UZASADNIENIE

Pozwem z 01 października 2018 roku wniesionym do Sądu Rejonowego L. Z.w L. (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w w W. domagała się zasądzenia od pozwanego R. J. kwoty 1.191,00 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowej NBP rocznie, nie więcej jednak niż wysokość odsetek maksymalnych z opóźnienie od kwoty 1.000,00 zł liczonymi od 02 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty. Nadto powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

Uzasadniając swoje żądanie powódka wskazała, że (...) Sp. z o.o. z siedziba w W. w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej udziela drogą elektroniczną krótkoterminowych pożyczek gotówkowych przez Internet. Pozwany dokonał rejestracji na stronie internetowej spółki i wniósł opłacę rejestracyjną oraz złożył wniosek o udzielenie pożyczki. Zgodnie z wnioskiem pozwanego Rapid (...) Polska Sp. z o.o z siedzibą w W. udzieliła pozwanemu pożyczki nr (...) na okres 104 dni w wysokości (...)zł. Pożyczkodawca przelał powyższą kwotę na rachunek bankowy pozwanego 19 sierpnia 2015 r. Pozwany dokonał przedłużenia terminu spłaty pożyczki, który ostatecznie upłynął 01 grudnia 2015 r. Powódka wyjaśniła, że wierzytelność przysługująca w stosunku do pozwanego została na jej rzecz zbyta. Pozwany do dnia wniesienia pozwu nie wywiązał się z obowiązku zapłaty należności.

Postanowieniem z 15 października 2018 r. Sad Rejonowym L. Z.w L.rozpoznając przedmiotową sprawę pod sygn. VI (...)przekazał sprawę do tut. Sądu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

19 sierpnia 2015 roku sporządzono niepodpisany przez pozwanego druk umowy pożyczki (...) nr (...) z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. jako pożyczkodawcą i R. J. jako pożyczkobiorcą. Przedmiotem umowy było udzielanie pożyczkobiorcy pożyczek za pośrednictwem strony internetowej (...) pl. (...) z § 3 umowy pożyczkodawca miał możliwość udzielenia pożyczek w kwocie nie niższej niż 100,00 zł i nie wyższej niż 3.000,00 zł, na czas nie krótszy niż 7 dni i nie dłuższy niż 30. § 4 umowy zawierał indywidualnie uzgodnione warunki pożyczki, zgodnie z którymi całkowita kwota pożyczki wynosiła 1.000,00 zł, okres trwania pożyczki wynosił 30 dni, termin spłaty pożyczki przypadał na 18 września 2015 r., prowizja wyniosła 191,00 zł,, całkowita kwota do spłaty wynosiła 1.191,00 zł Zgodnie z § 6 pkt. 1 umowy okres trwania pożyczki mógł zostać wydłużony na wniosek pożyczkobiorcy na 7, 14 lub 30 dni poprzez przelanie na rachunek bankowy pożyczkodawcy opłaty za przedłużenie uzależnionej od kwoty pożyczki oraz okresu przedłużenia. Wniosek ten mógł zostać złożony przez pożyczkobiorcę zarówno przed, jak i po upływie terminu spłaty pożyczki. Pkt. 3 § 6 umowy stanowił, że wniosek mógł być składany wielokrotnie. W przypadku nieterminowej spłaty pożyczki przez pożyczkobiorcę, pożyczkodawca miał prawo naliczyć odsetki w wysokości czterokrotnej stopy kredytu lombardowego NBP oraz prowadzić czynności upominawcze i windykacyjne (§ 8 pkt. 1 umowy). Pożyczkodawca mógł rozwiązać umowę za dwumiesięcznym terminem wypowiedzenia, zaś pożyczkobiorca mógł rozwiązać umowę za jednomiesięcznym okresem wypowiedzenia.

W przypadku, gdy kwota pożyczki wynosiła 1.000,00 zł, prowizja o przedłużenie pożyczki na 7 dni wynosiła 80,00 zł, na 14 dni wynosiła 140,00 zł, zaś na 30 dni prowizja wyniosła 224,00 zł.

/dowód: umowa pożyczki (...) nr (...) z załącznikami (k. 24-29)/.

04 kwietnia 2013 r. R. J. uiścił na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 1,00 zł, w tytule przelewu wskazując, że zapoznał się i zgadza się z warunkami umowy pożyczki (...) Sp. z o.o. 19 sierpnia 2015 r. (...) Sp. z o.o. z siedziba w W. przekazał na rachunek bankowy pozwanego kwotę w wysokości 1.000,00 zł.

/dowody: wydruk rachunków bankowych (k. 30-32)/.

W piśmie z 12 września 2018 r. Prezes Zarządu (...) Sp. z o. o .z siedzibą w W. oświadczył, że wierzytelność z tytułu pożyczki nr (...) z 19 sierpnia 2015 r. na rzecz (...) Sp. z o.o. S.k. z siedzibą w W..

/dowód: oświadczenie z 12.09.2018 r. (k. 33)/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie, w tym oparł się na dowodach z dokumentów, których prawidłowości i autentyczności nie budziła wątpliwości Sądu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie Sąd wydał wyrok zaoczny, bowiem zachodziły przesłanki określone w treści art. 339 k.p.c. Przepis ten wskazuje, że Sąd przyjmuje za prawdziwe twierdzenia powódki o okolicznościach faktycznych wskazanych w pozwie, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości. Nie oznacza to jednak, że pomimo niepodjęcia obrony przez pozwanego Sąd może pominąć okoliczności istotne dla oceny zasadności roszczenia, a wynikające z dowodów przedstawionych przez powódkę. Niezależnie od ustalenia podstawy faktycznej sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenie strony powodowej uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 k.p.c., negatywny zaś wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 r., III CRN 30/72).

Powódka domagała się zasądzenia od pozwanego R. J. na swoją rzecz kwoty 1.191,00 zł tytułem należności wynikającej z umowy pożyczki nr (...) z 19 sierpnia 2015 r.

Podstawą prawną rozstrzygnięcia jest art. 720 i następne kodeksu cywilnego oraz przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jednolity Dz. U. 2014 r. poz. 1497 ze zm.).

W myśl art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktów prawotwórczych, spoczywa na osobie, która wywodzi z nich skutki prawne. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, tzw. onus probandi spoczywa na tym, kto przedstawia określone twierdzenia, a nie na tym, kto im przeczy. W omawianym zakresie, istotną rolę pełnią także przepisy proceduralne, kształtując zasadę tzw. kontradyktoryjności postępowania cywilnego. Art. 3 k.p.c. zobowiązuje strony do dawania wyjaśnień, co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiania dowodów. Ciężar dowodu z reguły spoczywa na powodzie aż do momentu wykazania zasadności podnoszonego roszczenia Zgodnie z art. 6 k.c. ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo, żąda czegoś od innej osoby, obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające żądanie, ten zaś kto odmawia uczynienia zadość żądaniu, a więc neguje uprawnienie żądającego, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje. Podkreślić należy, że w przepisie tym chodzi nie o każdy fakt, lecz o fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a więc o fakty prawotwórcze, czyli wskazujące istnienie prawa, oraz fakty niweczące lub tamujące prawo, czyli wskazujące na to, że żądanie strony jest nieuzasadnione. Przepis ten wyraża dwie ogólne reguły: pierwszą - generalnie wymagającą udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która sytuuje ciężar dowodu danego faktu po stronie osoby, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Pierwsza "zasada obowiązku udowodnienia powoływanego faktu" jest w istocie nieunikniona ze względów racjonalnych, ponieważ odmienna regulacja powodowałaby powstanie niedopuszczalnej łatwości wywodzenia skutków prawnych z prostego powołania się na fakt bez potrzeby jego udowodnienia. Natomiast druga stanowi "ogólną zasadę rozkładu ciężaru dowodu", od której wyjątki wskazywać mogą niektóre przepisy szczególne. Z pierwszej reguły, wyrażonej w art. 6 k.c., wynika, że samo przyznanie faktu przez drugą stronę ewentualnego sporu nie może stanowić wystarczającego dowodu istnienia danego faktu, który musi być zawsze ponadto potwierdzony całokształtem materiału dowodowego lub innymi poznanymi już okolicznościami. Wyrazem tego jest regulacja art. 229 k.p.c. wymagającego, aby przyznanie faktu przez drugą stronę nie budziło wątpliwości, co wymaga właśnie uwzględnienia innych okoliczności. W myśl ogólnych zasad postępowania dowodowego na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego żądanie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa. Samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (wyrok SN z 22.11.2001r., I PKN 660/00). Stosownie zaś do treści art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Zgodnie z uzasadnieniem pozwu, umowa pożyczki miała zostać zawarta między stronami na odległość, w drodze elektronicznej, a tożsamość pozwanego miała zostać potwierdzona poprzez zweryfikowanie danych podanych przez pożyczkobiorcę, który jednocześnie zaakceptował warunki umowy pożyczki, zgodnie z umową poprzez zapłatę opłaty rejestracyjnej. Wskazana umowa stanowiła umowę zawieraną na odległość w rozumieniu art. 6 ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. z 2012 r. 1225 t.j). Cytowana ustawa znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie, na zasadzie art. 51 ustawy z dnia 30 maja 2014 roku Prawa konsumenta ( Dz.U. 2014 poz. 827), zgodnie z którym do umów zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Powódka nie wykazała jednakże powyższych okoliczności faktycznych, albowiem nie przedstawił żadnego dowodu świadczącego o fakcie zawarcia umowy, o wyrażeniu przez pozwanego w jakiejkolwiek formie woli zawarcia umowy w rozumieniu art. 60 k.c, jak również o istnieniu wiedzy pozwanego o treści jej postanowień oraz dowodu świadczącego, iż pozwany zapoznał się z określonymi warunkami umowy pożyczki oraz regulaminu, a następnie zaakceptował ich treść. Powódka bowiem nie przedstawiła dokumentu - umowy pożyczki podpisanej przez obie strony, nie przedstawiła dowodu potwierdzenia przez pozwanego warunków umowy poprzez dokonanie przelewu opłaty rejestracyjnej, jak również nie wykazała wysokości dochodzonego roszczenia.

Z przedłożonego bowiem potwierdzenia przelewu (k.30v) wynika jedynie, iż pozwany przeczytał i zgodził się z warunkami umowy pożyczki (...) Sp. z o.o., natomiast nie wynika z niego wola zawarcia umowy pożyczki o numerze (...) (k. 24-29). Co istotne, przelew opiewający na kwotę 1,00 zł został wykonany przez pozwanego 04 kwietnia 2013 r., zaś powódka wskazywała, że umowa między pozwanym, a poprzednikiem prawnym powódki została zawarta 19 sierpnia 2015 r., w konsekwencji nie sposób było przyjąć, z logicznego punktu widzenia, że przelew ten dotyczył umowy nr (...), zawartej po ponad dwóch latach od dokonania przez pozwanego przelewu. Powód przedłożył również wydruk rachunku bankowego, z którego wynika, że 19 sierpnia 2015 r. (...) Sp. z o.o. uiściła na rzecz pozwanego kwotę (...)zł, niemniej jednak powyższe nie świadczy o fakcie zawarcia między stronami umowy nr (...). Z przedłożonego rachunku bankowego wynika jedynie, że pozwany otrzymał kwotę pieniężną w wysokości (...)zł, nie wynika z niego natomiast, że kwota ta została pozwanemu przekazana konkretnie na poczet umowy nr (...).

Z dokumentów dołączonych do pozwu nie wynikało, by do zawarcia umowy faktycznie doszło. Co więcej, umowa na którą powołuje się powódka nie została podpisana przez pozwanego. Należy podkreślić, że wygenerowane elektronicznie dokumenty w postaci umowy ramowej pożyczki (k. 24-29), nie stanowią pisemnego potwierdzenia zawarcia umowy. Jest to bowiem jednostronne oświadczenie sporządzone przez powódkę. Zatem brak jest dowodu, iż pozwany zaakceptował warunki umowy, czy to w formie dokonania przelewu potwierdzającego wolę zawarcia umowy na określonych warunkach, czy też w innej dorozumianej formie.

Nawet gdyby przyjąć, że do zawarcia umowy między stronami doszło, należy mieć na względzie, że powódka nie wykazała okresu obowiązywania umowy nr (...), a tym samym daty wymagalności roszczenia. W pozwie pozwana podkreśliła, że umowa została przedłużona przez pozwanego, w konsekwencji czego została zawarta na okres 104 dni, tj. do 01 grudnia 2015 r. Zgodnie z § 6 pkt. 1 umowy nr (...) okres trwania pożyczki mógł zostać wydłużony na wniosek pożyczkobiorcy na 7, 14 lub 30 dni poprzez przelanie na rachunek bankowy pożyczkodawcy opłaty za przedłużenie uzależnionej od kwoty pożyczki oraz okresu przedłużenia. Wniosek ten mógł zostać złożony przez pożyczkobiorcę zarówno przed, jak i po upływie terminu spłaty pożyczki. Pkt. 3 § 6 umowy stanowił, że wniosek mógł być składany wielokrotnie. Z załącznika nr 3 do umowy wynikało, że w przypadku, gdy kwota pożyczki wynosiła (...)zł, prowizja o przedłużenie pożyczki na 7 dni wynosiła 80,00 zł, na 14 dni wynosiła 140,00 zł, zaś na 30 dni prowizja wyniosła 224,00 zł. Powódka wbrew ciążącemu na niej obowiązkowi nie przedstawiła jakichkolwiek dokumentów świadczących o woli przedłużenia przez pozwanego umowy, w tym potwierdzeń przelewów dokonanych przez pozwanego na poczet przedłużenia trwania umowy nr (...).

Przyjmując zatem, że roszczenie powódki stało się wymagalne z dniem płatności wskazanym w umowie, uległoby one przedawnieniu.

Zgodnie z art. 117 § 1 k.c. roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia (art. 117 § 2 k.c.). W myśl art. 117 § 2¹ k.c., wprowadzonym ustawą z 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 poz.1104), po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Zgodnie z art. 5 ust. 4 wskazanej ustawy roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejście w życia cytowanej ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w ustawie zmienianej, w brzmieniu nadanym cytowaną ustawą. Ustawa z 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw weszła w życie z dniem 9 lipca 2018 roku. Należy więc przyjąć, iż w roszczeniach przysługujących przeciwko konsumentowi okoliczność przedawnienia Sąd bierze pod uwagę z urzędu, bez względu na datę wniesienia pozwu.

Przedmiotowa pożyczka, przy założeniu, że została umowa została skutecznie zawarta, bez wątpienia zawarta była przez pozwanego, jako konsumenta w rozumieniu art. 22¹ k.c. Tym samym, w przypadku gdy pozwany nie podnosi zarzutu przedawnienia roszczenia, Sąd musi tę okoliczność wziąć pod uwagę z urzędu, a skutkiem tego jest brak możliwości dochodzenia przedmiotowego roszczenia przez powoda.

Zgodnie z art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi (…) dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Bez wątpienia roszczenie dochodzone w tej sprawie związane jest z prowadzeniem działalności gospodarczej i to zarówno przez cedenta wierzytelności jak i przez powódkę. Stąd termin przedawnienia wynosi 3 lata od dnia wymagalności roszczenia dochodzonego w tej sprawie.

Skoro więc roszczenie dochodzone w tej sprawie, przy założeniu prawidłowości zawartej umowy pożyczki, stało się wymagalne 18 września 2015 roku, na skutek upływu terminu do spłaty pożyczki, to roszczenie to przedawniło się bez wątpienia przed dniem wniesienia powództwa w tej sprawie, co miało miejsce 1 października 2018 roku. Wraz z przedawnieniem roszczenia głównego doszło przy tym również do przedawnienia żądanych pozwem i skapitalizowanych odsetek. Co więcej, nie zostało w żaden sposób wykazane, by w niniejszej sprawie doszło do przerwania biegu przedawnienia wskutek czynności dokonywanych przez powódkę czy pozwanego.

Powódka nie wykazała zatem, wbrew zasadom rozkładu ciężaru dowodu z art. 6 k.c. i 232 k.p.c., że data wymagalności roszczenia przypada na inny dzień niż data określona w umowie jako termin spłaty pożyczki. Mając na uwadze treść art. 117§2¹k.c. oraz to, że umowa pożyczki została zawarta w ramach prowadzonej działalności przez powódkę z konsumentem, powództwo należało w całości oddalić.

Na marginesie podnieść należy, że powódka nie przedstawiła wiarygodnego dowodu wskazującego na istnienie umowy cesji dotyczącego przelewu wierzytelności z pierwotnego wierzyciela tj. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na powódkę. Z pewnością warunku tego nie spełnia dołączone oświadczenie z 12 września 2018 r. o zbyciu wierzytelności, które jest sporządzone w formie pisemnej i podpisane przez Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Z tegoż oświadczenia nie wynika nawet kiedy przedmiotowa umowa wierzytelności została zawarta, jest to dokument prywatny ( art. 245 kc ), który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Taki dokument nie korzysta z domniemania zgodności z prawdą oświadczeń w nim zawartych, korzysta jednak z domniemania autentyczności i z domniemania wyłączającego potrzebę dowodu, że osoba, która dokument podpisała, złożyła zawarte w nim oświadczenie.

Mając na uwadze powyższe, w oparciu o art. 6 k.c. powództwo jako bezzasadne podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w sentencji.

SSR Paweł Strumiński

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE