UZASADNIENIE

Decyzją z 04.08.2020 r. ZUS ustalił wysokość kapitału początkowego Z. K. na 42.504,33 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru oraz wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1979 r. do 31.12.1988 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 59,38%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono na 724,96 zł. Przyjęto łącznie 8 lat, 3 miesiące i 18 dni tj. 99 miesięcy okresów składkowych oraz współczynnik proporcjonalny do wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego w wysokości 42,86 %. Nie uwzględniono w wysokości kapitału początkowego okresu od 31.12.1970 r. do 01.01.1974 r. i od 31.12.1977 do 01.01.1979 r. argumentując, że pracodawca C. K. nie figuruje w ewidencji płatników składek. Nie uwzględniono okresu od 02.02.1974 r. do 14.03.1974 r. z uwagi na jego nieudokumentowanie (akta ZUS).

Decyzją z 05.08.2020 r., na podstawie ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 53 dalej jako ustawa o e.r.f.u.s.). ZUS ustalił wysokość emerytury Z. K. od 01.07.2020 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Obliczając świadczenie na podstawie art. 26 ustawy o e.r.f.u.s. przyjęto kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 201467,92 zł. Emerytura wyniosła 1702,14 zł.

Odwołania od tych decyzji wniósł Z. K. twierdząc, że w latach 1970-1974 oraz 1977-1979 pracował u ojca w jego zakładzie stolarskim. Ojciec opłacał składki w Cechu (...) jako rzemieślnik.

W odpowiedzi na wniesione odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o ich oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Z. K. urodził się (...) Wnioskiem z 10.07.2020 r. wniósł o przyznanie mu emerytury.

Decyzją z 04 08.2020 r. ZUS ustalił wysokość kapitału początkowego Z. K. na 42.504,33 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1979 r. do 31.12.1988 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 59,38%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono na 724.,96 zł. Przyjęto łącznie 8 lat, 3 miesiące i 18 dni tj. 99 miesięcy okresów składkowych oraz współczynnik proporcjonalny do wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego w wysokości 42,86 %. Nie uwzględniono w wysokości kapitału początkowego okresu od 31.12.1970 r. do 01.01.1974 r. i od 31.12.1977 do 01.01.1979 r. argumentując, że pracodawca C. K. nie figuruje w ewidencji płatników składek. Nie uwzględniono okresu od 02.02.1974 r. do 14.03.1974 r. z uwagi na jego nieudokumentowanie .

Decyzją z 05.08.2020 r. ZUS ustalił wysokość emerytury Z. K. od 01.07.2020 r. Świadczenie wyliczono przyjmując kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 201467,92 zł. Emerytura wyniosła 1702,14 zł.

Po wydaniu decyzji (...) sp. z o.o. w B. poinformowała ZUS o mylnym wypełnieniu zaświadczenia Rp 7 w części dotyczącej 1982 r. i wskazała, że faktycznie za umundurowanie odwołujący się pobrał wynagrodzenie 1440 zł. Spowodowało to zmniejszenie dochodu za 1982 r. z 99.752 zł. do 99.032 zł. i w rezultacie przeliczenie wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego i ustalenie jego wysokości na 59,30 %.

Decyzją z 09.09.2020 r. ZUS przeliczył kapitał początkowy Z. K. ustalając jego wysokość na 42.481,34 zł

Decyzją z 10.09.2020 r. ZUS ustalił wysokość emerytury Z. K. na 1701,63 zł.

Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zwanej dalej ustawą o e.r.f.u.s., kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek.

Zasady ustalania kapitału początkowego określa art. 174 ustawy o e.r.f.u.s. Kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12 (ust. 1). Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy: okresy składkowego, o których mowa w art. 6; okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5; okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2 (ust. 2). Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lata kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (ust. 3), czyli do dnia 31 grudnia 1998 r.

Odesłanie z art. 174 ust. 3 do wymienionych w nim przepisów oznacza, że zasady ustalania podstawy wymiaru kapitału początkowego są takie same, jak zasady ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent.

Ogólne zasady ustalania tej podstawy uregulowane są w art. 15 ust. 1 ustawy o e.r.f.u.s., zgodnie z którym podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Ust. 4 tego artykułu mówi, że w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych;

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu;

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4) mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19.

Natomiast według ust. 5 tego artykułu, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Zgodnie zaś z art. 15 ust. 2a ustawy o e.r.f.u.s., jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Zgodnie z art. 25 ust 1 ustawy o e.r.f.u.s. podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185. Według art. 26 ust. 1 ustawy o e.r.f.u.s. emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

W przedmiotowej sprawie sporne były lata 1970- 1974 i 1977-1979. Odwołujący się twierdził, że jego ojciec prowadził zakład stolarski w K. N.. Po skończeniu szkoły podstawowej odwołujący się nie uczył się dalej tylko został w domu i pracował u ojca w warsztacie. Na bazie tej praktyki odwołujący się zdawał egzamin czeladniczy i w 1986 otrzymał legitymację czeladnika (k. 2 akt). Ojciec nie zatrudniał nikogo bo nie miał uprawnień mistrzowskich tylko czeladnicze. Za pracę w zakładzie stolarskim odwołujący się nie otrzymywał żadnego wynagrodzenia, rodzice go utrzymywali i czasem dostawał pieniądze na niedzielę na zabawę. Podał, że nie miał ustalonych godzin pracy, pracował tak jak było to konieczne i do 18 i do 19. W czasie żniw pomagał przy nich, a jak były przerwy w pracy u ojca, pracował w gospodarstwie. Mogło być tak, ze pracował dwa tygodnie a potem było trzy dni wolne. Były też przerwy spowodowane brakiem robót. Zimą wykonywał z ojcem drzwi, okna czy podłogi.

Twierdzenia odwołującego się potwierdzili świadkowie S. Ł. i A. F. ( k. 24 odw-25 akt). Z zeznań tych wynika jednoznacznie, że Z. K. od najmłodszych lat pracował z ojcem w zakładzie stolarskim. Jak był jeszcze uczniem to pomagał ojcu po skończeniu lekcji, a potem pracował z ojcem przy pracach związanych z kryciem dachów tj. więźbą dachową, szalowaniu, wykonywaniu okien, futryn i drzwi. Pracował od rana do wieczora aż poszedł do wojska, a po skończeniu służby ponownie pracował w zakładzie stolarskim ojca. Zdaniem świadków odwołujący się wspólnie pracował z ojcem, była to ich wspólna działalność.

Zeznań świadków nie sposób podważyć. Wprawdzie nie są precyzyjne z uwagi na fakt, że relacją objęte są zdarzenia sprzed wielu lat, ale na ich podstawie można dokonać ustaleń w sprawie.

Nie ulega też wątpliwości, że ojciec odwołującego się C. K. prowadził zakład stolarski i podlegał ubezpieczeniu społecznemu jako rzemieślnik już w latach sześćdziesiątych. Udzielono mu potwierdzenia zgłoszenia wykonywania rzemiosła nr 23/73 z 22 06.1973 r., które wygasło 13.04.1981 r. na skutek likwidacji zakładu (dowód decyzja nr (...) z 13.04.1981 r. w aktach ubezpieczeniowych C. K.). Z akt ubezpieczeniowych wynika, że C. K. nie zgłaszał do ubezpieczenia pracowników ani osób współpracujących i odprowadzał składki wyłącznie na swoje ubezpieczenie

Zgodnie z art. 6.ust 2 pkt 1 a i 3 ustawy o e.r.f.u.s. za okresy składkowe uważa się przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. następujące okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne:

1. zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia na obszarze Państwa Polskiego - w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy albo rentę chorobową,

2. zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1975 r.

Praca odwołującego się w zakładzie stolarskim ojca nie może jednak zostać zakwalifikowana dla celów ubezpieczenia społecznego i świadczeń z ubezpieczenia społecznego jako zatrudnienie na zasadzie umowy o pracę czy umowy o naukę zawodu.

Zgodnie bowiem z ustawą z 23.01.1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin ( Dz.U. Nr 3 poz. 6) obowiązującą do 31.12.1982 r. w art. 5, jako pracownik została zdefiniowana osoba:

1. pozostająca w stosunku pracy na podstawie umowy o pracę, mianowania lub powołania oraz osoba, która w związku z wyborem pozostaje w stosunku pracy na podstawie szczególnych przepisów, jak również członek lub kandydat na członka spółdzielni pracy pozostający ze spółdzielnią w stosunku pracy.

2. zatrudniona na podstawie umowy o naukę zawodu, o przyuczenie do określonej pracy lub o odbycie wstępnego stażu pracy,

3. wykonująca pracę nakładczą, jeżeli spełnia warunki, które określa w drodze rozporządzenia Przewodniczący Komitetu Pracy i Płac,

4. adwokata z tytułu pracy w zespołach adwokackich od dnia 1 stycznia 1964 r.

Art. 5 ust 3 wykluczył zakwalifikowanie jako pracownika małżonka osoby prowadzącej zakład pracy na rachunek własny lub wspólny z inną osobą - z tytułu pracy w tym zakładzie. Z kolei przepis art. 6 regulował sytuację prawną innych krewnych zatrudnionych w nieuspołecznionym zakładzie pracy stanowiąc, że:

1. Zatrudniony w nie uspołecznionym zakładzie pracy najbliższy krewny i powinowaty osoby, która prowadzi ten zakład na rachunek własny lub wspólny z inną osobą, korzysta ze świadczeń przewidzianych w ustawie tylko z tytułu wypadku w zatrudnieniu lub choroby zawodowej, jeżeli:

1) umowa o pracę została zawarta w formie aktu notarialnego oraz

2) nie mieszka wspólnie z osobą, na której rachunek zakład jest prowadzony.

2 Najbliższymi krewnymi i powinowatymi w rozumieniu ust. 1 są dzieci własne i przysposobione, pasierbowie, rodzice, osoby przysposabiające, ojczym, macocha, wnuki, dziadkowie, rodzeństwo, teściowie, zięciowie, synowe, szwagierki i szwagrowie.

Z regulacji tej wynika, że syn właściciela zakładu rzemieślniczego mieszkający z nim nie mógł być traktowany jako pracownik młodociany czy pracownik dorosły dla celów ubezpieczenia społecznego. A zatem okres pracy odwołującego się w zakładzie stolarskim ojca nie może być zaliczony jako okres zatrudnienia pracowniczego czy zatrudnienia na podstawie umowy o naukę zawodu na podstawie art. 6 ust 2 pkt 1 i 3 ustawy o e.r.f.u.s.

Dodatkowo wskazać trzeba, że z Rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości w sprawie nauki zawodu w rzemieślniczych zakładach pracy z 30.06.1971 r. (Dz.U. Nr 19 poz. 188) poprzednich regulacji wynika, że rzemieślnicy mogli prowadzić naukę zawodu kiedy spełniali warunki określone § 2 ust 2 tj mieli tytuł mistrza lub wyższe wykształcenie w zakresie obejmującym rzemiosło i pracowały co najmniej rok w zakładzie pracy albo ukończyły określone średnie szkoły zawodowe. W innym przypadku rzemieślnik musiał mieć uprawnienia do samoistnego prowadzenia rzemiosła, długoletnią praktykę i zgodę właściwej izby rzemieślniczej na szkolenie uczniów. Nie sposób na podstawie dostępnego materiału stwierdzić, ze C. K. posiadał zgodę na prowadzenie nauki zawodu.

Jedyną możliwością zaliczenia okresu objętego odwołaniem do wysokości kapitału początkowego jest przyjęcie, że wnioskodawca spełnia warunki określone art. 6 ust 2 pkt 15 ustawy o e.r.f.u.s., zgodnie z którym za okresy składkowe uważa się przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarze Państwa Polskiego objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego oraz okresy kontynuowania tego ubezpieczenia, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki.

Ustawa z 29 marca 1965 r. o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników (Dz.U. z 1965 r. Nr 13, poz. 90 z zm.), która weszła w życie 1 lipca 1965 r. obejmowała w art. 1 obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym rzemieślników oraz osoby współpracujące z rzemieślnikami. W myśl art. 2 ust. 2 tejże ustawy za osoby współpracujące z rzemieślnikiem uznawano jego małżonka oraz najbliższych krewnych i powinowatych, stale pracujących w zakładzie tego rzemieślnika, w wymiarze co najmniej połowy czasu pracy, jaki obowiązuje pracowników gospodarki uspołecznionej. Stosownie do art. 2 ust. 3 ustawy, za osoby będące najbliższymi krewnymi lub powinowatymi w rozumieniu ust. 2 uważało się zaś osoby w wieku powyżej 16 lat, wymienione w art. 5 ust. 3 dekretu z dnia 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (tzn. dzieci własne i przysposobione, pasierbów, rodziców, ojczyma, macochę, wnuki, dziadków, rodzeństwo, teściów, zięciów i synowe). Podobnie kwestie te regulowała ustawa z 8 czerwca 1972 r. o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników (Dz.U. Nr 23, poz. 165 ze zm.). W myśl art. 1 ustawy, obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym rzemieślników byli objęci rzemieślnicy oraz osoby współpracujące z rzemieślnikiem. Z kolei art. 2 ust. 2 ustawy do grona osób współpracujących z rzemieślnikiem zaliczał następujące osoby w wieku powyżej 16 lat, stale pracujące w zakładzie rzemieślnika w wymiarze co najmniej połowy czasu pracy, jaki obowiązywał pracowników gospodarki uspołecznionej: współmałżonka, dzieci własne i przysposobione, pasierbów, dzieci obce wzięte na wychowanie, rodziców, ojczyma i macochę, osoby przysposabiające, wnuki, dziadków, rodzeństwo, teściów, synowe, zięciów oraz szwagierki i szwagrów. Wreszcie zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (t.j. Dz.U. z 1989 r. Nr 40, poz. 235 ze zm.), obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu określonemu w ustawie, zwanemu dalej "ubezpieczeniem", podlegały osoby fizyczne mające obywatelstwo polskie prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą na podstawie: 1) wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub koncesji, określonych w przepisach o działalności gospodarczej oraz 2) uprawnień określonych w przepisach szczególnych. Z mocy art. 26 ustawy rozciągnięto owo ubezpieczenie także na członków rodziny ubezpieczonego oraz inne osoby pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym, jeżeli współpracowały przy prowadzeniu działalności gospodarczej w wymiarze co najmniej połowy czasu pracy obowiązującego pracowników gospodarki uspołecznionej, zwanych dalej "osobami współpracującymi". Za członków rodziny w rozumieniu tego przepisu uważano zaś małżonka, dzieci własne i przysposobione, pasierbów, dzieci obce wzięte na wychowanie, rodziców, osoby przysposabiające, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuków, rodzeństwo, rodzeństwo, zięciów, synowe oraz szwagierki i szwagrów. Z ubezpieczenia wyłączono jednak osoby współpracujące, które nie ukończyły 16 roku życia lub z którymi współpraca wykonywana była przez okres krótszy niż sześć miesięcy, albo wobec których zachodziły okoliczności wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 1 i 2. Nie ulega wątpliwości, że odwołujący się w spornych okresach spełniał wynikające z powyższych przepisów kryteria uznania go za osobę współpracującą z osobą prowadzącą zakład rzemieślniczy (prowadzącą działalność gospodarczą) i podlegał z tego tytułu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Zgodnie z art. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników z 1965 r. za okres ubezpieczenia uważa się miesiące kalendarzowe, w których rzemieślnik lub osoba współpracująca z rzemieślnikiem objęci byli obowiązkiem ubezpieczenia, jeżeli za te miesiące została opłacona składka na ubezpieczenie. Podobnie art. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników z 1972 r. stanowił, że za okres ubezpieczenia uważa się miesiące kalendarzowe, w których rzemieślnik lub osoba współpracująca z rzemieślnikiem objęci byli obowiązkiem ubezpieczenia, jeżeli za te miesiące zostały opłacone składki na ubezpieczenie, oraz okresy przerw w wykonywaniu rzemiosła lub pracy w rzemiośle, spowodowane niezdolnością do pracy po dniu wejścia w życie ustawy, nie więcej jednak niż 3 miesiące w roku kalendarzowym. Art. 15 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin wskazywał, że za okresy ubezpieczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się miesiące kalendarzowe, za które ubezpieczony opłacił składki na ubezpieczenie lub w których nastąpiło zwolnienie od opłacania składek, a okresy ubezpieczenia na podstawie dotychczasowych przepisów są okresami ubezpieczenia w rozumieniu ustawy.

A zatem uznanie danego okresu podlegania ubezpieczeniu z tytułu współpracy przy prowadzeniu zakładu rzemieślniczego (działalności gospodarczej) uzależnione było od opłacenia składki za ten okres.

Warto jeszcze w tym miejscu przypomnieć zapisy aktów wykonawczych dotyczących ustaw o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników czy osób prowadzących działalność gospodarczą. Otóż z Rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Pracy i Płac w sprawie zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego rzemieślników, legitymacji ubezpieczeniowych, składek, ustalania prawa do świadczeń i wypłaty świadczeń pieniężnych z 22.06.1965 r. (Dz.U. Nr 27 poz. 181) i Rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w sprawie zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego rzemieślników, legitymacji ubezpieczeniowych, składek, ustalania prawa do świadczeń i wypłaty świadczeń pieniężnych z 16.03.1973 r. ( Dz.U. Nr 9 poz. 68) wynika, że rzemieślnik ma obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia osoby z nim współpracujące w terminie 10 dni ( § 2 Rozporządzenia z 1965 r. i § 3 Rozporządzenia z 1973 r.). ZUS zawiadamia o objęciu ubezpieczeniem i wysokości składek dołączając i książeczkę wpłat i legitymację ubezpieczeniową ( odpowiednio § 5 i § 6 ). Rzemieślnik ma natomiast obowiązek opłacania składek - § 10 obu Rozporządzeń.

Z akt ubezpieczeniowych C. K. nie wynika, aby zgłosił syna Z. do ubezpieczeń społecznych i opłacał za niego składki. Stan ten wyklucza możliwość zaliczenia okresów objętych odwołaniem do podstawy wymiaru. W tym miejscu warto też przytoczyć stanowisko Sądu najwyższego zawarte w wyroku z 01.03.2018 r. III UK 35/17, który stwierdził, że „warunkiem stosowania przepisów art. 5 ust. 4 i 5 oraz art. 6 ust. 2 pkt 15 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.) w odniesieniu do osób, które współpracowały z osobami prowadzącymi zakład rzemieślniczy (prowadzącymi działalność gospodarczą) jest faktyczne "opłacenie składki", a jej "nieopłacenie" powoduje nieuwzględnienie danego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu w ustaleniu okresów składkowych rzutujących na prawo do emerytury lub renty oraz wysokość świadczeń.” Podobny pogląd w tym zakresie wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 20 marca 2009 r., sygn. akt II UK 286/08, gdzie przyjął, iż okresu współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności (okresu współpracy z rzemieślnikiem) podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, realizowanej również przed wejściem w życie ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, za który nie zostały opłacone składki na ubezpieczenie społeczne, nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury na podstawie przepisów tej ustawy. Argumenty te podzielił Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 10.10.2012 r. sygn.. akt III AUa 523/12.

Z tych wszystkich względów okres pracy odwołującego się w zakładzie stolarskim ojca nie może być uwzględniony w wysokości kapitału początkowego i emerytury i dlatego Sąd Okręgowy na zasadzie art. 477¹⁴ § 1 KPC odwołanie oddalił.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE