UZASADNIENIE

wyroku z dnia 6 maja 2021 roku

Decyzją z dnia 3 stycznia 2020 r. znak: (...), wydaną na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 8 ust. 11, art. 11 ust. 2 , art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2019 r., poz. 300 ze zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. stwierdził, że K. G. (1), jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność u płatnika składek W. G. (1), nie podlega od 1 lipca 2019 roku obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

W uzasadnieniu decyzji ZUS wskazał, że nie kwestionuje faktu prowadzenia przez małżonków K. G. (1) i W. G. (1) wspólnego gospodarstwa domowego. W ocenie organu rentowego pomoc K. G. (1) w wymiarze i rodzaju jaki wykazano w postępowaniu, nie wypełniała dyspozycji art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zdaniem ZUS, brak jest podstaw do przyjęcia, aby wykonywane przez K. G. (1) czynności miały charakter współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, a w konsekwencji, że stanowiły podstawę podlegania z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. W ocenie ZUS czynności te stanowiły pomoc, którą należy oceniać w kategoriach pomocy małżeńskiej , rodzinnej ( art. 23 i 27 k.r.o.), a nie współpracy, która powinna mieć charakter zawodowy i ekonomiczny. Praca w ramach współpracy musi bowiem obejmować stałe i systematyczne zaangażowanie, połączone z poświęceniem znaczącego wymiaru godzin, nie może być realizowana przy okazji, musi stanowić istotną sferę aktywności życiowej i powinna prowadzić do wymiernych korzyści majątkowych. ZUS wskazał, że postępowanie dowodowe nie wykazało, aby K. G. (1) podjęła od 1 lipca 2019 r. stałą współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez jej męża. ZUS zaznaczył, że odwołująca była jednocześnie zatrudniona w Biurze (...) od 1 grudnia 2015 roku na ½ etatu, a po urlopie macierzyńskim i wychowawczym od maja do lipca 2019 roku na 1/ 3 etatu, od sierpnia 2019 roku na 2/ 3 etatu. W. G. (1) współpracuje w charakterze programisty tylko z jedną sądeckich firm. W ocenie ZUS, czynności takie, jak poszukiwanie nowych kontrahentów, praca administracyjna, polegająca na kompletowaniu dokumentów do księgowej, wystawienia faktur FV, opłacenie rachunków i dostarczenie dokumentów do księgowej budzą wątpliwości co do ich potrzeby, w sytuacji gdy W. G. (1) prowadzi działalność od 15 czerwca 2018 roku, nie zatrudnia i zatrudniał żadnych pracowników , a dokumentacją firmy zajmuje się biuro rachunkowe. ZUS wskazał, że K. G. (1) nie została zgłoszona w (...) jako pełnomocnik, nie posiada wykształcenia związanego z oprogramowaniem , a wiedzę - jak wyjaśniła - zdobyła od swojej siostry, która prowadzi działalność w zakresie technologii informatycznych i komputerowych. K. G. (1) z tytułu zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, jako osoba współpracująca, była niezdolna do pracy od 4 października 2019 roku z powodu choroby związanej z ciążą, tj. po 3 miesiącach od zgłoszenia. W ocenie ZUS, zgłoszenie do ubezpieczenia miało jedynie na celu nabycie prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, a nie faktyczne wykonywanie współpracy .

Od powyższej decyzji odwołała się K. G. (1), wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że podlega obowiązkowo ubezpieczeniom jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą od 1 lipca 2019 roku do nadal. Decyzji organu rentowego zarzuciła dowolną ocenę materiału dowodowego poprzez przyjęcie, że: pracę wykonywała okazjonalnie o charakterze pomocy małżeńskiej, podczas gdy praca miała charakter stały; że nie miała wykształcenia, podczas gdy wykształcenie z zakresu ekonomii, zarządzania i rachunkowości ściśle odpowiada pracy przez nią wykonywanej; praca nie była potrzebna dla działalności W. G. (1), podczas gdy czynności realizowane przez odwołującą miały na celu zabezpieczenie źródła przychodu i zbudowanie bazy potrzebnej do poszerzenia zakresu działalności gospodarczej, a także obejmowały bieżącą obsługę firmy. Odwołująca ponadto wskazała na naruszenie przez ZUS przepisów prawa materialnego, tj. art. 6 ust.1 pkt 5, art. 8 ust. 11, art. 11 ust. 2 , art. 12 ust. 1 , art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. K. G. (1) poniosła, że wykonywane przez nią czynności nie były okazjonalne, a doświadczenie życiowe wskazuje, że stworzenie obszernej bazy oraz skierowanie na jej podstawie ok. 500 ofert handlowych nie jest możliwe w ramach czynności dorywczych i wymaga zaangażowania oraz organizacji. Realizowała czynności polegające na pozyskaniu nowych klientów, zweryfikowaniu ich profilu, przygotowaniu materiałów ofertowych, zachęceniu do podjęcia współpracy, a także czynności o charakterze administracyjno-biurowym (gromadzenie dokumentów, faktur, realizowanie przelewów). Pozytywnym skutkiem jej pracy była podjęta współpraca z firmą (...). W pozostałym zakresie, tzw. leady przekazane zostały firmie (...), w zamian za prowizję od kontraktu zawartego z firmami figurującymi w bazie. Odwołująca wskazała, że jej praca przyniosła wymierne korzyści pod postacią zabezpieczenia źródła przychodu na przyszłość.

Płatnik składek W. G. (1) w piśmie z 17 maja 2020 roku ( k. 21) poparł odwołanie K. G. (1). Wskazał, że pracę dla EC2 zakończył w marcu 2018 roku, a żonę zatrudnił od lipca 2019 roku. Odwołująca miała pełnomocnictwo do rachunku bankowego, realizowała przelewy elektronicznie.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację zawartą
w zaskarżonej decyzji. W ocenie ZUS, ustalenia faktyczne poczynione w toku kontroli świadczą o tym, że K. G. (1) od 1 lipca 2019 roku nie współpracowała przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez jej męża i nie przedłożyła żadnych dowodów mogących to potwierdzić. ZUS wskazał, że płatnik składek prowadzi od 2018 roku działalność w zakresie oprogramowania i ma wymagającego kontrahenta, na rzecz którego pracuje 8 godzin w siedzibie kontrahenta, z czego uzyskuje niemalże jednakowe miesięczne przychody. Płatnik nie zatrudnił żadnych pracowników, a jedynie zgłosił odwołującą do ubezpieczenia. Przedłożona umowa o współpracy z firmą (...) została podpisana przez W. G. (1) z siostrą odwołującej się. K. G. (1) w ramach współpracy wykonywać miała też obowiązki w zakresie pozyskania nowych klientów na rzecz tej firmy, a nie została w niej zatrudniona. W ocenie ZUS, rzekoma praca K. G. (1) nie odpowiada dyspozycji normy art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Nie ma również dowodów, że czynności te wykonywała stale, a sporadyczne podejmowanie czynności zadaniem organu rentowego nie miały żadnego istotnego znaczenia dla zapewnienia ciągłości działalności gospodarczej płatnika składek. Płatnik składek podejmował wszystkie strategiczne decyzje dotyczące firmy, tylko on podpisywał dokumenty, w tym faktury i umowy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. G. (1) pozostaje w związku z małżeńskim z W. G. (1). Prowadzą oni wspólnie gospodarstwo domowe i mieszkają w N. przy ul. (...). Mają dwoje dzieci urodzone w latach (...)i (...) Wraz z nimi na parterze domu mieszka matka odwołującej się J. K..

Od 15 czerwca 2018 roku W. G. (1) prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą (...) Oprogramowania W. G. (1) – kod (...) przeważającej działalności gospodarczej to 62.01.Z (działalność związana z oprogramowaniem). W. G. (1) w ramach prowadzonej działalności współpracuje z jedną firmą (...) z siedziba w B., świadcząc usługi na rzecz tej firmy i wystawiając raz w miesiącu fakturę za wykonane usługi. W. G. (1) wykonywał pracę zarówno w domu , jak i w firmie (...), poświęcając na pracę od 7-10 godzin dziennie. Obsługę księgową firmy (...) wykonuje profesjonalne Biuro (...). W roku 2019 W. G. (1) miał stałe przychody w zbliżonej kwocie: w okresie od stycznia do czerwca 4 751, 25 zł , w lipcu 6 295, 90 zł, sierpniu 4 775. 20 zł, we wrześniu 6 785, 55 zł, październiku 4 785, 55 zł.

W roku 2011 K. G. (1) uzyskała tytuł licencjata z zakresu administracji i finansów w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w N., a w roku 2013 tytuł magistra z zakresu zarządzania na Uniwersytecie J.. W roku 2014 ukończyła dwusemestralne studia podyplomowe z zakresu rachunkowości. W dniu 14 maja 2016 roku ukończyła kurs (...).

Od dnia 1 grudnia 2015 roku K. G. (1) pozostawała w zatrudnieniu w Biurze (...) jako pracownik biurowy, wykonując prace w wymiarze ½ etatu. W okresie od 20 lipca 2017 roku do 30 czerwca 2020 roku przebywała na urlopie wychowawczym udzielonym na syna K. G. (2). Od 1 lipca 2019 roku do 31 lipca 2019 roku pracowała na 1/ 3 etatu (od poniedziałku do piątku (w godzinach od 13- 15 lub 16) , od 1 sierpnia 2019 roku na 2/3 etatu (od poniedziałku do piątku (w godzinach od 13- 18 lub 19).

Od 1 lipca 2019 roku K. G. (1) została zgłoszona do ubezpieczenia społecznego jako osoba współpracująca z mężem W. G. (1) prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą. Odwołująca była wówczas w 6 tygodniu, ciąży, którą potwierdziła u lekarza w dniu 3 lipca 2019 roku; według karty ciąży data ostatniej miesiączki to 22 maja 2019 r. ). Według odwołującej jej współpraca w firmie męża miała polegać na stworzeniu bazy danych potencjalnych klientów W. G. (1) (tzw. „ leadów”) w celu rozwoju firmy. Baza miała być tworzona przez odwołującą w programie (...), w siedzibie firmy od 7 .00. do 12. 00. Tworzenie bazy w programie E. polegać miało na: wyszukiwaniu w G. danych firmy, wejściu na jej stronę internetową, po zapoznaniu się z tą stroną i oceną, że firma ta może być potencjalnym „leadem”, kopiowaniu danych firmy, takich jak adres strony, danych osoby do kontaku e- mail. Po stworzeniu danych odwołująca się miała wysyłać e – mail następującej treści (opracowany przez W. G.) : „dzień dobry, firma programistyczna (...) Oprogramowana W. G. (1) oferuje usługi z zakresu realizacji projektów informatycznych w postaci: aplikacji biznesowych, aplikacji mobilnych, stron internetowych, sklepów internetowych, wykonywania projektów systemów informatycznych w oparciu o pomysły klientów ( tworzymy dokumentację, makiety graficzne, dokonujemy analiz) . Korzystamy z technologii, takich jak: A., R., (...), C#, (...), W. i wiele innych. Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani szczegółowymi informacjami proszę o kontakt. Pozdrawiam. K. G. (1).” E- maile miały być wysyłane z adresu (...) . Nie jest to e- mail firmy męża odwołującej, ale utworzony na potrzeby pracy odwołującej się. Według odwołującej stworzona przez nią baza firm na koniec września 2019 r. liczyła 1000 pozycji, zaś wysłanych maili było ok. 300.

Prócz tego odwołująca miała zajmować się sprawami administracyjnymi: wystawieniem faktury miesięcznej na rzecz P. K., zawożeniem dokumentów do biura (...), wykonywaniem przelewów do ZUS i Urzędu Skarbowego. Faktury ( jedna w miesiącu) były podpisywane przez W. G. (1).

Od 4 października 2019 roku odwołująca się była na zwolnieniu chorobowym związanym z ciążą . Dziecko urodziła w lutym 2021 roku. Obecnie, po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego odwołująca przebywa na urlopie wychowawczym.

W. G. (1) nie korzystał i nie korzysta z bazy danych firm. Nie zawarł umowy z żadną z firm znajdującą się w przedłożonej bazie danych. Na miejsce odwołującej nie zatrudnił żadnego pracownika.

W toku postępowania w ZUS przedłożono umowę o współpracy i zachowaniu poufności z dnia 16 września 2019 roku zawartą pomiędzy firma (...) a firmą (...) reprezentowaną przez W. G. (1) i K. G. (1) jako osobę współpracującą. M. G. (1) – siostra odwołującej - prowadziła wówczas działalność usługową w zakresie technologii informatycznych i komputerowych. Od 2020 r. M. G. (1) prowadzi działalność wraz z mężem T. G. w formie spółki z o.o. (...), która zajmuje się tworzeniem oprogramowania dla firm. W umowie z dnia 16 września 2019 r. wskazano jedynie, że współpraca stron ma dotyczyć świadczenia usług programistycznych (nie wynikało z niej, która strona ma świadczyć te usługi); poza tym w umowie wskazano co oznaczają informacje poufne, jak przechowywać i zabezpieczać informacje poufne oraz jakie kary grożą za naruszenie postanowień umowy. W umowie nie było mowy o dostarczaniu przez odwołującą tzw. leadów oraz wysokości prowizji, w przypadku zawarcia umowy przez M. G. (1) z firmą, której dane przekazała odwołująca.

Podczas postępowania kontrolnego przedłożono również oświadczenia P. N. (1) z dnia 14 listopada 2019 r. o przedstawieniu mu przez K. G. (1) oferty firmy W. G. o nawiązaniu współpracy. Przedłożono również fakturę z 30 września 2019 r. wystawioną przez W. G. na kwotę 1230 zł brutto

( dowód: wpisy w (...), k. 7 akt ZUS , zestawienie dochodów, k. 89 akt ZUS, pismo A. C. z 18.11. 2019 , k. 29 akt ZUS, dyplomy k. 38 i 39 akt ZUS, świadectwo, k. 40 akt ZUS, zaświadczenie, k. 41 akt ZUS, treść e- maili, k. 79 akt ZUS, dane firm k, k. 56 – 78 akt ZUS, umowa o pracę, k. 33 akt osobowych, k. 12 B akt osobowych, karta ciąży, k. 33 , umowa o współpracy, k. 85 akt ZUS, oświadczenia P. N. k. 81 akt ZUS, faktura k. 91 akt ZUS, zeznania świadka J. K. od min. 00:06:52, k. 51 – verte, zeznania świadka M. C. od min. 00: 23:43, k. 51 – verte, zeznania świadka A. C.od min. 00:04: 01, k. 58 – verte, częściowo: zeznania świadka T. G. od min. 00:40:24, k. 52 – verte, zeznania uczestnika W. G. (1) od min. 01:13: 23, k. 53 – verte, zeznania świadka M. G. (1) od min. 00:18:49, k. 58 – verte, zeznania odwołującej się od min. 021:04:28 , k. 59 – verte )

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, której wiarygodności i mocy dowodowej żadna ze stron nie kwestionowała w toku postępowania. Sąd przeanalizował również zeznania świadków, odwołującej i uczestnika w kontekście ustalenia czy odwołująca faktycznie współpracowała przy prowadzeniu działalności gospodarczej prowadzonej przez jej męża. Należy wskazać, iż w sprawie zaoferowano Sądowi zeznania osób spokrewnionych lub spowinowaconych z odwołującą (oprócz M. C. i A. C.), co sprawia, że należało podejść do nich z ostrożnością i wnikliwie je ocenić, w kontekście wszystkich ujawnionych okoliczności, bowiem W. G. (1) – mąż odwołującej , M. G. (1) – siostra odwołującej i jej mąż T. G. mieli interes w tym, by zeznawać na korzyść K. G.. Oceniając materiał dowodowy, należało mieć na uwadze również fakt, iż odwołująca została zgłoszona do ubezpieczeń jako osoba współpracująca wówczas gdy była już w 6 tygodniu ciąży, w tym też czasie zrezygnowała z urlopu wychowawczego w Biurze (...), aby podjąć pracę.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom M. C. i A. C., które nie miały wiadomości na temat czynności wykonywanych przez odwołującą w ramach współpracy z mężem. Jedynie M. C. potwierdziła, że w okresie zgłoszenia K. G. do ubezpieczeń jako osoby współpracującej, wymieniona raz w miesiącu przynosiła jej dokumenty męża.

Zeznania świadka J. K. nie wniosły do sprawy istotnych wiadomości. Świadek zeznała bardzo ogólnikowo, iż jej córka w spornym okresie pracowała w domu, a później szła do pracy do biura. Nie potrafiła jednak wskazać na czym polegały czynności odwołującej, twierdząc, iż były to sprawy dotyczące firmy męża, bez jakiegokolwiek ich skonkretyzowania. Z jej zeznań wynikało, iż w spornym okresie cały dzień opiekowała się dzieckiem córki. Trudno, z uwagi na zasady logiki i doświadczenia życiowego przyjąć, aby miała opiekować się małym dzieckiem przez cały dzień, nie wiedząc z jakiego powodu, tym bardziej że zamieszkiwała z córką i zięciem w jednym domu.

Świadek T. G. wprost przyznał, iż nie wie na czym polegała współpraca odwołującej z jej mężem W. G. (1). Zeznał, iż „budowano bazę danych potencjalnych klientów firmy – prawdopodobnie robiła to odwołująca”. Świadek wytłumaczył, iż użył słowa prawdopodobnie dlatego, że odwołująca miała to robić dla firmy jego żony z którą współpracował i „tak samo mogła to robić dla męża”. Świadek nadto zeznał, iż odwołująca dostarczała ich firmie tzw. „gorące leady” (dane firm poszukujących programistów) przez okres ok. pół roku (koniec 2019 r. lub początek 2020 r.) na podstawie umowy pośrednictwa zawartej z odwołującą , w której to umowie określono procentowo wysokość prowizji za zawarcie ewentualnego kontraktu z firmą, której dane zostały przekazane. Po okazaniu świadkowi umowy z dnia 16 września 2019 r., stwierdził, iż to nie jest umowa, o której mówił i że być może została zawarta inna umowa (której jednak nie przedłożono). Świadek T. G. nie potwierdził zatem w żaden sposób wykonywania przez odwołującą jakichkolwiek czynności w ramach jej współpracy z W. G. (1), a tylko zeznawał o wykonywaniu czynności na rzecz firmy jego żony. Jego zeznania nie korespondują z zeznaniami odwołującej, która nie wspominała o tym, że tworzyła bazę firm dla firmy (...) i przez pół roku wykonywała dla tej firmy pracę w postaci przesyłania leadów (nie ma zresztą na to dowodów).

Zeznania M. G. (1) – siostry odwołującej były dla Sądu niewiarygodne. Świadek poza ogólnikowym potwierdzeniem, że jej siostra poszukiwała klientów dla swojego męża i tworzyła bazę danych firm, nie umiała odpowiedzieć na bardziej szczegółowe pytania (np. odnośnie ilości pozycji danych w bazie, czasu tworzenia tej bazy, dziedzin w których działały znalezione firmy, ewentualnego skorzystania przez W. G. z bazy). Świadczy to o braku wiedzy świadka w tym zakresie. Jej zeznania odnośnie przedłożonej umowy o współpracy były równie niewiarygodne, gdyż nie znajdują one w ogóle potwierdzenia w treści umowy, w której nie ma mowy o rodzaju wykonywanych usług przez firmę W. G. i wysokości prowizji. Zeznania M. G. nie były zbieżne z zeznaniami jej męża, który twierdził, ze odwołująca przesyłała im leady przez ok. pół roku, zaś świadek zeznała o 3 lub 4 przesłanych leadach. Istotne były natomiast w zeznaniach siostry odwołującej i jej męża zbieżne informacje, że do stworzenia bazy firm liczącej ok. 1000 pozycji potrzeba znacznie więcej czasu niż 3 miesiące, gdyż jest to bardzo czasochłonne i trzeba się do tego wcześniej dobrze przygotować.

Sąd nie dał wiary zeznaniom K. G. (1) i W. G. (1), iż odwołująca faktycznie od lipca 2019 r. wykonywała czynności w ramach współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Sąd nie kwestionuje przy tym wykonywania przez odwołująca czynności w postaci wykonywania przelewów, czy zanoszenia raz w miesiącu dokumentów do biura rachunkowego (tę ostatnią czynność potwierdziła M. C.). Natomiast wątpliwości Sądu budziły zeznania o stworzeniu przez odwołującą w okresie od lipca do września 2019 r. bazy firm liczącej ok. 1000 pozycji. Jak wskazano, świadek T. G. zeznał, iż stworzenie takiej bazy wymagałoby ok. jednego roku pracy, zaś M. G. (1) oceniła, że po miesiącu pracy baza mogłaby liczyć najwyżej 100 pozycji, a poza tym stworzenie bazy wymaga dobrego przygotowania się do tego. Świadkowie mogli w tym zakresie wyrazić miarodajną opinię , bowiem w ich firmie taka baza była tworzona. Po drugie, wątpliwości budzi celowość tworzenia takiej bazy przez odwołującą, w sytuacji gdy W. G. (1) – w ramach prowadzonej działalności gospodarczej - wykonywał usługi na rzecz jednego klienta, przeznaczając na to od 7 do 10 godzin dziennie i jak zeznał , z bazy tej nigdy nie skorzystał, bo nie miał na to czasu. Odwołująca także to przyznała, mówiąc o tym, że mąż „miał obłożone godziny”. Nie wiadomo dlaczego przedłożonej w bazie znajdowały się dane firm fitness czy firm sportowych, skoro według zeznań W. G. odwołująca miała wyszukiwać firmy z zakresu IT. Podkreślić trzeba, iż oprócz zapewnień odwołującej i jej męża nie ma żadnych obiektywnych dowodów na to, że przedłożoną bazę stworzyła odwołująca. Bardziej prawdopodobne wydaje się – w kontekście poczynionych ustaleń, podniesionych okoliczności i zbieżności czasowej z ciążą odwołującej - że przedłożone dane firm odwołująca mogła uzyskać od swej siostry, która dysponowała taką bazą, a następnie wysyłać maile.

W bezpośrednim kontakcie z odwołującą Sąd upewnił się o niewiarygodności jej relacji. Dopytywana np. o okoliczności jej osobistego kontaktu z P. N. (1) ( o którym pisała w piśmie z dnia 6 grudnia 2019 r. k. 155 akt ZUS), widoczne było zmieszanie odwołującej, nie umiała ona odpowiedzieć na żadne szczegółowe pytanie, zasłaniając się niepamięcią. Jej twierdzenia o zanoszeniu do księgowej 10-15 faktur miesięcznie stoją w rażącej sprzeczności z zeznaniami jej męża, który mówił o jednej fakturze miesięcznie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie K. G. (1) nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5, art.12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2021 r., poz.423ze zm.), osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osoby z nimi współpracujące podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu. Osoby takie, w myśl uregulowania zawartego w art. 11 ust. 2 w/w ustawy, podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. W myśl art.13 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoba współpracująca podlega ubezpieczeniom - od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności do dnia zakończenia tej współpracy;

Definicję osoby współpracującej zawiera przepis art. 8 ust. 11 cytowanej ustawy. W myśl zawartej tam regulacji za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, zleceniobiorcami oraz z osobami fizycznymi, wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4-5a, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie zawiera legalnej definicji „współpracy przy prowadzeniu działalności", z czego jednak nie można wyprowadzać wniosku, że w każdej sytuacji wykonywania określonego zadania (pracy) przez małżonka osoby prowadzącej działalność gospodarczą, na rzecz małżonka - przedsiębiorcy, dla celów prowadzonej przez niego działalności, praca ta dla celów ubezpieczeń społecznych musi być kwalifikowana jako współpraca przy prowadzeniu tej działalności. Okazjonalna pomoc, jaką świadczy osobie prowadzącej działalność gospodarczą w tej działalności jego małżonek, prowadzący z nim wspólne gospodarstwo domowe, stanowi konsekwencję obowiązku małżonków do wzajemnej pomocy oraz współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli (art. 23 i 27 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ). W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2009 r., II UK 134/08 wskazano cechy konstytutywne pojęcia współpraca przy działalności gospodarczej", o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy. W ocenie SN za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującą obowiązek ubezpieczeń: emerytalnego i rentowych uznać można tylko taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. W takiej sytuacji można bowiem zasadnie twierdzić, że małżonek przedsiębiorcy podejmuje aktywność przynoszącą mu określone dochody, z którą wiąże się obowiązek ubezpieczeń: emerytalnego i rentowych. Takie rozumienie współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej odpowiada celom ustawy systemowej wyrażającym się przymusem ubezpieczenia, na zasadzie równości wszystkich zarobkujących własną pracą (niezależnie od podstawy jej świadczenia). Cechami konstytutywnymi pojęcia „współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej" w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy systemowej są występujące łącznie : istotny dla działalności gospodarczej ciężar gatunkowy działań współpracownika, które to działania nie mogą mieć charakteru wtórnego; muszą pozostawać w bezpośrednim związku z przedmiotem podjętej działalności oraz muszą charakteryzować się pewną systematycznością, stabilnością i zorganizowaniem oraz znaczący czas i częstotliwość podejmowanych prac. Nie można zatem przyjmować, że w każdej sytuacji wykonywania określonego zadania (pracy) przez małżonka osoby prowadzącej działalność gospodarczą, na rzecz małżonka - przedsiębiorcy, dla celów prowadzonej przez niego działalności musi i może być kwalifikowana jako współpraca przy prowadzeniu tej działalności, wymagająca objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego.

W ocenie Sądu, zgromadzony w rozpatrywanej sprawie materiał dowodowy nie wykazał, że K. G. (1) faktycznie podjęła od 1 lipca 2019 r. stałą współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej jej męża. Nie kwestionowane przez Sąd czynności odwołującej w postaci jednej w miesiącu wizyty w biurze rachunkowym (nota bene mieszczącym się w miejscu pracy odwołującej), wykonania kilku przelewów, czy kompletowania faktur, nie mogą być traktowane jako współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a jedynie możne je ocenić jako realizację obowiązku małżonków do wzajemnej pomocy i współdziałania dla rodziny. Nawet gdyby przyjąć, że odwołująca poszukiwała przyszłych potencjalnych klientów, z którymi jej mąż mógłby zawrzeć umowy ( do czasu wydania wyroku takie umowy nie zostały zawarte), to takie działanie również nie posiada konstytutywnych cech współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 24 stycznia 2018 r. sygn. akt III Aua 257/17). Poszukiwania potencjalnych kontrahentów nie pozostają bowiem w bezpośrednim związku z przedmiotem prowadzonej działalności, a nadto nie przyczyniły się w żaden sposób do podniesienia dochodów W. G. (1). Co więcej wskazywane formy współpracy z mężem jawią się jako niepotrzebne, w sytuacji gdy zarówno przed zgłoszeniem odwołującej do ubezpieczeń, jak i w okresie od 1 października 2019 r., uczestnik prowadzi sam swoją działalność, korzystał z obsługi biura rachunkowego, nie zatrudnił żadnego pracownika, a z bazy firm, o której zeznawała odwołująca nigdy nie skorzystał. Firma prowadzona była wyłącznie przez W. G. (1), a odwołująca nie miała fachowej wiedzy, by współpracować z mężem w zakresie obejmującym przedmiot jego działalności. Odwołująca nie wykazała – wbrew ciążącemu na niej obowiązkowi - wykonywania jakichkolwiek czynności o istotnym ciężarze gatunkowym, generujących stałe dochody z tej działalności, które pozwoliłyby na poczynienie ustaleń o jej współpracy z osobą prowadzącą działalność gospodarczą. W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie nie zostały zatem spełnione warunki do ubezpieczenia K. G. (1) w reżimie normy art. 8 ust 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. oraz powołanych wyżej przepisów prawa materialnego oddalił odwołanie, jako bezzasadne. Na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu, wyrażonej w art. 98 k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U z 2018, poz. 265), Sąd zasądził od K. G. (1) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w N. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 113/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE