Warszawa, dnia 17 grudnia 2019 r.

Sygn. akt VI Ka 69/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia (del.) Justyna Dołhy

protokolant: asystent sędziego Konrad Krawczyk

przy udziale prokuratora Anety Ostromeckiej

po rozpoznaniu dnia 17 grudnia 2019 r.

sprawy K. S. syna J. i J., urodzonego (...) w W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 178 a § 1 i 4 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy (...)w W.

z dnia 19 września 2018 r. sygn. akt IV K 472/18

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  zwalnia oskarżonego od uiszczenia kosztów sądowych w II instancji, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 69/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy (...)w W. z dnia 19 września 2018 r. w sprawie o sygn. akt IV K 472/18

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

--

-----------------

--------------------------------------------

---------------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

1.

K. S.

brak u oskarżonego świadomości znajdowania się pod wpływem alkoholu

wyjaśnienia oskarżonego k. 107

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

----------------

----------------------------

-------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

brak u oskarżonego świadomości znajdowania się pod wpływem alkoholu

wyjaśnienia oskarżonego

wyjaśnienia oskarżonego złożone na rozprawie odwoławczej należało uznać za niewiarygodne jako nielogiczne, sprzeczne z elementarnymi zasadami doświadczenia życiowego i stanowiące jedynie linię obrony oskarżonego zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Sąd oceniając materiał dowodowy nie naruszył normy art. 7 kpk, art. 410 kpk. Należało natomiast podzielić stanowisko skarżącego co do konieczności przeprowadzenia dowodu z wyjaśnień oskarżonego odnośnie stanu jego świadomości znajdowania się pod wpływem alkoholu.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek został uznany za niezasadny albowiem stanowisko skarżącego sprowadza się w istocie rzeczy do polemiki z przeprowadzoną przez Sąd I instancji oceną dowodów i wyprowadzonymi na jej podstawie ustaleniami faktycznymi zaś wyjaśnienia oskarżonego złożone na rozprawie odwoławczej zostały ocenione jako niewiarygodne.

Lp.

Zarzut

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Ustalenia faktyczne zostały poczynione na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy, ocenionego w sposób staranny, wszechstronny, z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek został uznany za niezasadny albowiem Sąd prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy i wywiódł słuszny wniosek w przedmiocie winy oskarżonego.

Lp.

Zarzut

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Sąd I instancji w sposób właściwy zastosował dyrektywy sądowego wymiaru kary określone w art. 53–56 kk.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie oskarżonemu kary ewentualnie o wymierzenie kary grzywny przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Wniosek został uznany za niezasadny z uwagi na ukształtowanie przez Sąd Rejonowy kary w sposób właściwy zgodnie z dyrektywami wymiaru kary.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

1. 

----------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

-----------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy (...) w W. z dnia 19 września 2018 r. w sprawie o sygn. akt IV K 472/18

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy.

Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia wykazała, iż Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie w sprawie. Ustalenia faktyczne zostały poczynione na podstawie materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej, ocenionego z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Sąd Rejonowy ocenił materiał dowodowy w sposób kompleksowy, odnosząc się do wszystkich zgromadzonych i przeprowadzonych w toku rozprawy dowodów. Sąd wywiódł prawidłowy wniosek w przedmiocie winy oskarżonego, brak również podstaw do zakwestionowania wymiaru orzeczonej wobec oskarżonego kary. Stanowisko skarżącego sprowadza się w istocie rzeczy do polemiki z przeprowadzoną przez Sąd pierwszej instancji oceną dowodów i wyprowadzonymi na jej podstawie ustaleniami faktycznymi, polemiki opartej na wybiórczym podejściu do ujawnionych okoliczności sprawy.

Jak wielokrotnie podkreślano w doktrynie i orzecznictwie, przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 kpk wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 kpk), stanowi wyraz rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk), jest wyczerpujące i logiczne - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 kpk). Akcentuje to szereg orzeczeń Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych (por. wyrok SN z 3.09.1998 r. sygn. V KKN 104/98 – Prokuratura i Prawo rok 1999, nr 2, poz. 6; a także wyrok SA w Łodzi z 20.03.2002 r. sygn. II AKa 49/02 – Prokuratura i Prawo rok 2004, nr 6, poz. 29). Wymogom tym Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie sprostał.

Po uzupełnieniu postępowania dowodowego w zakresie wyjaśnień oskarżonego dotyczących stanu jego świadomości co do nietrzeźwości stanowisko sądu odwoławczego nie uległo zmianie. Należy stwierdzić, że istotnie Sąd Rejonowy nie zwrócił uwagi na konieczność uzupełnienia wyjaśnień oskarżonego czy to w trybie wskazanym w apelacji - art. 389 § 1 kpk czy też poprzez dopytanie oskarżonego. Niemniej jednak kwestia ta została uzupełniona na rozprawie przed Sądem Okręgowym. Depozycji K. S. w tym zakresie nie można uznać w żaden sposób za wiarygodne. Oskarżony miał bowiem wypić tylko kilka piw wieczorem, jednak należy zauważyć, że o godzinie 8:29 stan jego nietrzeźwości wynosił 0,37 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, co odpowiada wartości około 0,74 promila alkoholu we krwi. W ocenie sądu odwoławczego taki stan nietrzeźwości nie mógł być niezauważalny i nieodczuwalny przez oskarżonego nawet pomimo tendencji spadkowej, którą wykazały kolejne badania na urządzeniu alkometr zwłaszcza, że oskarżony jest osobą dorosłą, znającą skutki i wpływ alkoholu na swój organizm. Mając na uwadze wskazane okoliczności, wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie Sąd Okręgowy ocenił jako linię obrony zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo.

Mając na uwadze powyższe, należało stwierdzić, że Sąd I instancji nie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych będących podstawą przypisania oskarżonemu pełnej świadomości co do pozostawania w chwili zdarzenia w stanie nietrzeźwości, wywiódł prawidłowy wniosek w przedmiocie winy oskarżonego i wypełnienia przez niego zachowaniem w dniu 20 maja 2018 r. znamion przypisanego mu występku z art. 178a § 4 kk. Taki zarzut jest trafny wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania oraz gdy błąd ten mógł mieć wpływ na treść orzeczenia. Zarzut w zakresie błędu w ustaleniach faktycznych nie może się przy tym sprowadzać do samego tylko zakwestionowania stanowiska sądu czy też do samej tylko nieuzasadnionej właściwą oceną dowodów polemiki z ustaleniami sądu, lecz powinien wskazywać nieprawidłowości w rozumowaniu sądu odnośnie do oceny okoliczności sprawy. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu odmiennego poglądu, nie może natomiast prowadzić do wniosku o dokonaniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 3 grudnia 2014 r. w sprawie II Ka 192/14).

Nie można również podzielić podniesionego w apelacji zarzutu rażącej niewspółmierności kary. Taki zarzut jest zasadny wtedy, gdy kara wprawdzie mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, ale nie uwzględnia w sposób właściwy okoliczności dotyczących sądowego ich wymiaru określonych w art. 53–56 kk. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem judykatury rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą, czyli zasłużoną (np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2017 II KK 156/17).

Zarzut rażącej niewspółmierności kary może być zasadny tylko wtedy, gdy jego autor wskaże na nowe okoliczności, które są istotne dla wymiaru kary, a nie zostały ustalone przez Sąd I instancji, względnie wykaże, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara nie uwzględnia w stopniu dostatecznym.

Sąd Rejonowy wymierzając karę oskarżonemu w sposób jasny i niebudzący wątpliwości wskazał w uzasadnieniu orzeczenia jakie okoliczności obciążające, a jakie łagodzące wziął pod uwagę. Należy podzielić stanowisko Sądu I instancji, iż uprzednia siedmiokrotna karalność oskarżonego za przestępstwa, w tym dwukrotna za występki z art. 178a § 1 kk i z art. 178a § 4 kk, stanowi istotną okoliczność obciążającą. Słusznie Sąd Rejonowy wskazał także, że oskarżony przypisanego mu występku dopuścił się w zaledwie 8 miesięcy od uprawomocnienia wyroku skazującego za identyczne przestępstwo w sprawie o sygn. akt VIII K 380/16, na mocy którego orzeczono wobec niego karę 8 miesięcy pozbawienia wolności. Okolicznością, którą Sąd Rejonowy zasadnie poczytał na korzyść oskarżonego jest jedynie fakt przyznania się przez niego do popełnienia zarzucanego mu czynu oraz wyrażenie żalu i skruchy.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, uznać należy, że Sąd Rejonowy karę ukształtował w sposób bezsprzecznie umiarkowany mając na uwadze powyższe okoliczności oraz granice zagrożenia karą za przypisane mu przestępstwo (od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności) jak również cele kary w zakresie prewencji szczególnej jak i ogólnej. Słusznie Sąd I instancji zaakcentował brak skuteczności wymierzonych oskarżonemu uprzednio kar, oskarżony dopuścił się bowiem kolejnego przestępstwa wykazując ewidentnie lekceważący stosunek do obowiązujących norm prawnych.

Wymierzenie oskarżonemu kary zgodnie z wnioskiem zawartym w apelacji stałoby zdecydowanie w sprzeczności z dyrektywami wymiaru kary. Oceny takiej nie zmienia fakt, iż oskarżony obecnie odbywa wcześniej wymierzoną karę pozbawienia wolności w formie dozoru elektronicznego, jak i nie ma wpływu na wymiar kary jego sytuacja osobista i majątkowa związana z zawarciem związku małżeńskiego i posiadaniem na utrzymaniu żony i dziecka, bowiem okoliczności osobopoznawcze mają znaczenie przy wymiarze kary, wszakże nie na tyle, by przeważyć nad treścią materialną przestępstwa (np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 31 marca 2015 r. w sprawie II AKa 73/14). Okoliczności te nie stanowią bowiem podstawowych okoliczności branych pod uwagę przy wymiarze kary i nie mogą równoważyć oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu i stopnia zawinienia oskarżonego słusznie uznanego przez Sąd I instancji za znaczny.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, iż kara wymierzona oskarżonemu przez Sąd I instancji wyraża w pełni prawidłową ocenę okoliczności o jakich mowa w art. 53 § 1 i 2 kk i w realiach niniejszej sprawy brak jest podstaw do uznania jej za karę rażąco surową. Kara wymierzona oskarżonemu w tej wysokości wyraża prawidłową ocenę stopnia winy oskarżonego, stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego przestępstwa, jak i pozostałych okoliczności o jakich mowa w art. 53 § 1 i 2 kk, w tym uwzględnia cele zapobiegawcze i wychowawcze.

Trudno natomiast odnieść się do wniosku obrońcy dotyczącego wymierzenia oskarżonemu kary grzywny przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary, bowiem nie wiadomo jakie okoliczności miałyby przemawiać za zastosowaniem wobec K. S. tej instytucji, o której mówi art. 60 kk, gdyż żadna z przesłanek wymienionych w tym przepisie w niniejszej sprawie nie zachodzi. Jeśli zaś skarżącemu chodziło o unormowanie z art. 37a kk, które nie ma wprawdzie charakteru nadzwyczajnego złagodzenia kary, ale stanowi dla Sądu możliwość modyfikacji ustawowego zagrożenia dla pewnej grupy występków, to w zakresie tym wypowiedział się w pisemnym uzasadnieniu Sąd I instancji, a stanowisko to należy w pełni podzielić, tak więc nie ma potrzeby ponownego jego przytaczania.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy stwierdzając ponadto, że nie jest on dotknięty innymi wadami, które powinny być brane przez sąd odwoławczy pod uwagę z urzędu. Orzeczony wobec oskarżonego dożywotnio zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych został ukształtowany przez Sąd I instancji zgodnie z jednoznacznym brzmieniem art. 42 § 3 kk. Sąd słusznie stwierdził, że w niniejszej sprawie nie zachodzi żaden wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami dający podstawę do odstąpienia od orzekania dożywotniego zakazu. Również świadczenie pieniężne zostało orzeczone przez Sąd zgodnie z brzmieniem art. 43a § 2 kk w minimalnej wysokości przewidzianej przez ustawodawcę.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

--------------------------------------------

Zwi ęź le o powodach zmiany.

----------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1. 

--------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

--------------------------------------------------------------------------------

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

-------------------------------------------------------------------------------

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

---------------------------------------------------------------------------

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

-----------------------------------------------------------------------

5.

--------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

--------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

--------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

-------------------------------------

----------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

K. S.

II.

Uwzględniając sytuację materialną oskarżonego sąd odwoławczy zwolnił go od uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

7.  PODPIS

1.3 G. zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika ☐

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok w całości

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana