UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12.01.2021r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z urzędu dokonał ponownego ustalenia wysokości emerytury A. K. przyznanej po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego na podstawie art.24 ustawy emerytalnej, poczynając od (...) czyli od dnia przyznania tego świadczenia w formie zaliczkowej i od dnia, od którego mogłaby być podjęta wypłata tej emerytury, przy czym emerytura została wyliczona bez pomniejszenia o pobrane emerytury wcześniejsze stosownie do art.194i oraz art.194j ustawy o emeryturach i rentach z FUS wprowadzonych w związku z wyrokiem TK z 6.03.2019r.

Odwołanie od tej decyzji ZUS wniosła do Sądu A. K., kwestionując wyliczenie organu rentowego, zwłaszcza poprzez zaprzestanie waloryzacji kapitału początkowego.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

A. K. urodziła się w dniu (...)

Poza sporem jest, że po osiągnięciu wieku 55 lat wystąpiła o emeryturę wcześniejszą i prawo do niej uzyskała od 11.04.2008r., co zostało stwierdzone decyzją z dnia 08.05.2008r.

Emeryturę tę miała wyliczoną według starych zasad, to jest stosownie do art.53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (czyli z uwzględnieniem 24% ówczesnej kwoty bazowej, stażu ubezpieczeniowego 34 lat 1 miesiąca okresów składkowych oraz 4 miesięcy okresów nieskładkowych oraz zastosowaniem podstawy wymiaru składek z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego życia).

Poza sporem jest, że odwołująca się pobierała tę emeryturę, a ponieważ kontynuowała zatrudnienie miała ją na wniosek przeliczaną poprzez zwiększanie okresów składkowych.

Następnie wnioskiem z dnia 25.05.2013r. zwróciła się do ZUS o przyznanie emerytury po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego. Świadczenie to uzyskała od (...) to jest od osiągnięcia wieku emerytalnego, co zostało stwierdzone decyzją z dnia28.08.2013r.

Emerytura została wyliczona w nowym systemie, to jest wg art.26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS czyli z uwzględnieniem :

- zwaloryzowanych składek wpłaconych od 01.01.1999r. (89.837,61 zł)

-zwaloryzowanego kapitału początkowego wyliczanego na 1.01.1999r.(337.559,70zł)

- średniego dalszego trwania życia według tabel 253,70 miesięcy oraz z odjęciem pobranych emerytur wcześniejszych, które stanowiły kwotę 95082,33zł.

Świadczenie to wyliczone w kwocie 1309,79zł okazało się mniej korzystne niż emerytura wcześniejsza i wypłata emerytury z wieku powszechnego została zawieszona.

Emerytura ta miała charakter zaliczkowy, z uwagi na to, że odwołująca się kontynuowała zatrudnienie i rozliczenie roczne z osiąganego dochodu za rok 2013 mogło mieć wpływ na wysokość pobranych emerytur wcześniejszych, o które pomniejszane było wliczenie świadczenia emerytalnego w systemie składki zdefiniowanej. ( decyzja k 19 akt ZUS plik II).

W efekcie okazało się, że dochód z zatrudnienia nie spowodował ograniczenia wypłaty emerytury wcześniejszej i pierwotne wyliczenie nie podlegało zmianie.

Decyzja z dnia 26.03.2014r. potwierdzała, że do wyliczenia emerytury w formie zaliczkowej przyjęte były prawidłowe wartości składek, kapitału, pobranych emerytur wcześniejszych. Emerytura z wieku powszechnego nadal nie była korzystniejsza niż wypłacana emerytura wcześniejsza i nie podjęto jej wypłaty. ( k 31 akt ZUS plik II)

W wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 r. (sygn. akt P 20/16) stwierdzono, że: „Art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 oraz z 2019 r. poz. 39), w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017 r., w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w 1953 r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”.

W dniu 10.07.2020r. weszła w życie ustawa z 19.06.2020r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U 2020 poz. 1222) realizująca powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego nakazujący ustawodawcy wprowadzenie odpowiednich regulacji mających na celu sanację konstytucyjności sytuacji prawnych, w których zastosowano art.25 ist.1b ustawy z 17.12.1998r o emeryturach i rentach z FUS.

W przywołanej ustawie z 19.06.2020r. w art.1 dodany do ustawy z 17.12.1998r. e emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2020 poz. 53,251 i 598) po art.194 art.194i i art.194j w brzemieniu:

Art.194i : Do ustalenia podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art.24 ubezpieczonego urodzonego w 1953r. nie stosuje się przepisu art.25 ust.1b, jeżeli wniosek o przyznanie tej emerytury zgłosił w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z 19.06.2020r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, pod warunkiem, że prawo do emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego ma ustalone na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1.01.2013r.

Art.194j : 1.Kwotę emerytury przyznanej na podstawie art.24 ubezpieczonemu urodzonemu w 1953r., który wcześniej pobierał emeryturę wymienianą w art.25 ust.1b na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1.01.2013r. ustala się ponownie od podstawy ustalonej z zastosowaniem art.194i

2.Przeliczeniu podlega podstawa obliczenie emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury.

3.Do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia przyjęte w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości świadczenia.

4. Emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art.24, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone – od dnia, od którego mogłaby być podjęte wypłata. 5. Jeżeli ponownie ustalona wysokość emerytury przyznanej na podstawie art.24 jest wyższa od wypłacanej dotychczas, emerytowi wypłaca się wyrównanie. Kwotę wyrównania stanowi różnica między sumą kwot emerytur jakie przysługiwałyby w okresie od dnia, o którym mowa w ust.4, do dnia wydania decyzji, o której mowa w ust.1, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie.

Jak widać skutkiem tej regulacji jest zmiana sposobu wyliczenia emerytury przyznanej po ukończeniu wieku powszechnego jedynie w tym zakresie, że od sumy zgromadzonych zwaloryzowanych składek i zwaloryzowanego kapitału początkowego nie odejmuje się kwoty pobranych składek. Takie wyliczenie wykonane zostało co do odwołującej się decyzją z dnia 12.01.2021r. W wyliczeniu tym prawidłowo uwzględnia się te same wartości zgromadzonych składek i kapitału początkowego jak w decyzji z 28.06.2013r. i jedynie nie odejmuje się od ich sumy kwot pobranych emerytur wcześniejszych.

W efekcie tego wyliczenia emerytura na dzień jej nabycia czyli (...) wynosi 1684,58zł, natomiast na 01.01.2021, po corocznych waloryzacjach wynosi 2005,49zł.

Jest świadczeniem miej korzystnym niż wypłacana dotąd emerytura wcześniejsza, dlatego nie podjęto jej wypłaty i nadal będzie wypłacana emerytura wcześniejsza.

Odwołanie sprowadza się do podważania zaskarżonej decyzji jako pomijającej fakt, że emerytura była przyznana dopiero w 2014r. a nie w momencie przyznania świadczenia w formie zaliczkowej w 2013r. Odwołująca się zarzuciła też zaprzestanie waloryzowania kapitału początkowego.

Jest to zarzut bezpodstawny, gdyż decyzja z 12.01.2021r. odpowiada regulacji wprowadzonej w wykonaniu omawianego orzeczenia, gdzie istota problemu sprowadzała się do potrącenia pobranych emerytur wcześniejszych.

W niniejszej sprawie mimo, że nie potrąca się już pobranych emerytur wcześniejszych, emerytura wcześniejsza wyliczana według starych zasad nadal jest świadczeniem korzystniejszym, dlatego słusznie ZUS nie podjął wypłaty emerytury przyznanej po ukończeniu wieku powszechnego w tzw. systemie zdefiniowanej składki. Wyliczenie świadczenia posługuje się tymi samymi składnikami co w dacie nabycia emerytury z wieku powszechnego i jedynie nie dokonuje się odjęcia pobranych emerytur wcześniejszych.

Odwołująca się nie ma racji twierdząc, że dopiero w 2014r. nabyła emeryturę z wieku powszechnego, a nie w 2013r. gdy wyliczono ją zaliczkowo. Wbrew jej stanowisku decyzja z dnia 28.06.2013r. jest decyzją przyznającą emeryturę w rozpatrzeniu wniosku z 28.05.2013r. gdyż odwołująca się spełniała już wszystkie warunki do nabycia emerytury po osiągnięciu wieku powszechnego. Nie zmienia tego fakt, że świadczenie w 2013r. ustalono w formie zaliczkowej, do czasu rozliczenia rocznego z pobieranych emerytur wcześniejszych.

Decyzja z 26.03.2014r. nie wprowadzała żadnych nowych elementów do wyliczenia pierwotnego, bo okazało się, że przychód z 2013r. nie spowodował ograniczenia wysokości wypłacanych emerytur wcześniejszych i do odliczenia pozostała ta sama kwota wynikająca z sumy pobranych emerytur (co podano w decyzji z 17.03.2014r. o rozliczeniu rocznym) . Co prawda decyzja z 26.03.2014r. w odniesieniu do zwaloryzowanego kapitału zawiera na skutek omyłki organu rentowego inną kwotę

(37539,70zł) zamiast 337539,70 zł, ale do wyliczenia przyjęto prawidłowa kwotę kapitału zwaloryzowanego na czas przyznania emerytury. Nie ma żadnych podstaw prawnych do kolejnego waloryzowania kapitału początkowego po przyznaniu emerytury. Po tej dacie waloryzacjom rocznym podlega świadczenie emerytalne, a nie poszczególne jego elementy.

Wbrew twierdzeniu odwołującej się decyzja zaliczkowa podlegała zaskarżeniu na normalnych zasadach, o czym pouczenie zawarte jest w druku decyzji z 28.06.2013r.

Doliczenie kolejnych składek odprowadzonych przez odwołującą się, która po przyznaniu emerytury wcześniejszej kontynuowała zatrudnienie nie spowodowało zmiany w relacji między emeryturami, bo nadal korzystniejsze jest świadczenie wyliczane w starym systemie.

Doliczenie do emerytury przyznanej „ po nowemu „ to jest w systemie zdefiniowanej składki polega na dodaniu do emerytury wartości składek podzielonej przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku w dniu złożenia wniosku o doliczenie, a wniosek może być złożony raz w roku lub po ustaniu ubezpieczenia.

Kolejne lata podlegania ubezpieczeniu pracowniczemu są doliczane do świadczenia wyliczonego w starym systemie poprzez zwiększanie ilości okresów składkowych branych pod uwagę przy wyliczaniu świadczenia, przy czym wnioski mogą być składane nie częściej niż 1 raz w kwartale.

Ilość okresów składkowych wzrastała powodując na tyle istotny wzrost emerytury liczonej w starym systemie, że w efekcie po waloryzacji. emerytura wcześniejsza nadal jest korzystniejsza niż emerytura wyliczona w nowym systemie., stąd słuszne jest zawieszenie wypłaty emerytury, o czym mowa w decyzji z 12.01.2021r.

W tym stanie rzeczy odwołanie w ocenie Sądu jest bezzasadne i zgodnie z art.477¹⁴ § 1 kpc orzeczono jak w wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE