Sygnatura akt: V GC 1335/19
K., dnia 04 marca 2020 r.
Sąd Rejonowy w Kaliszu w V Wydziale Gospodarczym w składzie:
Przewodniczący: sędzia Magdalena Berczyńska – Bruś
Protokolant: Magdalena Grzesiak
po rozpoznaniu w dniu 04 marca 2020 r. w Kaliszu
na rozprawie
sprawy z powództwa G. J. i D. L.
przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B.
o zapłatę
1. zasądza od pozwanego (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B. solidarnie na rzecz powodów G. J. i D. L. kwotę 32,13 zł (trzydzieści dwa 13/100 złotych ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 lutego 2019r. do dnia zapłaty,
2. oddala powództwo w pozostałym zakresie,
3. kosztami procesu obciąża powodów.
sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś
Sygn. akt V GC 1335/19
Pozwem z dnia 18 lutego 2019 roku powodowie G. J. i D. L. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) s.c. w K. wnieśli o zasądzenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym od pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwoty 2.132,47 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów postępowania.
W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 1 marca 2011r. strony zawarły umowę o stałej współpracy, na mocy której powodowie zobowiązali się do świadczenia usług w zakresie określonym w § 1 oraz § 4 umowy. Strony ustaliły miesięczne wynagrodzenie w wysokości 1.000 zł netto + VAT. Aneksem z dnia 1 czerwca 2013r. strony wprowadziły zmianę w § 2 ust. 1 umowy w zakresie wynagrodzenia miesięcznego, które zmniejszono do kwoty 500 zł + VAT. Strony przedmiotowej umowy ustaliły również wynagrodzenie stanowiące prowizję w wysokości 8% + VAT liczone od każdej odzyskanej kwoty wierzytelności oraz 20% + VAT od odzyskanych odsetek za opóźnienie a także, w przypadku wszczęcia postępowania sądowego i egzekucyjnego - kwotę stanowiąca zasądzone i odzyskane koszty zastępstwa procesowego oraz egzekucyjnego. W związku z prowadzeniem doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej powodowie wystawili faktury VAT, których pozwany nigdy nie kwestionował. W związku z brakiem terminowej zapłaty należności przez pozwanego, powodowie wystawili notę odsetkową nr (...)z dnia (...) na kwotę 32,13 zł oraz notę księgową nr (...)/2019z dnia 15 stycznia 2019r. na kwotę 2.277,96 zł z tytułu rekompensaty za poniesione koszty odzyskania należności stanowiącej równowartość kwoty 40 euro. W dniu 15 stycznia 2019 pełnomocnik powodów wezwał pozwanego do dobrowolnej spłaty przedmiotowego zobowiązania.
Do pozwu załączono umowę o stałej współpracy z dnia 1 marca 2011r., aneks do umowy z dnia 1 czerwca 2013r., faktury VAT, elektroniczne zestawienie operacji za okres od 1 stycznia 2016r. do 7 lutego 2019r., noty odsetkowe nr (...)wezwanie do zapłaty z 15 stycznia 2019r.
W dniu 29 marca 2019 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Kaliszu wydała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt V GNc 913/19, w którym nakazała pozwanemu aby zapłacił powodom kwotę dochodzoną pozwem wraz z kosztami procesu.
Zachowując ustawowy termin pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym przedmiotowy nakaz zapłaty zaskarżył w całości i zarzucił bezpodstawność roszczenia i przedawnienie roszczenia. Pozwany podniósł, że noty księgowe nr (...) z dnia 15.01.2019r. i nr (...)z dnia 15.01.2019r. zostały bezpodstawnie wystawione. Na dzień zawarcia umowy o stałej współpracy podstawa prawna, na którą powołują się powodowie, tj. ustawa z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych nie obowiązywała. Ustawa ta weszła w życie w dniu 28 kwietnia 2013r., zatem nie może mieć zastosowania do zawartej przez strony w dniu 1 marca 2011r. umowy. Z ostrożności procesowej pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.
W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał w całości twierdzenia pozwu. Powodowie dochodzą rekompensaty za opóźnienie w płatności transakcji handlowych, które zaistniały począwszy od 2016r. Wobec tego do tych transakcji handlowych stosuje się przepisy obowiązujące w czasie ich zaistnienia. Rekompensata opisana w w/w ustawie należna jest bez dodatkowego wezwania.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 1 marca 2011r. strony zawarły umowę o stałej współpracy, której przedmiot stanowiło świadczenie usług w zakresie doradztwa w przedmiocie prowadzenia działalności gospodarczej, windykacji należności i oceny zdolności płatniczej kontrahentów usługobiorcy, pośredniczenia w zawieraniu kontraktów handlowych, w których stroną jest usługobiorca oraz broker ubezpieczeniowy, zapewnienia obsługi prawnej oraz podatkowo – rachunkowej, reprezentowania usługobiorcy przed urzędami, komornikami sadowymi oraz wszelkimi innymi podmiotami. W § 2 ust. 1 umowy usługobiorca zobowiązał się do zapłaty wynagrodzenia w wysokości 1.000 zł + VAT miesięcznie, przelewem na rachunek bankowy usługodawcy wskazany w fakturze. Jako okres rozliczeniowy przyjmuje się miesiąc kalendarzowy.
Dowód: umowa o stałej współpracy z 1.03.2011r. (k. 12 – 13 akt)
W dniu 1 czerwca 2013r. strony podpisały aneks do umowy o stałej współpracy z dnia 1 marca 2011r., którym zmieniono § 2 ust 1 umowy, obniżając wynagrodzenie do kwoty 500 zł netto + VAT miesięcznie.
Dowód: aneks do umowy (k. 14 akt)
Powodowie wystawili w dniu 31 stycznia 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc styczeń 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 lutego 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 15 akt)
W dniu 18 lutego 2016r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 17 lutego 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu usługi – windykacja należności głównej, prowizja 8% + VAT od kwoty 26.020,32 zł (...) Sp. z o.o. na kwotę 2.560,40 zł (2.081,63 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 24 lutego 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 16 akt)
W dniu 29 lutego 2016r. pozwany zapłacił powodom kwotę 2.560,40 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 29 lutego 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc luty 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 marca 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 17 akt)
W dniu 14 marca 2016r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 31 marca 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc marzec 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 kwietnia 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 18 akt)
W dniu 25 kwietnia 2016r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 30 kwietnia 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc kwiecień 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 maja 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 19 akt)
W dniu 13 maja 2016r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 31 maja 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc maj 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 czerwca 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 20 akt)
W dniu 17 czerwca 2016r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 30 czerwca 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc czerwiec 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 lipca 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 21 akt)
W dniu 5 sierpnia 2016r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 31 lipca 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc lipiec 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 sierpnia 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 22 akt)
W dniu 19 sierpnia 2016r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 31 sierpnia 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc sierpień 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 września 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 23 akt)
W dniu 20 września 2016r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 30 września 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc wrzesień 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 października 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 24 akt)
W dniu 19 października 2016r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 31 października 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc październik 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 listopada 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 25 akt)
W dniu 18 listopada 2016r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 30 listopada 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc listopad 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 grudnia 2016r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 26 akt)
W dniu 10 stycznia 2017r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
Powodowie wystawili w dniu 31 grudnia 2016r. wobec pozwanego fakturę VAT nr (...) z tytułu opłaty miesięcznej – Umowa o stałej współpracy – opłata za miesiąc grudzień 2016r. na kwotę 615 zł (500 zł netto), płatną z terminie 7 dni, do dnia 7 stycznia 2017r.
Dowód: faktura VAT Nr (...) (k. 27 akt)
W dniu 30 stycznia 2017r. pozwany zapłacił powodom kwotę 615 zł tytułem faktury VAT nr (...).
Dowód: elektroniczne zestawienie operacji za okres od 2016-01-01 do 2019-
02-07 (k. 28- 29 akt)
W dniu 15 stycznia 2019r. powodowie wystawili wobec pozwanego na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych Notę Odsetkową nr (...)na kwotę 32,13 zł z tytułu opóźnienia w zapłacie przez pozwanego faktur VAT wystawionych w 2016r. Opóźnienia w zapłacie należności wynosiły od 4 do 34 dni
Dowód: Nota Odsetkowa nr (...) (k. 30 akt)
W dniu 15 stycznia 2019r. powodowie wystawili wobec pozwanego Notę Księgową (...) na kwotę 2.277,96 zł z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności zgodnie z art. 10 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o którym mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, bez wezwania, przysługuje od przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. Należność została wyliczona od trzynastu faktur wystawionych przez powodów w 2016r.
Dowód: Nota Księgowa (...) (k. 31 akt)
W dniu 15 stycznia 2019r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 2.310,09 zł z tytułu noty odsetkowej nr (...)z dnia 15 stycznia 2019r. na kwotę 32,13 zł i noty księgowej (...) z dnia 15 stycznia 2019r. na kwotę 2.277,96 zł
Dowód: wezwanie do zapłaty z 15.01.2019r. z dowodem nadania (k. 33 – 34
akt)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dokumentów.
Sąd zważył, co następuje:
Postępowanie dowodowe potwierdziło, że pozwany zapłacił powodom z opóźnieniem należności wynikające z faktur VAT. Powodowie obciążyli pozwanego z tego tytułu Notą odsetkową na kwotę 32,13 zł, wyliczając szczegółowo kwotę odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych z tytułu opóźnienia w zapłacie każdej z faktur. Roszczenie powodów w tym zakresie podlegało uwzględnieniu.
Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tj. z dnia 10 maja 2016r. Dz.U. z 2016r. poz.684) w transakcjach handlowych – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione następujące warunki:
1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie,
2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.
Przesłanką naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie jest popadnięcie dłużnika w stan opóźnienia. Przepis ten reguluje zasady naliczania odsetek za opóźnienie w stosunku do zobowiązań wynikających z transakcji handlowych, w których termin zapłaty oznaczono w umowie. Podstawy do naliczania odsetek za opóźnienie należy doszukiwać się w treści art. 481 §1 k.c., zgodnie z którym jeżeli bowiem dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powództwo o zapłatę odsetek zostało wniesione przed upływem trzyletniego okresu ich przedawnienia.
Uprawnienie powoda do domagania się od pozwanego kosztów windykacji wynika natomiast z art. 10 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. z 28.03.2013r. poz. 203). Ustawa ta wprowadza dwa rodzaje kosztów windykacji jakich może żądać od dłużnika wierzyciel niezależnie od wysokości niezapłaconej wierzytelności. Pierwsze są kosztami zryczałtowanymi i wynoszą równowartość 40 euro, przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne (art. 10 ust. 1 ustawy). Równowartość 40 euro należy się wierzycielowi za każdym razem kiedy dłużnik przekroczy termin zapłaty ustalony w umowie bądź na fakturze, niezależnie od rzeczywiście poniesionych kosztów.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 grudnia 2015 r., sygn. akt III CZP 94/15 przesądził dotychczasowe wątpliwości orzekając, że rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro, przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. 2013, poz. 403), przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione oraz że roszczenie o rekompensatę w wysokości 40 euro powstaje po upływie terminów zapłaty ustalonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 tej ustawy. Jednocześnie jednak w uzasadnieniu do uchwały wskazuje, że ze względu na dolegliwość sankcji opisanej w art. 10 ust. 1 , rolą sądu orzekającego o przyznaniu równowartości 40 euro jest zbadanie, czy w okolicznościach konkretnej sprawy wierzyciel nie nadużył swojego prawa podmiotowego. Niewątpliwie roszczenie o zapłatę zryczałtowanej kwoty 40 euro przewidzianej w art. 10 ust.1 cytowanej ustawy nie można oceniać w oderwaniu od jego społeczno – gospodarczego przeznaczenia.
Rekompensata w kwocie 40 euro przede wszystkim stanowi element ogółu kosztów, jakie przysługują wierzycielowi z tytułu odzyskiwania należności. Ekwiwalent, o którym mowa w art. 10 ust.1 u.t.z. nie ma charakteru kary za opóźnienie, a stanowi minimalny ryczałt kosztowy, który zwalnia wierzyciela od obowiązku wykazania, że poniósł koszty w tej wysokości. Dopiero w przypadku ich przekroczenia na wierzycielu spoczywa obowiązek udokumentowania kosztów w celu ich odzyskania.
Przyjęta regulacja ma na celu zapewnienie wierzycielowi zwrotu minimalnych kosztów odzyskiwania należności zapłaconych po terminie uznanym przez ustawodawcę jako nadmierny, a więc podlegający zwalczaniu. Wierzyciel powinien mieć taką możliwość i faktycznie podjąć działania zmierzające do odzyskania należności. Na taki kierunek interpretacji omawianego przepisu wskazuje się też w piśmiennictwie (por. Szymon Gołębiewski, Nowe instrumenty zwalczania opóźnień płatności w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, PPH/1/2015, s. 41-42; Fik Piotr, Staszczyk Piotr, Wątpliwości dotyczące możliwości dochodzenia rekompensaty za koszty odzyskiwania należności na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, PS 2015/7-8/119 – 127).
W niniejszej sprawie pozwany przekroczył siedmiodniowe terminy płatności wskazane przez powodów w fakturach VAT, wystawianych w 2016r. Przekroczenia terminu płatności nie były jednak nadmierne, pozwany uiścił wszystkie należności przed wezwaniem go do ich zapłaty. Powodowie nie mieli więc potrzeby windykacji kwot wskazanych w fakturach VAT albowiem kwoty te zostały zapłacone dobrowolnie przez pozwanego. Powodowie nie mieli potrzeby kierowania wobec pozwanego wezwania do zapłaty. Nie podjęli żadnych działań, które mogły powodować jakiekolwiek koszty odzyskiwania należności. Skoro równowartość kwoty 40 euro stanowi zryczałtowaną rekompensatę za koszty odzyskiwania wierzytelności, to nawet językowa wykładnia tego sformułowania wskazuje, że wierzyciel powinien podjąć czynności windykacyjne i ponieść z tego tytułu koszty, choćby bardzo niewielkie. Powód jednakże nie miał potrzeby i nie poniósł takich kosztów. Nie może więc domagać się zasądzenia ich rekompensaty. Roszczenie powodów podlegało więc w tym zakresie oddaleniu.
Orzeczenie o kosztach postępowania wydano na podstawie art. 100 zd.2 k.p.c., zgodnie z którym sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania. Sąd w oparciu o ten przepis obciążył powodów całością, poniesionych przez nich kosztów postępowania albowiem powództwo zostało uwzględnione jedynie co do 1,5% dochodzonego roszczenia.
sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś