Sygnatura akt: V GC 1827/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 10 grudnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w V Wydziale Gospodarczym w składzie:

Przewodniczący: sędzia Magdalena Berczyńska – Bruś

Protokolant: Magdalena Grzesiak

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2019 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa P. G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w (...) Spółce Akcyjnej V. (...) w Ł.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w Ł. na rzecz powoda P. G. kwotę 615 zł (sześćset piętnaście złotych ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 grudnia 2017r do dnia zapłaty

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie

3.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w Ł. na rzecz powoda P. G. kwotę 160,08 zł (sto sześćdziesiąt złotych 08/100 ) tytułem zwrotu kosztów postępowania

4.  oddala powództwo w całości wobec pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W.

5.  zasądza od powoda P. G. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 287 zł (dwieście osiemdziesiąt siedem złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego

sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś

Sygn. akt V GC 1827/18

UZASADNIENIE

Powód P. G. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P. w K. wniósł w dniu 4 kwietnia 2018r. pozew przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 848,70 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 grudnia 2017r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu czynszu najmu pojazdu zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną i zwrotu kosztów dostawy/odbioru pojazdu zastępczego oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że legitymacja czynna powoda uzasadniona jest umową cesji wierzytelności z dnia 30 listopada 2017r. zawartą pomiędzy powodem i poszkodowaną A. W. zamieszkałą w K. właścicielką pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...). Powód nabył roszczenie o zwrot kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego, w tym kosztów dostawy/odbioru pojazdu wynajętego, przysługujące cedentce w związku ze szkodą komunikacyjną likwidowaną przez pozwanego. Na skutek zaistniałego zdarzenia właścicielka pojazdu zmuszona była oddać uszkodzony pojazd do warsztatu samochodowego co implikowało konieczność najmu pojazdu zastępczego. W dniu 30 listopada 2017r. poszkodowana zawarła z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego. Przedmiotem umowy najmu był pojazd marki V. (...) o nr rej. (...). Czynsz najmu ustalony został na kwotę 150 zł netto za dobę. Łączny okres płatnego najmu wynosił 5 dni, kiedy to poszkodowana nie mogła korzystać ze swojego samochodu z powodu likwidacji szkody i naprawy jej uszkodzonego pojazdu. Najem obejmował samochód o klasie zasadniczo podobnej do uszkodzonego, przy uwzględnieniu stawek czynszu najmu obowiązujących na lokalnym rynku w usługach tego typu. Umową cesji wierzytelności z dnia 30 listopada 2017r. powód nabył od poszkodowanej wierzytelność w postaci prawa do odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego oraz dostawy i odbioru pojazdu wynajętego w związku ze szkodą, w tym roszczenie o zapłatę odsetek. W dniu 7 grudnia 2017r. powód wystawił fakturę VAT na kwotę 1.094,70 zł brutto – tytułem czynszu najmu przez cedenta pojazdów zastępczych na okres 5 dni tj. okres naprawy pojazdu należącego do cedenta uszkodzonego w wyniku wypadku oraz z tytułu dostawy i odbioru pojazdu wynajętego. Pozwany decyzją przyznał powodowi odszkodowanie w kwocie 246 zł uznając co do zasady roszczenie powoda. Pozwany uznał okres 2 dni wynajmu i zmodyfikował stawkę do kwoty 100 zł netto za dzień wynajmu. Pozwany nie uznał zasadności kosztów związanych z dostawa i odbiorem pojazdu wynajętego.

Do pozwu załączono decyzję pozwanego z dnia 14 grudnia 2017r., fakturę VAT nr (...) z 7 grudnia 2017r. na kwotę 1.094,70 zł, oświadczenie warsztatu o przebiegu naprawy pojazdu, umowę najmu pojazdu oraz cesji wierzytelności, formularz informacji szkody, protokół zdawczo - odbiorczy.

W dniu 30 kwietnia 2018r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Kaliszu wydała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem pozwu, sygn. akt V GNc 1818/18.

Pozwany, zachowując ustawowy termin wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W sprzeciwie podniósł zarzut braku legitymacji procesowej pozwanego albowiem pozwany nie jest stroną umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem pojazdu, z którego powód wywodzi swoje roszczenie. Pozwany wniósł o wezwanie do udziału w sprawie ubezpieczyciela sprawcy szkody z 9 października 2017r., tj. (...) S.A. V. (...), zgodnie z art. 194 § 1 k.p.c. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 9 października 2017r. na skutek kolizji spowodowanej przy wykonywaniu manewru cofania przez kierującego pojazdem marki C. (...) o nr rej. (...) uszkodzeniu uległ samochód poszkodowanej A. W. – marki V. (...) o nr rej. (...). Wobec nikłego zakresu uszkodzeń pojazd poszkodowanej nie wymagał holowania z miejsca zdarzenia, pozostając mobilny i zdatny do dalszej bezpiecznej eksploatacji. Pojazd sprawcy zdarzenia posiadał w jego dacie ubezpieczenie OC w (...) S.A. V. (...), przy czym przedmiotową szkodę parkingową zgłoszono bezpośrednio pozwanemu jako ubezpieczycielowi poszkodowanej w ramach usługi bezpośredniej likwidacji szkody w dniu 10 października 2017r. Następnie poszkodowana zawarła z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego w wymiarze 5 dni – tj. od dnia 30 listopada 2017r. do dnia 5 grudnia 2017r., jednocześnie przelewając na ubezpieczyciela sprawcy szkody prawo do zwrotu jego kosztów, ustalonych fakturą VAT nr (...) na kwotę 1.094,70 zł brutto, w tym 172,20 zł brutto za usługę odbioru i podstawienia auta) ze stawką za dobę wynajmu w wysokości 150 zł netto (tj. 184,50 zł brutto). Pozwany zgodnie ze zleceniem pozwanej przejął likwidację szkody i po przeprowadzeniu w sprawie postępowania likwidacyjnego przy uwzględnieniu wyliczeń serwisu naprawczego ustalił wysokość odszkodowania za powstałą szkodę częściową na kwotę 6.494,08 zł brutto. Pozwany wypłacił za wykonaną naprawę auta należność w kwocie 4.870,56 zł brutto (wobec pomniejszenia świadczenia do wypłaty o należność podlegająca zajęciu komorniczemu). Ponadto pozwany uznał zasadność wynajmu pojazdu zastępczego, przyznając powodowi z powyższego tytułu ograniczone do kwoty 246 zł brutto odszkodowanie wyliczone za okres niezbędny do likwidacji szkody w wymiarze 2 dni, przy zweryfikowanej dobowej stawce najmu do kwoty 100 zł netto (123 zł brutto), co dokonane zostało w oparciu o upoważnienie i mowę cesji z dnia 30 listopada 2017r. Pozwany podniósł, że nie odpowiada za całość szkody z dnia 9 października 2017r. a jedynie w zakresie zawartej umowy zlecenia, która to umowa została wykonana, bowiem doszło do ustalenia i wypłacenia bezpośrednio poszkodowanej stosowanego odszkodowania. Pozwany jako ubezpieczyciel poszkodowanej nie odpowiada natomiast za dalsze skutki, bowiem nie przejął on wszystkich praw i obowiązków wynikających z polisy OC sprawcy szkody i w zakresie dalszych żądań odszkodowawczych żądanie winno być skierowane bezpośrednio do ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia. Przedmiotem zawartej umowy zlecenia było ustalenie przyczyn i okoliczności powstania szkody, ustalenia osoby bądź osób odpowiedzialnych za powstanie szkody, ustalenia wielkości i rozmiaru szkody, ustalenia wysokości i wypłacenia świadczenia pieniężnego równego w takim rozmiarze i wysokości, jaki wynika z powszechnie obowiązujących przepisów prawa oraz umowy ubezpieczenia OC zawartej przez posiadacza pojazdu, w którym wyrządzono szkodę. Z chwilą wypłaty odszkodowania doszło do wykonania przez zleceniobiorcę jego zobowiązania, a tym samym uzyskał on prawo do świadczenia regresowego w postaci przelewu na jego rzecz roszczenia zwrotnego wypłaconego świadczenia od ubezpieczyciela sprawcy szkody. (...) bezpośredniej likwidacji szkody opiera się na umowie zawartej przez skupione w (...) Izbie (...) zakłady ubezpieczeń ( w tym pozwanego i ubezpieczyciela sprawcy szkody), dotyczącej zasad i trybu wzajemnego uznawania roszczeń regresowych w dobrowolnych ubezpieczeniach komunikacyjnych na zasadzie Bezpośredniej Likwidacji S., na mocy której zgadzają się oni na rozliczanie szkód spowodowanych przez sprawców ubezpieczonych w drugim zakładzie ubezpieczeń. Pozwany zakwestionował również okres wynajmu pojazdu zastępczego w wymiarze 5 dni jako wartości zawyżonej i nie pozostającej w adekwatnym związku przyczynowo – skutkowym z działaniem sprawcy przedmiotowej szkody, za którego odpowiedzialność ponosi. Pozwany zakwestionował również dobową stawkę najmu pojazdu klasy równorzędnej, co uszkodzony – tj. klasy C – w kwocie 150 zł netto – będącej wartością zawyżoną i nieadekwatną wobec warunków cenowych rynku lokalnego. Ponadto pozwany podniósł, że już przy telefonicznym zgłoszeniu szkody dokonanej dzień po kolizji – tj. dnia 10 października 2017r. informował poszkodowaną o możliwości bezkosztowego najmu pojazdu zastępczego z OC sprawcy za pośrednictwem pozwanego na preferencyjnych warunkach oraz akceptowanych przez (...) S.A. dobowych stawkach za wynajem pojazdu tej samej klasy co uszkodzony (C) w przypadku organizacji najmu we własnym zakresie – notyfikując je również w ramach wystosowanego pisma informacyjnego z dnia 13 października 2017r. Poszkodowana jeszcze przed zawarciem umowy najmu pojazdu u podmiotu zewnętrznego miała możliwość wynajmu pojazdu zastępczego na korzystniejszych warunkach cenowych wskazanych przez pozwanego. Cena wynajmu pojazdu została zweryfikowana do kwoty 100 zł netto za jedną dobę - do stawki czynszu najmu, za jaką możliwe było wynajęcie pojazdu zastępczego klasy C za pośrednictwem pozwanego. Do sprzeciwu załączono druk zgłoszenia szkody w pojeździe z ubezpieczenia OC numer szkody (...), dokumentację fotograficzną, kalkulację kosztów naprawy pojazdu, pismo do komornika sądowego z 13 grudnia 2017r., decyzję pozwanego z dnia 14 grudnia 2017r., umowę zlecenia z 13 października 2017r. pomiędzy poszkodowaną i pozwanym (...) S.A.

W piśmie procesowym z dnia 26 listopada 2018r.powód podtrzymał wszelkie wnioski i twierdzenia zawarte w pozwie. Odnosząc się do oceny legitymacji biernej pozwanego powód podtrzymał twierdzenia, że pozwany ponosi pełną odpowiedzialność z tytułu niewypłacenia poszkodowanym pełnego odszkodowania. Między pozwanym a ubezpieczycielem sprawcy szkody istnieje stosunek solidarności. Można mówić w tym przypadku o przystąpieniu do długu. Powód nie oponował co do wniosku pozwanego o wezwanie do udziału w sprawie ubezpieczyciela sprawcy szkody.

Postanowieniem z dnia 1 lutego 2019r., zmienionym postanowieniem z dnia 12 czerwca 2019r., Sąd na podstawie art. 194 § 1 k.p.c. wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) Spółkę Akcyjną V. (...) w W..

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Spółka Akcyjna V. (...) wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania. Zakwestionował kwotę dochodzoną przez powoda tytułem wydatków poniesionych na najem pojazdu zastępczego albowiem cedent nie korzystając z pojazdu zastępczego oferowanego mu przez pozwanego ad.1 zachował się wobec swojego dłużnika w sposób nielojalny, doprowadzając do wzrostu stawki najmu pojazdu zastępczego. Ponadto pozwany zakwestionował okres za jaki powód domaga się odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, wskazując że długość korzystania z pojazdu nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, a także koszty podstawienia pojazdu zastępczego pozostają bez związku ze szkodą.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Do szkody doszło w K. w dniu 9 października 2017r. Uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...), nr rej. (...), rok produkcji 2004, stanowiący własność A. W.. W druku zgłoszenia zawarto informację o wysokości stawek netto za dobę wynajmu akceptowanych przez (...) S.A., zależną od czasu wynajmu. W przypadku klasy C od 75 do 100 zł.

Dowód: druk zgłoszenia szkody w pojeździe z ubezpieczenia OC z

dokumentacją zdjęciową (k. 45 – 51 akt)

Szkodę zgłosił telefonicznie pozwanemu (...) S.A. mąż poszkodowanej P. W. w ramach bezpośredniej likwidacji szkody. Zgłaszającemu przedstawiono informację o możliwości najmu pojazdu zastępczego i o wysokości stawek za najem akceptowanych przez (...) S.A. w przypadku zorganizowania najmu we własnym zakresie.

Dowód: nagranie zgłoszenia szkody z 10.10.2017r. (k. 87 akt), transkrypcja

nagrania (k. 133 – 138 akt)

W momencie zdarzenia, samochodem poszkodowanej A. W. kierował jej mąż. Kierujący pojazdem stojącym przed samochodem poszkodowanej zaczął nagle cofać i doszło do zderzenia. Uszkodzeniu uległ zderzak. Po demontażu okazało się, że uszkodzeniu uległ pas przedni i inne elementy. Oprócz wymiany części trzeba było pomalować zderzak. Poszkodowana zgłosiła szkodę u swojego ubezpieczyciela, w (...) S.A., korzystając z możliwości bezpośredniej likwidacji szkody. Sprawca zdarzenia ubezpieczony był w innym towarzystwie ubezpieczeniowym. Po oględzinach uszkodzeń przez likwidatora (...) samochód został oddany do naprawy. Początkowo poszkodowana otrzymała 500 zł odszkodowania, później jednak ustalono, że za naprawę warsztat C. (...) rozliczać się będzie bezpośrednio z (...) S.A. Mąż poszkodowanej został poinformowany w warsztacie, że na okres naprawy może otrzymać samochód zastępczy. Naprawa trwała około tygodnia. Przez cały ten czas poszkodowana i jej mąż korzystali z pojazdu zastępczego. Mąż pracuje w S. i codziennie dojeżdża do pracy z K..

Dowód: zeznania świadka A. W. (00:06:52 – 00:28:49 minuta

rozprawy z dnia 1.02.2019r. k. 88 – 89 akt)

Samochód sprawcy szkody posiadał ubezpieczenie OC w ruchu krajowym w (...) S.A. V. (...) w W..

Dowód: odpowiedź na zapytanie z Ubezpieczeniowego Funduszu

Gwarancyjnego z 13.10.2017r. (k. 57 akt)

W dniu 13 października 2017r. A. W. oraz (...) Spółka Akcyjna w W. zawarli umowę zlecenia, której przedmiotem było przeprowadzenie przez (...) S.A. postępowania likwidacyjnego poprzez ustalenie odpowiedzialności i wysokości należnego odszkodowania za szkodę oraz wypłacenie świadczenia pieniężnego równego temu odszkodowaniu w takim rozmiarze i wysokości, jakie wynikają z umowy OC ppm. Poszkodowana A. W. przelała na rzecz pozwanego (...) S.A. wierzytelność o odszkodowanie przysługujące jej od osób odpowiedzialnych za szkodę, w tym również od (...) zakładu ubezpieczeń sprawcy szkody.

Dowód: umowa zlecenia z 13.10.2017r. (k. 58 – 60 akt), umowa przelewu

wierzytelności z 13.10.2017r. (k. 61 - 62 akt)

W dniu 18 października 2017r. pozwany ad.1 sporządził kalkulację kosztów naprawy na kwotę 938,82 zł brutto.

Dowód: kalkulacja kosztów naprawy pojazdu (k. 52 – 53 akt)

W dniu 30 listopada 2017r. powód zawarł z A. W. umowę najmu pojazdu oraz cesji wierzytelności, na podstawie której wynajął jej samochód marki V. (...) nr rej. (...), rok produkcji 2017. Ustalono kwotę najmu dobowego na 200 zł netto. W § 6 umowy najemczyni przelała na rzecz powoda swoją wierzytelność - prawo do odszkodowania z tytułu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego wobec pozwanego.

Dowód: umowa najmu pojazdu oraz cesji wierzytelności z 30.11.2017r. (k.

14v – 15 akt)

W dniu 30 listopada 2017r. A. W. oświadczyła, że w następstwie szkody w pojeździe V. (...) nr rej. (...) między innymi, nie miała możliwości korzystania z innego pojazdu, posiadała inne pojazdy ale korzystanie z nich w trakcie likwidacji szkody nie było możliwe, pojazd wykorzystywała do codziennego i sprawnego dojazdu do pracy, do opieki nad członkami rodziny.

Dowód: formularz informacji szkody z 30.11.2017r. (k. 16 akt)

W dniu 30 listopada 2017r. A. W. w piśmie do pozwanego (...) S.A. upoważniła powoda do ubiegania się o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego na czas naprawy samochodu a także zwróciła się o przekazanie należności za wynajem samochodu zastępczego na rachunek bankowy powoda.

Dowód: upoważnienie oraz cesja wierzytelności z 30.11.2017r. (k. 15 v akt)

Do wydania samochodu zastępczego doszło w dniu 30 listopada 2017r., a do jego zwrotu w dniu 5 grudnia 2017r.

Dowód: protokół zdawczo/odbiorczy (k. 16 v akt)

Z oświadczenia warsztatu o przebiegu naprawy wynika, że zgłoszenia szkody w towarzystwie ubezpieczeniowym dokonano w dniu 10 października 2017r., opis szkody (pierwsze oględziny) wykonane przez towarzystwo ubezpieczeniowe nastąpiły w dniu 3 listopada 2017r., kalkulację naprawy sporządzoną przez towarzystwo ubezpieczeniowe dostarczono do warsztatu w dniu 3 listopada 2017r. Do zatwierdzenia przez towarzystwo ubezpieczeń kosztorysu naprawy serwisu doszło w dniu 10 listopada 2017r. Części zamienne zamówiono w dniu 16 listopada 2017r., a ich odbiór nastąpił 24 listopada 2017r. Naprawę pojazdu zakończono w dniu 5 grudnia 2017r. i wtedy nastąpił odbiór pojazdu przez klienta.

Dowód: oświadczenie warsztatu o przebiegu naprawy pojazdu (k. 14 akt)

W dniu 5 grudnia 2017r. (...) Sp. z o.o. w O. wystawił wobec A. W. fakturę VAT (...) z tytułu robocizny blacharskiej, lakierniczej i z tytułu części zamiennych na kwotę 6.494,08 zł, płatną do dnia 19 grudnia 2017r. Fakturę wystawiono na podstawie kalkulacji naprawy z 3 listopada 2017r., zmienionej kalkulacją z 30 listopada 2017r.

Dowód: faktura VAT (...) z 5.12.2017r. (k. 141 akt), kalkulacja

naprawy z 3.11.2017r. (k.143 – 144 akt), kalkulacja z 30.11.2017r. (k.

142 akt)

W dniu 7 grudnia 2017r. powód wystawił wobec A. W. fakturę VAT (...) z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego V. (...) na czas naprawy pojazdu V. (...) na kwotę 1.094,70 zł, płatną w dniu 21 grudnia 2017r. W załączniku do faktury wskazano, że najem wyniósł 5 dni za cenę 150 zł netto.

Dowód: faktura VAT (...) z 5.12.2017r. z załącznikiem (k.13 –

13 v akt)

Pismem z dnia 13 grudnia 2017r., skierowanym do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim pozwany (...) S.A. poinformował o przyznaniu do wypłaty Komornikowi kwoty 1.623,52 zł. W piśmie wskazano uzasadnienie wyliczenia odszkodowania należnego poszkodowanej A. W..

Dowód: pismo pozwanego (...).AS. z 13.12.2017r. (k. 54 – 55 akt)

W dniu 14 grudnia 2017r. pozwany (...) Spółka Akcyjna przyznał powodowi odszkodowanie za wynajem pojazdu zastępczego kwocie 246 zł. W uzasadnieniu pisma wskazano, że z uwagi na możliwość eksploatacji pojazdu po zaistnieniu szkody ograniczono czas wynajmu pojazdu zastępczego do dwóch dni. Okres ten odpowiada technologicznemu czasowi naprawy. Oddanie pojazdu do naprawy powinno nastąpić nie wcześniej niż w dniu jej rozpoczęcia. Prawidłowa organizacja naprawy, wykonana sprawnie i bez zbędnych przestojów, nie odbiega od okresu, który wynika z technologicznego czasu jej wykonania. Weryfikacji podlegała także stawka za wynajem pojazdu do 100 zł netto za dzień najmu. Zgodnie z przekazaną informacją wynajem pojazdu zastępczego w klasie adekwatnej do pojazdu uszkodzonego był możliwy do zorganizowania za pośrednictwem (...) SA lub indywidualnie w wypożyczalniach działających na terenie całego kraju, za stawkę dobową przez pozwanego akceptowaną.

Dowód: decyzja pozwanego z dnia 14.12.2017r. (k. 11 - 12 akt)

Informacja o wypłacie odszkodowania powodowi została wysłana również do poszkodowanej.

Dowód: pismo pozwanego (...) S.A. do A. W. z 14.12.2017r. (k. 56

akt)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dokumentów, zeznań świadka A. W. oraz nagrania zgłoszenia szkody.

Sąd zważył co następuje:

Podstawą niekwestionowanej przez pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) odpowiedzialności za szkodę wywołaną przez sprawcę kolizji drogowej w dniu 9 października 2017r. była umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zgodnie z którą pozwany przyjął na siebie odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony (art. 822 § 1 kodeksu cywilnego).

Odpowiedzialność sprawcy szkody wynika z przepisu art. 436 § 1 k.c., zgodnie z którym odpowiedzialność określoną w art. 435 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. W art. 435 §1 kodeksu cywilnego przewidziano odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła na skutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie zaś z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2013r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz. 392 ze zm.) ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. W art. 36 ust. 1 ustawy wskazano, że odszkodowanie ustala się w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym. Oznacza to, że o rodzaju i wysokości świadczeń należnych od zakładu ubezpieczeń decydują przepisy kodeksu cywilnego, a w szczególności art. 361-363 oraz 444 – 447.

Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 8 ust. 4 ustawy o działalności ubezpieczeniowej). Ubezpieczyciel odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody, na zasadach określonych w kodeksie cywilnym. Odpowiada więc za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. W tych granicach naprawienie szkody powinno obejmować wszystkie straty, które poszkodowany poniósł wskutek zaistnienia szkody (art. 361 § 2 k.c.). Przedstawione reguły nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia stanowi szkodę majątkową. W piśmiennictwie podkreśla się, że normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego w sytuacji jego uszkodzenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem samochodu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu.

W toku likwidacji szkody poszkodowana zwróciła się do (...) Spółki Akcyjnej, z którym sama zawarła umowę ubezpieczenia OC o dokonanie likwidacji szkody w ramach systemu (...) czyli Bezpośredniej Likwidacji S.. (...) ten działa od wielu lat w takich państwach jak Francja, Belgia, Hiszpania, Grecja czy Wielka Brytania. W Polsce przystąpiło do niego osiem zakładów ubezpieczeń, w tym największe (...), W. i E. Hestia. Jest to porozumienie zakładów ubezpieczeń, które rozliczają się za szkody w systemie ryczałtowym i nie zmienia ono statusu odpowiedzialności za wypadek drogowy. Sprawca kolizji lub zakład, w którym miał on wykupioną polisę OC nadal odpowiadają za likwidację szkody. Poszkodowana zawarła z pozwanym (...) S.A. umowę zlecenia podjęcia czynności likwidacyjnych w związku ze szkodą i dokonała na jego rzecz przelewu wierzytelności przysługujących wobec InterRisk będącego zakładem ubezpieczeń sprawcy szkody do wysokości zapłaconej przez (...) S.A. W toku likwidacji szkody w ramach systemu (...) pozwany (...) S.A. ustalił w sposób bezsporny odszkodowanie z tytułu naprawy uszkodzonego pojazdu i wypłacił odszkodowanie, odmówił jednak uznania zasadności całego okresu (5 dni) wynajmu pojazdu zastępczego uznając za zasadne 2 dni najmu i korygując stawkę najmu.

Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia stanowi szkodę majątkową. W piśmiennictwie podkreśla się, że normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego w sytuacji jego uszkodzenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem samochodu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu.

Obowiązek pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego wynika również z wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego. Zgodnie z rekomendacją (...) z dnia 1.12.2009r. poszkodowany może żądać pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres, w którym nie było możliwe korzystanie z pojazdu, który uległ uszkodzeniu. Okres najmu winien być uzasadniony. Długość tego okresu warunkowana jest lojalnym zachowaniem się poszkodowanego wobec ubezpieczyciela.

W uchwale z dnia 15 lutego 2019r. III CZP 84/18, Sąd Najwyższy stwierdził, że odpowiedzialność ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego obejmuje także celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione przez poszkodowanego na najem pojazdu zastępczego w okresie przedłużającej się naprawy, chyba że są one następstwem okoliczności za które odpowiedzialność ponosi poszkodowany lub osoba trzecia.

W toku sporu ustalono, że zachodziła konieczność wynajmu samochodu zastępczego, bowiem samochód uszkodzony w wyniku wypadku komunikacyjnego był samochodem z którego korzystał mąż poszkodowanej dojeżdżając do pracy. Poszkodowana dokonała na rzecz powoda przelewu wierzytelności wynikającej z najmu pojazdu zastępczego. Zgodnie bowiem z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba, że sprzeciwiałoby się to zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Pozwany ad.1 (...) S.A. dokonał wypłaty na rzecz powoda kwoty bezspornej (za 2 dni najmu), przyjmując stawkę najmu w kwocie 100 zł netto, zgodnie z informacją złożoną poszkodowanej w momencie zgłoszenia szkody. Na tym zakończyła się rola pozwanego ad.1, zgodnie z umową zlecenia zawartą z poszkodowaną.

Wystąpienie przez powoda na drogę postępowania sądowego przeciwko ubezpieczycielowi poszkodowanej nie było zasadne. Powód był upoważniony przez poszkodowaną do wglądu do wszelkiej dokumentacji przedmiotowej szkody. Z akt szkody mógł się łatwo dowiedzieć, że szkoda likwidowana jest przez ubezpieczyciela poszkodowanej, a nie ubezpieczyciela sprawcy szkody, w ramach bezpośredniej likwidacji szkody i w oparciu o zawartą z poszkodowaną umową zlecenia.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna w W. nie ponosi dalszej odpowiedzialności z tytułu szkody ponad kwotę wypłaconą. Powództwo wobec tego pozwanego podlegało więc oddaleniu ze względu na brak legitymacji biernej.

Zasadny okres najmu pojazdu zastępczego obejmuje czas najmu związany z czasem naprawy uszkodzonego pojazdu. W ocenie Sądu za usprawiedliwione należy uznać, zgodnie z pismem (...) Sp. z o.o. w K. korzystanie z pojazdu zastępczego przez okres 5 dni albowiem ze względu na wykrycie kolejnych uszkodzeń i konieczność zamówienia dodatkowych części naprawa trwała od 30 listopada 2017r. do 5 grudnia 2017r. Potwierdza tę okoliczność sporządzenie korekty kalkulacji naprawy już po przyjęciu samochodu do warsztatu. Postępowanie dowodowe potwierdziło natomiast okoliczność, że pozwany (...) S.A. informował poszkodowaną o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego klasy C, tj. odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego za cenę od 75 zł do 100 zł netto za dobę. Za uzasadnione należy więc uznać obniżenie przez pozwanego (...) S.A. stawki najmu do tej kwoty. Odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego, zdaniem Sądu powinno wynosić iloczyn kwoty 123 zł brutto za dobę najmu i pięciu dni najmu. Kwotę tę winien uregulować pozwany ad.2 będący ubezpieczycielem sprawcy szkody. Wypłacone przez pozwanego ad.1 odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego pokrywa natomiast koszt dostawy i odbioru tego pojazdu.

O odsetkach rozstrzygnięto na podstawie art. 817 §1 k.c.

Orzeczenie o kosztach postępowania wobec pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. wydano na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i obciążono nimi przegrywającego w całości proces wobec tego pozwanego powoda. Na koszty postępowania, które powód ma obowiązek mu zwrócić składa się wygrodzenie pełnomocnika pozwanego w wysokości 270 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r., poz.1804 ze zm.) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

W stosunku do pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. Sąd wydał orzeczenie o kosztach postępowania na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym, w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone i rozdzielił stosunkowo koszty postępowania. Powód wygrał sprawę wobec tego pozwanego w 72,46 %. Na sumę kosztów postępowania złożyła się opłata sądowa w wysokości 43 zł i wynagrodzenia pełnomocników stron ustalone w kwotach po 270 zł na podstawie § 2 pkt 2 rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r. poz. 1800 ze zm.) i w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U z 2015r. poz. 1804 ze zm.) wraz z opłatami skarbowymi od pełnomocnictw po 17 zł. Łącznie koszty wyniosły 617 zł. Powód poniósł kwotę 330 zł kosztów (43 zł + 287 zł), a powinien ponieść 169,92 zł. Różnica tych kwot podlegała zasądzeniu od pozwanego.

sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś