UZASADNIENIE

Pismem z dnia 28 stycznia 2019 r. pełnomocnik oskarżonego M. O. wniósł skargę na przewlekłość postępowania prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Katowicach pod sygn. akt XVI K 29/10. Z tytułu przewlekłości postępowania skarżący wniósł o zasądzenie na przyznanie oskarżonemu M. O.sumy pieniężnej w wysokości 20.000 złotych.

W uzasadnieniu pełnomocnik oskarżonego M. O. podał, iż postępowanie dotyczy zdarzeń z okresu 2002-2005, a sprawa zawisła przed sądem jeszcze w 2009 roku. Napisał także, iż pomimo wielości czynów i sprawców, nie można znaleźć uzasadnienia dla 10-letniego okresu trwania postępowania.

Prezes Sądu Okręgowego w Gliwicach w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu napisał, iż sprawa dotycząca oskarżonego M. O. wpłynęła do sądu wraz z aktem oskarżenia w dniu 3 lipca 2009 r. W dniu 12 października 2009r. sprawę 7 oskarżonych wyłączono do odrębnego postępowania, z uwagi na złożone wnioski o dobrowolne poddanie się karze w trybie art. 335 § 1 k.p.k. i zarejestrowano ja pod sygn. akt IV K 179/09. Postanowieniem z dnia 9 grudnia 2009 r. sprawę o sygn. akt IV K 179/09 na powrót połączono do wspólnego rozpoznania ze sprawą o sygn. IV K 123/09. Postanowieniem z dnia 21 grudnia 2009 r. sąd uznał swoją niewłaściwość i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach. W dniu 20 stycznia 2010 r. akta sprawy zostały przesłane Sądowi Okręgowemu w Katowicach.

Prezes Sądu Okręgowego w Katowicach w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie.

W uzasadnieniu napisał, że sprawa wpłynęła do sądu w dniu 28 stycznia 2010 r. W chwili wniesienia aktu oskarżenia sprawa liczyła 36 tomów, dotyczyła 10 oskarżonych, którym postawiono łącznie 20 zarzutów. W sprawie wyznaczono łącznie 53 terminy rozpraw, z czego 13 terminów odwołano bądź zniesiono z przyczyn obiektywnych (m.in. choroba sędziego referenta, choroba oskarżonego, choroba obrońcy oskarżonego, urlop sędziego referenta, oczekiwanie na opinie biegłego). W przedmiotowej sprawie przesłuchano świadków, uzyskano opinię biegłych, których także przesłuchiwano na rozprawach, ujawniano dokumenty. Z uwagi na chorobę sędziego referenta oraz przejściem w stan spoczynku przewodniczący wydziału zarządzeniem z dnia 20 grudnia 2016 r. przydzielił sprawę kolejnemu sędziemu, który wyznaczył łącznie 18 terminów rozpraw, podczas których przesłuchał świadków, ujawnił zebrane w sprawie dowody. Żaden z terminów nie został odwołany, a w dniu 8 lutego 2019 r. zapadł nieprawomocny wyrok.

Z analizy akt sprawy wynika, iż akt oskarżenia o sygn. VI Ds. 25/07/S przeciwko M. O.i innym został sporządzony w dniu 29 czerwca 2009r.

W dniu 3 lipca 2009 r. akt oskarżenia wraz z wykazem dowodów rzeczowych wpłynął do Sądu Okręgowego w Gliwicach. (k. 7116). Na mocy zarządzenia Przewodniczącego Wydziału IV Karnego Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 3 lipca 2009 r. sprawa została wpisana do repertorium K i wyznaczono sędziego sprawozdawcę (k. 7115).

Zarządzeniem z dnia 29 września 2009 r. przewodniczący wyznaczył termin rozprawy w sprawie oskarżonego M. O. o sygn. akt IV K 123/09 na dzień 9 grudnia 2009 r. Jednocześnie tym samym zarządzeniem sprawę pozostałych oskarżonych skierował na posiedzenie celem wyłączenia do odrębnego postępowania, z uwagi na złożone wnioski w trybie art. 335 k.p.k. wyznaczając jego termin na dzień 12 października 2009 r. (k. 7185).

W dniu 5 października 2009 r. wpłynęło do Sądu Okręgowego w Gliwicach oświadczenie Elektrociepłowni (...) SA o zamiarze działania w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego (k. 7199).

Sąd Okręgowy w Gliwicach postanowieniem z dnia 12 października 2009 r., sygn. akt IV K 123/09 wyłączył ze sprawy do odrębnego rozpoznania sprawy przeciwko oskarżonym: A. S., J. U., J. K., R. P., M. P., M. R., S. K., B. B. (k. 7818).

W dniu 2 grudnia 2009 r. wpłynęło do sądu pismo obrońcy oskarżonego M. O., w którym zarzucono brak podstaw faktycznych zarzutu oraz naruszenie zasad logiki i doświadczenia życiowego w jego konstruowaniu (k. 7824).

Zarządzeniem z dnia 8 października 2009 r. zdecydowano o zdjęciu z wokandy wyznaczonej na dzień 9 grudnia 2009 r. sprawy o sygn. IV K 123/09, z powodu cofnięcia przez kilku oskarżonych wniosków złożonych w trybie art. 335 k.p.k. Termin posiedzenia w sprawie IV K 197/09 wyznaczono na dzień 20 stycznia 2010 r. (k. 7838).

Na posiedzeniu w dniu 21 grudnia 2009 r., sygn. akt IV K 123/09 Sąd Okręgowy w Gliwicach uznał się niewłaściwym miejscowo do rozpoznania sprawy i przekazał ją Sądowi Okręgowemu w Katowicach (k. 7842).

W dniu 28 stycznia 2010 r. akta sprawy o sygn. IV K 123/09 wpłynęły do Sądu Okręgowego w Katowicach (k. 7880).

Zarządzeniem przewodniczącego wydziału XVI Karnego Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 5 lutego 2010 r. sprawa została wpisana do repertorium K pod sygnaturą XVI K 26/10 i wyznaczono sędziego referenta (k. 7884).

Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 18 października 2010 r., sygn. akt XVI K 26/10 zwrócił się do Sądu Apelacyjnego w Katowicach o podjęcie decyzji w przedmiocie przekazania sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu – Sądowi Okręgowemu w Gliwicach (k. 7920).

Akta sprawy wpłynęły do Sądu Apelacyjnego w Katowicach w dniu 27 października 2010 r. (k. 7921).

Przewodniczący wydziału karnego Sądu Apelacyjnego w Katowicach zarządzeniem z dnia 2 listopada 2010 r. wyznaczył termin posiedzenia w przedmiocie przekazania sprawy innemu sądowi na podstawie art. 36 k.p.k. na dzień 9 listopada 2010 r. (k. 7922).

Sąd Apelacyjny w Katowicach postanowieniem z dnia 9 listopada 2010 r., sygn. akt II AKo 179/10 nie uwzględnił wniosku Sądu Okręgowego w Katowicach o przekazaniu sprawy o sygn. akt XVI K 26/10 Sądowi Okręgowemu w Gliwicach (k. 7924).

Akta sprawy zostały zwrócone Sądowi Okręgowemu w Katowicach, do którego wpłynęły w dniu 12 listopada 2010 r. 9k. 7925).

Zarządzeniem z dnia 18 listopada 2010 r. wyznaczono rozprawę w sprawie o sygn. akt XVI K 26/10 na dzień 20 stycznia 2011 r. (k. 7945).

Rozprawa wyznaczona na dzień 20 stycznia 2011 r. nie odbyła się z uwagi na urlop obrońcy oskarżonego. Sędzia wyznaczył kolejne terminy na dzień: 17 lutego 2011 r., 24 marca 2011 r. i 27 kwietnia 2011 r. (k. 7950).

Na rozprawie w dniu 17 lutego 2011 r. (XVI K 26/10) Sąd Okręgowy w Katowicach na zasadzie art. 34 § 3 k.p.k. wyłączył ze sprawy sygn. akt XVI K 206/10 i odrębnie rozpoznać sprawę przeciwko oskarżonemu J. U.. Jednocześnie przewodniczący zarządził przerwę w rozprawie do dnia 24 marca 2011 r., podając stronom do wiadomości dodatkowe terminy rozpraw: 31 maja 2011 r. oraz 30 czerwca 2011 r. (k. 7997).

Przewodniczący zarządzeniem z dnia 23 marca 2011 r. odwołał rozprawę wyznaczoną na dzień 24 marca 2011 r. z powodu choroby obrońcy jednego z oskarżonych (k. 8017).

Sąd Okręgowy w Katowicach na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2011 r. odebrał dane osobowe od oskarżonych, a prokurator odczytał akt oskarżenia do strony 15, po czym przewodniczący zarządził przerwę w rozprawie do dnia 31 maja 2011 r. (k. 8029).

Na rozprawie w dniu 31 maja 2011 r. prokurator odczytał dalszą część aktu oskarżenia, po czym przewodniczący zarządził przerwę w rozprawie do dnia 30 czerwca 2011 r. (k. 8036).

Zarządzeniem z dnia 3 czerwca 2011 r., z uwagi na udział sędziego referenta w Zgromadzeniu Ogólnym Sędziów wyznaczonym na dzień 30 czerwca 2011 r., rozprawa w sprawie XVI K 26/10 wyznaczona na ten sam dzień została odwołana. Kolejny termin rozprawy, wyznaczonej na dzień 13 lipca 2011 r. także został odwołany z powodu urlopu sędziego. Jednocześnie sędzia zakreśliła kolejne terminy rozpraw na dzień: 8 września 2011 r., 26 października 2011 r. i 23 listopada 2011 r. (k. 8040).

Zarządzeniem z dnia 28 czerwca 2011 r. ustalono dodatkowy termin rozprawy na dzień 19 stycznia 2012 r. (k. 8049).

Na rozprawie w dniu 8 września 2011 r. prokurator odczytał dalszą cześć aktu oskarżenia, przesłuchano także oskarżonego A. S.. Przewodniczący wyznaczył kolejny termin rozprawy na dzień 26 października 2011 r., z uwagi na złożony przez obrońcę wniosek o zmianę wcześniej ustalonego terminu tj. 23 listopada 2011 r. z uwagi na plan urlopowy obrońcy (k. 8079).

Rozprawy wyznaczone na dzień 26 października 2011 r. oraz na dzień 7 grudnia 2011r. zostały odwołane, z uwagi na niemożność stawienia się obrońcy jednego z oskarżonych, a to z powodu wypadku i niezdolnością do pracy. Ustalono zatem kolejny termin rozprawy na dzień 19 stycznia 2012 r. (k. 8087, 8093 i 8105).

Na rozprawie w dniu 19 stycznia 2012 r. został przesłuchany M. O.oraz inni z oskarżonych. W celu dalszego prowadzenia sprawy rozprawa została odroczona na dzień 13 marca 2012 r. Przewodniczący wyznaczył także kolejne terminy rozpraw na dzień: 27 marca 2012 r., 18 kwietnia 2012 r., 9 maja 2012 r., 31 maja 2012 r., 20 czerwca 2012 r. (k. 8116 verte).

Na rozprawie w dniu 13 marca 2012 r. sąd dokonywał dalszych przesłuchań, po czym zarządził przerwę do dnia 27 marca 2012 r. w celu dalszego kontynuowania czynności sądowych. Ponadto sąd wyznaczył kolejne terminy rozpraw na dzień 11 września 2012 r., 2 października 2012 r., 6 listopada 2012 r. oraz 5 grudnia 2012 r. (k. 8150).

Na rozprawie w dniu 27 marca 2012 r., po odczytaniu informacji nadesłanej z Prokuratury Okręgowej w Katowicach i po tym, jak przewodniczący zasłabł, sprawa została przerwana do dnia 18 kwietnia 2012 r. (k. 8169).

Na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2012 r. kontynuowano przesłuchania, a na koniec sprawę przerwano do dnia 9 maja 2012 r. (k. 8175).

Na rozprawie w dniu 9 maja 2012 r. sąd przesłuch świadków, zaś przewodniczący zarządził przerwę w rozprawie do dnia 20 czerwca 2012 r. oraz poinformował o tym, iż termin rozprawy wyznaczony na dzień 31 maja 2012 r. został zdjęty z wokandy z uwagi na obowiązek udziału sędziego referenta w szkoleniu w okresie od dnia 30 maja 2012 r. do d1 czerwca 2012 r. (8215).

Na rozprawie w dniu 20 czerwca 2012 r. przesłuchano świadka, zaś przewodniczący odroczył rozprawę do dnia 18 września 2012 r. z uwagi na brak wolnych terminów w okresie wcześniejszym oraz urlop przewodniczącego od dnia 9 lipca do 17 sierpnia 2012 r. (k. 8247).

Na rozprawie w dniu 18 września 2012 r. przesłuchano świadków, przewodniczący zarządził przerwę do dnia 2 października 2012 r. oraz przypomniał stronom o kolejnych terminach rozprawy wyznaczonych na dzień: 6 listopada 2012 r. oraz 5 grudnia 2012 r. (k. 8291).

Na rozprawie w dniu 2 października 2012 r. przesłuchano kolejnych świadków, a z uwagi na brak zwrotnego potwierdzenia odbioru innych świadków podlegających przesłuchaniu przewodniczący zarządził przerwę do dnia 6 listopada 2012 r. (k. 8310).

Na rozprawie w dniu 6 listopada 2012 r. kontynuowano przesłuchania świadków, a z uwagi na brak zwrotnego potwierdzenia odbioru niektórych świadków podlegających przesłuchaniu przewodniczący zarządził przerwę do dnia 5 grudnia 2012 r. oraz podał kolejne terminy rozpraw na dzień: 22 stycznia 2013 r., 26 lutego 2013 r. i 4 kwietnia 2013 r. (k. 8346).

Na rozprawie w dniu 5 grudnia 2012 r. przesłuchano kolejnych świadków, przewodniczący nałożył karę na jednego ze świadków za nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie i odroczył rozprawę do dnia 22 stycznia 2013 r. z uwagi na brak wcześniejszych wolnych terminów (k. 8372 verte).

Rozprawy wyznaczone na dzień 21 stycznia 2113 r. oraz 26 lutego 2013 r. były efektywne, przesłuchiwano kolejnych świadków (k. 8406 i 8441)

Na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2013 r. przesłuchiwano świadków, a z uwagi niepodjęte przez kilku świadków awiza rozprawę odroczono do dnia 7 maja 2013 r. Sąd zarządził także wezwanie kilku świadków również za pośrednictwem Policji (k. 8473).

Na rozprawie w dniu 7 maja 2013 r. przesłuchano kolejnych świadków, a z uwagi na konieczność wezwania dalszych świadków zawnioskowanych w akcie oskarżenia do przesłuchania, przewodniczący zarządził przerwę do dnia 4 czerwca 2013 r. z jednoczesnym podaniem rezerwowych terminów rozpraw na dzień 29 października oraz 28 listopada 2013 r. (k. 8524).

Rozprawa, która odbyła się w dniu 4 czerwca była efektywna, ponieważ w dalszym ciągu przesłuchiwano świadków, a z uwagi na śmierć jednego ze świadków oraz brak podjęcia wezwań w terminie przez 2 kolejnych świadków i konieczność wezwania dodatkowych świadków rozprawę odroczono do dnia 27 sierpnia 2013 r. (k. 8553).

Zarządzeniem z dnia 6 sierpnia 2013 r. akta sprawy zostały wypożyczone Prokuraturze Okręgowej w Katowicach na okres 3 tygodni (k. 8573).

W dniu 23 sierpnia 2013 r. akta zostały zwrócony do sądu (k. 8578).

Na rozprawie w dniu 27 sierpnia 2013 r. kontynuowano przesłuchania świadków, zaś przewodniczący zarządził przerwę do dnia 24 września 2013 r., a także podał dodatkowy termin rozprawy na dzień 12 grudnia 2013 r. (k. 8585).

Obrońcy składali wnioski dowodowe z zeznań świadków (k. 8600, 8604).

Wyznaczone przez sąd rozprawy w kolejnych terminach: 24 września 2013 r., 29 października 2013 r., 3 kwietnia 2014 r. były efektywne, świadkowie składali zeznania, wyjaśnienia (k. 8612 verte, 8676 verte, k.8836).

Na rozprawie w dniu 11 czerwca 2014 r. przesłuchano oskarżonego S. K., przerwano rozprawę do dnia 4 września 2014 r. z uwagi na brak wcześniejszych wolnych terminów oraz urlop przewodniczącego od 27 czerwca 2014 r. do 29 lipca 2014 r. (k. 8884 vetre).

Na posiedzeniu w dniu 23 czerwca 2014 r. sąd orzekł o wnioskach dowodowych wnioskowanych przez obrońców oskarżonych (k. 8885).

Postanowieniem z dnia 2 września 2014 r. sąd postanowił dopuścić dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości i ekonomii (k. 8907).

W dniu 16 grudnia 2014 r. wpłynęła do sądu opinia biegłego (k. 8920).

Na rozprawie w dniu 17 grudnia 2014 r. przewodniczący zarządził przerwę w rozprawie do dnia 14 stycznia 2015 r. w celu umożliwienia sądowi oraz stronom zapoznanie się z opinią biegłego i złożenia ewentualnych wniosków co do jej treści. Przewodniczący przypomniał o kolejnych terminach rozpraw wyznaczonych na dzień: 19 lutego 2015 r., 12 marca 2015 r., 23 kwietnia 2015 r. (k. 8971 verte).

W dniu 12 stycznia 2015 r. wpłynęło do sądu pismo procesowe wraz z wnioskiem dowodowym (k. 8986).

Na rozprawie w dniu 14 stycznia 2015 r. przewodniczący odczytał pisma procesowe, wymienił jakie dowody uznał za ujawnione bez odczytywania, a które zostały zgromadzone w toku postępowania przygotowawczego i na rozprawie, po czym przerwał rozprawę do dnia 19 lutego 2015 r. celem umożliwienia prokuratorowi zapoznanie się ze złożonymi wnioskami dowodowymi i wezwaniem biegłego sądowego na rozprawę (k. 9014 verte).

Obrońca oskarżonego J. K. złożył wniosek (k. 9021).

Na rozprawie w dniu 19 lutego 2015 r. sad dopuścił dowód z opinii biegłego, poinformował zebranych iż wnioski obrońców będą rozpoznane na posiedzeniu w dniu 2 marca 2015 r., po czym zarządził przerwę do dnia 12 marca 2015 r. (k. 9032).

Na rozprawie w dniu 12 marca 2015 r. sąd postanowił o wnioskach dowodowych złożonych przez obrońców, ujawnił bez odczytywania w całości dowody zgromadzone w toku postępowania przygotowawczego i sądowego, a kolejno uwzględniając wniosek prokuratora oraz obrońców w celu zamknięcia przewodu sądowego i udzielenia głosu stronom odroczył rozprawę do dnia 23 kwietnia 2015r. Przewodniczący podał również rezerwowe terminy na dzień: 22 maja 2015 r. oraz 18 czerwca 2015 r. (k. 9052 verte).

Zarządzeniem z dnia 21 kwietnia 2015 r. przewodniczący odwołał rozprawę wyznaczoną na dzień 23 kwietnia 2015 r. z powodu choroby obrońcy oskarżonego M. P. (k. 9073).

Rozprawa wyznaczona na dzień 22 maja 2015 r. nie odbyła się z uwagi na chorobę sędziego referenta i konieczność skorzystania z urlopu „na żądanie” (k. 9097).

Na rozprawie w dniu 18 czerwca 2015 r. sąd odczytał stanowisko prokuratora z dnia 30 kwietnia 2015 r., odczytał wnioski dowodowe obrońców oskarżonych, dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego z zakresu rachunkowości i ekonomii przedsiębiorstw, dopuścił dowody z dokumentów oraz z zeznań świadka, po czym przewodnicząca odroczyła rozprawę do dnia 27 października 2015 r. celem przeprowadzenia dowodów oraz z uwagi na urlop sędziego referenta od 1 do 31 lipca 2015 r. oraz czasokres sporządzenia opinii. Ponadto podała terminy rezerwowe rozpraw, tj. 24 listopada 2015 r. oraz 15 grudnia 2015 r. (k. 9127).

W dniu 28 września 2015 r. wpłynęła opinia biegłego (k. 9192).

W dniu 23 października 2015 r. wpłynął do sądu wniosek obrońcy oskarżonego o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej (k. 9236).

Na rozprawie w dniu 27 października 2015 r. przesłuchano świadka, dopuszczono dowód z opinii uzupełniającej biegłego z zakresu rachunkowości, po czym przewodnicząca zarządziła przerwę do dnia 24 listopada 2015 r. oraz wyznaczyła kolejny termin rozprawy na dzień 19 stycznia 2015 r. Zarządziła również przesłanie akt biegłemu celem sporządzenia uzupełniającej opinii. (k. 9258 verte).

Rozprawy wyznaczone na dzień 24 listopada 2015 r. oraz 15 grudnia 2015 r. nie odbyły się z powodu przesłania akt do biegłego w celu sporządzenia uzupełniającej opinii (k. 9269 i 9299).

W dniu 29 grudnia 2015 r. opinia biegłego została przekazana sędziemu referentowi (k. 9303).

Przewodnicząca na rozprawie w dniu 19 stycznia 2016 r. odroczyła rozprawę do dnia 9 marca 2016 r. celem wezwania biegłej oraz świadków oraz prawidłowego wezwania o terminie rozprawy oskarżonego M. P., a nadto wcześniejszy termin rozprawy nie był możliwy do wyznaczenia z powodu braku wolnych terminów i urlopu przewodniczącej od dnia 15 lutego 2016 r. do dnia 22 lutego 2016 r. jak również urlopu obrońców. Wyznaczono dodatkowe terminy na dzień 31 marca 2016 r. oraz 19 kwietnia 2016 r. (k. 9340).

Na rozprawie w dniu 9 marca 2016 r. przewodniczący zarządził postępowanie dowodowe, po czym ogłosił przerwę w rozprawie do dnia 31 marca 2016 r. (k. 9386).

Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 14 marca 2016 r., sygn. akt XVI K 26/10 dopuścił dowód z pisemnej opinii uzupełniającej biegłego z zakresu rachunkowości i ekonomii przedsiębiorstw (k. 9388).

Rozprawa wyznaczona na dzień 19 kwietnia 2016 r. nie odbyła się z powodu sporządzania przez biegło uzupełniającej opinii (k. 9416).

Opinia biegło wpłynęła do sądu w dniu 10 maja 2016 r. (k. 9418).

Zarządzeniem z dnia 24 maja 2016 r. sędzia referent wyznaczył kolejny termin rozprawy na dzień 28 czerwca 2016 r. oraz terminy rezerwowe na dzień: 10 sierpnia 2016 r. i 14 września 2016 r. (k. 9449).

Na rozprawie w dniu 28 czerwca 2016 r. odczytano wniosek obrońcy oskarżonego M. O., ujawniono opinię biegłego, ujawniono dane o karalności oskarżonych i odroczył rozprawę do dnia 10 sierpnia 2016 r. (k. 9482).

Na kolejnej rozprawie ujawniano dowody zgromadzone w toku postępowania sądowe oraz ujawniono bez odczytywania zeznania świadków zawnioskowanych w akcie oskarżenia do odczytania, przewodniczący poinformował strony o zaplanowanych czynnościach na kolejnych terminach rozpraw. Kolejno ogłosił przerwę do dnia 14 września 2016 r. i poinformował o dalszych terminach – 12 października 2016 r. i 26 października 2016 r. (k. 9490 verte).

Na rozprawie w dniu 14 września 2016 r. sąd zwrócił się o nadesłanie dokumentacji do Instytutu (...) w Ł. oraz zwrócono się do (...) SA o stosowne dokumenty, zaś przewodniczący zarządził przerwę do dnia 12 października 2016 r.

Na kolejnej rozprawie odczytano nadesłane informacje z (...) oddział techniki cieplnej (...) w Ł. oraz zwrócono się do Archiwum Państwowego w Ł. o nadesłanie dokumentacji, a także zwrócono się do (...) SA o nadesłanie opinii rady nadzorczej. Po tym przewodniczący zarządził przerwę do dnia 26 października 2016 r. oraz podał terminy rezerwowe rozpraw – 9 listopada 2016 r. oraz 22 listopada 2016 r. (k. 9526 verte i 9527).

W dniu 20 października 2016 r. wpłynęły do sądu kopie dokumentów o jakie wnioskował sąd (k. 9531).

Wpłynęła także informacja od rady nadzorczej (...) SA – w dniu 26 października 2016 r. (k. 9553).

Na rozprawie w dniu 26 października 2016 r. przewodnicząca odczytała informację z Archiwum Państwowego w Ł., uchwałę rady nadzorczej (...) SA doręczono prokuratorowi i pełnomocnikowi oskarżyciela posiłkowego, a czekając na nadesłanie dalszych dokumentów rozprawę przerwano do dnia 9 listopada 2016 r. (k. 9556).

Z powodu choroby sędziego referenta rozprawy wyznaczone na dzień: 9 listopada 2016 r., 22 listopada 2016 r. oraz 15 grudnia 2016 r. nie odbyły się. Wyznaczono kolejny termin na dzień 20 grudnia 2016 r. (k. 9563, 9569 i 9570)

Archiwum Państwowe w łodzi nadesłało kolejne informacje o jakie zgłaszał się sąd (k. 9565).

Zarządzeniem przewodniczącego wydziału karnego z dnia 20 grudnia 2016 r., z uwagi na zwolnienie lekarskie pierwotnego sędziego referenta oraz przejście z dniem 27 grudnia 2016 r. w stan spoczynku, sprawę do dalszego prowadzenia przydzielono innemu sędziemu , zakreślając termin 21 dni do nadania biegu sprawie (k. 9573).

Sędzia referent wyznaczył terminy rozpraw na dzień 26 kwietnia 2017 r., 24 maja 2017 r., 7 czerwca 2017 r. oraz 20 czerwca 2017 r. (k. 9577).

Na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2017 r. przewodniczący postanowił prowadzić rozprawę od początku wobec zmiany składu orzekającego w związku z przejściem w stan spoczynku poprzedniego sędziego referenta. Na terminie tym Sąd odebrał dane osobowe od oskarżonych, postanowił zasięgnąć opinii dwóch biegłych lekarzy psychiatrów względem 4 z oskarżonych (w tym M. O.), a nadto z uwagi na konieczność udziału obrońcy oskarżonego R. P. odroczył rozprawę do dnia 24 maja 2017 r. Przewodniczący podał także kolejne terminy rozpraw, tj. 6 września 2017 r., 13 września 2017 r., 3 października 2017 r. oraz 4 października 2017 r. (k. 9607).

W dniu 23 maja 2017 r. wpłynęły do sądu opinie biegłych psychiatrów odnośnie 4 oskarżonych (k. 9634-9641).

Na rozprawie w dniu 24 maja 2017 r. prokurator przedstawił zarzuty oskarżenia, oskarżeni złożyli wyjaśnienia, zaś przewodniczący przerwał rozprawę do dnia 7 czerwca 2017 r. (k. 9653 verte). Na rozprawie w dniu 7 czerwca 2017 r. kontynuowano odbieranie wyjaśnień od oskarżonych, po czym sąd ogłosił przerwę do dnia 20 czerwca 2017 r. (k. 9679).

Wyznaczone przez sąd rozprawy w kolejnych terminach: 20 czerwca 2017 r., 6 września 2017 r., 13 września 2017 r., 3 października 2017 r. były efektywne, przesłuchiwano świadków i orzekano ośrodkach zapobiegawczych wobec oskarżonych (k. 9719).

Na posiedzeniu w dniu 8 listopada 2017 r. sąd przesłuchał świadków, orzekł o dowodach, zakreślił oskarżycielowi termin do zajęcia stanowiska w zakresie wskazania dowodów potwierdzając istnienie przestępstwa bazowego jako źródła prania brudnych pieniędzy, po czym odroczył rozprawę do dnia 17 stycznia 2018 r. z uwagi na okres świąteczny, urlop sędziego i brak wcześniejszych wolnych terminów (k. 9814 verte).

Na rozprawie w dniu 17 stycznia 2018 r. przewodniczący dopuścił dowód z akt pracowniczych (...) SA, ujawnił bez odczytywania w całości dowody z\gromadzone w toku postępowania przygotowawczego, a nadto inne dowody, po czym zarządzono przerwę do dnia 20 lutego 2018 r. Przewodniczący wyznaczył kolejny termin na dzień 21 marca 2018 r. (k. 9860 verte).

Rozprawy wyznaczone na dzień 20 lutego 2018 r., 21 marca 2018 r. były efektywne, ujawniano dalsze dowody, zeznania świadków, oddalano wnioski dowodowe obrońcy oskarżonych.

Na rozprawach w dniu 22 maja 2018 r. oraz 13 czerwca 2018 r. sąd zarządził przymusowe doprowadzenie świadka M. D. (1), a rozprawy były odraczane.

Na rozprawie w dniu 12 września 2018 r. przewodniczący ujawnił bez odczytywania zeznania świadka M. D. (1), uprzedził oskarżonych o tym, że czyny zarzucane im w akcie oskarżenia mogą być oceniane według przepisów wskazanych w akcie oskarżenia nie tylko w brzemieniu obowiązującym w datach wskazanych jako czas ich popełnienia, jak również w brzemieniu obowiązującym w czasie orzekania, a uwzględniając wniosek oskarżonego R. P. celem umożliwienia jego obrońcy udziału w rozprawie w celu wygłoszenia mowy końcowej przewodniczący zarządził przerwę w rozprawie do dnia 9 października 2018 r. Przewodniczący poinformował stront o tym, iż termin rozprawy wyznaczony na dzień 2 października 2018 r. został zdjęty z wokandy (k. 9988).

Na rozprawie w dniu 9 października 2018 r. sąd udzielił głosu stronom, a z uwagi na zawiłość sprawy odroczył wydanie wyroku do dnia 23 października 2018 r. (k. 9999 verte).

Na rozprawie w dniu 23 października 2018 r. przewodniczący wznowił przewód sądowy albowiem zachodzi konieczność uprzedzenia stron o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynów zarzucanych oskarżonym, po czym rozprawę odroczył do dnia 5 grudnia 2018 r. (k. 10.008).

Zarządzeniem z dnia 5 listopada 2018 r. polecono zebranie dodatkowych informacji w sprawie (k. 10.050).

Na rozprawie w dniu 5 grudnia 2018 r. sąd uprzedził strony o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej zarzucanych oskarżonym czynów, dopuścił z urzędu dowód z dokumentacji dotyczącej (...) SA, uwzględnił wniosek obrońcy oskarżonego o dostarczenie oryginałów zeszytów z badań laboratoryjnych, po czym przewodniczący odroczył rozprawę do dnia 25 stycznia 2019 r. (k. 11.172 verte).

Na rozprawie w dniu 25 stycznia 2019 r. sąd ujawnił pismo (...) SA, oddalił wniosek obrońcy oskarżonego M. D. (2), ujawnił karty akt sprawy, a z uwagi na zawiłość sprawy odroczył wydanie wyroku do dnia 8 lutego 2019 r. (k. 11.194).

Na rozprawie w dniu 8 lutego 2019 r. przewodniczący ogłosił publicznie wyrok w sprawie o sygn. akt XVI K 26/10, podał najważniejsze powody wyroku oraz wskazał stronom sposób i termin odwołania (k. 11.265 i 11.197).

Z akt sprawy wynika, iż obecnie wpłynęły do sprawy wnioski o sporządzenie uzasadnienia wyroku.

W dniu 25 lutego 2019 r. sędzia referent złożył wystąpił do prezesa sądu z wnioskiem o przedłużenie terminu do sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 8 lutego 2019 r., sygn. akt XVI K 26/10 do dnia 31 lipca 2019 r. z uwagi na zawiłość sprawy. Prezes sądu wyraził zgodę.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (zwanej dalej ustawą o skardze), za przewlekłość postępowania uznaje się sytuację, w której postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych, zaś po myśli art. 2 ust. 2 cyt. ustawy dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie albo czynności podjętych przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

W przedmiotowej sprawie postanowienie o wszczęciu śledztwa zostało wydane w dniu 27 marca 2007 r. Do czasu sporządzenia aktu oskarżenia w sprawie oskarżonego M. O., postępowanie przygotowawcze zarejestrowane pod sygn. akt VI Ds. 25/07 prowadzone było w sposób sprawny. Również Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się przewlekłości w postępowaniu prowadzonym przez Sąd Okręgowy w Gliwicach. W konsekwencji skargę na postępowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuraturę Okręgową w Katowicach pod sygn. akt VI DS. 25/07 oraz postępowania prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Gliwicach pod sygn. akt IV K 123/09 należało oddalić, czemu Sąd Apelacyjny dał wyraz w punkcie 3 postanowienia.

Natomiast z opisanego wyżej przebiegu długotrwałego postępowania głównego prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Katowicach, które zakończyło się wydaniem nieprawomocnego wyroku w stosunku do oskarżonego M. O. (w dniu 8 lutego 2019 roku) wynika, iż pomimo szeregu czynności procesowych zrealizowanych w niniejszym postępowaniu oraz faktu, ich wydłużenia w czasie, które zostały spowodowane okolicznościami w zdecydowanej mierze niezależnymi od Sądu (niestawiennictwo na rozprawie świadków, usprawiedliwione niestawiennictwo oskarżonych oraz ich obrońców, brak dowodu doręczenia wezwań na rozprawę oskarżonym, zdarzenia losowe dotyczące sędziego), iż postępowanie prowadzone w przedmiotowej sprawie postrzegane całościowo i jako takie trwające 10 lat (licząc od wpływu sprawy do Sądu Okręgowego w Gliwicach do czasu rozpoznania skargi oskarżonego M. O.), musi zostać uznane za przewlekłe.

Oceniając całościowo bieg postępowania w sprawie przed Sądem I instancji, w tym sposób procedowania Sądu w sprawie, Sąd rozpoznający niniejszą skargę uznał, że doszło
w nim do przewlekłości związanej z niewłaściwą organizacją pracy na niektórych jej etapach, o czym mowa wyżej, w konsekwencji czego postępowanie trwało dłużej niż było to konieczne dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych, istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Nie ulega wątpliwości, że kryterium wyjściowym oceny sprawności każdego postępowania musi być długość okresu, przez który jest ono prowadzone. Co więcej, długotrwałość toczącego się postępowania stwarza wręcz domniemanie jego przewlekłości. Obalić może go jedynie wykazanie, że zwłoka w zakończeniu postępowania była konieczna dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Nic jednak nie wskazuje na to, aby sytuacja taka zachodziła w niniejszej sprawie. Sprawa, której skarga dotyczy, jakkolwiek charakteryzuje się pewnym stopniem skomplikowania, nie jest na tyle obszerna pod względem podmiotowym, aby jej rozpoznanie musiało być aż tak długotrwałe. Mając na uwadze, że czyny zarzucane oskarżonemu pochodzą z okresu od grudnia 2001 r. do września 2004 r., a akt oskarżenia wpłynął do Sądu Okręgowego w Gliwicach w dniu 3 lipca 2009 r., należy tak prowadzić postępowanie sądowe, aby zakończenie sprawy nastąpiło jak najszybciej.

Ponadto należy uznać, iż choroba sędziego referenta i przejście w stan spoczynku, a w konsekwencji konieczność przekazania sprawy innemu sędziemu do prowadzenia od początku jest zdarzeniem losowym, za które to odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa.

W takiej sytuacji uznać trzeba, że doszło do naruszenia prawa M. O. do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

Z przedstawionej powyżej analizy akt sprawy należy wyprowadzić wniosek, iż Sąd Okręgowy w Katowicach w sprawie o sygn. akt XVI K 26/10, we wskazanych wyżej okresach, nie uczynił wystarczających starań, aby rozpoznać sprawę w miarę płynnie i aby rozpiętości czasowe pomiędzy poszczególnymi czynnościami nie były nadmierne. Z tych też względów Sąd Apelacyjny, stosownie do dyspozycji art. 12 ust. 4 ustawy o skardze, uwzględniając stopień skomplikowania badanej sprawy, zakres zgromadzonego materiału dowodowego, jej charakter i czas trwania przewlekłości, a nadto czas trwania postępowania oraz wskazania Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w tym zakresie, przyznał na rzecz oskarżonego M. O. od Skarbu Państwa–od Sądu Okręgowego w Katowicach kwot 5 000 zł. Zgodnie bowiem ze wskazaną normą, uwzględniając skargę, sąd na żądanie strony przyznaje od Skarbu Państwa sumę pieniężną w wysokości od 2.000 – 20.000 złotych, przy czym wysokość sumy pieniężnej wynosi nie mniej niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, niezależnie od tego, ilu etapów postępowania dotyczy stwierdzona przewlekłość postępowania. Skoro zatem postępowanie toczyło się prawie 10 lat, a w sprawie brak jest podstaw do przyznania sumy pieniężnej wyższej niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, tym samym wyliczona na tej postawie kwota okazała się być zasadna i adekwatna do stopnia oraz zakresu stwierdzonego naruszenia.

Stosownie do treści art. 17 ust. 3 cyt. ustawy, postanowiono natomiast o zwrocie uiszczonej przez skazanego opłaty.

Mając na uwadze naprowadzone wyżej okoliczności i ich ocenę, Sąd Apelacyjny postanowił jak na wstępie.

SSA Alicja Bochenek SSA Wojciech Kopczyński SSO del. Marcin Ciepiela

odpis postanowienia doręczyć:

- skazanemu oraz jego obrońcy;

- Prezesom: SO w Gliwicach i SO w Katowicach;

- zwrócić akta.

Katowice, dnia 19 marca 2019 roku.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE