Sygn. akt I C 1192/17
wyroku z dnia 17 grudnia 2019 roku
Powód M. M. (1) reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, domagał się od pozwanych H. W. i M. W. wydania części nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) objętą Księga wieczystą numer (...) w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się wyroku a także zasądzenia od pozwanych solidarnie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych (k. 1-2).
W uzasadnieniu żądania powód podał, iż jest właścicielem działki ewidencyjnej numer (...), która w części jest w posiadaniu pozwanych, a która graniczy z działką stanowiącą ich własność numer (...)(w księdze wieczystej numer (...)). W toku postępowania rozgraniczeniowego ustalono, iż pozwani zajęli części działki należącej do powoda.
W odpowiedzi na pozew pozwani M. W. i H. W., wnieśli o oddalenie powództwa w całości, podnosząc zarzut zasiedzenia fragmentu działki nr (...), którego wydania domagał się powód (k. 11-12).
Uzasadniając stanowisko wskazali, iż przed Sądem Rejonowym w Nowym Sączu pod sygn. I Ns 999/15 prowadzone było postępowanie z wniosku powoda przy uczestnictwie pozwanych o zasiedzenie działki ew. nr(...) powstałej z działki ew. nr (...). W toku postępowania między innymi ustalono, iż ojciec powoda w związku z przygotowaniami do budowy domu w 1984 roku postawił ogrodzenie ze stempli drewnianych i siatki oddzielając działki stron, a następnie w tym samym miejscu w 1986 roku ogrodzenie z siatki na betonowej podmurówce. Co najmniej zatem od momentu posadowienia ogrodzenia, nieprzerwanie, ta część działki ew. nr (...) była w posiadaniu najpierw poprzedników prawnych, a później już pozwanych. Została przeznaczona na trawnik i do chwili obecnej stanowi integralną część ogrodu. Wcześniej nie było sporów o ten fragment działki. Posiadanie pozwanych jako posiadaczy samoistnych jest nieprzerwane i przekracza więc trzydzieści lat. Z tych przyczyn, zdaniem pozwanych, powód nie może żądać wydanie tej części działki.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powód M. M. (1) jest właścicielem nieruchomości zabudowanej jednorodzinnym domem mieszkalnym, stanowiącej działkę ewidencyjną numer (...) o pow. 0,0425 ha położną w N., przy ulicy (...) objętej księgą wieczystą numer (...), na podstawie umowy darowizny z dnia 26 marca 2009r. Rep A numer (...), wyroku z dnia 6 lutego 2008, sygn. III RC 139/07 oraz umowy darowizny z dnia 23 grudnia 2014 roku, Rep A numer (...).
Wcześniej działka (...) była własnością rodziców powoda K. M. i M. M. (2) na podstawie umowy darowizny z dnia 23 stycznia 1984 roku Rep. A (...) zawartej z rodzicami K. J. T. i S. T..
Parcela budowalna numer (...) o pow. 0,3888 ha położona w N. objęta jest księgą wieczystą numer (...), w której jako właściciele hipotecznymi zostali ujawnieni M. W. oraz H. W. na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej na podstawie umowy darowizny i oświadczenia o ustanowieniu służebności mieszkania z dnia 28 marca 1996r., Rep A numer (...).
Parcela budowlana nr (...) utworzyła działkę ewidencyjną numer (...) o pow. 0, (...). Działka ta następnie została podzielona wzdłuż istniejącego na gruncie trwałego ogrodzenia na podmurówce na działki ew. numer: (...) o pow. 0,0347 ha oraz (...)o pow. 0,0034 ha.
Dowód: /odpis z KW nr (...)- k. 3, odpis KW nr (...) – k.4, mapa z wykazem zmian gruntowych z dnia 15 marca 2016r. – k. 99 akt I Ns 999/15, dokumenty księgi wieczystej (...)/
Postanowieniem z dnia 23 grudnia 2016r., o sygn. I Ns 999/15 Sąd Rejonowy w Nowym Sączu, stwierdził, iż wnioskodawca M. M. (1) nabył przez zasiedzenie prawo własności działki ewidencyjnej numer (...) z dniem 16 maja 2014r.
Dowód: /postanowienie z dnia 23.12.2016r. – k. 164 akt I Ns 999/15/
Przedmiot postępowania stanowi fragment nieruchomości (...) o pow. 6 m ( 2), oznaczony na mapie do celów prawnych sporządzonej przez biegłego J. podgórskiego w dniu 9.08.2019r. pomiędzy punktami 169-130-121-120-119-169. Na tym odcinku granica pomiędzy działką powoda nr (...) a (...) przebiega linią koloru czarnego wzdłuż punktów 169-130.
Dowód: /mapa do celów prawnych J. P. (1) –k. 102, protokół oględzin z 14.05.2018r. – k.65-65/v/, szkic graniczny – k. 5 /
W budynku mieszkalnym na działce pozwanych, będącym równocześnie domem rodzinnym M. W. i K. D. (poprzednio M.) wcześniej zamieszkiwały obie rodziny wraz z teściami J. i S. T.. Po tym jak rodzice powoda otrzymali części nieruchomości – obecnie działkę nr (...) podjęli przygotowania do budowy własnego domu. Dnia 23 lipca 1984 roku małżonkowie K. i M. M. (2) uzyskali pozwolenie na budowę. W tym również czasie, ojciec powoda by zabezpieczyć zgromadzony materiał budowlany i plac budowy, na całym obwodzie otrzymanej przez siebie nieruchomości posadowił ogrodzenie – początkowo tylko prowizoryczny płot z stempli drewnianych z prowizoryczną bramką umożliwiającą przejście do szklarni. Nieruchomości stron zostały odgrodzone tak, iż budynek gospodarczy, stajenka znajdował się na działce teściów natomiast szklarnia na działce rodziców powoda. Niedługo później ojciec powoda wyburzył szklarnię. Jesienią 1986 roku M. M. (2) w miejscu dotychczasowego ogrodzenia wybudował ogrodzenie z segmentów siatki na betonowej podmurówce. Później została wyburzona również stajenka przez H. W.. Następnie w roku 1990 r. rodzina M. przeprowadziła się do swojego domu.
Do chwili obecnej przebieg ogrodzenia jest taki, jak od momentu budowy w 1984 roku. Rodzice pozwanego, a i następnie pozwany użytkują nieruchomość (...)do ogrodzenia.
Na nieruchomości pozwanych za budynkiem mieszkalnym, na miejscu gdzie mniej więcej wcześniej był kurnik-stajenka, znajduje się basenik, huśtawka i altanka. W części gdzie granica miedzy działkami załamuje się i biegnie ukosem, przy płocie od strony posesji powoda rosną trzy świerki. Za basenem, altaną i huśtawką, na spornym fragmencie nieruchomości rośnie trawa, która jest systematycznie wykaszana przez pozwanych i ich rodzinę. Stanowi integralną część ogrodu pozwanych.
Dowód: /mapa do celów prawnych J. P. (1) –k. 102, protokół oględzin z 14.05.2018r. – k.65-65/v, kopia karty z księgi numerów konskrypcyjnych – k. 22, wyrys z mapy ewidencji gruntów z 23.07.1984r. –k. 23 protokół rozprawy z dnia 16.12.2015r. – k.90-92 tj. zeznania świadka M. R. – 00:13:05-00:26:15, zeznania świadka M. M. (2) – 00:26:57-00:42:37, zeznania wnioskodawcy (tutaj powoda) M. M. (1) – 00:42:57-00:51:00, zeznania uczestniczki M. W. – 00:51;56-01:31:21,a nadto częściowo zeznania powoda – protokół rozprawy z dnia 8.02.2018r. – k.26/v-27, zeznania pozwanego – H. W. – protokół rozprawy z dnia 8.02.2019r. - k. 27-28, zeznania pozwanej M. W.- protokół rozprawy z dnia 22.03.2018r. – k. 44/v-45, uzasadnienie post. z 23.12.2016r. - I Ns 999/15 – k. 165-168, w części zeznania świadka M. M. (2) protokół rozprawy z 22.03.2018r. – k.44 /
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody w postaci dokumentów oraz zeznań stron i świadków. Sąd nie znalazł podstaw by odmówić wiarygodności przedłożonym do sprawy dokumentom, które nie były również kwestionowane przez strony. Większość z nich jako dokumenty urzędowe korzystają z domniemania autentyczności i prawdziwości (art. 244 k.p.c.).
Sąd uwzględnił także zeznania pozwanych H. i M. W. jako korespondujące z pozostałym materiałem zgromadzonym w sprawie.
W ocenie Sądu jednakże nie zachodziły podstawy by obdarzyć wiarą zeznania powoda oraz świadków M. M. (2) oraz K. D. – rodziców powoda złożone w tym postępowaniu. Pomiędzy zeznaniami tych osób złożonymi w przedmiotowym postępowaniu a w sprawie o zasiedzenie o sygn. I Ns 999/15 zachodziły istotne rozbieżności w szczególności odnoszące się do okresu wbudowania ogrodzenia, co miało istotne znacznie z punktu oceny zarzutu pozwanych. I tak świadkowie w tym postępowania podawali, iż ogrodzenie to zostało wybudowane w latach 90 - tych ubiegłego wieku, dopiero kiedy wprowadzili się do wybudowanego domu. W sprawie o zasiedzenie podawali, iż było to w 1984-1986 roku. W tej sprawie zeznania te zostały zmienione, kształtowały się więc w zależności od tego, w jakiej roli procesowej strona się znajdowała. W tej części zatem zeznania te, jako niewiarygodne i nieprzekonujące nie mogły zostać uwzględnione.
Sąd celem uwidocznienia pasa gruntu będącego przedmiotem postępowania w tym uwidocznienia przebiegu granic pomiędzy nieruchomościami stron, posiłkował się opinią biegłego godety J. P. (2), którą jako fachową należało również w pełni podzielić.
Sąd zważył, co następuje:
W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Prawo własności definiuje art. 140 k.c. stanowiąc, iż w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą. Środkiem ochrony prawa własności jest roszczenie windykacyjne lub negatoryjne (zależnie od sposobu naruszenia prawa własności), w sytuacji, gdy prawo własności w sposób obiektywny zostanie naruszone.
Powództwo opierało się na roszczeniu windykacyjnym określonym w art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba, że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
Strona pozwana podniosła zarzut zasiedzenia przedmiotu postępowania- przygranicznego pasa gruntu, który okazał się zasadny. Należy zaznaczyć, iż zasiedzenie koryguje prawo własności, o czym powód miał wiedzę, bo również był wnioskodawcą w sprawie o zasiedzenie innej części działki.
Zgodnie z art. 172 § 1 k.c. posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Z kolei z § 2 tego przepisu wynika, że po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Na korzyść posiadacza przemawia domniemanie ciągłości (art. 340 i 345 k.c.), domniemanie, że ten, kto włada rzeczą jest posiadaczem samoistnym (art. 339 k.c.) i domniemanie istnienia dobrej wiary ( art. 7 k.c. ).
Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w tym szczególności zeznania stron i świadków w sprawie o sygn. I Ns 999/15, jednoznacznie wykazało, iż już w roku 1984 roku, a najpóźniej w roku 1986 roku zostało wykonane przez ojca powoda ogrodzenie oddzielające działkę pozwanych od działki powoda. Na przestrzeni tych lat każda ze stron użytkowała grunt na swojej działce w obrębie ogrodzenia. Poprzednicy pozwanych, a późnej i oni użytkowali sporny pas gruntu, oznaczony na mapie między punktami 169-130-121-120-119-169. Jest to pas gruntu o pow. 6 m 2. Również i obecnie grunt ten stanowi część ogrodu pozwanych, który regularne wykaszają. Stan taki był akceptowany. Okoliczność tą z reszta potwierdził świadek M. M. (2) wskazując, iż „ po wybudowaniu płotu od strony południowej, za płot już nie chodziliśmy”. Żadna ze stron i świadkowie również nie zaprzeczyła, by płot ten kiedykolwiek zmieniał swój przebieg. Należy więc uznać, iż od 1984 roku najpóźniej 1986 roku poprzednicy pozwanych a później i pozwani, nieprzerwanie przez trzydzieści lat, cały czas w takim samym kształcie, korzystali z tej części gruntu, co ostatecznie doprowadziło do zasiedzenia tego pasa gruntu. Od 1984 roku z gruntu tego korzystali rodzice M. W., a następnie od 1996 roku - po przepisaniu działki - M. W. wraz z mężem. Wobec powyższych okoliczności zarzut zasiedzenia okazał się zasadny. Powód nie wykazał by wystąpiły jakikolwiek okoliczności niweczące zarzut zasiedzenia, w szczególności by doszło do przerwania biegu terminu zasiedzenia w okresie biegu terminu tj. pomiędzy 1984 a 2014 rokiem.
Dodatkowo wskazać należy, iż gdyby nawet nie podzielić tej argumentacji, to również nie zachodziłyby podstawy do tego by powództwo uwzględnić. Niespornym było, iż to sam właściciel nieruchomości (...)postawił ogrodzenie w tym właśnie miejscu, co pozwala uznać, iż uważał, że właśnie do tego miejsca rozciąga się jego prawo własności. Wobec czego nie można przyjąć, iż działanie pozwanych na przestrzeni lat, polegające na samoistnym posiadaniu przedmiotowego pasa gruntu, nosiło jakiekolwiek znamiona bezprawności. Zgoda właściciela nieruchomości wyłącza bowiem w tym przypadku bezprawność. Pozwanym więc przysługiwało skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
Maja zatem wskazane argumenty na względzie Sąd powództwo oddalił, o czym orzeczono jak w punkcie I wyroku.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, – obciążając powoda kwotą 2.667 zł wydatkowaną ze środków Skarbu Państwa na poczet dowodu z opinii biegłego.
Biorąc powyższe na uwadze orzeczono jak w wyroku na podstawie powołanych przepisów.
1. (...)
2. (...)
3. (...)
4. (...)
(...), (...)