UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 477/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 11 lutego 2020 roku w sprawie II K 334/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut błędów w ustaleniach faktycznych poprzez nie wzięcie pod uwagę, że oskarżony w okresie przypisanym w wyroku był w trudnej sytuacji i wpłacał na poczet alimentów tyle, ile mógł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oskarżony sam przyznał, że w okresie przypisanego mu czynu pracował, a dodatkowo pobierał zasiłek ( dopiero później mu go odebrano - stracił go w maju 2019 roku, a więc już po okresie przypisanym w wyroku - vide decyzja k. 87). Sam deklarował, że zarabiał wówczas z tytułu pracy „na zlecenie” przy pracach remontowych 2000 zł miesięcznie i ponadto otrzymywał zasiłek w kwocie 645 zł miesięcznie ( wyjaśnienia k. 107) - a zatem otrzymywał według swych wyjaśnień ( w których zdaniem Sądu dochody zaniżał) 2645 zł miesięcznie. Co więcej, w tym okresie aż czterokrotnie przeprowadzano z nim wywiad środowiskowy - w dniu 12 i 14 maja 2018 roku (k. 179 - 180), w dniu 22 lipca 2018 roku ( k.182 - 183) i w dniu 26 października 2018 roku ( k. 185) i w dniu 30 października 2018 roku ( k. 186 - 187) i za każdym razem oskarżony opowiadał kuratorowi, że pracuje na zlecenie przy remontach i „ n a brak zleceń nie narzeka ". Co prawda kuratorom też przeważnie deklarował, że zarabia około 2000 zł miesięcznie ( choć raz przyznał, że 3000 zł miesięcznie - k. 185), ale Sąd uważa, że jest to kwota zaniżona, doświadczenie życiowe podpowiada, że stawki za usługi remontowe w W. ( bo na tym rynku pracował oskarżony) są znacznie wyższe ( zatem bliżej prawdy był, gdy powiedział jednemu z kuratorów o zarobkach w kwocie 3000 zł miesięcznie, choć i to jest kwota zaniżona). W tym okresie oskarżony powinien płacić co miesiąc raty alimentacyjne w kwotach po 430 zł miesięcznie ( łącznie w tym czasie 5160 zł), a zapłacił 8 razy, w tym 4 razy po 100 zł i 3 razy po 150 zł i raz 200 zł ( łącznie 1050 zł, więc zaledwie 1/5 tego, co powinien). W dodatku kompletnie nie interesował się własnym dzieckiem, nie pomagał w jego wychowaniu w najmniejszym nawet stopniu, nie dawał żadnych prezentów (sam przyznał to w wyjaśnieniach), a dziecko aby mieć zaspokojone podstawowe potrzeby egzystencjalne musiało korzystać – niezależnie od funduszu alimentacyjnego - z pomocy socjalnej ( zasiłki rodzinne, bezpłatne dożywianie, itp).

Tak więc ustalenia Sądu Rejonowego są prawidłowe, oskarżony m iał dochody i potencjalne możliwości ( „ na brak zleceń nie narzekał " i to na rynku (...)), aby realizować w pełni obowiązek alimentacyjny, a dokonywał jedynie symbolicznych wpłat pozorując tylko spełnianie tego obowiązku.

Choć oskarżony nie podnosił zarzutów co do kary, to wnosił o jej złagodzenie - dlatego Sąd Okręgowy odnosząc się do tego ( uznając to za w ten sposób ujęty zarzut niewspółmierności kary) stwierdza, że orzeczona przez Sąd Rejonowy kara nie nosi cech niewspółmierności. Oskarżony był wielokrotnie karany za różne przestępstwa - w tym już trzykrotnie za tożsame przestępstwo niealimentacji na szkodę tego samego pokrzywdzonego, swojego jedynego dziecka ( wyroki k. 60. k. 63, k. 64). Za każdym razem orzekano karę pozbawienia wolności, a mimo to oskarżony nie wyciągnął z tych skazań wniosków. Zasługuje więc na orzeczoną karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Wniosek

O uchylenie wyroku i umorzenie postępowania ewentualnie złagodzenie kary

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wyrok jest słuszny. Zostało to powyżej omówione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Sąd z urzędu pogłębił badanie kwestii poczytalności oskarżonego i zdolności do jego samodzielnej obrony przed Sądem Rejonowym bez udziału obrońcy. Choć bowiem taki zarzut nie został podniesiony w apelacji, Sąd zaintrygowała informacja wynikająca z danych o karalności oskarżonego, a w szczególności fakt, iż w dniu 20 maja 2015 roku (ponad 5 lat temu) w tutejszym Sądzie Okręgowym działającym jako Sąd pierwszej instancji zapadło wobec oskarżonego orzeczenie o umorzeniu postępowania karnego i umieszczeniu go w zakładzie psychiatrycznym z pododdziałem leczenia odwykowego ( k. 29).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Oskarżony miał zachowaną pełną poczytalność w czasie czynu, a w toku postępowania przez Sądem mógł racjonalnie i rozsądnie bronić się samodzielnie i nie wymagał pomocy obrońcy z urzędu. Wynikało to już z opinii przeprowadzonej po badaniu oskarżonego w postepowaniu przygotowawczym ( k. 67 - 68). Sąd Okręgowy działając z urzędu załączył akta innej sprawy oskarżonego, która zakończyła się umorzeniem postępowania i orzeczeniem internacji ( III K 21/15 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim - zarządzenie k. 158), załączył dokumentację lekarską oraz inne dokumenty z tych akt do akt sprawy niniejszej ( zarządzenie k. 165, kopie istotnych kart z tamtej sprawy znajdują się na kartach akt sprawy niniejszej od k. 168 do k. 255), ponadto załączył aktualną dokumentację lekarską z oddziału psychiatrycznego ze szpitala w D. ( oskarżony przebywał tam już 5 miesięcy po wydaniu zaskarżonego wyroku w okresie od 29 sierpnia 2020 roku do 15 września 2020 roku - vide koperta z dokumentacją k. 271), ustanowił oskarżonemu obrońcę z urzędu ( w dniu 16 września 2020 roku, a więc po wyterminowaniu rozprawy apelacyjnej, ale przed podjęciem jakichkolwiek czynności procesowych - k. 158), a następnie dopuścił z urzędu dowód z uzupełniającej opinii biegłych psychiatrów. Biegli w opinii uzupełniającej po zapoznaniu się z w/w dokumentacją podtrzymali swoją pierwotną opinię, że oskarżony był w pełni poczytalny w czasie czynu, nie jest chory psychicznie, jest natomiast uzależniony od alkoholu ( w wieloletniej fazie abstynencji), oraz stwierdzili, że o skarżony nie wymagał pomocy obrońcy w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji ( opinia uzupełniająca k. 289 - 292). Wyjaśnili, że czyn w sprawie III K 21/15 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim miał miejsce wiele lat wcześniej ( ponad 5) i związany był z psychozą alkoholową, był to też czyn gwałtowny o zupełnie innym charakterze. Oskarżony od wielu lat pozostawał w abstynencji, w tym w czasie popełniania przypisanego mu w niniejszej sprawie przestępstwa niealimentacji i w czasie postępowania przed Sądem Rejonowym. Nadmienić należy, że w czasie hospitalizacji w szpitalu w D. związanym prawdopodobnie z ponownym użyciem alkoholu postępowanie przed Sądem Rejonowym już się zakończyło, a przed Sądem Okręgowym jeszcze się faktycznie nie zaczęło, zaś przed pierwszą czynnością procesową już w dniu 16 września 2020 roku został mu ustanowiony obrońca z urzędu ( k. 158).

Opinia ta jest pełna, jasna, rzetelna i wiarygodna. Nadmienić należy, że w toku całego okresu niealimentacji przypisanego w zaskarżonym wyroku, a także postepowania przed Sądem Rejonowym, oskarżony był stale monitorowany w związku z postępowaniem wykonawczym w sprawie III K 21/15 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim ( sprawozdania z wizyt w poradni, wywiady kuratorów, opinie psychiatryczne i psychologiczne), zetem biegli mieli bogatą i sporządzaną „na bieżąco” dokumentacją medyczną i nie tylko. Ponadto mieli do dyspozycji aktualną dokumentację medyczną z sierpnia i września 2020 roku ze szpitala w D.. Przy pierwszym opiniowaniu badali również oskarżonego osobiście i bezpośrednio. Rzadko się zdarza, aby biegli dysponowali tak bogatą, a przy tym sporządzaną w czasie popełniania czynu i w czasie postępowania dokumentacją. Powoduje to, że ta opinia jest w ocenie Sądu nie do podważenia. Ponadto jest zgodna z opiniami wydawanymi w tym okresie w sprawie III K 21/15 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim (na etapie wykonawczym). W szczególności inni biegli (psychiatrzy i psycholog) w tamtej sprawie wydawali opinie ( po uprzednim badaniu oskarżonego) w dniach 18 grudnia 2019 roku i 6 lutego 2020 roku, a więc w toku postepowania toczącego się przed Sądem Rejonowym w sprawie niniejszej i kategorycznie stwierdzili, że oskarżony jest alkoholikiem w fazie wieloletniej abstynencji, nie cierpi na żadną chorobę psychiczną ani inne zakłócenie czynności psychicznych i może brać udział w postepowaniu sądowym ( k. 243 - 244 i k. 245 - 249).

Dlatego w sprawie oskarżony nie musiał mieć obrońcy, nie zachodzi więc bezwzględna przyczyna odwoławcza określona w art. 439 § 1 pkt 10 kpk. Oskarżony bronił się sam – ale czynił to aktywnie, sensownie i skutecznie, składał wnioski dowodowe, zatem nie zostało naruszone jego prawo do obrony w rozumieniu art. 6 kpk. Oskarżony przed Sądem Rejonowym nie składał wniosku o ustanowienie mu obrońcy z urzędu, zresztą czerpał dochody z tytułu zleceń prac remontowych, więc nie byłoby żadnych podstaw do ustanawiania mu wówczas obrońcy z urzędu.

4.2.

Sąd Okręgowy nie uwzględnił wniosku obrońcy o odroczenie rozprawy apelacyjnej w dniu 8 grudnia 2020 roku ( k. 305 - 306) mimo nieobecności oskarżonego.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Obecność oskarżonego nie była obowiązkowa, o czym był pouczony, o terminie rozprawy powiadomiony był osobiście ( k. 287 v). Tego dnia nie mieliśmy do czynienia z żadnymi gwałtownymi zjawiskami atmosferycznymi, nie miał miejsce ani opad śniegu, ani gwałtowny przymrozek lub gołoledź, dlatego twierdzenie obrońcy oskarżonego, jakoby jego mandant nie był w stanie dojechać z W. są gołosłowne i niczym nie potwierdzone, ani nawet nieuprawdopodobnione. Ewentualne utrudnienia związane z i tak łagodną jak na dzień 8 grudnia pogodą były do przewidzenia dla każdego mieszkańca tej części Europy mającego więcej niż 7 lat. Oskarżony korzystał z pomocy obrońcy z urzędu. Opinia uzupełniająca wpłynęła do akt w dniu 24 listopada 2020 roku ( k. 289), więc było dostatecznie dużo czasu na zapoznanie się z nią ( dwa tygodnie). Oskarżony osobiście uczestniczył w rozprawie apelacyjnej na poprzednim terminie ( k. 287), więc jeżeli miałby coś odkrywczego do powiedzenia, mógł to wówczas uczynić. Oskarżony ma podstawowe wykształcenie, a z zawodu jest budowlańcem - samoukiem, więc trudno było oczekiwać merytorycznego odniesienia się przez niego do opinii dwóch biegłych psychiatrów, zresztą była to opinia uzupełniająca w pełni podtrzymująca tezy pierwszej opinii, sporządzonej jeszcze w postępowaniu przygotowawczym ( w dniu 17 maja 2019 roku - k. 67), do której oskarżony mógł się wielokrotnie odnieść ( miał na to półtora roku). Dlatego Sąd uważa, że nie odraczając rozprawy w dniu 8 grudnia 2020 roku nie naruszył prawa oskarżonego do obrony.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok skazujący

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok jest słuszny

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Zasądzono na rzecz obrońcy z urzędu wynagrodzenie według stawek minimalnych za udział w rozprawie apelacyjnej i dwóch terminach dodatkowych.

3

Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolniono oskarżonego od kosztów sądowych, choć bowiem dobrze zarabia na zleceniach remontowych, lepiej będzie, jak zarobione pieniądze przeznaczy na alimenty ( zasada słuszności).

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana