Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 467/19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

T. K., ma (...) lata, na wykształcenie średnie, z zawodu jest technikiem informatykiem, zajmuje się remontami z czego osiąga dochód miesięczny 7.000 zł., jest kawalerem, nie posuiada nikogo na utrzymaniu, pozostaje w ziazku partnerskim, jest zdrowy, nie był do tej pory karany, k. 410

M. M. (2) , ma(...) lata, ma wykształcenie wyższe, z zawodu jest magistrem resocjalizacji, nie pracuje, otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny na niepełnosprawnego 40-letniego syna, całkowicie niezdolnego do samodzielnej egzystencji w wysokości 1583 zł. oraz rentę socjalna i rodzinną w wysokości łącznie 1826 zł., jest rozwiedziona, w przeszłości przeszła udar, opinia sądowo-psychiatryczna, k. 269-207, nie była karana sądownie, k. 409.

T. K. został uznany za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, tj. tego, że:

1. W okresie od lipca 2018 r. do 3 sierpnia 2018 r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z M. M. (2), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wykorzystując niezdolność M. C. do należytego pojmowania przedsiębranego działania, nakłonił ją do sprzedaży należącego do niej mieszkania i nieformalnie pośrednicząc w tej transakcji oraz spłacie ciążących na niej długów, przyjął należne M. C. z tytułu sprzedaży mieszkania pieniądze i wprowadził ją w błąd co do zamiaru rozliczenia się z kwoty wynikającej z transakcji, której to kwoty jej nie zwrócił czym doprowadził ją do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 59.580,94 zł,

tj. przestępstwa z art. 286 § 1 kk,

2. W lipcu 2018 r. w T. w celu użycia dokumentu za autentyczny w (...) T. Wydział Spraw Administracyjnych sporządził i podrobił podpis S. C. na dokumencie pełnomocnictwa z dnia 28 lipca 2018 r. dla M. C. do wymeldowania S. C. z zajmowanego przez niego mieszkania

tj. o przestępstwo z art. 270 § 1 kk.

M. M. (2) została uznana za winną popełnienia zarzucanego jej czynu, tj. tego, że:

1.  W okresie od lipca 2018 r. do 3 sierpnia 2018 r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z T. K., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wykorzystując niezdolność M. C. do należytego pojmowania przedsiębranego działania, nakłoniła ją do sprzedaży należącego do niej mieszkania i nieformalnie pośrednicząc w tej transakcji oraz spłacie ciążących na niej długów, wprowadziła ją w błąd co do zamiaru uregulowania przyjętych z tytułu sprzedaży mieszkania przez T. K. pieniędzy, której to kwoty T. K. jej nie zwrócił, czym doprowadził ją do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 59.580,94 zł, tj. przestępstwa z art. 286 § 1 kk,

2.  W lipcu 2018 r. w (...) T. (...) użyła jako autentycznego podrobionego przez T. K. dokumentu pełnomocnictwa z dnia 28 lipca 2018 r. dla M. C. do wymeldowania S. C. z zajmowanego przez niego mieszkania, tj. przestępstwa z art. 270 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

M. C. była właścicielką mieszkania położonego w T. przy ul. (...). W powyższym mieszkaniu był także zameldowany jej syn - S. C., który pracował w delegacji i często tygodniami przebywał zagranicą. M. C. po śmierci męża popadła w kłopoty finansowe. Nie regulowała na bieżąco opłat do (...). Nadto brakowało jej środków na bieżące wydatki i zaciągała tzw. chwilówki. Trudna sytuacja sprawiła, że zaczęła nadużywać alkoholu. Wobec istniejącego zadłużenia wszczęto wobec niej postępowanie egzekucyjne, które prowadził Komornik D. Z.. M. C. utrzymywała kontakt z sąsiadką I. B. (1), która spytała ją czy nie zna osób wobec których prowadzone są postępowania egzekucyjne i chciałyby sprzedać mieszkanie. Wówczas M. C. pomyślała, że takie rozwiązanie pomogłoby jej uzyskać środki na spłatę długów, a jednocześnie uniknęłaby licytacji komorniczej mieszkania. Za namową I. B. (1) M. C. spotkała się z M. M. (2), której towarzyszył T. K.. Mężczyzna zaproponował M. C., że odkupi jej mieszkanie za kwotę 158.000 zł, a następnie ureguluje ciążące na niej długi i przekaże pozostałą sumę. Początkowo mówił, że chce kupić mieszkanie dla córki, później okazało się, że nabywcą ma być firma (...). Kobieta przystała na powyższą propozycję. Jednocześnie T. K., za pośrednictwem A. K. (1) znalazł nabywcę powyższego mieszkania - M. O. (1). W dniu 30 lipca 2018 roku M. C. i M. O. (1) zawarły przedwstępną umowę sprzedaży mieszkania. Cenę ustalono na 158.000 zł, zaś sumę zadatku na 60.000 zł. Podczas aktu notarialnego M. C. towarzyszył T. K. i M. M. (2), zaś M. O. (1) jej koleżanka E. S.. M. O. (1) po sporządzeniu aktu notarialnego położyła na stole kopertę z 60.000 zł tytułem zadatku. Pieniądze zostały zabrane przez T. K.. Tego samego dnia T. K. wpłacił do Komornika Sądowego kwotę 39.867,96 zł celem pokrycia zobowiązań M. C.. Tego samego dnia wpłacił też do(...) kwotę 5.883, 62 zł tytułem spłaty zadłużenia ciążącego na M. C.. Następnie T. K. poinformował M. C., że przed zawarciem finalnej umowy sprzedaży konieczne jest również wymeldowanie jej z mieszkania. T. K., M. C. i M. M. (2) pojechali do CH P., gdzie mieści się (...) T.. M. C. podpisała wniosek o wymeldowanie, który przekazała jej M. M. (2). Wówczas oświadczyła, że w powyższym mieszkaniu zameldowany jest również jej syn - S. C., który przebywał zagranicą. T. K. poinformował M. C., że to nie stanowi problemu, po czym sporządził na kartce odręczne upoważnienie do wymeldowania z mieszkania, którego S. C. miał udzielić swojej matce, a pod upoważnieniem podrobił jego podpis. Powyższe dokumenty zostały przedłożone w (...) przez M. M. (2). W dniu 31 lipca 2018 roku T. K. wpłacił do Komornika Sądowego kwotę 2.667,48 zł, gdyż okazało się, że wcześniej nie uregulował całego zadłużenia M. C.. W dniu 3 sierpnia 2018 roku doszło do zawarcia umowy sprzedaży powyższego mieszkania w formie aktu notarialnego. W kancelarii notarialnej ponownie stawiły się te same osoby. M. O. (1), za namową T. K. przyniosła pozostałą część ceny zakupu - 98.000 zł w gotówce podzielonej na dwie koperty - w jednej znajdowało się 50.000 zł, a w drugiej 48.000 zł. Jedną z kopert zabrał T. K., zaś drugą M. M. (2), która wyszła z kancelarii wraz z M. C.. W samochodzie M. C. otrzymała kopertę z kwotą 50.000 zł z której T. K. potrącił 300 zł, które wcześniej przekazał M. C. na zakup pasków insulinowych. M. C. nie otrzymała pozostałej po spłacie długów kwoty 59.580, 94 zł.

częściowo wyjaśnienia M. M. (2)

154-156, 182-184, 278v-279v

częściowo wyjaśnienia T. K.

147-149, 173-174, 279v-280

zeznania M. C.

5-7, 24v- 25, 113-114, 179-181, 182-184, 309v-313

zeznania S. C.

87v-88, 110, 204v, 313v-314

zeznania M. O. (1)

69-70, 173-174, 185-186, 314-315v

zeznania E. S.

74v-76, 177v-178, 189-190, 348v-349

zeznania A. K. (1)

72, 315v-316

zeznania M. O. (2)

347-348

zeznania A. K. (2)

348-348v

częściowo zeznania I. B. (2)

96v-97, 346v-347v

zeznania D. Z.

349

zeznania B. G.

349v

potwierdzenia wykonania wpłat

8-9

akt notarialny Rep. A nr (...)

10-13

akt notarialny Rep. A nr (...)

14-17

pismo z (...) T.

80-82

protokoły oględzin zapisu rozmowy, nagranie rozmowy na płycie CD (pendrive, k. 77)

100-102, 130-133

373

W toku postępowania jurysdykcyjnego powstała wątpliwość co do stanu zdrowia psychicznego M. M. (2). Jak wynika z opinii sądowo-psychiatrycznej oskarżona M. M. (2) nie zdradza objawów choroby psychicznej ani cech upośledzenia umysłowego, natomiast rozpoznano u niej przebyte zaburzenia depresyjne o charakterze reaktywnym. W czasie popełniania zarzucanych jej czynów miała zachowaną zdolność rozpoznania ich znaczenia, jak i pokierowania swoim postępowaniem.

opinia sądowo - psychiatryczna

269-270

M. C. zeznawała w obecności psychologa, a następnie była badana przez biegłą psycholog. Inteligencja ogólna pokrzywdzonej M. C. jest na poziomie prawidłowym, przeciętnym. Pokrzywdzona znała i rozumiała normy społeczne, natomiast badania testowe wskazały na niewielkie osłabienie funkcjonowania poznawczego. Ze względu na poziom funkcjonowania poznawczego, pokrzywdzona była w stanie prawidłowo spostrzec, zapamiętać i odtworzyć sytuacje społeczne. Pozostawanie w ciągu alkoholowym mogło powodować gorszą ocenę rzeczywistości, osłabić jej krytycyzm oraz zaburzyć prawidłowe postrzeganie przez nią sytuacji społecznych, zaś w materiale zapamiętanym z tego okresu u pokrzywdzonej mogły pojawić się nieścisłości i mogła mylić kolejność zdarzeń, lub nie pamiętać szczegółów. Ze względu na podwyższony poziom lęku, zeznając w sądzie, mogła gorzej, niż by to wynikało z dobrego poziomu rozwoju intelektualnego, rozumieć pytania.

opinia psychologiczna

zał. adresowy

Oskarżeni nie byli karani sądownie.

informacje dot. karalności

410, 409

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

częściowo wyjaśnienia M. M. (2)

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej w zakresie w którym pokrywają się z ustaleniami faktycznymi poczynionymi w niniejszej sprawie. Oskarżona nie zaprzeczyła bowiem, iż miała swój udział w sprzedaży mieszkania przez M. C., w tym, że uczestniczyła w zawarciu aktów notarialnych.

częściowo wyjaśnienia T. K.

W analogicznym zakresie Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonego za wiarygodne. T. K. również przyznał, że uczestniczył w zawarciu aktów notarialnych przez M. C., a także, że spłacił ciążące na niej zadłużenia. Te okoliczności są bezsporne i wynikają z wiarygodnych dowodów.

zeznania M. C.

Sąd ocenił zeznania pokrzywdzonej jako w pełni wiarygodne i w dużej mierze na ich podstawie dokonał ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. W pierwszej kolejności podkreślić trzeba, że pokrzywdzona przedstawiła tożsamą wersję wydarzeń zarówno podczas niniejszego postępowania, jak w spontanicznej rozmowie z M. O. (1), którą wymieniona nagrała. Nadto należy wskazać, że z protokołu oględzin zapisu rozmowy M. O. (1) z T. K. wynika, iż mężczyzna rzeczywiście nie przekazał jej całej kwoty pochodzącej z nabycia mieszkania. Oskarżony wprost stwierdził, że "dostała ponad 100 tysięcy z długami (...) ale wszędzie trzymamy 158 tysięcy", co pokrywa się z zeznaniami pokrzywdzonej. Nie ulega więc wątpliwości, że pokrzywdzona straciła na przedmiotowej transakcji kwotę 59.580,94 zł. Sąd nie miał także wątpliwości, że S. C., w czasie kiedy miał upoważnić matkę do wymeldowania go z mieszkania, przebywał za granicą. Tym samym nie mógł samodzielnie sporządzić powyższego upoważnienia. Nie ma także wątpliwości, że przy załatwianiu wszelkich formalności pokrzywdzonej towarzyszyli oskarżeni, a więc, dążąc do pozyskania dokumentów o wymeldowaniu wszystkich lokatorów z mieszkania, mieli interes w jak najszybszym sfinalizowaniu transakcji. Sąd nie ma podstaw, by podważać wiarygodność zeznań pokrzywdzonej co do ról poszczególnych z nich w podrobieniu i użyciu powyższego dokumentu i postrzega je jako obiektywne. Oczywiście Sąd miał na uwadze, że jej zły stan psychiczny i problemy z alkoholem mogły powodować gorszą ocenę rzeczywistości, osłabić jej krytycyzm oraz zaburzyć prawidłowe postrzeganie przez nią sytuacji społecznych, zaś w materiale zapamiętanym z tego okresu u pokrzywdzonej mogą pojawić się nieścisłości i może mylić kolejność zdarzeń, nie pamiętać szczegółów, co wynika z opinii biegłego. Niemniej jednak co do zasadniczych kwestii, zeznania pokrzywdzonej są logiczne i spójne, a także jednoznacznie korelują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w toku niniejszej sprawy.

Reasumując, wersja wydarzeń, co do zdarzeń objętych aktem oskarżenia, przedstawiona przez pokrzywdzoną jest spójna i logiczna. Ponadto znajduje ona odzwierciedlenie w wyjaśnieniach pozostałych świadków, zatem Sąd postrzega je jako wiarygodne. Zaznaczyć w tym kontekście trzeba, że pokrzywdzona mimo swej choroby alkoholowej, precyzyjnie przedstawiała stan sprawy. Nadto pozostaje on w sprzeczności jedynie z wyjaśnieniami oskarżonych.

zeznania S. C.

Sąd nie miał wątpliwości co do wiarygodności zeznań syna pokrzywdzonej. Jego depozycje korelują z zeznaniami M. C. i są spójne oraz logiczne. Ich treść jest istotna przede wszystkim z punktu widzenia przypisania oskarżonym odpowiedzialności za czyny z art. 270 § 1 kk, albowiem świadek zaprzeczył, by w lipcu 2018 roku przebywał w Polsce, co poświadczył stosownymi dokumentami, a więc nie mógł podpisać się pod pełnomocnictwem dla matki.

zeznania M. O. (1)

Świadek nabyła mieszkanie od pokrzywdzonej. Jej zeznania dotyczące okoliczności zawarcia umowy sprzedaży, przekazania pieniędzy nie budzą wątpliwości co do prawdziwości i pokrywają się z zeznaniami pokrzywdzonej. Dlatego też Sąd uznał je za wiarygodne w pełni. Podkreślenia wymaga, że świadek nie posiada żadnego interesu w tym, by obciążać oskarżonego, a raczej odwrotnie, rozmowa z oskarżonym, pokrzywdzoną i ujawnienie całego procederu w istocie pokrzyżowało jej plany związane z nabyciem i pozbawionym przeszkód dysponowaniem mieszkaniem. W istocie to w jej interesie leżało poparcie wersji oskarżonego i egzekwowanie od M. C. zakupionego mieszkania.

zeznania E. S.

Analogicznie Sąd ocenił zeznania świadka E. S.. E. S. towarzyszyła M. O. (1) przy sporządzaniu aktu notarialnego i złożyła zeznania, które pokrywają się z jej depozycjami.

zeznania A. K. (1)

Sąd ocenił jako wiarygodne zeznania A. K. (1). Świadek przyznała, że poznała oskarżonego podczas, gdy wykonywał u niej remont. Z jej zeznań wynika także, że oskarżony przyznał, iż na transakcji z pokrzywdzoną zarobił 58.000 zł, co pokrywa się z treścią zeznań M. C.. Sąd uznał, iż świadek nie miała żadnych obiektywnych powodów, by bezpodstawnie obciążać oskarżonego.

częściowo zeznania I. B. (2)

Sąd uznał zeznania o świadka I. B. (2) za wiarygodne w zakresie w którym potwierdziła, że pomogła pokrzywdzonej nawiązać kontakt z oskarżonymi. W tej części są one spójne z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd.

Sąd nie dostrzega podstaw, by podważać wiarygodność zeznań komornika D. Z. , pracownic jego kancelarii - (...) i M. O. (2), a także notariusza B. G.. Ich depozycje są obiektywne i korelują z dowodami w postaci dokumentów, takich jak potwierdzenie spłaty zadłużenia i akty notarialne.

Sąd dał wiarę wszelkim przeprowadzonym w sprawie dowodom z dokumentów, na których oparł ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie, w szczególności w postaci dokumentacji dotyczącej sprzedaży nieruchomości, innych dokumentów przedłożonych w sprawie oraz danych o karalności. Dokumenty te zostały pozyskane, sporządzone i przeprowadzone zgodnie z wymogami procedury karnej, a żadna ze stron nie zakwestionowała ich rzetelności ani prawdziwości.

Sąd dał wiarę dowodom z opinii sądowo - psychiatrycznej z dziedziny psychiatrii dotyczącej M. M. (2) , albowiem została ona sporządzona przez uprawnione do tego osoby, a jej treść nie budziła wątpliwości. Nie ma podstaw, by kwestionować treść powyższej ekspertyzy, albowiem została ona wydana przez doświadczonych biegłych o uznanych kwalifikacjach.

Analogicznie Sąd ocenił psychologiczną opinię z zakresu badań świadka. Dotyczyła ona badania M. C. na okoliczność postrzegania, zapamiętywania i odtwarzania zdarzeń.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

częściowo wyjaśnienia M. M. (2)

Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonej za niewiarygodne w zakresie w którym nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów. Jej wyjaśnienia są przede wszystkim sprzeczne z wiarygodnymi zeznaniami pokrzywdzonej, jak i depozycjami świadków z którymi są one spójne. Nie ma wątpliwości, że M. M. (2) aktywnie uczestniczyła w transakcji pomiędzy M. C. oraz wspólnie i w porozumieniu z T. K. wprowadziła pokrzywdzoną w błąd co do zamiaru rozliczenia się z kwoty transakcji. Biorąc pod uwagę fakt, iż pokrzywdzona nie otrzymała kwoty nieomal 60.000 zł nie sposób uznać, że oskarżona działała w celu pomocy osobie, która popadła w długi. przyjęta przez nią linia obrony nie zasługuje więc na uwzględnienie. Nie sposób ustalić w jakim zakresie oskarżona partycypowała w zarobku z przestępstwa, jednak jak wynika wprost z tego co mówił T. K. na nagraniu, na transakcji „zarobili” wspólnie.

Okoliczności związane z użyciem przez oskarżoną podrobionego pełnomocnictwa Sąd ustalił na podstawie zeznań pokrzywdzonej, zaś przeciwne twierdzenia oskarżonej w tym zakresie Sąd uznał za niewiarygodne.

częściowo wyjaśnienia T. K.

W ocenie Sądu wyjaśnienia oskarżonego w części w której neguje swoją winę za zarzucane mu czyny. W tym zakresie są one sprzeczne z treścią zeznań pokrzywdzonej, a także depozycji M. O. (1) i E. S. oraz A. K. (1). Kierując się zasadami doświadczenia życiowego nielogiczne wydaje się, by oskarżony podjął się pośrednictwa w transakcji sprzedaży nieruchomości nie uzyskując z tego tytułu żadnego zysku. Tej wersji wydarzeń przeczą jego słowa zawarte na nagraniu wykonanym przez osoby uczestniczące w zawarciu aktu notarialnego. Oskarżony podczas rozmowy z wymienionymi przyznał się, iż zarobił na owej transakcji. Nadto w rozmowie z A. K. (1) potwierdził, iż uzyskał z transakcji kwotę około 60.000 zł. Trzeba również zaznaczyć, że M. O. (1) i E. S. widziały, iż oskarżony zabrał kopertę z pieniędzmi. Nie ulega także wątpliwości, że T. K. spłacił zadłużenia ciążące na pokrzywdzonej zajmował się "rozliczeniem" środków uzyskanych z transakcji. Sąd nie ma także wątpliwości, iż oskarżony chcąc doprowadzić przedmiotową transakcję do końca, dążył do załatwienia wszelkich formalności, w tym wymeldowania osób zamieszkujących w mieszkaniu. Tym samym zeznania pokrzywdzonej dotyczące sporządzenia i podrobienia przez niego dokumentu pełnomocnictwa nie budzą wątpliwości.

częściowo zeznania I. B. (2)

Zeznania A. B.

Sąd uznał zeznania powyższego świadka w zakresie w którym umniejszała odpowiedzialność oskarżonych oraz twierdziła, iż oskarżeni działalni nieodpłatnie, okazując pomoc pokrzywdzonej. W tym zakresie jej depozycje są sprzeczne z ustaleniami faktycznymi poczynionymi w toku niniejszej sprawy.

Sąd w całości odmówił wiary zeznaniom A. B.. Przede wszystkim jego twierdzenia, że jakoby M. C. przyznała mu w rozmowie jakoby miała otrzymać wszystkie pieniądze ze sprzedaży mieszkania opierają się na jego dowolnej interpretacji zachowania M. C., która na takie pytanie miała się zaczerwienić i powiedzieć tak, skoro chwilę wcześniej twierdziła świadkowi, że tych pieniędzy nie otrzymała w całości. Również stwierdzenia, że jakoby syn pokrzywdzonej miał powiedzieć na balkonie (co przypadkiem usłyszał ze swojego mieszkania świadek), że „trzymajmy się swojej wersji i wszystko będzie dobrze”, w istocie opierają się na spekulacji i zupełnie pozbawionym podstaw twierdzeniu, że pokrzywdzona i jej syn mieli jakąś wersję, która nie opierała się na rzeczywistości, a tym samym wersja oskarżonego i oskarżonej miałaby być prawdziwa. Notabene świadek zeznając przed sądem stwierdził, że może się przesłyszał, że nosił aparat słuchowy i miał problemy ze słuchem. Ponadto, gdyby nawet takie słowa świadek usłyszał, nie prowadziłyby one do żadnych innych wniosków, niż te, które zostały przez Sąd ustalone na podstawie całokształtu zebranego materiału dowodowego.

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Konkludując, sprawstwo i wina obojga oskarżonych w zakresie wszystkich zarzucanych im czynów w toku postępowania zostały wykazane i udowodnione. W zakresie czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 kk oskarżeni działali wspólnie i w porozumieniu, według ustalonych przez siebie ról. M. M. (2) z pomocą sąsiadki pokrzywdzonej I. B. (2) wyszukiwała osoby pozostające w bardzo trudnej sytuacji materialnej, z zadłużeniem mieszkania i egzekucją komorniczą. Taką osobą była M. C.. M. M. (2) wraz z T. K. roztoczyli przed pokrzywdzoną wizję, że będą remedium na jej liczne kłopoty. Wzbudzali jej zaufanie przedstawiając się jako osoby bezinteresownie pomagające osobom w potrzebie, bliska rodzina – oskarżony specjalnie nazywał M. M. (2) „ciocią”, której jedynym celem jest niesienie pomocy. Należy przy tym podkreślić, że sam fakt, że oskarżona pomagała innym ludziom, sama będąc matką niepełnosprawnego syna, nie oznacza, że w tym wypadku jej poprzednia działalność charytatywna ekskulpuje ją od winy. Oskarżeni wykorzystali podczas swego procederu problemy oskarżonej z alkoholem, usiłując wmówić jej, że nie pamięta zdarzeń i nie odnotowała faktu przekazania jej wszystkich należności. Perfidia takiego postępowania ujawniła się też w toku postępowania przed Sądem, bowiem oskarżeni w swojej linii obrony chcieli zdyskredytować pokrzywdzoną, podkreślając, że była pijana w różnych sytuacjach i z tego powodu nie można jej depozycji uznawać za wiarygodne. Zastanawiająca jest również rola obrońcy M. M. (2), adwokata K. K. w całym procederze. Jak wynika bowiem z nagrania rozmowy z T. K., instruował i podpowiadał oskarżonemu jak należy postępować, utwierdzał, że nie należy się niczym przejmować, zaś on „wszystko załatwi”. Wymaga podkreślenia, że czynił to w trakcie przeprowadzania owej transakcji i nie były to rady obrońcy, do którego zwróciła się osoba potrzebująca pomocy prawnej w związku z toczącym się postępowaniem karnym. Na uwagę zasługuje też fakt, że oskarżony pomagał M. C. w poszukiwaniu mieszkania do wynajęcia, natomiast pokrzywdzonej po spłacie długów powinno pozostać 109.580,94 zł., a więc kwota, która mogłaby wystarczyć do zakupu małego i taniego mieszkania. T. K. czynił tak ponieważ wiedział, że pokrzywdzona nie dysponuje taką kwotą.

W ocenie Sądu zarówno T. K. jak i M. M. (2) swoim zachowaniem wypełnili znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 kk. Artykuł 286 § 1 kk ustanawia odpowiedzialność karną za przestępstwo oszustwa. Polega ono na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym przez wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności należytego pojmowania przedsiębranego działania. Celem działania sprawcy jest dążenie do osiągnięcia korzyści majątkowej. Sprawca, popełniając przestępstwo, może posłużyć się trzema alternatywnie wskazanymi w przepisie metodami: wprowadzeniem w błąd, wyzyskaniem błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Wprowadzenie w błąd polega na tym, że sprawca swoimi podstępnymi zabiegami doprowadza inną osobę do mylnego wyobrażenia o rzeczywistym stanie rzeczy. Środkiem użytym do wprowadzenia w błąd może być słowo, pismo, fałszywe narzędzie i urządzenie. Do przypisania oszustwa nie jest potrzebne użycie szczególnego podstępu, lecz wystarczy każde działanie mogące wprowadzić poszkodowanego w błąd. Wprowadzenie w błąd musi dotyczyć tzw. istotnych okoliczności, które mogą mieć wpływ na podjęcie przez oszukiwaną osobę decyzji rozporządzenia mieniem. Działanie oszusta musi się więc odnosić do okoliczności powodującej, że rozporządzenie mieniem ma charakter niekorzystny (J. Bafia, K. Mioduski, M. Siewierski, Kodeks..., t. 2, s. 263).

Zachowanie sprawcy może zostać uznane za oszustwo tylko wtedy, gdy sprawca podejmując swoje działanie chce wprowadzić w błąd lub wyzyskać błąd lub nieudolność pokrzywdzonego (a nie tylko dopuszcza taką możliwość). Ponadto motywem mu przyświecającym jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Co ważne, ten stan psychiczny musi towarzyszyć sprawcy już w chwili podejmowanego przez niego działania lub zaniechania.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać trzeba, iż T. K. i M. M. (2) przez cały czas działali z zamiarem niewywiązania się z rozliczenia kwoty sprzedaży nieruchomości. T. K. nie posiada, jak sam twierdzi, żadnego pokwitowania dotyczącego przekazania pokrzywdzonej pozostałej kwoty, nadto z zeznań świadka A. K. (1) jednoznacznie wynika, iż poinformował ją, że zarobi na pośredniczeniu kwotę w wysokości takiej, na jaką została oszukana pokrzywdzona.

Przestępstwo opisane w art. 286 § 1 kk zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Analizując właściwą reakcję prawno-karną w stosunku do oskarżonego, Sąd doszedł do przekonania, że nie tylko jego rola była większa niż M. M. (2), lecz jak wynika z nagrania, tego rodzaju proceder nie był jego pierwszym. M. M. (2) była swego rodzaju naganiaczką i miała za zadanie wzbudzić zaufanie ofiary do niej i do T. K.. Biorąc pod uwagę społeczną szkodliwość czynu oskarżonego oraz rozmiar szkody – pozbawił w istocie pokrzywdzoną w trudnej sytuacji dorobku życia, a także rozmiar krzywdy jakiej doznała M. C., Sąd doszedł do przekonania, że w przypadku oskarżonego właściwą reakcją będzie zastosowanie rozwiązanie przewidzianego w art. 37b kk i wymierzył T. K. karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 2 lat ograniczenia wolności polegająca na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym. W ocenie Sądu orzeczona kara sekwencyjna nie razi surowością, bowiem kara pozbawienia wolności jest bardzo krótka i jedynie taka kara może spełnić cele prewencji indywidualnej wobec oskarżonego, przekonując go o nieopłacalności popełniania przestępstw. Kara ograniczenia wolności spełni cele wychowawcze w stosunku do oskarżonego, który pracując nieodpłatnie na rzecz społeczności lokalnej będzie miał czas nie tylko przemyśleć swoje postępowanie lecz uczynić coś pożytecznego bezinteresownie. Sam fakt, że oskarżony nie był do tej pory karany sądownie nie oznacza automatycznie, że powinien on korzystać z dobrodziejstwa tylko i wyłącznie kar o charakterze wolnościowym. Rodzaj i sposób popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu przemawia za surowszym potraktowaniem oskarżonego.

W stosunku do M. M. (2) Sąd uznał za wystarczające wymierzenie za przestępstwo z art. 286 § 1 kk kary 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres 3 lat tytułem próby. W okresie próby oskarżona została zobowiązana do pisemnego informowania Sądu co 3 miesiące o przebiegu okresu próby. Pomniejsza rola oskarżonej, niekaralność i jej dotychczasowy sposób życia wskazują zdaniem Sądu, że kara o charakterze wolnościowym spełni swoje cele zarówno w zakresie prewencji indywidualnej jak i ogólnej. Prognoza kryminalistyczna wobec oskarżonej jawi się pozytywnie, a sam fakt ujawnienia procederu i proces w sprawie będzie działać odstraszająco wobec M. M. (2), powstrzymując ją przed wchodzeniem w konflikt z prawem.

Odnosząc się do drugiego zarzucanego oskarżonym czynu, podkreślić należy, że indywidualnym dobrem chronionym przez art. 270 § 1 kk jest autentyczność dokumentu, czyli pochodzenie dokumentu od osoby, która figuruje jako jego wystawca. "Istotą przestępstwa materialnego fałszerstwa dokumentu jest tworzenie pozoru, że pochodzi on od określonego wystawcy" (wyr. SN z 10.5.2007 r., IV KK 109/07, Prok. i Pr. – wkł. 2008, Nr 1, poz. 8). Z uwagi na to, że ochrona dotyczy autentyczności, a nie prawdziwości dokumentu, fałsz materialny zostaje popełniony niezależnie od tego, czy treść przerobionego lub podrobionego dokumentu odpowiada prawdzie (wyr. SN z 5.3.2003 r., III KKN 165/01, OSNwSK 2003, Nr 1, poz. 516; wyr. SN z 27.11.2000 r., III KKN 233/98, Prok. i Pr. – wkł. 2001, Nr 5, poz. 4). Podrobienie dokumentu należy rozumieć jako wykonanie imitacji dokumentu autentycznego, "sporządzenie dokumentu polegające na zachowaniu pozorów, że dokument pochodzi od innej osoby" (wyr. SN z 27.11.2000 r., III KKN 233/98, Prok. i Pr. – wkł. 2001, Nr 5, poz. 4; podobnie wyr. SN z 24.10.2013 r., III KK 373/13, L.); innymi słowy, sprawca "nadaje dokumentowi pozory, że wynikająca z niego treść pochodzi od danego wystawcy – co nie jest prawdą" (wyr. SN z 9.1.2013 r., V KK 97/12, Prok. i Pr. – wkł. 2013, Nr 4, poz. 5). Fałsz materialny dokumentu jest przestępstwem umyślnym. Podrobienie i przerobienie dokumentu mają charakter kierunkowy. Wymagają bowiem działania w celu użycia dokumentu jako autentycznego, toteż mogą być popełnione tylko z zamiarem bezpośrednim. Czynność sprawcza polegająca na użyciu sfałszowanego dokumentu jako autentycznego może być zrealizowana zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego oraz dokonanych na jego podstawie ustaleń faktycznych nie ulega wątpliwości, iż T. K. wypełnił swoim zachowaniem znamiona przestępstwa z art. 270 § 1 kk sporządzając i podrabiając podpis S. C. pod pełnomocnictwem, które miało posłużyć do wymeldowania go z mieszkania. Z takim dokumentem M. M. (2) udała się wraz z pokrzywdzoną do punktu urzędu miasta, nakłaniając ją do użycia jako autentyczny. M. M. (2) wykorzystała przy tym fakt bardzo złej kondycji psychicznej i problemów z alkoholem M. C.. Nie ulega również wątpliwości, że w momencie, gdy oskarżeni dokonywali swoich czynów mieli pełną świadomość ich bezprawności i naganności. Odnośnie zarzutu z art. 270 § 1 kk oskarżony przyznał się w całości, natomiast oskarżona utrzymywała, że jedynie pomagała pokrzywdzonej, która była „po przepiciu” i sama nie mogła wypełnić druku. Sąd nie ma jednak żadnej wątpliwości, że M. M. (2) obejmowała swoim zamiarem fakt użycia jako autentyczny podrobionego przez T. K. pełnomocnictwa, tym bardziej była obecna przy sporządzaniu i podpisywaniu przez niego tego dokumentu.

Sąd obojgu oskarżonym wymierzył za popełnienie tego przestępstwa karę grzywny w wysokości 150 stawek dziennych, przy czym mając na względzie treść art. 33 § 3 kk uzależnił wysokość jednej stawki dziennej od kondycji finansowej każdego z oskarżonych. T. K. według oświadczenia zarabia miesięcznie 7.000 zł. i nie jest prawnie zobowiązany do utrzymywania innych osób. W związku z tym Sąd określił wysokość jednej stawki dziennej w stosunku do oskarżonego na kwotę 50 zł. Natomiast M. M. (2) pozostaje na rencie socjalnej i rencie rodzinnej w łącznej wysokości 1826 zł. oraz otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny na niepełnosprawnego syna w wysokości 1583 zł. Wobec tak trudnej zarówno finansowo jak i życiowo sytuacji oskarżonej, Sąd określił wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 zł.

W punkcie VII wyroku Sąd na mocy art. 46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonych środki kompensacyjne zobowiązując ich solidarnie do naprawienia szkody w całości poprzez zapłacenie na rzecz pokrzywdzonej M. C. kwoty 59.580,94 zł oraz do zapłacenia solidarnie, na jej rzecz, nawiązki w wysokości 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. W ten sposób oskarżeni będą musieli ponieść odpowiedzialność również finansową za szkodę i krzywdę jaką swoim działaniem wyrządzili pokrzywdzonej M. C..

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

j.w.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Mając na uwadze zapadłe w niniejszej sprawie rozstrzygnięcie Sąd, na podstawie art. 627 kpk zasądził od oskarżonego T. K. 360 zł tytułem opłaty (art. 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 o opłatach w sprawach karnych - Dz. U. 83.49.223 ze zm.), zaś od oskarżonej kwotę 180 zł. tytułem opłaty sądowej (art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 o opłatach w sprawach karnych - Dz. U. 83.49.223 ze zm.) i obciążył ich wydatkami w kwocie po 60 zł każdego. W ocenie Sądu oskarżeni otrzymując stałe dochody są w stanie pokryć powyższe koszty bez uszczerbku dla własnych kosztów utrzymania i nie było podstaw, by od nich ich zwolnić.

Podpis