UZASADNIENIE |
|||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 477/20 |
|||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 11 lutego 2020 roku w sprawie II K 334/19 |
|||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
|||||||||||||||||||
☐ obrońca |
|||||||||||||||||||
☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
☐ inny |
|||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||||||||||||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
|||||||||||||||||
☒ |
co do kary |
||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
|||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||||||||||||||
☐ |
|||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
|||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
|||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
|||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
2.1.1.1. |
|||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
2.1.2.1. |
|||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
|||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|||||||||||||||||
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
||||||||||||||||||
3.1. |
Zarzut błędów w ustaleniach faktycznych poprzez nie wzięcie pod uwagę, że oskarżony w okresie przypisanym w wyroku był w trudnej sytuacji i wpłacał na poczet alimentów tyle, ile mógł. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||
Oskarżony sam przyznał, że w okresie przypisanego mu czynu pracował, a dodatkowo pobierał zasiłek ( dopiero później mu go odebrano - stracił go w maju 2019 roku, a więc już po okresie przypisanym w wyroku - vide decyzja k. 87). Sam deklarował, że zarabiał wówczas z tytułu pracy „na zlecenie” przy pracach remontowych 2000 zł miesięcznie i ponadto otrzymywał zasiłek w kwocie 645 zł miesięcznie ( wyjaśnienia k. 107) - a zatem otrzymywał według swych wyjaśnień ( w których zdaniem Sądu dochody zaniżał) 2645 zł miesięcznie. Co więcej, w tym okresie aż czterokrotnie przeprowadzano z nim wywiad środowiskowy - w dniu 12 i 14 maja 2018 roku (k. 179 - 180), w dniu 22 lipca 2018 roku ( k.182 - 183) i w dniu 26 października 2018 roku ( k. 185) i w dniu 30 października 2018 roku ( k. 186 - 187) i za każdym razem oskarżony opowiadał kuratorowi, że pracuje na zlecenie przy remontach i „ n a brak zleceń nie narzeka ". Co prawda kuratorom też przeważnie deklarował, że zarabia około 2000 zł miesięcznie ( choć raz przyznał, że 3000 zł miesięcznie - k. 185), ale Sąd uważa, że jest to kwota zaniżona, doświadczenie życiowe podpowiada, że stawki za usługi remontowe w W. ( bo na tym rynku pracował oskarżony) są znacznie wyższe ( zatem bliżej prawdy był, gdy powiedział jednemu z kuratorów o zarobkach w kwocie 3000 zł miesięcznie, choć i to jest kwota zaniżona). W tym okresie oskarżony powinien płacić co miesiąc raty alimentacyjne w kwotach po 430 zł miesięcznie ( łącznie w tym czasie 5160 zł), a zapłacił 8 razy, w tym 4 razy po 100 zł i 3 razy po 150 zł i raz 200 zł ( łącznie 1050 zł, więc zaledwie 1/5 tego, co powinien). W dodatku kompletnie nie interesował się własnym dzieckiem, nie pomagał w jego wychowaniu w najmniejszym nawet stopniu, nie dawał żadnych prezentów (sam przyznał to w wyjaśnieniach), a dziecko aby mieć zaspokojone podstawowe potrzeby egzystencjalne musiało korzystać – niezależnie od funduszu alimentacyjnego - z pomocy socjalnej ( zasiłki rodzinne, bezpłatne dożywianie, itp). Tak więc ustalenia Sądu Rejonowego są prawidłowe, oskarżony m iał dochody i potencjalne możliwości ( „ na brak zleceń nie narzekał " i to na rynku (...)), aby realizować w pełni obowiązek alimentacyjny, a dokonywał jedynie symbolicznych wpłat pozorując tylko spełnianie tego obowiązku. Choć oskarżony nie podnosił zarzutów co do kary, to wnosił o jej złagodzenie - dlatego Sąd Okręgowy odnosząc się do tego ( uznając to za w ten sposób ujęty zarzut niewspółmierności kary) stwierdza, że orzeczona przez Sąd Rejonowy kara nie nosi cech niewspółmierności. Oskarżony był wielokrotnie karany za różne przestępstwa - w tym już trzykrotnie za tożsame przestępstwo niealimentacji na szkodę tego samego pokrzywdzonego, swojego jedynego dziecka ( wyroki k. 60. k. 63, k. 64). Za każdym razem orzekano karę pozbawienia wolności, a mimo to oskarżony nie wyciągnął z tych skazań wniosków. Zasługuje więc na orzeczoną karę 8 miesięcy pozbawienia wolności. |
|||||||||||||||||||
Wniosek |
|||||||||||||||||||
O uchylenie wyroku i umorzenie postępowania ewentualnie złagodzenie kary |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||
Wyrok jest słuszny. Zostało to powyżej omówione. |
|||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|||||||||||||||||||
4.1. |
Sąd z urzędu pogłębił badanie kwestii poczytalności oskarżonego i zdolności do jego samodzielnej obrony przed Sądem Rejonowym bez udziału obrońcy. Choć bowiem taki zarzut nie został podniesiony w apelacji, Sąd zaintrygowała informacja wynikająca z danych o karalności oskarżonego, a w szczególności fakt, iż w dniu 20 maja 2015 roku (ponad 5 lat temu) w tutejszym Sądzie Okręgowym działającym jako Sąd pierwszej instancji zapadło wobec oskarżonego orzeczenie o umorzeniu postępowania karnego i umieszczeniu go w zakładzie psychiatrycznym z pododdziałem leczenia odwykowego ( k. 29). |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|||||||||||||||||||
Oskarżony miał zachowaną pełną poczytalność w czasie czynu, a w toku postępowania przez Sądem mógł racjonalnie i rozsądnie bronić się samodzielnie i nie wymagał pomocy obrońcy z urzędu. Wynikało to już z opinii przeprowadzonej po badaniu oskarżonego w postepowaniu przygotowawczym ( k. 67 - 68). Sąd Okręgowy działając z urzędu załączył akta innej sprawy oskarżonego, która zakończyła się umorzeniem postępowania i orzeczeniem internacji ( III K 21/15 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim - zarządzenie k. 158), załączył dokumentację lekarską oraz inne dokumenty z tych akt do akt sprawy niniejszej ( zarządzenie k. 165, kopie istotnych kart z tamtej sprawy znajdują się na kartach akt sprawy niniejszej od k. 168 do k. 255), ponadto załączył aktualną dokumentację lekarską z oddziału psychiatrycznego ze szpitala w D. ( oskarżony przebywał tam już 5 miesięcy po wydaniu zaskarżonego wyroku w okresie od 29 sierpnia 2020 roku do 15 września 2020 roku - vide koperta z dokumentacją k. 271), ustanowił oskarżonemu obrońcę z urzędu ( w dniu 16 września 2020 roku, a więc po wyterminowaniu rozprawy apelacyjnej, ale przed podjęciem jakichkolwiek czynności procesowych - k. 158), a następnie dopuścił z urzędu dowód z uzupełniającej opinii biegłych psychiatrów. Biegli w opinii uzupełniającej po zapoznaniu się z w/w dokumentacją podtrzymali swoją pierwotną opinię, że oskarżony był w pełni poczytalny w czasie czynu, nie jest chory psychicznie, jest natomiast uzależniony od alkoholu ( w wieloletniej fazie abstynencji), oraz stwierdzili, że o skarżony nie wymagał pomocy obrońcy w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji ( opinia uzupełniająca k. 289 - 292). Wyjaśnili, że czyn w sprawie III K 21/15 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim miał miejsce wiele lat wcześniej ( ponad 5) i związany był z psychozą alkoholową, był to też czyn gwałtowny o zupełnie innym charakterze. Oskarżony od wielu lat pozostawał w abstynencji, w tym w czasie popełniania przypisanego mu w niniejszej sprawie przestępstwa niealimentacji i w czasie postępowania przed Sądem Rejonowym. Nadmienić należy, że w czasie hospitalizacji w szpitalu w D. związanym prawdopodobnie z ponownym użyciem alkoholu postępowanie przed Sądem Rejonowym już się zakończyło, a przed Sądem Okręgowym jeszcze się faktycznie nie zaczęło, zaś przed pierwszą czynnością procesową już w dniu 16 września 2020 roku został mu ustanowiony obrońca z urzędu ( k. 158). Opinia ta jest pełna, jasna, rzetelna i wiarygodna. Nadmienić należy, że w toku całego okresu niealimentacji przypisanego w zaskarżonym wyroku, a także postepowania przed Sądem Rejonowym, oskarżony był stale monitorowany w związku z postępowaniem wykonawczym w sprawie III K 21/15 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim ( sprawozdania z wizyt w poradni, wywiady kuratorów, opinie psychiatryczne i psychologiczne), zetem biegli mieli bogatą i sporządzaną „na bieżąco” dokumentacją medyczną i nie tylko. Ponadto mieli do dyspozycji aktualną dokumentację medyczną z sierpnia i września 2020 roku ze szpitala w D.. Przy pierwszym opiniowaniu badali również oskarżonego osobiście i bezpośrednio. Rzadko się zdarza, aby biegli dysponowali tak bogatą, a przy tym sporządzaną w czasie popełniania czynu i w czasie postępowania dokumentacją. Powoduje to, że ta opinia jest w ocenie Sądu nie do podważenia. Ponadto jest zgodna z opiniami wydawanymi w tym okresie w sprawie III K 21/15 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim (na etapie wykonawczym). W szczególności inni biegli (psychiatrzy i psycholog) w tamtej sprawie wydawali opinie ( po uprzednim badaniu oskarżonego) w dniach 18 grudnia 2019 roku i 6 lutego 2020 roku, a więc w toku postepowania toczącego się przed Sądem Rejonowym w sprawie niniejszej i kategorycznie stwierdzili, że oskarżony jest alkoholikiem w fazie wieloletniej abstynencji, nie cierpi na żadną chorobę psychiczną ani inne zakłócenie czynności psychicznych i może brać udział w postepowaniu sądowym ( k. 243 - 244 i k. 245 - 249). Dlatego w sprawie oskarżony nie musiał mieć obrońcy, nie zachodzi więc bezwzględna przyczyna odwoławcza określona w art. 439 § 1 pkt 10 kpk. Oskarżony bronił się sam – ale czynił to aktywnie, sensownie i skutecznie, składał wnioski dowodowe, zatem nie zostało naruszone jego prawo do obrony w rozumieniu art. 6 kpk. Oskarżony przed Sądem Rejonowym nie składał wniosku o ustanowienie mu obrońcy z urzędu, zresztą czerpał dochody z tytułu zleceń prac remontowych, więc nie byłoby żadnych podstaw do ustanawiania mu wówczas obrońcy z urzędu. |
|||||||||||||||||||
4.2. |
Sąd Okręgowy nie uwzględnił wniosku obrońcy o odroczenie rozprawy apelacyjnej w dniu 8 grudnia 2020 roku ( k. 305 - 306) mimo nieobecności oskarżonego. |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|||||||||||||||||||
Obecność oskarżonego nie była obowiązkowa, o czym był pouczony, o terminie rozprawy powiadomiony był osobiście ( k. 287 v). Tego dnia nie mieliśmy do czynienia z żadnymi gwałtownymi zjawiskami atmosferycznymi, nie miał miejsce ani opad śniegu, ani gwałtowny przymrozek lub gołoledź, dlatego twierdzenie obrońcy oskarżonego, jakoby jego mandant nie był w stanie dojechać z W. są gołosłowne i niczym nie potwierdzone, ani nawet nieuprawdopodobnione. Ewentualne utrudnienia związane z i tak łagodną jak na dzień 8 grudnia pogodą były do przewidzenia dla każdego mieszkańca tej części Europy mającego więcej niż 7 lat. Oskarżony korzystał z pomocy obrońcy z urzędu. Opinia uzupełniająca wpłynęła do akt w dniu 24 listopada 2020 roku ( k. 289), więc było dostatecznie dużo czasu na zapoznanie się z nią ( dwa tygodnie). Oskarżony osobiście uczestniczył w rozprawie apelacyjnej na poprzednim terminie ( k. 287), więc jeżeli miałby coś odkrywczego do powiedzenia, mógł to wówczas uczynić. Oskarżony ma podstawowe wykształcenie, a z zawodu jest budowlańcem - samoukiem, więc trudno było oczekiwać merytorycznego odniesienia się przez niego do opinii dwóch biegłych psychiatrów, zresztą była to opinia uzupełniająca w pełni podtrzymująca tezy pierwszej opinii, sporządzonej jeszcze w postępowaniu przygotowawczym ( w dniu 17 maja 2019 roku - k. 67), do której oskarżony mógł się wielokrotnie odnieść ( miał na to półtora roku). Dlatego Sąd uważa, że nie odraczając rozprawy w dniu 8 grudnia 2020 roku nie naruszył prawa oskarżonego do obrony. |
|||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||
Wyrok skazujący |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
Wyrok jest słuszny |
|||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
|||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
|||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
2 |
Zasądzono na rzecz obrońcy z urzędu wynagrodzenie według stawek minimalnych za udział w rozprawie apelacyjnej i dwóch terminach dodatkowych. |
||||||||||||||||||
3 |
Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolniono oskarżonego od kosztów sądowych, choć bowiem dobrze zarabia na zleceniach remontowych, lepiej będzie, jak zarobione pieniądze przeznaczy na alimenty ( zasada słuszności). |
||||||||||||||||||
7. PODPIS |
|||||||||||||||||||
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
oskarżony |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
skazanie |
||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
|||
☒ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |