UZASADNIENIE

Powód Ł. L. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą L. Ł. (...) w K. wniósł w dniu 24 maja 2017r. pozew przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 15.747,69 zł z ustawowymi odsetkami za czas opóźnienia od dnia 27 marca 2017r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powód prowadzi działalność gospodarczą polegająca na wynajmie i dzierżawie samochodów. W dniu 6 grudnia 2016r. D. L. doznał szkody w postaci uszkodzenia pojazdu mechanicznego marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), na skutek czego utracił możliwość tymczasowego korzystania z pojazdu. Z tego względu poszkodowany i powód zawarli w dniu 9 grudnia 2016r. umowę najmu samochodu. Po zakończeniu umowy najmu w dniu 24 lutego 2017r. wystawiona została faktura VAT nr (...) opiewająca na kwotę 18.847,29 zł z tytułu wynajmu samochodu R. (...) na okres 9.12.2016 – 24.02.2017r. W tym samym dniu powód i poszkodowany zawarli umowę przelewu wierzytelności względem pozwanego. W oświadczeniu wskazano, że auto jest potrzebne poszkodowanemu ze względu na prowadzenie działalności gospodarczej, ponadto nie było ono wpisane do ewidencji środków trwałych. Pozwany wpłacił na rzecz powoda jedynie część należności wynikającej z faktury VAT nr (...), tj.3.099,60 zł. Z uwagi na to powód wezwał pozwanego do zapłaty pozostałej kwoty 15.747,69 zł.

Do pozwu załączono umowę najmu samochodu z dnia 9 grudnia 2016r., ogólne warunki wynajmu samochodu fakturę VAT nr (...) z 24.02.2017r., umowę przelewu z 24.02.2017r. z zawiadomieniem o przelewie wierzytelności, protokół zdawczo odbiorczy, oświadczenie poszkodowanego, wezwanie pozwanego do zapłaty i pismo pozwanego z dnia 27 kwietnia 2017r.

W dniu 8 czerwca 2017r. Referendarz Sądowa w Sądzie Rejonowym w Kaliszu wydała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany zachowując ustawowy termin wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym zaskarżył nakaz w całości, wniósł o oddalenie powództwa i zwrot kosztów postępowania. W ramach zawartej umowy ubezpieczenia przyjął odpowiedzialność za powstałą szkodę i w dniu 28 grudnia 2016r. wypłacił odszkodowanie w kwocie 3.853,09 zł na podstawie kosztorysowego rozliczenia szkody a po przedłożeniu rachunków w dniu 1 marca 2017r. dokonał wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów naprawy pojazdu w kwocie 12.498,21 zł. Pozwany zaproponował poszkodowanemu podczas zgłoszenia szkody zorganizowanie najmu pojazdu zastępczego przez (...) SA oraz poinformował o akceptowanych przez pozwanego stawkach za wynajem w przypadku organizacji najmu we własnym zakresie. Poszkodowany miał możliwość wynajęcia pojazdu za pośrednictwem pozwanego po niższej stawce. Za zasadny okres najmu pojazdu zastępczego pozwany uznał okres 14 dni. Cena wynajmu pojazdu została zweryfikowana do kwoty 221,40 zł brutto za jedną dobę, tj do rynkowej stawki czynszu najmu pojazdu tej samej klasy. W dniu 8 marca 2017r. zostało wypłacone odszkodowanie w kwocie 3.099,60 zł. Pozwany kwestionuje wysokość stawki dobowej za wynajem określonej na kwotę 244,77 zł brutto. Do sprzeciwu załączono akta szkody.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. L. używa samochodu marki F. (...) do prowadzonej działalności gospodarczej. Nie jest on składnikiem środków trwałych, stąd nie odpisuje kosztów zakupu paliwa bądź kosztów naprawy. Jego działalność gospodarcza polega na tym, że kupuje towar od ogrodników i w innych miejscach i odsprzedaje go na giełdzie towarowo – warzywnej. Samochodu, który uległ uszkodzeniu używał do tego celu. W dniu 6 grudnia 2016r. za O. doszło do kolizji zawinionej przez kierującą samochodem, który wpadł w poślizg i uderzył w przód jego samochodu. Było wtedy bardzo ślisko. Wezwano Policję. Samochód D. L. uległ takiemu uszkodzeniu, że musiał zostać odwieziony na lawecie. Samochód przewieziono na podwórko poszkodowanego. Sprawczyni była ubezpieczona u pozwanego, któremu poszkodowany zgłosił szkodę jeszcze w tym samym dniu. Poinformowano go wówczas żeby czekał na przyjazd likwidatora, nie rozmawiano o pojeździe zastępczym. Dwa lub trzy dni później D. L. sam zadzwonił do pozwanego w sprawie najmu pojazdu zastępczego ale dowiedział się że może otrzymać pojazd zastępczy na siedem dni. Gdyby chciał wynajmować go dłużej, to na własny koszt. Poinformował wówczas pozwanego, że będzie wynajmował pojazd zastępczy gdzie indziej. Nikt nie mówił mu za jaką kwotę może taki pojazd wynająć. Nie dostał od pozwanego żadnych maili, w których by go informowano o stawkach za najem pojazdu zastępczego. Samochód oddał do autoryzowanego salonu w O., ale ostatecznie naprawiano go w autoryzowanym salonie w P.. Poszkodowany nie zgodził się na propozycję pozwanego gotówkowego rozliczenia odszkodowania. Uważał propozycję za zaniżoną. Naprawa trwała 77 dni od dnia przekazania go do salonu w O.. Samochód odstawił do salonu w O. od razu po oględzinach likwidatora pozwanego. Gdy dzwonił do serwisu do P., to dowiedział się, że serwis czeka z naprawą na akceptację pozwanego co do zakupu części. Była to naprawa bezgotówkowa. Pozwany przekazał pieniądze bezpośrednio do warsztatu.

Dowód: zeznania świadka D. L. (00:02:18 – 00:20:47 minuta

rozprawy z dnia 20.11.2017r)

W dniu 9 grudnia 2016r. D. L. zawarł z powodem umowę najmu samochodu marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...).. Opłatę za wynajem pojazdu ustalono w wysokości 199 zł za każda dobę najmu, powiększony o podatek VAT. Umowa została zawarta na okres od dnia 9 grudnia 2016r. do dnia zawarcia umowy przelewu wierzytelności – zdania samochodu. Integralną częścią umowy były podpisane przez obie strony ogólne warunki wynajmu samochodu.

Dowód: umowa najmu samochodu z 9.12.2016r. (k. 10 – 13 akt), ogólne

warunki wynajmu samochodu (k. 14 – 15 akt)

Pismem z dnia 28 grudnia 2016r. pozwany przyznał poszkodowanemu D. L. odszkodowanie na podstawie dokonanej kalkulacji w kwocie 3.853,09 zł.

Dowód: pismo pozwanego do D. L. (k. 74 akt)

W dniu 14 lutego 2017r. pozwany przyznał poszkodowanemu D. L. odszkodowanie w kwocie 4.653,08 zł, z czego do wypłaty pozostał kwota 799,99 zł stanowiąca koszty holowania.

Dowód: pismo pozwanego z dnia 14.02.2017r. (k. 61 akt)

D. L. zdał wynajęty pojazd w dniu 24 lutego 2017r. Złożył jednocześnie oświadczenie, że prowadzi działalność gospodarczą i auto jest mu niezbędne do prowadzonej działalności gospodarczej. Ze względu na niewpisanie go do ewidencji środków nie ma możliwości odliczenia podatku VAT.

Dowód: protokół zdawczo – odbiorczy z 24.02.2017r. (k. 19 akt),

oświadczenie D. L. (k. 20 akt)

W dniu 24 lutego 2017r. powód wystawił wobec D. L. fakturę VAT nr (...) z tytułu wynajmu samochodu R. (...) na okres od 9.12.2016 – 24.02.2017 (77 dób po 199 zł netto), nr szkody (...) na kwotę 18.847,29 zł płatną przelewem w terminie 30 dni., do dnia 25 marca 2017r.

Dowód: faktura nr (...) z 24.02.2017r. (k. 16 akt)

W dniu 24 lutego 2017r. powód zawarł z D. L. umowę przelewu wierzytelności przysługującej mu wobec (...) w W., w którym sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów.

Cedent zobowiązał się do powiadomienia ubezpieczyciela o przelewie wierzytelności. W dniu 24 lutego 2017r. zawiadomiono pozwanego o przelewie wierzytelności.

Dowód: umowa przelewu (k. 17 akt), zawiadomienie o przelewie

wierzytelności (k. 18 akt)

W dniu 1 marca 2017r. pozwany przyznał poszkodowanemu D. L. odszkodowanie w ogólnej kwocie 17.151,29 zł , wskazując że wcześniej dokonał wypłaty kwoty 4.653,08 zł. Kwota 12.498,21 zł został przeznaczona do wypłaty upoważnionemu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w P..

Dowód: pismo pozwanego do D. L. (k. 60 akt)

Pismem z dnia 8 marca 2017r. pozwany przyznał odszkodowanie z tytułu najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego w kwocie 3.099,60 zł i wypłacił je powodowi.

Dowód: pismo pozwanego z 8.03.2017r. (k. 45 – 46 akt)

W dniu 27 marca 2017r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 15.747,69 zł, celem całkowitego pokrycia należności wynikającej z faktury VAT nr (...).

Dowód: wezwanie do zapłaty z 27.03.2017r. z dowodem nadania (k. 21-22

akt)

W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty pozwany oświadczył, ze po ponownej analizie dokumentów dotyczących zgłoszonej szkody nie znajduje podstaw do zmiany stanowiska dotyczącego zwrotu kosztów za najem pojazdu zastępczego. Zrefundowano koszt wynajmu za okres 14 dni x 180 zł netto + VAT. Okres najmu ustalono uwzględniając 3 dni na ustalenie zakresu szkody, 3 dni na czas wysyłki pisma, 6 dni na technologiczny czas naprawy i 2 dni wolne od pracy. Stawkę dobową zweryfikowano na podstawie analizy stawek za wynajem pojazdu tej samej klasy na terenie, gdzie świadczono usługę, biorąc pod uwagę że po stronie poszkodowanego ciąży obowiązek dążenia do zmniejszenia skutków szkody, co wynika z treści art. 826 k.c.

Dowód: pismo pozwanego do pełn. powoda z 27.04.2017r. (k. 23 akt)

Średniodobowa dobowa stawka czynszu najmu na przełomie 2016/2017r., na terenie O., biorąc pod uwagę sześć podmiotów zajmujących się wynajmowaniem pojazdów zastępczych mających w swojej ofercie pojazdy z segmentu samochodów dostawczych wynosiła 2o1,77 zł brutto. Całkowity koszt wynajęcia pojazdu wyniósł 15.536,29 zł.

Dowód: opinia biegłego sądowego mgr. inż. P. L. (k. 160 – 177

akt)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dokumentów oraz opinii biegłego sądowego mgr. inż. P. L..

Sąd zważył co następuje:

Podstawą niekwestionowanej przez pozwanego odpowiedzialności za szkodę wywołaną przez sprawcę kolizji drogowej w dniu 6 grudnia 2016r. była umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zgodnie z którą pozwany przyjął na siebie odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony (art. 822 § 1 kodeksu cywilnego).

Odpowiedzialność sprawcy szkody wynika z przepisu art. 436 § 1 k.c., zgodnie z którym odpowiedzialność określoną w art. 435 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. W art. 435 §1 kodeksu cywilnego przewidziano odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła na skutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie zaś z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2013r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz. 392 ze zm.) ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. W art. 36 ust. 1 ustawy wskazano, że odszkodowanie ustala się w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym. Oznacza to, że o rodzaju i wysokości świadczeń należnych od zakładu ubezpieczeń decydują przepisy kodeksu cywilnego, a w szczególności art. 361-363 oraz 444 – 447.

Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 8 ust. 4 ustawy o działalności ubezpieczeniowej). Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody, na zasadach określonych w kodeksie cywilnym. Odpowiada więc za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. W tych granicach naprawienie szkody powinno obejmować wszystkie straty, które poszkodowany poniósł wskutek zaistnienia szkody (art. 361 § 2 k.c.). Przedstawione reguły nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia stanowi szkodę majątkową. W piśmiennictwie podkreśla się, że normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego w sytuacji jego uszkodzenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem samochodu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu.

Obowiązek pozwanego pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego wynika również z wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego. Zgodnie z rekomendacją (...) z dnia 1.12.2009r. poszkodowany może żądać pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres, w którym nie było możliwe korzystanie z pojazdu, który uległ uszkodzeniu. Okres najmu winien być uzasadniony. Długość tego okresu warunkowana jest lojalnym zachowaniem się poszkodowanego wobec ubezpieczyciela.

Okres najmu pojazdu zastępczego, co wykazał w swojej opinii, powołany w sprawie biegły sądowy, był zasadny. Poszkodowany skorzystał z oferty powoda złożonej już w dniu szkody i w tym samym dniu doszło do zawarcia umowy.

Sytuacja, gdy doszło do poniesienia przez poszkodowanego wydatków na uzyskanie pojazdu zastępczego w okresie remontu uszkodzonego pojazdu albo przez okres niezbędny do nabycia nowego pojazdu stanowi wydatki poniesione w następstwie zdarzenia szkodzącego, które by nie powstały bez tego zdarzenia, prowadzące do powypadkowego zmniejszenia majątku poszkodowanego, czyli straty (art. 361 § 2 k.c.). Przeważa w piśmiennictwie stanowisko, że muszą to być wydatki zmierzające do wyłączenia lub ograniczenia szkody i niewątpliwie są nimi koszty wynajmu pojazdu zastępczego w celu kontynuowania działalności gospodarczej lub zawodowej, ponieważ zapobiegają utracie określonych dochodów (art. 361 § 2 k.c.) Szkodę stanowią również konieczne wydatki związane ze zdarzeniem szkodzącym. Przy takim ujęciu, stratą w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. są objęte także wydatki, które służą ograniczeniu (wyłączeniu) negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia (zniszczenia ) pojazdu. Zwrotowi mogą podlegać tylko wydatki rzeczywiście poniesione na taki najem…. (OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468, Biul.SN 2011/11/5).

Zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba, że sprzeciwiałoby się to zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W przedmiotowej sprawie poszkodowany dokonał prawidłowo i skutecznie na rzecz powoda przelewu przysługującej mu względem pozwanego wierzytelności z tytułu odszkodowania odpowiadającego kosztom wynajmu samochodu zastępczego.

Przyjęta przez powoda stawka najmu odbiega jednakże od stawek obowiązujących na rynku, co wynikało ze stanowiska pozwanego i co potwierdziła opinia biegłego sądowego.

Pozwany przyjął stawkę dobową najmu samochodu zastępczego w wysokości 244,77 zł brutto, a według ustaleń biegłego średnia dobowa stawka najmu na rynku lokalnym to kwota 201,77 zł brutto za dobę.

Sąd, w oparciu o opinię biegłego ustalił, że należne odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego wynosi kwotę 15.536,29 zł (201,77 zł x 77 dni). Zasądzeniu podlegała więc różnica tej kwoty i kwoty wypłaconej powodowi przez pozwanego (15.536,29 zł – 3.099,60 zł).

O odsetkach rozstrzygnięto na podstawie art. 817 §1 k.c.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo.

Orzeczenie o kosztach postępowania wydano na podstawie art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione i stosunkowo rozdzielone i stosunkowo je rozdzielił. Na koszty postępowania złożyła się opłata sądowa od pozwu w wysokości 788 zł, wynagrodzenie biegłego w wysokości 1060,03 zł, koszty pełnomocnika powoda wg spisu kosztów w wysokości 264,44 zł i wygrodzenia pełnomocników stron w wysokości po 3.600 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r., poz.1804) wraz z opłatami skarbowymi od pełnomocnictw. Łącznie koszty postępowania wyniosły 9.346,47 zł. Powód wygrał sprawę co do 78% (przegrał 22%) powinien więc ponieść 22% kosztów postępowania, czyli kwotę 2056,22 zł. Poniósł natomiast kwotę 5.729,47 zł (w tym 1.200 zł zaliczki na poczet opinii biegłego). Różnica tych kwot podlegała zwrotowi od pozwanego na rzecz powoda.

Sąd zarządził ponadto zwrot powodowi kwoty 139,97 zł stanowiącej nadpłaconej, niewykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego .

/-/ SSR Magdalena Berczyńska-Bruś

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE