UZASADNIENIE

Powód(...)Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wniósł o zasądzenie od pozwanej M. H. kwoty 112.471,77 zł tytułem zapłaty należności wynikających z umowy nr(...)z dnia 6 czerwca 2009 roku wraz z odsetkami ustawowymi:

- od kwoty 3.643,10 zł od dnia 15.08.2009 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 30.847,87 zł od dnia 14.10.2009 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 35.080,42 zł od dnia 29.01.2010 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 12.700,38 zł od dnia 29.01.2010 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 30.500 zł od dnia 26.01.2010 roku do dnia zapłaty

oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż w dniu 6 czerwca 2009 roku między powodem i pozwaną zawarta została umowa nr(...), na podstawie której(...)spółka z o.o. zobowiązał się do wykonania prac zgodnie z projektem budowlanym oraz przedstawionym przez wykonawcę kosztorysem. Termin rozpoczęcia robót został przez strony określony na 8.06.2009 roku natomiast termin zakończenia na 8.10.2009 roku.

Ponadto powód podał, iż wystawił w dniu 7 sierpnia 2009 roku fakturę VAT nr(...)na kwotę 3.343,10 zł. Faktura ta nie została przez pozwaną opłacona. W związku z wykonaniem kolejnego etapu prac budowlanych powód wystawił pozwanej fakturę VAT nr (...)w dniu 6.10.2009 roku na kwotę 30.847,86 zł płatną do dnia 13.10.2009 roku z tytułu wykonanych prac budowlanych. Pozwana nie zakwestionowała wykonanych prac mimo to nie opłaciła wskazanej faktury. W dniu 22 października 2009 roku powód skierował pismo do pozwanej, w którym opisał szereg nieprawidłowości w działalności pozwanej i wypowiedział zawartą z nią umowę. Powód celem określenia stanu zaawansowania prac i wystawienia za nie faktury VAT do dnia wypowiedzenia umowy, wezwał pozwaną do odbioru wykonanych prac w dniu 2 listopada 2009 roku na godz. 9.

W dniu 2 listopada 2009 roku spisany został na budowie domu jednorodzinnego w G. (...)protokół określający zaawansowanie robót nieujętych fakturami do dnia wystawienia faktury nr (...). Wskazane zostały w nim prace nieodebrane.

W dniu 21 stycznia 2010 roku powód wystawił pozwanej fakturę VAT nr(...)na kwotę 35.080,42 zł z tytułu wykonanych robót budowlanych zgodnie z protokołem zaawansowania prac płatną do dnia 28 stycznia 2010 roku. Mimo, iż prace zostały wykonane zgodnie z ustaleniami stron, pozwana nie opłaciła wskazanej faktury. Następnie koniecznym okazała się wymiana gruntu oraz poszerzenie ław fundamentowych. Na polecenie geologa wykonane zostały roboty budowlane. Powód w dniu 21 stycznia 2001 roku wystawił fakturę VAT nr (...)na kwotę 12.700,38 zł z tytułu wykonanych robót dodatkowych płatną do dnia 28 stycznia 2010 roku. Pozwana nie opłaciła wskazanej faktury. Zgodnie z § 7 pkt 5 wiążącej strony umowy w przypadku opóźnienia zapłaty należności zamawiający jest obowiązany zapłacić wykonawcy odsetki umowne w wysokości 0,5% dziennie, nie więcej niż 10% wynagrodzenia netto. W związku z powyższym w dniu 26.01.2010 roku wystawiona została nota księgową nr(...), na mocy której pozwana zobowiązana jest zapłacić powodowi kwotę 30.500 zł tytułem kary umownej za niedotrzymanie warunków umowy.

Pozew k. 2-5

Pismem z dnia 18 czerwca 2010 roku powód sprecyzował żądanie pozwu wskazując, iż domaga się kwoty 112.771,77 zł

Pismo k. 44

Nakazem zapłaty z dnia 7 lipca 2010 roku w sprawie I Nc 181/10 Sąd Okręgowy w Gdańsku orzekł zgodnie z żądaniem powoda.

Nakaz zapłaty k. 46

Od powyższego nakazu zapłaty pozwana wniosła sprzeciw zaskarżając go w całości. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, iż nie kwestionuje faktu wystawienia przez powoda faktur VAT, jednakże kategorycznie zaprzeczyła o ich zasadności oraz wymagalności. Pozwana wskazała, iż doszło do ustania umowy z dnia 6 czerwca 2009 roku wskutek oświadczenia o odstąpieniu złożonego przez pozwaną z winy powoda w piśmie z dnia 27 października 2009 roku, które powód otrzymał w dniu 29 października 2009 roku. Było to odstąpienie ustawowe z mocy art. 635 k.c. w zw. z art. 656 k.c. Pozwana wskazał, iż w prawdzie strony w umowie przewidziały przesłanki uprawniające do odstąpienia od umowy, to strony nie ustaliły w tych postanowieniach terminu, w czasie którego będzie możliwe skorzystanie z prawa odstąpienia, co jest warunkiem ustawowym pod sankcją nieważności. Pozwana odstąpiła od umowy w dniu 27 października 2009 roku, a więc po upływie ostatecznego terminu na zakończenie inwestycji, w sytuacji gdy stopień zaawansowania prac zgodnie z wpisem do dziennika budowy z dnia 7 grudnia 2009 roku ograniczał się do wykonania stropu nad parterem, ściany dla podparcia oraz części ścian piętra. W świetle art. 635 k.c. nie są istotne przyczyn dla których wykonawca opóźnia się z wykonaniem robót co oznacza, ze możliwym jest skorzystanie przez inwestora z tego uprawnienia nawet wtedy gdy wykonawca nie popada w zwlokę. Nadto pozwana podniosła, iż nie jest zgodne z rzeczywistością twierdzenie powoda, iż do rozwiązania umowy doszło skutek złożonego przez niego w piśmie z dnia 25.10.2009 roku oświadczenia o wypowiedzeniu umowy z winy pozwanej. Strony w umowie nie przewidziały uprawnienia do wypowiedzenia umowy, a nadto uprawnienia tego nie przewidują także przepisy kodeksu cywilnego – art.647 i następne. A nawet gdyby przyjąć iż oświadczenie powoda było ważne i skuteczne to było bezprzedmiotowe, albowiem doszło do pozwanej w dniu 30 października, a więc po tym jak powód otrzymał od pozwanej pismo o odstąpieniu od umowy. Oznacza to iż powód nie mógł wypowiedzieć umowy, która w dniu 30.10.2009 roku już nie istniała. Z ostrożności procesowej, na wypadek ustalenia przez Sąd, iż strony miały prawo umownego odstąpienia od umowy, pozwana wskazała na zasadność podstaw odstąpienia tj. :

- powód w okresie od 20 lipca 2009 roku do dnia 7 sierpnia 2009 roku przerwa realizację robót budowlanych bez uzasadnionych przyczyn tj. stosownie do § 7 ust 1 lit b.

- powód rażąco naruszył postanowienia umowy i wykonywał prace w sposób istotnie odbiegający od projektu i uzgodnionych warunków umowy – stosownie do § 7 ust 1 pit c i d – pozwana podała, iż powód nie posiadał dostatecznej wiedzy jak należy wykonywać szereg oryginalnych i mało rozpowszechnionych rozwiązań architektonicznych. Wskutek niekompetencji powoda i braku profesjonalizmu na koniec października 2009 roku sytuacja na budowie przedstawiała się wręcz dramatycznie. Z winy powoda strop nad parterem nie był zakończony, co uniemożliwiało zakończenie budowy murów pierwszego piętra i w dalszej perspektywie montaż płyt stropowych nad piętrem, a więc dokonanie zabezpieczenia budowy przed zimą .

Pozwana wskazała na zasadność naliczenia przez nią kary umownej na podstawie § 7 ust 6 lit c w wysokości 30.500 zł.

Pozwana ustosunkowując się do wystawionych przez powoda poszczególnych faktur VAT wskazała iż odnośnie:

- faktury VAT nr (...)z dnia 7 sierpnia 2009 roku wystawioną na kwotę 3.643,10 zł, to faktura ta opiewa na kwotę niższą o 300 zł niż dochodzona, a zatem kwota 300 zł jest nieuzasadniona, a pozostała kwota z faktury została potracona z wierzytelnością pozwanej z tytułu naliczonej kary umownej na podstawie § 7 ust 6 lit c. W konsekwencji obie wierzytelności uległy umorzeniu do wysokości wierzytelności niższej. Ponadto pozwana wskazała, iż powód dołączył do pozwu jednie dokument prywatny w postaci faktury VAT i nie udowodnił faktu odbioru prac budowlanych objętych fakturą,

- faktura VAT nr (...) z dnia 6 października 2009 roku opiewając na kwotę 30.847,87 zł nie została udowodniona przez powoda zarówno co do wysokości jak i wymagalności. Pozwana podniosła, iż powód nigdy nie zgłosił pozwanemu gotowości do odbioru etapu szóstego inwestycji – to jest stropu nad parterem,

- faktura VAT nr(...)na kwotę 35.080,42 zł – pozwana złożyła powodowi oświadczenie o potrąceniu przysługującej jej wierzytelności z tytułu kary umownej, obie wierzytelności umorzyły się do wierzytelności niższej tj. 7923,52 zł – i to takiej kwoty powód mógłby ewentualnie dochodzić. Ponadto pozwana zakwestionował fakturę wskazując, iż nie został ona udowodniona przez powoda co do wysokość,.

-faktura VAT nr (...)z dnia 21 stycznia 2010 roku – pozwana wskazała, że nie istnieje żadna podstawa materialno prawna do wystawienia niniejszej faktury. Odnośnie należności w wysokości 30.500 zł wraz z odsetkami z tytułu kary umownej za niedotrzymanie przez pozwanego warunków umowy tj. wystawioną zgodnie z § 7 ust 4 umowy, pozwana wskazała, iż w skutek wygaśnięcia umowy, wygasło uprawnienie do zapłaty kary umownej, jako zobowiązana dodatkowego akcesoryjnego z należnością główna. Należność z tytułu kary umownej za nienależyte wykonanie umowy nie mogła powstać po skutecznym odstąpieniu od umowy przez pozwanego.

Odpowiedz na pozew k. 49-63

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 6 czerwca 2009 roku pomiędzy M. H. (zwaną dalej zamawiającym) a(...)Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w G. (zwany dalej wykonawca) doszło do zawarcia umowy nr (...), na mocy której wykonawca zobowiązał się do wykonania prac zgodnie z projektem budowlanym autorstwa J. R.(załącznik nr 1) oraz przedstawionym przez Wykonawcę kosztorysem (załącznik nr 2 ). Strony dopuścili wykonanie robót dodatkowych po uprzedniej akceptacji każdej ze stron i podpisaniu odpowiedniego aneksu. (§ 1 umowy).

Strony ustaliły, iż roboty rozpoczną się w dniu 8 czerwca 2009 roku a zakończą w dniu 8 października 2009 roku. (§ 2 umowy)

Strony ustaliły, iż umowa obejmuje zakres robót zleconych przez Zamawiającego w pełnym zakresie określonym w zaakceptowanym przez niego kosztorysie dostarczonym przez Wykonawcę wykonanym na podstawie dostarczonego projektu budowlanego. Ryczałtowy koszt robót określono w ofercie na kwotę 305.000 zł netto. Do wartości robót miał zostać doliczony podatek VAT, a faktury miały zostać wystawione na podstawie protokołu odbioru podpisanego przez upoważnionych przedstawicieli obu stron. (§ 3 umowy).

Płatność miała następować za poszczególne etapy zgodnie z załączonym harmonogramem i zapłata miała być dokonana w terminie 7 dni od daty podpisania protokołu odbioru i przyjęcia faktury VAT przez Zamawiającego. (§ 5 ust 2 i3 umowy).

Strony w umowie przewidziały również możliwość odstąpienia od umowy i zapłatę kary i odsetek umownych. I tak,

Zamawiający mógł odstąpić od umowy jeżeli

- wykonawca bez uzasadnionych przyczyn nie rozpoczął robót i nie kontynuuje ich pomimo dodatkowego wezwania zamawiającego,

- wykonawca bez uzasadnionych przyczyn przerwał realizację robót i nie realizuje ich przez okres 7 dni,

- wykonawca w sposób rażący narusza postanowienia umowy

- wykonawca wykonuje prace w sposób istotnie odbiegający od projektu i uzgodnionych warunków umowy oraz należytej staranności w wykonywaniu usług zgodnie z powszechnie stosowanymi standardami technicznymi obowiązującymi przy wykonywaniu robót budowlanych.

Z kolei wykonawca mógł odstąpić od umowy w przypadkach gdy:

- zamawiający opóźnia się z zapłatą poszczególnych faktur co najmniej 7 dni.

- zamawiający odmawia bez uzasadnionych przyczyn odbioru robót i nie dokonuje go pomimo dodatkowego wezwania.

Ponadto strony ustaliły w pkt 4 § 7 umowy, iż zamawiający zapłaci wykonawcy za odstąpienie od umowy z przyczyn leżących po stronie zamawiającego karę umowną w wysokości 10% wynagrodzenia netto, zaś w przypadku opóźnienia zapłaty należności Zamawiający zapłaci wykonawcy odsetki umowne w wysokości 0,5% dziennie, nie więcej niż 10% tego wynagrodzenia netto – ust 5 § 7 umowy.

Okoliczność bezsporna, nadto potwierdzona dowodem:

⚫: Umowa nr(...)z dnia 6 czerwca 2009 k. 6-8

Zgodnie z harmonogramem rzeczowo – finansowym budowy domu jednorodzinnego w G., podział robót nastąpił na 13 etapów i opiewał na następujące płatności:

		wartość	Czas realizacji
Etap 1	Roboty ziemne	10.351,77 zł	1 tydzień
Etap 2	Roboty fundamentowe	20.559,48 zł	2 tygodnie
Etap 3	Izolacje fundamentów	14.021,79 zł	1 tydzień
Etap 4	Podkład pod posadzkę	16.676,57 zł	1 tydzień
Etap 5	Mury parteru wartość	33.805,54 zł	2 tygodnie
Etap 6	Strop nad parterem	30.801,05 zł	2 tygodnie
Etap 7	Mury piętra	25.537,72 zł	2 tygodnie
Etap 8	Strop nad piętrem	29.643,81 zł	2 tygodnie
Etap 9	Zadaszenie garaż	17.229,83 zł	1 tydzień
Etap 10	Kominy i schody	9.784,48 zł	1 tydzień
Etap 11	Docieplenie licówka	58.974,36 zł	3 tygodnie
Etap 12	Posadzki	21.302,80 zł	2 tygodnie
Etap 13	tynki wewnętrzne	37.012,74 zł	2 tygodnie
		325.901,97 zł netto

Okoliczność bezsporna, nadto potwierdzona dowodem:

⚫: Harmonogram k. 9

Kierownikiem budowy była A. K.. Choć formalnie zamawiającym budowę domu była M. H., to w rzeczywistości wszelkimi kwestiami związanymi z budową domu jednorodzinnego zajmowała się córka M. H. M. R..

Okoliczność bezsporna, nadto potwierdzona dowodem:

⚫: Zeznania świadkaK. L.k. 130-134
⚫: Zeznania świadka A. K. k. 134-139, 336-338, nagranie rozprawy z dnia 11 czerwca 2013 roku k. 667 00:38:05 -00:50:16

W dniu 17 czerwca 2009 roku dokonano odbioru dna wykopu pod ławy fundamentowe. Jednakże z uwagi na wadliwie sporządzoną dokumentację geologiczną, w części wykopu w poziomie posadowienia wystąpiły grunty organiczne o miąższości h=0,3m. W takiej sytuacji wystąpiła konieczność konsultacji z geologiem i wymiana gruntu.

Zgodnie z wytycznymi geologa w dniu 20 czerwca 2009 roku, grunty organiczne usunięto i zastąpiono je chudym betonem. Objętość gruntu organicznego niezbędnego do usunięcia wyniosła 5,10 m³. Były to prace dodatkowe wykonane przez wykonawcę

Koszt wymiany gruntów wyniósł 1.889,09 zł netto tj. 2.021,33 zł brutto i opóźniły realizację harmonogramu.

Dowód

⚫: Dziennik budowy k. 71-78
⚫: Zeznania świadka A. K. k. 134-139, 336-338 nagranie rozprawy z dnia 11 czerwca 2013 roku k. 667 00:38:05 -00:50:16
⚫: Pismo k. 207-208,209
⚫: Opinia biegłego k. 429-442, 514-520, 705-711, 538-542

Na następnym etapie prac, pojawił się problem z ławami fundamentowymi. Projekt budowlany w części konstrukcyjnej zawierał jedynie rzut ław fundamentowych, zwymiarowane przekrojem poprzecznym ław fundamentowych. Szerokość ław fundamentowych została wadliwie zaprojektowana, choć błąd ten był łatwo zauważalny na etapie przygotowania wykonawcy do prowadzenia robót. Wykonawca bez uprzedniego sprawdzenia geometrii projektowanych ław fundamentowych przystąpił do ich wykonywania. Po ich wykonaniu okazało się, że ławy fundamentowe L50 i L 60 są za wąskie. Nadto ława L 50 skośna, była zbyt płytko osadzona. Należało je poszerzyć, co też wykonawca wykonał poprzez wbijanie prętów zbrojeniowych w wywiercone otwory w zbyt wąskich ławach i dolanie brakującej ilości betonu.

Poszerzenie w ten sposób ław fundamentowych zostało wykonane prze wykonawcę błędnie, albowiem poszerzenie ław poprzez wbijanie prętów zbrojeniowych w wywiercone otwory w zbyt wąskich ławach i dolanie brakującej ilości betonu nigdy nie stworzy ławy jako monolitycznego elementu żelbetowego. Wartość prawidłowego wykonania ław fundamentowych wynosiła 1.133,79 zł netto tj. 1.213,16 zł brutto i powodowało opóźnienie w wykonaniu prac. Były to prace dodatkowe wykonawcy

Dowód:

⚫: Zeznania A. K. k. 134-139 ,336-338, nagranie rozprawy z dnia 11 czerwca 2013 roku audite k. 667 00:38:05 -00:50:16
⚫: Opinia biegłego k. 429-442, 514-520, 705-711, 538-542

W dniu 14 lipca 2009 roku zakończono murowanie fundamentów i przystąpiono do wykonywania izolacji ścian fundamentowych.

Przy wykonaniu izolacji doszło do nieporozumienia z zamawiającym. Powód chciał zastosować jako środek izolacji Dysperbit. Jednak na wyraźne polecenie M. R. powód został zmuszony do wykonania izolacji lepikiem na gorąco. Następnie elementem ocieplenia miał zostać użyty Styrodur. Na skutek omyłki w hurtowni dostarczono styropian twardy. A. K. wymienił styropian na Styrodur, co spowodowało opóźnienie jednodniowe w robotach.

Wykonawca nie wykonał zgodnie z projektem budowlanym i zasadami wiedzy technicznej izolacji powłokowej ścian fundamentowych. Również wykonawca nie wykonał zgodnie z projektem budowlanym ściany projektowanej jako żelbetowa usytuowanej pod kątem 9° w stosunku do ściany szczytowej budynku. Wykonawca ścianę tę wykonał z bloczków betonowych w miejsce projektowanej, lecz nie rozwiązanej w części konstrukcyjnej projektu jako ścianę żelbetową.

W okresie od dnia 20 lipca 2009 roku do dnia 7 sierpnia 2009 roku (18dni) nastąpiła przerwa w realizacji projektu, z uwagi na brak odbioru prac przez M. R..

Okoliczność bezsporna, nadto potwierdzona dowodem:

⚫: Dziennik budowy k. 71-78
⚫: Zeznania świadka A. K. k. 134-139, 336-338, nagranie rozprawy z dnia 11 czerwca 2013 roku audite k. 667 00:38:05 -00:50:16
⚫: Zeznania światkaK. L.k. 130-134
⚫: Zeznania świadka M. R. k. 153-158
⚫: Zeznania świadka J. B. k. 173-174
⚫: Opinia biegłego k. 429-442, 514-520, 705-711, 538-542

Następnie opóźnienia wystąpiły z powodu braków projektów konstrukcyjnych elementu P1 – podciągu nad wjazdem do garażu i zadaszeniem. Na rozwiązania problemu przez konstruktora wykonawca czekał około miesiąca.

Dowód:

⚫: Zeznania świadka A. K. k. 134-139 , nagranie rozprawy z dnia 11 czerwca 2013 roku audite k. 667 00:38:05 -00:50:16
⚫: Zeznania świadka A. G. k. 391-395

W dniu 10 września 2009 roku na prośbę Ł. R., A. K. przekazał mu dziennik budowy.

Dziennik ten został zwrócony kierownikowi budowy dopiero w dniu 7 grudnia 2009 roku, w momencie dokonania zmiany kierownika budowy.

Okoliczność bezsporna, nadto potwierdzona dowodem

⚫: Dziennik budowy k. 71-78
⚫: Zeznania świadka A. K. k. 134-139, 336,-338, nagranie rozprawy z dnia 11 czerwca 2013 roku audite k. 667 00:38:05 -00:50:16
⚫: Zeznania świadka M. R. k. 153-158

Powód w dniu 7 sierpnia 2009 roku wystawił fakturę VAT nr(...)na kwotę 3.343,10 zł z tytułu wykonania robót budowlanych zgodnie umową (izolacja fundamentów) oraz rozliczeniem zaliczki. Roboty objęte tą fakturą zostały wykonane przez powoda

Okoliczność bezsporna, nadto potwierdzona dowodem:

⚫: faktura VAT nr (...)k. 10
⚫: opinia biegłego k. 441

Powód w dniu 6 października 2009 roku wystawił fakturę VAT nr(...)na kwotę 30.847,86 zł z tytułu wykonania robót budowlanych. Roboty objęte tę fakturą dotyczyły wykonania stropu nad parterem. Strop nie został w całości wykonany przez stronę powodowa. Powód nie wykonał nad płaszczyzną stropu belki o wysokości 59 cm wraz z łącznikami firmy (...) dla umożliwienia zamocowania wspornikowej płyty zadaszenia nad garażem i nad strefą wejścia do budynku. Prace te wykonał kolejny wykonawca T. L. opierając się na pracach wcześniej wykonanych przez powoda. Wartość kosztorysowa wykonanych przez powoda prac to kwota 28829,78 zł netto. .

Dowód:

⚫: faktura VAT nr(...)k. 11
⚫: opinia biegłego k. 705 – 712
⚫: zeznania świadka T. L. k. 687 00:01:03- 00:06:14 oraz k. 149-151, nagranie z rozprawy z dnia 17 września 2013 roku audite k. 688, 00:01:03 – 00:06:18

W dniu 2 listopada 2009 roku został sporządzony protokół w obecności J. R., M. R., M. M. (1), A. K. i M. M. (2). Stwierdzono zaawansowanie robót nie ujętych fakturami do dnia wystawienia ostatniej faktury VAT nr(...)w dniu 6.10.2009 roku za strop, tj. kominy zostały wykonane do wysokości pod strop pierwszego piętra, pozostawiono na budowie na życzenie inwestora stal zbrojeniową w ilości 3 wieńce 12 mb ze stali o śr 12 oraz belki o długości 8 mb ze stali śr 12, 11 prętów w belce.

Wykonano ściany pod zadaszenie z bloków betonowych na ławie fundamentowej o wymiarach 7,96 x 5,20, ścianę zewnętrzne piętra w ilości 104,21 m², ściany działowe piętra w ilości 40,45 m², ścianę klatki schodowej w ilości 16,80 m², wmurowano słup żelbetonowy o wymiarach 0,25x0,25x2,46.

Wykonawca zobowiązał się do 6 listopada 2009 roku uprzątnąć teren budowy.

Okoliczność bezsporna, nadto potwierdzona dowodem :

⚫: protokół k. 15-16

Pismem z dnia 22 października 2009 r. wykonawca złożył pozwanej oświadczenie o odstąpieniu od umowy z dnia 6 czerwca 2009 r. na podstawie § 7 pkt 2a oraz § 7 pkt 2b umowy. Jednocześnie wezwał pozwaną do zapłaty należności za faktury VAT (...)wraz z ustawowymi odsetkami oraz zapłaty kwoty 30 500 zł na podstawie § 7 pkt 4 umowy. Powyższe zostało doręczone pozwanej w dniu 26 października 2009 r.

Dowód

⚫: pismo z dnia 22.10.2009 r. k. 105,
⚫: potwierdzenie odbioru k. 109

Pismem z dnia 27 października 2009 roku pozwana M. H. złożyła oświadczenie Spółce (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. o odstąpieniu od umowy przyczyn leżących po stronie wykonawcy tj. na podstawie § 7 ust 1 lit b, c, d. Jednocześnie pozwana oświadczyła iż :

- obciąża wykonawcę kara umowną w wysokości 10% wynagrodzenia netto z tytułu opóźnienia w wykonaniu przedmiotowej umowy na podstawie § 7 ust 6 lit a

- obciąża karą umowną w wysokości 10 wynagrodzenia netto z tytułu odstąpienia od umowy z przyczyn lezących po stronie wykonawcy na podstawie § 7 ust 1 lit c

- dokonuje potracenia wierzytelności z tytułu kar umownych z wierzytelnością z tytułu faktury VAT nr(...)na kwotę 3.343,10 zł

- wezwała wykonawcę do przekazania placu budowy i dokonania inwentaryzacji w dniu 2 listopada 2009 roku.

Oświadczenie to został skutecznie doręczone(...)Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. w dniu 29 października 2009 roku .

Okoliczność bezsporna, nadto potwierdzona dowodem

⚫: Oświadczenie z dnia 27.10.2009 k. 68
⚫: Zwrotne potwierdzenie odbioru k. 70

W dniu 7 grudnia 2009 r. T. L. przejął obowiązki kierownika budowy.

Okoliczność bezsporna, nadto potwierdzona dowodem:

⚫: Dziennik budowy k. 71-78
⚫: Zeznania świadka T. L. k. 149-151, nagranie z rozprawy z dnia 17 września 2013 roku audite k. 688, 00:01:03 – 00:06:18
⚫: Zeznania świadka A. K. k. 134-139, 336,-338 nagranie rozprawy z dnia 11 czerwca 2013 roku audite k. 667 00:38:05 -00:50:16
⚫: Zeznania świadka M. R. k. 153-158

Powód w dniu 2 stycznia 2010 r. wystawił fakturę VAT nr (...)z dnia 21 stycznia 2010 r. na kwotę 12 700, 38 zł brutto za wykonane prace dodatkowe. Roboty te zostały wykonane przez wykonawcę wadliwie i nieprawidłowo wycenione. Wartość robót dodatkowych winna wynosić 3234,48 zł brutto.

Dowód

⚫: faktura VAT nr(...)k. 11
⚫: opinia biegłego k. 429-448

Powód w dniu 21 stycznia 2010 roku wystawił fakturę VAT nr(...)na kwotę 35.080,42 zł z tytułu wykonania robót budowlanych. Wyceny tych prac dokonano na podstawie protokołu z dnia 2.11.2009 r. Nie określono nigdzie podstawy do wyceny według kosztorysu uproszczonego, katalogów kosztorysowych, stawek roboczogodziny, ceny jednostkowej pracy sprzętu. Cześć prac wycenionych kosztorysowo objęte było wynagrodzeniem ryczałtowym wykonawcy. Objęte tą fakturą prace to kominy z pustaków, ściana pod zadaszenie z bloczków betonowych na ławie fundamentowej, ściany zewnętrzne, ścianki działowe ściany klatki schodowej piętra, ściany klatki schodowej, ułożenie nadproży, słup żelbetonowy, belki żelbetonowe.

Okoliczność bezsporna, nadto potwierdzona dowodem:

⚫: faktura VAT nr(...)k. 17
⚫: opinia biegłego k. 705 - 712

Pismem z dnia 29 lipca 2010 roku pozwana złożyła (...) Spółce z o.o. w G. oświadczenie o potrąceniu wierzytelności przysługującej pozwanej z tytułu kary umownej o której mowa w piśmie z dnia 27.10.2009 roku naliczonej na podstawie § 7 ust 6 lit c) umowy nr (...)z dnia 6 czerwca 2009 roku w kwocie 27.156,90 zł (30.500 zł pomniejszona o kwotę potracenia z dnia 27.10.2009 roku tj. o kwotę 3.343,10 zł) z wierzytelnością przysługująca powodowi w wysokości 35.080,42 zł z tytułu faktury VAT nr (...)z dnia 21 stycznia 2010 roku.

Okoliczność bezsporna, nadto potwierdzona dowodem

⚫: Pismo z dnia 29.07.2010 k. 79

Projekt budynku obarczony był duża ilością wad zarówno w części architektonicznej jak i konstrukcyjnej. W części architektonicznej na rys. nr 1 „plan zagospodarowania terenu” nie została pokazana ściana projektowana jako żelbetonowa usytuowana pod katem 9° w stosunku do północnej ściany szczytowej budynku, nie zostało równie pokazane połączenie przykryciem dachem pogrążonym tej ściany z budynkiem. W żadnej części projektu architektury nie zostało pokazane w jaki sposób ma być wykonany dach przekrycia wyżej opisanego połączenia. Na rysunku nr A –O3 pokazane są jedynie spadki połaci dachu do rur spustowych projektowanych pod dachem przekrycia.

W części konstrukcyjnej projekt budowlany zawiera 55 stron obliczeń stanów granicznych elementów konstrukcyjnych budynku w postaci wydruków z komputerowego programu obliczeniowego, lecz poza błędnie zaprojektowanymi ławami fundamentowymi nie zawiera żadnej innej dyspozycji graficznej – rysunków elementów konstrukcji, pozwalającej wykonawcy na ich wykonanie:

- brak było zestawień zbrojenia ław,

- brak było rysunków konstrukcyjnych układów stropów z wieńcami i zestawieniami stali zbrojeniowej,

- brak było rysunków nadproży monolitycznych

- brak było rysunków konstrukcji więźby dachowej, zestawień elementów drewnianych konstrukcji więźby dachowej,

- bark było rysunków konstrukcyjnych zabiegowych schodów wewnętrznych z zestawieniem stali zbrojeniowej,

Dowód:

⚫: Opinia biegłego k. 429-442, 514-520, 705-711, 538-542

Sąd zważył co następuje

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd oparł się na załączonych do akt sprawy dokumentach, których autentyczność i prawdziwość nie była kwestionowana w toku procesu przez strony, ich prawdziwość i rzetelność nie budziła również wątpliwości Sądu, dlatego Sąd uznał je w całości za wiarygodne i uwzględnił dokonując rekonstrukcji istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych.

Sąd poczynił ustalenia faktyczne na podstawie zeznań stron, A. K., T. L., K. L., A. G., częściowo na zeznaniach M. R. iJ. R.. Sąd uznał zeznania świadek K. L.i A. K. za wiarygodne. A. K. jako wykonawca – kierownik budowy, opisał w szczególności z jakimi problemami podczas wykonywania niniejszego projektu się spotykał. Zeznania świadka znajdują potwierdzenie w sporządzonej opinii biegłego. Dlatego też Sąd uznał te zeznania za wiarygodne.

Sąd poczynił częściowo ustalenia w oparciu o zeznania świadka M. R. tj. w zakresie w jakim zeznania świadka korespondowały z zeznaniami A. K. oraz opinią biegłego. W szczególności niewiarygodne zeznania świadka były w zakresie w jakim świadek zaprzeczyła aby projekt budowlany był kompletny i nie zawierał braków w postaci projektów konstrukcyjnych.

Sąd uznał zeznaniaJ. R.za prawdziwe jedynie w tej części, w jakiej korespondują one z zeznaniami świadków, którym Sąd dał walor wiarygodności i prawdziwości zaś w pozostałym zakresie Sąd uznał je za niewiarygodne albowiem nie znajdują potwierdzenia w opinii biegłego, w szczególności co do prawidłowości i kompletności projekty budowlanego. Sąd uznał zeznania świadka A. G. za prawdziwe, albowiem świadek wskazał iż po sporządzonym projekcie tworzył jeszcze szkice, projekt belki budowlanej, schodów, nadproża już gdy budowa ruszyła.

Sąd dał wiarę zeznaniom J. B., albowiem zeznania świadka korespondują z opinią biegłego.

Sąd uznał zeznania świadka T. L. za wiarygodne albowiem są one zgodne z wnioskami zawartymi w opinii biegłego jak i zeznaniami świadka A. K..

Odnośnie świadków M. M. (2), M. H. wskazać należy, iż nie miały one istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego postępowania, albowiem świadkowie nie mieli wiedzy co do wykonywanych robót i okoliczności z tym związanych.

W niniejszej sprawie, zaszła konieczność wyjaśnienia okoliczności sprawy w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych, Sąd dopuścił więc dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa w celu ustalenia, czy projekt spornego budynku zawierał wady skutkujące wykonaniem dodatkowych prac projektowych ustaleniu czy prace dodatkowe zostały wykonane przez wykonawcę zgodnie z projektem budowlanym czy prace powoda zostały wykonane zgodnie z projektem budowlanym i szereg innych pytań ujętych postanowieniem dnia 31 maja 2012 roku oraz postanowieniem z dnia 18 września 2013 r.

Opinie biegłego sądowego została przez Sąd uznana za jasną i pełną, sporządzoną rzetelnie, w oparciu o najlepsze zasady wiedzy i logiki. Opinie te są spójne, a wnioski w nich zawarte zostały szeroko umotywowane i wyprowadzone z poczynionych ustaleń w sposób poprawny logicznie.

Biegły wskazał, iż projekt budowlany obarczony był taką ilością wad i braków opracowań dotyczących istotnych elementów konstrukcji budynku, iż nie powinien być skierowany do realizacji. Wykonanie dodatkowych prac projektowych winno dotyczyć sporządzenia opracowań projektowych w zakresie sporządzenia rzetelnego „planu zagospodarowania terenu”, nowego właściwego zaprojektowania ław fundamentowych budynku wraz z zestawieniem zbrojenia ław, rysunków konstrukcyjnych układów stropów z wieńcami i zestawieniami stali zbrojeniowej, rysunków konstrukcji więźby dachowej z zestawieniem elementów konstrukcji więźby, rysunków konstrukcyjnych zabiegowych schodów wewnętrznych z zestawieniem stali zbrojeniowej, rysunków ściany projektowej jako żelbetowa usytuowanej pod katem 9° w stosunku do osi ściany szczytowej budynku tj. określeniem i zestawieniem projektowanego zbrojenia, klasy betonu, ewentualnych przerw dylatacyjnych. Wykonywanie dodatkowych prac projektowych wraz z koniecznością uzyskania zamiennej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i zmieniającej wcześniejsza decyzję o pozwoleniu na budowę – na 60 dni roboczych. Projekt przedmiotowego budynku zawierał błędy skutkujące koniecznością wykonania prac dodatkowych przez powoda nie ujętych umową stron. Prawidłowo została wykonana wymiana gruntu w podłożu ław fundamentowych. Wartość robót wymiany gruntu określa Tabela Elementów Scalonych wchodząca w zestaw kosztorysu stanowiącego znacznik do opinii, wynosi na 1.889,09 zł netto ( 2.021,33 zł Brutto). Nie prawidłowo natomiast zostało wykonane poszerzenie ław fundamentowych. Wartość prawidłowego wykonana ław wynosi 1.133,79 zł netto, tj. 1.213,16 zł brutto.. W projekcie budowlanym nie było w wystarczającym stopniu określone parametry mocowań (...), do ich wykonania konieczne było sporządzenie dodatkowych rysunków wykonawczych określających rodzaj mocowań i ich rozmieszczenie. Zgłoszone przez wykonawcę prace dotyczące zbrojenia belki nad garażem mocowań wiązań typu ochock, zbrojenia schodów wymagały dostarczania przez projektanta projektów wykonawczych. Są to rozwiązania konstrukcyjne, za ich poprawność odpowiada projektant, nie może ich sporządzać wykonawca najczęściej nie posiadający uprawnień do projektowania konstrukcji. Ponadto wykonawca ma obowiązek wykonywać roboty budowlane zgodnie z zatwierdzonym projektem budowlanym, a nie z zastosowaniem wymyślonych przez siebie rozwiązań konstrukcyjnych. Wykonawca nie wykonał zgodnie z projektem budowlanym i zasadami wiedzy technicznej izolacji powłokowej ścian fundamentowych, ściany projektowanej jako żelbetowa usytuowanej pod katem 9° w stosunku do ściany szczytowej budynku. Ścianę te wykonał z bloczków betonowych w miejsce projektowanej, lecz nie rozwiązanej w części konstrukcji projektu, jako ściana żelbetowa.

W ocenie Sądu biegły w sposób obszerny i wnikliwy dokonał analizy materiału dowodowego oraz wyprowadził poprawne logicznie wnioski, przez co opinia pisemna, dodatkowo uzupełniona podczas wyjaśnień biegłego na rozprawie, zasługuje na jej uznanie w całości. Biegły rzeczowo i przekonywująco odniósł się do zarzutów składanych do jego opinii, również logicznie uzasadniając jej założenia.

Sąd uznał zatem, że opinia została wykonana w sposób rzetelny i obiektywny, zgodnie z zasadami wiedzy fachowej i wymogami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w oparciu o własne badania przeprowadzone przez biegłego. Sąd nie posiada wiadomości specjalnych i nie jest w stanie merytorycznie kwestionować wniosków biegłego, jednakże opinia podlega ocenie sądu z punktu widzenia logiczności, fachowości, rzetelności ( por. wyrok. SN z 19.12.1990, I PR 148/90, OSP1991/11/300). W ocenie Sądu wnioski zawarte w opinii biegłego są uzasadnione logicznie i przekonujące dla osoby nie posiadającej wiadomości specjalnych. Nadto wnioski w niej zawarte zostały należycie umotywowane i nie budzą zastrzeżeń. Mając powyższe na uwadze Sąd oparł się na przedmiotowym środku dowodowym dokonując na jego podstawie rekonstrukcji stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

Odnośnie kwoty należnego powodowi wynagrodzenia za wykonanie stropu Sąd przyjął argumentację biegłego, która została należycie uzasadniona, o przyjęciu do wyceny prac faktycznie wykonanych wynagrodzenia obliczonego na podstawie kosztorysu. Wskazać należy, iż opinii uzupełniającej żadna ze stron nie kwestionowała.

Powód oparł swoje roszczenie w oparciu o art. 647 k.c. i w związku z 654 k.c. w związku z art. 483 § 1 k.c. domagając się zapłaty za wykonane roboty budowlane oraz o zapłatę kary umownej za niedotrzymanie warunków umownych przez pozwaną.

Bezspornym między stronami był sam fakt zawarcia umowy o roboty budowlane, zakres uzgodnionych przy zawieraniu umowy robót (a objętych załącznikiem) oraz wysokość uzgodnionego wynagrodzenia ryczałtowego (w całości jak i za poszczególne etapy robót), jak również sam fakt rozpoczęcia robót przez wykonawcę.

W niniejszej sprawie sporne między stronami była możliwość wypowiedzenia czy też odstąpienia od umowy przez strony, kwestie wykonania umowy, wysokości wystawionych faktur, wymagalność roszczeń powoda, przyczyny opóźnienia wykonawcy oraz kwestie naliczenia kar umownych.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż z ustaleń Sądu wynika, iż wolą powoda było odstąpienie od umowy zwartej pomiędzy stronami w piśmie kierowanym do pozwanej w dniu 22 października 2009 r. a nie jej wypowiedzenie. Ustaleń powyższych Sąd dokonał na podstawie wyjaśnień strony powodowej zawartych w kolejnych pismach procesowych oraz na podstawie zawartej w piśmie z dnia 22 października 2009 r. podstawy prawnej, z której wynika, iż strony są uprawnione do odstąpienia od umowy z przyczyn wskazanych w tychże zapisach. Zgodnej z art. 65 k. c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć , jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których zostały złożone, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje a także zamiar stron.

Odnosząc się do treści zapisu umowy regulującego prawo stron do odstąpienia od umowy wskazać należy, iż strony w § 7 umowy przewidziały, iż wykonawca może odstąpić od umowy jeżeli zamawiający opóźnia się z zapłatą poszczególnych faktur co najmniej 7 dni i zamawiający odmawia bez uzasadnionych przyczyn odbioru robót i nie dokonuje go pomimo dodatkowego wezwania.

Tak sformułowane prawo odstąpienia przez strony w umowie z dnia 6 czerwca 2009 roku uznać należy za nieważne z mocy prawa ( art. 58 k.c.) albowiem zgodnie z art. 395 k.c. strony nie wskazały terminu jaki miał przysługiwać każdej ze stron na skorzystanie z umownego prawa odstąpienia.

Stosownie do art. 395 k.c. można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Z powyższego przepisu wynika, iż odstąpienie od umowy obwarowane zostało dwoma wymogami ustawowymi, których niespełnienie będzie powodowało nieważność zastrzeżenia umownego tj: – określenie terminu, w czasie biegu, którego będzie możliwe skorzystanie z prawa odstąpienia oraz – wskazanie, czy prawo odstąpienia służyło będzie tylko jednej (której) czy obu stronom umowy. A zatem niespełnienie wymogu podania terminu odstąpienia powoduje nieważność zastrzeżenia umownego. Wprowadzenie terminu, ograniczającego wykonywanie prawa odstąpienia wynika z konieczności ograniczenia elementu niepewności, jaki wprowadza do stosunku zobowiązaniowego zastrzeżenie prawa odstąpienia.

W orzecznictwie ugruntowano pogląd, iż zapisy umowy dotyczące umownego prawa odstąpienia bez oznaczenia terminu, w czasie którego będzie możliwe skorzystanie z prawa odstąpienia – uznano za sprzeczne z bezwzględnie obowiązującym przepisem art. 395 § 1 k.c ( por. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2002 roku w sprawie II CKN 701/00)

Należy również wskazać, iż z orzecznictwa wynika, iż określenie terminu może nastąpić nie tylko przez podanie konkretnej daty czy przedziału czasu, ale także przez wskazanie pewnego zdarzenia; jednak musi to być takie zdarzenie, które – przy rozsądnej ocenie sytuacji – powinno nastąpić, np. nadejście pory roku, osiągnięcie określonego wieku. Nie stanowi zastrzeżenia terminu klauzula, zezwalająca na odstąpienie od umowy w przypadku niezapłacenia czterech rat przez dłużnika, skoro nie wiadomo, czy w ogóle zdarzenie takie nastąpi, nie jest znany jego początek, jego długość ani koniec; takie zastrzeżenie umownego prawa odstąpienia od umowy jako oczywiście sprzeczne z art. 395 § 1 k.c. jest nieważne (art. 58 § 1 k.c.) – wyrok SN z dnia 5 czerwca 2002 r., II CKN 701/00, OSP 2003, z. 10, poz. 124.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, nie budzi wątpliwości, iż strony w umowie z dnia 6 czerwca 2009 roku nie zawarły wskazania terminu w czasie którego jednej ze stron będzie przysługiwało umowne prawo odstąpienia.

Niezależnie od powyższego wskazać również należy, iż powód nie wykazał, aby pozwana znajdowała się w opóźnieniu w płaceniu faktur co najmniej 7 dni, albowiem powód nie wykazał w jakiej dacie doręczył pozwanej faktury, a zatem aby zamawiająca pozostawała w zwłoce z ich płatnością.

W tym miejscu wskazać należy, iż w świetle reguł obowiązujących w prawie cywilnym obowiązek udowodnienia faktów spoczywa na osobie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne - zgodnie z treścią przepisu art. 6 k.c. Wobec tego na powodzie zawsze ciąży obowiązek wykazania faktów uzasadniających jego roszczenia, a na pozwanym obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających wniosek o oddalenie powództwa. Powód, pomimo iż był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie uczynił zadość temu wymogowi.

Sąd uznał natomiast za skuteczne odstąpienie od umowy przez pozwaną na mocy art. 635 k.c. Art. 635 k.c. stanowi, że jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.

W świetle unormowania art. 635 k.c. nie są istotne przyczyny dla których wykonawca opóźnia się z wykonaniem robót, co oznacza, iż możliwym jest skorzystanie przez inwestora z tego uprawnienia nawet wtedy, gdy wykonawca nie popada w zwłokę. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 kwietnia 2008 roku w sprawie V ACa 130/08 LEX nr 465067)

Innymi słowy, strona może skorzystać z odstąpienia od umowy zawsze, gdy wykonawca opóźnia się z wykonywaniem robót. Przyczyny zaś opóźnienia z punktu widzenia art. 635 k.c. nie mają znaczenia dla skuteczności odstąpienia od umowy.

Pozwana pismem z dnia 27 października 2009 roku odstąpiła od umowy z powodem, a niniejsze oświadczenie doszło do powoda w dniu 29 października 2009 roku.

Sąd uznał za skuteczne odstąpienie przez pozwaną od umowy, albowiem okolicznością bezsporną było, iż powód nie dotrzymał terminu wykonania umowy- termin oddania domu został ustalony przez strony na 8 października 2009 roku, co wynika bezpośrednio z umowy, a strony nie zmieniły daty tego terminu. A zatem został spełniony warunek opóźnienia tj. nieterminowego wykonywania dzieła w stosunku do terminów wskazanych w umowie, bez wykazywania czy opóźnienia te były wynikiem zawinienia wykonawcy. Odstąpienie od umowy przez zamawiającego kształtuje między stronami nowy stan prawny w ten sposób, że łącząca je umowa przestaje stron wiązać. Umowa wygasa ze skutkiem ex tunc, w konsekwencji żadna ze nich po wygaśnięciu umowy na skutek odstąpienia nie może dochodzić roszczeń przewidzianych w umowie. Strony mogą dochodząc jedynie roszczeń określonych w art. 494 k. c. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2008 r. V CSK 182/08, LEX nr 619662. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2004 r. IV CK 340/04, LEX nr 284215)

Pozwana w związku ze skutecznym odstąpieniem od umowy na podstawie § 7 ust 6 lit c) dokonała naliczenia powodowi kary umownej tj. za odstąpienie od umowy z przyczyn leżących po stronie wykonawcy w wysokości 10% wynagrodzenia netto, w wysokości 30.500 zł.

W ocenie Sądu dokonane przez pozwaną zarówno naliczenia jak i potrącenie kary umownej na mocy § 7 ust 6 lit c, z wierzytelnością powoda, jest niezasadne. Wskazać bowiem należy, iż w tej sytuacji Sąd zobligowany był do zbadania czy opóźnienie wynikało z winy wykonawcy. Zdaniem Sądu opóźnienie wykonaniu dzieła nie było zawinione przez powoda. Wskazać należy, iż projekt budowlany obarczony był wieloma wadami, nie zawierał rysunków konstrukcyjnych – co jednoznacznie wynika z opinii przedstawionej przez biegłego. Projekt geologiczny nie był zgodny z rzeczywistością, albowiem należało wymienić grunt. Wystąpiły problemy podczas wykonywania projektu ław fundamentowych, albowiem należało je poszerzyć. Wystąpił również problem z zamówieniem (...), nawiązaniem kontaktów z konstruktorem, braku komunikacji pomiędzy wykonawcą a inwestorem oraz przedłużającym się odbiorem izolacji z przyczyn inwestora. Z uwagi na brak decyzji konstruktorskim niemożliwym okazało się wykonanie schodów, podciągów i słupów. Wykonawca rysunki odciągów otrzymał dopiero we wrześniu od projektanta A. G..

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, iż opóźnienie wykonawcy nie było zawinione i pozwana nie była uprawniona do naliczenia z tego tytułu kary umownej oraz dokonania potrącenia.

Odnośnie domagania się przez powoda zapłaty za wykonane roboty budowlane wskazać należy, iż zawarta pomiędzy stronami umowa określała wynagrodzenie ryczałtowe za poszczególne etapy robót, w związku z czym przyjąć należało, iż w myśl art. 632 § 1 kc wynagrodzenie za wykonane prace należy się wykonawcy jedynie w ramach wynagrodzenia uzgodnionego przez strony, z wyjątkiem wynagrodzenia za wykonanie stropu oraz robót dodatkowych.

Sąd w celu ustalenia zakresu robót rzeczywiście wykonanych przez powoda oraz określenia ich wysokości, dopuścił dowód z opinii biegłego.

Zważywszy na treść przedłożonej przez biegłego opinii pisemnej oraz opinii uzupełniającej, Sąd uznał, iż mogą one stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie niniejszej. Uznał bowiem, iż opinie te zostały sporządzone w sposób rzetelny i w pełni profesjonalny, a jednocześnie zgodny z tezami dowodowymi zawartymi w postanowieniach Sądu.

Biegły, opierając się na dowodach zgromadzonych w aktach sprawy, a także na informacjach uzyskanych dzięki przeprowadzonej wizji lokalnej, opisał szczegółowo, jaki zakres robót został wykonany przez przedsiębiorstwo prowadzone przez powoda, które z nich są robotami wykonanymi w ramach zawartej umowy, a które robotami dodatkowymi, oszacował również ich wartość. Biegły wskazał również, które z robót były wykonane wadliwie i jaki był koszt ich naprawy. Sąd uznał, iż biegły logicznie i w pełni przekonująco wyjaśnił tezy zawarte w opiniach, w związku z czym w pełni podzielił wnioski w niej zawarte.

W oparciu o opinię biegłego, Sąd dokonał analizy należności wynikających z czterech faktur VAT przedstawionych przez powoda do zapłaty pozwanej.

Odnośnie faktury VAT nr(...)opiewającą na kwotę 3.343,10 zł. w ocenie Sądu należność wynikająca z niniejszej faktury należy się powodowi w całości, albowiem dotyczy ona wykonania robót w postaci izolacji fundamentów. Wskazać jednak należy, iż pozew z tytułu niniejszej faktury powód dochodził kwoty 3643,10 zł, nie wykazując zasadności swojego roszczenia co do kwoty 300 zł.. W tej więc części Sąd powództwo oddalił w zakresie należności dotyczącej tejże faktury.

Odnośnie faktury VAT nr (...)opiewającej na kwotę 30.847,86 zł wskazać należy, iż faktura ta została wystawiona za wykonanie stropów nad parterem. Z uwagi na fakt, iż prace te nie zostały przez wykonawcę wykonane w całości biegły dokonał wyliczenia prac objętych niniejszą fakturą według szacowania kosztorysowego pomimo ustalenia przez strony w umowie wynagrodzenia ryczałtowego tj. stropu nad parterem z uwzględnieniem cen jednostkowych robocizny, materiałów i pracy sprzętu oraz czynników cenotwórczych, wskazując, iż faktyczna wycena prac powoda wynosi 23.959,81 zł netto. Biegły w opinii uzasadnił przyczynę takiego sposobu ustalenia wynagrodzenia. Zarówno sposób jak i kwota nie były kwestionowane przez strony. Sąd powiększył niniejszą kwotę o podatek VAT w wysokości 7%, uzyskując kwotę 25.636,99 zł brutto. Oddalając pozew ponad tę kwotę.

Odnośnie faktury VAT nr(...)wystawioną na kwotę 12.700,38 zł brutto to wskazać należy, iż z opinii biegłego wynika, iż niniejsza kwota została wyliczona kosztorysem powykonawczym sporządzonym przez wykonawcę za roboty dodatkowe tj. za wymianę gruntu w podłożu ław fundamentalnych. Wartość robót wymiany gruntu została ustalona przez biegłego na kwotę 1.889,09 zł netto czyli 2.021,33 zł brutto. Zaś wartość prawidłowo wykonanych ław fundamentowych wyniosłaby 1.133,79 zł netto czyli 1.213,16 zł brutto. Łącznie wartość dodatkowych robót winna wynosić 3.234,48 zł brutto i taką też kwotę Sąd zasądził na rzecz powoda, oddalając powództwo ponad tę kwotę.

Odnośnie faktury VAT nr(...)opiewającej na kwotę 35.080,42 zł brutto. Kwota wskazana w niniejszej fakturze nie należy się powodowi, albowiem jak wynika z opinii biegłego, niniejsza kwota uzasadniona jest kosztorysem sporządzonym wg protokołu z dnia 1.11.2009 roku. Protokół zaś nie może stanowić podstawy wyceny robót budowlanych, gdy nie opisuje elementów robót mogących być wycenionymi w ujęciu kosztorysowym. Bez wskazania przez powoda podstaw do wyceny tego kosztorysu, który w opinii biegłego obejmuje również prace za wykonanie których umówione było wynagrodzenie ryczałtowe, bez wskazania stawek roboczogodziny,, katalogów kosztorysowych, ceny jednostkowej sprzętu Sąd nie jest w stanie ocenić zasadności roszczenia powoda odnośnie tejże faktury. Powód zgodnie z dyspozycja art. 6 k. c. winien udowodnić wysokość swojego roszczenia w tym zakresie. W związku z powyższym Sąd oddalił powództwo odnośnie powyższej faktury uznając ją za nieudowodnioną co do wysokości. Na marginesie wskazać należy, iż powód nie zgłosił uwag co do powyższych ustaleń biegłego.

Reasumując Sąd zasądził na rzecz powoda na podstawie art.494 k. c w związku z art. 635 k. c. łącznie kwotę 32.214,47 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

- 3.343,10 zł od dnia 3 listopada 2009 roku do dnia zapłaty,

- 25.636,99 zł od dnia 3 listopada 2009 roku do dnia zapłaty,

- 3.234,38 zł od dnia 12 lutego 2010 roku do dnia zapłaty,

oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

O odsetkach orzeczono na mocy art. 481 k.c. Zgodnie z przepisem art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

Sąd zasądził odsetki ustawowe od kwoty 3.343,10 zł oraz 25.636,99 zł od dnia 3 listopada 2009 roku do dnia zapłaty, albowiem w ocenie Sądu przyjąć należy bowiem, iż w przypadku roszczenia o zapłatę odsetek za opóźnienie, przy braku ustawowo określonych terminów, o chwili jego powstania decyduje chwila ich wymagalności, którą określić należy z uwzględnieniem wezwania dłużnika do zapłaty. Sąd zważył, iż powód skierował do pozwanej pismo zawierające wezwanie do zapłaty w dniu 22 października 2009 roku, a doręczono je skutecznie w dniu 26 października 2009 roku (k. 109), w związku z czym należało uznać, iż uiszczenie tych kwot we wskazanym terminie 7 dni - do 2.11.2009 roku spełnia wymóg niezwłocznego spełnienia świadczenia po wezwaniu do jego wykonania, a dalsze opóźnianie zapłaty powoduje konieczność naliczania odsetek ustawowych od dnia 3 listopada 2009 roku.

Odnośnie zaś kwoty 3.234,38 zł Sąd zasadził odsetki od dnia 12 lutego 2010 roku, albowiem wezwanie do zapłaty zostało odebrane przez pozwaną w dniu 4 lutego 2010 roku, plus 7 dni na dokonanie zapłaty, tym samym od dnia 12 lutego 2010 roku pozwana pozostawała w zwłoce.

Sąd oddalił roszczenie o odsetki od dat wskazanych w pozwie albowiem powód nie wykazał faktu doręczenia powyższych faktur pozwanej.

Ustosunkowując się do żądania powoda dotyczące zasądzenia na jego rzecz od pozwanej kwoty 30.500 zł tytułem kary umownej naliczonej zgodnie z postanowieniami umowy wskazać należy, iż strony ustaliły w pkt 4 § 7 umowy, iż zamawiający zapłaci wykonawcy za odstąpienie od umowy z przyczyn leżących po stronie zamawiającego karę umowną w wysokości 10% wynagrodzenia netto, zaś w przypadku opóźnienia zapłaty należności Zamawiający zapłaci wykonawcy odsetki umowne w wysokości 0,5% dziennie, nie więcej niż 10% tego wynagrodzenia netto – ust 5 § 7 umowy.

Kwestię zapłaty kary umownej reguluje w kodeksie cywilnym art. 483. Jak wynika z treści tego przepisu kara umowna polega na zastrzeżeniu w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. Według tego przepisu kara umowna może zostać zastrzeżona wyłącznie w odniesieniu do zobowiązania niepieniężnego (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z 26 września 1969 r. , III CZP 8/69 i uchwała składu 7 sędziów z 15 maja 1976 r. III CZP 2/76). Kategoryczne brzmienie tego przepisu prowadzi do wniosku, że przepis ten w powyższym zakresie ma charakter iuris cogentis, co oznacza niedopuszczalność zastrzeżenia kary umownej co do zobowiązania pieniężnego. Kara umowna jest bowiem zastrzeżoną sankcją cywilnoprawną na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Zastrzeżenie kary umownej w przypadku zobowiązań pieniężnych jest co do zasady nieważne (tak; Sąd Apelacyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 28 lipca 2005 r. w sprawie I Aca 368/05). Kara umowna ma na celu „naprawienie szkody”, stanowi więc ona swoistą postać odszkodowania. W przypadku zobowiązań pieniężnych taką funkcję odszkodowawczą spełniają odsetki, o które powód wystąpił oddzielnie. W przedmiotowej umowie w § 7 pkt 4 zastrzeżono karę umowną za odstąpienie od umowy z przyczyn leżących po stronie zamawiającego (do czego jak wskazano wyżej nie doszło) zaś w § 7 pkt 5 zastrzeżono karę umowna w przypadku opóźnienia zapłaty należności. Wskazać należy, iż takie ustalenia dotyczące kary umownej poczynione w § 7 pkt 5 są nieważne w rozumieniu art. 58 § 1 k.c., albowiem zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

W związku z powyższym roszczenie o zasadzenie kar umownych Sąd oddalił w oparciu o art. 494 k. c. a contrario.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie przepisów art.108 § 1 k.p.c., 109 § 2 k.p.c., art.98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. w zw. a art. 100 k.p.c. oraz na podstawie przepisu § 6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu / Dz. U. 163 poz.1348 z późniejszymi zmianami /.

Sąd kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu oraz zasadą stosunkowego rozdzielania kosztów procesu, uznał, iż powód wygrał sprawę w 28,73% zaś pozwany w 71,27% .

Powód poniósł wydatki w wysokości 5624 zł opłaty od nakazu zapłaty oraz wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3617 zł . Zaś pozwana poniosła wydatki związane z obroną swoich praw na wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3600 zł. W stosunku 28,73% i 71,27% Sąd zasądził zwrotu od strony przeciwnej. Wynagrodzenie biegłego powołanego w niniejszej sprawie wyniosło 6275,95 zł. Sąd w pkt V i VI wyroku nakazał ściągnąć od powoda i pozwanej tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych niniejsze wynagrodzenie biegłego z uwzględnieniem stosunku wygrania sprawy tj. 28,73 % i 71,27%

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE