UZASADNIENIE

Pozwem z 1 lutego 2018 roku powód J. C. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) J. C. w W. wniósł przeciwko pozwanemu M. O. jako wspólnikowi Piekarnia (...) s.c. M. A. i R. (...) s.c. w J. o zapłatę kwoty 3.609,02 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

1) 60,27 zł od 10 lipca 2017 roku

2) 60,27 zł od 7 sierpnia 2017 roku

3) 60,27 zł od 7 września 2017 roku

4) 60,27 zł od 7 października 2017 roku

5) 60,27 zł od 7 listopada 2017 roku

6) 60,27 zł od 7 grudnia 2017 roku

7) 60,27 zł od 9 stycznia 2018 roku

8) 500,00 zł od 11 lipca 2017 roku

9) 169,06 zł od 3 sierpnia 2017 roku

10) 250,00 zł od 12 sierpnia 2017 roku

11) 170,18 zł od 29 sierpnia 2017 roku

12) 250,00 zł od 23 września 2017 roku

13) 170,18 zł od 23 września 2017 roku

14) 250,00 zł od 28 października 2017 roku

15) 172,36 zł od 28 października 2017 roku

16) 250,00 zł od 28 października 2017 roku

17) 170,00 zł od 28 listopada 2017 roku

18) 250,00 zł od 28 grudnia 2017 roku

19) 168,22 zł od 28 grudnia 2017 roku

20) 250,00 zł od 19 stycznia 2018 roku

21) 166,84 zł od 19 stycznia 2018 roku.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwany jako wspólnik spółki cywilnej zawarł z powodem w dniu 10 lutego 2012 roku umowę współpracy w zakresie sprzedaży zasilań oraz umowę dzierżawy terminali. Porozumieniem z 25 października 2013 roku strony przedłużyły okres obowiązywania umowy do 26 marca 2018 roku. Z tytułu opłat za dzierżawę terminali powód wystawiał faktury na łączną kwotę 421,89 zł , ponadto na podstawie zapisów umownych obciążał spółkę cywilną opłatami kwocie 250,00 zł za miesiące, w których kontrahent korzystał z terminala konkurencyjnej firmy (łącznie 2.000,00 zł) oraz obciążył równowartością kwot 40 euro w związku z koniecznością wszczęcia postępowań windykacyjnych w odniesieniu do faktur za dzierżawę terminali. (k. 3-7)

Nakazem zapłaty z 15 marca 2018 roku uwzględniono powództwo w całości (k. 56).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu przyznał, że zawarł z powodem 2 umowy: dotycząca dzierżaw terminali oraz współpracy w zakresie zasilań i pierwotnie zostały mu przekazane 2 terminale, jeden do obsługi płatności kartami płatniczymi, a drugi umożliwiający sprzedaż zasileń telefonii komórkowej, przy czym w trakcie współpracy te dwa zakresy zostały zgrupowane w jednym terminalu będącym własnością (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej w K.. Na żądanie Kolportera pozwany zwrócił terminal, więc powód nie był uprawniony do żądania kar umownych oraz opłat za korzystania z terminal po jego zwrocie.

W piśmie z 9 sierpnia 2018 roku powód przyznał, że od czasu zawarcia porozumienia z 25 października 2013 roku obie usługi tj. sprzedaż doładowań elektronicznych i obsługa kart płatniczych świadczone były za pośrednictwem jednego terminala, przy czym w zakresie doładowań pozwanego wiązała umowa z powodem, a w zakresie obsługi transakcji bezgotówkowych - z firmą (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) w K.. Przyznał, że (...) zerwał umowę z pozwanymi i zażądał od pozwanego zwrotu terminala, przy czym później chciał zwrócić pozwanemu terminal. Powód podnosił, że obciążał pozwanego fakturami na podstawie umowy o dzierżawę terminala, w związku z faktem, że pomimo obowiązywania umowy pozwany nie przetwarzał zasileń kont o wartości co najmniej 2.000,00 zł z uwagi na brak zgody na ponowny montaż terminala (k. 79-80)

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 10 lutego 2012 roku powód zawarł z pozwanym jako wspólnikiem spółki cywilnej umowę współpracy w zakresie sprzedaży zasileń. W dniu 10 lutego 2012 roku między tymi samymi stronami została również zawarta umowa dzierżawy terminali, której przedmiotem była dzierżawa terminali umożliwiających pozwanemu korzystanie z usług świadczonych przez powoda na podstawie umowy współpracy w zakresie sprzedaży zasileń. W przypadku nieprzetworzenia w okresie miesiąca transakcji sprzedaży zasileń o wartości co najmniej 2.000,00 zł opłata za dzierżawę terminala miała wynosić 49,00 zł netto, a w przypadku przetworzeń przekraczających 2.000,00 zł netto – 1,00 zł netto. (§ 3 ust. 2). Na podstawie umowy pozwany by zobowiązany do prowadzenia sprzedaży zasileń tylko i wyłącznie z terminali dostarczonych przez powoda. W przypadku sprzedaży zasileń przez termin inny niż przekazany przez powoda, powód miał prawo obciążyć pozwanego kwotą w wysokości 250,00 zł netto za każdy miesiąc, w którym pozwany dokonywał sprzedaży przez terminale inne niż przekazane przez powoda (§ 3 ust. 4 ) Powyższe opłaty miały być płatne na podstawie faktur z 5 dniowym terminem płatności wystawionych przez powoda do 5 dnia następującego po miesiącu, za który dokonywane było rozliczenie. (dowód: umowy współpracy z 10 lutego 2012 roku k. 10-13, umowy dzierżawy z 10 lutego 2012 roku k. 14-15)

W dniu 25 października 2013 roku strony zawarły porozumienie, w którym m.in. przedłużyły obowiązywanie wcześniej zawartych umów do 26 marca 2018 roku (§ 1). Pozwany zobowiązał się do prowadzenia zasileń, a także prowadzenia obsługi transakcji bezgotówkowych (akceptacji kart płatniczych) i przyjmowania płatności masowych oraz sprzedaży kodów energetycznych tylko i wyłącznie z terminali dostarczonych przez powoda. W przypadku dokonywania ww. czynności przez termin inny niż przekazany przez powoda, powód miał prawo obciążyć pozwanego kwotą w wysokości 250,00 zł netto za każdy miesiąc, w którym pozwany dokonywał tych czynności przez terminale inne niż przekazane przez powoda. (§ 3 ) (dowód: porozumienia z 25 października 2013 roku k. 16-17)

Powód obciążył kontrahenta następującymi fakturami za dzierżawę terminala na łączną kwotę 421,89 zł :

: z dnia 3 lipca 2017 roku na kwotę 60,27 zł tytułem „dzierżawy terminala zgodnie z umową” z terminem płatności do 8 lipca 2017 roku,
: z dnia 1 sierpnia 2017 roku na kwotę 60,27 zł tytułem „dzierżawy terminala zgodnie z umową” z terminem płatności do 6 sierpnia 2017 roku,
: z dnia 1 września 2017 roku na kwotę 60,27 zł tytułem „dzierżawy terminala zgodnie z umową” z terminem płatności do 6 września 2017 roku,
: z dnia 1 października 2017 roku na kwotę 60,27 zł tytułem „dzierżawy terminala zgodnie z umową” z terminem płatności do 6 października 2017 roku,
: z dnia 1 listopada 2017 roku na kwotę 60,27 zł tytułem „dzierżawy terminala zgodnie z umową” z terminem płatności do 6 listopada 2017 roku,
: z dnia 1 grudnia 2017 roku na kwotę 60,27 zł tytułem „dzierżawy terminala zgodnie z umową” z terminem płatności do 6 grudnia 2017 roku,
: z dnia 2 stycznia 2018 roku na kwotę 60,27 zł tytułem „dzierżawy terminala zgodnie z umową” z terminem płatności do 7 stycznia 2018 roku.

Ponadto powód obciążył kontrahenta notami obciążeniowymi na podstawie § 3 ust. 4 umowy dzierżawy terminali z 10 lutego 2012 roku:

: nr (...) z 3 lipca 2017 roku na kwotę 500,00 zł za miesiące czerwiec i lipiec 2017 roku oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...) z 4 sierpnia 2017 roku na kwotę 250,00 zł za miesiąc sierpień 2017 roku oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...) z 15 września 2017 roku na kwotę 250,00 zł za miesiąc wrzesień 2017 roku oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...) z 20 października 2017 roku na kwotę 250,00 zł za miesiąc październik 2017 roku oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...) z 20 listopada 2017 roku na kwotę 250,00 zł za miesiąc listopad 2017 roku oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...) z 20 grudnia 2017 roku na kwotę 250,00 zł za miesiąc grudzień 2017 roku oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...) z 11 stycznia 2018 roku na kwotę 250,00 zł za miesiąc styczeń 2018 roku oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,

Oprócz tego powód wystawił na rzecz kontrahenta noty obciążeniowe tytułem „opłaty karnej” na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z 8 marca 2023 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych:

: nr (...) z 26 lipca 2017 roku na kwotę 169,06 zł oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...) z 21 sierpnia 2017 roku na kwotę 170,18 zł oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...)z 15 września 2017 roku na kwotę 170,47 zł oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...) z 20 października 2017 roku na kwotę 172,36 zł oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...) z 20 listopada 2017 roku na kwotę 170,00 zł oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...) z 20 grudnia 2017 roku na kwotę 168,22 zł za oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia,
: nr (...) z 11 stycznia 2018 roku na kwotę 166,84 zł za oznaczając termin płatności na 7 dni od daty wystawienia.

(dowód: wydruków k. 18-19, faktur i not obciążeniowych k. 20-40)

Właścicielem terminala użytkowanego przez pozwanego, a przekazanego przez powoda, był (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...)w K., z którym pozwanego łączyła dodatkowo odrębna umowa w zakresie obsługi kart płatniczych. (bezsporne, dodatkowo dowód: pismo (...)z 17 stycznia 2027 roku k., 68)

Pismem przesłanym w reakcji na otrzymaną notę z 3 lipca 2017 roku na kwotę 500,00 zł oraz fakturę z 3 lipca 2017 roku na kwotę 60,27 zł, pozwany zakwestionował zasadność ich wystawienia przez powoda. Wskazał, że pismem z 30 maja 2017 roku właściciel terminala (...) wypowiedział mu umowę ze skutkiem natychmiastowym oraz wezwał do niezwłocznego zwrotu urządzenia, co pozwany uczynił 2 czerwca 2017 roku. Pozwany wskazywał, że w konsekwencji powyższych okoliczności w okresie, którego dotyczyła faktura za dzierżawę terminala, nie był już w jego posiadaniu, a wobec wypowiedzenia umowy i zwrotu terminala nie obowiązywał go zakaz korzystania z innych terminali. (dowód: pismo pozwanego k. 4, pisma (...) z 30 maja 2017 roku, potwierdzenia k. 66)

Pismem z 4 sierpnia 2017 roku powód wyjaśnił, że rozwiązanie umowy z (...) pozostaje bez wpływu na treść umów łączących strony, a terminal, który służył do wykonywania czynności w ramach umów pozwanego zarówno z powodem jaki (...) został zażądany do zwrotu omyłkowo. Powód wskazał, że pozwany bezpodstawnie sprzeciwił się ponownemu montażowi terminala i nie udostępnił mu w tym celu lokalu. Wezwał też pozwanego do odbioru terminala do dnia 11 sierpnia 2017 roku pod rygorem obciążania opłatą w kwocie 250,0 zł w okresie kiedy będzie korzystał z terminalna firmy konkurencyjnej. ( dowód: pisma i wezwania do zapłaty k. 41-43 i 44-53, pisma, pisma (...) z 30 maja 2017 roku i 17 stycznia 2017 roku k. 67-68, potwierdzenia nadania k. 66)

Pismami z 27 lipca 22 sierpnia 2017 roku, 15 września, 23 października, 20 listopada i 21 grudnia 2017 oraz 15 stycznia 2018 roku powód wzywał kontrahenta do zapłaty wystawionych faktur i not. (dowód: wezwania do zapłaty k. 41-43 i 44-53)

Pozwany korzystał z terminala innego iż dostarczony przez powoda w miesiącach od września 201 roku do stycznia 2018 roku (dowód: wydruki k. 19)

Sąd pominął dowód z przesłuchania stron wobec ich nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na rozprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Powód dochodził od pozwanego 3 rodzajów roszczeń: zapłaty za dzierżawę terminala, kary umownej za korzystanie z terminala konkurencji i rekompensaty za koszty odzyskiwania należności.

W zakresie pierwszej kategorii roszczeń wskazać należy, że zgodnie z art. 693 § 1 k.c. przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Powód wystawił pozwanemu 7 faktur tytułem wynagrodzenia za dzierżawę terminala za okres od czerwca do grudnia 2017 roku. Jednak jak wynikało z przeprowadzonego postępowania dowodowego, w powyższym okresie pozwany nie użytkował tego urządzenia, gdyż z uwagi na wezwanie przez właściciela (...) do zwrotu zobowiązany był do jego oddania, co uczynił 2 czerwca 2027 roku. Bez znaczenia pozostawała w ocenie sądu okoliczność, że wezwanie do zwrotu terminala przez (...) nastąpiło na skutek braku porozumienia z powodem oraz, że powód i (...) podejmowali próby zwrotu terminala pozwanemu, po tym jak zorientowali odnośnie błędu. Istotny był natomiast fakt, że pozwany nie posiadał w spornym okresie przedmiotu dzierżawy, zatem nie mógł być obciążany przez powoda czynszem za korzystanie z niego. Roszczenie w zakresie zapłaty za dzierżawę terminala za okres od czerwca do grudnia 2017 roku uznać zatem należało za bezzasadne).

Niezależenie jednak od rozwiązania umowy o obsługę kart płatniczych z (...) i dokonanym zwrotem terminala, pozwanego nadal łączyły umowy powodem: zarówno umowa o dzierżawę terminala jak i umowa dotycząca sprzedaży zasilań.

Zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły (art. 484 § 1 k.c.).

W związku z odmową pozwanego co do ponownego zamontowania przez powoda terminala i korzystania przez pozwanego z terminala pochodzącego z innego źródła, zachodziły podstawy do zastosowania przez powoda kary umownej opisanej w § 3 ust. 4 umowy dzierżawy terminali. Jednakże mając na uwadze, że wezwanie pozwanego do odbioru terminala nastąpiło dopiero w piśmie powoda z 4 sierpnia 2017 roku (z terminem do 11 sierpnia 2017 roku), a powód przedstawił wydruki z innego terminala użytkowanego przez pozwanego dotyczące jedynie okresu od września 2017 roku do stycznia 2018 roku brak było podstaw do zasadzenia kar umownych za miesiące czerwiec, lipiec i sierpień2017 roku (w których pozwany bez swojej winy był pozbawiony terminala dostarczonego przez powoda, jak również powód nie wykazał żadnym dowodem korzystania przez pozwanego z konkurencyjnego terminala w powyższym okresie)

Jeżeli chodzi o dochodzoną przez powoda rekompensatę za koszty odzyskiwania należności, to wskazać należy, co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych ( w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie) wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności. Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy w transakcjach handlowych - z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny - wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie;

2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

Jak wykazało przeprowadzone postępowanie dowodowe, powód nie spełnił swojego świadczenia niepieniężnego wynikającego z umowy dzierżawy za okres od czerwca 2017 roku do grudnia 2017 roku zatem brak było podstaw do obciążania pozwanego kwotami rekompensaty. Niezależnie od powyższego powód wystawiając każdorazowo pozwanemu notę obciążeniową na równowartość 40 euro nie wskazywał w ich treści, związku z barakiem zapłaty jakiej konkretnie należności dochodzi rekompensaty, co dodatkowo uniemożliwiało weryfikację zasadności obciążenia pozwanego tymi kwotami.

Mając powyższe na uwadze sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda łączną kwotę 1.250,00 zł tytułem kar umownych za korzystanie z konkurencyjnego terminala w okresie do września 2017 roku do stycznia 2018 roku (5 x 250,00 zł).

O odsetkach orzeczono w oparciu o art. 481 k.c. zasądzając je zgodnie z zapisami wzorcowymi zawartymi w umowie tj. po upływie 5 dni od dnia wystawienia faktury, która powinna być wystawiona do 5 dnia następującego po miesiącu, za który dokonywane było rozliczenie tj. od kwoty 250,00 zł za wrzesień 2017 roku od 11 października 2017 roku, od kwoty 250,00 zł za październik 2017 roku od 11 listopada 2017 roku, od kwoty 250,00 zł za listopad 2017 roku od 11 grudnia 2017 roku, od kwoty 250,00 zł za grudzień 2017 roku od 11 stycznia 2018 roku i od kwoty 250,00 zł za styczeń2018 roku od 11 lutego 2018 roku.

W pozostałym zakresie powództwo jako podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdzielenia między stronami biorąc pod uwagę wynik sprawy.

Koszty procesu wynosiły łącznie 1.934,00 zł, z czego:

: powód poniósł 1.017,00 zł (100,00 zł – tytułem opłaty od pozwu, 900,00 zł – tytułem wynagrodzenia pełnomocnika obliczonego zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku poz. 1800), 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 400,00 zł tytułem wynagrodzenia biegłego,
: pozwany poniósł –917,00 zł (900,00 zł – tytułem wynagrodzenia pełnomocnika obliczonego zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radcy prawnego z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku poz. 1804), 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Powód wygrał sprawę w 5% (z żądanej kwoty 3.609,02 zł należności głównej zasądzono na jego rzecz kwotę 1.250,00 zł), zatem winien ponieść koszty procesu w zakresie oddalonego powództwa (66% z 1.934,00 zł = 1.257,10 zł), a pozwany w zakresie (35% z 1.934,00 zł =676,90 zł). Dokonując rozliczenia kosztów należnych i poniesionych sąd zasądził zatem od powoda na rzecz pozwanego kwotę 240,10 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

sędzia Justyna Wyrwas – Oliwkiewicz

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE