POSTANOWIENIE

Dnia 22 lutego 2018 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Mirosław Ziaja

Protokolant: Bartłomiej Wiench

przy udziale Prokuratora Prokuratury Regionalnej Krzysztofa Urgacza

po rozpoznaniu w sprawie B. M. (M.)

skazanego za przestępstwo z art. 200 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

zażalenia wniesionego przez skazanego i obrońcę skazanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej

z dnia 6 grudnia 2017 roku, sygn. III K 57/14

w przedmiocie odmowy wyłączenia umieszczenia danych w Rejestrze sprawców przestępstw na tle seksualnym

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. i art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k., § 4 i § 19 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2016 r., poz. 1714) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2015 r. poz. 615) oraz art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w.

p o s t a n a w i a

1.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie;

2.  zasądzić od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej) na rzecz adw. A. D. Kancelaria Adwokacka w B. kwotę 354,24 zł (trzysta pięćdziesiąt cztery 24/100), w tym 23% podatku VAT, tytułem kosztów obrony z urzędu skazanego B. M. w postępowaniu odwoławczym,

3.  zwolnić skazanego od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Wniesione w sprawie zażalenia okazały się niezasadne.

Sąd odwoławczy w całości podziela stanowisko sądu I instancji co do poczynionych ustaleń proceduralnych i materialnoprawnych. W szczególności sąd ten słusznie uznał, iż treść art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym z dnia 13 maja 2016 r. (Dz.U. z dnia 16 czerwca 2016 r.) jednoznacznie stanowi, iż w rejestrze z dostępem ograniczonym zamieszcza się dane m.in. o osobach prawomocnie skazanych, jeśli w kwalifikacji prawnej przyjętej w prawomocnym orzeczeniu, które zapadło przed dniem wejścia w życie tejże ustawy, powołano m.in. art. 197 § 3 pkt 2 lub § 4 k.p.k. – a zatem tak jak w przypadku skazanego B. M. – sąd nie ma możliwości wyłączenia danych, gdyż jest ono obligatoryjne i nie podlega jego uznaniu. W tym też zakresie wniosek, jak i zażalenie skazanego w istocie nie mogły zostać uwzględnione.

Jeśli zaś chodzi o zamieszczenie danych skazanego w rejestrze publicznym, należy zwrócić uwagę na treść art. 9 ust 2 cyt. ustawy, który jako jedyną przesłankę wyłączenia umieszczenia danych wskazuje wyjątkowy przypadek uzasadniony wyłącznie dobrem małoletniego pokrzywdzonego. Nie budzi zatem wątpliwości, iż kwestie inne niż dobro wspomnianej osoby, objęte wyjątkowym przypadkiem, o którym w powołanym wyżej przepisie mowa, jak na przykład podnoszone przez skazanego dobra osobiste jego i jego najbliższych, nie mogą być brane pod uwagę w procesie decyzyjnym sądu. Wspomniany przepis musi być bowiem interpretowany w świetle ratio legis cyt. ustawy, wyrażonym w jej art. 1, jakim jest przeciwdziałanie zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym, które w tym wypadku traktowane jest jako cel nadrzędny. Co więcej, to na zainteresowanym ciąży obowiązek wykazania tego, w jaki sposób dobro małoletniego pokrzywdzonego miałoby być zagrożone opublikowaniem danych sprawcy w rejestrze i to biorąc pod uwagę fakt, iż ujawnienia danych pokrzywdzonego żaden z rejestrów nie przewiduje. Tymczasem okoliczności podnoszone przez skazanego we wniosku i zażaleniu dotyczą wyłącznie jego osoby, bądź też odnoszą się do prawidłowości ustaleń faktycznych stanowiących podstawę zapadłego wobec niego prawomocnego wyroku, stąd pozostają bez wpływu na ocenę zaskarżonego postanowienia.

Nie można przy tym zgodzić się z obrońcą skazanego jakoby dla stwierdzenia wystąpienia negatywnej przesłanki zamieszczenia danych w rejestrze publicznym, koniecznym było przesłuchanie opiekuna małoletniej pokrzywdzonej, a tym bardziej przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychologa, czy też psychiatry. Ilość materiału dowodowego, który stał się podstawą do wydania prawomocnego rozstrzygnięcia wraz z aktualną opinią sądowo-psychiatryczną o stanie zdrowia skazanego jest tym wypadku wystarczająca dla poczynienia definitywnych ustaleń w przedmiotowej kwestii i nie ma potrzeby sięgania po dodatkowe środki, które biorąc pod uwagę choćby upływ czasu od chwili zdarzenia i traumę z nim związaną, mogłyby wywrzeć negatywny wpływ na obecny stan psychiczny małoletniej lub jej najbliższych. Wypada bowiem w tym miejscu przypomnieć, iż w myśl uregulowań kodeksu postępowania karnego instytucja przesłuchania małoletniego poddana jest szczególnym rygorom, w tym zwłaszcza odnoszącym się do jego kolejnych przesłuchań w toku postępowania, co jasno wskazuje na intencje ustawodawcy jaką jest ochrona sfery zdrowia psychicznego małoletnich pokrzywdzonych. Na marginesie, abstrahując od realiów niniejszej sprawy, nie można wykluczyć też sytuacji, iż przeprowadzenie wnioskowanych przez obrońcę dowodów, w wielu podobnych sprawach, nie byłoby w ogóle możliwe, już choćby z uwagi na trudności natury faktycznej, jak śmierć pokrzywdzonego, czy też brak jego opiekuna.

Jeżeli przyjąć, że przepisy ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym określają szczególne środki ochrony przed tym typem przestępczości, o jakiej mowa w tej ustawie, a zatem eksponują ewidentnie swój walor prewencyjny, to nie może budzić wątpliwości, że ustanowienie Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, tak z dostępem ograniczonym, jak i rejestru publicznego, wiąże się co do zasady z obligatoryjnym wpisem do nich danych o osobie skazanego, w sytuacji spełnienia wymogów przewidzianych tym aktem prawnym, o ile sąd nie skorzysta z wyłączenia ich zamieszczenia w sytuacjach wyjątkowych, o jakich mowa w art. 9 ust. 2-4 cyt. ustawy.

Przepis art. 9 ust. 4 omawianej ustawy zawierając w swej treści słowo „wyłącznie” wyklucza odwoływanie się skazanego do innych przyczyn odstąpienia od wpisu takich jego danych w rejestrze publicznym, aniżeli dobro małoletniego pokrzywdzonego, takich jak dobra osobiste skazanego, czy też jego najbliższych. Jest to wyjątek od zasady obligującej do wpisu w sytuacjach w akcie prawnym tym przewidzianych, a zatem jego wykładnia winna mieć charakter zwężający.

Zatem wydaje się, że osoba, o której mowa w art. 29 ust. 2 cyt. ustawy występując o wyłączenie zamieszczenia jej danych w rejestrze publicznym winna wskazać tego jedyną wymienioną wyżej przyczynę i skonkretyzować, dlaczego zamieszczenie wyłącznie danych osobowych sprawcy miałoby godzić w dobro małoletniego pokrzywdzonego i jakie miałoby to być dobro, skoro wymieniony rejestr osoby tej nie identyfikuje.

Ze wszystkich powyższych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej postanowienia.

Z./

1.  odpis postanowienia doręczyć skazanemu,

2.  akta zwrócić.

Katowice, dnia 22 lutego 2018 roku.