UZASADNIENIE

Powód R. J. wystąpił ze skargą o stwierdzenie, że w postępowaniu sądowym zainicjowanym jego pismem z dnia 21 sierpnia 2012r. oznaczonym w Sądzie Okręgowym w B. sygn. akt I C 413/12 nastąpiła przewlekłość postępowania.

Zdaniem skarżącego przewlekłość ta polega na tym, że wezwanie do usunięcia braków formalnych pozwu i uiszczenia opłaty sądowej miało miejsce dopiero w piśmie z dnia 10 lipca 2013r. Okres czasu od daty wniesienia pozwu do daty wezwania mającego na celu nadanie sprawie biegu świadczy zdaniem skarżącego o przewlekłości postępowania.

Powód zażądał zasądzenia od Sądu Okręgowego w B. na jego rzecz kwoty 20.000 złotych ze względu na zaistniałą przewlekłość.

Skarb Państwa – Prezes Sądu Okręgowego w B. zgłaszając swój udział w postępowaniu wnosił o oddalenie skargi.

Podał, że postępowanie, którego dotyczy skarga toczy się z powództwa R. J. i I. J. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B. o ochronę dóbr osobistych i zapłatę. Pozew w tej sprawie wpłynął do sądu w dniu 5 grudnia 2012r. W początkowej jego fazie konieczne było rozpoznanie wniosku o wyłączenie od jej rozpoznania kilku sędziów orzekających w I Wydziale Cywilnym tego Sądu. Później zwrócono się do Sądu Rejonowego w B. o nadesłanie akt innej sprawy, gdyż zapoznanie się z nimi było niezbędne do nadania sprawie, której dotyczy skarga, właściwego biegu. Dopiero później możliwe stało się skierowanie do powoda wezwania zawartego w piśmie z 10 lipca 2013 roku.

Zdaniem Prezesa Sądu Okręgowego w B. postępowanie w sprawie I C 413/12 toczyło się w sposób sprawny i celowy.

Sąd Apelacyjny w Katowicach ustalił co następuje:

W dniu 6 lipca 2012 roku wpłynął do Sądu Rejonowego w B. pozew I. J. skierowany przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. dotyczący wyrównania renty wypłaconej przez pozwanego oraz zapłaty zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych.

Powództwo oparte było na stwierdzeniu, że na skutek prowadzonej egzekucji komorniczej powódka otrzymuje emeryturę w wysokości niższej od najniższej emerytury przewidzianej przepisami prawa i że wobec powtarzania się takiego stanu rzeczy pozwany oprócz wyrównania emerytury winien zapłacić żądane zadośćuczynienie. W pozwie powódka udzieliła pełnomocnictwa procesowego R. J..

Pozew ten został przez Sąd Rejonowy w B. potraktowany jako odwołanie się od decyzji organu rentowego i pismem z dnia 16 lipca 2012r. przekazany Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. w celu rozpoznania odwołania w trybie art. 477⁹ § 2 kpc (k. 37 akt sprawy V Uo 22/12).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych pismem z dnia 23.08.2012r. zwrócił pozew w części dotyczącej żądania zapłaty zadośćuczynienia podając, że tego rodzaju żądanie nie może być rozpoznane w trybie art. 477⁹ § 2 kpc.

W tym samym dniu do Sądu Rejonowego w B. wpłynęło pismo R. J. z dnia 21.08.2012r. skierowane do sprawy o sygn. akt V Uo 22/12, w którym podał on, że „wstępuje” do tej sprawy w związku z naruszeniem jego dóbr osobistych przez pozwanego polegającym na „zablokowaniu” karty NFZ przez co został on pozbawiony prawa do bezpłatnych usług medycznych. Autor pisma zażądał od pozwanego zapłaty z tego tytułu zadośćuczynienia kwoty 100.000 złotych.

Pisma z 4 lipca 2012r. i 21 sierpnia 2012r. zostały potraktowane przez Sąd Rejonowy w B. jako stanowiące, także pozew o zapłatę zadośćuczynienia i w tym zakresie wyłączone do odrębnego postępowania w ramach nowej sprawy o sygn. akt V P 283/12. Zarządzenie w tym przedmiocie wydano i wykonano w dniu 27 sierpnia 2012r.

W dniu 16 października 2012r. odnotowano w aktach sprawy wpływ skargi I. J. na przewlekłość postępowania w sprawie o sygn. akt V Uo 22/12 powołującej się na to, że pozwany ZUS nie udzielił jej satysfakcjonującej odpowiedzi na żądanie wyrównania emerytury.

Skargę w dniu 16 października 2012 roku przesłano do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w B..

W dniu 9 listopada 2012r. Sąd Okręgowy w B. zwrócił akta V Uo 22/12 Sądowi Rejonowemu w B. informując, że skarga nie dotyczy przewlekłości postępowania przed Sądem Rejonowym w B. lecz zarzuca przewlekłość postępowania przed ZUS, a wyrządzenie powódce krzywdy przez ten organ jest przedmiotem postępowania cywilnego.

Zarządzeniem z 12.11.2012r. zobowiązano I. J. do sprecyzowania jaki charakter ma wcześniejsze pismo powódki z dnia 10 października 2012r. zatytułowane „skarga ma brak odpowiedzi przez ZUS”, w którym zawarto żądanie nadania sprawie „odpowiedniego biegu”. Powódka pismem z dnia 8 grudnia 2012 roku poinformowała Sąd Rejonowy w B., że pismo to stanowi:

-: skargę na „milczenie” ZUS,
-: pozew o zapłatę renty wyrównawczej,
-: pozew o zapłatę zadośćuczynienia.

W związku z powyższym Sąd Rejonowy pismo z dnia 10 października 2012r. potraktował jako skargę na milczenie ZUS i zarejestrował jako odrębną sprawę pod sygnaturą akt V Uo 301/12 wyłączając ją do odrębnego rozpoznania. Miało to miejsce w dniu 4 grudnia 2012r.

Sprawę V P 283/12 zarządzeniem skierowano do I Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego w B. zgodnie z właściwością rzeczową jako sprawę o zapłatę zadośćuczynienia.

Sąd ten zarejestrował ją jako sprawę I C 1113/12 i postanowieniem z dnia 21 września 2012r. przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w B. ze względu na wysokość zadośćuczynienia żądanego przez R. J..

W tym Sądzie zarejestrowano ją jako sprawę I C 361/12.

Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2012r. Sąd Okręgowy stwierdził swą niewłaściwość i sprawę ponownie przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w B. podając, że wielkość zadośćuczynienia żądanego przez I. J. przesądza o właściwości majątkowej tego sądu, a pismo R. J. z 21.08.2012r. winno być traktowane jako odrębny pozew.

Zażalenie na to postanowienie zostało oddalone przez Sąd Apelacyjny w Katowicach postanowieniem z dnia 6 marca 2013 roku (I ACz 205/13).

Sprawę zarejestrowano ponownie w Sądzie Rejonowym w B. pod sygn. akt I C 428/13 wzywając w dniu 16 maja 2013r. I. J. do usunięcia braków formalnych pozwu.

Pismo R. J. z 21.08.2012r. wyłączono do odrębnego rozpoznania i zarejestrowano pod sygn. akt I C 413/12 Sądu Okręgowego w B..

Następnie w ramach tej sprawy rozpoznano wnioski sędziów Sądu Okręgowego w B. o wyłączenie ich od rozpoznania sprawy.

Postanowienie w tym zakresie zapadło w dniu 8 lutego 2013r.

Po wyznaczeniu sędziego referenta podjął on działania w celu ustalenia w jaki sposób sprawa skierowana zgodnie z pismami procesowymi stron do Sądu Rejonowego w B. ostatecznie zarejestrowano w Sądzie Okręgowym w B..

Po zapoznaniu się z aktami Sądu Rejonowego w B. o sygn. akt V Uo 22/12, a następnie V P 283/12 a w dniu 8 lipca 2013r. z aktami I C 428/13 wezwano powoda do usunięcia braków formalnych pozwu przez dołączenie odpisu pozwu i uiszczenia opłaty.

Sąd Apelacyjny w Katowicach zważył co następuje:

Skarga powoda jest zasadna częściowo.

Z tego co przedstawiono wyżej wynika, że pismo I. J. z dnia 4 lipca 2012 roku oraz kolejne pisma tej osoby oraz jej pełnomocnika zostały ostatecznie zakwalifikowane jako szereg odrębnych powództw dla których właściwe są sądy różnej instancji i które zgodnie z obowiązującymi przepisami winny być rozpoznane w różnych trybach.

Wynikało to z niedostatecznego sprecyzowania żądań oraz występowania przez R. J. w tych samych pismach w charakterze pełnomocnika I. J. i w imieniu własnym.

Pismo R. J. z dnia 21 sierpnia 2012 roku skierowane do sprawy V Uo 22/12 zawierające oświadczenie o „wstąpieniu do sprawy” zostało przedstawione Sądowi Okręgowemu w B. z postanowieniem o przekazaniu do rozpoznania według właściwości w dniu 30 października 2012 roku jako sprawa o sygn. akt I C 1113/12.

W dniu 4 grudnia 2012r. Przewodniczący po zapoznaniu się z treścią postanowienia z dnia 4 grudnia 2012r. wydanego przez Sąd Okręgowy w sprawie I C 361/12 stwierdził, że zawarte w piśmie z dnia 21 sierpnia 2012r. oświadczenie R. J. o „wstąpieniu do sprawy” z powództwa I. J. jest w istocie odrębną sprawą o zapłatę zadośćuczynienia i trafnie zarządził wyłączenie sprawy do odrębnego postępowania.

Nieprawidłowość polegała na tym, że do akt tej nowej sprawy nie dołączono kopii postanowienia z dnia 4 grudnia 2012r. Na skutek tego zaniechania sędzia referent w okresie od 14 lutego 2013 do 8 lipca 2013r. podejmował działania obejmujące badania aktowe dla ustalenia w jaki sposób pismo z 21.08.2012r. wskazujące jako powódkę I. J. i skierowane do sprawy V Uo 22/12 Sądu Rejonowego w B. zakwalifikowane zostało jako pozew R. J. i przekazane do Sądu Okręgowego w B.. Badania te były celowe ze względu na konieczność ustalenia czy nie zachodzi zawisłość sprawy, stan rzeczy osądzonej itp. Byłyby one jednak zbędne, gdyby wyodrębnienie pozwu R. J. nastąpiło w sposób pozwalający na ustalenie jak do tego doszło.

Dlatego uznać należało, że czynności jakie miały miejsce w okresie od 14 lutego 2013r. do 8 lipca 2013r. w istocie były zbędne i zawinione zostały przez Sąd Okręgowy.

Część odpowiedzialności za ten stan rzeczy ponosi także powód, który swe pismo procesowe formułował w sposób utrudniający zrozumienie ich znaczenia procesowego lub nowe żądania kierował do toczących się już spraw zamiast artykułować je jako odrębny pozew w swojej własnej sprawie.

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd Apelacyjny na mocy art. 12 ust 2 i ust 1 ustawy z dnia 17 czerwca o skardze strony na naruszenie prawa do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez przedmiotową i postępowaniu nadanym bez nieuzasadnionej zwłoki przyznał powodowi świadczenie pieniężne w kwocie 3.000 złotych, a dalej idące żądanie skargi oddalił jako wygórowane.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE