Sygn. akt I C 947/19

Dnia 17 stycznia 2020r.

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Grażyna Poręba

Protokolant: sekr. sąd. Urszula Bodziony - Mróz

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2020r. w Nowym Sączu

na rozprawie sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego – (...) z siedzibą
w W.

przeciwko K. S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego K. S. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego – (...) z siedzibą w W. kwotę 3.088,31 zł (trzy tysiące osiemdziesiąt osiem złotych trzydzieści jeden groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 czerwca 2019 roku do dnia 17 stycznia 2020 roku, którą to kwotę rozkłada na 29 rat po 100 zł (sto złotych) i ostatnią 30 ratę w kwocie 188,31 zł (sto osiemdziesiąt osiem złotych trzydzieści jeden groszy) płatnych do ostatniego dnia każdego kolejnego miesiąca, pierwsza rata płatna do ostatniego dnia miesiąca,
w którym nastąpi prawomocność wyroku, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie
w razie zwłoki w zapłacie którejkolwiek z rat,

II.  zasądza od pozwanego K. S. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego – (...) z siedzibą w W. 717 zł (siedemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

III.  zasądza od Skarbu Państwa –Sądu Rejonowego w Nowym Sączu na rzecz adwokata A. R. kwotę 738 zł (siedemset trzydzieści osiem złotych) brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu.

Z:

1)  odnotować wyrok,

2)  kal. 7 dni,

3)  po prawomocności wykonać pkt III wyroku.

Dnia 17 stycznia 2020r.

Sędzia:

Sygn. akt I C 947/19

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 17 stycznia 2020 roku

Pozwem złożonym w dniu 7 czerwca 2019 roku (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (...) z siedzibą w W. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego K. S. kwoty 3.088,31 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych (k.1-5, k. 97-100).

W uzasadnieniu żądania pozwu powód wywodził, że swoje roszczenie opiera na zawartej w dniu 31 marca 2017r. umowie pożyczki pomiędzy pozwanym a W..pl sp. z o.o., z postanowień której pozwany się nie wywiązał. Umowa została zwarta za pośrednictwem konta internetowego na portalu pożyczkowym poprzedniego wierzyciela. Celem weryfikacji tożsamości pozwany dokonał przelewu jednego grosza. Kapitał został przekazany na podany rachunek bankowy pozwanego. Roszczenie stało się wymagalne z dniem 7 grudnia 2017r. Powód nabył wierzytelność w drodze umowy przelewu wierzytelności z dnia 22 marca 2018r. Na kwotę objętą żądaniem składa się niespłacony kapitał (2.000 zł), koszty naliczone przez poprzedniego wierzyciela (840 zł), odsetki naliczone przez poprzedniego wierzyciela od kwoty niespłaconego kapitału za okres od dnia występowania zaległości w spłacie do dnia 20 marca 2018r. wg. stopy procentowej wskazanej w umowie każdorazowo nie więcej niż stopa odsetek maksymalnych (84,15 zł), odsetki naliczone przez powoda od kwoty niespłaconego kapitału od dnia 21 marca 2018r. (164,16 zł). Prowizja naliczona przez poprzedniego wierzyciela w kwocie 990 zł nie przekracza maksymalnej kwoty pozaodsetkowych kosztów zgodnie z obowiązującym przepisami prawa.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 6 sierpnia 2019r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowenie pełnomocnika z urzędu (k. 66-69).

Uzasadniając podniósł, iż przyznaje, że otrzymał od powoda kwotę 2.000 zł, jednakże kwestionuje roszczenie co do zasady z uwagi na nieprzedłożenie przez powoda podpisanej umowy pożyczki. Niezależnie od tego podniósł zarzut braku legitymacja czynnej powoda. Z ostrożności procesowej zakwestionował roszczenie ponad kwotę kapitału, powołując się na zastosowanie przez powoda niedozwolonych klauzul umownych. Powód nie wykazał, jakie dokładnie koszty zostały naliczone przez poprzedniego wierzyciela.

Postawieniem z dnia 8 października 2019r. tut. Sąd zwolnił pozwanego od kosztów sądowych w całości oraz ustanowił pełnomocnika z urzędu (k. 102, k.107).

Powód reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu, podtrzymał dotychczasowe stanowisko, a w przypadku uwzględnienia powództwa, wniósł o rozłożenie należności na raty w kwotach od 50 zł do 100 zł miesięcznie, w tym o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, które nie zostały pokryte w żadnej części (k. 113, k.120/v).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany K. S. za pośrednictwem strony internetowej (...) założył indywidulane konto klienta, co było równoznaczne z zawarciem umowy ramowej pożyczki. Na podstawie ramowej umowy pożyczki nr (...), za pośrednictwem posiadanego profilu, złożył wniosek o udzielnie pożyczki. Po pomyślnej weryfikacji, pomiędzy pozwanym a W..pl. sp. z o.o. z siedzibą w W., w dniu 31 marca 2017r. doszło do zawarcia umowy pożyczki ratalnej. Niezwłocznie po złożeniu wniosku pożyczkodawca przesyłał pożyczkobiorcy formularz informacyjny dotyczący umowy i następnie potwierdzenie wypłaty.

Umowa została zawarta na okres 10 miesięcy na kwotę 2.000 zł (kwota kapitału pożyczki), całkowita kwota do zapłaty wynosiła 2.999 zł, na którą dodatkowo oprócz kapitału składał się całkowity koszt wypłaty czyli prowizja – 990 zł. Stopa oprocentowania wypłaty wyniosła 0 %, pożyczkodawca nie naliczał odsetek kapitałowych. Pożyczka miała być płatna w miesięcznych, równych ratach w kwotach po 299 zł. począwszy od dnia 30 kwietnia 2017r. do 30 stycznia 2018r.

Brak spłaty zadłużenia w ustalonym terminie powodował powstanie zadłużenia przeterminowanego, od którego naliczane były odsetki od zadłużenia przeterminowanego w wysokości dwukrotności aktualnej stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych. Na dzień zawarcia umowy odsetki karne wynosiły 14 % w stosunku rocznym. W razie braku spłaty pożyczkodawca mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia (§ 12, 15 umowy ramowej, pkt. 3 formularz)

W dniu 31 marca pożyczkodawca dokonał wypłaty kapitału na rachunek bankowy pozwanego wskazany w umowie.

(dowód: umowa ramowa – k.49 52, tabela kosztów – k. 53, formularz informacyjny – k 55-56, zgoda na weryfikację – k.48, potwierdzenie wykonania operacji – k.116)

W dniu 22 marca 2018r. W..pl. sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarła z (...) Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym (...) z siedzibą w W., umowę przelewu wierzytelności, obejmującą również wierzytelność w stosunku do pozwanego a wynikającą z umowy pożyczki.

(dowód: umowa cesji z 22.03.2018r. – k.21-30, pełnomocnictwo – k. 31-33, załącznik nr 2 do umowy – k. 34-36)

Pozwany nie wywiązał się z postanowień umowy, w szczelności nie dokonał spłaty zadłużenia. Umowa uległa rozwiązaniu a roszczenie stało się w całości wymagalne. Pismem z dnia 22 marca 2018r. pożyczkodawca poinformował o zmianie wierzyciela, podając jednocześnie iż na datę sporządzenia pisma zaległa wierzytelność wynosi 2.924,15 zł. Kolejno w piśmie z dnia 3 kwietnia 2018r, strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty należności.

(dowód: niesporne a nadto: zawiadomienie z 22.03.2018r. k.46, wezwanie do zapłaty – k. 47)

Pozwany K. S. ma 54 lata z zawodu jest murarzem, jednakże obecnie nie pracuje. Zamieszkuje wraz z ojcem, żoną M. S. i dwójką małoletnich dzieci oraz ojcem. Na co dzień zajmuje się osiemdziesięciodwuletnim ojcem po udarze, dziećmi i pomaga żonie w codziennych obowiązkach, która z uwagi na swoje schorzenia, powstałe w wyniku niewydolności oddechowej nie może pracować fizycznie. Utrzymują się z renty żony w wysokości 800 zł., renty ojca w kwocie 1.200 zł. Dodatkowo otrzymują świadczenie 500 + oraz zasiłek rodzinny - 300 zł i zasiłek pielęgnacyjny na ojca - 500 zł. Miesięczny koszt utrzymania domu to kwota ok. 400 zł. Żona znajduje się pod stałą opieką lekarską, korzysta z pomocy z fundacji (...). Miesięczny koszt leczenia żony to kwota ok 500- 600 zł. Pozwany jest współwłaścicielem gospodarstwa rolnego. Gospodarstwo nie przynosi żadnego dochodu. Żona posiada inne zobowiązania wobec różnych pożyczkodawców.

( dowód : zeznania pozwanego - protokół rozprawy z dnia 17.01.2020 r.–k.120/v, oświadczenie majątkowe – 70-74/

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na dokumentach przedstawionych przez stronę powodową, które po zapoznaniu się z nimi nie budziły wątpliwości Sądu. Dokumenty przedłożone przez powoda zostało poświadczone za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika, wobec czego posiadają walor dokumentu stosownie do treści art. 129 § 3 k.p.c.

Sąd oddalił wniosek dowodowy o zobowiązanie powoda do przedłożenia informacji o wysokości wszelkich wpłat, ich daty oraz kompletnej umowy wierzytelności. Zważyć należy, iż pozwany ostatecznie przyznał fakt otrzymania kwoty 2.000 zł, nie kwestionował okoliczności związanych z rozwiązaniem umowy, datą wymagalności roszczenia. Nie ulega wątpliwości, że to pozwany winien wykazać, iż dokonał jakichkolwiek wpłat stosownie do reguł wynikających z postępowania dowodowego (art. 6 k.c. i 232 k.p.c.). Na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów przemawiających za uwzględnieniem powództwa, na pozwanym za jego oddaleniem. Przedłożona do akt sprawy umowa przelewu wierzytelności w tym pozostałe dokumenty jak pełnomocnictwa, wyciągi z rejestru, KRS są wystarczające do dokonania ustaleń odnośnie zawarcia umowy cesji, jej treści, w tym ustalenia wierzytelności nią objętej. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jest na tyle wyczerpujący, iż stał się podstawą do dokonania wiążących dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleń.

Sąd zważył co następuje:

W ocenie Sądu powództwo jest zasadne.

Zgodnie z art. 720 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tą samą ilość pieniędzy.

Strona powodowa opierała swoje roszczenie na zawartej na odległość, za pośrednictwem strony internetowej, pomiędzy pozwanym a poprzednim wierzycielem umowie pożyczki z dnia 31 marca 2017r. W niniejszej sprawie, ostatecznie nie była sporna kwestia okoliczności powstania zobowiązania. Pozwany przyznał, iż otrzymał kwotę kapitału, której ostatecznie nie spłacił w terminie. Okoliczności te znalazły odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym. Nie ulega również wątpliwości, iż roszczenie to jest wymagalne. Pozwany nie wykazał, aby na skutek spłaty, dochodzona kwota była mniejsza niż objęta żądaniem. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż stosownie do treści art. 509 k.c., pierwotnego wierzyciela i powoda łączyła skutecznie zawarta umowa przelewu wierzytelności, na mocy której powód nabył prawo do wierzytelności w stosunku do pozwanego a wynikającej z umowy z dnia 31 marca 2017r.

Pozwany zgłaszał zarzuty co do postanowień umownych odnoszących się do kosztów umowy, a dokładnie postanowień dotyczących prowizji powołując się na niedozwolone klauzule umowne.

Stosownie do treści art. 385 1 § 1 k.c., aby można było uznać klauzulę za abuzywną, muszą zostać spełnione łącznie cztery przesłanki: umowa musi być zawarta z konsumentem, postanowienia tej umowy nie zostały uzgodnione z konsumentem w sposób indywidualny, a ponadto kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (co jednak nie dotyczy głównych świadczeń stron, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny).

W ocenie Sądu nie zachodziły kumulatywnie przesłanki pozwalające uznać, iż postanowienia umowy stanowią niedozwolone klauzule abuzywne. Nie było podstaw by stwierdzić, że postanowienia umowy kształtowały prawa i obowiązki pozwanego K. S., jako pożyczkobiorcy w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego lub dobrymi obyczajami. W pierwszej kolejności należy mieć na uwadze zasadę swobody umów (art. 353 1 k.c.) i autonomię woli stron. Niejednokrotnie, bowiem reguły odnoszące się do ochrony interesów konsumenta powinny ustąpić wobec jednoznacznie określonego zamiaru stron - woli zawarcia umowy o określonym kształcie. Udzielenie ochrony stronie umowy ze względu na klauzule abuzywne nie może także opierać się wyłącznie na stwierdzeniu, że warunki zawartej umowy są dla niej po prostu niekorzystne. Należy pokreślić, iż samo zastrzeżenie przez strony w umowie pożyczki prowizji płatnej, jak w niniejszej sprawie, w ratach jako wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, nie narusza powoływanej zasady swobody umów. Co do zasady, pobieranie prowizji w związku z udzieleniem pożyczki jest dozwolone, nawet również w sytuacji, gdy umowa obejmuje obowiązek zapłaty odsetek za korzystanie z kapitału. Tutaj wierzyciel zrezygnował z pobierania odsetek kapitałowych. To oczywiste, że podmiot udzielający pożyczek jest nastawiony na osiąganie zysku, ale równocześnie ponosi z tytułu swojej działalności ryzyko. Zatem prowizje mają stanowić wynagrodzenie, będące w rzeczywistości pokryciem kosztów związanych z udzielaniem kapitału, obrotem pieniędzmi, zarządzaniem pożyczką. Koszty dodatkowe jak prowizje czy inne opłaty są dopuszczalne o ile mieszczą się w granicach nakreślonych ustawą z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (Dz.2011.126.715 ze zm.).

Pozwany zakładając konto na portalu poprzednika strony powodowej, zawierając umowę ramową jednocześnie dobrowolnie wyraził zgodę na jej warunki, czyli również na obciążenie kosztami wynikającymi z zawarcia umową, o których dokładnie był informowany. W świetle art. 13 powoływanej ustawy, pozwany został więc prawidłowo poinformowany o wszelkich zobowiązanych wynikających z umowy. Postanowienia umowy jasno i wyraźnie precyzują obowiązki pożyczkodawcy jak i pożyczkobiorcy, co zostało powtórzone w formularzu informacyjnym. Czytelnie, z uwzględnieniem wymogów stawianych przez ustawę o kredycie konsumenckim (art. 30 w zw. z art. 3 ust. 2 pkt. 1), wyszczególnione zostały wszystkie pozycje jak całkowita kwota do zapłaty, całkowity koszt pożyczki, kwota pożyczki. Dostępnie dla przeciętnego konsumenta wyjaśniono także znaczenie użytych sformułowań. Pożyczkobiorca, mimo takiej możliwości nie skorzystał również z prawa do odstąpienia od umowy bez podania przyczyny (art. 53 powoływanej ustawy co zostało powielone zarówno w umowie ramowej jak i formularzu). Postanowienia umowy nadto pozostawały zgodne z art. 36a ust. 2 ustawy o kredycie konsumenckim. Przewidziane w zawartej z pozwanym umowie pożyczki pozaodsetkowe koszty pożyczki w łącznej wysokości 990 zł mieściły się w ustawowym limicie przewidzianym przez ustawodawcę.

Mając zatem powyższe argumenty na uwadze, Sąd uznał roszczenie za zasadne i orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku zasądzając na rzecz powoda od pozwanego żądaną kwotę wraz z odsetkami od dnia złożenia pozwu, czyli 7 czerwca 2019r. do dnia 17 stycznia 2020r. O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z art. 481 § 1 i 2 k.c.

W przedmiotowej sprawie zaistniały przesłanki do skorzystania z instytucji uregulowanej w treści art. 320 k.p.c., który stanowi, iż w szczególnie uzasadnionych wypadkach Sąd może w wyroku rozłożyć zasądzone świadczenie na raty. Do szczególnie uzasadnionych wypadków, zalicza się między innymi okoliczności dotyczące przede wszystkim osoby dłużnika i sytuacji z nim związanych, zarówno majątkowych, rodzinnych czy zdrowotnych. Sąd rozkładając dane świadczenie na raty musi także wziąć pod uwagę sytuację wierzyciela, co oznacza, iż nie powinno się działać z jego pokrzywdzeniem. Ochrona, jaką zapewnia dłużnikowi przepis art. 320 k.p.c., nie może być stawiana, mimo wszystko, ponad ochronę wierzyciela w procesie cywilnym i wymaga uwzględnienia wszelkich okoliczności sprawy, w tym uzasadnionego interesu podmiotu inicjującego proces (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2017 r., VI ACa 425/16, LEX nr 2477335). Rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2006 r. III CZP 126/06, uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1970 r., III PZP 11/70 (OSNCP 1971, nr 4, poz. 61).

Według przekonania Sądu, pozwany znajduje się obecnie w trudnej sytuacji finansowej. Ma na utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci. Zarówno żona jak i ojciec są poważnie chorzy, wymagają leczenia co generuje dodatkowe koszty. Niewielki dochód, w ocenie Sądu, nie pozwoliłby pozwanemu uiścić zobowiązania jednorazowo, w całości bez uszczerbku dla jego utrzymania i rodziny. Rozłożenia świadczenia na raty umożliwili pozwanemu dobrowolną spłatę zobowiązania w dogodnych dla niego terminach, jednocześnie będących do przyjęcia przez powoda. Nie będzie prowadzić w tym stanie rzeczy do jego pokrzywdzenia. Tym samym pozwoli uniknąć egzekucji i dodatkowych kosztów. Według Sądu taka forma spełnienia świadczenia, mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy, stwarza realną szansę na jego spełnienie.

W konsekwencji powyższego Sąd, należność główną w kwocie 3.088,31 zł rozłożył na 30 rat płatnych do ostatniego dnia każdego kolejnego miesiąca, pierwsza do ostatniego dnia miesiąca, w którym nastąpi prawomocność wyroku. 29 rat w kwotach po 100 zł i ostatnia w kwocie 188,31 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia w zapłacie którejkolwiek z rat.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 i 3 k.p.c.), zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 717 zł na którą złożyła się opłata od pozwu (100 zł), opłata od pełnomocna (17 zł) oraz wynagrodzenie pełnomocnika (600 zł), przy czym należy zaznaczyć, iż wysokość przyznanego wynagrodzenia pełnomocnika i ogólnie wysokość kosztów procesu została ustalona zgodnie z żądaniem powoda ( pozew oraz pismo powoda z 27 września 2019r. k. 97 )..

W pkt. IV wyroku Sąd przyznał ze środków Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Nowym Sączu) , na rzecz pełnomocnika pozwanego kwotę 738 zł ustaloną w oparciu o § 4 ust. 3 w zw. z § 8 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. 2019.18 t.j.) wraz z należnym podatkiem Vat.

ZARZĄDZENIE

1). (...),

2). (...),

3). (...)

(...)

.