UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej zasądził od pozwanej na rzecz powódki 14.336 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 30 maja 2013r, oddalił powództwo w pozostałej części i zasądził od zasądza od powódki na rzecz pozwanej Gminy 10.717zł oraz na rzecz interwenienta ubocznego kwotę 7.217zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a nadto nakazał pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa ( Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej) kwotę 20.000zł tytułem opłaty od interwencji ubocznej od uiszczenia której interwenient był zwolniony oraz kwotę 3.961,68zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Swoje rozstrzygnięcie następująco uzasadnił.

(...) Spółka Jawna jest właścicielem m.in. działek o nr (...), położonych przy ul. (...) w G. na terenie Gminy B. w powiecie (...), w obrębie nr (...), G., jednostka ewidencyjna (...)-2 B.- gmina wiejska,
o powierzchni odpowiednio: 3,6850 ha, 0,2147 ha i 0,7737 ha, dla których urządzone zostały księgi wieczyste nr odpowiednio : (...), (...) i (...), prowadzone przez Sąd Rejonowy
w C..

Powodowa Spółka prowadzi działalność w zakresie produkcji zniczy i świec oraz przetwórstwa tworzyw sztucznych. Działalność w tym zakresie została rozpoczęta w 1996 roku w halach wynajmowanych od Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) w G., od 2001 r. prowadzona jest w formie spółki jawnej. W ciągu kilku lat J. i A. M. (1) dokonywali kupna poszczególnych nieruchomości zabudowanych halami i przyległych terenów należących do (...). Działalność gospodarcza obecnie jest prowadzona na nieruchomościach stanowiących działki o numerach: 82/10, 82/52, 82/64. J. i A. M. (1) 18 lutego 2003 roku nabyli prawo własności działki nr (...)
o powierzchni 21 arów 47 m² a 19 października 2005 roku prawo własności działki (...) o powierzchni 77 arów 37 m². Na podstawie umowy przeniesienia własności z dnia 18 września 2006 r., zawartej w wykonaniu uprzedniej warunkowej umowy sprzedaży powodowa spółka nabyła od (...) niezabudowaną nieruchomość – działkę nr (...). o powierzchni 3 ha 68 arów 50 m².

W piśmie z dnia 24 listopada 2016r. powodowa spółka zwróciła się do (...) S.A. Rejon (...) C. z prośbą o wydanie warunków technicznych przebudowy linii elektrycznej napowietrznej NN biegnącej
w poprzek działki (...), informując, że planuje na tej nieruchomości budowę obiektów produkcyjnych, magazynowych itp. a istniejąca lokalizacja tej linii uniemożliwiłaby ich usytuowanie i spowodowałaby niewykorzystanie terenu pod względem urbanistycznym. Powodowa spółka zleciła też PPHU (...)
sp. z o.o. w K. rozpoznanie warunków gruntowo-wodnych terenu pod obiekty produkcyjno-magazynowe w G. i stosowna dokumentacja geotechniczna została wykonana. We wnioskach jakie powodowa spółka złożyła do Zakładu (...) w B. o wydanie warunków technicznych przyłączenia hali magazynowej do sieci kanalizacyjnej
i wodociągowej, do (...) Sp. z o.o. w Z.
o wydanie warunków przyłączenia hali magazynowej do sieci gazowej jak i we wniosku do (...) S.A. Rejon (...) C. o wydanie warunków technicznych przyłączenia do sieci energetycznej, zawarte były informacje, że
w przyszłości na działce o powierzchni 3,7 ha zostaną dobudowane hale produkcyjne.

Decyzją nr (...) z dnia 11.07.2007 r. Starosta (...) zatwierdził projekt budowlany i udzielił powodowej spółce pozwolenia na budowę hali magazynowej na działce (...) przy ulicy (...) w G. wraz ze zjazdem z drogi gminnej i zbiornikiem ppoż. Dla hali magazynowej na działce (...) powodowa spółka uzyskała decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w C. z dnia 4.09.2008 r. pozwolenia na użytkowanie. W listopadzie 2007 r. została opracowana koncepcja ochrony
i zabezpieczenia przeciwpożarowego do projektu budowy hali magazynowej na działce (...).

W 2008 roku została wybudowana hala magazynowa na działce (...),
a zamiarem powodowej spółki była rozbudowa w przyszłości zakładu produkcyjnego, w szczególności budowa kolejnych hal ( trzech a docelowo nawet czterech ), które miały stanowić jeden ciąg produkcyjny – hala surowców – hala produkcyjna – hala magazynowa. Dyrektor techniczny sporządził szkic zamierzonej rozbudowy. Nie zostały wykonane projekty wykonawcze, spółka nie występowała o pozwolenie na zabudowę pozostałej części działki. Nie dokonano też wyceny całości przedsięwzięcia.

Hala posadowiona w 2008 r. na działce nr (...) od chwili uzyskania stosownych pozwoleń jest wykorzystywana jako hala magazynowa. Produkcja jest prowadzona w halach posadowionych na działkach nr (...)
o powierzchni około 2 ha., położonych naprzeciwko działki (...). Spółka prowadzi obecnie działalność produkcyjną w trzech zakładach : w G., P. i J..

Kilka miesięcy po uchwaleniu nowego (...)w 2011 r. współwłaściciele powodowej spółki uzyskali możliwość kredytowania inwestycji, zgodnie ze swoimi wcześniejszymi zamierzeniami. Wówczas zaczęli zgłaszać krytyczne uwagi do planu. Współwłaściciel spółki (...), nie przypuszczał, że jako osoba prowadząca działalność na dużą skalę ( firma zatrudnia 400 osób) musi pilnować procedury planistycznej i liczył na przychylne traktowanie przez Gminę.

Powodowa Spółka złożyła wniosek o uchylenie uchwały o zmianie (...) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wycofała wniosek, gdyż w tym czasie spółka prowadziła już negocjacje w sprawie zakupu nieruchomości w J.. Spółka (...) podjęła decyzję o zgłoszeniu roszczeń wobec Gminy o wykup nieruchomości a następnie odszkodowanie.

W dniu 31 maja 2011 r. Spółka (...) zawarła z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w J. umowę przedwstępną a następnie 15 lipca 2011 r. nabyła na podstawie umowy z dnia 15 lipca 2011 r. zawartej w formie aktu notarialnego prawo własności nieruchomości objętej Kw (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej składającej się z działek położonych w J. o łącznej powierzchni 0,0888 ha, prawo użytkowania wieczystego nieruchomości objętej Kw (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej składającej się z działek położonych w J.
o łącznej powierzchni 0,3843 ha oraz prawo użytkowania wieczystego nieruchomości objętej Kw (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy
w B. składającej z działek o łącznej powierzchni 6,3641 ha, zabudowanej budynkami i budowlami stanowiącymi odrębną nieruchomość.

W piśmie z dnia 28 listopada 2012 r. doręczonym pozwanej w dniu 29 listopada 2012 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 14 066 776,98 zł wraz z odsetkami tytułem naprawienia szkody wyrządzonej przez podjęcie uchwały nr (...) z dnia 28 kwietnia 2010 r. o zmianie fragmentów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w stosunku do działek (...) jak również 82/64.

Pismem z dnia 23.12.2013 r. powodowa spółka zwróciła się do Wójta Gminy B. o wyrażenie zgody na zmianę użytkowania części hali magazynowej na produkcyjną ( montaż zniczy). W odpowiedzi uzyskała zaświadczenie z dnia 30.12.2013 r., iż zamierzenie budowlane polegające na zmianie sposobu użytkowania części obiektu budowlanego – hali magazynowej położonej na działce nr (...) na funkcję obiektu w którym będzie wykonywany montaż zniczy jest zgodne z ustaleniami miejscowego planu. Podobnie wniosek z dnia 10 lutego 2014 r. w przedmiocie zgodności zamierzenia budowlanego z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, został uwzględniony.

Pozwana Gmina przygotowując zmianę do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zleciła (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością opracowanie skutków finansowych uchwalenia zmiany fragmentów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

O tworzeniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ogłoszono w prasie lokalnej i poprzez obwieszczenia o przystąpieniu do sporządzenia planu , w celu umożliwienia składania wniosków do projektu nadto ogłoszono w prasie
i poprzez obwieszczenia o wyłożeniu projektu planu do publicznego wglądu,
w celu zebrania uwag do proponowanych rozwiązań projektu planu. Zorganizowano dyskusję publiczną nad rozwiązaniami planu. Na żadnym
z etapów upublicznienia procedury sporządzenia planu powodowa spółka nie zgłaszała wniosków, i zastrzeżeń do projektowanej zmiany. Ze strony Rady Gminy nie było jakiegokolwiek świadomego działania w celu utrudnienia działalności gospodarczej powodowej Spółki. O tym, że Spółka (...) zamierza rozbudować swój zakład produkcyjny w G. pozwana dowiedziała się po zmianie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Nieruchomość gruntowa nr 82/64 oznaczona jest w wypisie z rejestru gruntów według stanu z 9.11. 2006r. jako działka niezabudowana, użytek- grunty orne ( (...) i (...)), o powierzchni 3,6850 ha. Dla spornej nieruchomości w G. obowiązywał MPZP gminy B., uchwała NR (...)Rady Gminy B. z dnia 16 września 2004r. Ustalenia dla działki (...) w (...) gminy B. z 2004 roku, określa wypis z planu z 5.11.2013r. z załącznikiem graficznym.

Gmina B. dokonała uchwałą (...) z dnia 27 stycznia 2010r. zmiany studium uwarunkowań i kierunków rozwoju gminy z 26 stycznia 2001r. Zmiany studium dokonano na podstawie uchwały o przystąpieniu z dnia 20 grudnia 2005r. ze względu na wymagania ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003r., w zakresie aktualizacji tekstu
i części graficznej studium, w tym ze względu na wymaganą zgodność planów miejscowych ze studium, a tym samym możliwości faktycznego uchwalania planów zgodnych ze studium.

Gmina uchwałą NR (...) z 28 kwietnia 2010r. przyjęła zmianę fragmentu (...)gminy B. (z 2004r.), w tym dla spornej działki (...).

Ustalenia dla działki (...) w zmianie fragmentu (...) gminy B. z 28 kwietnia 2010r. określa wypis z planu z 5.11.2013r.. Gmina w celu uzyskania interpretacji zapisu § 3 ust. 1 pkt.1 lit. b uchwały dotyczącego ustalenia zakazu lokalizacji obiektów i urządzeń mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wymagających lub mogących wymagać sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko i czy zakaz ten obowiązuje również dla terenu (...), czyli spornej działki Spółki powodowej, skierowała zapytanie do Starostwa Powiatowego
w C.. W odpowiedzi otrzymała pismo z opinią w tej sprawie z 13.12.2013 r. Według Starostwa Powiatowego zapis § 3 ust. 1 pkt.1 lit. b uchwały oznacza, iż
z generalnej zasady dla obszaru planu o zakazie lokalizacji obiektów i urządzeń mogących znacząca oddziaływać na środowisko zostały wyłączone określone zamierzenia, w szczególności zespoły zabudowy przemysłowej nie mniejsze niż
1 ha, w terenach o symbolach (...).

Zmiana (...) w 2010 r. dla działki (...) w całości utrzymała dotychczasowe przeznaczenie terenu produkcji przemysłowej, oznaczonego - (...) z 2004 r. , jako teren zabudowy produkcyjnej, oznaczony – (...) w 2010 r. Przeznaczenie w obu planach jest limitowane zakazem wykraczania negatywnego oddziaływania na środowisko poza granice działki i uciążliwości poza rozgraniczenia teren (...) w związku z ustaleniami Studium gminy i przepisami szczególnymi.

W nowym (...) zarówno wcześniejsze przeznaczenie terenu jak
i możliwość rozbudowy zakładu, z uwzględnieniem okoliczności wynikających
z omówionego § 3 ust. 1 pkt 1 lit. b , obowiązku zachowania nieprzekraczalnej linii zabudowy oraz postanowień § 4 ust.4 pkt 1 uchwały, dla działki (...) zostały utrzymane.

Zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego Gminy B. zatwierdzonym Uchwałą Rady Gminy Nr (...) z dnia 16.09.2004 r. działki nr (...) znajdowały się w terenie oznaczonym symbolem: 1.(...) – tereny produkcji przemysłowej, drobnej wytwórczości, przetwórstwa, magazynów, składów technicznej obsługi rolnictwa itp. ; (...) – drogi i ulice dojazdowe. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy B., zatwierdzonym Uchwałą Rady Gminy Nr (...) z dnia 27.01.2010 r. , działki nr (...) znajdowały się na terenie oznaczonym symbolem: (...) – tereny zabudowy mieszkaniowej o niskiej intensywności
i jednorodzinnej; A1/1KDD – tereny publicznej drogi dojazdowej.

Według Sądu I instancji analiza obu planów zagospodarowania przestrzennego pozwala na stwierdzenie, że zmiana planu zagospodarowania przestrzennego uniemożliwiła wykorzystanie działek o nr (...) zgodnie
z wcześniejszym przeznaczeniem, według którego znajdowały się w jednostce
o przeznaczeniu przemysłowym/produkcyjnym. Przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową, wolnostojącą, szeregową lub bliźniaczą umożliwia wykorzystanie wymienionych wyżej działek w inny sposób. Wymaga innego odbiorcy tych terenów, ale też daje inne możliwości inwestycyjne.

Uchwalony w 2010 r. (...), który spowodował zmianę jednostki na zabudowę mieszkaniową, z uwagi na bezpośrednie sąsiedztwo od strony północno
-wschodniej terenów przemysłowych/produkcyjnych, może mieć wpływ na cenę ofertową/transakcyjną działek budowlanych oraz może spowodować wydłużoną ekspozycję oferty do sprzedaży. Przeprowadzona przez biegłą J. O. (1) analiza rynku nieruchomości o charakterze mieszkaniowym oraz produkcyjno/przemysłowym wykazuje, że w tej lokalizacji ( gmina B.), nie ma wyraźnego rozróżnienia cen transakcyjnych. Pojawiają się ceny odbiegające od ceny średniej ale są one raczej wynikiem zapotrzebowania na konkretny teren/działkę. (...) o przeznaczeniu przemysłowym/produkcyjnym zdarzają się sporadycznie, co wynika z lokalizacji. Analizowany obszar ma
w przewadze charakter o walorach krajobrazowych i stanowi głównie zabudowę mieszkaniową i mieszkaniowo-pensjonatową. Nie są to obszary gdzie inwestorzy poszukują terenów produkcyjnych. Nie doszło do znacznego obniżenia wartości nieruchomości na skutek zmiany (...) ale do zmiany możliwości zainwestowania przedmiotowych działek. Wartość działki (...) ( o pow. 2147 m^{(

2)}) według (...) z 2004 r. określono na 136 549,00 zł , zaś według planu z 2010 r. na kwotę 133 973,00 zł. W przypadku działki (...) (o pow. 7737m^{(

2)}) jej wartość według (...) z 2004 r. określono na 555 439,00 zł a zgodnie z (...) z 2010 r. na kwotę 543 679,00 zł. Różnicę wartości pomiędzy w/w stanami (691988,00
– 677 652,00 = 14 336,00) określić należy na kwotę 14 336, 00 zł. (Wskazał Sąd, że w opinii , na skutek omyłki, różnice tę określono na 14 337,00 zł).

Wskazał Sąd Okręgowy, że poczynił ustalenia na podstawie dokumentów, zeznań świadków oraz zeznań powódki.

Według Sądu I instancji kluczowe znaczenie z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy i zasadności zgłoszonego przez powodowa spółkę (...) (roszczenia) miała opinia biegłego z zakresu architektury
i urbanistyki J. M. (1), zarówno główna jak i opinie uzupełniające: pisemna i złożona do protokołu rozprawy. Wprawdzie strona powodowa zakwestionowała ustalenia opinii, jednakże biegły w pisemnej opinii uzupełniającej szczegółowo odniósł się do postawionych przez powoda zarzutów. Dodatkowo strony miały możliwość bezpośredniego zadawania pytań biegłemu, który odniósł się szeroko do stanowiska strony powodowej, podtrzymując jednocześnie .wnioski opinii głównej. Opinia główna, pisemna opinia uzupełniająca wraz z ustną opinią uzupełniającą zostały wydane w sposób prawidłowy ze wskazaniem okoliczności stanowiących podstawę oceny końcowej opinii i uzasadnienia wniosków. W ocenie Sądu I instancji opinia była logiczna, rzeczowa oraz spójna i w pełni odpowiada wymogom formalnym a także merytorycznym stawianym tego typu ekspertyzom.

Sąd przyznał moc dowodową także opinii biegłej z zakresu szacowania nieruchomości i rzeczoznawcy majątkowemu J. O. (1). Również i ta opinia sporządzona została rzetelnie i fachowo, przez uprawniony do tego podmiot,
w zakresie posiadanych kompetencji i odpowiadała na pytanie Sądu. Na wniosek stron opinia była uzupełniana w celu usunięcia wszystkich wątpliwości
i wyjaśnienia zarzutów stron do opinii. Biegła stawiła się przed Sądem dla umożliwienia stronom bezpośredniego zadawania pytań . Sąd podzielił wnioski opinia głównej i ustnej opinii uzupełniającej i po dokonaniu korekty drobnej omyłki rachunkowej ( w końcowym wyliczeniu o 1 zł ) przyjął za podstawę swoich ustaleń .

Z tych przyczyn Sąd nie uwzględnił wniosków o dopuszczenie dowodu
z kolejnych opinii biegłych „bowiem okoliczność, ze strona nie zgadza się z treścią opinii i jej wnioskami nie uzasadnia uwzględnienia wniosku”.

Podał Sąd Okręgowy, że nie wziął pod uwagę opinii sporządzonej przez biegłego sądowego W. C. (1), który nie ma uprawnień biegłego
w zakresie architektury i urbanistyki . Okoliczność ta nie pozwala zatem na czynienie ustaleń faktycznych na podstawie sporządzonych przez niego opinii,
w zakresie oceny skutków zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwłaszcza, że biegły W. C. (1) nie posiada też uprawnień do projektowania budynków i budowli a jedynie do ich kosztorysowania. Biegły nie posiada zatem wiadomości specjalnych w zakresie ładu przestrzennego i jego kształtowania, niezbędnych w niniejszej sprawie.

Oceniając zasadność roszczeń powódki wskazał Sąd Okręgowy, że powódka domagała się odszkodowania, o którym mowa w przepisie art. 36 ust. 1 pkt
1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ( Dz. U. z 2012 r. poz. 647 ze zm.).

Zdaniem Sądu I instancji przesłanki wymienione w tym przepisie,
w odniesieniu do działki (...) nie zostały spełnione wobec czego roszczenie powódki w zakresie działki (...) uznał za bezzasadne bowiem – w ocenie Sądu
I instancji – zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z 2010 r. w zakresie działki (...) nie pociągnęła za sobą uniemożliwienia lub istotnego ograniczenia możliwości korzystania z tej działki przez powoda w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem.

Ustaleń tych dokonał Sąd Okręgowy na podstawie opinii biegłego J. M. (1), przyjmując, że zmiana Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego w 2010 r. dla działki (...) w całości utrzymała dotychczasowe przeznaczenie terenu produkcji przemysłowej, oznaczonego – 1.(...) z 2004 r. , jako teren zabudowy produkcyjnej, oznaczony – (...) w 2010 r. Przeznaczenie w obu planach jest limitowane zakazem wykraczania negatywnego oddziaływania na środowisko poza granice działki i uciążliwości poza rozgraniczenia teren P, w związku z ustaleniami Studium uwarunkowań
i kierunków rozwoju gminy ( pkt 3. 10 opinii głównej) i przepisami szczególnymi. Zapis planu miejscowego (wynikający ze) zmiany fragmentów Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego gminy B. z dnia 28 kwietnia 2010 r. jest zgodny z wymaganiami przepisów w zakresie obowiązkowego określania
w projektach planów miejscowych parametrów i wskaźników zabudowy (w tym nieprzekraczalnych linii zabudowy) i nie wprowadza dodatkowych ograniczeń inwestowania, poza utrzymaniem dotychczasowej konieczności wykazania, iż uciążliwości nowego zainwestowania w zakresie działalności produkcyjnej nie będą wykraczać poza granice terenu A1/2P. Wskazał Sąd, że interpretacja biegłego odnośnie wymienionego zapisu zgodna jest też z opinią Starostwa Powiatowego. Nie nastąpiła zmiana co do przeznaczenia i sposobu użytkowania
a rozbudowa zakładu powoda jest możliwa na zasadach jakie określa plan. Biegły dokonał szczegółowej i wszechstronnej analizy możliwości rozwoju prowadzonej przez powoda działalności i rozbudowy zakładu i przyjął, że istnieje możliwość rozbudowy zakładu powoda na działce (...), przy czym intensywność wykorzystania terenu, w granicach wielkości powierzchni wskazanych w opinii (pkt 6.2 opinii podstawowej) zależy od decyzji i projektu inwestora. Ustalenie nieprzekraczalnej linii zabudowy dla nieruchomości powoda nie ogranicza korzystania z całej nieruchomości w dotychczasowy sposób ani nie ogranicza możliwości znacznej rozbudowy zakładu zgodnie z przeznaczeniem. Sposób ustalenia parametrów zabudowy w planie miejscowym, w tym obowiązującej linii zabudowy, zgodnie z zasadami i rzemiosłem urbanistycznym oraz na podstawie wymagań ustawy, stanowi wyłączne prawo gminy do określenia sposobu wykonywania prawa własności i nie narusza praw własności. Uszczegółowienie przez gminę wskaźników urbanistycznych dla nieruchomości powoda w zmianie planu nie może być traktowane jako istotne ograniczenie zarówno dotychczasowego użytkowania jak i możliwej rozbudowy zakładu, czyli nie może być mowy o jakiejkolwiek utracie wartości nieruchomości. Potencjał inwestycyjny działki według planu z 2004 r. był nieokreślony i niósł duże ryzyko jeśli chodzi
o skuteczność inwestycji. Plan z 2010 r. ustabilizował faktyczny potencjał inwestycyjny i jest on niemały. W ocenie biegłego potencjał inwestycyjny działki obecnie jest większy bo jest on określony a wcześniej nie był określony.

Dalej wywiódł Sąd, że bezsporne jest, że przed 2010r. inwestor nie sporządził projektu inwestycyjnego i nie uzyskał pozwolenia na budowę. Zamierzenia inwestycyjne powoda, nie zostały doprecyzowane w żadnym dokumencie i przed zmianą planu nie zostały przedstawione pozwanej Gminie. Ponadto dodał Sąd I instancji, że oczekiwania inwestora lub właściciela nieruchomości w zakresie określonego sposobu jej zagospodarowania, zgodnie
z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, mogą być przedmiotem wniosku do planu, ale nie są wiążące dla gminy przy sporządzaniu planu, a więc nie mogą stanowić podstawy do roszczeń w przypadku ich nieuwzględnienia w ustaleniach planu. Powódka nie korzystała z prawa do udziału w procesie sporządzania planu z 2010 r., nie składała wniosków, uwag do projektu planu, nie uczestniczyła w dyskusji podczas wyłożenia publicznego projektu planu w zakresie planowanych inwestycji na działce (...).

Ostatecznie przyjął Sąd Okręgowy, że powódka może użytkować działkę (...) w sposób dotychczasowy, natomiast dalsze inwestycje także rozbudowa istniejącego zakładu są możliwe i muszą być realizowane na zasadach jakie określa plan miejscowy. Według Sądu Okręgowego nie ogranicza to użytkowania
i nie stanowi szkody w rozumieniu art. 36 ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym, dlatego też przeprowadzenie dowodu na okoliczność wysokości szkody w oparciu o powołany przepis ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym było w odniesieniu do działki (...) „bezprzedmiotowe”.

W zakresie skutków wprowadzenia zmian w planie zagospodarowania przestrzennego w odniesieniu do działek (...) stwierdził Sąd I instancji, że zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego gminy B. z 2004 r. obie działki znajdowały się na terenie oznaczonym symbolem: 1.(...) – tereny produkcji przemysłowej, drobnej wytwórczości, przetwórstwa, magazynów, składów technicznej obsługi rolnictwa itp., (...) – drogi i ulice dojazdowe, zaś według planu miejscowego gminy B. z 2010 r. znajdują się na terenie oznaczonym symbolem : (...) – tereny zabudowy mieszkaniowej
o niskiej intensywności i jednorodzinnej, (...) – tereny publicznej drogi dojazdowej. W konsekwencji – zdaniem Sądu Okręgowego – zmiana planu uniemożliwiła wykorzystanie działek zgodnie z przeznaczeniem określonym
w planie z 2004 r. tj. przemysłowo- produkcyjnym. Obecne przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową wolnostojącą, szeregową lub bliźniaczą uniemożliwia wykorzystanie działek w inny sposób. Wskutek tej zmiany nie doszło do znacznego obniżenia wartości tych działek ale do zmiany możliwości zainwestowania przedmiotowych działek. Uwzględniając wymienione okoliczności oraz istniejącą uprzednio (według planu z 2004 r. ) potencjalną możliwość wykorzystania tych działek dla celów prowadzonej przez powodową spółkę działalności gospodarczej, Sąd Okręgowy przyjął, że poniesiona przez powódkę szkoda stanowi różnicę wartości „pomiędzy stanami” wynoszącą 14. 336 zł. (omyłkowo przez biegłą wyliczoną na 14 337 zł). Z tych względów, Sąd Okręgowy uznał za uzasadnione żądanie powódki w części dotyczącej żądania odszkodowania z tytułu zmiany przeznaczenia działek (...).

Jako podstawę orzeczenia o odsetkach powołał Sąd Okręgowy art. 37 ust.
9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zgodnie z którym wykonanie obowiązku wynikającego z roszczeń, o których mowa w art. 36 ust.
1-3, powinno nastąpić w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku, chyba, że strony postanowią inaczej. W przypadku opóźnienia w wypłacie odszkodowania lub w wykupie nieruchomości właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości przysługują odsetki ustawowe. Wezwanie do zapłaty odszkodowania z dnia 28 listopada 2012 r. powód otrzymał w dniu 29 listopada 2012 r. zatem termin wymagalności roszczenia minął 29 maja 2013 r. Dodał Sąd, że w pierwszym wezwaniu z 29 marca 2011 r. powód nie zgłaszał roszczenia odszkodowawczego lecz domagał się wykupu działki a pierwszym pismem,
w którym powód domagał się odszkodowania było pismo z 28 listopada 2012 r.

W pozostałym zakresie powództwo Sąd Okręgowy oddalił., a kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c.

O nieuiszczonych kosztach należnych Skarbowi Państwa orzekł Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych ( Dz. U. z 2016 r. poz. 623) w związku z art. 100 k.p.c.

Wymieniony wyrok zaskarżyła powódka w całości zarzucając:
[A] naruszenie przepisów postępowania, które mają istotny wpływ na wynik sprawy:

[1] naruszenie art. 233 §1 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a - w konsekwencji - błędne przyjęcie, że opinia biegłego sądowego - J. M. z dnia 23 marca 2016 roku dawała podstawy do ustalenia, iż zmiana planu zagospodarowania przestrzennego, która została dokonana uchwałą Rady Gminy nr (...) z dnia 28 kwietnia 2010 roku nie pociągnęła za sobą uniemożliwienia lub istotnego ograniczenia możliwości korzystania z działki nr (...) w sposób zgodny
z jej dotychczasowym przeznaczeniem [w zakresie jej dotychczasowych możliwości inwestycyjnych], podczas, gdy należało przyjąć, że opinia ta nie mogła stanowić podstawy do czynienia tego typu ustaleń, gdyż biegły
w ogóle nie analizował potencjalnej możliwości zabudowy działki nr (...) na gruncie (...) z 2004 roku, a ustalenie to było kluczowe z punktu widzenia podstawy materialnoprawnej powództwa [art. 36 ust. 1 pkt [1] Ustawy];

[2] naruszenie art. 233 §1 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a - w konsekwencji - oparcie zaskarżonego rozstrzygnięcia na opinii biegłego sądowego - J. M. z dnia 23 marca 2016 roku, której główna konkluzja nie wynikała z jej treści [ustaleń dokonanych przez biegłego], przez co nie mogła ona zostać uznana przez Sąd
I instancji, jako logiczna, rzeczowa i spójna, a więc nie mogła stanowić podstawy czynienia ustaleń w zakresie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia ninieszej sprawy;

[3] naruszenie art. 233 §1 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a - w konsekwencji - oparcie rozstrzygnięcia na opinii biegłego - J. M., w szczególności pominięcie, że prawa Gminy wynikające z tzw. władztwa planistycznego nie mają żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a więc nie sposób było zaakceptować poglądu biegłego - J. M., według którego - z uwagi na to, że wyznaczenie nieprzekraczalnych linii zabudowy mieści się w zakresie tzw. władztwa planistycznego Gminy - to nie może ograniczać dotychczasowego przeznaczenia działki (...), podczas gdy należało przyjąć, iż teza ta jest nieracjonalna, nielogiczna, sprzeczna z doświadczeniem życiowym
i narusza regułę określoną w art. 36 ust. 1 pkt [1] Ustawy, która nakazuje badać wyłącznie to, jaki jest faktyczny wpływ wyznaczenia linii zabudowy na potencjalne możliwości inwestycyjne działki nr (...);

[4] naruszenie art. 233 §1 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a - w konsekwencji - błędne pominięcie ustaleń zawartych w opinii biegłego sądowego - W. C., podczas, gdy należało przyjąć, że stanowisko wyrażone w tej opinii winno stanowić podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie lub - co najmniej - stanowić wsparcie Sądu Okręgowego przy ocenie dowodu z opinii biegłego - J. M.;

[5] naruszenie art. 233 §1 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a - w konsekwencji - błędne pominięcie ustaleń zawartych w opinii prywatnej A. M. z dnia 13 maja 2016 roku, która winna wzbudzić wątpliwość Sądu I instancji w zakresie wiarygodności ustaleń dokonanych w opinii przez biegłego sądowego
- J. M. z dnia 23 marca 2016 roku;

[6] naruszenie art. 227 k.p.c., poprzez oddalenie wniosku powódki z dnia 28 czerwca 2016 roku o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego
z zakresu urbanistyki i architektury, mimo, iż przeprowadzenie tego dowodu miało istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy;

[7] naruszenia art. 233 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a - w konsekwencji - oparcie zaskarżonego rozstrzygnięcia na opinii biegłego - J. M., która nie zawierała ustaleń istotnych
z punktu widzenia podstawy materialnoprawnej powództwa tj. ustaleń
w zakresie wpływu zmiany przeznaczenia nieruchomości sąsiednich do działki nr (...) na jej potencjalne możliwości inwestycyjne,
z uwzględnieniem również tego, że wszystkie działki powódki stanowiły jedną całość gospodarczą, przez co i wycena szkody spowodowanej poprzez wprowadzenie MPZP z 2010 roku winna obejmować wszystkie działki,
a nie wyłącznie działki (...) i - odrębnie - działkę (...);

[B] naruszenia prawa materialnego:

[8] naruszenie art. 36 ust. 1 pkt [1] ustawy z dnia 27 marca 2003 roku
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na pominięciu, że znajduje on zastosowanie
w sytuacji, w której dochodzi do uniemożliwienia lub istotnego ograniczenia nie tylko rzeczywistego [faktycznego], lecz również potencjalnego [możliwego] sposobu korzystania z nieruchomości;

[9] naruszenie art. 36 ust. 1 pkt [1] Ustawy, poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na pominięciu, iż przesłanka „istotnego ograniczenie dotychczasowego przeznaczenia nieruchomości” odnosi się nie tylko do ogólnego przeznaczenia nieruchomości [np. teren przemysłowy], lecz nakazuje uwzględnić wszelkie ograniczenia dotychczasowych możliwości jej zabudowy tj. wprowadzenie wszelkich warunków, od których spełnienia uzależniona jest możliwość zabudowy nieruchomości, powodujących zmniejszenie potencjału inwestycyjnego nieruchomości;

[ 10] naruszenie art. 36 ust. 1 pkt [1] Ustawy, poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na pominięciu, że norma ta nie uzależnia roszczeń właściciela nieruchomości od tego, czy zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego [dalej: (...)] została dokonana w sposób zgodny
z zakresem tzw. władztwa planistycznego Gminy, lecz wymaga ustalenia wyłącznie faktycznego wpływu dodatkowych warunków zabudowy na potencjalne możliwości inwestycyjne nieruchomości, które istniały pod rządami „starego” MPZP;

[11] naruszenie art. 36 ust. 1 pkt [1] Ustawy, poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, iż istotne są wyłącznie zmiany przeznaczenia działki (...), podczas, gdy należało przyjąć, że art. 36 ust. 1 pkt [1] Ustawy obejmuje swoją dyspozycją również sytuację uchwalenia, bądź zmiany planu zagospodarowania przestrzennego nieruchomości sąsiednich tj. należało również rozważyć wpływ zmiany przeznaczenia nieruchomości sąsiednich na możliwość korzystania z działki nr (...) w sposób zgodny
z jej dotychczasowym przeznaczeniem;

[12] naruszenie art. 36 ust. 1 pkt [1] Ustawy, poprzez jego bezpodstawne niezastosowanie w niniejszej sprawie;

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżąca wniosła o:

[a] dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu rzeczoznawstwa majątkowego, na okoliczność ustalenia wpływu zmiany MPZP w 2010 roku na wartość działek (...);

[b] zmianę wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 12 stycznia 2017 roku [sygn. akt: I C 115/13] poprzez uwzględnienie powództwa
w całości;

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

[c] zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Przede wszystkim zauważyć należy, że powódka zaskarżyła w całości wyrok Sądu Okręgowego, pomimo iż jej żądanie zostało częściowo uwzględnione przez zasądzenie w punkcie 1 zaskarżonego wyroku kwoty 14.336 zł z odsetkami ustawowymi od 30 maja 2013 r.

Zaskarżając wyrok także w części uwzględniającej powództwo skarżąca podała, że mimo iż punkt 1 zaskarżonego wyroku jest częściowo zgodny z żądaniem pozwu, to jest on wynikiem błędnej wykładni prawa materialnego i naruszeń przepisów postępowania, w związku z czym powódka ma interes
w zaskarżeniu również tej części orzeczenia, gdyż prawidłowe zastosowanie przepisów doprowadziłoby do wydania korzystniejszego orzeczenia.

Przystępując do oceny dopuszczalności apelacji w tej części, należy podkreślić, że w utrwalonym i w zasadzie jednolitym orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. postanowienie z 8 kwietnia 1997 r., I CKN 57/97, OSNC 1997 nr11 poz. 166, z dnia 6 marca 2007 r., II PZ 83/06, OSNP 136 uchwała SN z 15 maja 2014 r., III CZP 88/13 (zasada prawna), OSNC 2014, nr 11 poz. 108) dominuje stanowisko, że przesłanką formalną środka zaskarżenia jest istnienie interesu prawnego w zaskarżeniu (gravamen), którego brak uzasadnia odrzucenie środka zaskarżenia z powodu jego niedopuszczalności. Pokrzywdzenie orzeczeniem, uzasadniające istnienie wymienionego interesu polega na całkowitym bądź częściowym nieuwzględnieniu żądań (obrony) i uwidacznia się przez porównanie twierdzeń skarżącego o przysługujących mu prawach
z rozstrzygnięciem o tych prawach zawartych w orzeczeniu.

W takim stanie rzeczy, w sytuacji gdy skarżąca z dochodzonej w postępowaniu przed Sądem I instancji kwoty 3.588.756,91 zł uzyskała 14.366 zł nie można przyjąć, by rozstrzygnięcie uwzględniające powództwo w tej części było dla skarżącej niekorzystne.

W nawiązaniu do wywodów apelacji w tym zakresie zauważyć należy, że zasądzając na rzecz powódki wymienioną kwotę Sąd I instancji zastosował prawidłowo zarówno przepisy postępowania jak i prawo materialne.

W takiej sytuacji nie można zatem przyjąć, że powódka ma interes prawny w zaskarżeniu wyroku Sądu I instancji w części uwzględniającej powództwo wskutek czego apelacja powódki zaskarżająca wyrok w tej części podlegała odrzuceniu jako niedopuszczalna (art. 370 kpc).

Przystępując do oceny zarzutów apelacji zauważyć należy, że sprowadzają się one do zarzutu naruszenia przepisów postępowania, a to art. 233 § 1 kpc, który skarżąca przedstawia w kilku aspektach oraz naruszenia art. 227 kpc jak również naruszenia prawa materialnego, a to art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, którego naruszenie prezentuje również w kilku aspektach.

Analiza wymienionych zarzutów prowadzi do wniosku, że zarzuty naruszenia art. 233 § 1 kpc sprowadzają się w istocie do kwestionowania stanowiska Sądu I instancji, który – zdaniem skarżącej – bezzasadnie oparł swoje rozstrzygnięcie na opinii biegłego J. M. (1), a nie uwzględnił opinii biegłego W. C. oraz pominął ustalenia zawarte w opinii prywatnej sporządzonej przez A. M..

Co do tej ostatniej kwestii to – jak słusznie zauważa Sąd Okręgowy – tzw. „opinia prywatna” nie stanowi dowodu w sprawie, a jest tylko umotywowanym (przez specjalistę) stanowiskiem strony. Tak też należy traktować tę opinię, która – wbrew poglądowi wyrażonemu w apelacji – nie musiała wzbudzić wątpliwości Sądu I instancji w zakresie wiarygodności ustaleń dokonanych przez biegłeg
J. M., o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

Wbrew bowiem zarzutom skarżącej Sąd I instancji dokonał trafnych ustaleń co do tego czy zaistniały przesłanki do przyjęcia, że zmiana planu zagospodarowania przestrzennego dokonania uchwałą Rady Gminy B. z 28 kwietnia 2010 r. nie wpłynęła w istotny sposób na przeznaczenie działki (...). Trafnie Sąd I instancji oparł się w tym zakresie na opinii biegłego J. M. (1).

Biegły w sposób wszechstronny i rzeczowy dokonał oceny zapisów obu planów (z 2004 i 2010 roku). Przekonująco wyjaśnił też jak należy rozumieć zapis § 3 ust. 1 pkt 1 lit. b uchwały Rady Gminy Nr (...) z 28 kwietnia 2010 r. posługując się w tym zakresie opinią starostwa Powiatowego z 13 grudnia 2013 r. (k . 1347), przyjmując, że zapis ten nie wprowadza dodatkowych ograniczeń inwestowania poza utrzymaniem dotychczasowej konieczności wykazania, że uciążliwości nowego zainwestowania w zakresie działalności produkcyjnej nie będą wykraczać poza granice terenu A1/2P (pkt 6.3. opinii).

W nawiązaniu do zarzutów apelacji podkreślenia wymaga, że to
A. M. błędnie zinterpretowała wymieniony zapis § 3 ust. 1 pkt 1 lit. b uchwały Rady Gminy Nr (...) z 28 kwietnia 2010r, odmiennie niż to wskazuje w swej opinii m. in. Starosta (...). Już zatem z tej przyczyny stanowisko prezentowane przez wymienioną w opinii prywatnej nie musiało wzbudzić wątpliwości Sądu I instancji w zakresie wiarygodności ustaleń dokonanych przez biegłego J. M., który jest specjalistą w tej dziedzinie
i którego opinię trafnie Sąd I instancji przyjął za podstawę swoich ustaleń. Wymieniony biegły w sposób wszechstronny, przekonujący i logiczny uzasadnił swoje stanowisko i to w opinii zasadniczej jak i opiniach uzupełniających (pisemnej i ustnej).

W konsekwencji aprobować należy stanowisko Sądu I instancji, który rozstrzygając sprawę nie posłużył się opinią biegłego W. C., który nie jest specjalistą w zakresie planowania i zagospodarowania, a biegłym z dziedziny kosztorysowania i w swej opinii w sposób wadliwy ocenił przesłanki zmiany planu, co nie dziwi skoro nie jest on specjalistą w tej dziedzinie i powinien był odmówić sporządzenia opinii.

Trafnie też biegły J. M. przyjmuje, że po zmianie planu nie uległy ograniczeniu możliwości inwestowania przez powódkę. Uszczegółowiono tylko
w zmienionym planie (stosownie do wymogów ustawy) wymogi, jakie powinny spełniać ewentualne przedsięwzięcia inwestycyjne czego nie zawierał plan zagospodarowania w wersji z 2004 roku.

Nie naruszył Sąd I instancji ani art. 233 § 1 kpc w żadnym z aspektów wymienionych w apelacji podobnie jak art. 227 kpc uznając opinię biegłego za wystarczającą do wydania rozstrzygnięcia.

W oparciu o prawidłowo dokonane ustalenia faktyczne w oparciu o opinię biegłego J. M. oraz biegłej J. O. trafnie zastosował art. 36 ust. 1 pkt
1 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Z wymienionych przyczyn nie było też podstaw do uzupełnienia materiału sprawy przez dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, o co wnosiła powódka
w apelacji. Zarzut naruszenia art. 227 kpc okazał się także nieuzasadniony.

Zauważyć przy tym należy, że powódka wnosiła o dopuszczenie dowodu
z opinii biegłego sądowego z zakresu rzeczoznawstwa majątkowego, podczas gdy dla rozstrzygnięcia sprawy niezbędna była opinia biegłego z zakresu urbanistyki a taką specjalnością legitymuje się biegły J. M. (1), który wykazał się znajomością rzeczy.

W konsekwencji, w oparciu o prawidłowo zebrany i należycie, w granicach swobodnej oceny, oceniony materiał sprawy Sąd Okręgowy prawidłowo zastosował prawo materialne, a to art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym przywołując, że wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego Gminy B. uległo zmianie przeznaczenie działek (...) wskutek czego powódka doznała rzeczywistej szkody
w wysokości 14.336 zł, czego skarżąca w istocie nie kwestionuje.

Twierdzi natomiast, że szkoda, której doznała jest wyższa, a to głównie
z tej przyczyny, że wskutek zmiany planu nastąpiło „istotne ograniczenie dotychczasowego przeznaczenia nieruchomości w postaci działki (...) oraz wszystkich pozostałych działek powódki.

Tymczasem z materiału zebranego w sprawie nie wynika by także istotne organicznie przeznaczenia działek (poza 82/27 i 82/54) nastąpiło.

Trafnie zatem przyjął Sąd I instancji, że powódka nie udowodniła by wskutek zmiany planu doznała wyższej szkody niż 14.336 zł, a zatem z braku przesłanek do uwzględnienia żądania w wyższym zakresie iż wymieniony, na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy, powództwo w pozostałej części oddalił.

Z powołanych przyczyn apelacja powódki w pozostałym zakresie okazała się bezzasadna wskutek czego ulegała oddaleniu (art. 385 kpc) a powódka jako przegrywająca sprawę w postępowaniu apelacyjnym obowiązana jest zwrócić pozwanej oraz interwenientowi ubocznemu koszty postępowania odwoławczego (art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 99 kpc).

SSO del. Aneta Pieczyrak-Pisulińska

SSA Mieczysław Brzdąk

SSA Lucyna Świderska-Pilis

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE