Sygn. akt II Ca 838/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 stycznia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

Sędziowie

SSO Paweł Hochman

SSO Dariusz Mizera (spr.)

Protokolant

st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2019 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa P. B. (1)

przeciwko (...) S.A. w W.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku

z dnia 28 czerwca 2018 roku, sygn. akt I C 933/16

1. z urzędu prostuje oczywistą omyłkę pisarską w zaskarżonym wyroku w ten sposób, że w miejsce błędnej sygnatury akt „IC 993/16” wpisuje prawidłową „IC 933/16”;

2. oddala apelację;

3. zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda P. B. (1) kwotę 1.800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancje odwoławczą.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSO Paweł Hochman SSO Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 838/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 czerwca 2018 roku Sąd Rejonowy w Radomsku po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2018 roku w Radomsku na rozprawie sprawy z powództwa P. B. (1) przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zadośćuczynienie i odszkodowanie

1. zasądził od pozwanej (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda P. B. (1) kwotę 21 000 zł (dwadzieścia jeden tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 listopada 2015 roku do dnia zapłaty Mułem zadośćuczynienia.

2. zasądził od pozwanej (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda P. B. (1) kwotę 1 077,82 zł (jeden

tysiąc siedemdziesiąt siedem złotych osiemdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania,

3. zasądził od pozwanej (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda P. B. (1) kwotę 782,51 zł (siedemset osiemdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt jeden groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 czerwca 2018 roku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania,

4. oddalił powództwo w pozostałym zakresie,

5. zasądził od pozwanej (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda P. B. (1) kwotę 6 361 zł (sześć tysięcy trzysta sześćdziesiąt jeden złotych) z tytułu kosztów postępowania w tym kwotę 4 817 złotych (cztery tysiące osiemset siedemnaście złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

6. nakazał pobrać od pozwanej (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. rzecz Skarbu Państwa - Kasy Sądu Rejonowego w Radomsku kwotę 558.82 zł (pięćset pięćdziesiąt osiem złotych osiemdziesiąt dwa grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Podstawą rozstrzygnięcia były przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu 19 maja 2015 roku w godzinach przedpołudniowych powód P. B. (1) brał udział w wypadku w R. przy ul. (...). Powód był kierowca samochodu marki S. nr rej (...). Sprawcą zdarzenia była kierująca samochodem marki S. nr rej (...), która nie ustąpiła pierwszeństwa przejazdu i uderzyła w prawidłowo jadący samochód powoda.

Na miejsce zdarzenia przybyła Policja mająca siedzibę w Komendzie Powiatowej w R.. Na okoliczności zdarzenia sporządzono notatkę.

P. B. (1) powiedział policjantom, że źle się czuje, policjant obecny na miejscu zasugerował mu, ze powinien udać się na Pogotowie. Dwie trzy godziny od zdarzenia, gdy ból zaczął narastać powód udał się do Szpitala (...) w R.. Na oddziale chirurgii stwierdzono u powoda stłuczenie głowy, klatki piersiowej, miednicy, uraz kręgosłupa w odcinkach szyjnych i lędźwiowym, odłamanie fragmentu kostnego zęba obrotonika, pourazowe pogorszenie widzenia prawym okiem oraz uraz prawego kciuka. Powód był hospitalizowany do dnia 26 maja 2015 roku.

Powodowi usztywniono kręgosłup szyjny za pomocą kołnierza ortopedycznego na okres czterech tygodni, następnie skierowano powoda na dalsze leczenie do poradni neurologicznej i okulistycznej. Powód zażywał leki przeciwzapalne, przeciwbólowe, uspokajające, w tym K., O., N., D. ret i R., M. oraz specjalistyczne preparaty witaminowe. Powód po dawkach leków potrafił „przespać” cały miesiąc.

Powód leczył się po wypadku w następujących ośrodkach medycznych u specjalistów: (...) w R., (...) (...) w B.. (...)w R., (...).D. w R.. Powód przechodził szereg rehabilitacji, miał także skierowanie do sanatorium.

Powód leczy się także okulistycznie. Wybroczyna po wypadku została wchłonięta, ale prawdopodobnie nastąpiło uszkodzenie nerwu. Powód do tej pory ma zaburzenia widzenia w prawym oku. Lekarz prowadzący stwierdziła, że takie widzenie pozostanie, ponieważ nie ma już możliwości wyleczenia tego urazu oka.

Pojazd sprawcy wypadku posiadał ubezpieczenie w (...) S.A. z siedzibą w W..

Biegła z zakresu neurologii i rehabilitacji medycznej orzekła w zakresie odcinka lędźwiowego długotrwały uszczerbek w wysokości 6%. Uszczerbek ustalony wynosił 10% jednakże ze względu na wcześniejsze zmiany zwyrodnieniowe - dyskopatyczne w zakresie badanego odcinka uszczerbek ten określono ostatecznie na 6%.

Pourazowy zespól bólowy korzeniowy z odcinak lędźwiowo-krzyżowego przez kilka miesięcy ograniczał aktywność życiową powoda obok przebytego złamania C2 był powodem niezdolności do pracy, ograniczał zdolność powoda do niektórych cięższych czynności domowych takich jak pranie, sprzątnie, zakupy, załatwianie spraw poza domem przez okres kilku miesięcy.

Średni koszt leczenia neurologicznego to kwota 120-150 złotych miesięcznic. Z przyczyn neurologicznych powód wymagał pomocy osób trzecich w wymiarze 1 godziny przez okres 1 miesiąca, a następnie przez okres 3-4 miesięcy po 2-3 godziny tygodniowo.

W zakresie następstw neurologicznych nie należy się według biegłej spodziewać innych późnych następstw przebytego urazu.

Biegły z zakresu ortopedii i traumatologii stwierdził u powoda uszczerbek trwały w zakresie swojej specjalności w wysokości 5%. Stopień cierpień był umiarkowany przez okres 3 miesięcy, potem był to stopień lekki do 6 miesięcy od urazu.

Biegły stwierdził, że rokowania w zakresie ortopedii i traumatologii są stabilne w zakresie odzyskania zdolności do pracy i odzyskania dość dobrej wydolności statyczno-dynamicznej. Nie należy według biegłego spodziewać się w przyszłości istotnego kalectwa po urazie odcinka szyjnego i L/S. Obecnie ponadto wydolność statyczna i dynamiczna szyi jest zadowalająca na pograniczu z dobrą. Z powodów ortopedycznych powód wymagał pomocy osób trzecich na poziomie 2 godzin przez okres około 3 miesięcy.

Orzeczeniem z dnia 29 listopada 2017 roku Lekarza Orzecznika ZUS powód uzyskał prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. Lekarz wskazał, że powód rokuje odzyskanie zdolności do pracy. Następnie powodowi decyzją lekarza orzecznika z dnia 27 marca 2018 roku przyznano świadczenie rehabilitacyjne na okres 6 miesięcy.

Decyzją z dnia 5 grudnia 217 roku ZUS przyznał powodowi prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 28 listopada 2017 roku do 25 lutego 2018 roku oraz od dnia 26 lutego 2018 roku do 27 marca 2018 roku. W decyzji podkreślono, że powód wyczerpał prawo do zasiłku chorobowego, ale dalsze leczenie i rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. Następnie powodowi decyzją lekarza orzecznika z dnia 10 kwietnia 2018 roku przyznano świadczenie rehabilitacyjne na okres 6 miesięcy. Powód otrzymał także kolejne skierowanie do sanatorium.

Powód nadal kontynuuje leczenie w tym także ze względu na czas korzysta z. prywatnych usług, np. w zakresie wykonania rezonansu magnetycznego, którego to koszt badana wynosił 169 złotych.

Powód przed wypadkiem był bardzo aktywny fizycznie, uprawiał bieganie, pływanie, jazdę na nartach i na rowerze, chodził dużo po górach. Obecnie zrezygnował z tej aktywności fizycznej. Mając na uwadze zalecenia lekarskie nie korzysta także z basenu, ponieważ basen angażuje mocno odcinek szyjny kręgosłupa i odcinek lędźwiowy.

Powód zmuszony był także ograniczyć swoje życie towarzyskie. Przed wypadkiem P. B. (1) mieszkał sam jako kawaler w bloku na II piętrze, po wypadku korzystanie ze schodów było na tyle uciążliwe, że przeniósł się do rodziców i mieszka na parterze. Po wypadku powód znacznie schudł, często kulał. Rodzice, brat a także znajomi pomagali mu w czynnościach życia codziennego, takich jak zakupy, sprzątanie, gotowanie, dojazd do lekarzy na wizyty.

Powyższe ustalenia faktyczne Sąd poczynił w oparciu o powołane dowody z dokumentów załączonych do akt sprawy, a także z zeznań świadków, dokumentacji medycznej, decyzji ZUS oraz przesłuchania powoda, uznając, że są one wiarygodne i zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy.

Ustalając okoliczności związane ze stanem zdrowia powoda, doznanymi przez niego w wypadku obrażeniami oraz rokowaniami na przyszłość co do jego stanu zdrowia Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego z zakresu (...), oraz opinii biegłego z zakresu neurologii B. S. uznając, że są one pełne, rzetelne, fachowe i jako takie w pełni przydatne dla celów dowodowych.

Mając takie ustalenia Sąd zważył, iż powództwo jest zasadne w przeważającej części i zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie pozwany przyjął odpowiedzialność w zakresie szkody osobowej na powodzie z racji udzielanej ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu. Podniósł natomiast, że roszczenie z którym powód wystąpił jest niezasadne bowiem powodowi wypłacono już zadośćuczynienie, które według pozwanej w pełni rekompensuje poniesioną szkodę na osobie.

Z treści art. 361 § 1 k.c. wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

W niniejszej sprawie bezpośrednim wynikiem zdarzenia z dnia 19 maja 2015 roku było doznanie przez powoda stłuczenie głowy, klatki piersiowej, miednicy, uraz kręgosłupa w odcinkach szyjnych i lędźwiowym, odłamanie fragmentu kostnego zęba obrtonika, pourazowe pogorszenie widzenia prawym okiem oraz uraz prawego kciuka.

W myśl opinii biegłej z zakresu neurologii i rehabilitacji medycznej B. S. powód doznał w zakresie odcinka lędźwiowego długotrwałego uszczerbku w wysokości 6%. Uszczerbek ustalony wynosił prawie dwukrotnie waęccj bo 10%, jednakże ze względu na wcześniejsze zmiany zwyrodnieniowe - dyskopatyczne w zakresie badanego odcinka uszczerbek ten biegła określiła ostatecznie na 6%. Pourazowy zespół bólowy korzeniowy z odcinak lędźwiowo-krzyżowego przez kilka miesięcy ograniczał aktywność życiową powoda, obok przebytego złamania C2 był powodem niezdolności do pracy, ograniczał zdolność powoda do niektórych cięższych czynności domowych takich jak pranie, sprzątnie, zakupy, załatwianie spraw poza domem przez okres kilku miesięcy. Średni koszt leczenia neurologicznego to kwota 120-150 złotych miesięcznie. Z przyczyn neurologicznych powód wymagał pomocy osób trzecich w wymiarze 1 godziny przez okres 1 miesiąca, a następnie przez okres 3-4 miesięcy po 2-3 godziny tygodniowo.

Natomiast biegły z zakresu (...) stwierdził u powoda uszczerbek trwały w zakresie swojej specjalności w wysokości 5%. Stopień cierpień był umiarkowany przez okres 3 miesięcy, potem był to stopień lekki do 6 miesięcy od urazu.

Z powodów ortopedycznych powód wymagał pomocy osób trzecich na poziomie 2 godzin przez okres około 3 miesięcy.

Opisane przez biegłych skutki pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem. Regułą wyrażoną w art. 361 § 2 k.c. jest zasada pełnego odszkodowania. Zgodnie z tą regułą naprawienie szkody obejmuje zarówno straty, jakie poszkodowany poniósł, jak i korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Szkoda może przybrać postać szkody w mieniu oraz szkody na osobie, przy czym szkoda na osobie może mieć charakter majątkowy lub niemajątkowy.

Rekompensatę z tytułu szkody niemajątkowej stanowi zadośćuczynienie. Podstawą prawną roszczenia o zadośćuczynienie jest przepis art. 445 k.c., który przewiduje, iż w wypadku m.in. uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Powołana krzywda ujmowana jest jako cierpienie psychiczne i fizyczne wynikające z uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

Rozważając wysokość zadośćuczynienia za doznaną krzywdę należnego powodowi Sąd wziął pod uwagę obrażenia doznane przez powoda oraz wskazany uszczerbek na zdrowiu. Dodatkowo Sąd wziął pod uwagę dolegliwości fizyczne i psychiczne związane z doznanymi urazami w postaci dolegliwości bólowych, ograniczeń i utrudnień w życiu codziennym powoda, w jego aktywności życiowej, jak również okoliczność, że wypadek sam w sobie jest traumatycznym przeżyciem dla każdego człowieka, które niejednokrotnie powraca.

Powód przed wypadkiem był bardzo aktywny fizycznie, uprawiał bieganie, pływanie, jazdę na nartach i na rowerze, chodził dużo po górach. Obecnie zrezygnował z tej aktywności fizycznej. Mając na uwadze zalecenia lekarskie nie korzysta także z basenu, ponieważ basen angażuje mocno odcinek szyjny kręgosłupa i odcinek lędźwiowy. Powód zmuszony był także ograniczyć swoje życie towarzyskie. Przed wypadkiem P. B. (1) mieszkał sam jako kawaler w bloku na II piętrze, po wypadku korzystanie ze schodów było na tyle uciążliwe, że przeniósł się do rodziców i mieszka na parterze. Po wypadku powód znacznie schudł, często kulał. Rodzice, brat a także znajomi pomagali mu w czynnościach życia codziennego, takich jak zakupy, sprzątanie, gotowanie, dojazd do lekarzy na wizyty. Wypadek i związane z nim ograniczenia skutkowały także na życie zawodowe powoda. Pracował on na samodzielnych stanowiska menedżerskich, obecnie nie jest w stanie pracować od czasów wypadku, czyli od 3 lat nie jest on aktywny zawodowo.

Kierując się przedstawionymi wyżej względami Sąd uznał, że doznaną przez powoda krzywdę rekompensuje łącznie kwota 31 284,84 złotych, w tym biorąc pod uwagę, że pozwana wypłaciła powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 10 284,84 złotych, Sąd zasądził na rzecz powoda tytułem zadośćuczynienia kwotę wskazaną w punkcie 1 wyroku. Zdaniem Sądu kwota zadośćuczynienia w wysokości 21 000 złotych, której zasądzenia domagała się strona powodowa, spełnia kryterium należytej rekompensaty pieniężnej za krzywdę doznaną przez powoda, a jednocześnie nie jest nadmiernie wygórowana.

Sąd uznał także roszczenie powoda w zakresie odszkodowania za koszty poniesione w związku z leczeniem urazów nabytych w wyniku wypadku w kwocie 1.077,82 złote oraz kwota 782,51 złotych. Sąd na podstawie złożonych rachunków, faktur oraz danych dotyczących wyjazdów powoda do poradni, w tym także odbycia rehabilitacji w sanatorium, uznał te koszty za zasadne, a ich wysokość za udowodnioną.

W zakresie żądania ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej za szkody mogące powstać w przyszłości, Sąd zważył co następuje.

Zasądzenie określonego świadczenia z art. 444 § 1 i 2 k.c. czy 445 k.c. nie wyłącza jednoczesnego ustalenia w sentencji wyroku odpowiedzialności pozwanego za szkody mające powstać w przyszłości z tego samego zdarzenia (tak SN w uchwale składu 7 sędziów z dnia 12.04.1970r., III PZP 34/69, OSNCP 1970 nr 12 poz. 217), a podstawą prawną powyższego jest art. 189 k.p.c. Ocena, czy powód ma interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności pozwanego za szkody na osobie mogące powstać w przyszłości z danego zdarzenia, może zostać dokonana jedynie z uwzględnieniem okoliczności konkretnej sprawy. Przypomnieć w tym miejscu należy, że zgodnie z ogólną regułą dowodzenia wyrażoną w art. 6 k.c.. wszelkie przesłanki wskazane w art. 189 k.p.c. winien wykazać powód. Strona pozwana nie neguje swojej odpowiedzialności za skutki wypadku z dnia 23.12.2013r. Z kolei nawet ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość nie zwolniłoby powoda w razie sporu z obowiązku wykazania związku przyczynowego między nową szkodą a ww. zdarzeniem. Powód nie wykazywał natomiast, aby w przyszłości mógł napotkać trudności np. ze zgromadzeniem stosownego materiału dowodowego dla wykazania ewentualnych żądań tudzież z innych przyczyn nie mógłby zrealizować roszczeń w drodze powództwa o zapłatę. Przede wszystkim zaś powód nie wykazał aby doznane urazy miały spowodować wystąpienie w przyszłości dalszej ewentualnej szkody. Powód, jak wynika z dokumentacji medycznej jest po opieką poradni neurologicznej, przeprowadza także konsultacje z okulistą. Sąd miał tu na uwadze opinie dwóch biegłych lekarzy sądowych, którzy w zakresie swoich specjalności stwierdzili, że stan powoda nie powinien się pogorszyć. I tak w zakresie następstw neurologicznych nie należy się według biegłej B. S. spodziewać innych późnych następstw przebytego urazu. Natomiast w zakresie ortopedycznym biegły stwierdził, że rokowania w zakresie ortopedii i traumatologii są stabilne w zakresie odzyskania zdolności do pracy i odzyskania dość dobrej wydolności statyczno-dynamicznej. Nie należy według biegłego spodziewać się w przyszłości istotnego kalectwa po urazie odcinka szyjnego i L/S. Obecnie ponadto wydolność statyczna i dynamiczna szyi jest zadowalająca na pograniczu z dobrą. Ponadto stan zdrowia powoda jest kontrolowany przez lekarza ZUS, ponieważ orzecznik ZUS widzi rokowania odzyskanie zdolności do pracy przez powoda, przyznawane są powodowi decyzją lekarza orzecznika świadczenia rehabilitacyjne.

Zasądzając odsetki ustawowe od kwoty zadośćuczynienia, Sąd miał na uwadze brzmienie art. 359 § 1 k.c., art. 481 § 1 k.c. i 817 § 1 k.c. Zgodnie z powołanymi przepisami odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu (art. 359 § 1 k.c.); jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (art. 481 § 1 k.c.); ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie dni trzydziestu, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (art. 817 § 1 k.c.).

W niniejszej sprawie, strona powodowa w toku postępowania sprecyzowała termin dochodzonych odsetek, uznając, że zgodnie z pismem strony pozwanej termin len należy liczyć od dnia 20 listopada 2015 roku. Natomiast w zakresie rozszerzonej części powództwa od dnia doręczenia odpisu pisma zawierającego rozszerzenie stronie pozwanej. Ponieważ jak wynika z akt sprawy strona pozwana odpis pisma otrzymała w dniu 9 czerwca 2018 roku, odsetki zasądzono od dnia 9 czerwca 2018 roku. Sąd zasądził więc odsetki zgodnie z wnioskiem strony powodowej, a któremu to terminowi strona pozwana nie sprzeciwiła się.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, zasądzając od pozwanego w całości zwrot kosztów procesu poniesionych przez stronę przeciwną. Na koszty procesu poniesione przez powoda w łącznej wysokości 6 361 złotych złożyły się: opłata sądowa od pozwu w wysokości 1104 złotych (art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1025 z późn. zm.), wynagrodzenie pełnomocnika w osobie adwokata w wysokości 4 800 złotych (§ 8 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz. ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1805). oplata od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych (art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 roku o opłacie skarbowej, Dz.U. z 2006, Nr 225, poz. 1635 z późn. zm., w zw. z cz. IV załącznika do tej ustawy) oraz zaliczki uiszczone przez stronę powodową na poczet wynagrodzenia biegłych.

W związku z tym, że strona powodowa wygrała Sąd ponadto nakazał pobrać od pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa - Kasy Sądu Rejonowego w Radomsku kwotę 558,82 złotych tytułem zwrotu kosztów opinii biegłych wypłaconych tymczasowo Skarbu Państwa - Kasy Sądu Rejonowego w' R..

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia złożyła strona pozwana za pośrednictwem swojego pełnomocnika zaskarżając wyrok w części, tj. w zakresie punktu 1 co do kwoty 11.000 zł i w zakresie punktu 5 i 6 w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1. naruszenie przepisów postępowania mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, tj.:

a. art. 232 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na zdjęciu z powoda obowiązku udowodnienia faktów, z których wywodzi skutki prawne (rozmiar krzywdy), podczas gdy powód nie wykazał inicjatywy dowodowej w tym zakresie, a w szczególności nie zgłosił innych niż opinia biegłego neurologa i opinia biegłego ortopedy dowodów, które pozwoliłyby na ocenę rozmiaru krzywdy, natomiast opinia biegłego neurologa pozytywnie oceniała stan zdrowia powoda;

b. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niewszechstronną ocenę materiału dowodowego polegającą na wyciągnięciu wniosków z niego niewynikających oraz nielogicznym uznaniu, że rozmiar krzywdy powoda uzasadnia zasądzenie dalszego zadośćuczynienia, podczas gdy opinie biegłych pozytywnie oceniały stan zdrowia powoda i wskazywały, że proces leczenia uległ już zakończeniu, a uszczerbek na zdrowiu z punktu widzenia neurologa nie był trwały, a obecne wskazania do leczenia rehabilitacyjnego mogą wynikać z choroby samoistnej, niezwiązanej z wypadkiem, co również znalazło wyraz w opinii biegłego neurologa;

c. art. 316 § 1 k.p.c. poprzez niewzięcie za podstawę orzekania stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, a konkretnie stanu zdrowia powoda, zakończenia procesu leczenia, braku trwałego uszczerbku na zdrowiu z punktu widzenia neurologicznego, związku między koniecznością rehabilitacji a uprzednimi schorzeniami, które to okoliczności nie uzasadniają zasądzenia dalszego zadośćuczynienia w wysokości przyznanej przez Sąd Rejonowy;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

a. art. 6 k.c. poprzez orzeczenie na korzyść powoda, mimo iż nie przedstawił on dowodów uzasadniających zasądzenie dalszego zadośćuczynienia, gdyż nie udowodnił rozmiaru krzywdy fizycznej i psychicznej, zaś biegły neurolog nie stwierdził żadnych trwałych urazów, a jedynie długotrwały uszczerbek z prognozą pozytywną co do stanu zdrowia powoda;

b. art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 k.c. poprzez ich błędną wykładnię i zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie wyraźnie nieproporcjonalnej do wyrządzonej krzywdy.

Powołując się na powyższe zarzuty skarżący wnosił o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości w punkcie 1 wyroku co do kwoty 11.000 zł i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych,

2. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wnosiła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne czyniąc je podstawą swojego rozstrzygnięcia.

Przechodząc do rozważenia zarzutów apelacji podkreślić należy, iż zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. nie zawiera uzasadnionych podstaw. Budowa zarzutu jak i jego uzasadnienie wskazuje tak naprawdę, że skarżący nie kwestionuje konkretnych ustaleń faktycznych i nie wskazuje jakich ustaleń oczekiwałby od Sądu ale próbuje pośrednio zakwestionować w istocie rozmiar krzywdy a tym samym wysokość zadośćuczynienia wkraczając tak naprawdę na grunt prawa materialnego tj. art. 445 k.c. który to zarzut został uwypuklony w dalszej części apelacji i zostanie omówiony poniżej.

Z kolei zarzuty naruszenia art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. sprowadzają się do wskazania, iż sąd I instancji rzekomo zwolnił powoda od obowiązku wykazania krzywdy i jej rozmiaru. W ocenie skarżącego powód poza wnioskami o opinie biegłych nie złożył innych wniosków dowodowych na okoliczność rozmiaru krzywdy natomiast opinie biegłych pozytywnie oceniały stan zdrowia powoda. Uszło jednak uwadze skarżącego, iż oprócz opinii biegłych na okoliczność rozmiaru krzywdy został przesłuchany świadek P. B. (2) / k.145/ oraz Sąd dopuścił dowód z zeznań powoda w trybie art. 299 k.p.c. Nie jest zatem prawdą, iż rozmiar krzywdy został określony jedynie na podstawie opinii biegłych. Zresztą już z samych opinii biegłych oraz z dokumentacji lekarskiej której prawidłowość i wiarygodność nie była przez pozwanego kwestionowana wynika zakres rozstroju zdrowia i uszkodzenia ciała jakiego doznał powód, a z opinii wcale nie wynika aby pozytywnie oceniały stan zdrowia powoda. Wszak biegły ortopeda ocenił, iż powód w wyniku zdarzenia doznał 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Odnosząc się natomiast do kolejnego zarzutu naruszenia art. 316 k.p.c. to podkreślić należy, iż orzekając w sprawie cywilnej Sąd bierze pod uwagę stan na chwilę zamknięcia rozprawy.. Pozwany powołując się na treść tego przepisu i na opinię biegłego neurologa który wskazał jedynie długotrwały uszczerbek na zdrowiu z punktu widzenia neurologicznego stara się umniejszyć krzywdę powoda podkreślając, iż zasądzona kwota jest zdecydowanie zawyżona. W sprawach o zadośćuczynienie Sąd biorąc pod uwagę stan istniejący w chwili zamknięcia rozprawy nie może zapominać o całokształcie okoliczności decydujących o wysokości zadośćuczynienia, a nie wszystkie z tych okoliczności - co oczywiste - istnieją w chwili zamknięcia rozprawy. Główne dolegliwości bólowe i szereg niedogodności związanych chociażby z koniecznością chodzenia przez 4 tygodnie w kołnierzu ortopedycznym i koniecznością zdawania się w pewnym zakresie na pomoc innych miały miejsce bezpośrednio po zdarzeniu i fakt, że nie istniały one w chwili zamknięcia rozprawy nie daje jakichkolwiek podstaw do ich nieuwzględniania przy ocenie rozmiaru krzywdy i wysokości zadośćuczynienia.

Sąd Okręgowy nie dopatrzył się także naruszenia przez Sąd I instancji art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444§ 1 k.c. . Skarżący zresztą ma świadomość, iż ocena czy zasądzone zadośćuczynienie jest odpowiednie w rozumieniu art. 445 k.c. należy do swobodnego uznania sędziowskiego. Oczywiście taka swoboda nie jest nieograniczona, a sama wysokość zadośćuczynienia winna w sposób należyty kompensować doznaną przez powoda krzywdę i nie może stanowić kwoty symbolicznej.

Ponadto wypada przypomnieć, iż orzecznictwo Sądu Najwyższego i liczne wypowiedzi doktryny wypracowały kryteria, na podstawie których sąd ocenia, jaką kwotę zadośćuczynienia uznać za „odpowiednią” w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. Ocenny charakter kryteriów wyznaczających wysokość odpowiedniej sumy, o której mowa w art. 445 § 1 k.c., uzasadnia dyrektywę, że zarzut naruszenia tego przepisu przez zawyżenie lub zaniżenie wysokości zasądzonego zadośćuczynienia pieniężnego może być uwzględniony tyko wyjątkowo w razie oczywistego naruszenia tych kryteriów przez sąd pierwszej instancji. (por. podobnie postanowienie SN z dnia 30 sierpnia 2018r. V CSK 136/18 i powołane tam orzecznictwo, baza Legalis).

Sąd Okręgowy nie dopatruje się w tym zakresie oczywistego naruszenia w/w kryteriów które wskazał w swoich motywach Sąd Rejonowy. Twierdzenia apelacji nie dostarczają Sądowi odwoławczemu żadnych nowych okoliczności które mogłyby wpływać na wysokość zasądzonego zadośćuczynienia.

Ogólne zadośćuczynienie w kwocie 30.000 zł za doznanie w wyniku wypadku 11% uszczerbku na zdrowiu przy uwzględnieniu szeregu okoliczności wyartykułowanych przez Sąd Rejonowy w motywach zaskarżonego wyroku wydaje się adekwatne do rozmiaru krzywdy i należycie spełni swoją funkcję kompensacyjną.

Reasumując złożona apelacja nie zawiera uzasadnionych podstaw i podlega oddaleniu, a to na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108§ 1 k.p.c. przy uwzględnieniu zasady odpowiedzialności za wynik sprawy. Skoro pozwany przegrał sprawę w postępowaniu apelacyjnym to winien ponieść koszty wygenerowane udziałem pełnomocnika powoda w tym postępowaniu dlatego też orzeczono o jak w pkt 2 wyroku.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak SSO Paweł Hochman SSO Dariusz Mizera