UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2020 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy (Sąd upadłościowy) oddalił wniosek dłużnika (...) w S. o ogłoszenie jego upadłości, a rozstrzygnięcie to zostało oparte na następujących ustaleniach :

Dłużnik aktualnie nie prowadzi działalności gospodarczej, nie zatrudnia pracowników. Przedmiotem działalności dłużnika była działalność w zakresie gospodarki odpadami, budowy dróg, roboty ogólnobudowlane, usługi stacji kontroli pojazdów, usługi zamiatania, koszenia, pogrzebów, wywóz nieczystości, sprzedaż hurtowa towarów handlowych.

W skład majątku dłużnika wchodziło prawo użytkowania wieczystego nieruchomości wraz ze znajdującymi się na niej budynkami i urządzeniami, dla której Sąd Rejonowy w Szubinie prowadzi KW nr (...). Powyższa nieruchomość została sprzedana w drodze egzekucji komorniczej za kwotę 629.266,66 zł. W dniu 12 lutego 2020 r. Sąd Rejonowy w Szubinie przysądził prawo do w/w nieruchomości na rzecz nabywcy. Nieruchomość ta była obciążona 29 hipotekami na łączną kwotę 2.243.566,25 zł.

W skład majątku dłużnika wchodzą ruchomości (używane , trudno zbywalne meble biurowe) o wartości ok. 3.000 zł. Dłużnik nie dysponuje środkami wystarczającymi na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, przy określeniu ich przez tymczasowego nadzorcę sądowego na kwotę 99.800 zł.

Sąd Rejonowy wskazał, że analiza zgromadzonego materiału dowodowego pozwala na przyjęcie, że faktycznie nastąpiło spełnienie przesłanek z art. 11 ust. 1 p.u , gdyż dłużnik nie reguluje wymagalnych zobowiązań pieniężnych wobec wierzycieli. Sąd stwierdził jednak, że jakkolwiek niewypłacalność jest podstawową przesłanką ogłoszenia upadłości, to jednak sam fakt stwierdzenia niewypłacalności dłużnika nie jest wystarczający do ogłoszenia upadłości. Wychodząc z założenia, że postępowanie upadłościowe ma służyć wierzycielom, ustawodawca postanowił, że sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów (art. 13 ust. 1 p.u). Sąd może również oddalić wniosek w razie stwierdzenia, że majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteka morska w takim stopniu, że pozostały jego majątek oczywiście nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania (art. 13 ust. 2 p.u).

Sąd Rejonowy uznał, że w przedmiotowej sprawie zachodzi podstawa do zastosowania art. 13 ust. 2 p.u, gdyż dłużnik nie posiada nieobciążonego majątku, który wystarczyłby na zaspokojenie kosztów postępowania. Jak wskazał sąd, dłużnik w chwili obecnej nie posiada właściwie żadnego majątku poza ruchomościami , które tymczasowy nadzorca sądowy oszacował na kwotę ok. 3.000 zł. Pozostały majątek dłużnika został już zbyty w drodze egzekucji komorniczej, a postanowienie w tym przedmiocie jest prawomocne. Sprzedana nieruchomość była obciążona 29 hipotekami na łączną kwotę 2.243.566,25 zł, która przewyższała cenę nieruchomości, osiągniętą w toku sprzedaży egzekucyjnej tj. kwotę 629.266,66 zł. Innymi słowy, majątek dłużnika (aktualnie kwota która pozostała po jego sprzedaży) nie wystarczy nawet na zaspokojenie zabezpieczonych hipotecznie wierzytelności dłużnika. W tej sytuacji, jak wskazał Sąd Rejonowy, oczywistym jest, że brak jest jakiegokolwiek majątku wystarczającego na pokrycie kosztów postepowania.

W dalszej kolejności Sąd Rejonowy wskazał, że tymczasowy nadzorca sądowy podał, iż postępowanie będzie trwać 12 miesięcy, a jego koszty oszacował na kwotę 99.800 zł. Sąd Rejonowy przeanalizował podany przez nadzorcę preliminarz kosztów i ustalił, że część z nich jest niezasadna z uwagi na sprzedaż nieruchomości dłużnika. Analizując treść art. 162 p.u Sąd Rejonowy przyjął, że samo wynagrodzenie syndyka wyniesie, biorąc pod uwagę wszystkie ustawowe podstawy do jego wyliczenia, łącznie kwotę 51.480,70 zł. Uwzględniając zaś pozostałe koszty postępowania upadłościowego, niezbędne do poniesienia w podobnych sprawach upadłościowych, w ocenie Sądu Rejonowego nie byłyby niższe niż 30.000 zł, co dało by łącznie kwotę 81.480,70 zł.

Ostatecznie Sąd Rejonowy uznał, że nawet biorąc pod uwagę treść art. 345 ust. 1 p.u, i tym samym, nawet przy założeniu, że po sprzedaży nieruchomości, do masy upadłości wpłynęłaby kwota 62.926,66 zł , to łącznie z wartością pozostałego majątku ruchomego (3.000 zł), także ta łączna kwota nie pozwoliłaby na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył dłużnik, domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia.

W uzasadnieniu zażalenia dłużnik podniósł, że w jego ocenie, wskazana przez sąd kwota 81.480,70 zł kosztów postępowania upadłościowego jest zawyżona, mając na względzie wstępną wycenę przeprowadzenia postępowania upadłościowego, którą nadzorca sądowy wycenił na kwotę 40.000 zł. Skarżący podniósł też, że wskazane przez sąd koszty przeprowadzenia postępowania upadłościowego są niewspółmierne do wykonania koniecznych w toku ewentualnego postępowania czynności, z uwagi na fakt, że aktualnie spółka nie prowadzi działalności gospodarczej i nie zatrudnia żadnego pracownika. Według dłużnika, biorąc pod uwagę wartość ruchomości w kwocie 3.000 zł i wpłynięcie do masy upadłości kwoty 62.926,66 zł, majątek spółki wzrośnie do kwoty 65.926,66 zł, która w ocenie upadłego jest wystarczającą kwotą na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie dłużnika nie mogło zostać uwzględnione.

Sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia ocenę prawną Sąd odwoławczy w pełni podziela.

W sprawie nie było kwestionowane, że spełniona została przesłanka ogłoszenia upadłości wnioskodawcy w postaci jego niewypłacalności. Podstawa oddalenia przedmiotowego wniosku wynikała jednak, jak słusznie uznał Sąd Rejonowy (Sąd upadłościowy), z regulacji zwartej w art. 13 ust. 2, jak również w ocenie Sądu Okręgowego w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 498 - dalej jako „p.u.”), zgodnie z którą sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów.

Na wstępie zauważyć należy, że wbrew twierdzeniom skarżącego zawartym w uzasadnieniu zażalenia, tymczasowy nadzorca sądowy nie wycenił kosztów postępowania upadłościowego na kwotę 40.000 zł ale jak wynika z jego sprawozdania, na łączną kwotę 99.800 zł (k-187). Wskazana przez nadzorcę kwota 40.000 zł, stanowiąca wydatek związany z przewidywanym przez nadzorcę wynagrodzeniem i zwrotem wydatków syndyka, była jedynie jedną z części składowych wszystkich kosztów postępowania upadłościowego.

W dalszej kolejności podkreślić należy, że skarżący, podnosząc w zażaleniu, iż wskazana przez sąd kwota kosztów postępowania upadłościowego jest zawyżona, w żaden sposób nie odniósł się do dokonanych przez sąd ustaleń dotyczących przede wszystkim wysokości przewidywanego wynagrodzenia syndyka, których Sąd Rejonowy dokonał w oparciu o kryteria wynikające z art. 162 p.u. Skarżący odwołał się jedynie do kwoty wynagrodzenia syndyka określonej w sprawozdaniu tymczasowego nadzorcy sądowego na kwotę 40.000 zł (niezasadnie przy tym wskazując, że była to wartość wszystkich kosztów postępowania ustalona przez nadzorcę). Tymczasem trzeba zwrócić uwagę, że gdy chodzi o samo tylko wynagrodzenie syndyka, jego wysokość ustala się – w myśl art. 162 ust. 1 p.u. – jako sumę pięciu części składowych, w granicach od dwukrotności do dwustusześćdziesięciokrotności podstawy wynagrodzenia. W myśl zaś art. 162 ust. 3 p.u. przez podstawę wynagrodzenia należy rozumieć przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Jak wskazał Sąd Rejonowy, zgodnie ze stosownym obwieszczeniem Prezesa GUS, wynagrodzenie to w 2019 r. wyniosło 5.148,07 zł. Sąd Rejonowy przyjął, że wynagrodzenie syndyka będzie stanowiło sumę co najmniej 8 części składowych i założenia tego skarżący w żaden sposób nie zakwestionował.

Dłużnik nie odniósł się również i nie zakwestionował w zażaleniu, ustaleń sądu dotyczących wysokości pozostałych kosztów postępowania upadłościowego, które sąd określił na kwotę co najmniej 30.000 zł. Skarżący ograniczył się do podniesienia kwestii wysokości wynagrodzenia syndyka, wskazując, że pozostałe do wykonania czynności w postępowaniu upadłościowym sprowadzałyby się jedynie do czynności mających na celu spieniężenie pozostałego w posiadaniu majątku spółki oraz czynności administracyjnych , nie wskazując jednak jakie zdaniem skarżącego byłyby koszty tych czynności. Tymczasem nadzorca sądowy w swoim sprawozdaniu, łączne koszty postępowania upadłościowego (przy uwzględnieniu wynagrodzenia syndyka w kwocie 40.000 zł) wycenił na kwotę 99.800 zł, wskazując jednocześnie niezbędne do wykonania czynności i związane z nimi koszty (k-186-187). Co prawda uwzględnił w nim również czynności i koszty związane z nieruchomością, która została następnie zbyta, jednak Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wziął pod uwagę ten fakt, uznając tym samym, że ta część kosztów jest niezasadna. Pozostałych kosztów ujętych w preliminarzu nadzorcy, skarżący nie zakwestionował.

Podkreślić więc trzeba, że nawet przy założeniu, że tak jak twierdzi dłużnik, majątek spółki wynosiłby kwotę 65.926,66 zł i nawet eliminując z wydatków wskazanych przez nadzorcę, część wydatków związanych z nieruchomością (np. zabezpieczenie majątku oraz koszty ubezpieczenia masy upadłości od kradzieży, ognia i innych żywiołów oraz odpowiedzialności cywilnej- 5.500 zł, naprawa dachu – 10.000 zł, podatek od nieruchomości – 12.000 zł, opłata za wieczyste użytkowanie – 4.000 zł), które łącznie wynoszą kwotę 31.500 zł, to i tak odejmując od kosztów wskazanych przez nadzorcę w kwocie 99.800 zł w/w kwotę 31.500 zł, otrzymujemy kwotę 68.300 zł, a zatem kwotę przekraczającą wskazaną przez dłużnika w zażaleniu wartość jego majątku. Tak więc, należy uznać, że wskazywane przez skarżącego w zażaleniu ewentualne środki uzyskane ze sprzedaży nieruchomości (62.926,66 zł) i ruchomości ( 3.000 zł) i tak nie wystarczyłyby na pokrycie kosztów postępowania, o których mowa w art. 230 ust. 1 p.u.

Trzeba też zauważyć, że podstawą oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości zgodnie z treścią art. 13 p.u jest nie tylko przesądzenie, że majątek spółki nie wystarczy na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego ale również, że wystarczy jedynie na zaspokojenie tych kosztów.

Biorąc zaś pod uwagę ustaloną przez Sąd Rejonowy łączną wysokość wierzytelności dłużnika na kwotę 3.391.566,25 zł, uznać należy, że wskazana przez dłużnika kwota 65.926,66 zł , mogłaby być przeznaczona wyłącznie na koszty postępowania upadłościowego, których i tak jak już wyżej wskazano by nie pokryła.

W świetle powyższego, brak podstaw do uznania, aby aktualny stan majątkowy dłużnika pozwalał na zgromadzenie w ramach funduszów masy upadłości środków koniecznych dla pokrycia kosztów postępowania, a po ich pokryciu także na częściowe chociażby zaspokojenie wierzycieli (art. 61 p.u.). Łączną wartość środków możliwą do pozyskania w toku postępowania (ze sprzedaży ruchomości i nieruchomości) należy oszacować na kwotę niższą niż przewidywane koszty postępowania upadłościowego. Zarzuty zawarte w zażaleniu należy zatem uznać za nieuzasadnione,

Mając to na uwadze w oparciu o przepis art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 zd. 1 k.p.c., a także w zw. z art. 35 Prawa upadłościowego, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

Eliza Grzybowska Elżbieta Kala Artur Fornal

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE