Sygn. akt XI Ka 13/20
Dnia 20 lutego 2020 roku
Sąd Okręgowy w Lublinie XI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący Sędzia Artur Achrymowicz
Protokolant Wioleta Zawadzka
przy udziale Prokuratora Anny Olejarskiej
po rozpoznaniu dnia 20 lutego 2020 roku
sprawy K. B. (1) s. K. i H. z domu Ż., urodzonego
6 marca 1980 roku w L.
oskarżonego z art. 157 § 1 kk i in.
na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie z dnia 31 października 2019 roku sygn. akt IV K 291/19
1. Zmienia zaskarżony wyrok w pkt. II w ten sposób, iż przyjmuje, że:
a) groźby ugodzenia nożem i obcięcia siekierą nogi miały miejsce także w dn. 26 i 27 lutego 2019 r.
b) oskarżony działał w powziętym z góry zamiarze;
c) przestępstwo to wyczerpuje znamiona art. 190 § 1 K.k. w zw. z art. 12 § 1 K.k. i w zw. z art. 64 § 1 K.k.
2. Uchyla wyrok w pkt. I i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
3. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.
4. Zwalnia K. B. (1) od związanych ze skazaniem wydatków postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.
Artur Achrymowicz
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
XI Ka 13/20 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1CZĘŚĆ WSTĘPNA |
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
wyrok Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie z dn. 31.10.2019 r. sygn. IV K 291/19 |
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
0.11.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
0.12.1. Ustalenie faktów |
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.1.1. |
||||
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.2.1. |
0.12.2. Ocena dowodów |
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
I Obraza art. 4, 7, 366 § 1 i 410 K.p.k. przez wadliwą ocenę wiarygodności dowodów i nieuwzględnienie okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonego, a w konsekwencji: 1. uniewinnienie oskarżonego od czynu z pkt. I. 2. zmiana opisu i kwalifikacji prawnej czynu z pkt. II |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Ad 1. Rozstrzygnięcie oparte zostało na ustaleniu, iż to M. P. zadał cios jako pierwszy, zaś K. B. jedynie się bronił. Było ono wynikiem z przyjęcia, że zeznania pokrzywdzonego są niewiarygodne, gdyż pozostają w sprzeczności z uznanymi za obiektywne i godne wiary zeznaniami G. G. i E. C.. Taka ocena zeznań G. G. i E. C. jest jednak nie do pogodzenia z twierdzeniami obojga, że K. B. nie miał noża w sytuacji, gdy – co najwyraźniej uszło uwadze Sądu I instancji – nie posłużył się on wcale nożem M. P., nad którym w jakiś sposób miałby „chwilowo przejął władztwo” (uzasadnienie zaskarżonego wyroku na k. 275v), a który w ogóle nie jest dowodem w sprawie niniejszej, lecz zupełnie innym charakterystycznym nożem, określonym przez pokrzywdzonego jako "finka" (k. 98), znalezionym po zajściu w mieszkaniu oskarżonego (k. 2v, 54v, 56-57, 171-174). G. G., jak przyznał na rozprawie (k. 270v), nie widział noża u pokrzywdzonego, jednak nie przeszkadzało mu to jednej strony być pewnym, że M. P. jednak miał nóż, a z drugiej, że nie miał go oskarżony. Niewątpliwie nie świadczy to o obiektywizmie G. G.. Przy tym nie wyjaśnił czy kłamał w postępowaniu przygotowawczym, mówiąc "ten bezdomny wyjął nóż" (k. 88v), czy też może była to prawda, lecz później o tym zapomniał. Skoro zaś Sąd Rejonowy tego nie dociekał ani nie rozważał, to arbitralne przyjęcie za wiarygodną wcześniejszej wersji było w istocie bezpodstawne. Zeznania P. K. wprost przeczą twierdzeniom G. G., że miał widzieć choćby część zajścia (k. 54v). Również wg E. C. G. G. był nieobecny "w trakcie szarpaniny" (k. 78v). Także z notatki na k. 11 wynika, że G. G. co najmniej początkowej fazy zdarzenia, czyli tego, kto był atakującym, nie widział. Nie sposób przy tym pominąć, że G. G., podobnie jak oskarżony K. B., a w przeciwieństwie do M. P., był wówczas pijany, co samo w sobie musiało ograniczać jego percepcję. Natomiast nie tylko z zeznań M. P., ale i E. C. (Sąd Rejonowy się do nich w ogóle nie odniósł), wynika, że oskarżony już przed zdarzeniem groził pokrzywdzonemu okaleczeniem nożem i siekierą (k. 78v, 98v), co z kolei uprawdopodabnia późniejsze sięgnięcie przez K. B. po to narzędzie (zwłaszcza pod wpływem alkoholu). W tej zaś sytuacji wersja przedstawiana konsekwentnie przez M. P. jawi się jako zasługująca na wiarę. Ocena taka wskazuje zaś na sprawstwo oskarżonego. Ubocznie zaś wskazać należy, iż cel działania oskarżonego, wynikający przecież dość jasno z dostarczonego przez oskarżyciela materiału, nie znalazł odzwierciedlenia ani w zarzucie aktu oskarżenia, ani w opisie czynu przypisanego (Sąd I instancji ograniczył się do wskazania w uzasadnieniu wyroku jedynie powodu działania K. B. – 2 pierwsze wersy i 2. akapit na k. 275v), ani też nie został dostrzeżony w apelacji – jej zarzut dotyczy wyłącznie zmiany opisu czynu. W tej sytuacji art. 434 § 1 pkt 2 K.p.k. wykluczał dokonanie w postępowaniu odwoławczym ustaleń adekwatnych do stanu dowodowego sprawy, tj. wskazujących znamiona z art. 191 § 1 K.k. a także stosowną korektę wymiaru kary (notabene nawet na gruncie art. 190 § 1 K.k., przewidującego zagrożenie do 2 lat pozbawienia wolności, trudno uznać ją za współmierną, skoro zarówno stopień szkodliwości, jak i winy zostały określone zostały przez Sąd Rejonowy jako wysokie, a na niekorzyść oskarżonego przemawiał jego kryminalny dorobek i motywacja czynu, zaś brak było okoliczności łagodzących – uzasadnienie zaskarżonego wyroku – k. 281-281v). Ad 2. Sąd I instancji nie uwzględnił co do czynu z pkt. II zeznań E. C. - w ogóle się do niech nie odniósł. Natomiast w ocenie sądu odwoławczego brak na gruncie art. 7 K.p.k. powodów, by odmówić im wiary, tym bardziej, że są zbieżne z zeznaniami M. P.. Wynika z nich czas i sposób działania oskarżonego taki, jak opisany w zarzucie aktu oskarżenia. Co do obu ww. części zarzutu, w związku z kwestionowaniem przez Skarżącą m.in. oceny zeznań E. C., z którymi Sąd I instancji nie miał bezpośredniego kontaktu, wskazać ubocznie należy, iż motywacja decyzji tegoż Sądu o ich ujawnieniu (k. 261v) była zasadniczo sprzeczna z uprzednią oceną skuteczności doręczenia wezwania (k. 261), a przy tym - zważywszy, iż są to zeznania (obok zeznań M. P.) o zasadniczym znaczeniu dla rozstrzygnięcia - co najmniej przedwczesna wobec niewykorzystania możliwości przewidzianych w art. 285 § 1 i art. 287 § 2 K.p.k. |
||
Wniosek |
||
O uchylenie wyroku. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wniosek jest oczywiście zasadny - z uwagi na zakaz z art. 454 § 1 K.p.k. - co do czynu z pkt. I. Wadliwość opisu przestępstwa z pkt. II w żadnym razie nie wymaga zaś uchylenia rozstrzygnięcia. Jest to wręcz niedopuszczalne w świetle przesłanek z art. 437 § 2 zd. 2 K.p.k. |
||
3.2. |
II Błędne ustalenie, iż oskarżony wyszedł z mieszkania bez noża, a pokrzywdzonego ugodził jego nożem. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Dowodowy nóż nie jest - jak przyjął Sąd Rejonowy - nożem, którym posługiwał się pokrzywdzony (ten stanowi dowód w postępowaniu przeciwko M. P.), lecz został znaleziony w mieszkaniu oskarżonego. W czasie zajścia użyte zatem zostały dwa noże, co jasno wskazuje, że oskarżony przyszedł na miejsce zdarzenia z własnym. |
||
Wniosek |
||
O uchylenie wyroku co do czynu z pkt. I. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Art. 454 § 1 K.p.k. wyklucza skazanie w II instancji. |
1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
4.1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
0.15.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Skazanie (co do zasady) za czyn z pkt. II, wymiar kary i zaliczenie na jej poczet zatrzymania. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Wymienione wyżej rozstrzygnięcia nie były kwestionowane. |
|
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
0.0.15.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Opis czynu z pkt. II - uzupełnienie w zakresie okresu oraz sposobu działania. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Trafność zarzutów. |
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
5.3.1.1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
5.3.1.4.1. |
Czyn z pkt. I. |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Art. 454 § 1 K.p.k. wyklucza w II instancji rozstrzygnięcie stosowne do zapatrywań wyrażonych w sekcji 3. pkt 3. 1. ad 1 oraz w sekcji 3. pkt 3. 2. |
|||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
Ocena wiarygodności materiału dowodowego wymagać będzie kompleksowego rozważenia okoliczności i przesłanek wymienionych w sekcji 3. pkt 3. 1. ad 1 oraz w sekcji 3. pkt 3. 2. Przy tym zmienność zeznań G. G. wskazuje na celowość rozważenia "zderzenia" jego wersji z rozprawy nie tylko ze składanymi uprzednio (przy tym uwzględnić należy poszczególne rozbieżności oraz dążyć do wyjaśnienia ich przyczyn), ale też - w trybie art. 174 K.p.k. - z zeznaniami pozostałych świadków wskazanych w ww. części niniejszego uzasadnienia, a nadto ewentualnie z zeznaniami T. W. - autora notatki z k. 11. Pożądanym byłoby również dołożenie starań dla poprawnego wprowadzenia do procesu zeznań E. C., o ile to możliwe, w sposób bezpośredni - stosownie do uwag zamieszczonych w sekcji 3. pkt 3. 1. in fine. |
|||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
1Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
4 |
Z uwagi na to, że oskarżony nie inicjował postępowania odwoławczego ani też nie miał wpływu na zaistnienie uchybienia wymagającego zmiany zaskarżonego wyroku, celowym było – stosownie do art. 624 § 1 w zw. z art. 634 K.p.k. – zwolnienie go na zasadzie słuszności od ponoszenia wydatków . |
1PODPIS |
Artur Achrymowicz |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Prokurator |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
1. Uniewinnienie od czynu z pkt. I 2. Zmiana opisu czynu z pkt. II |
|||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
0.11.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |