UZASADNIENIE

Małoletnia powódka reprezentowana przez ojca wniosła o zasądzenie od pozwanej alimentów w wysokości po 600 zł miesięcznie, płatnych do 10 – go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźniania z płatnością którejkolwiek rat do rąk ojca małoletniej, od dnia wniesienia pozwu. Wniosła także o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu podano, że małoletnia uprawniona jest córką pozwanej. Na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 26 czerwca 2018 roku wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią pozostawiono obojgu rodzicom, powierzając nieprzemiennie pieczę nad małoletnią obu stronom, z ustaleniem miejsca zamieszkania przy ojcu. Ugodą z 21 sierpnia 2019 roku zawartą przed Sądem Rejonowym w Rybniku w sprawie o sygn. IV Nsm 465/19 strony ustaliły, że pozwana będzie realizować pieczę nad małoletnią zabierając ją do swojego miejsca zamieszkania w co drugi piątek miesiąca o godz. 15:00 z zobowiązaniem do przekazania małoletniej ojcu w najbliższa niedzielę o godz. 18:30 oraz w środę przypadającą o spotkaniu weekendowym od 15:00 do czwartku do godziny 18:00, a w pozostałe dni w każdą środę od godz. 15:00 do godz. 18:00. Matka małoletniej dotychczas nie realizowała obowiązku alimentacyjnego wobec córki. Od dnia wydania wyroku rozwodowego zmieniła się sytuacja materialna stron. Pozwana rozpoczęła pracę zarobkową, a ojciec małoletniej powódki założył rodzinę, zakupił mieszkanie, na które musiał zaciągną kredyt. Ojciec małoletniej pracuje w (...) Grupie (...), gdzie otrzymuje wynagrodzenie w kwocie ok. 3.500 – 4.000 zł miesięcznie. Jego miesięczne koszty utrzymania wynoszą 2.234,53 zł, natomiast miesięczne koszty utrzymania małoletniej wynoszą odpowiednio 1.273,33 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu podniosła, że powódka nie zwracała się do pozwanej co do partycypowania w większym stopniu niż dotychczas. Wskazała nadto, że jest osobą bezrobotną i nie jest w stanie łożyć na małoletnią alimentów w kwocie 600 zł miesięcznie. Wcześniej pozwana zatrudniona była jako sprzątaczka w (...) nr 3 w R. do 31 marca 2020 roku. Pozwana nie była jednak w stanie pogodzić pracy w trybie dwuzmianowym z opieką nad 2,5 letnią córką R. i dlatego zrezygnowała z pracy. Wskazała, że z zawodu jest cukiernikiem. Podniosła nadto, że ojciec małoletniej powódki wylicza koszty utrzymania małoletniej na kwotę 1.274 zł, przy czym otrzymuje on świadczenie wychowawcze 500+, a zatem część wydatków na małoletnią winien czynić z tej kwoty. Pozwana zakwestionowała również wydatek wskazany przez ojca powódki w postaci dojazdów do przedszkola, które znajduje się w pobliżu miejsca zamieszkania małoletniej. Odnośnie wydatku w kwocie 50 zł na leki i suplementy wskazała, że ojciec małoletniej nie informował pozwanej o przyjmowaniu przez małoletnią jakichkolwiek leków. Podniosła również, że proponowała ojcu małoletniej częściowe pokrycie kosztów za przedszkole, ten jednak odmówił.

Sąd ustalił.

Małoletnia powódka K. G. urodzona (...) pochodzi ze związku (...).

(dowód: odpis skrócony aktu urodzenia k. 7)

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z 26 czerwca 2018 roku o sygn. II RC 1750/16 rozwiązano małżeństwo rodziców małoletniej powódki. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką stron K. G. pozostawiono obojgu rodzicom powierzając naprzemiennie pieczę nad małoletnią obojgu rodzicom z ustaleniem miejsca zamieszkania dziecka przy ojcu. W punkcie 3 ustalono, że matka dziecka będzie realizować pieczę nad córką zabierając ją do swojego miejsca zamieszkania w co drugi piątek miesiąca o godzinie 15:00 z obowiązkiem przekazania małoletniej ojcu w najbliższą nadzielę o godzinie 18:30 oraz w każdą środę od godziny 15:00 do godziny 18:00. W punkcie 6 Sąd ustalił, iż koszt utrzymania małoletniej obciąża każdą ze stron, kiedy dziecko pozostaje pod opieką każdego z nich.

(dowód: wyrok k. 8 - 8v)

Ugodą zawartą pomiędzy A. B. a D. G. przed Sądem Rejonowym w Rybniku 21 sierpnia 2016 roku w sprawie o sygn. IV Nsm 465/19 strony ustaliły, że A. B. będzie realizować pieczę nad małoletnią K. G. zabierając ją do swojego miejsca zamieszkania w co drugi piątek miesiąca o godzinie 15:00 z obowiązkiem przekazania małoletniej ojcu w najbliższą niedzielę o godzinie 18:30 oraz w środę przypadającą po spotkaniu weekendowym od 15:00 do czwartku do godziny 18:00, a w pozostałą każdą środę od godziny 15:00 do godziny 18:00, a to w miejsce dotychczasowej treści punktu 3 wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. Wydział II Cywilny z 26 czerwca 2018 roku w sprawie o sygn. II RC 1750/16.

(dowód: ugoda k. 9)

Małoletnia mieszka wraz z ojcem, macochą i przyrodnią siostrą. Obecnie ma siedem lat i uczęszcza do pierwszej klasy szkoły podstawowej. Ogólnie jest zdrowa, choruje średnio trzy razy w roku; średni jednorazowy wydatek na leki wynosi około 100 zł. Od lutego 2021 roku jest leczona stomatologicznie. W przyszłości chciałaby uczestniczyć w zajęciach teatralnych i nauki gry na organach, których średni koszt wynosiłby około 70 – 80 zł miesięcznie.

Całokształt wydatków małoletniej przedstawia się następująco:

- wydatki mieszkaniowe: 260 zł,

-wyżywienie: 400 zł,

- odzież: 100 zł,

- środki czystości: 100 zł,

- opłaty za przedszkole: 100 zł,

- leki: 25 zł,

- dojazdy do przedszkola: 80 zł,

- rozrywka: 100 zł,

- wyjazdy wakacyjne: 83,33 zł.

Łącznie miesięczne koszty utrzymania małoletniej wynoszą 1.248,33 zł.

Ojciec małoletniej powódki ma obecnie 30 lat. Jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w (...) Grupie (...) na stanowisku górnik i jego średnie miesięczne wynagrodzenie w okresie od lutego 2020 roku do stycznia 2021 roku wynosiło 5.220 zł. Do miesięcznego przychodu zaliczany jest również węgiel w naturze, który podwyższa kwotę brutto, jednak nie jest wliczany do wypłaty na (...). Dodatkowo ojciec małoletniej otrzymuje nagrody pieniężne z okazji Dnia G. tzw. „Barbórkę” oraz czternastą pensję. W grudniu 2020 roku „Barbórka” wynosiła odpowiednio 2.504,96 zł, natomiast 14 pensja w 2020 roku 4.840,41 zł. W okresie od 10 stycznia 2020 roku do 10 lutego 2021 roku korzystał także z następujących świadczeń socjalnych:

- dofinansowanie do tzw. „Wczasów pod gruszą” w wysokości 650 zł brutto za miesiąc listopad 2020r.

- dofinansowanie do tzw.”Dodatkowego wypoczynku” w wysokości 350 zł brutto za miesiąc październik 2020 roku.

Ojciec małoletniej zaciągnął kredyt z okresem spłaty na trzydzieści pięć lat na zakup mieszkania, którego miesięczna rata wynosi około 676,15 zł miesięcznie. Spłaca również wcześniej zaciągnięte zobowiązania finansowe w kwocie 888,84 zł, z pozostałym okresem spłaty obliczonym na siedem lat oraz raty na zakup sprzętu AGD w wysokości 337,55 zł. W zakresie potrzeb małoletniej kupuje jej niezbędne przybory szkolne, zabawki, odzież. Kupił jej również rower za około 950 zł. Na wyprawkę szkolną otrzymał 300 zł, pozostałe 300 zł przeznaczył z własnych funduszy. Organizuje również wyjazdy wakacyjne. W 2019 roku wyjechał na wakacje z małoletnią do Irlandii, gdzie łączny koszt wyniósł ok. 2.300 zł. W 2019 roku wyjechał z córką na ferie do Z. gdzie zapłacił 500 zł za trzy osoby. Organizuje również urodziny małoletniej.

Matka małoletniej powódki ma 24 lata, z zawodu jest cukiernikiem. Ogólnie jest zdrowa i nie posiada orzeczenia o niepełnosprawności. Nie pracuje, a od 30 czerwca 2020 roku zarejestrowana jest jako bezrobotna bez prawa do zasiłku. Od 01 stycznia 2020 roku do 31 marca 2020 roku pracowała w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Wojewódzkim Szpitalu (...) w R., gdzie otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 2.600 zł brutto. Umowa nie została przedłużona przez pracodawcę. Posiada również dwójkę dzieci z obecnym partnerem w wieku 3 lat i 7 miesięcy, z którymi łącznie zamieszkuje w mieszkaniu komunalnym. Obecnie pobiera świadczenie rodzicielskie w wysokości 1.000 zł netto miesięcznie oraz 500+ na każde z dzieci. Nie posiada zobowiązań kredytowych. (...) pozwanej zarabia około 2.200 zł miesięcznie. (...) opłaca wszystkie opłaty mieszkaniowe oraz media. Za prąd płaci 200 zł, za gaz 150 zł co dwa miesiące, za czynsz 700 zł. Małoletnia powódka spędza czas u matki co drugi weekend od piątku do niedzieli. W tym czasie pozwana pokrywa koszty utrzymania córki. Dokonuje zakupu zabawek, ubrań, przyborów szkolnych. Nie zabiera małoletniej na wycieczki wakacyjne z powodu braku porozumienia z ojcem biologicznym małoletniej powódki.

(dowód: odpis aktu urodzenia k. 7, odpis wyroku k. 8-8v, ugoda k. 9, rachunki k. 10-13, umowa o świadczenie usług k. 14, polisa k. 15, umowa wraz z symulacją k. 16-19, umowa kredytu konsolidacyjnego k. 20-22, umowa o kredyt na zakup towarów k. 23, paski należności k. 24-25, umowa o pracę k. 36, zaświadczenie k. 53, zestawienie zarobków k. 54-55, zaświadczenie k. 56, paski płacowe k. 57-61, faktury k. 62-63, umowa na organizację przyjęcia k. 64-64v, faktury k. 65-68, polisa k. 69, przesłuchanie ojca małoletniej powódki k. 70v-71, przesłuchanie pozwanej k. 71-71v)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody przeprowadzone w sprawie, powyżej opisane. Zgromadzony materiał dowodowy oceniono jako spójny, logiczny i wzajemnie się uzupełniający. Większość twierdzeń stron odnajdowała swoje potwierdzenie w dokumentach przedłożonych do akt sprawy, których autentyczności nie kwestionowano. Strony nie zgłaszały dalszych wniosków dowodowych.

Sąd zważył.

Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.o., uzależniając go z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć te, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Będą to zatem nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu jego zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić.

Należy przy tym podkreślić, że opisane, usprawiedliwione potrzeby w przypadku dziecka uprawnionego do alimentów powinny być przy tym oceniane całościowo, a zatem nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych podmiotów zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co jednoznacznie wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15).

Konkludując powyższe, przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy brać pod uwagę zatem również usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 roku, III CRN 330/75, LEX nr 7777). Do możliwości zarobkowania poza podstawowym wynagrodzeniem wlicza się ponadto wszelkiego rodzaju premie, nagrody, świadczenia z funduszu socjalnego, dodatki itp. Sąd określając status zarobkowy zobowiązanego nie opiera się wyłącznie na kwotach aktualnie osiąganych dochodów, lecz przede wszystkim sprawdza jego możliwości zarobkowe oraz to czy zostały one w pełni wykorzystane. (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1959 roku, III CR 212/58). Obowiązek alimentacyjny drugiego z rodziców, również nie pozostaje bez znaczenia dla określenia kwoty świadczeń alimentacyjnych. Stosownie do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 1972 r., w sprawie o sygn. akt III CRN 470/71, Lex nr 7052, w sprawach o alimenty górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, czyli de facto jego sytuacja majątkowa. Wyznaczenie zakresu obowiązku alimentacyjnego wyłącznie na podstawie kwoty aktualnie osiąganych zarobków jest jednakże niedopuszczalne. Sąd, orzekając o wysokości alimentów, uwzględnia możliwości zarobkowe dłużnika, czyli kwoty, jakie zarabiałby, gdyby owe możliwości wykorzystywał w pełni. Są one determinowane wiekiem zobowiązanego, jego stanem zdrowia, przygotowaniem zawodowym, wykształceniem, ale także możliwością zdobycia pracy w regionie, w którym mieszka i wieloma innymi czynnikami (H. Dolecki (red.), Komentarz do art. 135 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, LEX 86680).

Nadto zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w tezie IV wytycznych w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty, dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami (uchwała pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16 grudnia 1987 roku III CZP 91/86).

W rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której ojciec małoletniej przez większość dni w miesiącu pokrywa koszty utrzymania małoletniej. Pokrywa także dodatkowe koszty związane z rozrywką, wyjazdami rekreacyjnymi oraz wydatki szkolne. Pozwana natomiast przyczynia się do zaspokojenia materialnych potrzeb małoletniej tylko w niewielkim stopniu podczas wykonywania kontaktów rodzicielskich przez kilka dni w miesiącu. Małoletnia powódka uczęszcza do pierwszej klasy szkoły podstawowej. W tym wieku oprócz kosztów utrzymania dochodzą również wydatki związane z nauką, wycieczkami szkolnymi, przyborami szkolnymi, pomocami edukacyjnymi. Dochodzą również koszty wizyt dentystycznych. Fakt, że ojciec pokrywa te koszty w przeważającej części, nie może stanowić wytłumaczenia, iż koszty te są zaspakajane, a co za tym idzie pozwana jest z nich zwolniona. Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut pozwanej, iż ojciec powódki otrzymuje świadczenie wychowawcze 500 plus, które winno zastępować obowiązek alimentacyjny. W myśl bowiem art. 135 § 3 k.r.i.o. na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają świadczenia wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci (tzw. 500+).

Odnosząc się do możliwości zarobkowych pozwanej wskazać należy, że ma ona możliwości zarobkowe by łożyć na utrzymanie córki alimentów w kwocie po 500 zł miesięcznie. Obecnie jest osobą bezrobotną, wychowuje dwójkę małoletnich dzieci. Jednakże z zaświadczenia o zarobkach sprzed zwolnienia wynika, że jej możliwości zarobkowe kształtują się na poziomie pod 2000 zł. Odliczając koszty jej utrzymania Sąd uznał, że jest ona w stanie partycypować w kosztach utrzymania córki w kwocie 500 zł. Kwota ta pozwoli przynajmniej częściowo zaspokoić potrzeby małoletniej, które są znaczne.

Należy podkreślić, że fakt pozostawania pozwanej bez pracy, ze statusem osoby zarejestrowanej w urzędzie pracy, nie zwalnia jej z obowiązku łożenia na utrzymanie nieusamodzielnionego dziecka. Sąd badał jakie są możliwości zarobkowe pozwanej, a te równie są co najmniej najniższemu gwarantowanemu wynagrodzeniu.

Mając zatem na uwadze powyższe ustalenia, Sąd ustalił alimenty na rzecz powódki w kwocie po 500 zł miesięcznie. Ustalając alimenty w takiej wysokości, Sąd miał na uwadze wysokość usprawiedliwionych potrzeb powódki oraz możliwości zarobkowe pozwanej. Rata w wysokości 500 złotych jest w obecnych warunkach ekonomicznych niewygórowana, ale możliwościowi zarobkowe pozwanej oraz posiadanie jeszcze dwojga dzieci, nie pozwalają na uwzględnienie powództwa w całości.

Ponad kwotę 500 zł Sąd powództwo oddalił jako przekraczające możliwości zarobkowe pozwanej. Datę początkową alimentów ustalono biorąc pod uwagę datę wniesienia pozwu, zgodnie z żądaniem.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c., natomiast o natychmiastowej wykonalności punktu 1 wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 punkt 1 k.p.c.

Mając na względzie wynik postępowania w niniejszej sprawie, treść art. 98 k.p.c., utrzymanie się przez stronę powodową w przeważającej części żądania, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz małoletniej powódki kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (koszty zastępstwa procesowego, których wysokość ustalono uwzględniając stawki opłat za czynności adwokackie przewidziane w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 roku) tj. § 2 pkt 4. W punkcie 4 Sąd nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku - kwotę 400 zł, tytułem opłaty, od uiszczenia której małoletnia powódka była zwolniona z mocy prawa.

1) odpis wyroku z uzasadnieniem proszę doręczyć:

- pełnomocnikowi pozwanej;

2) kal. 14 dni.

Rb., 17.03.2021r.

SSR Katarzyna Rybczyńska

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE