Sygn. akt II AKa 78/20
Dnia 14 grudnia 2020 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSA – Dorota Tyrała (spr.)
Sędziowie: SA – Zbigniew Kapiński
SO (del.) – Katarzyna Capałowska
Protokolant: Adriana Hyjek
przy udziale Prokuratora Anny Adamiak
po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2020 r.
sprawy:
R. J.
urodz. (...)
syna P. i S. z d. J.
oskarżonego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 6 grudnia 2019 r. sygn. akt XVIII K 134/19
I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego R. J.;
II. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 zł tytułem opłaty oraz obciąża go wydatkami za postępowanie odwoławcze.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 78/20 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
I |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6 grudnia 2019 r., sygn. akt XVIII K 134/19 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
Sąd Apelacyjny nie przeprowadzał postępowania dowodowego |
|||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
I. |
Mogąca mieć pływ na treść wyroku obraz przepisów postępowania, w szczególności art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., polegająca na dowolnym i nieznajdującym oparcia w materiale dowodowym ustaleniu jakoby oskarżony: - wprowadził w błąd A. P. zapewniając, że postanowienia przygotowanej przez niego umowy o oddanie lokalu mieszkalnego w nieodpłatne użytkowanie między A. P. i J. K. mogą być podstawą roszczenia A. P. o wstąpienie w prawa do lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego przy ul. (...) nr (...) przysługującego J. K.; - wprowadził w błąd A. P., że pieniądze mu przekazane na przechowanie wykorzystane zostaną wyłącznie do wykonania zobowiązań A. P. określonych postanowieniami umowy; - istnieje związek przyczynowy pomiędzy rzekomym zapewnieniem przez oskarżonego, że „podejmie się pomocy w realizacji umowy” i że „pieniądze mu przekazane na przechowanie wykorzystane zostaną wyłącznie do wykonania zobowiązań A. P. określonych postanowieniami umowy” a rozporządzeniem mieniem przez pokrzywdzoną” |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacja obrońcy oskarżonego jest bezzasadna. Sprowadza się ona de facto do kwestionowania tych ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd meriti, które skutkowały przypisaniem oskarżonemu R. J. popełnienia czynu z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 294§1 k.k., jednakże w istocie zarzut niniejszy ogranicza się do odmiennej oceny materiału dowodowego przez skarżącego, w związku z czym trudno inaczej go ocenić jako polemikę z ustaleniami Sądu. 1) Obrońca oskarżonego jako okoliczność mającą potwierdzać lansowaną przez niego tezę odnośnie braków dowodowych sprawy, które w efekcie winny skutkować uniewinnieniem oskarżonego – eksponuje fakt przypisania w wyroku czynu o zmienionym opisie w stosunku do zarzutu z aktu oskarżenia. Jedynie dla porządku – bo obrońca nie sformułował w skardze odwoławczej zarzutu związanego z wyjściem rzez Sąd meriti poza granice skargi uprawnionego oskarżyciela – przypomnieć należy, że „opis czynu (podobnie jak i kwalifikacja prawna) wskazany w akcie oskarżenia nie wiąże sądu. Jest to jedynie swego rodzaju "propozycja" prokuratora, skoro sąd może dokonać zmian opisu czynu (i kwalifikacji prawnej) w porównaniu do czynu zarzucanego. Kluczowe jest tylko, aby utrzymał się w zakresie wyznaczonym granicami oskarżenia. Granice oskarżenia zostaną utrzymane, gdy sąd rozstrzygając w wyroku pozostał na płaszczyźnie tożsamego zdarzenia historycznego, które stanowiło przedmiot skargi” (tak przykładowo: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2020 r., V KK 358/19) W realiach niniejszej sprawy Sąd Okręgowy ustalając stan faktyczny w sprawie zmodyfikował opis czynu zarzucanego mając na uwadze nie tylko zeznania świadków przesłuchanych w sprawie – w szczególności A. P. oraz J. K. – ale przede wszystkim zapisy sporządzonej przez oskarżonego umowy z dnia 03.11.2009 r. o oddanie lokalu mieszkalnego w nieodpłatne użytkowanie raz umowy z dnia 03.11.2009 r. umowy przechowania środków pieniężnych; analiza zapisów powyżej wskazanych dokumentów dowodzi, że czyn przypisany oskarżonemu w wyroku precyzyjnie powiela skonstruowane przez oskarżonego w treści umów zapisy. W żaden sposób nie można podzielić twierdzeń obrońcy, że taka modyfikacja opisu czynu świadczy o poddaniu w wątpliwość zeznań A. P.. Wręcz odwrotnie – Sąd meriti oceniając zeznania pokrzywdzonej skonfrontował je z pozostałymi dowodami i jednoznacznie zadeklarował, że depozycjom tym dał w pełni wiarę. Powyższe stanowisko znajduje akceptację Sądu Odwoławczego. Podkreślić w tym miejscu należy, że zgodnie z art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. wyrok powinien zawierać dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu, na tyle przy tym precyzyjne, by jednoznaczny opis czynu nie pozwalał na możliwość jego różnych interpretacji oraz kompletnie obejmował znamiona opisujące typ czynu zabronionego, co ma wyraz w przyjętej kwalifikacji prawnej. Sąd Okręgowy przypisując z tego zadania wywiązał się w sposób należyty. 2) Nie ma racji skarżący obrońca twierdząc, że dowolne jest ustalenie Sądu I instancji co do wprowadzenia w błąd A. P. poprzez zapewnienia oskarżonego, że postanowienia przygotowanej przez niego umowy o oddanie lokalu mieszkalnego w nieodpłatne użytkowanie między A. P. i J. K. mogą być podstawą roszczenia A. P. o wstąpienie w prawa do lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego przy ul. (...) nr (...) przysługującego J. K.. Czyniąc powyższe ustalenie Sąd Okręgowy poddał analizie całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie – w szczególności zeznania A. P. oraz J. K. i na tej podstawie trafnie wywiódł, że zeznania te są wiarygodne i ze sobą zgodne – i to pomimo sprzecznych interesów świadków. Dokonana przez Sąd I instancji ocena dowodów respektuje reguły określone w art. 7 k.p.k., bowiem wnioski wyprowadzone przez Sąd orzekający z całokształtu okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego odpowiadają zasadom logicznego rozumowania, a także wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd Apelacyjny w pełni podziela zaprezentowaną przez Sąd I instancji ocenę dowodów (vide punkt 1.1 oraz 1.2 uzasadnienia Sądu Okręgowego) – stąd jej ponowne przytaczanie jest zbędne. Analizując treść argumentacji obrońcy uprawnione jest twierdzenie, że w istocie zarzut niniejszy ogranicza się do odmiennej oceny materiału dowodowego przez skarżącego, w związku z czym trudno inaczej go ocenić jako polemikę z ustaleniami Sądu. Nie przekonuje odwoływanie się przez skarżącego obrońcę do wyrwanych z kontekstu wszystkich ustalonych w sprawie okoliczności sprawy wyłącznie do zapisów umów sporządzonych przez oskarżonego – skoro nie podważył w sposób skuteczny podstaw do uznania za wiarygodne zeznań świadków A. P. i J. K., które w sposób stanowczy i jednoznaczny opisały czemu miało służyć zawarcie umowy z dnia 03.11.2009 r. o oddanie lokalu mieszkalnego w nieodpłatne użytkowanie. Bezbłędne jest w oparciu o depozycje tak A. P., jak i J. K. ustalenie, że R. J. wprowadził wymienione w błąd, że dzięki zawarciu tej umowy i jej realizacji A. P. skutecznie wejdzie w prawa do spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługującego J. K.. Powyższe depozycje korespondują z zeznaniami świadka W. H.. Sąd Okręgowy w sposób wręcz drobiazgowy zanalizował wyjaśnienia oskarżonego R. J. i podał powody z jakich uznał, że są one niewiarygodne (vide punkt 1.2 uzasadnienia). W konsekwencji nie budzą zastrzeżeń ustalenia Sądu meriti co do działań oskarżonego związanych ze sporządzeniem umowy z dnia 03.11.2009 r. o oddanie lokalu mieszkalnego w nieodpłatne użytkowanie oraz co do pozornego charakteru tejże umowy i jej nieważności a w konsekwencji co do niekorzystności jej zawarcia dla pokrzywdzonej. 3) Nie ma racji obrońca oskarżonego twierdząc, że w sposób dowolny Sąd Okręgowy ustalił, iż istnieje związek przyczynowy pomiędzy rzekomym zapewnieniem przez oskarżonego, że „podejmie się pomocy w realizacji umowy” i że „pieniądze mu przekazane na przechowanie wykorzystane zostaną wyłącznie do wykonania zobowiązań A. P. określonych postanowieniami umowy” a rozporządzeniem mieniem przez pokrzywdzoną. Ustalenie to znajduje pełne oparcie w zeznaniach świadków A. P. oraz J. K.. Obrońca oskarżonego pomija, że umowa z dnia 03.11.2009 r. przechowywania środków pieniężnych w § 1 ust. 1 wprost zawiera zapisy, iż środki pieniężne złożone radcy prawnemu R. J. przez A. P. są „w celu zwolnienia się przez A. P. z zobowiązania wobec J. K.” określonego w § 2 ust. 8 oraz§ 4 ust. 3 umowy o oddanie lokalu mieszkalnego w nieodpłatne użytkowanie. Ponadto §1 ust. 2 przedmiotowej umowy zawiera zapis, iż „przyjmujący na przechowanie zobowiązuje się kwotę powyższą przyjąć na przechowanie w celu zadysponowania jej na rzecz beneficjenta depozytu zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy”. Powyższe dowody zatem jednoznacznie wskazują, że pieniądze oddane na przechowanie oskarżonemu miały służyć wyłącznie na cele związane z realizacją umowy z dnia 03.11.2009 r. Koncepcja prezentowana przez obrońcę nie uwzględnia okoliczności wynikających z wymowy wszystkich przeprowadzonych w sprawie dowodów. Nie można zaakceptować w szczególności sytuacji, by nadawać inne znaczenie niż wynika to z oglądu całokształtu okoliczności sprawy wyrwanym z kontekstu fragmentom zeznań świadków, które na poparcie swej argumentacji przytoczył obrońca w uzasadnieniu apelacji. Eksponowany przez obrońcę konflikt do jakiego doszło pomiędzy J. K. i A. P. – nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie, bowiem doszło do niego już po zawarciu umowy. Zdziwienie w realiach niniejszej sprawy może budzić argument skarżącego obrońcy o tym, że konflikt powyższy „uniemożliwił jakikolwiek ich współdziałanie w celu doprowadzenia do wstąpienia przez A. P. w prawo do lokalu” – skoro bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa o niezbywalności lokatorskiego spółdzielczego prawa do przedmiotowego lokalu mieszkalnego, szczegółowo przez Sąd Okręgowy zanalizowane i wyłuszczone, nie mogły doprowadzić do osiągnięcia skutku oczekiwanego przez pokrzywdzoną. 4) Podobnie rzecz ma się z twierdzeniem obrońcy oskarżonego, jakoby dowolne było ustalenie Sądu I instancji, iż istnieje związek przyczynowy pomiędzy rzekomym zapewnieniem przez oskarżonego, że „podejmie się pomocy w realizacji umowy” i że „pieniądze mu przekazane na przechowanie wykorzystane zostaną wyłącznie do wykonania zobowiązań A. P. określonych postanowieniami umowy” a rozporządzeniem mieniem przez pokrzywdzoną”. Ustalenie powyższe wynika z dokonanej przez Sąd I instancji oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów (vide uzasadnienie punkt 1.1 ). Skarżący obrońca nie wykazał, by tok rozumowania Sądu meriti i poczynione ustalenia Sądu I instancji w zakresie zamiaru oskarżonego odnośnie przypisanego mu czynu o nie znajdowały oparcia w całokształcie materiału dowodowego ocenionego zgodnie z normą art. 7 k.p.k. Reasumując: Skarżący obrońca stawiając zarzut mieszczący się w kategorii względnych przyczyn odwoławczych z art. 438 pkt 2 k.p.k. – wskazując na jego zdaniem istniejące uchybienia nie wykazał, by miały one wpływ na prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu meriti. |
||
Wniosek |
||
o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanego mu przestępstwa |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wniosek skarżącego obrońcy oskarżonego bezpodstawny wobec bezzasadności podniesionych zarzutów apelacyjnych. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
Brak |
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Utrzymano w mocy zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6 grudnia 2019 r., sygn. akt XVIII K 134/19 |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Wyrok jest prawidłowy, ustalenia faktyczne bezsprzeczne. Kontrola odwoławcza dokonana w sprawie nie potwierdziła zasadności zarzutów przedstawionych w apelacji obrońcy. Kara wymierzona oskarżonemu – jest sprawiedliwa i nie nosi cech rażącej surowości. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Nie dotyczy |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
Nie dotyczy |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Nie dotyczy |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
Nie dotyczy |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Nie dotyczy |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
Nie dotyczy |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
Brak |
|||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
II. |
Zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 zł tytułem opłaty oraz obciążono go wydatkami za postępowanie odwoławcze - – na podstawie art. 626§1 k.p.k., art. 634 k.p.k. , art. 636§1 k.p.k. oraz art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz.U.1983.49.223 z późn. zm.) uznając, że oskarżony jest w stanie je ponieść. |
7. PODPIS |
Zbigniew Kapiński Dorota Tyrała Katarzyna Capałowska |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
I |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6 grudnia 2019 r., sygn. akt XVIII K 134/19 |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
Zmiana |