UZASADNIENIE

Wyrokiem z 22 października 2015 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu VIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie T. C. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddziału we W. z 8 maja 2015 r., którą organ rentowy ustalił dla wnioskodawcy refundację z tytułu opłaconej składki na OC i AC w kwocie 145,44 zł.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy wydał w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny sprawy:

Wnioskodawca corocznie składa wnioski o przyznanie refundacji składki OC i AC.

Decyzją ZUS z 16 maja 2014 r. dokonano wypłaty refundacji z tytułu opłaconej składki za okres od 19 stycznia 2014 r. do 18 stycznia 2015 r. na obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilne posiadaczy pojazdów samochodowych (OC) w kwocie 275 zł oraz dobrowolne ubezpieczenie casco pojazdów samochodowych (AC) w kwocie 458,86 zł.

T. C. dokonał ubezpieczenia kolejnego pojazdu samochodowego opłacając składkę OC i AC za okres od 3 października 2014 r. do 2 października 2015 r., przy czym za 3 pełne miesiące ubezpieczenia składka została opłacona za okres pokrywający się w stosunku do poprzedniej umowy podlegającej refundacji.

W dniu 21 kwietnia 2015 r. wnioskodawca wniósł kolejny wniosek o refundację składki OC i AC. ZUS ustalił, że z tytułu opłaconej składki dotyczącej obecnej umowy ubezpieczenia (kolejnego pojazdu samochodowego) kwota refundacji przysługiwałaby w wysokości:

1) 50% opłaconej składki OC - 216 zł (składka opłacona) x 50 % - 108,00 zł (kwota refundacji)

2) 50% części składki AC - w związku z przekroczeniem sumy ubezpieczenia 6000 euro:

-: suma ubezpieczenia na podstawie umowy 117.385 zł: 4.1789 (kurs euro na dzień opłacenia składki tj. 3.10.2014 r.) = 28.089,92 (kwota powyżej 6000 euro)
-: obliczenie współczynnika proporcji kwoty stanowiącej równowartość 6000 euro do rzeczywistej sumy ubezpieczenia - 6000 x 4,1789: 117385 = 21,36 %
-: obliczenie kwoty refundacji:

21,36 % x 2.068 zł (opłacona składka) = 441,72 zł (część składki) 50% kwoty części składki x 441,72 = 220,86 zł. Łączna kwota jaka przysługiwałaby z tytułu bieżącej umowy - 108 + 220.86 = 328, 86 zł.

W związku z pokrywaniem się umów ubezpieczenia ustalono kwotę pomniejszenia od wypłaconej uprzednio refundacji, ustalając za jeden pełny miesiąc pokrywającego się okresu ubezpieczenia:

-: OC: 22,91 zł (275 zł - wypłacona refundacja za okres od 19 stycznia 2014 r. do 18 stycznia 2015 r.: 12 miesięcy)
-: AC: 38.23 zł (458,86 - wypłacona refundacja - j/w: 12 miesięcy) Odpowiednio do liczby miesięcy pokrywającego się okresu są to kwoty:
-: OC: 22.91 x 3 = 68,73 zł, a AC: 38,23 x 3 = 114,69 zł. Łącznie 183.42 zł.

Należność z tytułu refundacji bieżącej umowy po pomniejszeniu o kwotę 183,42 zł wyniosła 145,44 zł i w tej wysokości Zakład przekazał ją na rachunek w banku wnioskodawcy.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie wnioskodawcy nie zasługiwało na uwzględnienie. W pierwszej kolejności Sąd ten zaznaczył, że zgodnie z ugruntowanym poglądem orzecznictwa, postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, toczące się w sądzie powszechnym wskutek wniesienia odwołania przez adresata decyzji administracyjnej organu rentowego ma charakter kontrolny w stosunku do zaskarżonej decyzji, a tym samym ma na celu dokonanie merytorycznej kontroli zasadności tejże decyzji. Kontrola ta obejmuje zarówno stronę prawną, a więc ustalenie, czy organ rentowy zastosował odpowiednie i należycie zinterpretowane przepisy prawa powszechnie obowiązującego oraz stronę faktyczną, a więc ustalenie, czy organ rentowy poczynił właściwe i zasługujące na aprobatę ustalenia faktyczne.

Jak przyjął Sąd pierwszej instancji w sprawie przedmiotem kontroli Sądu była decyzja organu rentowego dotycząca refundacji ubezpieczenia OC i AC T. C..

Sąd ten, przytaczając przepis art. 23b ustawy z 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 648 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 grudnia 2002 r. w sprawie trybu postępowania przy przyznawaniu i wypłacaniu inwalidom wojennym refundacji z tytułu opłaconej składki na ubezpieczenie pojazdów samochodowych (Dz. U. Nr 236, poz. 1993r.) i dokonując jego analizy w stosunku do stwierdzonych okoliczności w sprawie stwierdził, że organ rentowy prawidłowo zastosował powyższy przepis ustaleniu refundacji składki OC i AC wnioskodawcy. Sąd zauważył, że ZUS decyzją wydaną w dniu 16 maja 2014 r. dokonał wypłaty refundacji z tytułu opłaconej składki za okres od 19 stycznia 2014 r. do 18 stycznia 2015 r., a w okresie dokonanej refundacji, wnioskodawca ubezpieczył kolejny pojazd samochodowy (T. (...)nr rejestracji (...)), opłacając składkę OC i AC za okres od 3 października 2014 r. do 2 października 2015 r. Tym samym jednoznacznie należało przyjąć, że składka została opłacona za okres pokrywający się przez 3 pełne miesiące ubezpieczenia w stosunku do poprzedniej umowy podlegającej refundacji, co wobec jasnej treści 5 cytowanego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 grudnia 2002 r. skutkuje pomniejszeniem kwoty wypłaconej refundacji z tytułu opłaconej składki na pojazdów samochodowych za pokrywający się okres ubezpieczenia.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył T. C., wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu. Skarżący wskazał, że nigdy nie posiadał jednocześnie dwóch samochodów, a poza tym nigdy nie posiadał polisy ważnej przez kilka miesięcy, tylko na cały rok i nie zwracał się o częściowy zwrot składki z OC i AC kilkakrotnie w roku, a jedynie raz do roku, w którym dokonywał opłaty za ubezpieczenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy nie jest zasadna, ponieważ Sąd pierwszej instancji przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe, ustalając stan faktyczny, który Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje. Brak jest podstaw do kwestionowania poprawności oraz trafności ustaleń poczynionych w przedmiotowej sprawie przez Sąd Okręgowy oraz dokonanej przez ten Sąd oceny zgromadzonego materiału dowodowego.

W pierwszej kolejności podkreślenia wymaga, że ani organ rentowy, ani też rozpoznające sprawę sądy nie kwestionują przysługującego wnioskodawcy prawa do refundacji opłaconej składki OC i AC, które to wynika z przytoczonego przez Sąd pierwszej instancji art. 23b ustawa z 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (tj. Dz. U. 216.871 j.t.).

Nie jest również kwestionowane, że T. C. jest posiadaczem jednego pojazdu samochodowego.

Zasadniczy problem w sprawie dotyczy oceny, czy w okolicznościach sprawy zasadnie organ rentowy dokonał pomniejszenia ustalonej dla wnioskodawcy kwoty refundacji. Odpowiedź na to pytanie wymaga przede wszystkim ponownego przytoczenia treści § 5 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 grudnia 2002 r. w sprawie trybu postępowania przy przyznawaniu i wypłacaniu inwalidom wojennym refundacji z tytułu opłaconej składki na ubezpieczenie pojazdów samochodowych (Dz.U.2002.236.1993), który ma tutaj najistotniejsze znaczenie. Zgodnie z tym przepisem w przypadku gdy w danym roku kalendarzowym przedmiotem ubezpieczenia jest więcej niż jeden pojazd samochodowy, organ rentowy ustala i wypłaca refundację w kwocie pomniejszonej o kwotę wypłaconej refundacji z tytułu opłaconej składki na ubezpieczenie pojazdów samochodowych za pokrywający się okres ubezpieczenia.

Treść ww. przepisu, w oparciu, o który organ rentowy dokonał ustalenia kwoty refundacji w 2015 r. wydaje się być jasna, co trafnie stwierdził Sąd pierwszej instancji, jednak w świetle zarzutów apelującego wymaga ponownego wyjaśnienia.

Sytuacja w sprawie wygląda następująco: na mocy wniosku z 27 marca 2014 r. decyzją ZUS z 16 maja 2014 przyznano i wypłacono wnioskodawcy refundację z tytułu polisy zawartej od 19 stycznia 2014 r. do 18 stycznia 2015 r. Natomiast na skutek złożenia przez T. C. kolejnego wniosku z 21 kwietnia 2015 r. wydano zaskarżoną decyzję, z kwotą refundacji pomniejszonej o część poprzednio wypłaconej.

Uzasadnieniem takiej słusznej decyzji jest fakt, że w dniu 3 października 2014 r. wnioskodawca sprzedał swój dotychczasowy samochód, na który wykupił polisę do 18 stycznia 2015 r., a jednocześnie zakupił kolejny pojazd, zawierając w związku z tym polisę obowiązującą od daty zakupu, tj. 3 października 2014 r. do 2 października 2015 r.

Wnioskodawca jest posiadaczem tylko jednego pojazdu, tak nie ulega wątpliwości, że w okresie od 3 października 2014 r. do końca 2014 r. miał on wykupione dwie polisy dotyczące ubezpieczenia OC i AC, pierwsza odnosząca się do zbytego samochodu, a kolejna dotycząca nowego pojazdu. Z tytułu opłacenia składki ubezpieczeniowej za pierwszy samochód, otrzymał on kwotę refundacji za cały rok 2014 r. W związku z tym, w sytuacji, gdy druga opłacona przez niego składka dotyczyła również części roku 2014, nie można było, w świetle powołanych wyżej przepisów, ustalić pełnej kwoty refundacji, lecz należało ją pomniejszyć o kwotę wypłaconą za pokrywające się 3 pełne miesiące. Nie ma przy tym znaczenia, że jego poprzednia polisa dotycząca AC wygasła, natomiast ochrona wynikająca z polisy OC została przeniesiona na nabywcę. Istotny jest tutaj wyłącznie fakt, że z tytułu pierwszej zawartej umowy ubezpieczeniowej wnioskodawca otrzymał pełną refundację.

Jeszcze raz trzeba podkreślić, że refundacja przysługuje za dany rok kalendarzowy, a apelujący nie dostrzega tego, że w ciągu trzech miesięcy roku 2014 r. nałożył się okres ubezpieczenia nowego pojazdu z okresem ubezpieczenia poprzedniego, w stosunku do którego wypłacono już wnioskodawcy refundację w pełnej wysokości. Trzeba też podkreślić, że w każdej decyzji przyznającej refundację zawarte było pouczenie, że wnioskodawca powinien poinformować o przypadku zwrotu składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia OC i AC wraz ze wskazaniem wysokości oraz okresu za jaki dokonano zwrotu składki. W tej sytuacji miał on świadomość możliwości dochodzenia zwrotu składki, która to okoliczność miałby znaczenie dla ustalenia wysokości kolejnej refundacji, czego jednak nie dochodził.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację T. C. jako bezzasadną.

SSA Maria Pietkun SSA Monika Kiwiorska-Pająk SSO del. Artur Tomanek

R.S.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE