IV Ns 152/18

POSTANOWIENIE

Dnia 17 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny

w składzie: SSO Magdalena Kubczak

protokolant: prot. sąd. Patrycja Chrustek

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2018 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z wniosku R. B.

z udziałem E. C.

o nakazanie, zakazanie i zasądzenie kwoty na podstawie art. 111 par. 1 kodeksu wyborczego

postanawia oddalić wniosek

IV Ns 152/18

UZASADNIENIE

We wniosku z 16 października 2018r. R. B. wniósł o:

-zakazanie uczestnikowi rozpowszechniania nieprawdziwych stwierdzeń zawartych we wpisie internetowym zamieszczonym na portalu internetowym;

- nakazanie zamieszczenia na swoim profilu internetowym na portalu społecznościowym sprostowania nieprawdziwych informacji opisanych w pkt 1 wniosku;

-nakazanie przeproszenia wnioskodawcy przez zamieszczenie na profilu w portalu społecznościowym oświadczenia o wskazanej we wniosku treści ;

-zasądzenia kwoty 5000 zł na wskazany cel społeczny ( wniosek k 1).

Uczestnik E. C. prawidłowo powiadomiony o rozprawie, nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił:

W wyniku rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 18 sierpnia 2018r., na dzień 21 października 2018r. zarządzono wybory do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic (...) W. oraz wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast ( Dz. U. z 2018r., poz. 1561).

R. B. jest kandydatem na urząd radnego rady miasta i prezydenta P. z listy Komitetu Wyborczego Wyborców (...) ( wydruk ze strony PKW k 5-6).

E. C. jest kandydatem na urząd radnego rady miasta P. ( zeznania wnioskodawcy).

Na portalu społecznościowym (...) pod tytułem: ,, (...) zostało zamieszczone zdjęcie oraz wpis jednego z internautów o treści: ,, (...).

Pod treścią tego wpisu znalazł się wpis pochodzący od R. B., a następnie kolejne wpisy uczestników dyskusji.

Znalazł się tam też wpis podpisany: E. C. o treści: ,, (...). ( wydruk k 8-10).

Powyższe wpisy zostały umieszczone w internecie w dniu 15.10.2018r. Forum internetowe w ramach portalu (...), na którym zamieszczono wpisy, jest dostępne dla mieszkańców P., ponadto z wpisami na tym forum mogą zapoznawać się mieszkańcy spoza P. ( zeznania wnioskodawcy).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o powołane dowody, uznając je za wiarygodne.

Sąd zważył:

Wniosek podlega oddaleniu.

Podstawę prawną żądania w niniejszej sprawie stanowi art. 111 § 1 ustawy z 5 stycznia 2011 r. - kodeks wyborczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2017r. poz. 15 ze zm.), który stanowi, że jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. poz. 24, z późn. zm.), materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1) zakazu rozpowszechniania takich informacji;

2) przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;

3) nakazania sprostowania takich informacji;

4) nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;

5) nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;

6) nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100 000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Przepis przewiduje możliwość dochodzenia roszczeń w nim wskazanych w związku z rozpowszechnianiem materiałów wyborczych zawierających nieprawdziwe informacje o kandydacie. Przepis nie określa przy tym w sposób wyczerpujący formy materiału wyborczego, w którym taka informacja może się pojawić, ograniczając się jedynie do przekładowego wymienienia takich nośników jak plakaty, ulotki i hasła, wypowiedzi oraz inne formy prowadzonej agitacji wyborczej.

Materiałem wyborczym jest- zgodnie z art. 109 par. 1 ustawy- każdy pochodzący od komitetu wyborczego upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z zarządzonymi wyborami.

W przepisie art. 111 par. 1 jest mowa ogólnie o rozpowszechnianiu materiałów wyborczych, które obejmuje także rozpowszechnianie w prasie w rozumieniu prawa prasowego. Chodzi tu zatem o wszelkiego rodzaju sposoby rozpowszechniania materiałów wyborczych, nie wyłączając prasy.

Z przepisu powyższego wynika, iż obejmuje on też różne formy prowadzenia agitacji wyborczej, które nie muszą mieć postaci materiału wyborczego-wskazuje na to końcowa część zdania: ,, ( …) oraz inne formy prowadzonej agitacji wyborczej’’.

Agitacją wyborczą w rozumieniu art. 105 par. 1 i 2 jest publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób, w tym w szczególności do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego. Agitację wyborczą można prowadzić od dnia przyjęcia przez właściwy organ zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego na zasadach, w formach i w miejscach, określonych przepisami kodeksu. Chodzi tu zatem o wypowiedzi, które pozostają w związku czasowym z zarządzonymi wyborami, a ponadto pozostają w związku przedmiotowym z wyborami-są zamieszczane z uwagi na trwające wybory i mogą mieć wpływ na wynik głosowania. Możliwa jest przy tym agitacja negatywna ograniczająca się do zniechęcania do glosowania na rzecz oznaczonego kandydata.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, iż nie było spornym, że dwa wpisy uczestnika zostały umieszczone na portalu społecznościowym (...). Zamieszczenie wpisu na ogólnodostępnym portalu stanowi ,,rozpowszechnianie’’ w rozumieniu powołanego przepisu.

Wpisy te, co bezsporne, zostały umieszczone w dniu 15.10.2018r., a zatem w trakcie kampanii wyborczej. Odnoszą się przy tym –jak wynika z pozostałych wpisów w ramach prowadzonej dyskusji - do zarządzonych wyborów, w tym do wnioskodawcy jako kandydata w wyborach. Wpisy te ze względu na treść, mogą zostać zakwalifikowane jako rodzaj negatywnej agitacji wyborczej mającej na celu wywołanie negatywnej oceny kandydata, a tym samym –mogą prowadzić do zniechęcenia potencjalnych wyborców do głosowania na tego kandydata.

Nie ma jednak podstaw do udzielenia wnioskodawcy ochrony prawnej na podstawie wspomnianego art. 111 kodeksu wyborczego.

Wnioskodawca zarzuca, iż wpisy zawierają nieprawdziwe stwierdzenia, naruszające dobra osobiste wnioskodawcy.

Przesłanką żądania od uczestnika zachowań określonych w art. 111 § 1, pkt 1-6 kodeksu jest rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji o kandydacie. W takim przypadku możliwym skutkiem jest zakazanie rozpowszechniania takich informacji, nakazania sprostowania informacji, a gdyby z podaniem nieprawdziwych informacji wiązało się naruszenie dóbr osobistych kandydata w wyborach- żądanie nakazania przeprosin.

Tymczasem dwa wpisy uczestnika zawierają sformułowania ocenne odnoszące się do wnioskodawcy jako osoby ,, (...) i ocena ta została podana w kontekście tego, iż (...), a zatem w nawiązaniu do pierwszego wpisu innego internauty, rozpoczynającego dyskusję na tym forum. Drugi wpis zawiera natomiast przypuszczenia co do intencji lub ewentualnych zachowań wnioskodawcy, który,, (...), kto nie podziela poglądów wnioskodawcy. To nie są stwierdzenia, które poddają się ocenie zgodności z prawdą. Wpisy nie zawierają twierdzeń o faktach, a jedynie przypisują wnioskodawcy przypuszczalne negatywne zachowania jak nienawiść do ,, inności’’ lub niechętny stosunek do osób, które nie podzielają poglądów wnioskodawcy.

Podkreślić należy, iż przedmiotem ochrony w ramach art. 111 kodeksu jest proces komunikacji społecznej w trakcie kampanii wyborczej oraz rzetelność procesu wyborczego rozumiana jako prawo wyborcy do uzyskania zgodnych z prawdą informacji o kandydatach w wyborach. Podanie zatem nieprawdziwych informacji w trakcie agitacji wyborczej rodzić może odpowiedzialność na podstawie art. 111 kodeksu, natomiast jeśli dodatkowo na skutek podania nieprawdziwych informacji o kandydacie doszło do naruszenia jego dóbr osobistych, to kandydat może żądać na podstawie art. 111 par. 1 pkt 5 kodeksu przeprosin za naruszenie dóbr osobistych. Oceny, nawet nieprzychylne, nieadekwatne do zachowań kandydata w wyborach lub naruszające dobra osobiste kandydata nie stanowią przesłanki zastosowania ochrony z art. 111 kodeksu wyborczego.

Wobec powyższego, orzeczono jak w sentencji.

Z. (...)