UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 września 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. stwierdził, iż w przypadku M. W. przyznana przez Główny Urząd Statystyczny: premia za m-c: 12/2013 r. nie stanowi podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 03.02.2015 r. do 22.06.2015 r. i świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 23.06.2015 r. do 19.08.2015 r.; dodatek zadaniowy z tytułu realizacji grantów za m-ce: 01/2014 r.-06/2014 r., 08/2014 r. i 11/2014 r. oraz nagroda specjalna wypłacona w m-cu: 11/2014 r. stanowi podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 03.02.2015 r. do 22.06.2015 r. i świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 23.06.2015 r. do 19.08.2015 r. Podstawę wymiaru: zasiłku chorobowego za okres od 03.02.2015 r. do 22.06.2015 r. stanowi wynagrodzenie w kwocie brutto (...) zł, natomiast stawka dzienna zasiłku w wysokości 80% podstawy wymiaru wynosi (...) zł, świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 23.06.2015 r. do 19.08.2015 r. stanowi wynagrodzenie w kwocie brutto (...) zł, natomiast stawka dzienna świadczenia w wysokości 90% podstawy wymiaru wynosi (...) zł. (decyzja)

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł Główny Urząd Statystyczny w W. poprzez uwzględnienie odwołania, a tym samym zmianę zaskarżonej decyzji w całości i orzeczenie, iż przyjęte podstawy do wyliczenia i wypłaty zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego zostały ustalone i wypłacone prawidłowo oraz zasądzenie od kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Odwołujący zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez uznanie, że dodatek zadaniowy z tytułu realizacji grantów i nagroda specjalna stanowią podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 03.02.2015 r. do 22.06.2015 r. i świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 23.06.2015 r. do 19.08.2015 r., gdy tymczasem zgodnie z Wytycznymi Prezesa GUS w sprawie wynagradzania osób realizujących zadania współfinansowane ze środków Unii Europejskiej, zwanymi dalej „Wytycznymi", dodatki zadaniowe i nagrody nie są pomniejszane w przypadł nieobecności pracownika w pracy (§ 3 ust. 5 pkt 1 Wytycznych); art. 41 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez uznanie, że premia za miesiąc grudzień 2013 r. nie stanowi podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 03.02.2015 r. do 22.06.2015 r. i świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 23.06.2015 r. do 19.08.2015 r., gdy tymczasem premia określona została w umowie o pracę i stanowiła stały składnik wynagrodzenia za cały okres obowiązywania umowy. (k. 3 – 6 odwołanie)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania, wskazując iż główna okolicznością sporną jest kwalifikacja dodatku zadaniowego oraz nagrody specjalnej, które zdaniem organu rentowego należy uwzględnić w podstawie obliczania świadczeń chorobowych z uwagi na fakt, że M. W. nie wykonywał zadań związanych z otrzymywaniem dodatkowych środków w okresie choroby i przez to nie nabył do nich prawa w tym czasie. (k. 15 - 16 odpowiedź na odwołanie)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. W. był zatrudniony w Głównym Urzędzie Statystycznym w I okresie od 01.06.2013 r. do 19.08.2015 r. Na zwolnieniu lekarskim przebywał w okresie od 23.12.2014 r. do 22.06.2015 r., a następnie na świadczeniu rehabilitacyjnym w okresie od 23.06.2014 r. do 19.08.2015 r.

Główny Urząd Statystyczny wypłacił M. W. wynagrodzenie za czas choroby za okres od 23.12.2014 r. do 02.02.2015 r. oraz zasiłek chorobowy od 03.02.2015 r. do 22.06.2015 r. i świadczenie rehabilitacyjne za okres od 23.06.2015 r. do 19.08.2015 r.

Do ustalenia podstawy zasiłku chorobowego przyjęto wynagrodzenie zasadnicze, premię, nagrodę okresową za I półrocze 2014 r., nagrodę okresową za II półrocze 2014 r. oraz 1/7 dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2013 r. zgodnie z wytycznymi Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie wynagradzania osób realizujących zadania współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. Mianowicie § 1 ust 1 przewiduje, iż niniejsze wytyczne przewidują sposób wynagradzania pracowników służb statystyki publicznej, realizujących zadania współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. Zgodnie z ust. 2 w jednostkach służb statystyki publicznej mogą być stosowane następujące formy nagradzania pracowników, o których mowa w ust. 1: dodatki zadaniowe lub specjalne; nagrody lub dodatki specjalne; zatrudnienie dodatkowych osób na umowę o pracę na czas nie dłuższy niż okres trwania projektu; zmiana zakresu obowiązków i zmiana źródła finansowania części wynagrodzeń osób zaangażowanych w realizację projektów, na finansowane ze środków projektu, na czas nie dłuższy niż okres trwania projektu.

W myśl § 3 ust 1 przy przyznawaniu nagród, o których mowa w § 1 ust. 2 pkt 2 oraz dodatków zadaniowych lub specjalnych bierze się pod uwagę następujące kryteria: zaangażowanie w wy konanie zadań związanych / realizacją projektu; wysoką jakość i efekty wykonanych zadań; inicjatywę członka zespołu projektowego; ilość i złożoność wykonywanych zadań; innowacyjność i kreatywność w działaniu. Zgodnie z ust 5 wynagrodzenia osobowe, o których mowa w § I ust. 2 pkt 1 i 2 nie są: pomniejszane w przypadku nieobecności pracownika w pracy; wliczane do podstawy wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego; uwzględniane u podstawie dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Odpowiedzialność za prawidłowe wykorzystanie środków finansowych i monitoring stopnia realizacji budżetu projektu ponosi kierownik Projektu. (k. 8 – 12 wytyczne prezesa GUS)

Zgodnie z wskazanymi wyżej wytycznymi gdy są określone środki finansowe na projekt unijny to są one dzielone wśród pracowników, którzy maja wykonać ten projekt. Kwota na projekt unijny jest dzielona na pracowników i nie ma zapasów na ewentualne wliczanie tego w podstawę zasiłków chorobowych, bo wówczas stanowiło by to podwojenie wynagrodzenia pracownika. Powodowało by to, że pracownikom, którzy faktycznie wykonują pracę w ramach projektu pomniejszałoby się wynagrodzenie, aby zabezpieczyć środki unijne na zwolnienia lekarskie. Zawierając umowę o pracę z pracownikiem składnikami wynagrodzenia są płaca zasadniczą i premia regulaminowa. M. W. był pracownikiem zatrudnionym poza korpusem służby cywilnej na podstawie ustawy o pracownikach urzędów państwowych oraz zgodzie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie zasad wynagradzania pracowników nie będących członkami korpusu służby cywilnej. Tacy pracownicy otrzymują wynagrodzenie zasadnicze, premie regulaminową praz dodatek za wysługę lat. Do podstawy zasiłku chorobowego zostały przyjęte wynagrodzenie zasadnicze i premia regulaminowa, które są pomniejszane w przypadku zwolnienia lekarskiego. Nie zostały ujęte dodatku z tytułu realizacji projektów unijnych oraz nagroda specjalna, ponieważ też była ze środków unijnych. Została natomiast przyjęte dodatkowo wynagrodzenie roczne, czyli trzynasta pensja oraz nagrody okresowe w przypadku ubezpieczonego. Taki sposób wyliczenia podstawy zasiłku chorobowego przyjmowany jest w stosunku do wszystkich pracowników. (k. 39v zeznania świadka A. J.)

Główny Urząd Statystyczny wskaz, iż w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego w maju 2014 r. nie uwzględniono dodatku za wysługę lat w kwocie (...) zł oraz dodatku zadaniowego z tytułu realizacji grantów w kwocie brutto (...) zł. Zasiłek chorobowy w kwocie brutto (...) zł został wypłacony za 22 dni czerwca 2015 r. za okres od 01.06.2015 r. do 22.06.2015 r. i świadczenie rehabilitacyjne za 8 dni w kwocie brutto (...) zł za okres od 23.06.2015 r. do 30.06.2015 r. W karcie zasiłkowej wykazano okres od 21.05.2015r. do 22.06.2015 r., ponieważ w grudniu 2014 r. od kiedy M. W. choruje wypłacono pobory w całości bez uwzględnienia okresu choroby od 23.12.2014 r., ponieważ zwolnienie wpłynęło 08.01.2015 r. Zasiłek chorobowy został wypłacony 25.06.2015 r. w kwocie brutto (...) zł za 22 dni czerwca 2015 r. za pozostałe 8 dni czerwca 2015 r. zostało wypłacone świadczenie rehabilitacyjne. W grudniu 2014 r. nie był przyznany i nie był wypłacony dodatek zadaniowy z tytułu realizacji grantów. Został wypłacony jednorazowy dodatek zadaniowy w kwocie brutto (...) zł za realizację dodatkowych zadań związanych z zamknięciem roku i przygotowaniem projektu planu na 2015 r. Za okres od stycznia 2015 r. do sierpnia 2015 r. nie były przyznawane pracownikowi dodatki zadaniowe z tytułu realizacji grantów. Premia wypłacona w grudniu 2013 r. była premią wypłaconą zgodnie z umową o pracę z dnia 31 maja 2013 r., kwota brutto premii (...) zł została wypłacona proporcjonalnie do ilości godzin przypadających za okres do 9 grudnia 2013 r. i nie została pomniejszona w związku z nieobecnością spowodowaną chorobą od 10 grudnia 2013 r. Od dnia 10 grudnia 2013 r. M. W. otrzymał nowy angaż, którego sadniki nie przewidywały premii. Dodatkowe wynagrodzenie wypłacone w lutym 2014 r. w kwocie brutto (...) zł nie zostało pomniejszone o nieobecność ubezpieczonego, ponieważ jest wypłacane za okres od 01.06.2013 r. do 31.12.2013 r. za siedem miesięcy 2014 r., które ubezpieczony w całości przepracował.

Główny Urząd Statystyczny wskazał również, iż wynagrodzenie brutto liczone ze; wszystkich składników wynagrodzenia za okres: 01.12.2014 r.- 22.12.2014 r. wyniosło - (...) zł, 23.12.2014 r.- 31.12.2014 r. wyniosło - (...) zł. Zasiłek chorobowy bez pomniejszania o wynagrodzenie za pracę od 23.12.2014 r. za okres: 21.05.2015 r.- 31.05.2015 r. (11 dni) wynosił - (...) zł, 01.06.2015 r.- 22.06.2015 r. (22 dni) wynosił - (...).14 zł. Zasiłek chorobowy za okres od 21.05.2015 r. do 22.06.2015 r. został pomniejszony o kwotę (...) zł nadpłaconego wynagrodzenia za pracę za okres od 23.12.2014 r. do 31.12.2014 r.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 41 ust 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z dnia 25 czerwca 1999 r. (Dz.U. z 2016 r., poz. 372) przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku. Składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie (§ 2).

W myśl art. 42 premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy miesięczne wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku. W ust 2 stwierdzono, iż składniki wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1, przysługujące za okresy kwartalne, wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej jedną dwunastą kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Z kolei ust 3 stanowi, że składniki wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1, przysługujące za okresy roczne, wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej jedną dwunastą kwoty wypłaconej pracownikowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

W ocenie Sądu do podstawy wymiaru zasiłku nie wlicza się tylko tych składników wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w myśl postanowień układu zbiorowego albo przepisy o wynagradzaniu, z zastrzeżeniem, że składniki te są wypłacane za okres pobierania tego zasiłku. Podobnie Sąd Najwyższy orzekł w wyroku z 19 września 2007 r., III UK 30/07, niepublikowany; w wyroku z 6 lipca 2005 r., III UK 76/05, PiZS nr 11/2007, s. 39; w wyroku z 19 października 2006 r., III UK 89/06, OSNP nr 23-24/2007, poz. 358. Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że powołane w niniejszej sprawie w uzasadnieniu wyroku Sądu pierwszej instancji stanowisko Sądu Najwyższego, że do podstawy wymiaru zasiłku wlicza się tylko składniki, co do których z przepisów w sposób jednoznaczny i definitywny wynika, iż są one zmniejszane lub całkowicie zawieszane w okresie pobierania zasiłku zawarte w wyroku z dnia 11 maja 2005 r. III UK 33/05, OSNP 2005/23/382 nie potwierdzało prawidłowości przyjętego przez ten Sąd rozstrzygnięcia, skoro zgodnie z przyjętą wykładnią (w powołanych wyżej wyrokach Sądu Najwyższego) o spełnieniu przesłanek z art. 41 ust. 1 decyduje nie tylko treść układów zbiorowych oraz przepisów o wynagradzaniu, ale także ich stosowanie w praktyce pracodawcy oraz w stosunku do konkretnego pracownika. Na marginesie wskazać należy, że nie zachodzi między tymi wyrokami sprzeczność, bo późniejsze orzeczenia Sądu Najwyższego, przedstawiają jedynie dalsze okoliczności, które należy uwzględniać przy ocenie spełnienia przesłanek z art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Kwestionowany przepis rzeczywiście należy uznać za kontrowersyjny oraz budzący trudności przy jego wykładni, stanowi on bowiem, że „przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, jeżeli postanowienia układów zbiorowych pracy lub przepisy o wynagradzaniu nie przewidują zmniejszania ich za okres pobierania zasiłku”. Innymi słowy, do podstawy wymiaru zasiłku (decydującej o wysokości zasiłku wypłacanego choremu pracownikowi) nie wlicza się tych składników wynagrodzenia, co do których układ albo przepisy o wynagradzaniu milczą (nie zawierają postanowień) w kwestii ich zmniejszenia w okresie pobierania zasiłku. Tym samym, aby określony składnik wynagrodzenia został wliczony do podstawy zasiłku, układ albo przepisy o wynagradzaniu muszą zawierać expressis verbis wyrażone postanowienie, że składnik ten nie zostanie pracownikowi wypłacony (a ściślej - zostanie „zmniejszony”) w okresie pobierania zasiłku. Wykładnia przedmiotowego przepisu dokonana wyłącznie na podstawie analizy treści układów zbiorowych pracy oraz przepisów o wynagradzaniu z pominięciem ustalenia, czy faktycznie składniki te są wypłacane za okres pobierania tego zasiłku skutkuje tym, że powołany przepis prowadziłby do zaniżenia podstawy wymiaru zasiłku bez badania faktów, a jedynie na podstawie brzmienia układu albo przepisów o wynagradzaniu, przez co dochodziłoby do wypłaty zaniżonego wynagrodzenia chorobowego lub zaniżonego zasiłku chorobowego, mimo odprowadzenia stosownej składki na ubezpieczenie chorobowe, a to godziłoby w art. 67 ust. 1 Konstytucji RP. W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia z 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe (podstawę tę stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe - art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) nie stanowią składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego (i innych zasiłków) w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku. Wynika stąd, że jeśli układ albo regulamin wynagradzania expressis verbis stanowi, iż w okresie pobierania zasiłku chorobowego pracownik zachowuje prawo do określonego składnika wynagrodzenia i składnik ten jest wypłacany, to nie jest on wliczany do podstawy wymiaru składek (czyli od kwoty tego składnika nie jest uiszczana składka). A contrario, jeśli układ albo regulamin wynagradzania stanowią, że w okresie pobierania zasiłku chorobowego pracownik nie zachowuje prawa do określonego składnika wynagrodzenia, albo - co bardzo istotne - nie regulują tej kwestii (również wtedy, gdy regulamin nie istnieje, bo pracodawca nie miał obowiązku go tworzyć - art. 772 § 1 k.p.), to oznacza to, iż składnik taki nie jest wypłacany w okresie pobierania zasiłku chorobowego, jest natomiast wliczany do podstawy wymiaru składek. W niniejszej sprawie Zasiłek chorobowy w kwocie brutto (...) zł został wypłacony za 22 dni czerwca 2015 r. za okres od 01.06.2015 r. do 22.06.2015 r. i świadczenie rehabilitacyjne za 8 dni w kwocie brutto (...) zł za okres od 23.06.2015 r. do 30.06.2015 r. W karcie zasiłkowej wykazano okres od 21.05.2015r. do 22.06.2015 r., ponieważ w grudniu 2014 r. od kiedy M. W. choruje wypłacono pobory w całości bez uwzględnienia okresu choroby od 23.12.2014 r., ponieważ zwolnienie wpłynęło 08.01.2015 r. Zasiłek chorobowy został wypłacony 25.06.2015 r. w kwocie brutto (...) zł za 22 dni czerwca 2015 r. za pozostałe 8 dni czerwca 2015 r. zostało wypłacone świadczenie rehabilitacyjne. Ponadto M. W. został wypłacony jednorazowy dodatek zadaniowy w kwocie brutto (...) zł za realizację dodatkowych zadań związanych z zamknięciem roku i przygotowaniem projektu planu na 2015 r. Za okres od stycznia 2015 r. do sierpnia 2015 r. nie były przyznawane pracownikowi dodatki zadaniowe z tytułu realizacji grantów. Zatem zaskarżona decyzja zasługiwała na zmianę, w ten sposób, że podstawy wyliczenia zasiłku chorobowego za okres od dnia 03.02.2015 r. do dnia 22.06.2015 r. i świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 23.06.2015 r. do dnia 19.08.2015 r. zostały ustalone i wypłacone prawidłowo przez Główny Urząd Statystyczny w W..

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Kosztami procesu na podstawie art. 98 § k.p.c. w punkcie 2 wyroku obciążony został Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)w W. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, przy czym Sąd pozostawił jednocześnie na mocy art. 108 § 1 k.p.c. szczegółowe wyliczenie tych kosztów referendarzowi sądowemu.

SSO Anna Szkandera

Przewodniczący:	SSO Anna Szkandera

Protokolant:	sekretarz sądowy Anna Górczak

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE