, rodzaj, okres, miejsca i zakres świadczeń (...) Serwis spółki z o.o. Sk na rzecz powódki.

Sąd natomiast uwzględnił wydatki z poz. 162 – tj. 207 zł. tytułem opłaty skarbowej za wydanie decyzji środowiskowej poniesionego we wrześniu 2007r. , z poz. 167 zł. – 98 zł. tytułem opłaty za udzielenie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii poniesiony w kwietniu 2008r., z poz. 169 – 155 zł. z tytułu opłaty za wydanie decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, wydatek z maja 2008r., poz. 177 – 574 zł. opłata uiszczona do urzędu Gminy K. tytułem opłaty skarbowej za wydanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Wydatki te, zdaniem Sądu, związane były z opłatami, które były celowe i zasadne. Konieczne bowiem było uzyskanie decyzji administracyjnych, za które powódka poniosła wydatki jw., mając na uwadze stan zaawansowania inwestycji i potrzebę uzyskania powyższych decyzji.

Ostatecznie, Sąd doliczył do kwoty wskazanej w opiniach sądowych tj. kwoty 2 633 468 zł. (k. 5976 i k. 6736) również kwoty 207 zł, 98 zł, 155 zł i 574 zł. Ostatecznie uznał, że szkoda rzeczywista powódki wywołane zachowaniem pozwanych, (...) spółki z o.o., (...) spółki z o.o. oraz (...) spółki z o.o. wyniosła 2 634 502,85 zł. (wydatki do dnia 31.03.2008r w kwocie 52 700 zł., wydatki po dniu 31.03.2008r. – 2 580 768,85 zł plus kwoty 207 zł, 98 zł, 155 zł i 574 zł.)

Pomimo podniesienia przez pozwanych zarzutu, iż po dniu 31.03.2008r. powód winien minimalizować wydatki, a nie je zwiększać, Sąd nie dokonał pomniejszenia powyższych kwot, albowiem do grudnia 2012r., tj. do momentu podjęcia decyzji o zaprzestaniu realizowania projektu K., powódka mogła ponosić wydatki na tę inwestycję i brak jest podstaw, by wymaga, aby z dniem 31.03.2008r. zaprzestała ich ponoszenia.

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia podniesionego przez pozwanych, stwierdzić należy, że nie zasługuje na uwzględnienie.

Pozwani podnieśli zarzut przedawnienia co do części roszczeń, powołując się na 3 - letni termin przedawnienia przewidziany w art. art. 118 k.c. i art. art. 442¹k.c. Podali, że w ocenie pozwanych, rozszerzenie żądania nastąpiło pismem procesowym z dnia 25.04.2013r., a nie w pismem z dnia 04.12.2012r. Pismo z dnia 04.12.2012r. zostało bowiem doręczone pozwanym na rozprawie bez załączników i pismo to nie zawierało dowodów, w oparciu o które zostało zgłoszone żądanie zapłaty kwoty 15.616.951,97 zł.

Z powyższym stanowiskiem nie sposób się zgodzić, albowiem skuteczne zgłoszenie ostatecznego żądania nastąpiło w dniu 04.12.2012r. Doręczenie pozwanemu pisma w dniu 04.12.2012r., zawierającego ostateczne żądanie wywołało skutek procesowy w postaci rozszerzenia powództwa w tym dniu. Brak załączników nie niweczy tego skutku.

Nadto, w piśnie procesowym z dnia 04.12.2012r. powód zaprezentował stanowisko, że w grudniu 2012r. zrezygnował z prowadzenia projektu K.. Zatem, pomimo nieprawidłowego zachowania pozwanych, które miał miejsce - co (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. w okresie od marca do czerwca 2008r., zaś w odnośnie do (...) sp. z o.o. od 2007 do maja 2008r. (tj. do momentu zawarcia umów fraudacyjnych), to wymagalność roszczenia odszkodowawczego nastąpiło w grudniu 2012r., kiedy to powódka podjęła decyzję o zaprzestaniu prowadzenia projektu K.. Wówczas sformowały się ostateczne twierdzenia i zarzuty dotyczące szkody rzeczywistej i lucrum cessans. Na szkodę rzeczywistą złożyły się zaś nie tylko wydatki przed 31.03.2008r., ale również te poniesione po dniu 31.03.2008r. Zatem, skoro ostateczne sformułowanie żądania odszkodowawczego wynikało z decyzji o rezygnacji z projektu K., podjętej w grudniu 2012r., to roszczenia ostatecznie sformułowane pismem procesowym z dnia 04.12.2012r. nie jest przedawnione.

Na koniec, odnosząc się do żądania odszkodowawczego w zakresie szkody rzeczywistej, Sąd, mając na uwadze twierdzenia powódki zawarte w piśmie z dnia 04. (...)., uznał powództwo za zasadne wobec (...) spółki z o.o., (...) spółki z o.o. i (...) spółki z o.o., przy czym kwotę szkody rzeczywistej w stosunku do (...) sp. z o.o. Sąd zasądził w proporcji 8/(...) od kwoty 2 633 468 zł.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd zasądził na rzecz powoda:

- od (...) spółki z o.o. na podstawie art. 471 k.c. - kwotę 2 633 468 zł.;

- od (...) W. spółki z o. na podstawie - art. 18 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ewentualnie podstawie art. 415 k.c. – kwotę 2 633 468 zł.;

- od (...) spółki z o.o. na podstawie art. 471 k.c. – kwotę 1 003 620,13 zł.

W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone jako nieudowodnione.

Co do pozwanych, J. B., P. B. i M. K. (1) Sąd oddalił powództwo na podstawie art. 415 k.c. i art. 299 ksh stosowanych contrario.

Co do pozwanego, (...) SA w W. – sprawa nadal jest zawieszona.

Wobec tego, że podstawy prawne uwzględnienia żądania co do pozwanych, (...) spółki z o.o., (...) spółki z o.o. i (...) spółki z o.o. są różne, Sąd zasądził dochodzoną należność in solidum.

O odsetkach ustawowych oraz odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c., przy czym stan opóźnienia powstał od dnia 05.12.2012r., czyli po dniu następnym od dnia zgłoszenia ostatecznego żądania.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w oparciu o art. 98 par 1 i par 3 k.p.c. w zw. z par 6 pkt 7 w zw. z par 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, obowiązującego na dzień wniesienia pozwu. Wobec tego, że powód przegrał niniejszy spór niemalże w całości, Sąd zasądził całość kosztów procesu na rzecz strony pozwanej. Na koszty te złożyła się sześciokrotność stawki minimalnej (6 x 7.200 zł.) oraz opłata 17 zł. od udzielonego pełnomocnictwa. Zwiększenie stawki wynikało z zawiłego charakteru sprawy oraz wkładu pełnomocnika pozwanych w przyczynieniu się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Na marginesie wskazać należy, że wkład pełnomocnika powoda w wyjaśnienie sprawy również był znaczny.

Na oryginale właściwy podpis

Przewodniczący:	SSO Beata Kopania
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Małgorzata Bugiel

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE