Sygn. akt II Ca 695/13
Dnia 6 marca 2014 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Henryk Haak (spr.) |
Sędziowie: |
SSO Marian Raszewski SSO Paweł Szwedowski |
Protokolant: |
st. sekr. sąd. Elżbieta Wajgielt |
po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2014 r. w Kaliszu
na rozprawie
sprawy z wniosku J. H.
z udziałem (...) SA , Skarbu Państwa - Starosty (...)
o ustanowienie służebności przesyłu
na skutek apelacji wnioskodawcy
od postanowienia Sądu Rejonowego w Kępnie VI Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z/s w Ostrzeszowie
z dnia 27 września 2013r. sygn. akt VI Ns 148/13
p o s t a n a w i a:
I. oddalić apelację,
II. zasądzić od wnioskodawcy J. H. na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. w G. kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
Sygn. akt II Ca 695/13
Wnioskodawca J. H. wniósł o ustanowienie służebności przesyłu polegającej na prowadzeniu eksploatacji linii napowietrznych znajdujących się na nieruchomości wnioskodawcy położonej w I., a stanowiącej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Kępnie IX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w O. prowadzi księgę wieczystą (...), w tym prawie dostępu, wejścia, przechodu i przejazu w celu dokonywania czynności związanych z konserwacją, modernizacją, remontami, przeprowadzaniu napraw lub usuwaniu awarii linii, wymiany słupa lub innych elementów linii na obszarze pasa technologicznego. Wnioskodawca wniósł również o zasądzenie od uczestnika postępowania (...) S.A. kwoty 4.810 zł tytułem jednorazowego wynagrodzenia. Wnioskodawca wniosł też o zasądzenie na jego rzecz kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Uczestnik postepowania (...) S.A. w G. wniósł o oddalenie wniosku i zasądzenie od wnioskodawcy kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Postanowieniem z dnia 27 września 2013 r. Sąd Rejonowy w Kępnie – VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Ostrzeszowie oddalił wniosek oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania.
Sąd Rejonowy dokonał następujących ustaleń.
Wnioskodawca J. H. jest właścicielem nieruchomości położonej w I., a stanowiącej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Kępnie IX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w O. prowadzi księgę wieczystą (...).
Na przedmiotowej nieruchomości są usytuowane elementy sieci przesyłowej, której właścicielem jest uczestnik postępowania (...) S.A. Na nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) przebiega linia energetyczna niskiego napięcia, a na działce nr (...) przebiega linia energetyczna średniego napięcia.
Linie niskiego i średniego napięcia przebiegające przez nieruchomość wnioskodawcy były pobudowane w końcu lat 50. ubiegłego wieku, a najpóźniej w 1964 r., co wynika z dokumentacji powykonawczej datowanej na dzień 13 marca 1964 r. Władztwo nad nimi sprawował istniejący wówczas Zakład (...). Linie były modernizowane. Są one liniami czynnymi i wychodzą z głównego punktu zasilania znajdującego się na nieruchomości położonej w K., dla której Sąd Rejonowy w Kępnie prowadzi księgę wieczystą (...). Właścicielem tej nieruchomości jest Skarb Państwa, a użytkownikiem wieczystym uczestnik postępowania.
Z dniem 1 stycznia 1989 r. zostało utworzone przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...), które w dniu 12 lipca 1993 r. przekształciło się w Zakład (...) S.A. w K.. W dniu 19 czerwca 1996 r. spółka zmieniła firmę na (...) S.A. w K., a następnie w dniu 26 listopada 2004 r. na (...) S.A. w G., po czym w dniu 31 grudnia 2004 r. na (...) S.A. i ostatecznie w dniu 6 czerwca 2007 r. na (...) S.A.
W dniu 18 marca 1994 r. Wojewoda K. decyzją stwierdził nabycie z dniem 5 grudnia 1990 r. przez Przedsiębiorstwo Państwowe Zakład (...) w K. z mocy prawa użytkowanie wieczyste nieruchomości położonej w K., dla której Sąd Rejonowy w Kępnie prowadzi księgę wieczystą (...), a której właścicielem jest Skarb Państwa. Ponadto Przedsiębiorstwo to nabyło z tym dniem na własność budynki, budowle i inne urządzenia znajdujące się na tym gruncie.
Postanowienie to – apelacją z dnia 31 października 2013 r. – wnioskodawca zaskarżył w całości. Wniósł „o jego uchylenie oraz o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy od uczestniczki zwrotu kosztów postępowania za obie instancje”.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje.
Apelacja nie jest zasadna.
Sąd Okręgowy podziela ustalenia i wywody Sądu Rejonowego.
Uczestnik postępowania (...) S.A. w G. skutecznie podniósł zarzut zasiedzenia przez Skarb Państwa służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu, z dniem 1 stycznia 1986 r.
Przepisy o służebności przesyłu zostały wprowadzone do Kodeksu cywilnego ustawą z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 116, poz. 731), a weszły w życie dnia 3 sierpnia 2008 r. Przed wejściem w życie tej ustawy orzecznictwo Sądu Najwyższego dopuszczało nabywanie przez przedsiębiorców służebności gruntowych, które treścią odpowiadały służebności przesyłu. Możliwość umownego nabycia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu spowodowała pytanie o dopuszczalność nabycia takiej służebności przez zasiedzenie. Za taką możliwością opowiedział się Sąd Najwyższy m.in. w uchwale siedmiu sędziów z dnia 9 sierpnia 2011 r., III CZP 10/11 (OSNC 2011, nr 12, poz. 129). Przyjęto, że skoro jest możliwe umowne nabycie takiej służebności, jest dopuszczalne także jej nabycie w drodze zasiedzenia (art. 292 k.c.). Stanowisko to zostało podzielone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 czerwca 2013 r., III CZP 31/13 (OSNC 2014, nr 2, poz. 11; w tej uchwale – o czym tu na marginesie – Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że spółka wodna, utworzona do wykonywania, utrzymywania oraz eksploatacji urządzeń służących do zapewnienia wody dla ludności mogła nabyć przed wejściem w życie art. 305 1 -305 4 k.c. w drodze zasiedzenia służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu).
Dostrzega się brak konieczności związania służebności gruntowej, przed wejściem w życie art. 305 1 -305 4 k.c. przysługującej przedsiębiorcy i odpowiadającej treścią służebności przesyłu, z własnością tzw. nieruchomości władnącej (por. np. uzasadnienie wyżej powołanej uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2013 r., III CZP 31/13; OSNC 2014, nr 2, poz. 11).
Podkreślić tu trzeba, że przedsiębiorca posiada nieruchomość w zakresie służebności przesyłu od chwili wejścia na grunt w celu wybudowania urządzenia służącego do przesyłania energii elektrycznej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2013 r., V CSK 287/12; OSNC 2014, nr 2, poz. 20).
Już wobec powyższego apelacja podlega oddaleniu (art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie m.in. art. 520 § 3 k.p.c. oraz § 7 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 490).
K., dnia 25 marca 2014 r.