Sygn. akt V U 494/13
Dnia 5 czerwca 2013 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie :
Przewodniczący SSO Ewa Nowakowska
Protokolant Alina Kędzia
po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2013 r. w Kaliszu
odwołania K. K.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
z dnia 22 marca 2013 r. Nr (...)
w sprawie K. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
o emeryturę
zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O. z dnia 22 marca 2013 r., znak (...), w ten sposób, że przyznaje K. K. emeryturę od 1 marca 2013 r.
Decyzją z dnia 122.03.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w O.odmówił K. K.przyznania emerytury, gdyż jako osoba urodzona po 31.12.1948 r. nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w tych warunkach na dzień 01.01.1999 r. Odmówiono mu zaliczenia pracy w Spółdzielni Pracy (...)w P., Oddział w K. (1), w okresie od 10.01.1974 r. do 31.03.1976 r., i w (...), w okresie od 1.06.1977 r. do 30.04.1990 r., gdyż nie przedstawił na tę okoliczność właściwego dokumentu.
Odwołanie od obu tych decyzji wniósł do Sądu K. K., domagając się przyznania emerytury z tytułu ponad 15-letniego wykonywania pracy w szczególnych warunkach, powołując się, że w spornym okresie był kierowcą ciągnika.
Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.
Sąd ustalił i zważył co następuje:
Według danych ZUS K. K., urodzony (...), na dzień 01.01.1999 r. udowodnił łącznie 25 lat, 4miesięce i 25 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym w szczególnych warunkach uznano okres 1 roku 5 miesięcy i 14 dni w okresie od 11.12.1990 r. do 31.05.1992 r. ( zakłady (...)).
Ze świadectwa pracy, wydanego w dniu 09.03.2001 r. przez Spółdzielnię Pracy (...)” z P., wynika, że K. K.był tam zatrudniony od 10.01.1974 r. do 31.03.1976 r. jako kierowca(k 2389 akt rentowych). W (...)w K.odwołujący się był zatrudniony w okresie od 01 .06.1977 r. do 30.04.1990 r. na stanowisku kierowcy ciągnika. Akta osobowe z tego zakładu zawierają angaże wskazujące na ciągłość pracy na tym stanowisku. Akta te zawierają nadto opinię wystawioną przez Kółko Rolnicze w L.z dnia 6 stycznia 1974 r. , poprzedzającą bezpośrednio podjęcie pracy w (...), z której wynika, że w kółku tym odwołujący się wykonywał prace traktorzysty w okresie od 15.03.1971 r. do 06.01.1974 r. Odwołujący się prawo jazdy na ciągniki uzyskał w dniu 09.01.1974 r. (dowód – dane w aktach osobowych).
Nie udało się uzyskać dostępu do akt osobowych z pozostałych zakładów.
Postępowanie dowodowe pozwoliło jednak na ustalenie, że odwołujący się w obu okresach wskazanych w odwołaniu pracował w tym samym miejscu, z tymi samymi ludźmi, na tym samym sprzęcie i w tym samym charakterze, jedynie zmieniło się przyporządkowanie zakładu będącego pracodawcą.
Zatrudnienie odwołującego się, w okresie od 10.01.1974 r. do 31.03.1976 r. w Spółdzielni Pracy (...), co do czego przedłożył wspomniane wyżej świadectwo wydane przez jej następcę prawnego Spółdzielnię Pracy (...)w P., z 09.03.2001 r. w istocie dotyczyło poprzednika (...). W K. (1) istniała bowiem baza spółdzielni transportowej, która pierwotnie była oddziałem Spółdzielni Pracy (...)z P., a następnie Kaliskiej (...). Spółdzielnia transportowa w K. (1) zajmowała się wykonywaniem usług transportowych dla rozmaitych podmiotów. Głównie były to okoliczne zakłady pracy jak (...)browar, cegielnia itp. Przewożono towary z wagonów węgiel i inne materiały dowożone drogą kolejową oraz rozwożono do odbiorców produkty wyprodukowane w miejscowych zakładach pracy. Spółdzielnia w K. (1) dysponowała dużą ilością pojazdów ciężarowych, traktorów i samochodów dostawczych. Zatrudniała około 100 kierowców.
Odwołujący się mając zawodowe prawo jazdy tylko na ciągnik w obu okresach tj. od 10.01.1974 r. do 31.03.1976 r. i od 1.06.1977 r. do 30.04.1990 r. pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca ciągnika U. (...). Uciążliwość pracy wiązała się ze stałym narażeniem na hałas, wstrząsy, działanie czynników atmosferycznych, bo ciągniki tej generacji były prymitywnym sprzętem, bez resorów, szczelnych kabin (dowód – zeznania świadków F. M.i J. W.– od 5 do 10 i od 18 do 20 minuty nagrania rozprawy w dniu 05.06.2013 r.). Jak wynika z akt osobowych jako traktorzysta odwołujący się pracował jeszcze w Rolniczej Spółdzielni Pracy (...)w okresie od 01.04.1976 r. do 14.02.1977 r. (świadectwo z dnia 21.02.2001 r. k 2397 akt rentowych).
W sumie wskazane okresy pracy na stanowisku kierowcy ciągnika stanowią ponad 15 lat.
Zgodnie z art. 184 ust.1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. Nr 162 poz.1118 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (01.01.1999 r.) osiągnęli:
1. okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzna;
oraz
2. okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.
Stosownie do treści ust.2 emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do OFE oraz rozwiązania stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem. Stosownie do treści art. 32 cyt. ustawy ubezpieczeni będący pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnieni w szczególnych warunkach przez co najmniej przez 15 lat, nabywali prawo do emerytury w wieku obniżonym o 5 lat od podstawowego, o ile udowodnili łączny staż ubezpieczeniowy określony w art. 27 cyt. ustawy wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z ust.4 tego przepisu wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługiwało prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zmianami). Paragraf 2 powyższego rozporządzenia stanowi, że okresami prac uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy te stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Wobec braku stosownego dokumentu przez sądem możliwe jest wykazywanie charakteru pracy wszelkimi dowodami przewidzianymi w przepisach kodeksu postępowania cywilnego.
Zgodnie z art. 184 ust.1 cyt. ustawy odwołujący się, jako osoba urodzona po 31.12.1948 r. ((...)) powinien warunki stażowe tj. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach wykazać na dzień wejścia w życie ustawy tj. na 01.01.1999 r.
Poza sporem jest, że odwołujący się nie przystąpił do OFE. Według danych ZUS na dzień 1.01.1999 r. udowodnił wymagany 25 letni składkowy i nieskładkowy
Stanowisko kierowcy ciągników ujęte jest w dziale VIII pkt. 3 wykazu A stanowiącego załącznik przytoczonego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zmianami).
Definicję ustawową „pracy w szczególnych warunkach” zawiera art. 32 ust 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z tym przepisem za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Praca taka to ta, w której pracownik w sposób znaczny jest narażony na niekorzystne dla zdrowia czynniki. Np. praca w narażeniu na hałas ponadnormatywny, praca w zapyleniu, w oparach chemicznych, w wysokich temperaturach lub zmiennych warunkach atmosferycznych. Pracę taką pracownik musi wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Motyw przyświecający ustawodawcy w stworzeniu instytucji przewidzianej w art. 32 w/w ustawy opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu i osoba taka ma prawo do wcześniejszej emerytury niż pozostali ubezpieczeni.
Praca na stanowisku kierowcy ciągnika jest pracą w szczególnych warunkach i wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 15 lat uprawnia do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku, w oparciu o art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
W odniesieniu do kierowców nie ma znaczenia jakiego typu materiały przewozili, dla jakiej branży były przeznaczone, bo uciążliwość, szkodliwość pracy wynika z rodzaju kierowanego pojazdu, a nie z rodzaju przewożonego ładunku. W stosunku do tych pracowników nie ma zastosowania orzecznictwo odnoszące się do branżowych wykazów.
K. K.wniosek o emeryturę złożył w dniu 11.03.2013 r. Wykazał zarówno ogólny staż ubezpieczeniowy jak i ponad 15 letni staż w szczególnych warunkach. Wiek 60 lat ukończył w dniu (...). Nie obowiązywał go już wymóg rozwiązania stosunku pracy, dlatego Sąd przyznał mu prawo do emerytury od miesiąca złożenia wniosku.
Zaskarżona decyzja podlegała więc zmianie i zgodnie z art. 477 14§2 k.p.c. orzeczono jak w wyroku.