Sygn. akt I C 181/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Tomasz Choczaj

Protokolant: staż. Agnieszka Sobolczyk

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2019 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. Z.

przeciwko E. M.

o ochronę dóbr osobistych i zadośćuczynienie

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki M. Z. na rzecz pozwanej E. M. kwotę 12 101,02 zł (dwanaście tysięcy sto jeden złotych 2/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  przyznaje i wypłaca adwokatowi T. W. z środków budżetowych Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 9 298,80 zł (dziewięć tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt osiem złotych 80/100) brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce M. Z. z urzędu.

Sygn. akt I C 181/19

UZASADNIENIE

M. Z. wniosła o nakazanie E. M. naruszania jej dóbr osobistych w postaci prawa do wizerunku oraz czci z uwagi
na rozpowszechnianie jej prywatnych zdjęć oraz o zasądzenie od E. M. kwoty 500 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia i kosztów procesu.

W odpowiedzi na pozew E. M. wniosła o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu.

Na rozprawie w dniu 23 września 2019 r. pełnomocnik powódki złożył pismo procesowe, w którym sprecyzował żądanie pozwu wnosząc o nakazanie pozwanej zaprzestania naruszania dóbr osobistych powódki w postaci prawa
do wizerunku oraz czci i o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 500 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej jej z urzędu.

Pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie tak sprecyzowanego powództwa.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Strony prowadzą w P. działalności gospodarcze, M. Z. - salon kosmetyczny, a E. M. - zakład fotograficzny. Strony znają się. Powódka robiła u pozwanej zdjęcia do dowodu osobistego, (bezsporne) .

W maju 2018 r. powódka dowiedziała się od swoich klientek,
że w internecie zamieszczone są jej prywatne zdjęcia, w tym z zagranicznej wycieczki. Powódka ma konto na portalu facebook założone pod innym niż jej własne imieniem i nazwiskiem, jednak sama nie widziała wcześniej tych fotografii,
(dowód: zeznania powódki M. Z. - k. 105 verte - 106
w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 59 verte i k. 60 verte i nagraniem rozprawy z 23 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 111, minuta od 00:09:01 do 00:29:40 i od 00:54:01 do 00:59:57)
.

Powódka nie podjęła żadnych kroków w celu usunięcia zdjęć z internetu, (dowód: zeznania powódki M. Z. - k. 105 verte - 106
w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 59 verte i k. 60 verte i nagraniem rozprawy z 23 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 111, minuta od 00:09:01 do 00:29:40 i od 00:54:01 do 00:59:57)
.

Pozwana prowadziła do 2017 r. stronę internetową swojego zakładu, obecnie posiada jedynie profil zakładu na portalu facebook. Zamieszcza tam zdjęcia klientów za ich pisemną zgodą. Pozwana nie upubliczniła zdjęć powódki. Nie prowadziła w swoim zakładzie usługi naprawy aparatów fotograficznych. Nigdy nie odbierała od powódki aparatu do naprawy, (dowód: zeznania pozwanej E. M. - k. 106 - 106 verte w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 59 verte i nagraniem rozprawy z 23 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 111, minuta od 00:30:29 do 00:31:47; zeznania świadka J. M. - k. 60 verte i nagranie rozprawy z 23 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 111, minuta od 00:50:29 do 00:52:06) .

W dniu 5 czerwca 2018 r., 16 lipca 2018 r. i 5 sierpnia 2018 r. powódka odbyła wizyty u lekarza psychiatry, (dowód: zeznania powódki M. Z. - k. 105 verte - 106 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 59 verte
i k. 60 verte i nagraniem rozprawy z 23 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 111, minuta od 00:09:01 do 00:29:40 i od 00:54:01 do 00:59:57; zeznania świadków: K. Z. - k. 60 i nagranie rozprawy z 23 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 111, minuta od 00:36:46 do 00:42:05 i S. A. - k. 60 i nagranie rozprawy z 23 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 111, minuta od 00:43:47 do 00:48:55; dokumentacja medyczna - k. 61 - 71)
.

W maju 2018 r. powódka przeprowadziła się do domu swoich rodziców
i sprzedała mieszkanie w P.. Potem powódka zakupiła mieszkanie
w Ł., gdzie obecnie mieszka sama,
(dowód: zeznania powódki M. Z. - k. 105 verte - 106 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 59 verte i k. 60 verte i nagraniem rozprawy z 23 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 111, minuta od 00:09:01 do 00:29:40 i od 00:54:01 do 00:59:57; zeznania świadka S. A. - k. 60 i nagranie rozprawy z 23 września 2019 r. - płyta - koperta - k. 111, minuta od 00:43:47 do 00:48:55) .

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów przedstawionych przez strony, których prawdziwości i treści nie kwestionowały, a także na podstawie zeznań pozwanej E. M. i świadka J. M. oraz częściowo na podstawie zeznań powódki oraz świadków K. Z.
i S. A.. Zeznania świadków W. Ż. i P. K.
nie wniosły nic do sprawy i zostały pominięte, jednakże pozwoliły one Sądowi zweryfikować prawdziwość zeznań samej powódki.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki w części, w której twierdziła,
że zaniosła aparat do pozwanej w celu jego naprawy; że pozwana udostępniła
w internecie na portalach społecznościowych i na stronie internetowej swojego zakładu kompromitujące zdjęcia powódki bez jej zgody i że miało to na celu szykanę oraz że fakt ten negatywnie wpłynął na stan zdrowia psychicznego
i finanse powódki. Powódka oprócz swoich twierdzeń nie przedstawiła żadnych wiarygodnych dowodów, przede wszystkim nie złożyła żadnego ze zdjęć, które miało zostać udostępnione oraz informacji potwierdzającej opublikowanie tychże zdjęć w internecie przez pozwaną. Za taki dowód nie można uznać zeznań świadków K. Z. i S. A. (matki i siostry powódki), które miały oczywisty interes, żeby zeznawać na jej korzyść. Osoby te nie były przy tym zgodne co do szczegółów sprawy, tj. w jaki sposób pozwana weszła
w posiadanie zdjęć powódki oraz w jaki sposób je opublikowała. Ponadto należy stwierdzić, że dokumentacja medyczna przedstawiona przez powódkę
jest nieczytelna i dlatego na jej podstawie nie można czynić ustaleń w sprawie. Nie można też pominąć przy ocenie wiarygodności zeznań matki powódki
i siostry powódki tego, że matka i siostra powódki całą wiedze o tej sprawie posiadały od powódki. Ponadto, co znamienne, świadkowie W. Ż. i P. K. (kuzynka powódki i jej partner), którzy na wniosek powódki zeznawali w sprawie, nic na temat zdjęć powódki w intrenecie nie wiedzieli.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieudowodnione i podlegało oddaleniu.

Podstawą żądania powódki było naruszenie jej dóbr osobistych, o których stanowi art. 23 k.c. Zgodnie z tym przepisem dobrami osobistymi człowieka
są w szczególności: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko
lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska.

Powołany przepis nie zawiera przy tym zamkniętego katalogu dóbr osobistych, możliwe jest zatem konstruowanie innych dóbr osobistych oprócz tych wymienionych w przywołanym przepisie. Nie oznacza to jednak pełnej dowolności. Dobra osobiste, ściśle związane z daną osobą mają charakter bezwzględny, a zatem są niezależne od sytuacji, w jakiej dana osoba
się znalazła. Dobra osobiste, ujmowane są w kategoriach obiektywnych, jako wartości o charakterze niemajątkowym, ściśle związane z człowiekiem, decydujące o jego bycie, pozycji w społeczeństwie, będące wyrazem odrębności fizycznej i psychicznej oraz możliwości twórczych, powszechnie uznane
w społeczeństwie i akceptowane przez system prawny. Nierozerwalne związanie tych wartości, jako zespołu cech właściwych człowiekowi, stanowiących o jego walorach, z jednostką ludzką wskazuje na ich bezwzględny charakter, towarzyszący mu przez całe życie, niezależnie od sytuacji w jakiej znajduje
się w danej chwili. Katalog dóbr osobistych, wymienionych w art. 23 k.c., pozostających pod ochroną prawa cywilnego jest otwarty i wraz ze zmianami stosunków społecznych mogą pojawiać się i znikać pewne dobra (por. wyrok Sądu Najwyższego z 6 maja 2010 r., II CSK 640/09, poz. LEX nr 598758).

Powódka podnosiła, że zachowanie pozwanej godziło w jej wizerunek oraz cześć, które w oczywisty sposób należy zakwalifikować jako dobra osobiste.

Zgodnie z art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych
do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych
w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Z kolei § 2 powyższego przepisu stanowi, że jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać
jej naprawienia na zasadach ogólnych.

Z powyższego przepisu wynika jednoznacznie, że ochrona dóbr osobistych przysługuje jedynie przed działaniem bezprawnym. Przesłanka bezprawności działania jest zatem przesłanką konieczną do udzielenia ochrony przewidzianej w powyższym przepisie.

Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, że powódka powinna wykazać, że do naruszenia jej dóbr osobistych w postaci czci i wizerunku doszło,
albo że nadal dochodzi poprzez bezprawne zachowanie pozwanej, polegające
na rozpowszechnianie przez nią prywatnych zdjęć powódki. Zgodnie bowiem
z przepisem art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która
z tego faktu wywodzi skutki prawne.

Mając na względzie cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, Sąd uznał, że powódka (reprezentowana przez fachowego pełnomocnika)
nie sprostała obowiązkowi wynikającemu z treści art. 6 k.c., gdyż nie wykazała, że poprzez bezprawne zachowanie pozwanej doszło do naruszenia jej dóbr osobistych.

Powódka nie udowodniła, że w internecie zostały zamieszczone
jej prywatne zdjęcia; że dokonała tego bez jej wiedzy i zgody pozwana;
że zdjęcia te mogły obiektywnie naruszyć jej cześć i godność i że do takiego skutku w sferze przeżyć psychicznych powódki w rzeczywistości doszło. Powódka nie zaprezentowała na te okoliczności żadnych dowodów, a za takie nie można uznać sprzecznych ze sobą zeznań członków jej rodziny. Bez przedstawienia samych zdjęć Sąd nie mógł również ocenić, czy rzeczywiście mogły być one dla powódki kompromitujące, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy, takie jak: sposób ich upowszechnienia, okres ich dostępności, konsekwencje w odbiorze społecznym powódki jako kobiety i przedsiębiorcy, funkcjonującego
w niewielkiej społeczności lokalnej.

Co do zasady zgodzić się należy z powódką, że naruszenie dóbr osobistych takich, jak cześć i prawo do wizerunku może nastąpić przez udostępnienie publicznie zdjęć przedstawiających wizerunek danej osoby, które ze względu
na zawartość tych zdjęć mają charakter kompromitujący, krzywdzący, przedstawiający w złym świetle. Działanie osoby udostępniające takie zdjęcia musiałoby zostać podjęte w celu szykanowania, nękania, z niskich pobudek, mającymi na celu naruszenie czci bądź godności. Takie zachowanie z pewnością należałoby uznać za bezprawne.

Zaprezentowany materiał dowodowy nie pozwala jednak na dokonanie ustaleń w tym zakresie. Samo przeświadczenie powódki nie jest wystarczające aby uznać, że do naruszenie jej dóbr osobistych doszło, bo ustalenie takie musi mieć obiektywny charakter.

Z tych wszystkich względów należy stwierdzić, że ze strony pozwanej
nie było działania o charakterze bezprawnym, zatem nie doszło do naruszenia przez pozwaną dóbr osobistych powódki w postaci jej czci i wizerunku. Dlatego Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł, jak w pkt 1 wyroku.

O kosztach procesu należnych pozwanej, która wygrała sprawę w całości, Sąd orzekł, jak w pkt 2 wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. Na zasądzone koszty składa się: wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej w wysokości łącznej 11 520,00 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 7 i § 8 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn., Dz. U. z 2018 r., poz. 265), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł oraz koszty dojazdu pełnomocnika i strony do sądu, a także koszty przesyłek, w łącznej kwocie 564,02 zł.

O kosztach zastępstwa prawnego należnych pełnomocnikowi powódki Sąd orzekł, jak w pkt 3 wyroku, na podstawie § 1 - 4 i § 8 pkt 7 § 14 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jedn., Dz. U. z 2019 r., poz. 18).