UZASADNIENIE

M. W. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa - Zakładu Karnego
w S. kwoty 80 000,00 tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w związku z tym, że przebywając na oddziale tamtejszej jednostki penitencjarnej zaraził się gruźlicą. W toku sprawy ostatecznie sprecyzował żądanie wnosząc o zasądzenie na swoją rzecz kwoty 400 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od rozszerzenia powództwa
(03 marca 2016 roku). Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów zastępstwa prawnego.

Skarb Państwa - Zakład Karny w S. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

M. W. był osadzony w Zakładzie Karnym w S. od 20 stycznia 2010 roku do 29 maja 2016 roku. W okresie od 19 lipca 2010 roku do 30 września 2010 roku na przebywał także w Areszcie Śledczym w Ł., a od 07 września 2011 roku do 15 grudnia 2011 roku w Zakładzie Karnym w O., (bezsporne) .

W dniu 13 kwietnia 2017 roku powód został ponownie osadzony
w Zakładzie Karnym w S., gdzie nadal przebywa, (bezsporne) .

Przy przyjęciu do Zakładu Karnego w S. powód chorował
na alkoholizm, nikotynizm i padaczkę poalkoholową. Nie chorował na gruźlicę ani przewlekłe choroby płuc, (dowód: zeznania powoda - k. 337 verte i nagranie z dnia 22 maja 2017 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:06:08 do 00:12:30,
w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 98 verte i nagranie z dnia
14 marca 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:07:34 do 00:15:58; opinia biegłego M. R. - k. 296 - 298; dokumentacja lekarska - k. 133) .

Powoda w czasie odbywania kary pozbawienia wolności odwiedzali członkowie rodziny, żaden z nich nie chorował na gruźlicę, (dowód: zeznania powoda - k. 337 verte i nagranie z dnia 22 maja 2017 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:06:08 do 00:12:30, w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 98 verte i nagranie z dnia 14 marca 2016 roku - płyta - k. 339, minuta
od 00:07:34 do 00:15:58; zeznania świadka M. K. - k. 187 verte
i nagranie z dnia 25 kwietnia 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:08:45
do 00:12:36; opinia biegłego M. R. - k. 296 - 298) .

W 2014 roku u matki powoda wykryto nowotwór złośliwy płuc, (dowód: zeznania powoda - k. 337 verte i nagranie z dnia 22 maja 2017 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:06:08 do 00:12:30, w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 98 verte i nagranie z dnia 14 marca 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:07:34 do 00:15:58; zeznania świadka M. K. - k. 187 verte i nagranie z dnia 25 kwietnia 2016 roku - płyta - k. 339, minuta
od 00:08:45 do 00:12:36; opinia biegłego M. R. - k. 296 - 298; dokumentacja medyczna - k. 57- 64 verte) .

W trakcie odbywania kary powód został osadzony w jednej celi z D. U. (1), który chorował na aktywną gruźlicę, (dowód: zeznania powoda - k. 337 verte i nagranie z dnia 22 maja 2017 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:06:08 do 00:12:30, w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 98 verte i nagranie z dnia 14 marca 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:07:34
do 00:15:58; zeznania świadków: D. U. (1) - k. 289 i nagranie z dnia
11 października 2016 roku - płyta - k. 290, minuta od 00:04:21 do 00:07:32, K. B. - k. 187 verte i nagranie z dnia 25 kwietnia 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:15:40 do 00:23:52, D. J. - k. 188 i nagranie z dnia 25 kwietnia 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:36:38 do 00:40:25, M. C. - k. 188 i nagranie z dnia 25 kwietnia 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:27:08 do 00:33:21, H. M. - k. 257) .

W dniu 11 marca 2013 roku powód odbył konsultację pulmonologiczną podczas, której wskazał, że w zakładzie karnym miał styczność z chorym
na gruźlicę. Podczas konsultacji 24 października 2013 roku powód zgłaszał utrzymujący się od kilku tygodni kaszel. Zdjęcie rtg z 24 października 2013 roku wykazało niewielkie zacienienie w górnym polu lewego płuca. Powoda poddano izolacji i obserwacji w kierunku (...) poprzez badanie plwociny BK trzy razy dziennie, w tym B. i wdrożono farmakoterapię. Objęto go leczeniem przeciwgruźliczym i diagnostyką bakteriologiczną, radiologiczną i endoskopową oskrzelową. W 2014 roku powód był na 4 wizytach u lekarza pulmonologa, jednak nie uzyskano potwierdzenia bakteriologicznego gruźlicy, (dowód: zeznania powoda - k. 337 verte i nagranie z dnia 22 maja 2017 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:06:08 do 00:12:30, w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 98 verte i nagranie z dnia 14 marca 2016 roku - płyta - k. 339, minuta
od 00:07:34 do 00:15:58; opinia biegłego M. R. - k. 296 - 298; historia choroby - k. 133) .

Po stwierdzeniu u powoda podejrzenia gruźlicy przestała go w zakładzie karnym odwiedzać siostra w obawie o zakażenie, (dowód: zeznania powoda - k. 337 verte i nagranie z dnia 22 maja 2017 roku - płyta - k. 339, minuta
od 00:06:08 do 00:12:30, w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 98 verte i nagranie z dnia 14 marca 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:07:34 do 00:15:58; zeznania świadka M. K. - k. 187 verte i nagranie z dnia
25 kwietnia 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:08:45 do 00:12:36) .

Od 19 lutego 2015 roku do 22 sierpnia 2015 roku powód przebywał
na Oddziale (...) Zakładu Opieki Zdrowotnej Zakładu Karnego (...) w Ł. z rozpoznaniem naciekowej gruźlicy płuc. Powoda leczono lekami przeciwprątkowymi. Uzyskano zmniejszenie nacieków swoistych w polu górnym lewego płuca. Obecnie powód jest wyleczony i niezakaźny dla otoczenia. Przez okres 3 - 4 lat będzie wymagał okresowej kontroli pulmonologicznej, (dowód: zeznania powoda - k. 337 verte i nagranie z dnia 22 maja 2017 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:06:08 do 00:12:30, w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 98 verte i nagranie z dnia 14 marca 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:07:34 do 00:15:58; opinia biegłego M. R. - k. 296 - 298; historia choroby - k. 133) .

Po zachorowaniu powód był apatyczny i blady. Szybko się męczył, czasami spał w celi w ciągu dnia. Miewał stany gorączkowe, czasami było mu duszno,
miał uczucie, że nie może oddychać, (dowód: : zeznania powoda - k. 337 verte
i nagranie z dnia 22 maja 2017 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:06:08
do 00:12:30, w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami - k. 98 verte i nagranie z dnia 14 marca 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:07:34 do 00:15:58; zeznania świadków: M. C. - k. 188 i nagranie z dnia 25 kwietnia 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:27:08 do 00:33:21, K. P. - k. 188 - 188 verte i nagranie z dnia 25 kwietnia 2016 roku - płyta - k. 339, minuta od 00:43:54 do 00:47:52) .

W dniu 23 października 2015 roku wobec powoda wydano orzeczenie
o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Jako przyczynę orzeczenia wskazano symbol (...), co zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 roku w sprawie orzekania
o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności oznacza choroby psychiczne. Przyznany stopień ustalono od dnia 29 września 2015 roku do 31 października 2017 roku. Wskazano, że powód może podjąć prace w warunkach chronionych, (dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności - k. 42 - 42 verte) .

Na skutek zachorowaniu na gruźlicę lewego płuca powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10% związanego z pozostałością nacieków pozapalnych w lewym płucu, (dowód: opinia biegłego M. R. - k. 296 - 298) .

W okresie osadzenia powoda w Zakładzie Karnym w S. odnotowywano zachorowania na gruźlicę, (dowód: pismo Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S. z dnia 21 marca 2016 roku - k. 119) .

Powyższy stan faktyczny był częściowo bezsporny, gdyż został ustalony
na podstawie zgodnych twierdzeń stron.

Jedyną faktyczną okoliczność sporną w sprawie było stwierdzenie, gdzie doszło do zarażenia powoda gruźlicą. W tym zakresie Sąd oparł
się na dokumentacji medycznej, opinii biegłego pulmonologa, na zeznaniach powoda i przesłuchiwanych w sprawie świadków: D. U. (1), K. B., D. J., M. C. i H. M.. Powołane dowody wzajemne się uzupełniają i nie zostały skuteczne zanegowane przez stronę pozwaną. Przede wszystkim z dokumentacji medycznej wynika,
że przy przyjęciu do zakładu karnego w dniu 20 stycznia 2010 roku powód
nie chorował na gruźlicę ani nie ujawniał jej objawów, co miało miejsce dopiero podczas wizyty lekarskiej w dniu 11 marca 2013 roku. Podczas kolejnych wizyt powód konsekwentnie podawał też, że w zakładzie karnym miał styczność z osobą chorą na gruźlicę. Z dokumentacji medycznej matki powoda, jak i z zeznań świadka M. K. jednoznacznie zaś wynika, że nikt w rodzinie powoda
nie chorował na tę chorobę. Ponadto powód wskazał na chorą osobę, z którą przebywał w celi i która potwierdziła tę okoliczność. W/w świadkowie również potwierdzili, że powód był osadzony z osobą chorą na gruźlicę i choć takie informację część z nich posiadała od samego powoda, to jednak ze względu
na wyżej wymienione okoliczności Sąd uznał ich zeznania za wiarygodne.

Sąd uznał za wiarygodną opinię biegłego lekarza pulmonologa M. R., gdyż w ocenie Sądu jest jasna, logiczna i wewnętrznie niesprzeczna. Treść opinii oparta została na analizie dokumentacji medycznej, sporządzono
ją z uwzględnieniem zasad fachowej wiedzy. Rozważając procentowy uszczerbek na zdrowiu powoda biegły uwzględnił swoje wieloletnie doświadczenie w zakresie opiniowania. Nie dostrzeżono przy tym żadnych czynników osłabiających zaufanie do wiedzy biegłego i jego bezstronności, ani żadnych innych ważnych przyczyn, które zmuszałyby do dopuszczenia dowodu z opinii innych specjalistów, na co również nie wskazywały strony postępowania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Roszczenie powoda o zadośćuczynienie za zarażenie go gruźlicą podczas odbywania przez niego kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym
w S. należy rozpatrywać na podstawie przepisów art. 445 § 1 k.c. i art. 417 k.c.

W pierwszej kolejności należało jednak rozważyć czy zostały wypełnione przesłanki określone w art. 417 k.c., ponieważ warunkuje to odpowiedzialność pozwanego co do zasady.

Art. 417 k.c. stanowi podstawę odpowiedzialności Skarbu Państwa
za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej. Przez „niezgodne z prawem działanie
lub zaniechanie”, przy uwzględnieniu art. 77 ust. 1 Konstytucji , rozumie
się działanie sprzeczne z przepisami, zgodnie z konstytucyjnym ujęciem jego źródeł. Innymi słowy, chodzi o każde obiektywnie sprzeczne z prawem działanie władzy publicznej.

Warunkiem odpowiedzialności Skarbu Państwa na podstawie art. 417 k.c. jest nie tylko niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, musi bowiem zaistnieć szkoda oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy tym działaniem lub zaniechaniem a szkodą.

Przepis art. 417 k.c. znajduje zastosowanie, o ile szkoda wyrządzona została „przy wykonywaniu władzy publicznej”. Dotyczy on zatem wyłącznie skutków funkcjonowania państwa i jednostek samorządu terytorialnego w sferze określanej mianem imperium, a więc działań lub zaniechań polegających
na wykonywaniu funkcji władczych, realizacji zadań władzy publicznej. Szkoda musi być wyrządzona działaniem władczym. Pojęcie „wykonywanie władzy publicznej” obejmuje tylko takie działania, które ze swej istoty, czyli ze względu na charakter i rodzaj funkcji przynależnej władzy publicznej, wynikają
z kompetencji określonych w Konstytucji RP oraz w innych przepisach prawa,
a ich wykonywanie z reguły łączy się z możliwością władczego kształtowania sytuacji jednostki (parz wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 14 października 2016 roku, I ACa 735/16). W doktrynie wskazuje się, że chodzi zatem o działanie w takim obszarze, w którym może dojść do naruszenia prawa i wolności jednostki ze strony władzy publicznej. Wyrządzenie szkody przez niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej (w wyżej podanym znaczeniu) uzasadnia odpowiedzialność Skarbu Państwa na podstawie art. 417 § 1 k.c., gdy chodzi
o państwowe jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej (w ujęciu cywilistycznym - stationes fisci Skarbu Państwa) bądź osoby fizyczne (funkcjonariuszy państwowych) wykonujących uprawnienia do wykonywania władzy publicznej. W konsekwencji należy stwierdzić, że art. 417 § 1 k.c. jest podstawą odpowiedzialności Skarbu Państwa wówczas, gdy szkoda została wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie funkcjonariusza państwowego lub państwowej jednostki organizacyjnej bez osobowości prawnej uprawnionych do wykonywania władzy publicznej (sfera imperium).

Wykonywanie kary pozbawienia wolności, jako ingerencja w podstawowe prawa jednostki, jakim jest prawo do wolności, realizowana jest w państwie prawa wyłącznie przez powołane do tego organy państwowe. W Polsce kara pozbawienia wolności wykonywana jest w zakładach karnych, które podlegają Ministrowi Sprawiedliwości (art. 68 k.k.w.). Organizowanie systemu wykonywania kar jest zatem wykonywaniem władzy publicznej państwa.

Obowiązkiem zakładu karnego - stosownie do przepisów kodeksu karnego wykonawczego - jest zapewnienie osobie odbywającej karę pozbawienia wolności właściwych warunków zdrowotnych bez nieuzasadnionego narażania
jej na rozstrój zdrowia. W myśl bowiem art. 41 zd. 1 k.k.w. kary, środki karne, zabezpieczające i zapobiegawcze wykonuje się w sposób humanitarny,
z poszanowaniem godności ludzkiej skazanego. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy
z dnia 09 kwietnia 2010 roku o służbie więziennej (tekst jedn., Dz.U. z 2017 roku, poz. 631) do podstawowych zadań służby więziennej należy: zapewnienie osobom skazanym na karę pozbawienia wolności lub tymczasowo aresztowanym, a także osobom, wobec których są wykonywane kary pozbawienia wolności i środki przymusu skutkujące pozbawieniem wolności, przestrzegania ich praw,
a zwłaszcza humanitarnych warunków bytowych, poszanowania godności, opieki zdrowotnej i religijnej (pkt 3) oraz humanitarne traktowanie osób pozbawionych wolności (pkt 4).

Stanowi o tym także wprost art. 10 ust. 1 ratyfikowanego przez Polskę Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, zgodnie z którym każda osoba pozbawiona wolności będzie traktowana w sposób humanitarny
i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka. Także art. 3 Konwencji
o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności stanowiący, że nikt
nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu, wprowadza obowiązek zapewnienia osobom osadzonym w zakładach karnych godziwych i humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, które nie naruszają godności ludzkiej. Łączy się z tym wynikający z art. 8 ust. 1 Konwencji nakaz poszanowania życia prywatnego obywateli i ich prawa do intymności, co w odniesieniu do osób osadzonych w zakładach karnych oznacza obowiązek zapewnienia takich warunków bytowych i sanitarnych,
w których godność ludzka i prawo do intymności nie doznają istotnego uszczerbku. Odpowiednikami powyższych norm prawa międzynarodowego
są przepisy art. 40, 41 ust. 4 i art. 47 Konstytucji , wprowadzające wskazane zasady na grunt prawa polskiego.

Nadto podnieść w tym miejscu trzeba, że istotnym jest, iż zgodnie z ogólną regułą dowodową wyrażoną w treści art. 6 k.c. i 232 k.p.c. ciężar dowodu spoczywa na osobie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne. Wobec tego powód wywodząc swoje roszczenie z przepisu art. 417 § 1 k.c . musiał wykazać bezprawne działania lub zaniechania funkcjonariuszy jednostki Skarbu Państwa, szkodę oraz związek przyczynowy pomiędzy szkodą a zachowaniem pozwanego. Bez znaczenia jest przy tym, który z funkcjonariuszy władzy publicznej miał wyrządzić szkodę powodowi; przyjmowana jest w takim wypadku reguła winy anonimowej. Sąd miał także na względzie i to, że w sprawach o ustalenie przyczyny utraty lub pogorszenia zdrowia ludzkiego na skutek zarażenia chorobą zakaźną, nie jest na ogół możliwe stwierdzenie z całkowitą pewnością,
że przyczynę zakażenia stanowiło konkretne zdarzenie. Dopuszczalne jest zatem ustalenie tego faktu na podstawie dowodów pośrednich, o ile zachodzi wysokie prawdopodobieństwo jego zajścia (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 21 marca 1997 roku, sygn. akt I ACa 107/97). Zwalnia to stronę ponoszącą ciężar dowodu od żmudnego wykazania wszystkich etapów związku przyczynowego między pierwotnym zdarzeniem sprawczym a szkodą, wymaga jednak wysokiego uprawdopodobnienia istnienia pierwszego i kolejnych zdarzeń sprawczych, pozwalających traktować je, jako oczywiste (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 02 czerwca 2010 roku, III CSK 245/09).

W przedmiotowej sprawie powód sprostał temu wymogowi. Przede wszystkim jego wersja znajduje odzwierciedlenie w opinii biegłego pulmonologa, niezakwestionowanej przez stronę pozwaną, z której wynika bezsprzecznie,
że powód zachorował na gruźlicę w czasie odbywania kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w S.. Jednocześnie dowody przedstawione przez powoda pozwoliły na stwierdzenie z dużą dozą prawdopodobieństwa,
że do zarażenia doszło przez kontakt ze współosadzonym, który chorował
na czynną gruźlicę, bowiem świadek D. U. (1) potwierdził, że był chory już
w momencie przyjęcia go do Zakładu Karnego w S. - taką wiedzę powinni zaś posiadać funkcjonariusze służby więziennej skoro przy przyjęciu więźnia sprawdzany jest jego stan zdrowia. Natomiast pozwany nie przedstawił żadnych dowodów zaprzeczających twierdzeniom powoda co do swojej wiedzy o chorobie D. U. (1) i podjętych w związku z tym czynnościach. Jednocześnie pozwanemu nie udało się wykazać, że powód miał styczność z innymi osobami prątkującymi spoza zakładu karnego - taką osobą nie była z pewnością matka powoda, która nie chorowała na gruźlicę, co również wynika z opinii biegłego pulmonologa. Należy w tym miejscu dodać, że z pisma Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S. wynika, że w okresie osadzenia powoda w Zakładzie Karnym w S. zdarzały się wypadki zachorowań
na gruźlice, co również daje podstawę do stwierdzenia, że powód mógł zarazić się gruźlicą w tym zakładzie, a jeśli nie od D. U. (2), to od innego współosadzonego, z którym mógł mieć kontakt wbrew przepisom prawa
i obowiązkom funkcjonariuszy pozwanego.

Gruźlica znajduje się w wykazie chorób zakaźnych załącznika do ustawy zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych u ludzi (tekst jedn. Dz.U. z 2016 roku, poz. 1866) i jako taka poddana jest reżimowi wynikającemu
z przepisów powołanej ustawy. Z art. 34 ust. 1 pkt 1 wynika, że osoby chore
na gruźlicę w okresie prątkowania oraz osoby z uzasadnionym podejrzeniem
o prątkowanie podlegają obowiązkowej hospitalizacji. Zgodnie z art. 37 ust. 1 osoby podejrzane o zachorowanie lub chore na chorobę zakaźną są przyjmowane do szpitala zapewniającego skuteczną izolację. Nie powinno zatem dojść
do sytuacji, że powód jako osoba zdrowa został narażony na kontakt z osobą chorą, która powinna zostać odseparowana od pozostałych współosadzonych. Działanie funkcjonariuszy zakładu karnego należało ocenić w tym zakresie jako niezgodne z prawem, następstwem tych zaniedbań było zarażenie powoda gruźlicą.

W związku z tym Sąd uznał, że strona pozwana co do zasady ponosi odpowiedzialność na krzywdę niemajątkową, jaką doznał powód w związku
z zakażeniem go gruźlicą w Zakładzie Karnym w S..

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w sprawie będzie miał zastosowanie przepis art. 445 § 1 k.c., który stanowi, że sąd może przyznać poszkodowanemu w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę (szkodę niemajątkową) ujmowaną jako cierpienie fizyczne,
a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, to jest ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 04 lipca 1969 roku, I PR 178/69, OSNCP 1970, Nr 4, poz. 71). Zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia - te już doznane i te mogące powstać w przyszłości. Powinno ono być zatem przyznaną jednorazową rekompensatą za całą krzywdę.

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia obowiązuje zasada miarkowania wyrażająca się w nakazie uwzględnienia wszystkich okoliczności
i skutków doznanych krzywd z odniesieniem do warunków określających poziom życia ludzi w pełni sprawnych i aktywnych, panujących w środowisku w jakim żyje powód (patrz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 04 lipca 2000 roku,
I CKN 837/00, LEX nr 56891).

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. wymaga uwzględnienia wieku poszkodowanego, stopnia cierpień fizycznych
i psychicznych, ich intensywności i czasu trwania, nieodwracalności następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwa, oszpecenia), rodzaju wykonywanej pracy, szans na przyszłość, poczucia nieprzydatności społecznej, bezradności życiowej oraz innych podobnych czynników (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 09 listopada 2007r., V CSK 245/07, OSNC - (...)).

Sąd Najwyższy w ostatnich latach wielokrotnie podkreślał w swoich orzeczeniach, że ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną
do warunków gospodarki rynkowej. Zwracał uwagę, że nie można akceptować stosowania taryfikatora i ustalania wysokości zadośćuczynienia według procentów trwałego uszczerbku na zdrowiu, że zdrowie ludzkie jest dobrem
o szczególnie wysokiej wartości, w związku z czym zadośćuczynienie z tytułu uszczerbku na zdrowiu powinno być odpowiednio duże, że nietrafne jest posługiwanie się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia jedynie określonymi jednostkami przeliczeniowymi w postaci najniższego czy średniego wynagrodzenia pracowniczego.

O wysokości należnego zadośćuczynienia stanowi przede wszystkim rozmiar (zakres) doznanej przez pokrzywdzonego krzywdy, a niewymierny charakter tej krzywdy sprawia, że ocena w tej mierze winna być dokonana
na podstawie całokształtu okoliczności sprawy.

Przesłanką żądania zadośćuczynienia za krzywdę jest również istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem dobra osobistego (zdrowia) a szkodą niemajątkową. Spełnienie tej przesłanki nie budzi wątpliwości w niniejszej sprawie, gdyż w wyniku zarażenia gruźlicą, za co odpowiedzialność ponosi pozwany, powód doznał 10 % trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Sąd ustalając zakres krzywdy powoda uwzględnił m.in. rozmiar doznanych przez niego cierpień fizycznych i psychicznych, stopień uszczerbku na zdrowiu, jego wiek i skutki, które spowodowało zarażenie gruźlicą w niektórych płaszczyznach jego życia. Przede wszystkim Sąd miał na uwadze fakt, że u powoda doszło do rozstroju jego zdrowia i związanych z tym cierpień fizycznych
i psychicznych. Po zarażeniu się gruźlicą powód stał się apatyczny, blady, szybko się męczył, czasami spał w celi w ciągu dnia, miewał stany gorączkowe, czasami było mu duszno. Biegły stwierdził 10 % trwały uszczerbek na zdrowiu związany
z naciekami pozapalnymi w płucu lewym po przechorowaniu na gruźlicę płuca lewego. Leczenie powoda było długotrwałe i wymagało podjęcia inwazyjnych badań diagnostycznych. Powód musiał być także izolowany przez kilka miesięcy, co z całą pewnością wpłynęło negatywnie na jego kondycję psychiczną. Ponadto jego rodzina w obawie przed zakażeniem przestała go odwiedzać.

Biorąc zatem pod uwagę wszystkie powyższe okoliczności Sąd uznał,
iż należne powodowi zadośćuczynienie powinno wynieść 25 000,00 zł, o czym orzekł, jak w pkt 1 wyroku, na podstawie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 k.c.
i w zw. z art. 417 k.c.

Zadośćuczynienie w powyższej kwocie stanowi ekonomicznie odczuwalną wartość, ale jednocześnie utrzymane jest w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Kompensuje doznaną przez powoda krzywdę, przedstawia
dla niego ekonomicznie odczuwalną wartość, nie jest również rażąco wygórowane i nie prowadzi do nieuzasadnionego przysporzenia w jego majątku.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono, jak w punkcie 2 wyroku. Sąd uznał roszczenie ponad kwotę 25 000,00 zł
za wygórowane i nie znajdujące oparcia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Z opinii biegłego wynika, że obecnie gruźlicę rozpoznaną u powoda należy traktować jako wyleczoną. Jej skutki nie będą oddziaływać na przyszłe życie powoda, który musi jedynie kontrolować swój stan zdrowia przez 3 - 4 lata. Ponadto Sąd miał na uwadze to, że leczenie gruźlicy prowadzone w ramach refundacji z NFZ było bezpłatne. Powód nie wykazał również, że na skutek choroby nie będzie mógł wykonywać w przyszłości jakiejkolwiek pracy,
na tę okoliczność nie przedstawił żadnego dowodu. Udowodnił jedynie, że ma ustalony do dnia 31 października 2017 roku umiarkowany stopień niepełnosprawności, jednakże nie ze względu na gruźlicę.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł, jak w pkt 1 wyroku,
na podstawie art. 481 k.c., gdyż z chwilą doręczenia odpisu pozwu, co nastąpiło 07 grudnia 2015 roku (k. 38), pozwany winien spełnić roszczenie, a od dnia następnego pozostawał w zwłoce.

O kosztach zastępstwa prawnego należnych pełnomocnikowi powoda ustanowionemu z urzędu orzeczono, jak w pkt 3 wyroku, na podstawie § 11 pkt 25 w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002, Nr 163, poz. 1348 ze zm.) i w zw. z § 22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2016 roku, poz. 1714) , gdyż powód przegrał sprawę prawie w całości (w 93,75 %).

Sąd nie obciążył powoda brakującymi kosztami procesu, o czym orzekł,
jak w pkt 4 wyroku, na podstawie art. 102 k.p.c., z uwagi na jego trudną sytuację finansową i majątkową (nie posiada majątku i dochodu, jest osadzony w zakładzie karnym, gdzie nie pracuje).

O nie pokrytych kosztach wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa Sąd orzekł, jak w pkt 5 wyroku, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn., Dz.U. z 2016 roku, poz. 623 ze zm.) w zw. z art. 100 k.p.c. Dlatego nakazał pobrać
od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę
1 325,25 zł (6,25 % z kwoty 21 204,00 zł, na którą składa się: opłata stosunkowa w wysokości 20 000,00 zł, wynagrodzenia biegłego w wysokości 1 024,00 zł
i koszty konwoju w wysokości 180,00 zł).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE