UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 02.03.2020r. znak: nr (...) znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. ustalił, że B. P. jako pracownik u płatnika składek (...) W. J. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od 21.10.2019r. do 20.07.2022r. Organ rentowy uzasadniał, że w dniu 21.10.2019r. ubezpieczona została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony od 21.10.2019r. do 20.07.2022r. Płatnik składek złożył za B. P. raport rozliczeniowy ZUS RCA za październik 2019r. z wykazaną podstawą 1 956,24 zł.; za listopad 2019r. z wykazaną podstawą 4 166,65 zł.; za grudzień 2019r. z wykazaną podstawą 0,00 zł. oraz za styczeń 2020r. z wykazaną podstawą 0.00 zł. Za okres od dnia 26.11.2019r. do 28.12.2019r. B. P. pobrała wynagrodzenie za czas choroby. Następnie od 29.12.2019r. dalsza wypłata zasiłku chorobowego została przekazana do ZUS. Ubezpieczona od 26.11.2019r. do chwili obecnej jest niezdolna do pracy z powodu choroby. Organ rentowy podkreślił, że brak jest świadków mogących potwierdzić sporne zatrudnienie ubezpieczonej. Organ rentowy podnosił, że w trakcie przebywania B. P. na zasiłku chorobowym pracodawca na jej miejsce nie zatrudnił nowego pracownika, lecz zarówno przed tym zatrudnieniem jak obecnie w okresie jej przebywania na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby płatnik sam wykonuje obowiązki, co jednoznacznie wskazuje na to, że pracownik był zbędny, a zgłoszenie do ubezpieczeń z tytułu zatrudnienia miało jedynie na celu otrzymywanie świadczeń z ubezpieczeń społecznych i budżetu państwa.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła B. P., wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że jako pracownik u płatnika składek (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od 21.10.2019r. do 20.07.2022r. oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Uzasadniała, że od 06.05.2013r. do 31.05.2019r. pracowała na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku pracownika fizycznego w (...) Sp. z o.o. Podnosiła, że w miesiącu wrześniu 2019r. odbyła rozmowę kwalifikacyjną z W. J., w czasie której późniejszy pracodawca oświadczył, iż poszukuje trzech pracowników administracyjnych. Oprócz odwołującej zatrudnione zostały również I. F. oraz A. W.. Wnioskodawczyni wywodziła, że przeszła szkolenie BHP. Do jej obowiązków należało m.in. weryfikacja dokumentów projektowych pod względem kompletności oraz zgodności budowlanej. Wywodziła, że była stale nadzorowana przez pracodawcę, który wydawał jej polecenia dotyczące kompletowania i weryfikowania projektów budowlanych. Podnosiła, że pracodawca zwiększając zatrudnieni kierował się tylko i wyłącznie potrzebą zatrudnienia pracownika do wykonywania prac zakreślonych zwiększoną działalnością gospodarczą pracodawcy. Podkreśliła, że podczas nieobecności jej czynności przejął w całości osobiście W. J..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy podnosił, że brak jest świadków mogących potwierdzić sporne zatrudnienie odwołującej. Ponadto pracodawca nie udostępnił kserokopii faktur i innych dowodów potwierdzających zatrudnienie ubezpieczonej. Organ rentowy podkreślił, że pracodawca utworzył dla odwołującej od dnia 21.10.2019r. nowe stanowisko pracy.

W piśmie procesowym z dnia 27.05.2020r. (k. 36-38 akt sprawy) ubezpieczona wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań A. W.. Podnosiła, że świadek nadal pracuje u płatnika składek i wykonuje obowiązki ubezpieczonej. Argumentowała, że fakt zachorowania i zajścia w ciąże po zawarciu umowy nie był nie był przewidywany w dniu zatrudnienia.

Postanowieniem z dnia 18.05.2020r. Sąd postanowił zawiadomić o toczącym się postępowaniu sądowym W. J. (...).

Pismem z dnia 01.06.2020r. W. J. (...) przystąpił do sprawy w charakterze zainteresowanego. Podniósł, że podtrzymuje twierdzenia i zarzuty oraz wnioski dowodowe odwołującej. Argumentował, że B. P. świadczyła pracę, przychodziła do pracy, podpisywała listy obecności i wykonywała czynności weryfikacji dokumentacji technicznej. W okresie zatrudnienia nie wytworzyła dokumentów wewnętrznych jak też zewnętrznych. Zainteresowany wywodził, że czynności B. P. przejął pracownik A. W., zatrudniony od 01.11.2019r.

Decyzją z dnia 02.03.2020r. znak: nr (...) znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. ustalił, że I. F. jako pracownik u płatnika składek (...) W. J. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od 14.10.2019r. do 13.07.2022r. Organ rentowy uzasadniał, że w dniu 14.10.2019r. ubezpieczona została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony od 14.10.2019r. do 13.07.2022r. Płatnik składek złożył za I. F. raport rozliczeniowy ZUS RCA za październik 2019r. z wykazaną podstawą 3 043,04 zł.; za listopad 2019r. z wykazaną podstawą 2 999,96 zł.; za grudzień 2019r. z wykazaną podstawą 0,00 zł. oraz za styczeń 2020r. z wykazaną podstawą 0.00 zł. Za okres od dnia 19.11.2019r. do 21.12.2019r. I. F. pobrała wynagrodzenie za czas choroby. Następnie od 10.12.2019r. dalsza wypłata zasiłku chorobowego została przekazana do ZUS. Ubezpieczona od 19.11.2019r. do chwili obecnej jest niezdolna do pracy z powodu choroby. Organ rentowy podkreślił, że brak jest świadków mogących potwierdzić sporne zatrudnienie ubezpieczonej. Organ rentowy podnosił, że w trakcie przebywania I. F. na zasiłku chorobowym pracodawca na jej miejsce nie zatrudnił nowego pracownika, lecz zarówno przed tym zatrudnieniem jak obecnie w okresie jej przebywania na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby płatnik sam wykonuje obowiązki, co jednoznacznie wskazuje na to, że pracownik był zbędny, a zgłoszenie do ubezpieczeń z tytułu zatrudnienia miało jedynie na celu otrzymywanie świadczeń z ubezpieczeń społecznych i budżetu państwa.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła I. F., wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że jako pracownik u płatnika składek (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od 14.10.2019r. do 13.07.2022r. oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Argumentowała, że pracowała zawodowo od lutego 2016r. do czerwca 2016r. na stanowisku doradcy klienta w (...) w K.. Następnie od lipca 2016r. przez dwa miesiące pracowała za granicą w ramach wakacyjnego wyjazdu do Holandii, a od listopada 2017r. do czerwca 2018r. w H. w M.. Podnosiła, że w latach 2014-2017 studiowała w Wyższej Szkole (...), w latach 2017-2019 ukończyła uzupełniające studia magisterskie. Podnosiła, że była stale nadzorowana przez pracodawcę, który wydawał jej polecenia dotyczące przykładowo napisania lub odpisania na e-maila określonej treści, dotyczące kompletowania i weryfikowania projektów budowlanych (sprawdzanie zgodności uzgodnień, podkładów mapowych, decyzji, odstępstw przy dużym projekcie unijnym). Wyjaśniła, że od 19.11.2019r. przebywała na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby związanej z ciążą.

Pismem z dnia 27.05.2020r. (...) W. J. przystąpił do sprawy w charakterze zainteresowanego. Podniósł, że podtrzymuje twierdzenia i zarzuty oraz wnioski dowodowe odwołującej. Argumentował, że I. F. świadczyła pracę, przychodziła do pracy, podpisywała listy obecności i wykonywała czynności weryfikacji dokumentacji technicznej. W okresie zatrudnienia nie wytworzyła dokumentów wewnętrznych jak też zewnętrznych. Zainteresowany wywodził, że czynności I. F. przejął pracownik A. W., zatrudniony od 01.11.2019r.

Na podstawie przepisu art. 219 k.p.c. Sąd połączył sprawy zainicjowane wniesionymi odwołaniami, tj.: sprawę o sygn. akt III U 199/20 dot. B. P. oraz

sprawę o sygn. akt III U 202/20 dotyczącą I. F., do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. III U 199/20

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił i zważył, co następuje:

B. P., urodzona (...), w latach 2013-2019 była zatrudniona w firmie (...) w M. na stanowisku pracownika fizycznego/produkcyjnego.

W dniu 18.10.2019r. zawarła z (...) W. J. umowę o pracę na czas określony do 20.07.2022r. na stanowisku pracownik biurowy w pełnym wymiarze za wynagrodzeniem 5 000zł brutto. Jako termin rozpoczęcia pracy wskazano 21.10.2019r.

(...) W. J. złożył za B. P. raport rozliczeniowy ZUS RCA za październik 2019r. z wykazaną podstawą 1 956,24 zł, następnie za listopad z wykazaną podstawą 4 166,65 zł, za grudzień 2019r. oraz styczeń 2020r. pracodawca wskazał jako podstawę 0,00 zł. W listopadzie 2019r. ubezpieczona otrzymała zwolnienie lekarskie w związku ze stanem ciąży. Pracodawca za okres od 26.11.2019r. do 28.12.2019r. wypłacił ubezpieczonej wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy. Dalszą wypłatę zasiłku chorobowego przejął ZUS. Zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy wystawiane przez lekarza ginekologa obejmowały nieprzerwanie okres do dnia porodu. W dniu 04.06.2020r. B. P. urodziła córkę, a po porodzie wystąpiła z wnioskiem o zasiłek macierzyński.

I. F., urodzona (...), w czerwcu 2019r. ukończyła zaoczne studia w Wyższej Szkole (...) na kierunku administracja. W latach 2016-2019 była zatrudniona na stanowisku doradcy klienta w supermarkecie (...), następnie przez okres dwóch miesięcy pracowała w Holandii oraz jako pracownik fizyczny w magazynie (...).

W dniu 11.10.2019r. zawarła z (...) W. J. umowę o pracę na czas określony do 13.07.2022r. na stanowisku pracownika biurowego w pełnym wymiarze za wynagrodzeniem 5 000zł brutto. Jako termin rozpoczęcia pracy wskazano 14.10.2019r.

(...) W. J. złożył za I. F. raport rozliczeniowy ZUS RCA za październik 2019r. z wykazaną podstawą 3 043,04 zł.; za listopad 2019r. z wykazaną podstawą 2 999,96 zł. W miesiącach grudzień 2019r. oraz styczeń 2020r. płatnik składek wskazał jako podstawę 0,00zł. W listopadzie 2019r. ubezpieczona otrzymała zwolnienie lekarskie w związku ze stanem ciąży. W okresie od 19.11.2019r. do 21.12.2019r. I. F. pobrała wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy wypłacone przez pracodawcę. Dalszą wypłatę zasiłku chorobowego przejął ZUS. Zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy wystawiane przez lekarza ginekologa obejmowały nieprzerwanie okres do dnia porodu. W dniu 22.05.2020r. I. F. urodziła córkę, a po porodzie wystąpiła z wnioskiem o zasiłek macierzyński.

A. W. została zatrudniona w (...) W. J. z dniem 01.11.2019r. w pełnym wymiarze czasu pracy, na czas określony – do 31.07.2022r. Zakres czynności ubezpieczonej obejmował weryfikację dokumentacji technicznej pod względem merytorycznym. Umowa zawarta przez A. W. i zakres jej czynności nie uległy zmianie od momentu podjęcia zatrudnienia w (...) W. J..

(...) działalności firmy (...) W. J. obejmuje wykonawstwo podziemnych i nadziemnych sieci telekomunikacyjnych na obszarze wynoszącym około 6 000 hektarów. Projekty sieci są wykonywane przez projektantów na zlecenie firmy (...). W firmie w latach 2016-2018 było zatrudnionych przeciętnie około 20 osób.

/Dowód: - dokumenty zalegające a aktach organu rentowego dotyczące B. P. oraz I. F., dokumenty przedłożone przez strony do akt sądowych w obu połączonych sprawach, pisemne zeznania świadka A. W. , k.156-159 akt sprawy./

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020r. poz. 266 t.j.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (z wyłączeniem prokuratorów). Za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a. (art. 8 ust. 1)

Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Odwołania B. P. i I. F. nie zasługiwały na uwzględnienie.

Spór w sprawie dotyczył ustalenia, czy w spornych w sprawie okresach: od 21.10.2019r. do 20.07.2022r. (w przypadku B. P.) oraz od 14.10.2019r. do 13.07.2022r. (w przypadku I. F.) ubezpieczone podlegały obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia pracowniczego.

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty zalegające w aktach ZUS dotyczących B. P. i I. F., jak również pisemne zeznania A. W.. Przymiotem wiarygodności Sąd nie obdarzył natomiast zeznań ubezpieczonych, które pozostawały w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym w sprawie oraz zasadami doświadczenia życiowego.

Sąd zważył, że sam fakt bycia w ciąży nie dyskwalifikuje w żaden sposób kobiety, która chce podjąć zatrudnienie. Zatrudnienie to musi jednać mieć charakter rzeczywistego i faktycznego realizowania obowiązków pracowniczych w ramach zawartej umowy o pracę.

W ocenie Sądu ubezpieczone nie wykazały, że w spornych w sprawie okresach od 21.10.2019r. do 20.07.2022r. (w przypadku B. P.) oraz od 14.10.2019r. do 13.07.2022r. (w przypadku I. F.) faktycznie świadczyły pracę w ramach zatrudnienia pracowniczego u płatnika składek (...) W. J.. Za niewystarczające do takiego ustalenia należy uznać, w ocenie Sądu, zalegające w aktach rentowych indywidualne listy obecności (które zgodnie z zeznaniami złożonymi przez ubezpieczone na rozprawie B. P. i I. F. podpisywały w biurze u W. J.).

Ubezpieczone, reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika, nie przedłożyły materialnych dowodów świadczenia pracy. Brak takich dowodów również w materiale zebranym przez organ rentowy w toku postępowania administracyjnego. Świadek A. W. w pisemnych zeznaniach nie potwierdziła, że B. P. jak i I. F. faktycznie świadczyły pracę w (...) W. J.. Ubezpieczone nie wskazywały żadnych innych świadków mogących potwierdzić okoliczność ich zatrudnienia, pomimo, że w firmie jak zeznał W. J. pracuje około 20 osób.

Ubezpieczone w odwołaniu zgodnie twierdziły, że obowiązki po nich przejął w całości i osobiście W. J.. W pismach procesowych W. J. twierdził, że to A. W. przejęła obowiązki zarówno B. P. jak i I. F.. W kolejnych pismach procesowych ubezpieczone twierdziły już, że A. W. wykonywała ich obowiązki.

Świadek A. W. w pisemnych zeznaniach nie potwierdziła powyższych twierdzeń. Świadek zeznała, że zawarta umowa i zakres jej czynności nie uległy zmianie od momentu podjęcia zatrudnienia w (...) W. J.. Podkreślić należy, że świadek została zatrudniona u powyższego pracodawcy z dniem 01.11.2019r., a więc zanim ubezpieczone zaczęły pobierać wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy w związku ze stanem ciąży.

Twierdzenie, że A. W. „przejęła” ich obowiązki pracownicze jest, w ocenie Sądu, nieracjonalne i niewiarygodne. Nie znajduje żadnego uzasadnienia twierdzenie, że A. W., bez zmiany wysokości wynagrodzenia i warunków zatrudnienia, wykonywała pracę w ramach własnej umowy o pracę, jak również „przejęła” obowiązki od B. P. i I. F. – co w istocie musiałoby skutkować zatrudnieniem z zakresem pracy obejmującym trzy pełne etaty (przy uprzednim założeniu, że odwołujące faktycznie świadczyły pracę w pełnym wymiarze).

W konsekwencji Sąd uznał, że zaskarżone decyzje organu rentowego są prawidłowe i zgodne z prawem. W spornych w sprawie okresach od 21.10.2019r. (w przypadku B. P.) oraz od 14.10.2019r. (w przypadku I. F.) ubezpieczone nie świadczyły (w sposób faktyczny i rzeczywisty) pracy u płatnika składek (...) W. J. i nie mogą z tego tytułu podlegać ubezpieczeniom społecznym w ramach zatrudnienia pracowniczego. Dokonanie czynności o charakterze formalnym (podpisanie umowy o pracę, zgłoszenie do ubezpieczeń pracowniczych) bez faktycznego świadczenia pracy (ukierunkowane na uzyskanie zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego) nie prowadzi do powstania tytułu do ubezpieczenia pracowniczego /vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 13.02.2018r. sygn. akt III AUa 236/17, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24.08.2010r. sygn. akt I UK 74/10./

Mając na uwadze powyższe Sąd, w oparciu o art. 477¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołania B. P. i I. F. (pkt I i III wyroku).

W punktach II i IV wyroku Sąd, w oparciu o art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018r. poz. 265) zasądził odpowiednio od B. P. i I. F. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. kwoty po 180zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE