UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 lipca 2013 r. strona powodowa S. K. (1)im. F. S.z siedzibą w G., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanych S. K., D. B.i R. N.kwoty 17.046,17 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Jednocześnie wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu podała, iż w ramach prowadzonej działalności zawarła w dniu 24.06.2010 r. z J. K. umowę pożyczki, na podstawie której udzieliła jej pożyczki w kwocie 11.000 zł, która miała być spłacana w miesięcznych ratach. Jednakże J. K. nie wywiązała się z obowiązku świadczenia, a w dniu 1 listopada 2010 r. zmarła. Wskazała, iż pozwani są jej spadkobiercami, jednakże skierowane do nich wezwanie do zapłaty okazało się bezskuteczne. Podała, iż na kwotę żądaną pozwem składają się następujące kwoty: 10.558,14 zł tytułem należności głównej oraz kwota 6.488,03 zł tytułem odsetek.

W dniu 23 sierpnia 2013 r. w przedmiotowej sprawie wydany został nakaz zapłaty, od którego pozwani D. B. oraz R. N. skutecznie wnieśli sprzeciw, zaskarżając nakaz zapłaty w całości, podnosząc, iż nie przysługuje im legitymacja bierna do występowania w niniejszym procesie oraz wskazując na nieudowodnienie roszczenia.

W uzasadnieniu sprzeciwu wskazali, iż postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po J. K. nie zostało przeprowadzone, a więc nie jest znany krąg spadkobierców. Podnieśli ponadto, iż uchylili się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza oraz złożyli takie oświadczenia. Jednocześnie wnieśli o nieobciążanie ich kosztami postępowania.

W piśmie procesowym z dnia 15 listopada 2013 r. strona powodowa podniosła, iż nie ma obowiązku wykazywania postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku, iż pozwani są spadkobiercami pożyczkobiorcy. Wystarczającym jest bowiem udowodnienie, iż pozwani należą do kręgu spadkobierców ustawowych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 24 czerwca 2010 r. strona powodowa zawarła z J. K. umowę pożyczki.

J. K. otrzymała do dyspozycji kwotę 11.000 zł na okres od dnia 24 czerwca 2010 r. do dnia 24 czerwca 2015 r. w warunkach określonych umową i Regulaminem udzielania kredytów i pożyczek (...) im. (...) stanowiącym załącznik do umowy.

Zgodnie z pkt 4 umowy pożyczka oprocentowana była wg zmiennej stopy procentowej ustalanej przez Zarząd (...)wynoszącej w dniu zawarcia umowy 20 % w skali roku. Zmiana oprocentowania pożyczki mogła nastąpić w przypadku zmiany: stóp procentowych ogłaszanych przez NBP, stóp procentowych ustalanych przez Krajową S. K. (1), stóp procentowych ustalonych przez banki, rentowności obligacji i innych papierów wartościowych emitowanych lub gwarantowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski, a także wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych.

Łączna kwota wszystkich kosztów, opłat i prowizji związanych z udzieleniem pożyczki wyniosła 7.043,77 zł (pkt 8).

Spłata pożyczki miała następować w ratach miesięcznych, płatnych bez wezwania zgodnie z planem spłaty stanowiącym załącznik nr 2 do umowy (pkt 10).

Strony postanowiły, że w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki należność z tego tytułu staje się w dniu następnym należnością przeterminowaną. Od niespłaconego w całości lub w części kapitału, a od dnia wniesienia powództwa- od całości zadłużenia, pobierane są odsetki wg stopy procentowej wynoszącej czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP (pkt 23).

W przypadku uchybienia postanowieniom dotyczącym zasad i terminu spłaty, pożyczkobiorca będzie zobowiązany do uiszczenia na rzecz (...) opłaty windykacyjnych z tytułu następujących czynności: zawiadomień, wezwań do zapłaty, monitów telefonicznych w wysokości wynikającej z Tabeli prowizji i opłat (pkt 24).

Na podstawie zawartej umowy strona powodowa jest uprawniona do naliczania odsetek, wg stopy procentowej obowiązującej w danym okresie dla należności przeterminowanych, od niespłaconego w całości lub części kapitału, a od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia. Wysokość stopy procentowej dla należności przeterminowanych ustala w drodze uchwały Zarząd Kasy (§ 24 ust. 2 regulaminu). Stopa procentowa należności przeterminowanych od dnia 26 marca 2009 r. wynosiła dla pożyczek udzielonych od 20 lutego 2006 r. -21 %, natomiast od dnia 13 maja 2009 r. czterokrotność stopy kredytu lombardowego.

Dowód:

-: Umowa pożyczki konsumenckiej k. 10-11;
-: Wyciąg z regulaminu udzielania kredytów i pożyczek (...) k. 12;
-: Uchwała nr 12 z dnia 25 marca 2009 r. k. 14;
-: Uchwała z dnia 12 maja 2009 r.

W dniu 1 listopada 2010 r. pozwana J. K. zmarła.

Dowód:

-: Odpis skrócony aktu zgonu k. 22 w aktach Sądu Rejonowego w Oleśnicy, sygn, I Ns 117/13

Pismami z dnia 14 stycznia 2013 r. strona powodowa wezwała pozwanych jako spadkobierców J. K. do zapłaty kwoty 16.117,04 zł w terminie 7 dni.

Dowód:

-: Wezwania do zapłaty wraz z potwierdzeniami odbioru k. 17-22.

Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Oleśnicy wydanym w sprawie o sygn. akt. I Ns 117/13 zatwierdził uchylenie się przez D. B. oraz R. N. w dniu 12 marca 2013 r. od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza po zmarłej J. K..

Dowód:

-: Postanowienie z dnia 11 kwietnia 2013 r. k. 42 w aktach Sądu Rejonowego w Oleśnicy, sygn. I Ns 117/13.

Na dzień 15 lipca 2013 r. do zapłaty z tytułu umowy pożyczki pozostaje kwota 10.558,14 zł tytułem należności głównej oraz kwota 6.444,83 zł tytułem odsetek.

Dowód:

-: Raport spłaty k. 16.

Pozwana D. B. uzyskuje dochód w wysokości około 800 zł miesięcznie. Posiada trójkę dorosłych dzieci, w wieku 24 lata, 25 lat i 20 lat. Syn pozwanej pracuje, starsza córka przebywa na urlopie wychowawczym, a najmłodsza córka studiuje.

Dowód:

-: Przesłuchanie pozwanej k. 66.

Pozwany R. N. uzyskuje dochód w wysokości około 1600 zł miesięcznie. Posiada trójkę dzieci. Córkę w wieku 21 lat, syna w wieku17 lat oraz córkę w wieku 15 lat. Żona pozwanego zarabia około 1800 zł miesięcznie,

Dowód:

-: Przesłuchanie pozwanego k. 66.

Sąd zważył co następuje

Powództwo okazało się zasadne, w związku z czym podlegało uwzględnieniu w całości co do roszczenia głównego oraz w przeważającej części w stosunku co do odsetek.

Strona powodowa wywodziła swe roszczenie z umowy pożyczki nr (...) z dnia 24 czerwca 2010 r., a także treści Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek Spółdzielczej (...) oraz uchwały nr 4 z dnia 12 maja 2009 r. w sprawie ustalenia wysokości oprocentowania dla pożyczek przeterminowanych oraz faktu, iż pozwani są spadkobiercami J. K..

Pozwani wnosili o oddalenie powództwa podnosząc, iż nie są legitymowani biernie, albowiem brak jest postanowienia o stwierdzeniu spadku. Podnosili również, iż strona powodowa nie wykazała przysługującego jej roszczenia.

W ocenie Sądu podniesione przez pozwanych zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie.

Roszczenie strony powodowej znajduje postawę w art. 720 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić te samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie jednoznacznie wskazuje, iż stronie powodowej przysługiwało roszczenie o zapłatę kwoty żądanej pozwem. Strona powodowa w celu wykazania przysługującej jej wierzytelności przedstawiła umowę pożyczki zawartą przez J. K. wraz ze stanowiącym integralną jej część regulaminem udzielania pożyczek. Z treści tych dokumentów w sposób nie budzący wątpliwości wynika kwota należności głównej do uiszczenia której obowiązana była J. K. jak również sposób naliczenia pozostałych należności tj. odsetek, opłat i prowizji.

Z tego względu Sąd zasądził od pozwanych na rzecz strony powodowej kwotę żądaną pozwem, z tym jednak zastrzeżeniem, iż w ocenie Sądu brak było podstaw do zasądzenia odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego od całej żądanej pozwem kwoty. Mianowicie na kwotę objętą żądaniem pozwu składała się kwota należności głównej w kwocie 10.558,14 zł oraz odsetki w kwocie 6.488,03 zł, strona powodowa zaś nie przestawiła żadnego dowodu, z którego wynikała by możliwość naliczania odsetek umownych od odsetek umownych. Uprawnienie takie w szczególności nie wynikało z postanowień zawartej umowy jak i regulaminu. Z tego względu Sąd zasądził odsetki umowne jedynie od kwoty 10.558,14 zł żądanej tytułem należności głównej, a od kwoty 6.448,03 zł odsetki ustawowe.

Na uwzględnienie nie zasługiwał także zarzut pozwanych, iż nie przysługuje im legitymacja bierna do występowania w niniejszym procesie. W sprawie bezspornym było, iż pozwani są dziećmi J. K., a więc należą do kręgu spadkobierców ustawowych. Zgodnie zaś z art. 925 k.c. spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Nie jest w tym zakresie zaś konieczne ustalenie tej okoliczności w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Wskazać bowiem należy, iż postanowienie takie nie ma charakteru konstytytutywnego, a jedynie deklaratoryjny, czyli potwierdza istniejący już wcześniej stan rzeczy. Postanowienie takie może stanowić dowód, iż dana osoba jest spadkobiercą, jednakże nie stanowi dowodu wyłącznego na tą okoliczność. W niniejszym postępowaniu zaś wykazane zostało ponad wszelką wątpliwość, iż pozwani są następcami prawnymi J. K..

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu oparto o art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Wobec faktu, iż pozwani przegrali proces w całości, Sąd zasądził od nich na rzecz strony powodowej kwotę 3.270 zł tytułem kosztów procesu, na którą składają się kwota 853 zł tytułem opłaty od pozwu, kwota 2400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Biorąc pod uwagę sytuację rodzinną i majątkową pozwanych Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania przepisu art. 102 k.p.c. i nieobciążania pozwanych kosztami procesu.

Rozstrzygnięcie zawarte w punkcie IV wyroku znajduje podstawę w art. 319 k.p.c., w zw. z art. 1031 § 2 k.c., zgodnie, z którym w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Jak wynika z akt postępowania Sądu Rejonowego w Oleśnicy, sygn. akt I Ns 117/13 Sąd ten postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2013 r. zatwierdził uchylenie się przez pozwanych od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o przyjęciu z dobrodziejstwem inwentarza spadku po zmarłej J. K.. Dlatego też mając na uwadze, iż pozwani podnieśli te okoliczność Sąd zastrzegł, iż ich odpowiedzialność jest ograniczona do wartości masy czynnej spadku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE