Sygn. akt II AKa 232/20
1.
2.WYROK
2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 lutego 2021 r.
4.Sąd Apelacyjny w Szczecinie II Wydział Karny w składzie:
5. Przewodniczący: SSA Andrzej Olszewski (spr.)
6. Sędziowie: SA Piotr Brodniak
7. SA Janusz Jaromin
8. Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Pajewska
9.przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Szczecinie Ilony Talar
10.po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2021 r. sprawy
11.C. R. (1)
12.oskarżonego z art. 299 § 1 kk
13.na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
14.od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie
15.z dnia 23 czerwca 2020 r. sygn. akt III K 297/19
16.zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnia C. R. (1) od popełnienia zarzuconego mu czynu, a kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.
SSA Janusz Jaromin SSA Andrzej Olszewski SSA Piotr Brodniak
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II Aka.232/20 |
||||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
wyrok Sadu Okręgowego w Szczecinie z dnia 23 czerwca 2020r. |
||||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
||||||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.1.1. |
C. R. (1) |
Firma (...) (...) korzystała z pośredników przy przekazywaniu płatności w euro na konto firmy oskarżonego. Taka praktyka była powszechna, wbrew oficjalnym informacjom władz N.. |
pismo (...)wraz z historią operacji |
1647-1649 oraz 1657-1663 /tłumaczenia / |
||||||||||||||||||
informacja " w temacie prowadzenia działalności gospodarcze w N." |
1745-1748 |
|||||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.2.1. |
||||||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||||
2.1.1.1 |
Pismo na k.1647-1649 i korespondencja mailowa na k.1745-1748. |
Nie ma jakichkolwiek powodów do zakwestionowania wskazanych dokumentów. |
||||||||||||||||||||
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||||
3.1. |
Obrońca oskarżonego wyrokowi zarzucił : 1. obrazę przepisów postępowania mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia - art. 7 k.p.k. - polegającą na dokonaniu błędnej, dowolnej a nie swobodnej oceny przeprowadzonych dowodów - zeznań świadków (szczególnie M. G. (1)), wyjaśnień oskarżonego, dokumentów, w zakresie wynikającego z tych dowodów sposobu ustalania pochodzenia transakcji w spółce oskarżonego, ustalenia pochodzenia przelewu na kwotę 8.400 EUR za pośrednictwem korespondencji elektronicznej z klientem spółki oskarżonego z N., przyczyn korzystania przez klientów zagranicznych (szczególnie z N.) z pośredników płatności, co skutkowało błędnym ustaleniem Sądu Okręgowego, że, a) oskarżonemu można przypisać zamiar popełnienia zarzuconego czynu, podczas gdy:
a nadto b) pominięciu w odtworzonym stanie faktycznym ustaleń płynących z dokumentów przedłożonych przez oskarżonego - raportów Ambasady D.i Centralnego Banku N.- wykazujących, że restrykcje dotyczące przelewów zagranicznych z N.dotyczą kwot przekraczających 10.000 USD (zatem limit ten uniemożliwiał dokonywanie płatności przez klientów z N.nawet średniomiesięcznego wynagrodzenia na rzecz spółki oskarżonego); c) bezpodstawnym wyeksponowaniu faktu, że klienci z N.działają przez pośredników dla swojego zysku, podczas gdy taka działalność nie jest zabroniona, jest ekonomicznie uzasadniona, a przede wszystkim powody korzystania z pośredników nie wpływają na ocenę prawnokarną zarzuconego oskarżonemu czynu; d) nieuprawnionym wskazaniu, że dowody przedłożone przez oskarżonego Sądowi są niewiarygodne, gdyż zostały złożone po upływie 3 lat od wszczęcia postępowania przygotowawczego, tymczasem postępowanie przygotowawcze trwało znakomitą część czasu bez udziału oskarżonego, wbrew procedurze karnej oskarżonego przesłuchano pięciokrotnie jako świadka (C. R. (1) miał zatem pełne prawo uważać, że jego rola procesowa się nie zmieni, a poszukiwanie dowodów jego niewinności jest zbędne), zaś wgląd w akta postępowania oskarżony uzyskał dopiero po przedstawieniu mu zarzutów i dopiero wtedy mógł dowiedzieć się, jakie dowody zostały w sprawie zgromadzone; e) nieuprawnionym ustaleniu, że (...) (...) nie wpłaciła kwoty 8.400 EUR na rzecz (...) (...), podczas gdy Sąd dysponował jedynie wyciągiem z jednego rachunku bankowego spółki słowackiej, nie badał w ogóle, czy spółka ta posiadała rachunki bankowe w innych krajach, szczególnie w N.; f) bezpodstawnym uznaniu, że niewiarygodne są dokumenty przedłożone do akt sprawy pochodzące od (...) (...), ponieważ zmierzały one do „wprowadzenia wątpliwości co do pochodzenia przedmiotowego przelewu i uwolnienia oskarżonego od odpowiedzialności karnej" - nie wskazał Sąd Okręgowy, dlaczego przypisał taki cel przedstawicielom (...) (...), którzy są partnerem biznesowym oskarżonego i trudne do pogodzenia z zasadami logiki i doświadczenia życiowego jest rzekome składanie przez spółkę zagraniczną fałszywych oświadczeń dla polepszenia sytuacji oskarżonego - tym bardziej, że w innym miejscu uzasadnienia Sąd Okręgowy uznał za nieudowodnione, że przelew (...) (...). był powiązany z płatnością (...) (...), czyli de facto, że spółki te wiązał jakikolwiek stosunek prawny, czy biznesowy; g) niezrozumiałym przypisaniu oskarżonemu „przyjęcia" przelewu na kwotę 8.400 EUR, podczas gdy brak jest możliwości technicznych i prawnych, aby odbiorca przelewu odmówił jego przyjęcia, a ani oskarżony, czy jego spółki nie stanowią „instytucji obowiązanej" w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, stąd nie muszą mieć ustalonej procedury weryfikacji płatności i nie można oskarżonemu zarzucić, że nie zadbał o przeprowadzenie tej hipotetycznej procedury odnośnie przelewu z (...) (...) 2. obrazę przepisów postępowania mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia - art. 167 h) nieprzeprowadzeniu dowodu z przesłuchania w charakterze świadków osób, które złożyły i) niepodjęciu przez Sąd Okręgowy inicjatywy dowodowej celem weryfikacji, czy (...)
3. obrazę przepisów postępowania mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia - art. 424 § 1 k.p.k. - polegającą na niewyjaśnieniu, jaką postać zamiaru przypisał oskarżonemu Sąd Okręgowy oraz niewskazaniu dowodów istnienia tego zamiaru; 4. obrazę przepisów postępowania mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia - art. 6 k.p.k. w zw. z art. 72 § 1 k.p.k. polegające na niepouczeniu oskarżonego w zrozumiałym dla niego języku przy doręczeniu aktu oskarżenia, jakie są jego prawa i obowiązki, przez co oskarżony nie wiedział, że miał ściśle wyznaczony czas na składanie wniosków dowodowych, a uzyskanie takiej wiedzy i zrozumiałego zobowiązania do zgłoszenia wniosków w terminie 7 dni wymogłoby na oskarżonym wcześniejsze poszukiwanie dowodów złożonych finalnie do akt sprawy; co doprowadziło do błędnego ustalenia przez Sąd Okręgowy, że oskarżony popełnił zarzucony jemu czyn zabroniony. ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia powyższych zarzutów: 5. obrazę przepisów prawa materialnego - art. 299 § 1 i art. 1 § 1 k.k. polegającą na ich |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Niezasadne są zarzuty opisane w pkt.3 i 4 apelacji. Oskarżony zawsze był reprezentowany przez swoich pełnomocników / a po przedstawieniu zarzutu - obrońców/, którzy nigdy nie zgłaszali jakichkolwiek uchybień natury procesowej w szczególności, iż nie nie został odpowiednio pouczony o swoich uprawnieniach. Nadto, sąd i instancji starał się w pisemnym uzasadnieniu wyjaśnić z jakim zamiarem, jego zdaniem, działał oskarżony. a ewentualna ocena, że te wyjaśnienia nie są przekonujące, nie jest wystarczająca do formułowania zarzutu obrazy art. 424 kpk. Natomiast zasadne są te zarzuty apelującego, które wskazują na nieprawidłową ocenę przez sąd rozstrzygający niektórych dowodów. Po pierwsze, zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie było żadnych powodów do zdyskwalifikowania zeznań M. G. (1). Mimo, iż sąd pierwszej instancji stwierdził, że zeznania tego świadka " pozostawały w sprzeczności z zeznaniami innych świadków i dowodami z dokumentów" /k.1604/, to jednak tych INNYCH dowodów konkretnie nie wskazał. W ocenie Sądu Odwoławczego, w niniejszej sprawie nie ma żadnego dowodu podważającego zeznania M. G. (1). A to oznacza, że nie można było pominąć tych zeznań w ustalaniu stanu faktycznego /a tak uczynił sąd rozstrzygający /. Po drugie, nie zasługiwało na uwzględnienie twierdzenie sądu I instancji, iż firmy nigeryjskie mogły w swoim kraju bez przeszkód kupować odpowiednie ilości obcej waluty. Informacja Ambasady RP jest oparta na oficjalnym stanowisku władz N., którym zależy na właściwym postrzeganiu tego kraju na arenie międzynarodowej. Dlatego nie jest ona obiektywna. Przeczy jej dokładny raport Duńskiego Konsulatu Generalnego w N./k.1509-1522/ oraz informacja Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu w N./ k.1745-1746 /. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, informacji zawartych w w/w dokumentach nie sposób zakwestionować, zaś ich treść nie potwierdza oficjalnego stanowiska przedstawionego w piśmie Ambasady. Nadto, sąd rozstrzygający nie wyjaśnił dlaczego, skoro nie było takiej potrzeby , na rachunek firmy oskarżonego wpływały różne kwoty od innych pośredników np. V. F. (...), które też nie odpowiadały wysokości danej faktury, a jednocześnie nie budziły żadnych podejrzeń. Po trzecie, w świetle uzyskanych dokumentów księgowych i zeznań V. C. należy uznać, iż kontrahenci nigeryjscy opóźniali się z płatnościami i praktycznie nigdy nie opłacali danej faktury w wysokości kwoty na jaką została wystawiona /albo nie dopłacali albo nadpłacali, wyrównując poprzednie zaległości/. Po czwarte, w żaden sposób nie wykazano, iż oskarżony miał wiedzę o przestępczym pochodzeniu kwoty 8400 euro, a prezentowane przez niego stanowisko, że ta kwota była płatnością pośrednika, z którego usług skorzystała firma nigeryjska, jest nieprawdziwe. Przecież w tym samym czasie oskarżony podobnie potraktował przelew ze strony V. F. (...) / także z konta banku słowackiego |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
Oskarżony nie popełnił przestępstwa przypisanego mu przez Sąd Okręgowy w Szczecinie. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Zdaniem Sądu Apelacyjnego, prawidłowe było stanowisko obrońcy oskarżonego, przedstawione już w odpowiedzi na akt oskarżenia, iż nie było podstaw faktycznych do przyjęcia odpowiedzialności z art.299 kk., z uwagi na brak zamiaru bezpośredniego czy też ewentualnego popełnienia tego przestępstwa. Oskarżony działał na zasadach przyjmowania przelewów od pośredników już wcześniej, a sporny przelew na 8400 euro został przez niego potraktowany jak każdy inny. Nie wykazano w sprawie, że miał on podstawy do przypuszczenia, że pieniądze te mogły pochodzić z czynu zabronionego. W przedmiotowej sprawie ustalono w jaki sposób została oszukana firma (...). Prawdopodobnie czynu tego dopuścił się obywatel W. /E. S. i być może inne osoby/, ale nie ma jakichkolwiek dowodów na powiązania sprawców tego oszustwa z oskarżonym C. R. (1). Nie można podważyć twierdzenia, wbrew stanowisku sądu I instancji, że nigeryjska firma (...) skorzystała z pośrednictwa firmy (...), i być może także została oszukana przez tą ostatnią. Jak już wskazano wyżej, niektóre oceny sądu I instancji są całkowicie dowolne i nie mają oparcia w faktach . Tym samym wniosek o umyślnym działaniu oskarżonego jest, w ocenie Sądu Odwoławczego, chybiony. Na korzyść C. R. (1) przemawia i to, że w ciągu roku przez konto jego firmy w (...) Bank (...) przepływały setki tysięcy euro. Firma bardzo dobrze działała , przynosiła, i nadal przynosi, duże dochody. W tym kontekście trudno uznać, że oskarżony dla niewielkiej, z jego punktu widzenia, kwoty brał udział w tzw. praniu brudnych pieniędzy. |
||||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||||
Zmieniono część skazującą wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie i uniewinniono oskarżonego od popełnienia przestępstwa z art. 299§ 1 kk. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||||
Tak, jak to opisano w pkt. 3.1 niniejszego uzasadnienia. |
||||||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
bez punktu |
Na podstawie art.632 pkt. 2 kpk kosztami procesu obciążono Skarb Państwa. |
|||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||||
SSA Janusz Jaromin SSA Andrzej Olszewski SSA Piotr Brodniak |
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca oskarżonego |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Zmiana wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanego mu przestępstwa. |
||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |