Sygnatura akt III RC 335/18
Dnia 17 października 2019 roku
Sąd Rejonowy w Kole Wydział III Rodzinny i Nieletnich
w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Pietruszka
Protokolant: st. sekr. sąd. Alicja Kleczkowska
po rozpoznaniu w dniu 11 października 2019 roku w Kole
sprawy z powództwa B. M.
przeciwko M. M. (1)
o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego
I. Oddala powództwo.
II. Przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kole adwokatowi M. R. wynagrodzenie w kwocie 1476,00 zł (w tym VAT) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu.
S ę d z i a :
Agnieszka Pietruszka
Sygn. akt III RC 335/18
Powód – B. M. wniósł o ustalenie, że orzeczony wyrokiem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 12.04.2007 r., a następnie zmieniony wyrokiem Sądu Rejonowego w Kole z dnia 05.12.2012 r. obowiązek alimentacyjny na rzecz pozwanej M. M. (1), ustał z dniem 01.09.2016r. W uzasadnieniu podniósł, iż ciąży na nim obowiązek łożenia na rzecz pozwanej alimentów w kwocie 600 zł miesięcznie. W chwili orzekania alimentów powód mieszkał i pracował na terenie Niemiec. Od 2012 r. prowadził działalność gospodarczą, ale w 2016 r. wystąpiły problemy finansowe w związku z niezapłaceniem należności przez kontrahentów. Powód utracił płynność finansową, nie regulował swoich zobowiązań, w tym od września 2016 r. przestał łożyć alimenty na rzecz dzieci M., S. i N.. Powód złożył wniosek o upadłość firmy oraz wniosek o upadłość konsumencką. Ponadto zarejestrował się jako bezrobotny i od tego momentu jest na utrzymaniu żony. W ocenie powoda, jego sytuacja materialna uległa drastycznemu pogorszeniu, a ponieważ zraził się do prowadzenia własnej działalności, chce zatrudnić się na etacie. Poza tym powód wskazał, iż pozwana w dniu (...) ukończyła 25 lat, skończyła szkołę, dzięki czemu uzyskała odpowiednie wykształcenie. Otrzymuje rentę z tytułu niepełnosprawności, gdyż ma problemy ze słuchem. Pracuje w zakładzie pracy chronionej. Zdaniem powoda, pozwana jest samodzielna nie tylko ze względu na wiek, lecz także z uwagi na otrzymywane środki pozwalające jej na utrzymanie. Ponadto zamieszkuje z matką i nie ponosi indywidualnie kosztów utrzymania. Powód zauważył również, iż jego sytuacja jest zła, nie tylko z racji braku zatrudnienia, lecz także z uwagi na to, iż ciąży na nim obowiązek alimentacyjny względem dwójki pozostałych dzieci, tj. S. w wysokości 500 zł miesięcznie i N. w wysokości 800 zł miesięcznie. Niezależnie od tego powód wychowuje dwoje młodszych dzieci, tj. L. i E., który urodził się (...), a więc już po ustaleniu alimentów na rzecz pozwanej. W ocenie powoda, jego obecna sytuacja nie pozwala mu na płacenie alimentów na rzecz pozwanej, albowiem w pierwszej kolejności powinien zaspokoić potrzeby trójki małoletnich dzieci. Ponieważ powód przestał płacić alimenty od września 2016 r., dlatego też przyjął tą datę jako datę wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.
Pozwana – M. M. (1) w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa.
Powód w piśmie z dnia 01.04.2019 r. wystąpił z żądaniem ewentualnym, na wypadek gdyby nie zostało uwzględnione żądanie ustalenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego, wnosząc o obniżenie alimentów na rzecz pozwanej z kwoty 600 zł do kwoty 300 zł miesięcznie.
Sąd ustalił co następuje :
Wyrokiem z dnia 05.12.2012 r. Sąd Rejonowy w Kole obniżył alimenty zasądzone od powoda B. M. na rzecz pozwanej M. M. (1) do kwoty po 600 zł miesięcznie, poczynając od dnia 01.07.2012 r., w miejsce alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Kole z dnia 17.05.2006 r. , a potwierdzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 12.04.2007 r.
(dowód: akta III RC 225/12 Sądu Rejonowego w Kole)
W chwili wydania w/w wyroku M. M. (1) miała 19 lat i uczęszczała do klasy I-ej (...) Szkoły Zawodowej (...) dla Słabo Słyszących w Specjalnym Ośrodku Szkolno- (...) w K., gdzie uczyła się w zawodzie fryzjera. W ciągu roku szkolnego pozwana mieszkała w internacie, za który opłata ( łącznie z wyżywieniem ) wynosiła 240 zł miesięcznie. Do domu przyjeżdżała na każdy weekend. Jej matka jeździła po nią do internatu w piątki oraz odwoziła w poniedziałki. M. M. (1) odbywała nieodpłatne praktyki w prywatnym zakładzie fryzjerskim, które były organizowane przez szkołę.
(dowód: akta III RC 225/12 Sądu Rejonowego w Kole)
Ze względu na całkowitą niezdolność do pracy, M. M. (1) przysługiwała renta socjalna w wysokości 594 zł miesięcznie. Pozwana pobierała także zasiłek rodzinny, który od listopada 2012 r. wynosił 115 zł oraz dodatki do zasiłku rodzinnego : z tytułu kształcenia i rehabilitacji osoby niepełnosprawnej w kwocie 80 zł oraz z tytułu kontynuowania nauki poza miejscem zamieszkania w kwocie 90 zł miesięcznie. Poza tym otrzymała jednorazowy dodatek w kwocie 100 zł z racji rozpoczęcia roku szkolnego.
(dowód: akta III RC 225/12 Sądu Rejonowego w Kole)
M. M. (1) miała stwierdzone upośledzenie umysłowe stopnia lekkiego i mózgowe porażenie dziecięce. Z uwagi na stan zdrowia była pod opieką lekarzy specjalistów. Od urodzenia pozostawała pod kontrolą neurologa. W 2010 r. wystąpiły u niej ataki padaczki. Leczenie było prowadzone w ramach NFZ, z wyjątkiem badań kontrolnych EEG wykonywanych jeden raz w roku prywatnie za kwotę 120 zł. M. M. (1) pozostawała także pod kontrolą alergologa z racji uczulenia na kurz i roztocza. Leczenie było prowadzone również w ramach ubezpieczenia, przy czym w nagłych wypadkach korzystano z wizyt prywatnych. Z powodu alergii pozwana mogła używać jedynie specjalnych środków czystości i pościeli. Ze względu na niedosłuch pozwana pozostawała również pod kontrolą laryngologa. Co 5 lat miała wymieniane aparaty słuchowe, które nie były całkowicie refundowane. W 2011 r. dopłata do aparatu wyniosła 3.000 zł. Z kolei koszt zakup baterii do aparatu wynosił około 60 zł miesięcznie. Niezależnie od aparatów słuchowych, pozwana używała także wkładek dousznych podlegających wymianie co pół roku. Cena za komplet wynosiła 220 zł. M. M. (1) była również pod stałą kontrolą stomatologa. Wizyty były nieodpłatne, dopłaty wymagały natomiast niektóre zabiegi. W 2012 r. wystąpiły u pozwanej problemy z wypadaniem włosów i niezbędne było rozpoczęcie leczenia dermatologicznego. Matka pozwanej za wizytę prywatną zapłaciła 80 zł, natomiast leki kosztowały około 140 zł miesięcznie. Poza tym stan zdrowia pozwanej wymagał prowadzenia rehabilitacji. Oprócz zabiegów specjalistycznych M. M. (1) miała zalecane wyjazdy na basen, a także jazdę rowerem. Wyjazdy na basen były realizowane z reguły dwa razy w miesiącu, a koszt każdego wynosił około 80 zł.
(dowód: akta III RC 225/12 Sądu Rejonowego w Kole)
W. M.- matka pozwanej- nie pracowała, pobierała zasiłek z tytułu opieki nad osobą niepełnosprawną, który wynosił 520 zł miesięcznie. Matka pozwanej pozostawała w nieformalnym związku, z którego wychowywała syna M., który miał wówczas rok i 8 miesięcy. Jej partner zarabiał około 1.700 zł miesięcznie. W. M. wraz z powodem była współwłaścicielką zabudowanej nieruchomości położonej w miejscowości L.. Od marca 2012 r. wynajmowała dom usytuowany na tej nieruchomości, za kwotę 300 zł miesięcznie. Mimo to opłacała podatek od nieruchomości, jak również regulowała rachunki za energię elektryczną w budynku gospodarczym.
(dowód: akta III RC 225/12 Sądu Rejonowego w Kole)
B. M. w trakcie poprzedniej sprawy alimentacyjnej prowadził jednoosobową działalność gospodarczą specjalizującą się w układaniu płytek i mozaiki, suchych pracach budowlanych, fugowaniu, układaniu parkietów, podłóg, budowie rolet i żaluzji. Działalność była prowadzona na terenie Niemiec. Przychód z działalności w 2010 r. wyniósł 14.004 Euro. W 2012 r. , za pośrednictwem znajomego, powód nawiązał współpracę z firmą, dla której wykonywał zlecenia, z których dochody kształtowały się na poziomie 1.000 Euro miesięcznie. Powód poza nieruchomością położoną w Polsce, nie miał innego majątku. Był właścicielem samochodu M. typu bus, rok produkcji 2001. Małżonka powoda użytkowała samochód B. (...) rok produkcji 2010, który został kupiony na kredyt z miesięczną ratą w wysokości 500 Euro.
(dowód: akta III RC 225/12 Sądu Rejonowego w Kole)
W 2009 r. B. M. po raz kolejny zawarł związek małżeński. Jego żona - A. M. pracowała jako pomocy biurowa w firmie transportowej i zarabiała 1.270 euro. Ich córka L. miała 5 lat i uczęszczała do przedszkola. Opłata za placówkę wynosiła 57,50 Euro. Córka powoda chodziła także na kurs tańca, za który opłata wynosiła 20 Euro miesięcznie. B. M. pobierał z małżonką na córkę zasiłek rodzinny w wysokości 184 Euro. Żona powoda spodziewała się drugiego dziecka. Na wydatki rodziny powoda składały się: czynsz w wysokości 168 Euro, opłaty za prąd w wysokości 30 Euro, abonament RTV w wysokości 18 Euro, koszty ogrzewania w wysokości 67 Euro, wywóz odpadów, wody opadowej i deszczówki w wysokości 17 Euro.
(dowód: akta III RC 225/12 Sądu Rejonowego w Kole)
B. M. , wyrokiem z dnia 29.11.2011 r. , został zobowiązany do płacenia alimentów na rzecz córki N. w kwocie po 800 zł miesięcznie, poczynając od dnia 18.07.2011 r.
( dowód: akta III RC 225/12 Sądu Rejonowego w Kole)
M. M. (1) nie kontynuuje już nauki. Pozwana nie skończyła szkoły w K., albowiem w związku z nasileniem się dolegliwości zdrowotnych przerwała naukę. Pozwana została zabrana ze szkoły do szpitala psychiatrycznego, ale W. M. wypisała córkę ze szpitala. Od tego czasu pozwana pozostaje pod kontrolą psychiatry. Wizyty kontrolne są z reguły dwa razy do roku. Przyjmuje na stałe leki psychotropowe. Obecnie jej stan zdrowia ustabilizował się.
(dowód : częściowo zeznania świadka W. M. k.55-56 , zaświadczenie z dnia 19.06.2019 r. wraz z paragonem fiskalnym k.66)
Od marca 2015 r. M. M. (1) uczęszcza na Warsztaty (...) Zajęciowej w K.. Składka członkowska za 2019 r. wyniosła 120 zł. W ramach tzw. treningu ekonomicznego pozwana otrzymuje kwotę 20 zł miesięcznie. Na warsztaty pozwana dojeżdża busem. Do domu wraca około 14.30.
(dowód: częściowo zeznania świadka W. M. k.55-56 ; zaświadczenie K. Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych (...) w K. z dnia 08.02.2018 r. k.35, dowód wpłaty KP nr (...) z dnia 31.07.2019 r. k.63 )
Z uwagi na stan narządu słuchu pozwana musi w dalszym ciągu korzystać z aparatów słuchowych. Ostatni aparat kosztował 9.860 zł. Konieczna jest również wymiana baterii, w czerwcu br. pozwana zakupiła je za kwotę 36 zł. Co pół roku pozwana ma wymieniane wkładki uszne, przy czym dopłata do dwóch wkładek wyniosła 120 zł. Pozwana pozostaje pod kontrolą laryngologa, a leczenie kontynuuje w ramach ubezpieczenia. Ze względu na padaczkę jest też nadal pod kontrolą neurologa. Wróciła do lekarza, który zajmował się nią we wcześniejszym okresie, albowiem leczenie w ramach ubezpieczenia nie przyniosło efektu. Wizyty kontrolne u neurologa są dwa razy w roku. Koszt wizyty łącznie z badaniem wynosi 180 zł. M. M. (1) jest również pod kontrolą endokrynologa. Wizyty są również dwa razy w roku, a koszt jednej wizyty wynosi 120 zł. M. M. (1) z uwagi na alergię nadal zmuszona jest używać środków, które zapewniają sterylność w mieszkaniu. Pozwana korzysta też z rehabilitacji. W zeszłym roku chodziła na masaże zarówno w ramach ubezpieczenia jak i odpłatne. Koszt jednego zabiegu wynosił 30 zł. W dalszym ciągu M. M. (1) korzysta również z basenu. Przynajmniej dwa razy w roku chodzi na wizyty do dentysty. W 2017 r. pozwana miała wykonane badanie tomograficzne głowy, które kosztowało 450 zł. M. M. (1) w lutym br. na leki wydała 57,17 zł, w maju 40,69 zł, w czerwcu 395,05 zł, zaś w lipcu 67,43 zł. Poza tym w czerwcu br. pozwana zapłaciła za badania laboratoryjne 150 zł oraz kupiła ochraniacz na materac za 133 zł. Ponadto na zakup środków higienicznych i kosmetycznych wydatkowała kwotę 385,99 zł. W lipcu br. była natomiast na prywatnej wizycie u ginekologa, za którą zapłaciła 150 zł.
( dowód : częściowo zeznania świadka W. M. k.55-56, faktura z dnia 14.05.2019 r. k.50 , faktura z dnia 21.06.2019 r. k.64 , zaświadczenie lekarskie z dnia 31.07.2019 r. wraz z paragonem fiskalnym k.65 , rachunek z dnia 24.05.2019 r. k.67, informacja z Poradni Neurologii Dziecięcej w K. z dnia 24.06.2019 r. k.68 , rachunek z dnia 24.06.2019 r. k.69, zaświadczenie z dnia 24.06.2019r. k.70 ,faktura vat k.71-80 )
M. M. (1) posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, które zostało wydane na stałe. Nie jest zdolna do pracy. Renta socjalna wynosi obecnie 878,12 zł netto, a zasiłek pielęgnacyjny 184,42 zł miesięcznie, przy czym od listopada br. wzrośnie do kwoty 215,84 zł. Od ponad dwóch lat pozwana nie otrzymuje alimentów od powoda. Alimenty w niepełnej wysokości tj. w kwocie 500 zł ma wypłacane z funduszu alimentacyjnego.
(dowód: częściowo zeznania świadka W. M. k.55-56 ; informacja o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej z dnia 20.11.2018 r. k.16 ; decyzja ZUS o ponownym ustaleniu wysokości renty socjalnej z dnia 08.10.2018 r. k.26, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 08.11.2013 r. k.27, roczne obliczenie podatku za rok 2017 k.28, informacja o dochodach uzyskanych od organu rentowego za rok 2016 k.29, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 02.12.2016 r. k.36, decyzje Burmistrza K. z dnia 08.10.2018 r. i z dnia 26.10.2018 r. k.37-38 )
We wrześniu br. M. M. (1) złożyła wniosek o przyznanie świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Dotychczas wniosek nie został rozpoznany.
(dowód: częściowo zeznania świadka W. M. k.92, pismo ZUS z dnia 27.09.2019 r. k.89-91)
W. M. pobiera w dalszym ciągu zasiłek opiekuńczy z uwagi na opiekę nad córką, który wynosi 1.500 zł. Jej partner prowadzi warsztat samochodowy. Syn M. ma 8 lat i ukończył pierwszą klasę. Syn S. M. ma obecnie 22 lata. Brat pozwanej studiuje i pracuje. Nie otrzymuje alimentów od ojca.
(dowód: częściowo zeznania W. M. k.55-56)
B. M. prowadził działalność gospodarczą do 2016 r. W 2018 r. został skazany przez sąd niemiecki za umyślne doprowadzenie do upadłości prowadzonej przez siebie firmy. Pozwany złożył również wniosek o upadłość konsumencką. Po zaprzestaniu działalności zarejestrował się jako bezrobotny. Od dnia 02.01.2019 r. pozwany pracuje jako kierowca – dostawca w wymiarze 14 godzin tygodniowo. Z tego tytułu osiąga wynagrodzenie w kwocie 600 Euro brutto miesięcznie tj. 445 Euro netto.
(dowód: pismo Federalnego Urzędu Pracy wraz z tłumaczeniem k.17-20 ; rachunek z dnia 18.02.2019 r. k.51 ; umowa o pracę k.59-61, częściowo zeznania powoda k.84-85)
Powód nadal zamieszkuje wraz z rodziną na terenie Niemiec. Córka L. ma 12 lat. W 2013 roku powodowi urodził się kolejny syn E.. A. M. pracuje na pełny etat i zarabia około 1.200 Euro miesięcznie. Na dzieci przysługuje im zasiłek rodzinny w kwocie około 380 Euro miesięcznie.
(dowód: odpisy skrócone aktów urodzenia k.9 i k.11 , odpis skrócony aktu małżeństwa k.10, częściowo zeznania powoda k.84-85)
B. M. wyrokiem z dnia 30.05.2019 r. został skazany za to, że w okresach od września 2016 r. do 25 listopada 2016 r. oraz od 20 lipca 2017 r. do września 2018 r. uchylał się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego na rzecz pozwanej oraz syna S. M. tj. za przestępstwo z art. 209 § 1 kk. Wyrok uprawomocnił się w dniu 07.06.2019 r.
(dowód: akta II K 791/18 Sądu Rejonowego w Kole)
W ocenie Sądu, zeznania świadka W. M. zasługiwały na przyznanie im waloru wiarygodności, albowiem były spójne, logiczne i szczere. Sąd jedynie nie dał wiary świadkowi , iż koszty utrzymania pozwanej wynoszą 2.200-2.300 zł miesięcznie, albowiem w tej części zeznania nie znalazły potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym.
Sąd mając na uwadze art. 302 § 1 zd. 1 kpc, zgodnie z którym, gdy z przyczyn natury faktycznej lub prawnej przesłuchać można co do okoliczności spornych jedną tylko stronę, przez wzgląd na stan zdrowia pozwanej, ograniczył dowód z przesłuchania stron wyłącznie do przesłuchania powoda.
Zdaniem Sądu zeznania powoda polegały na prawdzie jedynie częściowo. Sąd nie dał wiary powodowi przede wszystkim co do okoliczności związanych z przyczynami zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej oraz ograniczeniem możliwości zarobkowych.
Wartość dowodowa dokumentów dołączonych do akt nie budzi wątpliwości.
Sąd zważył co następuje :
Podstawą zgłoszonego przez powoda żądania jest art.138 kro , zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przepis ten stanowi również podstawę żądania ustalenia , że obowiązek alimentacyjny wygasł.
Powód występując z przedmiotowym powództwem podniósł przede wszystkim , iż jego sytuacja finansowa uległa radykalnej zmianie, jego firma utraciła płynność finansową , wobec czego jest osobą bezrobotną. Podstawę prawną tak sformułowanego żądania stanowiłby zatem art. 133 § 3 kro, zgodnie z którym rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem (…).
Jak zauważono już w toku sprawy III RC 225/12, powód w trakcie każdego postępowania dotyczącego alimentów podkreślał swoją trudną sytuację finansową. Było tak już w trakcie sprawy rozwodowej, kiedy podkreślał , że prowadzona działalność nie przynosi oczekiwanych dochodów. Również w toku sprawy III RC 5/06 powód twierdził, iż „jego sytuacja materialna jest zła, a uzyskiwane wynagrodzenia wystarcza mu na płacenie alimentów oraz skromny żywot” ( vide : strona 7 uzasadnienia w sprawie III RC 225/12 k.192 ). Aktualne twierdzenia powoda o trudnej sytuacji finansowej nie są zatem niczym nowym, wręcz przeciwnie - zaskakuje twierdzenie wynikające z uzasadnienia pozwu , iż problemy finansowe powoda zaczęły się dopiero w roku 2016.
Okoliczność, iż powód w okresie od 2016 r. do stycznia 2019 r. był zarejestrowany jako bezrobotny a obecnie pracuje ale w niepełnym wymiarze czasu pracy, nie może mieć decydującego wpływy na istnienie obowiązku alimentacyjnego oraz wysokość alimentów należnych pozwanej. Podkreślić należy , co wynika z dołączonej do akt sprawy II K 791/18 karty karnej, B. M. został skazany za przestępstwo doprowadzenia do upadłości prowadzonej przez siebie firmy. W konsekwencji należy uznać , iż w sprawie znajduje zastosowanie art. 136 kro , zgodnie z którym jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana , bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła się do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, Sąd nie uwzględnia wynikłej stąd zmiany przy ustaleniu zakresu świadczeń alimentacyjnych. W świetle zebranego materiału dowodowego należy zatem uznać, iż możliwości zarobkowe powoda kształtują się na poziomie dochodów uzyskiwanych w okresie prowadzenia działalności gospodarczej.
Powód uzasadniając swoje żądanie, podnosił również iż córka jest pełnoletnia, skończyła szkołę, dzięki czemu uzyskała odpowiednie wykształcenie, a poza tym otrzymuje rentę z tytułu niepełnosprawności i pracuje w zakładzie pracy chronionej.
Zgodnie z art. 133 § 1 kro rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka , które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie , chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Czas trwania obowiązku alimentacyjnego nie jest zatem, co wynika z cytowanego przepisu, ograniczony terminem i nie pozostaje też w zależności od osiągnięcia przez uprawnionego określonego wieku czy też stopnia wykształcenia. Jedyną okolicznością , od której zależy bądź trwanie, bądź ustanie obowiązku jest to , czy dziecko może utrzymać się samodzielnie. Zdaniem Sądu pozwana mimo , że jest pełnoletnia, z uwagi na orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy, nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Poza tym pozwana mimo ukończenia szkoły średniej w Ł. i kontynuowaniu nauki w szkole w K. nie zdobyła przygotowania zawodowego , albowiem uniemożliwił to jej stan zdrowia.
Powód podniósł także , iż pozwana otrzymuje rentę oraz pracuje w zakładzie pracy chronionej. Oczywistym jest , iż świadczenie rentowe , które pozwana otrzymuje, stanowi dochód uwzględniany przy ustalaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego ( co podkreślał również Sąd w toku sprawy III RC 225/12 ), chociaż fakt iż pozwana jest uprawniona do tego świadczenia nie przesądza , że obowiązek alimentacyjny powoda wobec niej wygasł. Renta socjalna wraz z zasiłkiem pielęgnacyjnym wynosi aktualnie 1062 zł netto, którą to kwotę nie sposób uznać za wystarczającą na pokrycie wszystkich usprawiedliwionych potrzeb pozwanej. Pozwana jest bowiem de facto osobą wymagającą stałej opieki a przy tym ponosi znaczne wydatki na leczenie ( aparaty słuchowe, wkładki ), zakup leków oraz niezbędną rehabilitację. Wprawdzie wydatki związane ze stanem zdrowia ponoszone są okresowo ( jak np. zakup aparatu słuchowego ), ale pozwana , przy założeniu iż utrzymuje się jedynie z renty socjalnej, nie jest w stanie wyłożyć jednorazowo chociażby 2 tys. zł. na dopłatę do aparatu. Stan zdrowia pozwanej wymaga także prowadzenia rehabilitacji, np. w postaci wyjazdów na basen. Także i te wydatki należy uznać zatem za usprawiedliwione. Wśród potrzeb pozwanej należy także uwzględnić wydatki związane z zakupem odzieży, obuwia, opłatami związanymi z zapewnieniem odpowiednich warunków mieszkaniowych. Nie jest bowiem tak, iż skoro pozwana mieszka z rodziną, nie musi ponosić tego rodzaju wydatków. Podsumowując , w ocenie Sądu , miesięczne wydatki związane z utrzymaniem pozwanej nie uległy zmianie od zakończenia ostatniej sprawy o alimenty i wynoszą nadal co najmniej 1,6 tys. zł miesięcznie. Kwota otrzymywanych przez pozwaną świadczeń pozwala zatem jedynie na częściowe pokrycie kosztów utrzymania.
Na marginesie należy zauważyć, iż w ocenie Sądu, obowiązek alimentacyjny obciąża również w dalszym ciągu matkę pozwanej, przy czym wykonuje go ona w całości poprzez osobiste starania o jej utrzymanie i wychowanie ( art. 135 § 2 kro ). Nie sposób bowiem wymagać od W. M. aby musiała jeszcze finansowo partycypować w utrzymaniu córki, skoro w znacznym stopniu podporządkowała ona swoje życie jej potrzebom , w tym również poprzez rezygnację z zatrudnienia. Z uwagi na stan zdrowia pozwanej W. M. nadal musi dbać o odpowiednią opiekę medyczną dla córki oraz zaspokajanie wszelkich innych jej potrzeb bytowych.
Powód w toku sprawy podnosił , iż pozwana ma możliwość ubiegania się o świadczenie przewidziane w ustawie z 31.07.2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz.U.2019.1622). Zgodnie z tą ustawą, świadczenie uzupełniające przysługuje osobie uprawnionej w wysokości nie wyższej niż 500 zł miesięcznie, przy czym łączna kwota świadczenia uzupełniającego i innych świadczeń nie może przekroczyć 1.600 zł miesięcznie (…). Jednocześnie powód wskazywał , iż kwota uzupełniającego świadczenia winna być uwzględniana przy ustaleniu alimentów.
Art. 135 § 3 kro , który wskazuje jakiego rodzaju świadczenia nie wpływają na zakres świadczeń alimentacyjnych, nie wymienia ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Zdaniem Sądu nie przesądza to o konieczności uwzględniania świadczeń w przypadku zaistnienia sporów na tym tle. Zauważyć należy , iż na zakres świadczeń alimentacyjnych nie mają np. wpływu świadczenia przyznawane z pomocy społecznej ( pkt 1 § 3 art. 135 kro ), świadczenia wychowawcze ( tzw. "500+"). Należy zatem w drodze analogii uznać, iż również świadczenie uzupełniające przewidziane w ustawie z dnia 31.07.2019 r. , którego celem jest dodatkowe wsparcie dochodowe osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji , nie wpływa na obowiązek alimentacyjny. Celem świadczenia wychowawczego tzw. "500+" też jest przecież częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych ( art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 11.02.2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci). Nie można też zapominać, że wyżej powołana ustawa o świadczeniu uzupełniającym obowiązuje dopiero od 01.10.2019 r., a więc stosunkowo krótko i niewykluczone, że świadczenie uzupełniające zostanie zaliczone do świadczeń, które nie wpływają na zakres świadczeń alimentacyjnych. Dość wspomnieć, że wprowadzenie świadczenia "500 +" także nie przełożyło się od razu na zmianę treści art. 135 § 3 kro.
W tym stanie rzeczy, na podstawie cytowanych przepisów, orzeczono jak w pkt I wyroku. Zdaniem Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dał podstaw ani do ustalenia wygaśnięci obowiązku alimentacyjnego , jak również do uwzględnienia żądania ewentualnego poprzez obniżenie alimentów należnych pozwanej.
Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka A. M., gdyż powód pomimo zobowiązania do uiszczenia zaliczki na wydatki związane z przeprowadzeniem w/w dowodu, nie uiścił jej w zakreślonym terminie. Stosownie natomiast do art. 130 4 § 1 zd.1 i § 5 kpc, strona, która wnosi o podjęcie czynności połączonej z wydatkami, obowiązana jest uiścić zaliczkę na ich pokrycie, a w razie nieuiszczenia zaliczki sąd pominie czynność połączoną z wydatkami.
Sąd oddalił również wniosek o zawieszenie postępowania. W szczególności podstawy do zawieszenia postępowania nie można upatrywać, w toczącym się postępowaniu o przyznanie świadczenia uzupełniającego, tym bardziej iż w ocenie Sądu, nawet przyznanie M. M. (1) tego świadczenie nie miałoby wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy.
Sąd oddalił także wniosek o przeprowadzenie dowodu z akt komorniczych Kmp 50/18, Kmp 56/06 oraz Kmp 44/16, albowiem fakt posiadania przez powoda zaległości alimentacyjnych był w sprawie bezsporny.
O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu orzeczono na podstawie § 8 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz.U.2019.18).
SSR Agnieszka Pietruszka