UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 czerwca 2019 r. A. K. (1) i M. S. wnieśli o zasądzenie od pozwanego Województwa (...) kwoty 190 650 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 marca 2019 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na rzecz powodów od pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że zawarli ze sobą umowę dwupodmiotowego konsorcjum w celu realizacji zadania inwestycyjnego, a następnie w wyniku przeprowadzonego postępowania o zamówienie publiczne w trybie przetargu nieograniczonego podpisali umowę z pozwanym Województwem (...) reprezentowanym przez Dyrektora (...) Zarządu Dróg Wojewódzkich w W. o roboty budowlane, na podstawie której z tytułu wykonanych i odebranych przez pozwanego robót wyznaczony lider konsorcjum – (...) wystawiła fakturę na powyższą kwotę, która do dnia wniesienia pozwu nie została opłacona przez pozwanego. Powodowie podnieśli, że zastrzeżenie umownego odstąpienia od umowy jedynie w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej jako (...)), a nie w umowie powoduje nieważność skorzystania przez pozwanego z umownego odstąpienia od umowy, co z kolei skutkuje bezpodstawnym potrącaniem należności z tytułu kar umownych nałożonych na powoda z należnością powodów wynikającą z wystawionej faktury.

Pozwane Województwo (...) w odpowiedzi na pozew (k.130) wniosło o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz pozwanego solidarnie od powodów zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Strona pozwana przyznała, że została zawarta ww. umowa o roboty budowlane i podniosła, że przyczyną odstąpienia strony pozwanej od umowy, które to odstąpienie - jak sama wskazała - miało charakter ustawowego odstąpienia na podstawie art. 636 § 1 k.c. było rażące niewywiązywanie się przez stronę powodową z postanowień umowy. Powodowie m.in. nie dotrzymywali terminów na złożenie stosownych dokumentów w postaci kosztorysu wraz z harmonogramem realizacji prac, które złożyli dopiero w dniu 18 grudnia 2018 r., choć mieli na to jedynie dwa tygodnie od daty zawarcia umowy czy też złożyli wybrakowany projekt budowlany dopiero 9 stycznia 2019 r. (m.in. został złożony w niedostatecznej liczbie egzemplarzy). Również koncepcja projektowa została złożona po terminie dopiero w dniu 15 stycznia 2019 r. W wyniku tych okoliczności pozwany nie mógł przystąpić do odbioru prac. Ponadto strona pozwana wskazała, że powodowie nie wykonali prac wymienionych w piśmie inspektora nadzoru inwestorskiego z dnia 12 lutego 2019 r., a także wskazanych w piśmie z dnia 16 stycznia 2019 r. a niektóre z prac były wykonywane niezgodnie z harmonogramem (za wcześnie jak np. rozbiórka wiaty metalowej i istniejącego magazynu sprzętu). Według pozwanego doszło też do uchybień w związku z niewłaściwym wykonaniem tymczasowego zasilania obiektów Obwodu (...) w P. w energię elektryczną, a także powodowie nie wywiązali się z obowiązku zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcy za wykonanie projektu budowlanego, wskutek czego strona pozwana stosownie do ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych złożyła do depozytu sądowego kwotę 32 210 zł na pokrycie wynagrodzenia tegoż podwykonawcy, o czym strona powodowa została poinformowana. Co do niezajęcia stanowiska w przedmiocie udzielenia gwarancji w terminie określonym przez powodów, pozwane województwo wskazało, że zarzut jest nieuzasadniony, gdyż w tym czasie poinformowano powodów o odstąpieniu od umowy. Dalej strona pozwana wskazała, że naliczała powodom karę umowną na podstawie § 9 ust. 3 zawartej umowy w wysokości 10% wartości brutto niezrealizowanej części umowy t. j. w kwocie 362 935 zł, a kara ta do wysokości 158 440 zł została potrącona z należnością powodów wynikającą z protokołu odbioru z dnia 25 stycznia 2019 r. Pozostała część kwoty tj. 32 210 zł została przekazana do depozytu sądowego na poczet wynagrodzenia podwykonawcy, wobec czego nie może ona być zasądzona od pozwanego. Wobec powyższych okoliczności tj. zarzutu potrącenia i złożenia do depozytu sądowego powodom nie przysługuje od pozwanego należność w kwocie dochodzonej pozwem.

W replice datowanej na dzień 13 grudnia 2019 r. powodowie podnieśli, że załączone do odpowiedzi na pozew dokumenty nie wskazują na umocowanie Dyrektora (...) Zarządu Dróg Wojewódzkich w W. do działania w imieniu pozwanego, a uchwałę nr (...) podpisała jedynie W. województwa J. O., a nie jest znana treść jej upoważnienia udzielonego przez marszałka województwa (...). Dalej strona powodowa podniosła, że konflikt w niniejszej sprawie był skutkiem nieprawidłowych relacji w związku z innymi kontraktami zawartymi z pozwanym, wskazując, że powodowie byli zmuszeni niejako dogadywać się z (...) sp. z o.o. , która była do tej pory głównym wykonawcą dla pozwanego. Powodowie podnieśli, iż przedstawili harmonogram Zamawiającemu już w sierpniu 2018 r. a strona pozwana przez okres 4 miesięcy niezmiennie zgłaszała zastrzeżenia, co wpisuje się w sposób współdziałania, wynikający z konfliktu stron na tle innych kontraktów. Powodowie podnieśli, że żadne postanowienie umowne nie dawało stronie pozwanej uprawnienia do odmowy odbioru robót jedynie z uwagi na brak doręczonej dokumentacji przez stronę powodową – o tym fakcie powodowie dowiedzieli się dopiero z odpowiedzi na pozew. Z uwagi na specyfikę inwestycji przedstawiony przez wykonawcę - powodów projekt podlegał uzupełnieniu wobec zastrzeżeń inwestora i stanowi to fazę uzgodnienia projektu, a nie świadczy to o wadliwości projektu. Dalej wskazali, że projekt budowlany podlegał zmianie wskutek okoliczności niezależnych od nich, a mianowicie z uwagi na badania geologiczne, które wskazały, że nie można wykonać studni chłonnych i należy wykonać zbiornik retencyjny. Powodowie zaprzeczyli jakoby pismo z 12 lutego 2019 r. zawierające wezwanie inspektora było kierowane do nich, gdyż prezentata wskazuje, że pismo odebrał pozwany. Nawet jeśli uznać by, że pismo to jest kierowane do powodów, to pismo wystosował inspektor nadzoru inwestorskiego, a więc podmiot nieumocowany do reprezentowania strony pozwanej. Dalej wskazano, że w ocenie powodów mogli oni wykonać prace wcześniej niż przewidywał to harmonogram, gdyż dysponowali pozwoleniem na rozbiórkę. Co do tymczasowego zasilania powodowie zaprzeczyli by prace zostały wykonane nieprawidłowo, a ponadto wskazali, że nie jest to element trwały robót. W ocenie powodów nie jest też nienależytym wykonaniem przedmiotu umowy nieuregulowanie zapłaty podwykonawcy, gdyż powodowie na bieżąco informowali pozwanego o sytuacji z podwykonawcą, w tym o naliczeniu mu kary umownej, wobec czego kwestionują ważność złożenia do depozytu sądowego kwoty tytułem wynagrodzenia dla podwykonawcy. W ocenie strony powodowej bez znaczenia jest powołanie się przez stronę pozwaną na art. 636 k.c. jako podstawę odstąpienia od umowy, gdyż wprost w oświadczeniu o odstąpieniu od umowy pozwany powołuje się na SIWZ. Jednakże w razie uznania, iż faktycznie odstąpienie miało miejsce na gruncie tego przepisu wskazać należy, że powodom winien być wyznaczony odpowiedni termin do zmiany sposobu wykonania przedmiotu umowy, a w ocenie powodów żadne pismo pozwanego nie spełnia tego kryterium, w tym w szczególności pismo inspektora nadzoru inwestorskiego z dnia 12 lutego 2019 r. (z uwagi na brak pełnomocnictwa). W ocenie powodów nie stanowi też rażącego niedochowania zobowiązań umownych poddanie w wątpliwość poprawności instalacji elektrycznej czy rozliczenia z podwykonawcą. Według powodów pozwany od listopada 2018 r. planował wycofać się z zawartej z powodami umowy z uwagi na opublikowanie w Internecie planu postępowań o udzielenie zamówień publicznych na rok 2019 r., gdzie wskazano inwestycję realizowaną już przez powodów.

Pismem złożonym na rozprawie w dniu 25 lutego 2020 r. strona pozwana wskazała, że wicemarszałek województwa (...) jako członek zarządu województwa została wyznaczona do zastępowania Marszałka województwa w dniach 21-23 luty 2017 r. w czynnościach określonych w zakresie jego kompetencji. Ponadto strona pozwana wskazała, że w sierpniu 2018 r. strona powodowa przekazała jedynie harmonogram, a nie dostarczyła kosztorysu, co powinna uczynić zgodnie z zapisami programu funkcjonalno – użytkowego. Co do zbiornika retencyjnego strona pozwana podniosła, że to powodowie pozostawali w zwłoce z przedstawieniem swojego stanowiska w tym zakresie. Pozwana wskazała, że dopiero dokumenty złożone w dniu 18 grudnia 2018 r. w postaci kosztorysu i harmonogramu z uwagi na brak rozbieżności mogły zostać przyjęte. Pozwany wskazał ponadto, że doręczył powodom pismo z dnia 12 lutego 2019 r. osobiście przez maila, zaś z postanowień SIWZ wynika, że inspektor był upoważniony do wzywania wykonawcy do prawidłowego wykonania przedmiotu umowy w zakreślonym terminie. W dalszym zakresie strona pozwana podtrzymała swoje stanowisko procesowe.

Na rozprawie w dniu 25 lutego 2020 r. strony podtrzymały swoje stanowiska wyrażone w pismach procesowych, przy czym pozwany potwierdził, że upatruje podstawy odstąpienia od umowy w art. 636 k.c., zaś powodowie sprecyzowali, że wnoszą o zasądzenie kwoty dochodzonej w niniejszej sprawie od pozwanego solidarnie na ich rzecz.

W dalszym piśmie procesowym datowanym na dzień 6 marca 2020 r. powodowie podtrzymali swoje stanowisko co do charakteru odstąpienia przez pozwanego od umowy, a także w razie ewentualnego zaklasyfikowania odstąpienia od umowy na podstawie art. 636 k.c. wadliwości odstąpienia z uwagi na niewyznaczenie powodom odpowiednich terminów. Ponadto w ocenie powodów fakt legitymowania się przez pozwanego postanowieniem o złożeniu kwoty do depozytu sądowego jest bezzasadny, albowiem skutek prawny w sferze prawa materialnego wywołuje dopiero faktyczne złożenie przedmiotu do depozytu sądowego przez dłużnika i to warunkowo z uwagi na to, czy złożenie było ważne tj. czy wskazana przyczyna upoważniająca do złożenia była ważna oraz czy świadczenie dłużnika jest zgodne z treścią zobowiązania. Powodowie zaś tę ważność kwestionują, z uwagi na naliczenie kary umownej podwykonawcy.

Zarządzeniem z dnia 19 maja 2020 r. Sąd w trybie art. 15zzs² ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem covid – 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wezwał strony do zajęcia stanowisk na piśmie w terminie 14 dni pod rygorem pominięcia spóźnionych stanowisk i uznania, że strony wnioskują i wywodzą jak dotychczas. Pismem datowanym na dzień 6 czerwca 2020 r. powodowie wywiedli jak w pozwie, zaś pozwana w zakreślonym terminie nie zajęła stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 29 maja 2018 r. powodowie A. K. (1) (...) Zakład (...) i M. S. (...) Przedsiębiorstwo Usługowo – Handlowe (...) zawarli umowę dwupodmiotowego konsorcjum celem realizacji wspólnego zadania inwestycyjnego, którym było opracowanie i złożenie wspólnej oferty w przetargu nieograniczonym w postępowaniu nr (...) prowadzonym przez Województwo (...) Zarząd Dróg Wojewódzkich przy ul. (...) w W. (dalej jako „Zamawiający” albo (...)), a w przypadku wygrania przetargu zawarcie umowy i realizacja zadania, za którego realizację partnerzy konsorcjum zobowiązali się odpowiadać solidarnie. Liderem konsorcjum została A. K. (1), w której imieniu działał A. K. (2), a która była upoważniona m.in. do wykonywania rozliczeń z Zamawiającym i wystawiania dla Zamawiającego faktur VAT. W wyniku postępowania o zamówienie publiczne w trybie przetargu nieograniczonego powodowie działający jako konsorcjum zawarli z pozwanym Województwem (...) reprezentowanym przez Dyrektora (...) Zarządu Dróg Wojewódzkich w W. w dniu 20 czerwca 2018 r. umowę nr (...) (dalej jako „Umowa”) o roboty budowlane w ramach której za wynagrodzeniem w wysokości 3 820 000 zł brutto zobowiązali się wykonać zadanie inwestycje o nazwie „Budowa budynku administracyjno – socjalnego, magazynu soli, budynku magazynowego oraz budynku garażowego wraz z wykonaniem placu i drogami dojazdowymi, oświetleniem oraz ogrodzeniem na potrzeby Obwodu (...) przy ul. (...) w P. – w systemie projektuj i buduj” (dalej jako „Zamówienie”). Przedmiot umowy miał być realizowany od 20 czerwca 2018 r. do dnia 15 listopada 2019 r. (§ 4 Umowy). Rozliczenie miało odbywać się za pomocą faktur częściowych za zakończone etapy wystawione na podstawie protokołów odbioru częściowego oraz fakturą końcową wystawioną po zakończeniu robót i po dokonaniu odbioru ostatecznego Zamówienia. Płatność miała następować w terminie 30 dni od daty otrzymania przez Zamawiającego faktury częściowej wystawianych na podstawie obustronnie podpisanego protokołu odbioru, potwierdzającego wykonanie robót budowlanych/usług zgodnie z harmonogramem finansowo – rzeczowym.

Integralnymi składnikami Umowy była oferta – część II SIWZ z 28 maja 2018 r., warunki ogólne dla umów na wykonanie robót budowlanych – część IV SIWZ, warunki ogólne umowy o prace projektowe – część V SIWZ, program funkcjonalno – użytkowy – część III SIWZ (dalej jako ”pfu”), zabezpieczenie należytego wykonania umowy i oświadczenie o zachowaniu w tajemnicy danych osobowych. Prawo odstąpienia od umowy zastrzeżono w części czwartej Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia zatytułowanej ”Warunki Ogólne dla Umów na wykonanie robót budowlanych” w punkcie VI punkcie 5 stosownie do których Zamawiający może odstąpić od umowy jeśli m.in. Wykonawca nie wykonuje robót zgodnie z warunkami umownymi lub w rażący sposób nie dochowuje zobowiązań umownych pomimo wcześniejszego pisemnego wezwania inspektora nadzoru inwestorskiego do prawidłowego wykonania umowy, w terminie wskazanym w tym wezwaniu (podpunkt 5.2. litera b).

(okoliczności bezsporne, nadto – wydruk z CEIDG – k. 17 i 18, odpis umowy konsorcjum – k., 21 – 24, odpis umowy o roboty budowlane – k.25 - 31, harmonogram rzeczowo – finansowy – k., 34-37, kosztorys ofertowy – k.75 -78v, oferta – k. 32, część II oferta – k. 33, SIWZ – k. 38-74, program funkcjonalno – użytkowy – k. 143-158, akceptacja z dnia 31 grudnia 2018 r. – k. 79)

W dniu 9 sierpnia 2018 r. powodowie wysłali mailem harmonogram do zawartej umowy (k.322)

Pismem z dnia 25 września 2018 r., wysłanym w dniu 26 września 2018 r. strona pozwana wezwała powodów do przedłożenia kopii umowy konsorcjum, harmonogramu prac oraz uproszczonego kosztorysu ofertowego zgodnie z zapisami umowy. (kopia pisma z dnia 25 września 2018 r. – k. 159, 175)

W dniu 21 listopada 2018 r. powodowie wysłali maila do pozwanego (a także pismo), zawierającego zgłoszenie do odbioru I etapu prac, na co pozwany dzień później wystosował maila o przesłanie kosztorysu ofertowego i harmonogramu terminowo – rzeczowo – finansowego i wskazał, że nie ma podstaw do odbioru robót ze względu na brak powyższych dokumentów. Wskazane dokumenty strona powodowa przedłożyła w dniu 3 grudnia 2018 r. lecz nie zostały one zaakceptowane przez pozwanego, o czym poinformowano powodów pismem z dnia 5 grudnia 2018 r. wzywając do ponownego przedłożenia tych dokumentów do dnia 11 grudnia 2018 r. (pismo nr (...) zostało odebrane przez powodów w dniu 10 grudnia 2019 r.). W dniu 6 grudnia 2018 r. wysłano mail z tej samej poczty mailowej, że przesłano zgłoszenie o odbiorze I etapu prac. 10 grudnia 2018 r. (...) otrzymało uwagi kierownika Obwodu w P. co do wykonanych prac przez powodów wskazujące m.in. że nic nie dzieje się na budowie, teren nie został prawidłowo uprzątnięty, a podłączenie instalacji elektrycznej stanowi zagrożenia dla bezpieczeństwa. W dniu 11 grudnia 2018 r. poinformowano powodów ponownie, że zgłoszenie odbioru prac z 6 grudnia 2018 r. drogą mailową jest nieskuteczne, gdyż brak jest zaakceptowanego kosztorysu i harmonogramu, wzywając jednocześnie powodów w terminie trzech dni do przedłożenia ujednoliconego harmonogramu z kosztorysem (pismo (...) odebrane przez powodów w dniu 19 i 21 grudnia 2018 r.).

18 grudnia 2018 r. po raz trzeci powodowie zgłosili odebranie I etapu prac jednocześnie przedkładając harmonogram i kosztorys, na co w dniu 21 grudnia 2018 r. zareagował inspektor nadzoru inwestorskiego K. Z. wskazując pozwanemu, że dokonano kontroli inwestycji i ustalono, że poprawiono tymczasowe zasilenie, ale nadal budzi ono zastrzeżenia inspektora co do bezpieczeństwa użytkowania i wskazała (...) że nie potwierdza gotowości do odbioru. Jednocześnie strona pozwana pismem nr (...) wskazała, że wykonawca do dnia 14 grudnia 2018 r. (po odbyciu narady koordynacyjnej w dniu 11 grudnia 2018 r.) nie zadeklarował w zakresie odwodnienia placu czy rozwiązanie zaproponowane przez projektanta w postaci zbiornika retencyjnego nie będzie gwarantowało dodatkowych kosztów dla inwestora, wobec czego wezwano powodów ponownie do zajęcia stanowiska w terminie trzech dni. Ponadto wskazano powodom, że nieterminowe wywiązywanie się z ustaleń określonych w trakcie narad koordynacyjnych może skutkować opóźnieniami terminów określonych w harmonogramie terminowo – rzeczowo – finansowym z winy powodów. M. S. odebrał powyższe pismo w dniu 31 grudnia 2018 r. W tym samym dniu strona pozwana poinformowała wykonawcę, iż akceptuje złożony w dniu 18 grudnia 2018 r. harmonogram terminowo – rzeczowo – finansowy wraz z kosztorysem uproszczonym.

W dniu 2 stycznia 2019 r. pozwany poinformował powodów o nieskuteczności trzeciego zgłoszenia z dnia 18 grudnia 2018 r. i wezwano powodów do uzupełnienia braków wyszczególnionych w tym piśmie tj. wskazano, że dokonano rozbiórki budynku warsztatowego, zmieszany gruz złożono na placu i nie został on poddany utylizacji, teren rozbiórki nie został uporządkowany oraz nie złożono oświadczenia uprawnionego elektryka o wykonaniu robót zgodnie z przepisami i kopii uprawnień (pismo nr (...). 4 stycznia 2019 r. A. K. (1) – Lidera Konsorcjum zgłosiła po raz czwarty do odbioru etap I prac.

Pismem z dnia 7 stycznia 2019 r. inspektor nadzoru inwestorskiego pisemnie poinformował o stanie zawansowania prac w stosunku do harmonogramu i braku potwierdzenia gotowości do odbioru z uwagi na brak przejęcia protokolarnego placu budowy, brak zabezpieczeń tymczasowej instalacji elektrycznej, brak przekazania projektów budowlanych budynku administracyjno- socjalnego i garażowego oraz brak wniosku o pozwolenie na budowę. Powodowie zostali wezwani do protokolarnego przejęcia placu budowy w terminie 3 dni od otrzymania pisma, przedłożenia ww. projektów, wykonania zabezpieczeń i przedłożenia oświadczenia elektryka.

Z kolei strona pozwana w dniu 9 stycznia 2019 r. (pismo nr (...)) poinformowała o niepotwierdzeniu gotowości odbioru częściowego wobec zgłoszenia z dnia 4 stycznia 2019 r. i wezwała powodów do prawidłowego wykonania umowy stosownie do uwag inspektora w piśmie z dnia 7 stycznia 2019 r. (pismo nr (...)). W tym samym dniu piąty raz A. K. (1) Konsorcjum wezwała stronę pozwaną do dokonania odbioru I etapu prac, wyznaczając termin na 14 stycznia 2019 r. wskazując, że (...) dopuszcza się obstrukcji, która jest spowodowana nieprawidłowymi relacjami stron przy innych inwestycjach. Strona powodowa zastrzegła, że w razie bezskutecznego upływu terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. W tym samym dniu mmProjekt Usługi (...) (dalej jako „podwykonawca”) przekazał pozwanemu dokumentację projektową w postaci jednego egzemplarza projektu budowlanego w wersji papierowej i jednego egzemplarza ww. projektu w wersji elektronicznej. W dniu 10 stycznia 2019 r. przesłano mailem wymagane oświadczenie elektryka i jego kwalifikacje (na dalszym etapie pozwana dalej zgłaszała jednak nieprawidłowości z tym związane, które miały ujawnić się we wrześniu 2019 r.). Jednocześnie pismem z dnia 10 stycznia 2019 r. powódka jako lider konsorcjum wystąpiła w trybie art. 649 § 1 k.c. o udzielenie na rzecz konsorcjum gwarancji bankowej (bezwarunkowej, nieodwoływalnej i płatnej na pierwsze żądanie) na sumę 3 820 000 zł w terminie 45 dni od daty doręczenia pisemnego wystąpienia. Pismo to pozwany odebrał w dniu 14 stycznia 2019 r.

Z dniem 14 stycznia 2019 r. odbyła się narada koordynacyjna, w której wzięła udział strona powodowa. Na powyższej naradzie ustalono, że na dzień odbycia narady budynek warsztatowy został rozebrany, teren został uporządkowany, przesłano także stosowne oświadczenie elektryka. Dalej wskazano, że dostarczony projekt budowlany zostanie zweryfikowany przez inwestora do dnia 18 stycznia 2019 r., lecz zaznaczono, że nie został on złożony zgodnie z wymogami w pfu. Co do koncepcji projektowej pozwany wraz z inspektorem wezwali powodów do przedłożenie jej w terminie trzech dni (zobowiązani zgodzili się przedłożyć ją w terminie do 18 stycznia 2019 r.), ponadto wskazano, że projektant nie ma pełnomocnictw konsorcjum. Na ww. naradzie wykonawca oświadczył, że wystąpił do starosty z wnioskiem o pozwolenie na budowę.

W dniu 14 stycznia 2019 r. Zamawiający podpisał i opublikował w Internecie „Plan postepowań o udzielenie zamówień na rok 2019 w zakresie robót budowlanych”. W tym dokumencie wskazana została inwestycja, której wykonanie powierzono powodom na podstawie umowy z dnia 20 czerwca 2018 r.

(maile – k. 160, 176,178-179, 181-182, 188, 190, 201-204, pisma powodów z dnia 21.11.2018 r., 6.12.2018 r.,4.1.2019 r. 4.12.2018 r., 9.01.2019 r. – k. 177,180,189,195,200, pismo pozwanego z 5.12.2018 wraz z potwierdzeniem nadania i zpo– k. 161-165, pismo pozwanego z 21.12.2018 wraz z zpo – k. 191-193, pismo pozwanego z 2 stycznia 2019 r. – k. 194, pismo pozwanego z dnia 9 stycznia 2019 r. – k. 199, pismo pozwanego z dnia 31 grudnia 2012 r. – k. 79, protokół z narady koordynacyjnej z 14.01.2019 r,. – k. 168-174, protokół - k.166, pismo pozwanego z 11.12.2018 r. wraz z zpo – k. 183-187, pismo wraz z mailem inspektora nadzoru inwestorskiego z 7.01.2019 – k. 196-198, wydruk planu – k. 115-127, protokół kontroli (...) k.248-250, pismo powodów z dnia 10 stycznia 2019 r. wraz z potwierdzeniem nadania i zpo – k. 93-96)

W dniu 15 stycznia 2019 r. S. M. przekazał dwa egzemplarze koncepcji projektowej.

16 stycznia 2019 r. strona pozwana wskazała powodom, iż wykonawca zobowiązany jest do uzyskania pozwolenia na budowę na podstawie zatwierdzonej przez Zamawiającego dokumentacji projektowej, wskazując na poszczególne zapisy SIWZ. Jednocześnie Zamawiający wskazał, że wykonawca nie realizuje przedmiotu umowy zgodnie z postanowieniami umowy i nie informuje Zamawiającego o przebiegu procesu uzyskania pozwolenia na budowę, wobec czego pozwana wezwała do wykonania obowiązków umownych wyszczególnionych w piśmie w terminie 7 dni od otrzymania pisma (pismo nr (...) pismo odebrano w dniu 22 i 23 stycznia 2019 r.)

W dniu 17 stycznia 2019 r. inspektor nadzoru inwestorskiego przekazał uwagi do projektu budowlanego i wezwał do przyśpieszenia prac wskazując, że prace na budowie można rozpocząć wyłącznie po uzyskaniu ostatecznej decyzji – pozwolenia na budowę. Wykonawca został wezwany mailem do realizacji zadań zgodnie z harmonogramem i przedłożenia poprawionych projektów budowlanych w terminie 7 dni. Pismem z dnia 18 stycznia powodowie wnieśli o zwrot dokumentów przekazanych przez podwykonawcę celem naniesienia uwag, otrzymując go tego samego dnia. W dniu 25 stycznia 2019 r. powodowie ponownie przekazali dokumentację projektową w dwóch egzemplarzach (papierowym i elektronicznym).

Ostatecznie I etap robót pozwany odebrał w dniu 25 stycznia 2019 r. W tym dniu sporządzono protokół odbioru nr (...) dotyczący rozbiórki budynku warsztatowego, przedłożenia trzech koncepcji i trzech projektów budowlanych. Z tytułu zakończonych robót powodowie w dniu 25 stycznia 2019 r. wystawili fakturę VAT nr (...) z terminem płatności na dzień 25 lutego 2019 r. na kwotę 190 650 zł, która to kwota jest tożsama z wartością robót brutto wskazaną ww. protokole odbioru. Pozwany powiadomił powodów o ostatecznym przyjęciu robót pismem z dnia 11 lutego 2019 r.

(kopia pisma z dnia 15 stycznia 2019 r. – k. 167, pismo inspektora z 17.01.2019 r. wraz z mailem– k. 206 – 212, pismo powodów z 18.01.2019 r., 25.02.2019 r.– k. 213-214, 215, odpis faktury VAT – k.,81-82 odpis protokołu odbioru z dnia 25 stycznia 2019 r. – k. 83-91 odpis pisma pozwanego z dnia 11 lutego 2019 r. – k. 92, pismo pozwanego z 16.01.2019 r. wraz zpo – k. 225-231)

W dniu 11 lutego 2019 r. odbyła się kontrola inwestorska i pismem z dnia 12 lutego 2019 r. inspektor nadzoru inwestorskiego, wskazał że poza pracami wskazanymi w protokole odbioru żadna pozycja ujęta w harmonogramie rzeczowo – finansowo-terminowym na dzień 11 lutego 2019 r. nie została wykonana. Wykonawca został zobowiązany do przedłożenia Zamawiającemu projektów wykonawczych dla budynku administracyjno – socjalnego, magazynowego i garażowego, koncepcji projektów budowlanych i projektów wykonawczych magazynu soli, przedłożenia decyzji udzielających pozwolenia na budowę i przedłożenia zatwierdzonych w decyzji projektów budowlanych, przedłożenia oświadczenia kierownika budowy o przyjęciu obowiązków kierownika budowy wraz z kopią zawiadomienia do właściwego PINB o terminie rozpoczęcia prac, wykonania humusowania zgodnie z warunkami geologicznymi na terenie przedmiotowej inwestycji i wykonania podłoża pod magazyn soli – a wszystko w terminie 7 dni, przy jednoczesnym wskazaniu, że prace można rozpocząć dopiero po uzyskaniu ostatecznej decyzji udzielającej pozwolenia na budowę.

W odpowiedzi na to pismo powodowie w dniu 21 lutego 2019 r. wskazali, że inspektor nie jest upoważniony do reprezentowania inwestora poza budową i wykonywania pisemnych wystąpień do generalnego wykonawcy w sprawie realizacji zobowiązań kontraktowych stron umowy. Ponadto zarzucili, że inspektor nie miał w tym zakresie odpowiedniego pełnomocnictwa.

Dalej w dniu 14 lutego 2019 r. powodowie poinformowali o rozbiórce wiaty metalowej, składu do rozbiórki i magazynu złomu, wzywając Zamawiającego do uporządkowania ww. pomieszczeń do dnia 18 lutego 2019 r. Do powyższego pisma w tym samym dniu ustosunkował się inspektor nadzoru inwestorskiego, który wskazał, że planowane prace są niezgodne z ustaloną w harmonogramie z 18 grudnia 2018 r. kolejnością robót, wobec czego wezwał wykonawcę do respektowania zapisów Umowy i postępowania zgodnie z kolejnością robót oraz wezwał do zrealizowania poszczególnych czynności opisanych w wezwaniu z dnia 12 lutego 2019 r.

W dniu 19 lutego 2019 r. odbyła się narada koordynacyjna, na której ustalono, że nie przedłożono projektów wykonawczych, w tym magazynu soli (wykonawca zobowiązał się, że prześle je do dnia 20 lutego 2019 r.), nie przedłożono decyzji o pozwoleniu na budowę, nie dostarczono oświadczenia kierownika budowy wraz z kopią zawiadomienia, wykonawca nie wykonał humusowania i nie wykonał podłoża pod magazyn soli, tym samym nie wykonano wezwania inspektora z dnia 12 lutego 2019 r.

(pismo inspektora z 12.02.2019 r. i z dnia 14.02.2019 r. – k. 216-220,k.222 – 224, pismo powodów z 14.02.2019 r. – k. 221, protokół z narady koordynacyjnej – k.232-234, pismo powodów z 21.02.2019 r. – k. 329 - 330)

Pismem z dnia 18 lutego 2019 r. poinformowano powodów, że podwykonawca wniósł do pozwanego o zapłatę kwoty 32 210 zł na jego rzecz bezpośrednio przez inwestora wynagrodzenia z tytułu wykonania projektu budowlanego budynku administracyjno – socjalnego z magazynem oraz budynku garażowego zgodnie z fakturą z uwagi na niezrealizowanie przez powodów płatności pomimo upływu terminu w dniu 24 stycznia 2019 r. wobec czego pozwany wezwał powodów do złożenia oświadczenia czy dokonali zapłaty należności, a w razie potwierdzenia okoliczności roszczenia podwykonawcy, wskazali, że kwota zostanie wypłacona bezpośrednio podwykonawcy, a następnie potrącona z należnością powodów wynikającą z faktury nr (...) r. Wcześniej, umowa podwykonawcza została przedłożona wnioskodawcy w trybie art. 143c ust. 1 Prawa zamówień publicznych. Powodowie wskazali, że odmawiają uznania zasadności żądania przez podwykonawcę zapłaty oraz że złożyli oświadczenie wobec podwykonawcy o naliczeniu i potrąceniu kar umownych (łącznie kwoty 30 258 zł) za zwłokę w realizacji umowy podwykonawczej z należnością wynikającą z faktury nr (...) wystawionej przez podwykonawcę. Powodowie zażądali aby pozwany nie wypłacał wynagrodzenia podwykonawcy, z kolei podwykonawca wskazał, ze zarzuty powodów są nieuzasadnione, wobec czego strona pozwana wystąpiła z wnioskiem o złożenie sumy 32 210 zł do depozytu sądowego powołując się na art. 143c ust. 5 pkt 2 prawa zamówień publicznych. Kwota ta została złożona w dniu 29 marca 2019 r., zaś w dniu 31 grudnia 2019 r. referendarz sądowy Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie zezwolił wnioskodawcy - Województwu (...) Zarządowi Dróg Wojewódzkich w W. na złożenie powyższej kwoty tytułem wynagrodzenia dla podwykonawcy do depozytu sądowego i zastrzegł, że kwota ta może być wypłacona jedynie po przedstawieniu przez któregokolwiek z uczestników postępowania prawomocnego orzeczenia sądowego lub dokumentu prywatnego z którego będzie wynikało, że wnioskujący jest wierzycielem uprawnionym do poboru świadczenia albo temu uczestnikowi, który uzyskał zgodę pozostałych uczestników na dokonanie wypłaty.

(pismo pozwanego z 18.02.2019 r. i oświadczenie wraz z zpo – k. 288-289, 295-299, wniosek z 3.04.2019 r. – k. 293, potwierdzenie przelewu – k. 294, pismo powodów z 21.02.2019 r. i 28.02.2019 r. wraz z zpo i potwierdzeniem nadania – k. 331 – 334, 335 – 338, postanowienie – k.415)

Pozwany pismem z dnia 20 lutego 2019 r. doręczonym A. K. (1) w dniu 25 lutego 2019 r. (M. S. w dniu 28 lutego 2019 r.) złożył powodom oświadczenie o odstąpieniu od umowy powołując się na wykonywanie przez powodów przedmiotu umowy w sposób rażąco sprzeczny z jej postanowieniami pomimo wcześniejszego pisemnego wezwania do zmiany sposobu wykonania umowy. W piśmie powołano się na wezwanie pozwanego z dnia 16 stycznia 2019 r. i wezwanie inspektora nadzoru inwestorskiego z dnia 12 lutego 2019 r., a także na protokół z dnia 19 lutego 2019 r. Na podstawie powyższego oświadczenia pozwany naliczył powodom karę umowną w wysokości 10% wartości brutto niezrealizowanej części umowy tj. sumę 362 935 zł, powołując się na § 9 ust. 3 Umowy i dokonał jej potrącenia z należnością powodów wynikającą z faktury VAT nr (...) z dnia 25 stycznia 2019 r. na podstawie noty nr (...) wskazując, że odstąpienie od umowy ma miejsce na podstawie części IV punktu VI punktu 5 podpunktu 5.2 litera b SIWZ będącej załącznikiem do Umowy, a potrącenie jest dokonane na podstawie § 9 ust. 4 Umowy po odliczeniu kwoty 32 210 zł tytułem roszczenia dla podwykonawcy. Po potrąceniu i odliczeniu do zapłaty pozostaje powodom kwota 204 495 zł.

Powodowie w odpowiedzi na powyższe oświadczenie pismem z dnia 25 lutego 2019 r. wskazali, iż odstąpienie to jest bezskuteczne i nie wywołuje skutków prawnych oraz wezwali pozwanego do dalszego wykonywania umowy. Jednocześnie powodowie zakwestionowali naliczenie przez pozwanego kary umownej i odesłali bez akceptacji notę księgową oraz wezwali pozwanego do zapłaty należności z faktury nr (...) w wysokości 190 650 zł wyznaczając termin 2 dni na płatność od daty otrzymania wezwania. Powodowie zastrzegli, iż w razie braku zapłaty w powyższym terminie będą uprawnieni do odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego. Pozwana nie uiściła w terminie tej kwoty.

Pismem z dnia 26 lutego 2019 r. strona pozwana w odpowiedzi na pismo powodów dotyczące gwarancji wskazała, że żądanie jest bezprzedmiotowe z uwagi na wcześniejsze odstąpienie przez pozwanego od umowy. W tym samym dniu strona powodowa odmówiła zapłaty kwoty 204 495 zł, wskazując na nieskuteczność złożonego przez stronę pozwaną oświadczenia o odstąpieniu od umowy

(pismo pozwanego z 26.02.2019 r. wraz z zpo – k. 300-304, odpis pisma pozwanego datowanego na dzień 20 luty 2019 r. wraz z notą księgowa nr (...) i zpo- k. 305- 311, pismo powoda z 26 lutego 2019 r. – k. 102, pismo z dnia 25 lutego 2019 r.- k.103 -105)

Wobec nieudzielenia gwarancji powódka A. K. (1) działając w imieniu konsorcjum, pismem datowanym na dzień 4 marca 2019 r. na podstawie art. 649⁴ § 1 k.c. odstąpiła od umowy z winy inwestora. Oświadczenie o odstąpieniu doręczono stronie pozwanej w dniu 7 marca 2019 r.

(oświadczenie o odstąpieniu powodów wraz z potwierdzeniem nadania/zpo – k.97 -102)

Równoległą przyczyną odstąpienia przez powodów od Umowy był brak zapłaty należności wynikającej z faktury nr (...), mimo wyznaczenia dodatkowego terminu na zapłatę.

Pismem z dnia 4 marca 2019 r. strona pozwana wskazała powodom, że po odstąpieniu od umowy konieczna jest inwentaryzacja robót wykonanych przez wykonawcę do dnia odstąpienia, wobec czego wyznaczono termin na dzień 18 marca 2019 r. (pismo pozwanego – k. 411)

Z kolei pismem datowanym na 13 marca 2019 r. powodowie w trybie § 14 ust. 1 dot. trybu reklamacyjnego wezwali stronę pozwaną ponownie do dobrowolnej spłaty zobowiązania, wyznaczając dodatkowy 3 – dniowy termin na zapłatę. Wezwanie to zostało doręczone stronie pozwanej w dniu 15 marca 2019 r.

18 marca 2019 r. dokonano inwentaryzacji robót budowlanych dot. ww. zadania inwestycyjnego bez obecności wykonawcy i w protokole z inwentaryzacji stwierdzono, że nie wykonano innych robót niż te z protokołu odbioru z dnia 25 stycznia 2019 r.

(protokół z 18.03.2019 r. wraz z załącznikami -k. 251-287, pismo powodów z dnia 13 marca 2019 r. wraz z potwierdzeniem nadania i zpo – k. 111-114)

Do dnia wniesienia pozwu strona pozwana nie uiściła należności wynikających z faktury nr (...) r. (okoliczność bezsporna)

Na rozprawie w dniu 25 lutego 2020 r. strona pozwana podniosła, iż odstąpiła od umowy na podstawie art. 636 § 1 k.c. Tożsame oświadczenie wynika z treści odpowiedzi na pozew – k. 132.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów prywatnych przedłożonych przez obie strony. Przedstawione dowody nie były kwestionowane przez strony, Sąd również nie znalazł podstaw by odmówić im mocy dowodowej.

Postanowieniem z dnia 19 maja 2020 r. Sąd pominął wnioski o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków A. K. (2), T. P., A. M., K. Z. i R. D., a także dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa zgłoszony przez powoda, na podstawie art. 235²§ 1 pkt 2 k.p.c. jak nieistotne dla rozstrzygnięcia, gdyż w pierwszej kolejności ocenie Sądu podlegała ważność odstąpienia od umowy przez stronę pozwaną, a stosownie do art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Wskazać tu należy, że zarzuty pozwanego koncentrowały się wokół kwestii skuteczności odstąpienia przez niego od umowy, a w konsekwencji ustalenie, że odstąpienie to nie było skuteczne musiało skutkować uwzględnieniem powództwa w całości. Tym samym ww. wnioski dowodowe powołano na fakty nieistotne dla rozstrzygnięcia i jako takie podlegały pominięciu. Co więcej w niniejszej sprawie sama umowa dla swej ważności wymagała zawarcia formy pisemnej i w takiej formie została zawarta. W konsekwencji w świetle art. 77 § 2 k.c. także odstąpienie od niej powinno zostać dokonane na piśmie. Tym samym nie było możliwe dopuszczenie na okoliczność rzeczywistych, konkretnych przyczyn odstąpienia od umowy dowodu z zeznań świadków czy stron wobec treści art. 247 k.p.c. Sąd mógł się więc tutaj posiłkować wyłącznie innymi dokumentami.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Odnosząc się do zarzutu powodów dotyczącego niewłaściwej reprezentacji strony pozwanej przy podpisywaniu umowy wskazać należy, że po przedstawieniu dokumentów w postaci upoważnienia nr (...) r. wskazującego Panią J. W. Województwa (...) jako osobę wyznaczoną do zastępowania Marszałka Województwa (...) w dniach 21-23 luty 2017 r. w czynnościach określonych w zakresie kompetencji marszałka województwa (...) (w tym podpisywania uchwał zarządu województwa) strona powodowa nie kwestionowała już umocowania osób upoważnionych do reprezentowania strony pozwanej, Sąd również w oparciu o przedstawione przez stronę pozwaną dokumenty nie znalazł podstaw do kwestionowania powyższego.

Dalej należy wskazać, że pozwany jednoznacznie stwierdził, że skorzystał z prawa odstąpienia od umowy określonego przepisami k.c., a konkretnie art. 636 k.c., a nie z takiego uprawnienia zawartego w umowie, nie kwestionował zaś stanowiska powoda co do tego, że zawarte w SIWZ uprawnienie do odstąpienia od umowy nie wiązało stron. W tej sytuacji należało w pierwszej kolejności zbadać czy pozwany w sposób skuteczny skorzystał z uprawnienia przewidzianego przez w/w przepis. W przekonaniu Sądu analiza tego przepisu i złożonych do akt sprawy dokumentów świadczy o tym, że pozwanemu się to nie udało. Wystarczy tu zwrócić uwagę, że wezwanie do właściwego wykonania umowy z dnia 16 stycznia 2019 roku, ani pismo z dnia 12 lutego 2019 roku nie zawierają żadnego rygoru. W przekonaniu Sądu nie powinno to ulegać wątpliwości, że zastrzeżenie rygoru jest konieczne dla skutecznego skorzystania z uprawnienia wskazanego w przedmiotowym przepisie. Wystarczy bowiem zwrócić uwagę, że przepis art. 636 k.c. zawiera dwa możliwe skutki nie wywiązania się przez wykonawcę w terminie z zobowiązania do zmiany sposobu wykonywania dzieła - zamawiający może w takim przypadku albo od umowy odstąpić, albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie. W przekonaniu Sądu w takiej sytuacji konieczne jest zastrzeżenie w wezwaniu konkretnego rygoru aby później możliwe było skorzystanie z niego. Dłużnik musi mieć świadomość jakie skutki mogą płynąć z niedochowania terminu, bądź co bądź może uznać, że z jego punktu widzenia korzystne będzie w danym przypadku niezastosowanie się do wezwania. Co więcej Sąd Okręgowy w niniejszym składzie stoi na stanowisku, iż co do zasady doniosłe skutki płynące z odstąpienia od umowy, jako zdarzenia niweczącego istniejący między stronami stosunek zobowiązaniowy, stanowiącego odstępstwo od zasady pacta sunt servanda nakazują rygorystyczne podejście do tej kwestii. Kontrahent musi mieć świadomość możliwych konsekwencji nie zastosowania się do wezwania do właściwego wykonania umowy. Stąd konieczne jest zastrzeżenie w wezwaniu stosownego rygoru. Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 2 września 2013 roku, VI ACa 229/13, Legalis Numer 1049204.

Ponadto w przekonaniu Sądu przedmiotowe odstąpienie od umowy nie zawierało wszystkich koniecznych elementów. Oświadczenie to powinno wskazywać podstawę odstąpienia oraz przyczynę faktyczną odstąpienia, o ile taka została zastrzeżona. Wskazanie tych elementów pozwala ocenić, czy zostały spełnione przesłanki skorzystania z prawa do odstąpienia od umowy, a w konsekwencji, czy nastąpił skutek w postaci wygaśnięcia stosunku obligacyjnego. W przekonaniu Sądu pozwany wymogów tych nie spełnił. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy zawierało wskazanie, że wykonawca wykonuje umowę w sposób rażąco sprzeczny z jej postanowieniami pomimo wcześniejszego pisemnego wezwania do zmiany sposoby wykonywania umowy. Nie wskazano, o które konkretnie pisemne wezwanie chodzi aczkolwiek przywołano pisma z 16 stycznia 2019 roku i 12 lutego 2019 roku oraz protokół z narady z dnia 19 lutego 2019 roku. W przekonaniu Sądu nie było to jednak wystarczające. Oświadczenie o skorzystaniu z ustawowego prawa odstąpienia od umowy na podstawie przepisu art. 636 k.c. powinno zawierać wymienienie konkretnych przyczyn, a nie powoływać się na treść innej korespondencji między stronami. Tylko w takim przypadku możliwe jest dokonanie jego sądowej kontroli, pod kątem tego, czy wskazane w nim przyczyny rzeczywiście zaistniały. W szczególności dotyczy to przypadków gdy w odstąpieniu powołane są różne pisma, a w nich różne przyczyny, w takim przypadku zachodzi bowiem konfuzja co do tego, które z nich są tymi rzeczywistymi przyczynami odstąpienia od umowy, a taka sytuacja jest niedopuszczalna.

W niniejszej sprawie ma to o tyle daleko idące konsekwencje, że sama umowa dla swej ważności wymagała zawarcia formy pisemnej i w takiej formie została zawarta. W konsekwencji w świetle art. 77 § 2 k.c. także odstąpienie od niej powinno zostać dokonane na piśmie. Tym samym nie było możliwe dopuszczenie na okoliczność rzeczywistych, konkretnych przyczyn odstąpienia od umowy dowodu z zeznań świadków czy stron wobec treści art. 247 k.p.c. Sąd mógł się więc tutaj posiłkować wyłącznie innymi dokumentami. Tym samym Sąd mógłby jedynie przyjąć, że prawdziwymi przyczynami odstąpienia od umowy były te wskazane w protokole z narady koordynacyjnej z dnia 19 lutego 2019 roku. O ile bowiem dokumenty z 16 stycznia 2019 roku i 12 lutego 2019 roku przedstawiały zastrzeżenia pozwanego do sposobu wykonywania umowy o tyle przedstawiały je na datę ich sporządzenia, jedynie pismo z 19 lutego 2019 roku mogło być potraktowane jako wskazujące uchybienia istniejące w dacie zbliżonej do odstąpienia od umowy.

W dokumencie tym wskazano zaś następujące przyczyny:

1. nieprzedstawienie projektów wykonawczych;

2. nieprzedstawienie koncepcji projektów budowlanych i projektów wykonawczych magazynu soli;

3. nieprzedłożenie decyzji o pozwoleniu na budowę określonej w piśmie z dnia 12 lutego 2019 roku;

4. nieprzedłożenie oświadczenia kierownika budowy o przejęciu obowiązków kierownika budowy wraz z kopią zawiadomienia do właściwego PiNB;

5. niewykonanie humusowanie zgodnie z pismem z dnia 12 lutego 2019 roku;

6. niewykonanie podłoża pod magazyn soli.

W ocenie Sądu żadna z w/w przyczyn nie mieści się w pojęciu wadliwego lub sprzecznego z umową sposobu wykonania dzieła. Pozwanemu prawdopodobnie całkowicie umyka tutaj sens i cel przepisu art. 636 k.c. Przepis ten dotyczy bowiem przypadków gdy dzieło jest wykonywane w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową. Obie przesłanki jego zastosowania są konkretnie związane z przedmiotem umowy, dziełem jakie ma powstać na skutek jej wykonania, uchybienia mają dotyczyć stricte sposobu w jakim to dzieło powstaje. Nie może zaś dotyczyć innych uchybień wykonawcy jeśli przynajmniej potencjalnie nie mogą one prowadzić do wadliwości dzieła. W szczególności terminowość wykonania dzieła, w tym poszczególnych czynności koniecznych do jego wykonania, nie mieści się w dyspozycji art. 636 KC i nie może być uznana za przejaw "wykonania dzieła w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową" (por. wyr. SA w Białymstoku z 14.2.2013 r., I ACa 836/12, Legalis). Wyjątkiem byłaby tutaj taka sytuacja, gdy zamiana kolejności konkretnych czynności mogłaby skutkować powstaniem dzieła wadliwego. Tymczasem w niniejszej sprawie bezspornym jest, że na datę sporządzenia pisma z dnia 12 lutego 2019 roku mającego wskazywać uchybienia powoda, powód nie rozpoczął jeszcze faktycznie budowy. W treści tego pisma wskazano bowiem, że wykonanie oznaczonych w nim obowiązków, a konkretnie uzyskanie pozwolenia na budowę warunkuje jej rozpoczęcie. Tym samym żadna z w/w przyczyn nie stanowiła przesłanek wypowiedzenia umowy na podstawie przepisu art. 636 k.c.

Zresztą na marginesie wskazać tu należy, że treść rzeczonego pisma z dnia 12 lutego 2019 roku nie powinna pozostawiać złudzeń, co do tego że wszystkie wskazane w tymże piśmie okoliczności dotyczyły uchybień w terminowości wykonania dzieła, a nie w sposobie jego wykonania. Pismo to bowiem jednoznacznie powołuje się na harmonogram rzeczowo-finansowo-terminowy i wymienia te czynności, które powinny zostać wykonane na dzień 10 lutego 2018 roku (prawdopodobnie miało być „2019 roku”), a nie zostały przez powodów wykonane.

W konsekwencji należało uznać, że pozwany nie wypowiedział skutecznie umowy. Bez znaczenia pozostała tu zaś kwestia czy skutecznie uczynił to powód. Brak bowiem podstaw do naliczenia kary umownej za wypowiedzenie umowy z winy powoda skutkował niezasadnością podniesionego przez pozwanego zarzutu potrącenia, a pozwany nie podnosił żadnych zarzutów co do wysokości żądanej kwoty jak i co do tego czy w istocie odebrane przez niego prace zostały przez powoda wykonane.

Powyższe czyni koniecznym jedynie rozpatrzenie kwestii skuteczności złożenia przez stronę pozwaną do depozytu sądowego części dochodzonej pozwem należności.

Pozwany w toku postępowania wskazał, że złożył kwotę 32 210 zł do depozytu sądowego, powołując się przy tym na prawo zamówień publicznych, a konkretnie na to że miał wątpliwość komu tę kwotę wypłacić. Słusznie jednak podnosili powodowie, powołując się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2018 r., sygnatura akt: II CSK 748/17, że dłużnik powołujący się w procesie na skutek z art. 470 k.c. jest obowiązany w tym procesie udowodnić , że w chwili składania przedmiotu świadczenia istniały okoliczności z art. 467 k.c., a świadczenie odpowiadało przesłankom wskazanym w art. 354 § 1 k.c. w związku z treścią stosunku zobowiązaniowego. Jak wskazał Sąd Najwyższy ograniczony zakres kognicji sądu w postępowaniu o złożeniu przedmiotu do depozytu sądowego powoduje, że wydanie postanowienia uwzględniającego wniosek dłużnika nie przesądza, że rzeczywiście istniały wskazane we wniosku okoliczności faktyczne, a przesądza jedynie o tym, że gdyby te okoliczności rzeczywiście miały miejsce, to złożenie do depozytu byłoby ważne. Co więcej jak wskazano w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31 marca 2015 r., sygnatura akt: VI ACa 1051/14 postanowienie w przedmiocie zezwolenia dłużnikowi na złożenie przedmiotowego świadczenia do depozytu sądowego nie prowadzi samo przez się do wygaśnięcia zobowiązania, gdyż taki skutek prawny w sferze prawa materialnego wywołuje dopiero faktyczne złożenie przedmiotu do depozytu sądowego przez dłużnika, a także uzależnione jest od tego czy złożenie było ważne tj. czy wystąpiła przyczyna upoważniająca do złożenia do depozytu sadowego oraz czy świadczenie przez dłużnika jest zgodnie z treścią zobowiązania.

W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, przyczyny takie nie miały miejsca. Skoro bowiem pozwany dokonał potrącenia wszelkich należności powoda ze swoimi należnościami, to nie mógł potem skutecznie stwierdzić, że nie wiedział komu ma wypłacić pieniądze czy powodowi czy jego podwykonawcy. W ten sposób pozwany stwierdził i to w sposób stanowczy, że powód nie jest już jego wierzycielem, a zatem nie należą mu się żadne środki. W konsekwencji mógł jedynie wypłacić te pieniądze podwykonawcy albo w ogóle odmówić ich wypłaty. Wobec powyższego również kwota 32 210 zł podlegała zasądzeniu na rzecz powodów.

Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 19 marca 2019 r. do dnia zapłaty stosownie do art. 481 § 1 i 2 k.c. i żądania pozwu. Powodowie wykazali, że pismem datowanym na dzień 13 marca 2019 r. wezwali pozwanego do zapłaty, wyznaczając mu trzydniowy termin na uiszczenie żądanej kwoty 190 650 zł, a wezwanie to zostało doręczone w dniu 15 marca 2019 r. (zpo - k.113), wobec czego ostatni termin na ewentualną zapłatę należności z faktury wystawionej przez A. K. (1) upływał z dniem 18 marca 2019 r.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu tj. art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Powodowie wygrali w całości, a na należne im koszty procesu (14 950 zł) zasądzone w punkcie II sentencji wyroku składały się: opłata sądowa od pozwu (9 533 zł), koszty zastępstwa procesowego reprezentującego powodów w sprawie profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata ustalone w wysokości minimalnej stawki (5 400 zł) na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).

Wyrok w niniejszej został wydany stosownie do art. 15zzs² ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem covid – 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, która stanowi, że jeżeli w sprawie rozpoznawanej według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w całości, sąd może zamknąć rozprawę i wydać orzeczenie na posiedzeniu niejawnym po uprzednim odebraniu od stron lub uczestników postępowania stanowisk na piśmie.

(...)

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE