UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 774/20 |
||||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
|||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 7 września 2020 roku w sprawie II K 140/19 |
||||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||||
☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
||||||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.1.1. |
||||||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.2.1. |
- w dniu 30 grudnia 2020r. zmarł oskarżyciel prywatny S. R., jego żona J. R. (1) pouczona o możliwości wstąpienia w prawa oskarżycielskie zmarłego we wskazanym przez sąd terminie (art. 62 § 1 i 2 kpk) - pod rygorem umorzenia prowadzonego postępowania – nie złożyła oświadczenia o takowym wstąpieniu; |
1.odpis skrócony aktu zgonu, 2.pouczenie dla J. R., 3.potwierdzenie odbioru korespondencji; |
165, 172, 181, |
|||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||||
2.1.1.1 |
1.odpis skrócony aktu zgonu, 2.pouczenie dla J. R., 3.potwierdzenie odbioru korespondencji; |
- załączone w toku postępowania odwoławczego dowody nie były przez żadną ze stron kwestionowane, odpis skrócony aktu zgonu oskarżyciela prywatnego został przesłany przez organ uprawniony, w przewidzianej prawem formie, był potwierdzeniem informacji, jaką pierwotnie umieszczono na korespondencji dla (...) R. („adresat zmarł”), nie budzi wątpliwości osobisty odbiór korespondencji przez zonę (...) R. – J. R. (1), w której poinformowano ją o możliwości wstąpienia w prawa męża poprzez złożenie stosownego oświadczenia, pod rygorem umorzenia niniejszego postępowania karnego; |
||||||||||||||||||||
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||||
- |
||||||||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||||
3.1. |
Zarzuty zawarte w apelacjach tak oskarżonej, jak i jej obrońcy : - obrazy przepisów postępowania tj. art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., mający wpływ na treść wyroku, , poprzez nieprawidłową ocenę wyjaśnień oskarżonej P. G. (1) oraz zeznań świadków w szczególności: M. T., W. W., S. i J. R. (1) oraz G. K. i uznanie za wiarygodne zeznań oskarżyciela prywatnego i jego zony, w sytuacji gdy słowa oskarżonej o niewłaściwym zachowaniu (...) R. wobec wychowanków (...) potwierdza jej brat M., a fakt spożywania alkoholu przez (...) R. potwierdzają wszyscy świadkowie poza małż R.; - błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mającego wpływ na jego treść, polegający na błędnym przyjęciu, iż P. G. (1) zniesławiła męża swojej matki - (...) R. w ten sposób, że przesłała pismo do Starosty (...) opisując jego zachowanie, podczas gdy jedynie była to konieczna krytyka w celu ochrony istotnego dobra, jakim jest dobro podopiecznym Rodzinnego Domu Dziecka w L.; |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Wbrew twierdzeniom skarżących w sprawie nie doszło do podnoszonej obrazy przepisów postępowania, a ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji dotyczące sprawstwa oskarżonej w zakresie przypisanego jej czynu są prawidłowe, gdyż stanowią wynik, nie budzącej żadnych zastrzeżeń i zgodnej z art. 7 kpk oceny zebranych w sprawie dowodów – tak wymienionych przez apelanta. Apelacja nie wykazała w żaden sposób, aby rozumowanie Sądu, przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Zarzuty przedstawione w apelacjach mają w istocie charakter polemiczny i opierają się wyłącznie na odmiennej ocenie zebranych w sprawie dowodów. Skarżący podnosząc w apelacji, że w toku przedmiotowego postępowania karnego nie zostały ujawnione żadne dowody wskazujące na winę oskarżonego, a zachowanie P. G. (1) stanowiło jedynie przejaw ochrony podopiecznych Rodzinnego Domu Dziecka w L. nie dostrzega, iż przewód sądowy dostarczył jednak wystarczających dowodów sprawstwa P. G. co do przypisanego jej czynu. Ocena wartości przeprowadzonych w sprawie dowodów została dokonana przez Sąd I instancji prawidłowo, zgodnie z wiedzą i doświadczeniem życiowym i jako taka w pełni korzysta - wbrew stanowisku autora apelacji - z ochrony art. 7 kpk, choć trzeba także zauważyć, że pisemne uzasadnienie wydanego orzeczenia jest dość lapidarne przy ocenie osobowego materiału dowodowego. Tym nie mniej, pisemne motywy wyroku są na tyle zrozumiałe i dostateczne, iż pozwalają na jednoznaczną ocenę prawidłowości ostatecznych wniosków wywiedzionych w sprawie. Nie można jednak podzielić twierdzeń skarżących, iż Sąd Rejonowy dokonał stronniczej i dowolnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, jak też oceny wybiórczej, która dodatkowo doprowadziła do błędnych ustaleń w zakresie zaistnienia czynu przypisanego oskarżonej. Niewątpliwie w rodzinie oskarżonej istnieje konflikt pomiędzy matka oskarżonej (J. R. (1)) a samą oskarżoną i jej bratem M., także na tle osobistym. W konflikt wciągnięty został siłą rzeczy dodatkowy domownik (...) tj. mąż J. R. (1) – oskarżyciel prywatny, przy czym co istotne w/w zawarli związek małżeński dopiero w 2018r. Można więc rzec, że powyższe „przewróciło do góry nogami” dom oskarżonej, już wcześniej przechodzący domową rewolucję, gdy matka zdecydowała się prowadzić rodzinny dom dziecka – w sytuacji, gdy własne biologiczne dzieci (P. G. (3), M. T.) nie były jeszcze dorosłe i wszyscy (w dużej liczbie osób) zamieszkali wspólnie pod jednym dachem. Sąd odwoławczy zważył także, że choć istnieją dowody potwierdzające np. spożywanie okazjonalne alkoholu przez (...) R., czy zeznania dzieci niezadowolonych z opieki J. R. - to jednak wydźwięk pisma, jakie stało się podstawą wystąpienia przez (...) R. z prywatnym aktem oskarżenia jest zdecydowanie mocniejszego i poważniejszego "kalibru". Otóż oskarżona zarzuciła (...) R. znęcanie się nad wychowankami, czy szereg zachowań o charakterze „pedofilskich”. Tymczasem obiektywnie oceniane dowody nie pozwalały na tak niesprawiedliwe zarzuty wobec męża prowadzącej dom dziecka. W aktualnym odbiorze społecznym, z powodu szerokiego nagłośnienia problemu pedofilii, takie właśnie zarzuty są tym bardziej bolesne i niewątpliwie mogą poniżać w opinii publicznej. Oskarżyciel prywatny - jako mąż prowadzącej (...) - siłą rzeczy jest osobą znaną, by nie powiedzieć w jakimś stopniu nawet „publiczną” w warunkach miejscowości L., co do którego takie zarzuty są niezwykle ważkie i wpływają na sam byt prowadzonej placówki. Co także istotne, załączone akta sprawy PR 1Ds. 1150.2018, w których bardzo wyczerpująco badano prawdziwość ewentualnych zarzutów postawionych w piśmie z dnia 3 grudnia 2018r. przez oskarżoną (liczne przesłuchania wychowanków placówki, opinie biegłych psychologów, dokumenty z akt rodzinnych i opiekuńczych) wykluczają ich zaistnienie, czy nawet podejrzenie zaistnienia takich zachowań. Właśnie z tego powodu nie sposób jest twierdzić o zaistnieniu kontratypu w rozumieniu art. 213 kk, a pismo oskarżonej, choć skierowane do organu nadzorczego w ramach (...) nosi znamiona umyślnego zniesławienia. Z tego też względu nie mogą odnieść pożądanego skutku twierdzenia apelantów, że jedyną intencja P. G. było dobro wychowanków placówki (...). |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzuconych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania; |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
- zarzuty postawione w apelacjach nie zasługiwały na uwzględnienie, uchylenie wyroku nastąpiło z przyczyn formalnych, o których mowa poniżej; |
||||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
- brak |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||||
- na skutek zaistnienia innej okoliczności wyłączającej ściganie nastąpiło uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postepowania karnego wobec P. G., o czym poniżej; |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
- konieczność umorzenia postępowania, wobec wystąpienia innej okoliczności wyłączającej ściganie; |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||||
W toku postępowania odwoławczego ustalono, iż w dniu 30 grudnia 2020r. oskarżyciel prywatny S. R. zmarł. W tej sytuacji ustalono osobę mu najbliższą tj. żonę J. R. (1) (świadek w przedmiotowej sprawie), pouczono o treści art. 61 kpk tj. o tym, iż w terminie 3 miesięcy od daty śmierci (...) R. może wstąpić w jego uprawnienia oskarżyciela prywatnego w przedmiotowej sprawie (w/w pouczono o konieczności złożenia stosownego oświadczenia oraz o skutkach braku takowego tj. tym, że brak oświadczenia będzie oznaczał konieczność umorzenia postępowania). J. R. (1) osobiście odebrała w/w pouczenie i nie złożyła oświadczenia o wstąpieniu do sprawy. W tej sytuacji w sprawie, prowadzonej na skutek wniesienia prywatnego aktu oskarżenia, zabrakło strony oskarżycielskiej. Sytuacja taka jest równoznaczna z wystąpieniem „innej okoliczności wyłączającej ściganie” w rozumieniu art. 17§ 1 pkt 11 kpk i uzasadnia umorzenie postepowania bez konieczności jego podejmowania (po zawieszeniu na skutek oczekiwania na stanowisko osoby najbliższej oskarżycielowi). Przepis art. 17 § 1 kpk zawiera katalog przesłanek procesowych, które warunkują dopuszczalność procesu. Katalog negatywnych przesłanek procesowych w § 1 art. 17 kpk nie jest wyczerpujący, z uwagi na klauzulę uzupełniającą zawartą w pkt 11 w/w przepisu. Stanowi ona, iż nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie. Do tych innych negatywnych przesłanek procesowych należy zaliczyć np. abolicję, czy też brak strony oskarżającej, powstały w następstwie śmierci osoby wnoszącej oskarżenie. Potwierdzeniem powyższego jest przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2005 r. wydane w sprawie sygn. III KK 243/04 (opubl. Legalis Numer 68858). Nie ma także konieczności uprzedniego podejmowania zawieszonego postanowienia, co potwierdza np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2006 r.sygn WZ 27/06, w którym czytamy: „ Podstawa zawieszenia postępowania określona w art. 61 § 1 KPK (także w zw. z art. 58 § 2 KPK), jest o tyle szczególna w stosunku do określonej w art. 22 § 1 KPK, że w sytuacji wskazanej w art. 61 § 2 KPK, postępowanie podlega umorzeniu bez uprzedniego jego podjęcia” (opubl. Legalis Numer 80103). Reasumując: w zaistniałej więc sytuacji, wobec brzmienia przepisu art. 61 § 1 i 2 kpk, zaskarżony wyrok należało uchylić, a postępowanie przedmiotowe postępowanie karne wobec P. G. (1) umorzyć. |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
pkt 2 i 3 sentencji |
O kosztach obrony z urzędu Sąd orzekł na podstawie art. 632a kpk oraz § 17 ust 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (mając na uwadze nakład pracy obrońcy oraz charakter sprawy wynagrodzenie określono na poziomie minimalnym). Sąd Okręgowy przejął koszty procesu w sprawie (w całości) na rachunek Skarbu Państwa, albowiem uznał, iż w sprawie zachodzi wypadek szczególny. Co do zasady - w sytuacji umorzenia postępowania koszty te winien ponieść oskarżyciel prywatny, którego praw nikt nie zdecydował się jednak „przejąć” po śmierci (...) R.. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie uzasadniał także uniewinnienia oskarżonej, natomiast występująca przeszkoda formalna stanęła na drodze rozważaniom, co do ewentualnego umorzenia postepowania na innej podstawie prawnej, aniżeli art. 17 § 1 pkt 11 kpk. Nie bez znaczenia jest także fakt bardzo trudnej sytuacji majątkowej oskarżonej oraz to, że poniosła ona odpowiedzialność karna w sprawie II K 282/19 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim związaną bardzo ściśle z zarzutem postawionym w prywatnym alcie oskarżenia autorstwa (...) R.. |
|||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||||
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
oskarżona, obrońca |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 7 września 2020r. w sprawie II K 140/19 |
||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |