|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sygn. akt VIII GC 189/19
Powód (...) w R. w pozwie wniesionym przeciwko P. D. domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 84.903,28 zł z odsetkami od kwot:
9.913,72 zł - ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 25 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty,
254,90 zł - ustawowymi za opóźnienie od wniesienia pozwu, tj. od dnia 12 września 2018 r. do dnia zapłaty,
230,84 zł - ustawowymi za opóźnienie od wniesienia pozwu do dnia zapłaty,
42.583,39 zł - ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 30 marca 2018 r. do dnia zapłaty,
17.682,73 zł - ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 19 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty,
8.243,90 zł - ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 20 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty,
5.993,80 zł - ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 23 maja 2018 r. do dnia zapłaty.
Uzasadniając pozew powód wyjaśnił, że pozwany nabywał u niego energię elektryczną na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej i opóźniał się z zapłatą ceny, a następnie w ogóle nie płacił za otrzymane świadczenie. Podniósł, że pozwany miał zawartą umowę promocyjną, na mocy której powód gwarantował przez czas oznaczony niezmienną cenę promocyjną, w zamian za co pozwany zobowiązał się, że nie doprowadzi w tym czasie do rozwiązania umowy z przyczyn od niego zależnych. Po okresie promocyjnym pozwany chciał nadal korzystać z ceny promocyjnej w roku 2018, jednak z uwagi na zadłużenie pozwanego, zgodnie z regulaminami ofert, oferta nie weszła w życie. Pozwany powinien więc za ten okres zapłacić cenę standardową. Mimo wezwania do zapłaty, pozwany nie zapłacił ceny sprzedaży energii w kwocie, której dotyczy żądanie pozwu – obejmującej także niezapłacone noty odsetkowe.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwany domagał się oddalenia powództwa i zasądzenia od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Pozwany podniósł zarzut przedwczesności powództwa wskutek niewymagalności dochodzonego roszczenia. Podał, że składał przed procesem reklamacje na niezgodne z umową naliczanie opłat za sprzedaż energii elektrycznej w spornym okresie roku 2018, polegające na zastosowaniu stawki 0,35830 zł/1 kWh zamiast stawki 0,2290 zł/1 kWh. Pozwany podniósł, że umowa dotycząca sprzedaży energii elektrycznej na okres obowiązujący od początku roku 2018 została zawarta z zastosowaniem taryfy rozliczeniowej przewidzianej w ofercie przedstawionej pozwanemu przez przedstawiciela powoda – Ł. K.. Zgodnie z treścią tej oferty, jej przyjęcie oznaczało zawarcie umowy na sprzedaż energii elektrycznej, co pozwany uczynił, składając podpis i odsyłając pismo do powoda. Fakt zawarcia ww. umowy z powodem w spornym okresie pozwany potwierdził dwukrotnie, zgłaszając ten fakt do (...) w B.. W odpowiedzi podmiot ten potwierdził pozytywną weryfikację zgłoszenia, a z uwagi na to, że strony nie zawarły innej umowy na ten okres, pozwany był uprawniony do uznania, że w życie weszła umowa na warunkach wskazanych w ww. ofercie, tj. ze stawką 0,2290 zł/1 kWh. Pozwany kilkukrotnie odsyłał powodowi przedmiotowe faktury VAT bez księgowania - z wezwaniem do ich korekty według stawki 0,2290 zł/1 kWh. Powód nie dokonał jednak żądanej korekty, zatem nie było możliwości rozliczenia bez posiadania prawidłowego dokumentu księgowego.
W odpowiedzi na sprzeciw powód wskazał, że fakt składania reklamacji przez pozwanego nie wpływa na wymagalność roszczenia, co wynika z § 8 ust. 16 regulaminu sprzedaży energii elektrycznej obowiązującego u powoda. Reklamacje były za każdym razem odrzucane. Pozwany nie mógł zaś korzystać z promocyjnej oferty przyznającej niższą cenę, ponieważ nie spełniał warunków zastrzeżonych w pkt 2.1.5 oraz 2.1.6. oferty, tj. posiadał zadłużenie u powoda, którego do chwili obecnej nie spłacił. Powód wyjaśnił, że pozwany był kilkukrotnie wzywany do spłaty zadłużenia, co miało być warunkiem wprowadzenia umowy do systemu powoda, a także realizacji warunków promocyjnych. Pozwany nie uczynił tego, więc to z jego winy, ze względu na brak spełnienia wskazanych przesłanek, oferta promocyjna nie weszła w życie. Powód podniósł także, że pozwany nie przedstawił zarzutów odnoszących się do dochodzonych także w pozwie należności z tytułu not odsetkowych, a także z faktury VAT nr (...) na kwotę 9.913 zł, gdzie pozwany nie kwestionował stawki ceny za energię. Odnośnie pozostałych faktur pozwany także nie zakwestionował faktu pobrania określonej ilości energii, nie uiścił jednak kwot dla niego bezspornych. W ocenie powoda wartość niekwestionowanych przez pozwanego należności, wynosi łącznie 69.387,82 zł brutto.
Pozwany – w piśmie przygotowawczym z dnia 26 listopada 2018 r. – podniósł, że nieprawdą jest, aby oferta z promocyjną ceną została przez powoda złożona pod jakimkolwiek warunkiem, zwłaszcza pod warunkiem zapłaty zaległych zobowiązań.
Powód następnie – w pismach z dnia 13 grudnia 2019 r. i 20 grudnia 2019 r., a także na rozprawie w dniu 10 stycznia 2020 r. – cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia co do zapłaconych przez pozwanego w toku procesu kwot:
a) 11.217,99 zł (w zakresie całego roszczenia z faktury nr (...) na kwotę 9.913 zł oraz odsetek ustawowych w transakcjach handlowych liczonych od tej kwoty od dnia 25 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty, tj. 11 grudnia 2019 r. - do wysokości 1.304,27 zł),
b) 43.732,34 zł (w zakresie roszczeń z faktur nr: (...) - w całości, na kwotę 8.243,90 zł oraz (...) - w części, w zakresie kwoty 35.488,44 zł),
c) 465,80 zł (w zakresie zapłaconej w dniu 31 grudnia 2019 r. pozostałej części odsetek z tytułu faktury nr (...), liczonych od kwoty 9.913 zł od dnia 25 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty, tj. 11 grudnia 2019 r.).
W konsekwencji – uwzględniając oświadczenia powoda złożone w piśmie z dnia 20 grudnia 2019 r., a także na rozprawie w dniu 10 stycznia 2020 r. – żądaniem pozwu pozostawała objęta łącznie kwota 38.826,02 zł, w tym kwoty:
254,90 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 września 2018 r. do dnia zapłaty (nota odsetkowa nr (...)),
230,84 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 12 września 2018 r. do dnia zapłaty (nota odsetkowa nr (...)),
7.094,95 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 30 marca 2018 r. do dnia zapłaty (pozostała część należności z faktury nr (...)),
17.682,73 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 19 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty (należność z faktury nr (...)),
5.993,80 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 23 maja 2018 r. do dnia zapłaty (należność z faktury nr (...)),
7.103 zł (tj. skapitalizowanych odsetek od uregulowanych w dniu 18 grudnia 2019 r. należności z faktur nr: (...) - w kwocie 1.302,40 zł i (...) - w kwocie 5.800,60 zł).
W pismach z dnia 13 grudnia 2019 r. i 20 grudnia 2019 r. powód wniósł także o zasądzenie kosztów zastępstwa w podwójnej wysokości, wskazując na podjęcie udziału przez pozwanego w postępowaniu mediacyjnym dla pozoru i wygenerowanie przez to po stronie powodowej dodatkowego nakładu i zaangażowania, przeprowadzenie kilku rozpraw (z przesłuchaniem świadków), a także konieczność wyliczeń księgowych.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powód (...) w R. zawarł z pozwanym P. D., prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) umowę sprzedaży energii elektrycznej w okresie od dnia 1 stycznia 2017 do dnia 31 grudnia 2017 r., której załącznikiem nr 1 była oferta (...) określająca cenę netto według taryfy C 21 na 239,00 zł/MWh. Umowa oraz oferta została datowana na dzień 24 listopada 2015 r. Do umowy był dołączony również regulamin oferty (...) z dnia 4 sierpnia 2015 r., także podpisany przez pozwanego oraz - ze strony powoda - A. Ł..
Przy podpisywaniu tej umowy, przedstawiciel powoda był u pozwanego osobiście wraz z dokumentami.
Okoliczności bezsporne, a ponadto: umowa sprzedaży energii elektrycznej – k. 18-19 akt, regulamin sprzedaży energii elektrycznej – k. 19v-20v akt, oferta sprzedaży energii elektrycznej – k. 21 akt, regulamin oferty (...) z dn. 4.08.2015 r. – k. 22 akt, zeznania pozwanego – zapis na płycie CD, min.: od 01:10:19 - k. 175 i 178v akt.
W dokumencie oferty dostarczonym pozwanemu przed zawarciem umowy sprzedaży energii na rok 2017, gwarantującej niezmienność cen energii elektrycznej oraz stawek opłaty handlowej za energię elektryczną zaznaczono, że jej przyjęcie (w okresie obowiązywania 6 dni od daty złożenia) jest równoznaczne z zawarciem umowy.
W pkt 2 regulaminu oferty (...) zaznaczono, że z oferty mogą skorzystać odbiorcy, którzy m.in.: nie posiadają zaległych zobowiązań wobec przedsiębiorstw energetycznych (2.1.5.), nie figurują w żadnym z rejestrów dłużników (2.1.6.).
Okoliczności bezsporne, a ponadto: oferta sprzedaży energii elektrycznej – k. 21 akt, regulamin oferty (...) z dn. 4.08.2015 r. – k. 22 akt.
Pod koniec roku 2017 z pozwanym kontaktował się przedstawiciel handlowy powoda Ł. K., który – po kontakcie telefonicznym – w wiadomości mailowej przesłał pozwanemu ofertę zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej na rok 2018 z dnia 24 listopada 2017 r. dla taryfy: C 21 z gwarantowaną ceną netto w okresie od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. - 229,00 zł/MWh oraz opłatą handlową 29,99 zł/m-c. Oferta była ważna 2 dni od daty założenia. W ofercie zaznaczono również, że jej przyjęcie jest równoznaczne z zawarciem umowy. W ofercie znalazło się ponadto zastrzeżenie, zgodnie z którym rzeczywisty termin wejścia w życie oferty sprzedaży uzależniony jest od przebiegu procesu zmiany sprzedawcy. Powód zastrzegł sobie prawo do zmiany lub odwołania oferty bez podania przyczyn.
Pozwany podpisał wydrukowany egzemplarz oferty – z datą 24 listopada 2017 r. – a następnie odesłał skan drogą mailową.
Pozwany wybrał ofertę powoda spośród kilku składanych mu przez konkurencyjnych operatorów. Pozwany wolałby zawrzeć umowę z operatorem (...), z którym miał zawartą umowę o świadczenie usług dystrybucji, gdyż to był operator na tym terenie. (...) zaproponowała cenę 0,24 zł, powód natomiast zaproponował niższą cenę – 0,229 zł i to zadecydowało o wyborze oferty powoda.
Dowód: oferta sprzedaży energii elektrycznej – k. 23, 59 akt, zeznania pozwanego – zapis na płycie CD, min.: od 00:46:59 - k. 175 i 178 akt.
Pozwany podpisał ponadto pełnomocnictwo dla powoda do zgłoszenia odpowiedniemu Operatorowi Systemu Dystrybucyjnego do realizacji zawartej z powodem umowy sprzedaży energii elektrycznej. Data w jakiej dokument ten miał zostać sporządzony – 9 listopada 2017 r. – nie została wpisana przez pozwanego.
Innych dokumentów pozwany nie podpisywał. Od początku roku 2018 pozwany był przekonany, że nabywa prąd od pozwanego po stawce wynikającej z oferty podpisanej przez niego z datą 24 listopada 2017 r.
Dowód: pełnomocnictwo – k. 66 akt, zeznania pozwanego – zapis na płycie CD, min.: od 01:04:10 - k. 175 i 178 akt.
Powód w piśmie z dnia 7 grudnia 2017 r. poinformował operatora (...) w B., że umowa sprzedaży energii elektrycznej z pozwanym zostanie rozwiązana z dniem 31 grudnia 2017 r. wobec utraty mocy przez tą umowę.
Dowód: pismo powoda z 7.12.2017 r. z formularzem powiadomienia – k. 60-60v akt.
Następnie – w pismach z dnia 12 grudnia 2017 r. oraz z dnia 18 grudnia 2017 r. – powód poinformował operatora (...) w B. o zawarciu z pozwanym umowy sprzedaży energii elektrycznej z planowanym terminem wejścia w życie w dniu 1 stycznia 2018 r.
Dowód: pisma powoda z 12.12.2017 r. i z 18.12.2017 r. – k. 62-62v akt.
(...) w B. w odpowiedzi na te zgłoszenia w piśmie z dnia 20 grudnia 2017 r. poinformował o pozytywnym zweryfikowaniu zgłoszenia pod względem formalno-prawnym oraz poprawności układu pomiarowo-rozliczeniowego. W oparciu o ww. pełnomocnictwo udzielone przez pozwanego potwierdzono wówczas fakt zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej z powodem - od dnia 1 stycznia 2018 r. (umowa taka miała być zawarta z datą 9 listopada 2017 r.)
Dowód: pismo (...) w B. wraz z potwierdzeniem zawarcia umowy – k. 64-65 akt, pełnomocnictwo – k. 66 akt.
Pozwany opóźniał się w zapłacie faktur dotyczących należności za energię nabytą przez niego w roku 2017 i miał telefony ze strony powoda w sprawie zaległości, ale prąd nie został mu odłączony. Kiedy pozwany nie regulował ww. należności, otrzymywał wezwanie do zapłaty z terminem i zagrożeniem odcięcia prądu w terminie 14 dni od wezwania.
Dowód: zeznania pozwanego – zapis na płycie CD, min.: od 00:54:07 i od 01:14:01 - k. 175 i 178-178v akt.
Powód obciążył pozwanego następującymi fakturami VAT i notami odsetkowymi:
faktura nr (...) z dnia 3 stycznia 2018 r. za okres od 1 grudnia 2017 r. do dnia 31 grudnia 2017 r. na kwotę 9.913,72 zł (z terminem płatności w dniu 24 stycznia 2018 r.),
nota nr (...) z dnia 31 stycznia 2018 r. na kwotę 254,90 zł (z tytułu odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych w płatności faktury nr (...) – uregulowanej w dniu 30 stycznia 2018 r.),
nota nr (...) z dnia 15 marca 2018 r. na kwotę 230,84 zł (z tytułu odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych w płatności faktury nr (...) – uregulowanej w dniu 13 marca 2018 r.),
faktura nr (...) z dnia 15 marca 2018 r. za okres od dnia 1 stycznia 2018 do dnia 28 lutego 2018 r. na kwotę 42.583,39 zł (z terminem płatności w dniu 29 marca 2018 r.) – z ilością energii - 96234 kWh,
faktura nr (...) z dnia 4 kwietnia 2018 r. za okres od dnia 1 marca 2018 do dnia 31 marca 2018 r. na kwotę 17.682,73 zł (z terminem płatności w dniu 18 kwietnia 2018 r.) – z ilością energii - 39928 kWh,
faktura korekta nr (...) z dnia 5 kwietnia 2018 r. - do faktury nr (...) za okres od dnia 1 marca 2018 r. do dnia 31 marca 2018 r. na kwotę 8.243,90 zł (z terminem płatności w dniu 19 kwietnia 2018 r.), tj. zwiększenie należności z tego tytułu do kwoty 25.926,63 zł – z ilością energii - 58634 kWh,
faktura nr (...) z dnia 8 maja 2018 r. za okres od dnia 1 kwietnia 2018 r. do dnia 10 kwietnia 2018 r. na kwotę 5.993,80 zł (z terminem płatności w dniu 22 maja 2018 r.) – z ilością energii - 13405 kWh.
Dowód: faktury i noty odsetkowe wystawione na pozwanego – k. 24-30 akt.
Faktury na podstawie nowej umowy nie były do pozwanego wysyłane przez powoda aż do marca roku 2018. Dopiero po interwencji pozwanego została mu przesłana faktura za pierwsze dwa miesiące tego roku. Wtedy też pozwany dowiedział się o wyższej stawce niż wynikająca z przyjętej przez niego oferty.
Dowód: zeznania pozwanego– zapis na płycie CD, min.: od 01:02:26 i od 01:10:19 - k. 175 i 178-178v akt.
Powód kierował do pozwanego wezwania do zapłaty: w dniu 26 lutego 2018 r. (dotyczące należności z faktur nr: (...) i (...), a także z tytułu not odsetkowych – w zakresie energii elektrycznej pobranej w roku 2017), a także w dniu 25 maja 2018 r. i 27 czerwca 2018 r. (dotyczące należności objętych pozwem - wynikających z noty odsetkowej nr (...) i faktur w zakresie energii elektrycznej pobranej w roku 2018).
Dowód: wezwania do zapłaty z dowodami doręczenia – k. 34-39 akt.
Działający w imieniu pozwanego pełnomocnik, w piśmie z dnia 16 maja 2018 r., złożył reklamację na niezgodne z umową naliczanie opłat za sprzedaż energii elektrycznej za okres od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 marca 2018 r., tj. poprzez zastosowanie stawki 0,35830 zł/1 kWh zamiast stawki 0,2290 zł/1kWh. Jednocześnie pozwany odesłał kopie wystawionych faktur bez ich księgowania i wezwał do ich korekty wg stawki 0,2290 zł/1kWh. Stanowisko to podtrzymał w piśmie z dnia 26 czerwca 2018 r.
Powód, w piśmie z dnia 25 lipca 2018 r., odwołując się do wcześniejszej korespondencji stron, wskazał na brak możliwości zawarcia i realizacji umowy na warunkach oferty zawierającej ceny promocyjne energii elektrycznej. Powód kierował następnie do pozwanego wezwania do zapłaty obejmujące należności wynikające z faktur i not odsetkowych objętych pozwem.
Dowód: reklamacja z dnia 16.05.2018 r. – k. 67-68 akt, pismo z 26.06.2018 r. – k. 31 akt, pismo powoda z 25.07.2018 r. – k. 33 akt.
Pozwany, już po wniesieniu pozwu w niniejszej sprawie, co nastąpiło w dniu 12 września 20198 r., dokonał wpłat na rzecz powoda w następujących kwotach:
11.217,99 zł w dniu 10 grudnia 2019 r. na poczet faktury nr (...) oraz odsetek (w części obejmującej kwotę 1.304,27 zł),
43.732,34 zł w dniu 18 grudnia 2019 r. na poczet faktur nr: (...) oraz (...) (z zastrzeżeniem, że płatności dokonano według uzgodnionej stawki 0,2290 zł/1kWh),
465,80 zł w dniu 31 grudnia 2019 r. tytułem reszty skapitalizowanych odsetek od należności z faktury nr (...).
Okoliczności bezsporne (przyznane przez powoda na rozprawie w dniu 10.01.2020) , a ponadto: wydruki potwierdzeń przelewów – k. 187-188 akt.
Sąd zważył, co następuje:
Na wstępie należy wyjaśnić, że przedmiotowa sprawa rozpoznawana była, aż do dnia wyrokowania, zgodnie z przepisami w brzmieniu sprzed dnia 7 listopada 2019 r. – z uwagi na treść art. 11 ust. 1 pkt 1) w zw. z art. 17 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1469 ze zm.) – przed tym dniem wydano bowiem w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.
Stan faktyczny ustalony został na podstawie przedstawionych przez strony dokumentów prywatnych, których autentyczność i prawdziwość nie była kwestionowana przez strony i nie budziła również wątpliwości Sądu. Dowody te znajdowały także pełne potwierdzenie w zeznaniach pozwanego, który w sposób jasny i precyzyjny wyjaśnił przyczyny wyboru oferty powoda oraz opisał sposób komunikowania się z przedstawicielami strony powodowej. Sąd nie znalazł żadnych podstaw do uznania powyższych zeznań strony pozwanej za niewiarygodne.
Zeznania świadka Ł. K. (przedstawiciela powoda w kontaktach z pozwanym) były na tyle nieprecyzyjne, że nie mogły stanowić podstawy istotnych ustaleń faktycznych. Świadek sam przyznał, że nie orientuje się i nie pamięta szczegółów kontaktu z pozwanym, gdyż zajmuje się obsługą umów z ok. 800 klientami. Zdaniem Sądu w zeznaniach tego świadka istotne było jedynie to, że potwierdził, iż faktycznie przesłał pozwanemu ofertę zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej na rok 2018 dla taryfy: C 21 z ceną netto 229,00 zł/MWh, ważną 2 dni od daty założenia ( zob. k. 59 akt). Wprawdzie świadek ten wskazywał, że w istocie pozwanemu nie przysługiwała możliwość zawarcia umowy na warunkach promocyjnych z uwagi na zadłużenie wobec powoda (co wynikać miało z procedur przyjętych przez powodową spółki, od której nie odstępowano), nie był on jednak w stanie podać, czy pozwanemu były wysyłane oferty zawierające inne stawki jednostkowe niż w ww. ofercie sprzedaży energii elektrycznej na rok 2018 r. (z ceną netto 229,00 zł/MWh). Świadek Ł. K. nie pamiętał także, czy wysyłał do pozwanego regulamin oferty (...) (zeznania ww. świadka od min.: 00:25:04 i 00:31:41 na płycie CD - k. 175, w protokole rozprawy z 11 grudnia 2019 r. - na k. 177 akt).
Nieistotne dla rozstrzygnięcia były także zeznania świadek U. K., która będąc w roku 2017 przedstawicielem handlowym powoda, nie kojarzyła w ogóle osoby pozwanego. Podała jedynie, że mogła kontaktować się w sprawie zadłużenia, gdyż to należało do jej obowiązków, a także potwierdziła, że oferta z datą 24 listopada 2017 r. to był w roku 2017 standardowy formularz powoda, w oparciu o który zawierano umowę. Nie były to jednak kwestie sporne między stronami.
W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że bezsporne w sprawie było to, że strony w roku 2018 łączyła umowa sprzedaży energii elektrycznej. Obie strony potwierdzały fakt jej zawarcia i konieczność wykonania. Kwestią sporną pozostawała natomiast wysokość uzgodnionej pomiędzy stronami stawki za MWh dostarczanej pozwanemu, począwszy od dnia 1 stycznia 2018 r., energii elektrycznej. Pozwany nie kwestionował natomiast faktu powstania, a także wysokości należności wynikających z umowy sprzedaży energii elektrycznej dotyczącej roku 2017, jak i z not odsetkowych dotyczących zaległości z tego okresu. W tej kwestii nie było więc konieczne prowadzenie postępowania dowodowego (art. 229 k.p.c.).
Powód twierdził, że strony nie zawarły umowy na warunkach oferty z datą 24 listopada 2017 r. (z promocyjną ceną netto 229,00 zł/MWh), wobec czego pozwany powinien płacić stawkę 0,35830 zł/1 kWh. Pozwany z kolei stał na stanowisku, że wiązała go z powodem umowa zawarta na konkurencyjnych względem innych sprzedawców warunkach, zaproponowanych mu w ofercie z datą 24 listopada 2017 r., tj. właśnie z ceną netto 229,00 zł/MWh ( k. 59 akt).
Zgodnie z art. 555 k.c. do sprzedaży energii stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży rzeczy. Według art. 535 k.c. umowa sprzedaży jest umową wzajemną, odpłatną i ekwiwalentem rzeczy lub dobra, będącego przedmiotem sprzedaży jest cena należna sprzedawcy (art. 487 § 2 k.c.). W okolicznościach sprawy ekwiwalentem dostarczonej przez pozwanego ilości energii elektrycznej jest właśnie cena, wynikająca z iloczynu sprzedanych jednostek energii i ceny za jednostkę. Przedsiębiorstwo energetyczne jest bowiem zobowiązane do sprzedaży lub dystrybucji paliw gazowych, natomiast odbiorca ma obowiązek uiszczać opłatę za dostarczone paliwa.
Nie jest kwestią sporną, w doktrynie, ani też w orzecznictwie, że zawarcie umowy sprzedaży energii elektrycznej nie wymaga żadnej szczególnej formy. Stosownie do wyrażonej w art. 60 k.c. zasady swobody (dowolności) formy czynności prawnych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej.
Przepis art. 5 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r., poz. 755 ze zm.) stanowi, że dostarczanie paliw gazowych lub energii odbywa się, po uprzednim przyłączeniu do sieci, na podstawie umowy sprzedaży. W ustawie nie zastrzeżono formy w jakiej umowa ma być zawarta (w tym pisemnej zastrzegając rygor nieważności), zatem forma ta jest dowolna. Tym samym można przyjąć, że w świetle przepisów Prawa energetycznego dostawca oraz odbiorca usług mogą wyrazić wolę zawarcia umowy o dostarczanie energii w dowolnej formie, w tym także przez czynności dorozumiane ( per facta concludentia), tzn. gdy strony przystąpią do wykonywania umowy (zob. Z. Muras (red.), M. Swora (red.), Prawo energetyczne. Tom I. Komentarz do art. 1-11s, wyd. II, WK 2016; M. Czarnecka, T. Ogłódek, Prawo energetyczne. Komentarz, Bydgoszcz-Katowice 2007, s. 70-71; a także m.in. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 19 listopada 2013 r., V ACa 462/13, LEX nr 1409124 i wyrok WSA w Gdańsku z dnia 24 stycznia 2013 r., III SA/Gd 658/12, LEX nr 1292047).
Obowiązujący w chwili zawarcia spornej umowy stron, tj. pod koniec roku 2017 r., przepis art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo energetyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 220 ze zm.) stanowił, że umowa sprzedaży powinna zawierać co najmniej postanowienia określające: miejsce dostarczenia paliw gazowych lub energii do odbiorcy i ilość tych paliw lub energii w podziale na okresy umowne, moc umowną oraz warunki wprowadzania jej zmian, cenę lub grupę taryfową stosowane w rozliczeniach i warunki wprowadzania zmian tej ceny i grupy taryfowej, sposób prowadzenia rozliczeń, wysokość bonifikaty za niedotrzymanie standardów jakościowych obsługi odbiorców, odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy, okres obowiązywania umowy i warunki jej rozwiązania.
Należy w tym miejscu uwypuklić, na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 października 2019 r., I NSK 35/18 (LEX nr 2727463), że do przedmiotowo istotnych postanowień ( essentialia negotii) umów, na podstawie których odbywa się dostarczanie paliw gazowych lub energii, należy jedynie określenie przedmiotu umowy oraz ceny. Natomiast pozostałe elementy umowy, wskazane w przepisach prawa energetycznego, są elementami nieistotnymi z punktu widzenia dojścia do skutku umowy danego rodzaju ( naturalia negotii). Oznacza to, że pominięcie przez strony tych elementów nie ma wpływu na skuteczność umowy , albowiem wówczas znajdą zastosowanie ogólne przepisy prawa cywilnego (zob. M. Gutowski, K. Smagieł, art. 5 w: Prawo energetyczne. Tom I. Komentarz do art. 1-11s, Wolters Kluwer, 2016).
Przedmiotem oceny w rozpoznawanej sprawie pozostawało w konsekwencji wyłącznie to jaką cenę energii elektrycznej strony umowy ostatecznie uzgodniły. Fakt zawarcia pomiędzy stronami takiej umowy na rok 2018 nie tylko nie był przedmiotem sporu, ale też wynikał z czynności powoda względem Operatora Systemu Dystrybucyjnego ( (...)) (...) w B., tj. zgłoszenia mu faktu zawarcia tego rodzaju umowy z pozwanym i potwierdzenia przyjęcia tego zgłoszenia (k. 62-62v, 64 akt). W zgłoszeniu tym nie podano szczegółów dotyczących treści zawartej z pozwanym umowy. Należało też zważyć, że strony, w szczególności powód (powołujący się na zawarcie umowy ze stawką taryfową 0,35830 zł/1 kWh), nie dostarczyły umowy na rok 2018 r. podpisanej przez każdą ze stron, jak to miało miejsce w przypadku umowy dotyczącej roku 2017 (por. dokumenty na kartach 18-22 akt). Takiej umowy nie zawarto po prostu w formie pisemnej. Strony przedstawiły natomiast jedynie egzemplarz oferty, podpisany przez pozwanego z datą 24 listopada 2017 r. - z ceną netto 229,00 zł/MWh ( zob. k. 23 i 59 akt).
Należało zwrócić uwagę, że pozwany nie zakwestionował odesłania dokumentu oferty w okresie związania ofertą, zgodnie z jej treścią (tj. 2 dni od przesłania pozwanemu). Zgodnie z art. 230 k.p.c., gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może te fakty uznać za przyznane. W rozpoznawanym wypadku należało uznać, że spełniony został warunek związania ofertą i to nawet pomimo faktu, że nie została ona podpisana przez przedstawiciela powoda. Nie było bowiem kwestionowane, że ww. ofertę przesłał pozwanemu świadek Ł. K. – występujący wówczas w stosunkach z pozwanym jako przedstawiciel strony powodowej. Zakładając nawet jednak, że pozwany nie odesłał powodowi ww. ofert w okresie związania (tj. w ciągu 2 dni), to z faktu, że w imieniu powodowej spółki nie wystąpiono wówczas z inną ofertą (co nie było przedmiotem sporu), a jedynie zgłoszono operatorowi fakt zawarcia z pozwanym nowej umowy (dotyczącej dostarczania energii w roku 2018), można wyprowadzić wniosek, że pozwany przystąpił do wykonywania umowy na warunkach wynikających z oferty przesłanej pozwanemu (podpisanej przez niego z datą 24 listopada 2017 r.).
Oceniając, czy mogło dojść do zawarcia umowy sprzedaży na warunkach określonych w tej ofercie, należało jednak odnieść się także do pozostałych postanowień samej oferty, jak i innych (ewentualnych) nie wymienionych tam uzgodnień jakie mogły poczynić strony.
Powód podnosił bowiem konsekwentnie, że do zawarcia umowy na warunkach promocyjnych z pozwanym nie mogło w ogóle dojść, ze względu na obowiązujący pozwanego regulamin oferty (...) z dnia 4 sierpnia 2015 r., który przewidywał, że z oferty mogą skorzystać wyłącznie odbiorcy, którzy spełniają określone w nim wymogi, m.in.: nie posiadają zaległych zobowiązań wobec przedsiębiorstw energetycznych i nie figurują w żadnym z rejestrów dłużników ( k. 22 akt).
W ocenie Sądu, rzecz w tym jednak, że o ile powód udowodnił, że pozwanemu dostarczono taki regulamin przed podpisaniem umowy odnoszącej się do roku 2017, to nie zdołał przedstawić żadnego dowodu dla wykazania, że pozwany otrzymał taki regulamin przed zawarciem umowy odnoszącej się do roku 2018, ani też, że został on poinformowany, że warunkiem możliwości skorzystania z przesłanej mailowo oferty jest nieposiadanie żadnych zaległości płatniczych. Niewątpliwie z okoliczności tych powód wywodził korzystne dla siebie skutki prawne (art. 6 k.c.).
Świadek Ł. K., który prowadził negocjacje z pozwanym pod koniec 2017 r., nie wiedział, czy regulamin oferty (...) został pozwanemu dostarczony wraz z pisemną ofertą. Twierdził jedynie, że w okresie jego współpracy z powodem, tj. od roku 2014, nie zdarzyło się nigdy, aby umowę zawarto na preferencyjnych warunkach cenowych z klientem, który posiadał zadłużenie lub był wpisany do rejestru dłużników. Świadek wskazywał także, że w telefonicznych rozmowach z pozwanym informował go o konieczności uregulowania zaległości przed podpisaniem umowy z ulgowymi cenami energii.
Pozwany zaprzeczył jednak powyższym twierdzeniom świadka, jakoby zapłata obciążających go zaległości miała być warunkiem zawarcia nowej umowy i podnosił, że została mu przedstawiona wyłącznie ww. oferta (podpisana przez niego z datą 24 listopada 2017 r.), bez żadnych dodatkowych zastrzeżeń – poza tym, że miał ją odesłać, podpisaną, w ciągu dwóch dni w celu zawarcia umowy. Kiedy to zrobił, nie miał już kontaktu z przedstawicielem powoda i aż do uzyskania pierwszej faktury od powoda, w marcu 2018 r., sądził, że cena kupowanej energii została uzgodniona na kwotę 229,00 zł/MWh. Powyższe zeznania Sąd ocenił jako w pełni wiarygodne, korespondują one bowiem z faktem wystawienia pierwszej ze spornych faktur dopiero w dniu 15 marca 2018 r. (obejmującej należności za styczeń i luty 2018 r. – k. 27 akt).
Skoro więc powód, na którym stosownie do wynikającej z art. 6 k.c. zasady rozkładu ciężaru dowodowego, spoczywał obowiązek wykazania, że strony uzgodniły taryfę inną niż w ofercie z datą 24 listopada 2017 r., nie zdołał tego wykazać, to – zdaniem Sądu – należało przyjąć, że w umowie sprzedaży energii elektrycznej zawartej na 2018 r. cena energii wynosić miała 229,00 zł/MWh, a opłata handlowa 29,99 zł/m-c ( essentialia negotii tego rodzaju umowy). Takie postanowienia zostały pozwanemu zaproponowane w ofercie (art. 66 § 1 k.c.) i zaakceptował je on odsyłając niezwłocznie, zgodnie z poleceniem przedstawiciela handlowego powoda, ofertę drogą mailową. Przyjęcie oferty było w tym wypadku równoznaczne z zawarciem umowy, co wynikało wprost z postanowień tam zawartych (art. 70 § 1 k.c.). Powód nie wykazał też, aby doszło do zmiany lub odwołania niniejszej oferty w krótkim okresie jej wiązania, przed zaakceptowaniem jej warunków ze strony pozwanego. Pozwany udowodnił natomiast, że proces zmiany sprzedawcy został przeprowadzony z pozytywnym rezultatem ( zob. k. 60-66 akt), a powód, dostarczając energię elektryczną pozwanemu, przystąpił do rzeczywistego wykonywania umowy.
Należy w tym miejscu powołać trafne uwagi Sądu Najwyższego zawarte w powołanym już wyroku z dnia 9 października 2019 r. (I NSK 35/18), poczynione na tle innych niż cena elementów umowy w postaci, tj. bonifikat. SN wskazał w tym orzeczeniu, iż „nie zasługuje na uwzględnienie argument (…), że taryfa przedsiębiorstwa energetycznego współkształtuje treść stosunku zobowiązaniowego nawiązanego pomiędzy przedsiębiorstwem energetycznym a odbiorcą”. Należy zgodzić się z poglądem, że choć status taryfy nie został jednoznacznie określony w prawie energetycznym, zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą należy kwalifikować ją jako wzorzec umowy w rozumieniu art. 384 k.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 7 lipca 2005 r., V CKN 855/04, PUG 2005/10/33 i z dnia 16 marca 2007, III CSK 388/06, LEX nr 457761).
W rozpoznawanej sprawie taryfa powoda, zawierająca inną cenę niż stawka określona w indywidualnej ofercie, nie mogłaby mieć zastosowania do pozwanego, który nie został poinformowany o możliwości jej automatycznego zastosowania w razie niespełnienia określonych warunków, co do których powód także nie udowodnił, by informował pozwanego wysyłając ofertę. W konsekwencji, cenę za sprzedaną energię elektryczną, a także opłatę handlową za sprzedaż energii elektrycznej w roku 2018, należało wyliczyć z uwzględnieniem postanowień przyjętej przez pozwanego oferty (z datą 24 listopada 2017 r.). Powód nie wykazał ostatecznie możliwości stosowania stawek wyższych, brak bowiem podstaw aby uznawać, że uzgodnił je z pozwanym.
Jedynie w przypadku należności ujętych w notach odsetkowych, których pozwany nie kwestionował, a które dotyczyły zaległości z roku 2017 ( zob. k. 25 i 26 akt) zasądzić należało kwoty żądane w pozwie, tj.: 254,90 zł i 230,84 zł – łącznie 485,74 zł z waz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 września 2018 r. (dzień wniesienia pozwu) do dnia zapłaty (art. 481 § 1 i art. 482 k.c.).
W pozostałym zakresie Sąd dokonał przeliczenia wartości określonych w wystawionych przez powoda fakturach, z uwzględnieniem składników opłat podanych na odwrocie faktur, jednak z zastosowaniem ceny netto 0,2290 zł/1 kWh zamiast 0,35830 zł/1 kWh, a także opłaty handlowej 29,99 zł/m-c zamiast 70 zł/m-c – wraz z podatkiem VAT od na nowo obliczonych w taki sposób wartości. Zdaniem Sądu obowiązek zapłaty należności z tytułu sprzedaży energii elektrycznej wynika wprost z przepisów prawa (art. 535 w zw. z art. 555 k.c.) i co do zasady nie powinien on być uzależniony od wystawienia faktury przez sprzedawcę (zakład energetyczny). Nabywca nie może więc być zwolniony z tego obowiązku poprzez sam fakt jej niewystawienia (bądź też błędnego wystawienia), gdyż faktura jest jedynie rodzajem rachunku zawierającego dane dokonanej transakcji (zob. np. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 marca 2013 r., VI ACa 1290/12, LEX nr 1335764).
Na tej podstawie Sąd przyjął, że z kolejnych faktur wystawionych w roku 2018 należały się powodowi następujące należności:
1. nr (...) – w kwocie 27.180,02 zł brutto (ilość energii – 96234 kWh x 0,2290 zł netto; 29,99 zł netto x 2– zob. k. 27v akt),
2. nr (...) – w kwocie 11.283,40 zł brutto (ilość energii – 39928 kWh x 0,2290 zł netto; 29,99 zł netto – zob. k. 28v akt),
3. nr (...) (korekta do faktury nr (...)) – w kwocie 5.268,92 zł brutto (ilość energii objęta korektą –(...) [58634- 39928] kWh x 0,2290 zł netto – zob. k. 29v akt),
4. nr (...) – w kwocie 3.812,68 zł brutto (ilość energii – 13405 kWh x 0,2290 zł netto; 29,99 zł netto– zob. k. 30v akt).
Uwzględniając natomiast dokonaną w trakcie procesu, w dniu 18 grudnia 2019 r., wpłatę pozwanego w kwocie 43.732,34 zł, z zaznaczeniem, iż dokonuje on tej wpłaty na poczet zaległych faktur : (...) (w kwocie 27.180,02 zł), (...) (po korekcie w łącznej kwocie 16.552,32 zł), stosownie do regulacji art. 451 § 1 k.c. ( zob. k. 187 akt), należało uznać, że należności główne objęte powyższymi fakturami zostały zaspokojone w całości.
Mając powyższe na uwadze należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda spośród spornych należności wyłącznie kwotę 3.812,68 zł – wynikającą z faktury nr (...) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 23 maja 2018 r. do dnia zapłaty, uwzględniając wynikający z tego dokumentu termin płatności, co spełniało wymóg wezwania dłużnika do zapłaty w myśl art. 455 k.c. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2005 r., IV CK 28/05, LEX nr 180911),
Ponadto zasądzeniu od pozwanego na rzecz powoda podlegały także skapitalizowane przez powoda odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych od zapłaconych dopiero w dniu 18 grudnia 2019 r. należności z faktur: (...) i (...), z tym, że należne one były w łącznej kwocie 5.283,49 zł (z faktury (...) na kwotę 27.180,02 zł od dnia 30 marca 2018 r. do dnia zapłaty – w kwocie 4.449,70 zł; z faktury (...) na kwotę 5.268,92 zł od dnia 20 kwietnia 2018 do dnia zapłaty – w kwocie 833,79 zł).
W konsekwencji w punkcie I. wyroku zasądzeniu od pozwanego na rzecz powoda podlegała łącznie kwota 9.581,91 zł (485,74 + 3.812,68 + 5.283,49), a jedynie przez niedopatrzenie do powyższej kwoty doliczona tam została jeszcze kwota 465,80 zł, zapłacona przez powoda w toku procesu (w dniu 31 grudnia 2019 r.) co do której powód skutecznie cofnął pozew (zob. protokół rozprawy z dnia 10 stycznia 2020 r. – k. 198 i 199 akt).
W tej części co do której pozwany zapłacił należności objęte żądaniem pozwu w trakcie procesu, a powód cofnął pozew wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, postępowanie podlegało natomiast umorzeniu, o czym orzeczono w punkcie II. wyroku (art. 355 § 1 w zw. z art. 203 § 1 k.p.c.)
W pozostałym zakresie powództwo było bezzasadne i podlegało oddaleniu (punkt III. wyroku).
O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów wobec częściowego tylko uwzględnienia powództwa (art. 100 zd. 1 k.p.c.).
Należy w tym miejscu wskazać, że w odniesieniu do zapłaconych z opóźnieniem, w trakcie procesu, kwot należności głównych (9.913,72 zł i 43.732,34 zł), pozwany musi zostać traktowany jako przegrywający sprawę, pomimo cofnięcia powództwa przez powoda. Za stronę przegrywającą sprawę w rozumieniu przepisów o kosztach procesu należy bowiem uważać pozwanego, który w toku procesu spełnił dochodzone od niego świadczenie, czym zaspokoił roszczenie powoda wymagalne w chwili wytoczenia powództwa (por. np. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 listopada 1984 r., IV CZ 196/84, LEX nr 8642). W takim przypadku stronie pozwanej należą się koszty procesu tylko wtedy, gdy nie dała ona powodu do wytoczenia procesu (tak: Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 lipca 1951 r., C 593/51, OSN 1952/2/49). Skoro więc cofnięcie pozwu wynikało z zaspokojenia przez pozwanego wymagalnego roszczenia powoda, a wniesienie powództwa było niezbędne do dochodzenia roszczenia, to obowiązek zwrotu kosztów może nie obciążać strony cofającej pozew, lecz ciąży na stronie pozwanej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2012 r., V CZ 109/11, LEX nr 1147814). Jej bowiem zaniechanie (brak reakcji pozwanego na przesądowe wezwanie do zapłaty) doprowadziło do wytoczenia powództwa.
Sąd przyjął w konsekwencji, że powód wygrał sprawę w 68,25% (w odniesieniu do wartości przedmiotu sporu w kwocie 84.904 zł – w zakresie kwoty 57.944,48 zł [9.913,72+254,90+230,84+43.732,34+3.812,68), zaś pozwany w 31,75% i w takiej proporcji przyznał stronom poniesione przez nie koszty procesu.
Na koszty powoda w łącznej wysokości 13.806,12 zł złożyły się: opłata stosunkowa od pozwu w kwocie 4.246 zł, wynagrodzenie pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 5.400 zł – w stawce minimalnej z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 265), opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, zaliczka na koszty postępowania mediacyjnego – 594,12 zł, opłata od zażalenia – 849 zł i koszty wynagrodzenia pełnomocnika powoda w postępowaniu zażaleniowym – 2.700 zł (§ 10 ust. 2 pkt 2 powołanego rozporządzenia). Należne powodowi 68,25% poniesionych kosztów to kwota 9.422,67 zł.
Natomiast koszty poniesione przez pozwanego to wynagrodzenie w kwocie 5.400 zł oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Z łącznej kwoty 5.417 zł należała się więc tej stronie kwota 1.719,89 zł.
Po skompensowaniu kosztów należnych obu stronom Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda Sąd tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 7.703 zł, stanowiącą w przybliżeniu wynika takiego rozliczenia (9.422,67 –1.719,89 = 7702,78).
Wyjaśnić należy, że Sąd nie znalazł ostatecznie podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika powoda o ustalenia wysokości kosztów zastępstwa prawnego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej (§ 15 ust. 3 ww. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. a contrario). Doceniając niezbędny nakład pracy adwokata, nie uzasadniał tego jednak, w ocenie Sądu, charakter sprawy (por. § 15 ust. 3 ww. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.). W przedmiotowej sprawie – chociaż niewątpliwie zawiłej (z uwagi na konieczność szczegółowego odniesienia się przez Sąd do rozliczeń stron) – zgromadzony materiał dowodowy, przede wszystkim w postaci dokumentów, nie był jednak obszerny, nie dopuszczono dowodu z opinii biegłego, a wydanie wyroku nastąpiło po przeprowadzeniu jedynie trzech posiedzeń wyznaczonych na rozprawę – spośród których na dwóch tylko przeprowadzono dowody (przesłuchano dwóch świadków oraz pozwanego – zob. k. 168-169, 175-179 i 198-199v akt). Sam zaś fakt bezskutecznego prowadzenia w niniejszej sprawie mediacji nie można jeszcze uzasadniać podwyższenia wynagrodzenia pełnomocnika.
Gdy chodzi o wydatki poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa – w postaci kosztów związanych z mediacją i przesłuchaniem świadków ( zob. k. 131a i 190 akt) – podstawę rozstrzygnięcia zawartego w punkcie IV. wyroku stanowiły przepisy art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r., poz. 785 ze zm.). W tej samej proporcji, w której strony utrzymały się ze swymi żądaniami, zostały one obciążone wydatkami: na koszty mediatora (kwota 594,12 zł) oraz świadków (1.002,96 zł). Od pozwanego należało pobrać 68,25% z kwoty 1.597,08 zł, tj. kwotę 1.090 zł, zaś od powoda 31,75% z tej kwoty, czyli kwotę 507,08 zł.