Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 660/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 28 stycznia 2020r. Sygn. akt II K 577/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.1.1.3. Granice zaskarżenia

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.1.2.1. Ustalenie faktów

0.1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

A. Z.

Oskarżony jest osobą nie karaną;

Informacja z KRK

91

0.1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

1.

Informacja z KRK

dokument wystawiony w punkcie informacyjnym Krajowego Rejestru Karnego przy Sądzie Okręgowym, nie wzbudza zastrzeżeń odnośnie formy sporządzenia i wartości merytorycznej;

0.1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 343 § 7 kpk w zw. z art. 335 § 2 kpk polegającą na wydaniu wyroku, w trybie art. 335 § 2 kpk poprzez uwzględnienie, niezgodnego z treścią porozumienia zawartego z podejrzanym A. Z., wniosku prokuratora o skazanie w/w za czyn z art. 62 ust 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii na posiedzeniu i wydanie wyroku zgodnego z tym wnioskiem, podczas gdy brak było podstaw do jego uwzględnienia także w kształcie faktycznie uzgodnionym z podejrzanym, ponieważ zawierał on błędne ustalenia w zakresie środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzut obrazy przepisów postępowania karnego jest zasadny. W niniejszej sprawie prokurator wniósł w trybie art. 335 § 1 k.p.k. o wydanie wyroku skazującego wobec A. Z. bez przeprowadzenia rozprawy i orzeczenie uzgodnionej z oskarżonym kary, tj. o wymierzenie mu kary grzywny w wymiarze 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych w wysokości po 10 (dziesięć) zł każda i orzeczenie świadczenia pieniężnego w kwocie 1000 zł. Sąd rejonowy przychylił się do wniosku prokuratora, jednakże - jak słusznie wskazał skarżący - orzekł karę odbiegającą od uzgodnień poczynionych pomiędzy oskarżycielem publicznym a oskarżonym w trakcie przesłuchania w dniu 13 czerwca 2019r. (k.18v), albowiem wydał orzeczenie faktycznie niezgodne z treścią porozumienia zawartego z oskarżonym, gdyż nie orzekł świadczenia pieniężnego w wysokości 1000 zł, pomimo, że zostało ono uzgodnione w porozumieniu z oskarżonym.

Podkreślić należy, iż przychylenie się do wniosku złożonego w trybie w art. 335 § 1 k.p.k. rodzi po stronie sądu zobowiązanie do wymierzenia kary zgodnej z akceptowanym wnioskiem. Sąd Rejonowy wydał zatem wyrok zgodnie z wnioskiem Prokuratora, ale wbrew wcześniejszym ustaleniom poczynionym pomiędzy oskarżonym i prokuratorem w zakresie wymiaru środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego w wysokości 1000 zł. Tymczasem Sąd jest związany wnioskiem prokuratora co do wymiaru kary zasadniczej oraz środków karnych i orzeczenie wydane niezgodnie z takim wnioskiem stanowi obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść orzeczenia.

Należy jednocześnie podkreślić, że porozumienie w niniejszej sprawie z oskarżonym na etapie postępowania przygotowawczego zawierało błędne uzgodnienie w zakresie środka karnego. Zasadnym było bowiem orzeczenie wobec oskarżonego innego rodzaju środka karnego wskazanego w art. 70 ust 4 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii tj. nawiązki na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii.

Wskazać należy, że obowiązkiem sądu orzekającego w trybie art. 343 k.p.k. w zw. z art. 335 k.p.k. jest dokonanie kontroli wniosku prokuratora zarówno pod względem formalnym, jak i merytorycznym. Kontrola ta powinna obejmować okoliczności popełnienia przestępstwa, kwestię zgodności wniosku o wymierzenie określonej kary ze stanowiskiem oskarżonego, a także zgodność propozycji zawartych we wniosku z przepisami obowiązującego prawa materialnego i procesowego. Sąd orzekający na posiedzeniu w trybie art. 335 § 2 k.p.k. ma możliwość jedynie wydania wyroku o treści zawnioskowanej przez prokuratora i uzgodnionej z oskarżonym albo rozpoznania sprawy na zasadach ogólnych. Nie ma natomiast możliwości wydania wyroku o treści innej niż zawnioskowana, chyba że na sugerowaną przez siebie zmianę uzyska zgodę tych uczestników porozumienia (vide wyrok SN z dnia 8 stycznia 2019r. III KK 701/18).

Reasumując stwierdzić należy, iż Sąd związany jest treścią wniosku o którym mowa w art. 335 § 2 k.p.k., co oznacza, że potrzeba dokonania w tym zakresie jakichkolwiek zmian uzależniona jest od dokonania modyfikacji treści wniosku przez strony. Wydanie orzeczenia odbiegającego od uzgodnień poczynionych pomiędzy oskarżycielem publicznym a oskarżonym stanowi zaś rażące naruszenie przepisów prawa procesowego art. 343 § 6 i 7 k.p.k., mające istotny wpływ na treść orzeczenia (vide wyrok SN z dnia 4 kwietnia 2018r. V KK 85/18).

Przede wszystkim Sąd rozpoznający wniosek z art. 335 k.p.k. nie jest zwolniony z obowiązku przeprowadzenia kompleksowej kontroli poprawności przedstawionych w nim uzgodnień i to zarówno pod względem zgodności ujawnionych dowodów z ustaleniami faktycznymi, jak i prawidłowości zaproponowanej kwalifikacji prawnej, a także wymiaru kary, środków karnych i wszelkich innych uzgodnionych rozstrzygnięć. Obowiązek taki wynika z treści art. 343 § 7 k.p.k. W razie powstania jakichkolwiek wątpliwości sąd zobowiązany jest do skierowania sprawy na rozprawę i wyjaśniania ich w trybie procesowym na zasadach ogólnych (vide wyrok SN z dnia 8 lipca 2020r. III KK 627/19). Z powyższych względów zarzut prokuratora jest zasadny.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Dokonując oceny zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że wniosek odwoławczy prokuratora nie jest zasadny. Porozumienie pomiędzy oskarżycielem i oskarżonym zawarte w trybie określonym w art. 335 k.p.k. nie wiąże sądu drugiej instancji. W wyniku zaskarżenia wydanego w tym trybie wyroku dochodzi do zniszczenia celów, dla których wcześniej porozumienie zostało zawarte (vide wyrok SN z dnia 29 marca 2018r. V KK 356/17). Wskazać należy, że kontrolę instancyjną wyroku wydanego w trybie określonym w art. 343 k.p.k. przeprowadza się na zasadach ogólnych (zob. uchw. 7 sędziów SN z 25 września 2013 r., I KZP 5/13, OSNKW 2013, z. 11, poz. 92).

Zgodnie zatem z utrwalonym poglądem judykatury wniesienie apelacji zrywa zawartą przez strony ugodę. Natomiast naruszenie prawa procesowego było nader oczywiste i możliwe do skorygowania w instancji odwoławczej.

Nie można jednak podzielić stanowiska prokuratora zaprezentowanego na rozprawie odwoławczej, jakoby zamieszczenie w treści wyroku dwóch odmiennych oznaczeń określających wysokość jednej stawki dziennej, powoduje niemożność ustalenia, w jakim wymiarze faktycznie karę tę ustalono, co skutkuje wewnętrzną sprzecznością wyroku uniemożliwiającą w tej części jego wykonanie. Istotne są bowiem zawsze niepowtarzalne okoliczności konkretnej sprawy. W tym zakresie należy podzielić rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 15 lipca 2020r. II AKzw 476/20: „Bezwzględną przyczyną odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 7 k.p.k. nie jest każda sprzeczność w treści orzeczenia, lecz tylko taka, która in concreto prowadzi do niemożliwości wykonania go. Nie jest taką sprzecznością zamieszczenie w zaskarżonym postanowieniu dwóch odmiennych oznaczeń określających okres udzielonego odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności”.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że nie każda sprzeczność w treści orzeczenia stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą i rodzi konieczność uchylenia orzeczenia, a jedynie taka, która uniemożliwia jego wykonanie. Przepis art. 439 § 1 pkt 7 k.p.k. nie dotyczy zatem tych przypadków, gdy istnieje sprzeczność tego rodzaju, która jedynie utrudnia, a nie uniemożliwia wykonania orzeczenia. W tej sprawie wobec treści wniosku prokuratora o skazanie i uzgodnienie z oskarżonym wymiaru kary grzywny 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych w wysokości po 10 (dziesięć) złotych, sprzeczność która zaistniała w pkt 1 wyroku w zapisie cyfrowym i słownym wysokości jednej stawki „ 10 (dwudziestu) złotych”, nie uniemożliwia jego wykonania. W tej sytuacji nie istnieje rozbieżność co do rzeczywistej wysokości orzeczonej kary grzywny. W związku z powyższym zarzut podniesiony na rozprawie odwoławczej tj. bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 7 kpk, jest niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3. 

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

0.1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1.  1.

Przedmiot i zakres zmiany

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- w punkcie 1 w miejsce jednej stawki w kwocie „10 (dwudziestu) złotych” wpisuje „10 (dziesięciu) złotych;

- na podstawie art. 70 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii orzeka wobec oskarżonego A. Z. nawiązkę w kwocie 1000 (tysiąc) złotych na rzecz Stowarzyszenia (...) w celu zapobiegania i zwalczania narkomanii.

Zwięźle o powodach zmiany.

Sąd związany jest treścią wniosku o którym mowa w art. 335 § 2 k.p.k., co oznacza, że potrzeba dokonania w tym zakresie jakichkolwiek zmian uzależniona jest od dokonania modyfikacji treści wniosku przez strony. Wydanie orzeczenia odbiegającego od uzgodnień poczynionych pomiędzy oskarżycielem publicznym a oskarżonym stanowi zaś rażące naruszenie przepisów prawa procesowego art. 343 § 6 i 7 k.p.k., mające istotny wpływ na treść orzeczenia.

Sąd Rejonowy wymierzając oskarżonemu A. Z. karę grzywny w sposób rozbieżny określił wysokość stawki dziennej liczbowo i słownie, wpisując w punkcie 1 wyroku wysokość jednej stawki w kwocie 10 (dwudziestu) złotych, co wskazuje na oczywistą omyłkę pisarską. Zgodnie jednak z utrwalonym orzecznictwem sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej nie może polegać na ingerowaniu w merytoryczną treść wyroku (vide wyrok SN z dnia 4 grudnia 2018r. II KK 115/18), a taką z pewnością stanowi określenie wysokości stawki dziennej grzywny. Jak przyjmuje się powszechnie w orzecznictwie sądowym, nie jest to oczywista omyłka pisarska, którą można sprostować w trybie art. 105 kpk. Sprostowanie orzeczenia w zakresie oczywistej omyłki pisarskiej lub rachunkowej nie może bowiem sprowadzać się do sprostowania w tym trybie merytorycznych elementów wyroku.

Sąd Odwoławczy zmienił zatem wyrok i w miejsce omyłkowo wskazanej wysokości stawki wpisał stawkę w wysokości uzgodnionej z oskarżonym podczas jego przesłuchania w dniu 13 czerwca 2019r.

Ponadto Sąd Okręgowy podzielił argumentację prokuratora odnośnie zasadności orzeczenia wobec oskarżonego A. Z. środka karnego w postaci nawiązki w wysokości uzgodnionej z oskarżonym na cele związane z zapobieganiem i zwalczaniem narkomanii na mocy art. 70 ust 4 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wskazać należy, że A. Z. został skazany za posiadanie niewielkiej ilości środka odurzającego w postaci marihuany o wadze 1,35 grama. W trakcie uzgodnień z oskarżonym nie ustalono na jaki cel miało zostać orzeczone świadczenie pieniężne w kwocie 1000 zł. Natomiast zgodnie z art. 43a § 1 k.k. w wypadkach wskazanych w ustawie sąd może orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 kk na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Tymczasem swoim przestępnym działaniem oskarżony nikogo oprócz siebie nie skrzywdził. Brak zatem przekonującego powodu dla którego wobec oskarżonego miało zostać orzeczone świadczenie pieniężne na taki cel. Tymczasem zgodnie z art. 70 ust 4 ustawy o przeciwdziałanie narkomanii w razie skazania za przestępstwo określone w art. 53-63 sąd morze orzec nawiązkę na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii nawiązkę w wysokości do 50 000 złotych.

Nawiązka jako środek karny ma charakter represyjno-kompensacyjny, tak więc jej wymiar winien być determinowany z jednej strony w oparciu o całokształt dyrektyw sądowego wymiaru kary (art. 53 k.k.), z drugiej zaś, respektować funkcję kompensacyjną, co w przypadku analizowanej sprawy wiąże się z partycypacją w społecznych kosztach leczenia i zapobiegania zjawisku narkomanii. Oskarżony przyznał się do posiadania marihuany, ale odmówił złożenia wyjaśnień. Tym niemniej zatrzymującym go funkcjonariuszom policji powiedział, że posiada marihuanę na własne potrzeby. Niewielka ilość posiadanego środka odurzającego nie wskazuje aby oskarżony posiadał marihuanę w celach handlowych. Natomiast okoliczności ujawnienia marihuany podczas policyjnej kontroli drogowej pojazdu, którym kierował oskarżony i miejsce ujawnienia marihuany w paczce po papierosach, może wskazywać na uzależnienie oskarżonego od tego środka odurzającego.

Okoliczność ta przekonuje, iż oskarżony jako nabywca nielegalnego środka odurzającego winien ponieść koszty leczenia osób, które popadły w nałóg oraz koszty profilaktyki antynarkotykowej. Określona przez Sąd suma nawiązki ustalona została w wysokości świadczenia pieniężnego uzgodnionego z oskarżonym . Kwota nawiązki jest na tyle wymierna, że pozwoli podmiotom instytucjonalnym zaangażowanym w realizację celów w postaci zapobiegania i zwalczania narkomanii działania takie rzeczywiście realizować. Biorąc powyższe pod uwagę sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w sposób wskazany powyżej.

Ze względu na uzgodnienia wymiaru kary grzywny w ramach dobrowolnego poddania się karze przez oskarżonego, a także ze względu na zasadność orzeczenia nawiązki na cel związany z zapobieganiem i zwalczaniem narkomanii, należało zmienić zaskarżony wyrok i orzec nawiązkę na rzecz Stowarzyszenia (...). Tak wymierzona kara jest sprawiedliwą, należycie też realizuje ustawowe jej cele, tak w zakresie oddziaływania na sprawcę jak i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa i w żadnym zakresie nie może być uznana za rażąco niewspółmiernie surową w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k.

0.1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.1.5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Punkt

rozstrzygnięcia

z wyroku

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Punkt

rozstrzygnięcia

z wyroku

Przytoczyć okoliczności.

Punkt 3

Względy słuszności przemawiają za zwolnieniem oskarżonego od kosztów sądowych, skoro apelację prokuratora wywołało naruszenie przepisów postępowania przez Sąd Rejonowy.

7.  PODPIS

sędzia Anna Zawadka